Ekonomia XXI Wieku 2014, nr 2(2)

Z ogromną przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny numer czasopisma „Ekonomia XXI Wieku” wydawanego na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu. Przedstawiamy w nim artykuły podejmujące aktualne problemy współczesnej ekonomii. Rozpoczyna je tekst ukazujący sto lat historii kapitalizmu, które upłynęły pomiędzy paniką roku 1907 a wybuchem kryzysu finansowego w 2008 roku. Autor na tle analizy obu zjawisk kryzysowych podjął próbę wykazania dwóch tez, mianowicie, że istnieje daleko większe podobieństwo pomiędzy obecnym kry-zysem a kryzysem z 1907 r. niż Wielką Depresją z 1929 r. oraz że korzeni budowy tzw. kapitalizmu kolesiów (crony capitalism) należy szukać w tym, co wydarzyło się w pierwszych dwóch dekadach XX wieku. Następny artykuł traktuje o roli instrumentów pochodnych w kryzysie finansowym 2008/2009. Usystematyzowano w nim wiedzę na temat przyczyn powstania kryzysu, ze szczególnym uwzględnieniem roli, jaką odegrały instrumenty pochodne oparte na kredytach hipotecznych, oraz opisano współzależności między czynnikami, które doprowadziły do załamania gospodarki Stanów Zjednoczonych, a także innych gospodarek na całym świecie.

Kolejny artykuł dotyczy natomiast podejścia sektorowego i horyzontalnego jako instrumentów integracji regionalnej, które są wykorzystywane w Unii Europejskiej. Autor ukazuje ich stosowanie na przykładzie sfery rynkowych usług użyteczności publicznej we Wspólnocie. Podkreśla także, iż zdaniem Komisji Europejskiej należy w znacznie większym niż dotychczas stopniu opierać się na podejściu horyzontalnym działającym w przekroju wszystkich sektorów, jako na tym, które dostarcza nowych impulsów integracji regionalnej. Istniejący brak konsensusu w tej materii wśród krajów członkowskich powoduje jednak, że kierunek dalszych działań pozostaje kwestią nadal nierozstrzygniętą.

Przedmiotem zainteresowania autorów czwartego artykułu jest ewolucja aktywności innowacyjnej analizowana z perspektywy wielkości i własności przedsiębiorstwa. Zwracają oni uwagę, iż wielkość i własność kapitału w przedsiębiorstwach województwa dolnośląskiego mają istotne znaczenie w realizacji procesów kreowania i implementacji nowych technologii oraz dla inicjacji związków współpracy innowacyjnej. Z kolei piąty artykuł podejmuje fundamentalną kwestię, która w gospodarce rynkowej opartej na wiedzy jest warunkiem koniecznym do rozwoju innowacyjności, a mianowicie rozpatruje mobilność kapitału ludzkiego jako źródło międzynarodowej i wewnątrzkrajowej dyfuzji wiedzy. Jak podkreśla autorka w swoich rozważaniach, wyniki badań empirycznych prowadzonych w tym obszarze wskazują, iż zarówno mobilni badacze akademiccy, jak i wykwalifikowani pracownicy z sektora przemysłu transferują wiedzę nie tylko do kraju przyjmującego, lecz również do przedsiębiorstwa i kraju źródłowego. Dywagacje prowadzone w kolejnym artykule dotyczą zagadnienia ochrony własności intelektualnej w obszarze komunikacji wizualnej. Autorzy słusznie zaznaczają, iż możliwości ograniczenia praktyki naruszania własności intelektualnej zapewniają potencjalnie większe korzyści wynikające z postępowania etycznego, zgodnego z prawem, a przy tym efektywnego ekonomicznie. Ochrona własności intelektualnej wymaga nowych regulacji prawnych, zwłaszcza w zakresie uproszczenia procedur rejestracji i skuteczności ochrony prawa autorskiego.

Autorzy ostatnich dwóch artykułów zamieszczonych w tym numerze podejmują zagadnienia związane z rynkiem nieruchomości, na którym prowadzono spekulacje będące w ostatnich dwóch dekadach przyczyną wielu kryzysów w różnych regionach gospodarki światowej. Dlatego też wielowymiarowe analizy tego rynku są jednym z działań, które mogą przyczynić się do ich ograniczenia. Wobec takiego stanu rzeczy siódmy artykuł ukazujący wybrane postawy uczestników rynku w odniesieniu do braków informacyjnych na rynku nieruchomości wychodzi naprzeciw tym potrzebom. Zdaniem autorów, na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, iż na decyzje podejmowane na rynku nieruchomości wpływają także czynniki pozaekonomiczne (w tym o charakterze behawioralnym), a siła ich wpływu na funkcjonowanie tego rynku jest znaczna. Tom zamyka artykuł ukazujący problemy rynku nieruchomości w skali lokalnej. Jego przedmiotem jest prywatyzacja zasobów mieszkaniowych przejętych przez Oddział Terenowy Agencji Nieruchomości Rolnych w Olsztynie na przykładzie gmin powiatu olsztyńskiego. Wyniki badań prze-prowadzonych przez autorów wskazują, że prywatyzacja zasobu mieszkaniowego, powodująca wzrost udziału mieszkań własnościowych, traktowana jako instrument polityki mieszkaniowej, przyniosła korzyści przede wszystkim lokatorom oraz w stosunkowo łatwy sposób i bez konsekwencji dla budżetu może powstrzymać deprecjację zasobu mieszkaniowego.

Niniejszy numer zamykają dwie recenzje przygotowane przez profesora Jana Rymarczyka. Pierwsza z nich dotyczy książki autorstwa Przemysława Skulskiego pt. „Uwarunkowania komunikacji na międzynarodowym rynku uzbrojenia i sprzętu wojskowego”, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu w 2013 roku. Natomiast druga to syntetyczne omówienie książki napisanej przez Tadeusza Władysława Kowalskiego, zatytułowanej „Globalization and Transformation in Central Europaen Countries: The Case of Poland”.

• instrumenty integracji regionalnej
• kryzys
• gospodarka rynkowa
• ekonomia