Hodowla, chów i użytkowanie kóz

-24%

Hodowla, chów i użytkowanie kóz

1 ocena

Format:

pdf, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

53,20  70,00

Format: pdf

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 70,00 zł (-24%)

Najniższa cena z 30 dni: 53,20 zł  


53,20

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Koza, obok owcy, jest najdawniej udomowionym zwierzęciem gospodarskim na świecie i do dziś w wielu regionach ma duże znaczenie gospodarcze. Dowodem na to jest wielkość populacji tego gatunku, szacowana na ponad 1 mld. Różnorodność ras i głównych kierunków użytkowych – od dominującego na świecie mlecznego, przez mięsny, wełnisty i puchowy aż do pociągowego – wpływają na atrakcyjność chowu oraz rentowność produkcji tych zwierząt. Cechy wykształcone w procesie ewolucji pozwoliły kozom dostosować się do bardzo różnych warunków środowiskowych i wpłynęły na rozprzestrzenienie tego gatunku na świecie.
Największą zaletą kozy domowej są jej małe wymagania bytowe, znacznie niższe niż innych przeżuwaczy, zwłaszcza bydła i owiec. Kozy wyróżniają się wśród wyżej wymienionych gatunków zaradnością, samodzielnością i lepszym przystosowaniem do życia na swobodzie. Zainteresowanie chowem kóz w Europie jest spowodowane m.in. wysoką wartością odżywczą i biologiczną koziego mleka oraz jego zastosowaniem w diecie osób uczulonych na specyficzne białka mleka krowiego. Nie bez znaczenia jest także rosnąca moda na żywność ekologiczną, pozyskiwaną od zwierząt utrzymywanych w sposób zbliżony do naturalnego. Istotnym czynnikiem są oczywiście walory smakowe wytwarzanych produktów – mleka, serów i mięsa, a także brak ograniczeń (kontyngentów) produkcyjnych dotyczących mleka koziego w krajach Unii Europejskiej.
Na szczęście bezpowrotnie minęły czasy, w których uważano, że wypas kóz powoduje degradację wartości biologicznej danego obszaru i erozję gleby. Dziś wiadomo, że jest wręcz odwrotnie – racjonalny wypas kóz, często w powiązaniu z innym gatunkiem zwierząt (np. owcami), coraz powszechniej stosuje się w pielęgnacji krajobrazu, ponieważ zapobiega zarastaniu obszarów odłogowanych niepożądanymi gatunkami roślin. Na coraz większą skalę stosuje się go m.in. w wysoko uprzemysłowionych krajach Europy Zachodniej. W niektórych stanach USA kozy są wykorzystywane także do pielęgnacji pasów przeciwpożarowych, odgradzających sąsiadujące ze sobą duże obszary leśne.
W podręczniku, którego autorami są wybitni polscy i zagraniczni specjaliści, kompleksowo omówiono zagadnienia hodowli i chowu kóz, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki rozrodu, żywienia, pielęgnacji oraz charakterystycznych dla tego gatunku zachowań zwierząt. Szczegółowo opracowany rozdział na temat pozyskiwania i przetwórstwa mleka koziego wzbogaca aktualną wiedzę z dziedziny mlecznego użytkowania kóz. Zagadnienia genetyki populacji oraz programów hodowlanych dla kóz mlecznych umożliwiają poznanie najnowszych dokonań i trendów w aktualnie realizowanych pracach hodowlanych. W obszernym rozdziale poświęconym chorobom kóz szczegółowo opisano etiologię, epidemiologię oraz zapobieganie i zwalczanie m.in. słabo poznanych i opisanych jednostek chorobowych, takich jak CAE czy zakażenie wirusem Schmallenberga. Zagadnienia ochrony zdrowia kóz w aktualnym wydaniu podręcznika poszerzono o podrozdział poświęcony zasadom zwalczania chorób pasożytniczych.
Bardzo istotny jest uaktualniony rozdział dotyczący postępów cytogenetyki i genetyki molekularnej. Poznanie organizacji genomu kozy, oprócz znaczenia czysto poznawczego, ma także aspekt praktyczny, a eksperymenty z dziedziny transgenezy potwierdzają możliwość produkcji w gruczole mlekowym kozy peptydów o znaczeniu leczniczym.
Opracowanie wzbogaca efektowny i starannie dobrany materiał ilustracyjny. Fotografie te podnoszą walory naukowo-dydaktyczne publikacji jako podręcznika akademickiego, adresowanego głównie do studentów zootechniki, biologii i weterynarii.


