Kryminologia. Teoria i praktyka

1 opinia

Format:

epub, mobi, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

224,10  249,00

Format: epub, mobi

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 249,00 zł (-10%)

Najniższa cena z 30 dni: 124,50 zł  


224,10

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Czyny skierowane przeciwko mieniu, zdrowiu i życiu innych, a także przyrodzie, są stare jak cywilizacja i rozpowszechnione jak ona. Stały się przyczyną powstania norm prawnych, których przekraczanie określamy dziś jako przestępczość. Kryminologia jest nauką, w ramach której opisuje się działania o charakterze przestępczym, poszukuje teorii umożliwiających jej wyjaśnianie i przewidywanie, a co za tym idzie – także przeciwdziałanie przestępczości. Kryminologia jest przy tym dziedziną interdyscyplinarną, która korzysta z dorobku takich nauk, jak prawo, socjologia, pedagogika, psychologia, historia, statystyka, ekonomia, psychiatria czy medycyna. Zespół specjalistów pod kierunkiem Piotra Chomczyńskiego, Przemysława Frąckowiaka i Dagmary Woźniakowskiej opracował kompleksowy podręcznik, przedstawiający rozwój tej dyscypliny, kluczowe teorie wypracowane w jej ramach oraz obecny stan wiedzy na temat przestępczości i przeciwdziałania jej. W pięciu częściach podręcznika czytelnicy znajdą informacje na temat:
1) Teorii kryminologicznych – autorzy i autorki zdefiniowali tu status kryminologii jako nauki, przedstawili rozwój tej dyscypliny oraz wiodące teorie kryminologiczne.
2) Fenomenologii kryminalnej – wybitni specjaliści i specjalistki w swoich dziedzinach przybliżają wiedzę na temat przestępczości w Polsce, przestępczości kobiet, nieletnich, przeciwko mieniu, zdrowiu, życiu, drogowej, gospodarczej, cyberprzestępczości i wielu innych.
3) Wiktymologii – można tu znaleźć kompleksową wiedzę na temat koncepcji wiktymologicznych, wiktymizacji i jej konsekwencji, potrzeb osób pokrzywdzonych przestępstwem i ich udziału w postępowaniu karnym.
4) Zapobieganie przestępczości – autorki i autorzy opisują tu zagadnienia związane z postawami społecznymi wobec przestępczości, profilowaniem, polityką karną i resocjalizacją.
5) Badania kryminologiczne – w tej części została przybliżona metodologia i etyka prowadzenia badań kryminologicznych.


Zespół autorski przygotował nowoczesny, kompleksowy, interdyscyplinarny podręcznik. Przystępnie podanej treści towarzyszą:
• liczne, unikatowe ilustracje,
• bloki rozszerzające,
• ciekawostki,
• kody QR odsyłające do interesujących źródeł,
• materiały dla wykładowców: komplet prezentacji ułatwiających przygotowanie prawie 50 wykładów!


A oto liczby:
• 3,5 roku pracy
• 3 redaktorów naukowych
• 35 autorów
• 47 rozdziałów
• 1000 stron
• 47 prezentacji ułatwiających zaplanowanie wykładu


We had a dream… Mieliśmy marzenie. Marzenie o podręczniku do kryminologii, jakiego w Polsce jeszcze nie było. Bo przecież podręczniki do tego przedmiotu jak najbardziej mamy: starsze i nowsze, cieńsze i grubsze, bardziej teoretyczne i bardziej praktyczne, mono- i wieloautorskie. Marzył nam się podręcznik nowoczesny, wzorowany na najnowszych trendach przekazywania wiedzy w sposób łatwy, prosty, a przede wszystkim ciekawy. Cóż zatem nowego czy innego mogliśmy zaproponować? Postawiliśmy na kompleksowość, interdyscyplinarność, innowacyjność w treści oraz nowoczesność w formie. Kompleksowość naszego podręcznika polega na tym, że staraliśmy się napisać o wszystkim, co w kryminologii jest ważne, by podróż przez poszczególne zagadnienia była fascynującą przygodą dla naszych Czytelników.


Książka składa się z pięciu dużych części.


