POLECAMY
Autor:
Wydawca:
Format:
ibuk
Aktualny podręcznik przedstawiający spójny pogląd na pedagogikę społeczną jako dyscyplinę akademicką oraz orientację działania. Stanowi "pomost" między przeszłością (korzeniami) tej dyscypliny, jej teraźniejszością i przyszłością.
Prezentowany tom pierwszy podręcznika to spójny wykład autorski prezentujący najważniejsze stanowiska teoretyczne i problemy praktyczne w tej dziedzinie. Wskazuje miejsce pedagogiki społecznej w rodzinie nauk społecznych i humanistycznych. Omawia kategorie pojęciowe oraz konteksty metodologiczne dyscypliny. Porusza także zagadnienia dotyczące jej wymiaru aksjologicznego. Opisując pedagogikę społeczną jako jedną z możliwych orientacji działania, wskazuje także obszary praktycznego działania pedagoga społecznego.
Rok wydania | 2006 |
---|---|
Liczba stron | 450 |
Kategoria | Pedagogika społeczna |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-14675-7 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Przedmowa | 11 |
Część I. PODSTAWY EPISTEMOLOGICZNE, ONTOLOGICZNE I AKSJOLOGICZNE DYSCYPLINY ORAZ KATEGORIE POJĘCIOWE PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ | 18 |
Rozdział 1. Wprowadzenie w problematykę – wymiary pedagogiki społecznej (humanistyczny, społeczno-kulturowy, aksjologiczny) | 18 |
1.1. Pedagogika społeczna w związku z innymi naukami społecznymi i humanistycznymi | 20 |
1.1.1. Dyskusja o pojęciu nauki | 20 |
1.1.2. Pytanie(a) o pedagogikę społeczną i jej związki z innymi dyscyplinami | 24 |
1.2. Punkt widzenia — perspektywa społeczno-pedagogiczna | 31 |
1.2.1. Jak można pojmować pojęcia „punkt widzenia”/„perspektywa”? | 31 |
1.2.2. Propozycja punktu widzenia pedagogiki społecznej | 33 |
1.3. Wymiar humanistyczny i społeczno-kulturowy pedagogiki społecznej: koncepcja człowieka i jego związków z rzeczywistoŚcią | 36 |
1.3.1. Punkt wyjścia — osobowość jako system „ustosunkowań wobec Świata” | 36 |
1.3.2. Relacyjna koncepcja człowieka w pedagogice społecznej | 38 |
1.4. Wymiar aksjologiczny pedagogiki społecznej: między teorią a ideologią | 45 |
1.4.1. Ideologia i jej znaczenie | 45 |
1.4.2. Wartości i ich obecność w refleksji społeczno-pedagogicznej (Anna Walczak) | 48 |
1.5. Podsumowanie | 52 |
Rozdział 2.Środowisko życia i jego przetwarzanie w toku pracy społecznej | 54 |
2.1. Środowisko życia i jego przetwarzanie | 54 |
2.2. Siły (indywidualne i zbiorowe), ich poszukiwanie i wspomaganie a koncepcja wsparcia społecznego | 65 |
2.3. Praca społeczna, jej wymiar relacyjny i animacyjny | 72 |
2.4. Podsumowanie | 76 |
Rozdział 3. Kategoria działania społecznego w pedagogice społecznej – sens i znaczenie działania społecznego | 77 |
3.1. Kategoria instytucji symbolicznej i jej tworzenie — zastosowanie w praktyce wychowawczej | 78 |
3.2. Wyobrażenia społeczne, wyobraźnia społeczna pedagoga | 83 |
3.3. Czas i przestrzeń – kategorie pojęciowe działania społecznego | 87 |
3.4. Kategoria działania społecznego | 92 |
3.4.1. Kategoria działania — analiza pola konceptualnego | 92 |
3.4.2. Społeczno-pedagogiczny wymiar działania — działanie społeczne | 97 |
3.5. Podsumowanie | 109 |