Rok wydania2023
Liczba stron478
KategoriaEkologia i ochrona środowiska
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
ISBN-13978-83-67112-52-9
Numer wydania3
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  PRZEDMOWA DO TRZECIEGO WYDANIA (Jacek Wójtowski)     15
  
  WSTĘP (Jacek Antoni Wójtowski)     17
  
  I POCHODZENIE I UDOMOWIENIE KÓZ (Jacek Wójtowski)     19
  Literatura     24
  
  II GOSPODARCZE ZNACZENIE HODOWLI KÓZ NA ŚWIECIE
  (Jacek Antoni Wójtowski)     25
  Literatura     34
  
  III TYPY UŻYTKOWE KÓZ (Roman Niżnikowski)    37
  3.1. Wstęp     37
  3.2. Mleczny kierunek użytkowy    38
  3.3. Mięsny kierunek użytkowy     39
  3.4. Wełnisty kierunek użytkowy     41
  3.5. Puchowy kierunek użytkowy    42
  3.6. Kierunek wszechstronnie użytkowy (ogólnoużytkowy)    43
  Literatura     44
  
  IV RASY KÓZ UTRZYMYWANYCH W EUROPIE (Jacek Antoni Wójtowski)    45
  4.1. Polska     45
  4.2. Szwajcaria     49
  4.3. Niemcy     51
  4.4. Francja     52
  4.5. Hiszpania     53
  4.6. Włochy     55
  4.7. Grecja     56
  4.8. Kraje Europy Środkowo-Wschodniej     58
  Literatura     59
  
  V POZAEUROPEJSKIE RASY KÓZ (Przemysław Hińca, Jacek Antoni Wójtowski)    61
  5.1. Azja     61
  5.1.1. Wprowadzenie     61
  5.1.2. Charakterystyka chowu i hodowli kóz w wybranych państwach azjatyckich     62
  5.2. Afryka     63
  5.3. Ameryka Południowa     67
  5.4. Ameryka Północna     68
  5.5. Australia i Nowa Zelandia     69
  Literatura     71
  
  VI ROZRÓD (Piotr Ślósarz, Jacek Antoni Wójtowski)    73
  6.1. Biologiczne podstawy rozrodu kóz     73
  6.1.1. Wprowadzenie     73
  6.1.2. Układ rozrodczy kozy     75
  6.1.3. Układ rozrodczy kozła     76
  6.1.4. Dojrzałość płciowa     79
  6.1.5. Dojrzałość rozpłodowa     80
  6.1.6. Cykl rujowy – sezonowość rozrodu, oznaki rui     80
  6.1.7. Objawy rui     84
  6.2. Dobór par do rozpłodu i systemy pokrywania kóz    85
  6.2.1. Kryteria doboru par do rozpłodu     85
  6.2.2. Systemy krycia i stanowienia     85
  6.2.3. Biotechniczne metody intensyfikacji rozrodu     90
  6.3. Ciąża     94
  6.4. Poród     96
  6.5. Odchów koźląt przy matkach     98
  6.5.1. Odpajanie koźląt     98
  6.6. Odłączanie koźląt – metody odchowu     98
  6.7. Upadki koźląt     99
  Literatura     100
  