Rok wydania2024
Liczba stron1000
KategoriaPsychologia kliniczna i psychoterapia
WydawcaWydawnictwo Naukowe PWN
ISBN-13978-83-01-23539-0
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Przedmowa XXIII
  Wstęp XXV
  
  Część I. Teorie kryminologiczne     1
  
  Rozdział 1. Czym jest kryminologia? – Dominik Wzorek, Dagmara Woźniakowska     3
  1.1. Pojęcie kryminologii i jej przedmioty     3
    1.1.1. Przestępstwo jako przedmiot kryminologii     5
    1.1.2. Przestępczość jako przedmiot kryminologii     5
    1.1.3. Przestępca jako przedmiot kryminologii     6
    1.1.4. Ofiara jako przedmiot kryminologii     6
    1.1.5. Instytucje i mechanizmy kontrolne     6
  1.2. Związki kryminologii z innymi naukami     7
  1.3. Nurty w kryminologii     8
    1.3.1. Kryminologia klasyczna i neoklasyczna     9
    1.3.2. Kryminologia pozytywistyczna     9
    1.3.3. Kryminologia krytyczna     10
    1.3.4. T eorie zintegrowane i dyfuzja nurtów     11
  1.4. Działy kryminologii     11
    1.4.1. Kryminologia teoretyczna i kryminologia empiryczna     11
    1.4.2. Fenomenologia, etiologia i prewencja przestępczości     12
  
  Rozdział 2. Nurt kryminologii pozytywistycznej – Jan Widacki     17
  2.1. Podstawowe założenia pozytywizmu     17
  2.2. Kierunek biopsychologiczny nurtu pozytywistycznego     18
    2.2.1. Prepozytywistyczne podejście do przyczyn przestępczości     18
    2.2.2. Cesare Lombroso i włoska szkoła antropologiczna oraz jej krytyka     20
    2.2.3. Znaczenie Lombrosa i jego teorii w historii kryminologii     21
    2.2.4. Późny pozytywistyczny nurt biologiczny     22
  2.3. Kierunek socjologiczny nurtu pozytywistycznego     23
    2.3.1. Alexandre Lacassagne, Gabriel Tarde, Émile Durkheim – nieformalna „szkoła francuska”     23
    2.3.2. Socjologiczna orientacja w filozofii prawa karnego     25
  2.4. Natura czy wychowanie? Koncepcja multikauzalizmu     26
  2.5. Socjologiczny pozytywizm amerykański. Szkoła chicagowska     28
  2.6. Kryminologia postpozytywistyczna w paradygmacie szkoły chicagowskiej     30
    2.6.1. Teoria zróżnicowanych powiązań i koncepcja white collar crime     30
    2.6.2. Teoria dezorganizacji społecznej Thomasa–Znanieckiego     31
    2.6.3. Teoria anomii Roberta Mertona – Jan Widacki, Piotr Chomczyński     32
    2.6.4. Teoria podkultury przestępczej Alberta Cohena     34
    2.6.5. Koncepcja kultury klas niższych Waltera Millera – Dagmara Woźniakowska     35
    2.6.6. Teoria neutralizacji Davida Matzy i Greshama Sykesa i teoria dryfu     36
    2.6.7. Teorie kontroli społecznej     37
  
  Rozdział 3. Kryminologia klasyczna, neoklasyczna i nurty pokrewne – Krzysztof Krajewski     45
  3.1. Wprowadzenie – kryminologia klasyczna     45
  3.2. Pojęcie nurtu neoklasycznego     47
  3.3. Krytyka pozytywistycznych koncepcji kryminalnopolitycznych przez nurt neoklasyczny     48
  3.4. Implikacje neoklasycznych i konserwatywnych koncepcji w kryminologii dla polityki kryminalnej     53
  3.5. Podsumowanie     57
  
  Rozdział 4. Nurty krytyczne we współczesnej kryminologii – Magdalena Grzyb, Krzysztof Krajewski     59
  4.1. Wprowadzenie     59
  4.2. Teoria naznaczania społecznego     60
    4.2.1. Warstwa psychologiczna teorii naznaczania społecznego     60
    4.2.2. Warstwa socjologiczna teorii naznaczania społecznego     64
    4.2.3. Przedmiot badań kryminologicznych w świetle teorii naznaczania społecznego     66
  4.3. Problematyka konfliktu społecznego w socjologii i jej znaczenie dla kryminologii     66
    4.3.1. Prekursorskie ujęcia konfliktowe w ramach kryminologii     68
    4.3.2. Dwie wersje analizy konfliktowej we współczesnej kryminologii     69
  4.4. Kryminologia konfliktowa – ujęcie amerykańskie     70
  4.5. Kryminologia krytyczna – ujęcie brytyjskie     72
  4.6. Władza, wiedza i kara – Michel Foucault     73
  4.7. Kultura kontroli późnej nowoczesności – David Garland     74
  