Rozdział 4. Wymiar profilaktyczny działania pedagoga społecznego | 111 |
4.1. Postawienie problemu | 111 |
4.2. Profilaktyka, kompensacja, ratownictwo, opieka, pomoc – analiza pojęć i wzajemnych powiązań między nimi (Ryszarda Czerniachowska) | 112 |
4.3. Wzór, wzorzec, wskaźnik ogólny środowiska – przydatność w badaniu i orientowaniu działania | 121 |
4.4. Wyobrażenia finalizujące działanie i ich miary – globalna analiza orientacji profilaktycznej | 129 |
4.5. Podsumowanie | 130 |
Rozdział 5. Pomoc w rozwoju, towarzyszenie społeczne, próg zagrożenia rozwoju – wymiar profilaktyczny | 132 |
5.1. Pomoc w rozwoju i towarzyszenie społeczne – wymiar profilaktyczny | 132 |
5.1.1. Pojęcie rozwoju | 133 |
5.1.2. Koncepcja pomocy w rozwoju | 135 |
5.1.3. Wielowymiarowość pomocy w rozwoju — wymiar profilaktyczny | 138 |
5.2. Kategoria relacji społecznej. Wymiana i jej odmiany | 139 |
5.3. Próg zagrożenia w rozwoju | 142 |
5.3.1. Odniesienia teoretyczne (analiza podejścia) | 142 |
5.3.2. Narzędzie progu zagrożenia w rozwoju dziecka w rodzinie – opis i zastosowanie | 144 |
5.4. Kształtowanie kultury praktyki pomocy w rozwoju | 146 |
5.4.1. Wymiar instytucjonalny pomocy w rozwoju i proces jej dezinstytucjonalizacji | 146 |
5.4.2. W kierunku antycypacji zagrożeń rozwoju | 147 |
5.5. Podsumowanie | 150 |
Rozdział 6. Konteksty metodologiczne | 152 |
6.1. Związki pedagogiki społecznej z polem działania i z innymi dyscyplinami — pola zbliżeń i oddaleń | 152 |
6.1.1. Praktyczność pedagogiki społecznej – zakres, przekraczanie | 153 |
6.1.2. Homogeniczny czy heterogeniczny paradygmat działania | 159 |
6.1.3. Związki z socjologią interpretatywną (Mariusz Granosik) | 171 |
6.2. Badania w pedagogice społecznej — cechy badania i działania | 183 |
6.2.1. Perspektywy badań w/dla/nad polem działania i typowe podejścia metodologiczne | 183 |
6.2.2. Specyfika badań „w” polu działania i odniesienia do badań przez działanie | 186 |
6.2.3. Warsztat badawczy pedagoga społecznego — cechy specyficzne na podstawie analizy kilku przykładów badań | 194 |
6.3. W kierunku dyscyplinaryzacji pedagogiki społecznej | 200 |
Rozdział 7. Konteksty historyczne i porównawcze | 204 |
7.1. Kształtowanie się pedagogiki społecznej jako dyscypliny akademickiej i orientacji działania | 205 |
7.1.1. Znaczenie badań z perspektywy historycznej dla rozwoju pedagogiki społecznej | 205 |
7.1.2. Zerwanie i nieciągłość – atrybuty procesu instytucjonalizacji i dyscyplinaryzacji | 208 |
7.1.3. Fazy i progi rozwoju pedagogiki społecznej w Polsce | 212 |
7.1.4. Przykład rozwoju: koncepcje i praktyka opieki nad dzieckiem (Ryszarda Czerniachowska) | 218 |
7.2. Elementy porównawcze pedagogiki społecznej | 225 |
7.2.1. Recepcja pedagogiki społecznej poza tradycyjnymi obszarami jej uprawiania. Przykład brytyjski (Jerzy Szmagalski) | 225 |
7.2.2. Kształtowanie perspektywy porównawczej | 234 |
CZĘŚĆ II. PODEJŚCIA TEORETYCZNE, AKSJOLOGICZNE I METODYCZNE ORIENTACJI DZIAŁANIA PEDAGOGA SPOŁECZNEGO | 238 |
Rozdział 8. Ramy działania społecznego pedagoga społecznego i ich tworzenie | 238 |
8.1. Analiza koncepcji kształtowania ram działania społecznego | 238 |