  VII ŻYWIENIE KÓZ (Zygmunt Maciej Kowalski)     103
  7.1. Zwyczaje i upodobania żywieniowe kóz     103
  7.1.1. Strawność składników pokarmowych     103
  7.2. Zapotrzebowanie kóz na składniki pokarmowe i zdolność pobrania paszy     107
  7.2.1. Wprowadzenie     107
  7.2.2. Zapotrzebowanie na energię     107
  7.2.3. Zapotrzebowanie na białko     113
  7.2.4. Zdolność pobrania paszy (ZPP)     114
  7.2.5. Zapotrzebowanie na składniki mineralne     116
  7.2.6. Zapotrzebowanie kozłów na składniki pokarmowe. Żywienie kozłów     118
  7.2.7. Zapotrzebowanie kóz na wodę     119
  7.3. Pasze stosowane w żywieniu kóz     120
  7.3.1. Pasze „nietypowe”     120
  7.3.2. Zielonki     120
  7.3.3. Siano     122
  7.3.4. Słomy     123
  7.3.5. Kiszonki     123
  7.3.6. Okopowe     124
  7.3.7. Pasze treściwe     125
  7.3.8. Pasze mineralne     126
  7.4. Żywienie dorosłych kóz     127
  7.4.1. Żywienie w okresie zasuszenia     127
  7.4.2. Żywienie kóz w okresie wczesnej laktacji     131
  7.4.3. Żywienie po okresie szczytu laktacji     136
  7.4.4. Żywienie kóz karmiących koźlęta tuczone (opasane)     137
  7.5. Żywienie koźląt     137
  7.5.1. Zapotrzebowanie koźląt na składniki pokarmowe    137
  7.5.2. Wykoty i pojenie siarą     138
  7.5.3. Systemy odchowu koźląt     140
  7.5.4. Sposoby pojenia koźląt     144
  7.5.5. Pozostałe pasze w odchowie koźląt     145
  7.5.6. Odsadzanie     146
  7.6. Żywienie młodzieży hodowlanej     147
  7.7. Żywienie koźląt tuczonych     149
  7.7.1. Wpływ żywienia na jakość tuszy koźlęcej     149
  7.7.2. Systemy tuczu koźląt     151
  Literatura     152
  
  VIII PASTWISKOWE ŻYWIENIE KÓZ (Roman Niżnikowski,
  Jacek Antoni Wójtowski)     157
  Literatura     162
  
  IX PIELĘGNACJA KRAJOBRAZU (Thomas Stumpf, Christian Brüne,
  Jacek Antoni Wójtowski)     163
  Literatura     170
  
  X UŻYTKOWANIE MLECZNE KÓZ (Jacek Antoni Wójtowski)     171
  10.1. Fizjologia wytwarzania i wydzielania mleka    171
  10.2. Wydajność mleka     172
  10.3. Długość laktacji     172
  10.4. Sezonowość produkcji mleka     174
  10.5. Czynniki wpływające na mleczność kóz     174
  10.5.1. Masa ciała     174
  10.5.2. Wiek     176
  10.5.3. Wielkość, typ i budowa wymienia     177
  10.5.4. Pora roku, temperatura otoczenia     180
  10.5.5. Wielkość miotu     180
  10.5.6. Poziom żywienia     181
  10.6. Skład chemiczny mleka     182
  10.6.1. Skład podstawowy     182
  10.6.2. Tłuszcz     182
  10.6.3. Białko     184
  10.6.4. Składniki mineralne     185
  10.6.5. Witaminy     186
  10.7. Pozyskiwanie mleka     186
  10.7.1. Dój ręczny     186
  10.7.2. Dój mechaniczny     189
  10.7.3. Instalacje przenośne     189
  10.7.4. Instalacje statyczne     190
  10.8. Higiena doju     193
  10.8.1. Higiena doju ręcznego     193
  10.8.2. Higiena doju mechanicznego     193
  10.9. Postępowanie z mlekiem po doju     195
  10.10. Kontrola użytkowości mlecznej     195
  10.11. Warunki Unii Europejskiej dotyczące produkcji mleka koziego     196
  10.12. Wymagania dotyczące zdrowotności zwierząt w przypadku mleka surowego     196
  10.13. Zachowanie higieny w gospodarstwie     197
  Literatura     199
  
  XI PRZYDATNOŚĆ MLEKA KOZIEGO DO PRZETWÓRSTWA
  (Jacek Antoni Wójtowski, Sylwia Bielińska-Nowak)    203
  11.1. Zagospodarowanie mleka koziego     203
  11.2. Jakość mikrobiologiczna i higieniczna mleka koziego    206
  11.3. Właściwości mleka koziego istotne dla przetwórstwa    208
  11.4. Przydatność mleka koziego do produkcji serów     210
  11.5. Przydatność mleka koziego do produkcji napojów fermentowanych     211
  11.6. Przydatność mleka koziego do produkcji lodów     213
  11.7. Przydatność mleka koziego do produkcji mleka UHT    215
  11.8. Przyfermowy przerób mleka koziego     215
  11.8.1. Wyposażenie     215
  11.8.2. Przyfermowa produkcja mlecznych napojów fermentowanych     216
  11.8.3. Przyfermowa produkcja serów     217
  Literatura     219
  