  Rozdział 5. Nurty kryminologii współczesnej – Magdalena Grzyb, Edyta Drzazga, Justyna Włodarczyk-Madejska, Dominik Wzorek, Piotr Chomczyński, Mariusz Sztuka     77
  5.1. Wprowadzenie     77
  5.2. Nowe kierunki w kryminologii – Magdalena Grzyb, Edyta Drzazga     77
    5.2.1. Kryminologia feministyczna     77
    5.2.2. Kryminologiczne studia nad męskością     79
    5.2.3. Kryminologia narracyjna     80
    5.2.4. Kryminologia pokoju     81
    5.2.5. Kryminologia skazanych     82
    5.2.6. Kryminologia administracyjna i kryminologia publiczna     83
    5.2.7. Kryminologia eksperymentalna     83
    5.2.8. Kryminologia kulturowa     84
    5.2.9. Kryminologia postmodernistyczna     85
  5.3. Badania karier kryminalnych – Justyna Włodarczyk-Madejska, Dominik Wzorek     86
    5.3.1. Geneza i założenia life-course criminology     86
    5.3.2. Teorie wpisujące się w nurt life-course criminology     87
    5.3.3. Pytania stawiane w ramach badań w nurcie life-course criminology     88
  5.4. Koncepcja trajektorii kolektywnej – Piotr Chomczyński     90
    5.4.1. Założenia koncepcji trajektorii kolektywnej     90
    5.4.2. Czym jest koncepcja kolektywnej trajektorii?     91
    5.4.3. Jak powstała koncepcja kolektywnej trajektorii?     92
    5.4.4. Ograniczenia koncepcji kolektywnej trajektorii     93
  5.5. Pozytywna kryminologia – Mariusz Sztuka     94
    5.5.1. Założenia centralne     94
    5.5.2. Źródła i inspiracje     94
    5.5.3. Pozytywna kryminologia jako wiedza praktyczna     95
    5.5.4. Komentarz krytyczny     97
  
  Część II. Fenomenologia kryminalna     107
  
  Rozdział 6. Przestępczość w Polsce – Justyna Włodarczyk-Madejska, Paweł Ostaszewski     109
  6.1. Zmiany rozmiarów przestępczości w czasie     109
    6.1.1. Dwudziestolecie międzywojenne     109
    6.1.2. Okres powojenny do końca lat 60. XX wieku     110
    6.1.3. Lata 70. XX wieku     111
    6.1.4. Lata 80. XX wieku     111
    6.1.5. Lata 90. XX wieku     112
    6.1.6. XXI wiek     114
  6.2. Terytorialne zróżnicowanie przestępczości     114
  6.3. Struktura przestępstw     116
  6.4. Sprawcy przestępstw     117
  
  Rozdział 7. Przestępczość kobiet – Dagmara Woźniakowska     121
  7.1. Udział kobiet w ogóle przestępczości     121
  7.2. Charakterystyka przestępczości kobiet     124
    7.2.1. Cechy charakterystyczne przestępczości kobiet     124
    7.2.2. Struktura przestępczości kobiet     125
    7.2.3. Kariery kryminalne kobiet     128
  7.3. Przyczyny przestępczości kobiet     129
    7.3.1. Teorie biologiczne     129
    7.3.2. Teorie psychologiczne     130
    7.3.3. Kobiety a agresja     131
    7.3.4. Teorie kontroli     131
    7.3.5. Teorie napięcia     132
    7.3.6. Teorie uczenia się zachowań przestępczych     132
    7.3.7. Teorie naznaczania społecznego     133
    7.3.8. Teorie emancypacji kobiet i zróżnicowanych ról społecznych     133
    7.3.9. Teoria przestępczości kobiet uwarunkowana płcią społeczno-kulturową (gender)     134
  7.4. Wymiar sprawiedliwości wobec kobiet     135
  
  Rozdział 8. „Przestępczość” nieletnich – Justyna Włodarczyk-Madejska     143
  8.1. Wprowadzenie do tematu i omówienie najważniejszych pojęć     143
  8.2. Model postępowania z nieletnimi w Polsce     146
  8.3. Zmiany rozmiarów przestępczości nieletnich w czasie     147
  8.4. Terytorialne zróżnicowanie przestępczości nieletnich     151
  8.5. Nieletni sprawcy przestępstw pod względem wieku i płci     153
  8.6. Struktura przestępczości nieletnich     154
  8.7. Reakcja na przestępczość nieletnich     155
  8.8. Rola czynników ryzyka i czynników ochronnych w przestępczości nieletnich     159
  