8.1.1. Ramy działania społecznego – próba określenia | 239 |
8.1.2. Człowiek w polu działania – między sferą prywatną a sferą publiczną | 245 |
8.2. Przykład tworzenia ram: współpraca placówki praktyki z uniwersytetem (Lucyna Telka) | 247 |
8.2.1. Etapy tworzenia ram działania | 248 |
8.2.2. Fazy formułowania życzenia placówki | 250 |
8.2.3. Metoda działania | 251 |
8.2.4. Projekt pedagogiczny — odniesienia teoretyczne ram działania | 252 |
8.3. Dylematy w tworzeniu ram działania: granice pomocy i ich usytuowanie (Anna Walczak) | 255 |
8.3.1. Po stronie osoby wspieranej | 256 |
8.3.2. Po stronie osoby pomagającej | 259 |
Rozdział 9. Podejścia (teoretyczne) do działania w polu pracy społecznej | 265 |
9.1. Wybrane stanowiska orientowania działania społecznego | 265 |
9.2. Ruchy instytucjonalne (pedagogie instytucjonalne) i ich przydatność dla pedagogiki społecznej | 268 |
9.3. Aplikacyjne nurty analizy instytucjonalnej i ich zastosowanie w działaniu społecznym | 277 |
9.3.1. Charakterystyka nurtów pedagogii instytucjonalnych i ich zastosowania w działaniu | 277 |
9.3.2. Przykład aplikacji analizy instytucjonalnej: zmiany w przestrzeni społecznej placówki (Lucyna Telka) | 299 |
9.4. Podsumowanie — w poszukiwaniu uzasadnień działania społecznego | 305 |
Rozdział 10. Wybrane kwestie społeczne a praktyka działania społecznego | 308 |
10.1. Kwestie społeczne a pedagogika społeczna – w kierunku przekształcania środowiska życia i włączania w życie społeczne | 308 |
10.2. Przykłady analizowania zagrożeń rozwoju i wyłączania z życia społecznego oraz praktyki działań włączających | 312 |
10.2.1. Zagrożenia rozwoju społeczno-kulturowego – przykład wrastania społecznego nastoletniej młodzieży w kontekŚcie sąsiedztwa (Anita Gulczyńska) | 313 |
10.2.2. Brak pracy – przykład zagrożenia rozwoju społeczno-kulturowego i praktyka społeczna (Hanna Kubicka) | 330 |
10.2.3. Bezdomność – przykład zagrożenia rozwoju społeczno-kulturowego przez stopniową utratę związków z innymi a instytucjonalne możliwości i granice włączania społecznego (Hanna Kubicka) | 336 |
10.3. Podsumowanie — uwagi dla praktyki | 351 |
Rozdział 11. Pedagogika społeczna i praca socjalna – wielość perspektyw i rozwiązań | 355 |
11.1. Pedagogika społeczna i praca socjalna — przykład pojmowania związków | 355 |
11.1.1. Praca socjalna polem działania pedagoga społecznego | 356 |
11.1.2. Możliwe konfiguracje związków | 362 |
11.2. Pola działania pedagoga społecznego — wybrane przykłady | 364 |
11.2.1. Organizacje społeczne i realizacja funkcji pracy socjalnej (Elżbieta Skoczylas-Namielska) | 364 |
11.2.2. Niepełnosprawność – pole pracy socjalnej i działania pedagoga społecznego (Dorota Wolska-Prylińska) | 375 |
11.2.3. Uzasadnienie wyboru | 379 |
Rozdział 12. Modele pracy socjalnej/społecznej i ich źródła teoretyczne oraz implikacje dla praktyki społecznej | 381 |
12.1. Modele pracy socjalnej/społecznej – wielość podejść teoretycznych do praktyki społecznej | 381 |
12.1.1. Praca socjalna i jej wymiary | 381 |
12.1.2. Podejścia teoretyczne do pracy socjalnej | 383 |
12.2. Przykłady modeli pracy socjalnej/społecznej i ich przydatność dla pedagoga społecznego | 391 |