  XII UŻYTKOWANIE MIĘSNE (Roman Niżnikowski)    223
  12.1. Poziom produkcji     223
  12.2. Czynniki wpływające na jakość mięsną     224
  12.3. Metody oceny wartości mięsnej     227
  Literatura     232
  
  XIII UŻYTKOWANIE WEŁNISTE I PUCHOWE (Jacek Antoni Wójtowski)     235
  13.1. Budowa okrywy włosowej     235
  13.2. Mohair     236
  13.2.1. Typy anatomiczne włókien     236
  13.2.2. Historia hodowli kozy angorskiej     240
  13.2.3. Chów kóz angorskich     241
  13.3. Kaszmir     243
  13.3.1. Charakterystyka wełny kaszmirskiej     243
  13.3.2. Hodowla kozy kaszmirskiej     245
  13.4. Kaszgora     248
  Literatura     249
  
  XIV SKÓRY KOZIE (Roman Niżnikowski)     251
  Literatura     255
  
  XV WYBRANE ZAGADNIENIA CYTOGENETYKI I GENETYKI MOLEKULARNEJ (Marek Świtoński)     257
  15.1. Wstęp     257
  15.2. Organizacja genomu     258
  15.2.1. Trzy poziomy badań     258
  15.2.2. Kariotyp     258
  15.2.3. Markerowa mapa genomu     260
  15.2.4. Sekwencja genomu jądrowego i mitochondrialnego     262
  15.2.5. Wykorzystanie polimorfizmu DNA w badaniach porównawczych    263
  15.3. Nieprawidłowości chromosomowe     266
  15.4. Podłoże genetyczne obojnactwa     267
  15.5. Polimorfizm genów i ich związek z cechami użytkowymi     269
  15.5.1. Wprowadzenie     269
  15.5.2. Polimorfizm genów białek mleka     270
  15.5.3. Polimorfizm genu białka prionowego i oporność na trzęsawkę     274
  15.6. Modyfikowanie genomu (transgeneza)     275
  Literatura     277
  
  XVI ZAGADNIENIA GENETYKI POPULACJI I GENETYKI ILOŚCIOWEJ W HODOWLI KÓZ (Tomasz Szwaczkowski)     283
  16.1. Modele dziedziczenia cech     283
  16.1.1. Wprowadzenie     283
  16.1.2. Modele dziedziczenia oparte na informacjach o znanych loci markerowych     285
  16.1.3. Poligeniczny model dziedziczenia     289
  16.1.4. Mieszany model dziedziczenia     290
  16.2. Zmienność cech determinowanych przez wiele genów    292
  16.2.1. Inbred i jego skutki     292
  16.2.2. Parametry genetyczne     298
  16.2.2.1. Komponenty zmienności fenotypowej     298
  16.2.2.2. Definicje parametrów genetycznych i metody oceny     301
  16.2.2.3. Parametry genetyczne cech użytkowości mlecznej     305
  16.2.2.4. Parametry genetyczne masy ciała     307
  16.2.2.5. Parametry genetyczne cech reprodukcyjnych     309
  16.2.2.6. Parametry genetyczne użytkowości wełnistej    310
  16.2.2.7. Parametry genetyczne cech pokroju     311
  16.3. Ocena potencjału genetycznego     312
  16.3.1. Podejście konwencjonalne     312
  16.3.2. Wartość genomowa     314
  16.4. Wybrane elementy pracy hodowlanej i ocena ich efektywności     318
  Literatura     321
  