  Rozdział 9. Przestępczość przeciwko mieniu – Joanna Klimczak     165
  9.1. Wprowadzenie     165
  9.2. Przestępstwa przeciwko mieniu w prawie karnym     166
  9.3. Obraz statystyczny – zakres i struktura przestępstw przeciwko mieniu     167
  9.4. Etiologia przestępstw przeciwko mieniu – teorie kryminologiczne i motywacje     171
  9.5. Wybrane czyny przeciwko mieniu     173
    9.5.1. Kradzież i przywłaszczenie     173
    9.5.2. Kradzież z włamaniem     174
    9.5.3. Rozbój     175
  
  Rozdział 10. Przestępczość przeciwko życiu i zdrowiu – Ewa Habzda-Siwek     181
  10.1. Wprowadzenie     181
  10.2. Miejsce przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu w strukturze przestępczości     181
  10.3. Kategoryzacja przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu     182
    10.3.1. Zabójstwa     182
    10.3.2. Uszczerbki na zdrowiu     184
    10.3.3. Udział w bójce lub pobiciu     184
    10.3.4. Pozostałe przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu z rozdziału XIX Kodeksu karnego     186
  10.4. Rozmiary, struktura i dynamika przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu     186
    10.4.1. Zabójstwa     188
    10.4.2. Spowodowanie uszczerbku na zdrowiu     190
    10.4.3. Udział w bójce lub pobiciu     192
    10.4.4. Pozostałe przestępstwa z rozdziału XIX Kodeksu karnego     194
  10.5. Charakterystyka wybranych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu oraz ich sprawców     194
  10.6. Specyfika przestępstwa dzieciobójstwa z art. 149 k.k.     199
  10.7. Podsumowanie     199
  
  Rozdział 11. Zabójstwa wielokrotne – Małgorzata H. Kowalczyk     203
  11.1. Zabójstwo pojedyncze a zabójstwo wielokrotne     203
  11.2. Zabójstwa wielokrotne – rodzaje     204
    11.2.1. Zabójstwa masowe     204
    11.2.2. Zabójstwa rozproszone (spree killers)     205
    11.2.3. Zabójstwa terrorystyczne     205
    11.2.4. Zabójstwa na zlecenie (contract killing)     206
    11.2.5. Zabójstwa seryjne     206
  11.3. Podsumowanie     213
  
  Rozdział 12. Przemoc domowa – Joanna Główczewska     217
  12.1. Wprowadzenie     217
  12.2. Agresja i przemoc – trudności definicyjne     218
    12.2.1. Definicje przemocy     219
    12.2.2. Przemoc domowa – próba zdefiniowania pojęcia     219
  12.3. Koncepcje psychologiczne wyjaśniające powstawanie przemocy domowej     222
    12.3.1. Koncepcja cykliczności Lenore E. Walker     222
    12.3.2. Teoria społecznego uczenia się przemocy     223
    12.3.3. Teoria frustracji–agresji     224
    12.3.4. Poznawczy model neoasocjacjonizmu Leonarda Berkowitza     225
    12.3.5. Model holistyczny     225
  12.4. Rodzaje i formy przemocy domowej     226
    12.4.1. Przemoc fizyczna     226
    12.4.2. Przemoc psychiczna     227
    12.4.3. Przemoc seksualna     228
  12.5. Charakterystyka sprawców oraz konsekwencje doświadczania przemocy domowej     229
  
  Rozdział 13. Przestępstwa seksualne – Beata Pastwa-Wojciechowska, Małgorzata H. Kowalczyk     235
  13.1. Wprowadzenie     235
  13.2. Skala przestępczości seksualnej – od realnej oceny do ciemnej liczby     236
  13.3. Pojęcie przestępstwa seksualnego i jego penalizacja w prawie polskim     236
  13.4. Agresja i przemoc seksualna     238
  13.5. Charakterystyka wybranych kategorii przestępstw seksualnych     239
    13.5.1. Zgwałcenie jako problem kryminologiczny     239
    13.5.2. Przestępstwa seksualne wobec dzieci     241
  13.6. Etiologia przemocy seksualnej     242
  13.7. Sprawcy przestępstw seksualnych     244
    13.7.1. Mężczyźni w roli sprawców seksualnych     244
    13.7.2. Kobiety w roli sprawczyń seksualnych     246
    13.7.3. Terapia sprawców przestępstw seksualnych     247
  13.8. Ofiary przestępstw seksualnych     248
  