12.2.1. Model relacyjny — praca socjalna jako pomoc w rozwoju i we włączaniu w relacje społeczne | 393 |
12.2.2. Model radykalnej pracy socjalnej — analiza na podstawie badań nad procesem wrastania społecznego nastoletniej młodzieży w wielkomiejskim środowisku życia (Anita Gulczyńska) | 397 |
12.3. Metody pracy socjalnej w kontekście funkcji prakseologicznej pedagogiki społecznej (Jerzy Szmagalski) | 410 |
12.3.1. Pojęcie prakseologicznej funkcji pedagogiki społecznej | 410 |
12.3.2. Praca socjalna wobec prakseologicznej funkcji pedagogiki społecznej | 411 |
12.3.3. Tradycyjne metody pracy socjalnej | 412 |
12.3.4. Procedura rozwiązywania problemów | 413 |
12.3.5. Idea empowerment | 414 |
12.4. Projektowanie socjalne (Dorota Wolska-Prylińska) | 415 |
12.4.1. Geneza projektowania socjalnego | 415 |
12.4.2. Projektowanie w metodach nauczania | 417 |
12.4.3. Kształcenie do profesji społecznych przez projektowanie socjalne | 418 |
12.4.4. Konstrukcja projektu socjalnego | 420 |
12.5. Podsumowanie | 424 |
Rozdział 13. Etyczne aspekty działania pedagoga społecznego | 425 |
13.1. Postawienie problemu — wymiary etyczne działania pedagoga | 425 |
13.2. Inny i jego postrzeganie — koncepcje przydatne w działaniu pedagoga społecznego | 430 |
13.2.1. Koncepcja rozumienia Innego w kategorii spotkania (Anna Walczak) | 430 |
13.2.2. Wykluczony Inny – fenomenologia (po)rozumienia (Mariusz Granosik) | 440 |
13.3. Aksjologiczne kryterium orientowania działania społecznego | 445 |
13.3.1. Usytuowanie wartości w polu działania | 446 |
13.3.2. Relacjonalna koncepcja wartósci (Anna Walczak) 41 | 451 |
13.4. Dylematy (paradoksy) podejmowania decyzji za/wobec/wspólnie z Innym | 459 |
13.4.1. W nawiązaniu do kategorii dwoistości | 459 |
13.4.2. Osoba kluczowa – aksjologiczny wymiar modelu podejmowania decyzji | 461 |
13.4.3. Między dystansem a uwrażliwieniem na Innego | 464 |
Rozdział 14. Kultura profesjonalnego działania pedagoga społecznego | 471 |
14.1.W kierunku profesjonalności działania pedagoga społecznego | 473 |
14.1.1. Profesje społeczne/zawody społeczne – rodowód i współczesność | 477 |
14.1.2. Kształcenie do działania w obszarze praktyki – swoistość procesu | 481 |
14.2. Profesjonalizacja zawodów społecznych. Przykład pracy socjalnej (Mariusz Granosik) | 490 |
14.2.1. Klasyczne rozumienie profesji a interakcyjna koncepcja działania profesjonalnego | 490 |
14.2.2. Dylematy (paradoksy) działania profesjonalnego | 490 |
14.2.3. Dojrzewanie do działania profesjonalnego | 493 |
14.2.4. Model profesjonalnej pracy socjalnej | 494 |
14.2.5. Uwarunkowania działania profesjonalnego: struktura instytucji i biografia | 496 |
14.3. Ramy kultury działania profesjonalnego | 498 |
14.3.1. Kultura działania profesjonalnego – istota konstruowania ram działania społecznego | 498 |
14.3.2. Tworzenie ram kultury profesjonalnego działania pedagogów społecznych | 500 |
Słownik pojęć kluczowych | 503 |
Bibliografia prac cytowanych | 517 |
Literatura rozszerzająca (wybór Katarzyna Gajek) | 539 |
Indeks nazwisk (oprac. Katarzyna Gajek) | 545 |
Indeks rzeczowy (oprac. Katarzyna Gajek) | 552 |
O Współautorach | 574 |