  XVII PROGRAMY HODOWLANE DLA KÓZ MLECZNYCH (Emilia Bagnicka, Marek Łukaszewicz)     325
  17.1. Cele hodowlane     325
  17.2. Program hodowlany dla kóz mlecznych we Francji     328
  17.3. Program hodowlany dla kóz mlecznych w Hiszpanii     335
  17.4. Program hodowlany dla kóz mlecznych w Norwegii     338
  17.5. Program hodowlany dla kóz mlecznych w USA    345
  17.6. Program hodowlany dla kóz mlecznych w Kanadzie     352
  17.7. Hodowla kóz w Polsce     355
  Literatura     360
  
  XVIII ZACHOWANIE KÓZ (Sylwia Bielińska-Nowak, Jacek Antoni Wójtowski)     365
  18.1. Typy zachowań     365
  18.2. Hierarchia stadna i czynniki na nią wpływające    367
  18.3. Zachowanie płciowe     368
  18.4. Zachowanie kóz i koźląt w okresie okołoporodowym    368
  18.5. Zachowanie pastwiskowe     370
  18.6. Inne zachowania     370
  Literatura     371
  
  XIX PIELĘGNACJA KÓZ (Maria Kęszycka-Markiewicz, Jacek Antoni Wójtowski)    373
  19.1. Znakowanie     373
  19.2. Dekornizacja     377
  19.3. Usuwanie gruczołów piżmowych     379
  19.4. Kastracja     379
  19.5. Korekcja racic     380
  19.6. Pielęgnacja okrywy włosowej i skóry     381
  19.7. Inne zabiegi pielęgnacyjne     382
  Literatura     382
  
  XX BUDYNKI INWENTARSKIE I POMIESZCZENIA DLA KÓZ
  (Sylwia Bielińska-Nowak, Maria Kêszycka-Markiewicz, Jacek Antoni Wójtowski)    383
  20.1. Koziarnia     383
  20.2. Wyposażenie budynku inwentarskiego     389
  20.3. Mikroklimat koziarni     390
  20.4. Wymagania dla poszczególnych grup technologicznych     391
  20.5. Pomieszczenia pomocnicze     392
  Literatura     393
  
  XXI CHOROBY KÓZ (Jarosław Kaba, Marcin Mickiewicz*)    395
  21.1. Profilaktyka w stadzie kóz     395
  21.1.1. Wprowadzenie     395
  21.1.2. Ocena stanu zdrowia kóz w stadzie     396
  21.1.3. Charakterystyka stanu zdrowia populacji kóz w Polsce    398
  21.1.4. Zasady zwalczania chorób u kóz     405
  21.2. Wybrane choroby zakaźne kóz     419
  21.2.1. Bruceloza     419
  21.2.2. Choroba Johnego     420
  21.2.3. Choroba niebieskiego języka     421
  21.2.4. Enterotoksemia beztlenowcowa     423
  21.2.5. Enzootyczne ronienie     425
  21.2.6. Enzootyczne zapalenie płuc     426
  21.2.7. Gorączka Q     427
  21.2.8. Gruźlica     429
  21.2.9. Listerioza     429
  21.2.10. Niesztowica     430
  21.2.11. Serowaciejące zapalenie węzłów chłonnych    432
  21.2.12. Tężec     434
  21.2.13. Wirusowe zapalenie stawów i mózgu kóz     435
  21.2.14. Zakażenie wirusem Schmallenberg     439
  21.2.15. Zakaźne zapalenie spojówek i rogówki     440
  21.2.16. Zapalenie wymienia     441
  21.3. Wybrane choroby pasożytnicze kóz     443
  21.3.1. Choroba motylicza i choroba motyliczkowa    443
  21.3.2. Inwazja kleszczy     444
  21.3.3. Kokcydioza     445
  21.3.4. Nużyca     446
  21.3.5. Robaczyca płuc     447
  21.3.6. Robaczyca żołądkowo-jelitowa     449
  21.3.7. Wągrzyca     450
  21.3.8. Wszołowica i wszawica     451
  21.4. Wybrane choroby wewnętrzne kóz     452
  21.4.1. Kamica moczowa     452
  21.4.2. Poliencefalomalacja     453
  21.4.3. Włókniste zwyrodnienie kości     454
  21.4.4. Wole     455
  Literatura     456
  
  INDEKS RZECZOWY     467
RozwińZwiń