  Rozdział 14. Media a przestępczość i zachowania ryzykowne – Jacek Pyżalski, Natalia Walter     257
  14.1. Podstawowe mechanizmy ewolucji i konwergencji mediów w kontekście kryminologicznym     257
  14.2. Media jako stymulator i model zachowań przestępczych i dewiacyjnych     261
    14.2.1. Ryzyko nieodpowiedniego sposobu informowania o zachowaniach ryzykownych na przykładzie samobójstw     262
    14.2.2. Treści medialne ukazujące krzywdzenie innych jako przykład treści zawierających sceny przemocy     264
    14.2.3. Przemoc interaktywna – gry wideo     265
    14.3. Media jako nośnik informacji dotyczącej przestępczości, dewiacji i polityki kryminalnej państwa     268
    14.4. Media cyfrowe jako środowisko i narzędzie działalności przestępczej     269
    14.5. Pozytywny wymiar mediów w przeciwdziałaniu przestępczości i zachowaniom dewiacyjnym     274
  
  Rozdział 15. Substancje psychoaktywne a przestępczość – Krzysztof Krajewski     281
  15.1. Pojęcie substancji psychoaktywnej     281
  15.2. Właściwości substancji psychoaktywnych     282
  15.3. Klasyfikacje środków odurzających     283
  15.4. Relacje między używaniem substancji psychoaktywnych a przestępczością     285
  15.5. Teoretyczne ujęcie związków między substancjami psychoaktywnymi a przestępczością     287
    15.5.1. Wymiar psychofarmakologiczny     287
    15.5.2. Wymiar ekonomiczno-kompulsywny     290
    15.5.3. Wymiar systemowy     291
    15.5.4. Wymiar prohibicyjny     292
  15.6. Podsumowanie     293
  
  Rozdział 16. Przestępczość gospodarcza – Leszek Wilk     297
  16.1. Pojęcia przestępczości gospodarczej i przestępstwa gospodarczego     297
  16.2. Pojęcie prawa karnego gospodarczego jako instrumentu zwalczania przestępczości gospodarczej     299
  16.3. Typologia przestępstw gospodarczych     300
  16.4. Sposoby popełniania przestępstw gospodarczych     301
  16.5. Sprawcy przestępstw gospodarczych i pokrzywdzeni     304
  16.6. Wybrane przykłady przestępstw gospodarczych     307
    16.6.1. Oszustwa gospodarcze     307
    16.6.2. Korupcja gospodarcza     308
    16.6.3. Pranie brudnych pieniędzy     308
  
  Rozdział 17. Przestępstwa z nienawiści – Barbara Błońska     311
  17.1. Wprowadzenie     311
  17.2. Rodzaje przestępstw z nienawiści     314
    17.2.1. Mowa nienawiści     314
    17.2.2. Ataki fizyczne i werbalne motywowane nienawiścią     316
    17.2.3. Zbrodnie motywowane nienawiścią     318
  17.3. Katalog cech chronionych     320
  17.4. Ogólna kryminologiczna charakterystyka przestępstw z nienawiści     322
  17.5. Statystyczny obraz przestępczości z nienawiści w Polsce     324
  17.6. Przyczyny przestępstw z nienawiści     327
    17.6.1. Wyjaśnienia psychologiczne     327
    17.6.2. Wyjaśnienia odwołujące się do struktury społecznej     330
    17.6.3. E tiologia przestępczości motywowanej uprzedzeniami – podsumowanie     333
  17.7. Przestępstwa z nienawiści – dyskusja o potrzebie odrębnej polityki karnej     333
    17.7.1. Argumenty przeciwko wyróżnianiu uprzedzeń jako szczególnego motywu     333
    17.7.2. Argumenty za traktowaniem uprzedzeń jako motywacji szczególnej     334
  
  Rozdział 18. Terroryzm – Michał Piekarski     341
  18.1. Wprowadzenie     341
  18.2. Czym jest terroryzm?     342
  18.3. Motywy działania terrorystów     345
  18.4. Modus operandi sprawców zamachów terrorystycznych     347
  18.5. Jak się walczy z terrorystami?     351
  
  Rozdział 19. Migracje a przestępczość – Witold Klaus     355
  19.1. Migracje z perspektywy kryminologicznej     355
  19.2. Przestępczość migrantów – czy migranci i migrantki popełniają więcej przestępstw?     357
  19.3. Przestępstwa związane z przemieszczaniem się ludności     361
  19.4. Detencja i deportacja migrantów     365
  
  Rozdział 20. Zielona kryminologia – Magdalena Grzyb     373
  20.1. Wprowadzenie     373
  20.2. Geneza zielonej kryminologii i kryminologia krytyczna     374
  20.3. Teoretyczne podstawy zielonej kryminologii     375
  20.4. Zadania zielonej kryminologii     377
  20.5. Przestępstwa przeciwko środowisku     378
    20.5.1. Pierwotne i wtórne przestępstwa przeciwko środowisku     378
    20.5.2. „Kolorowe ekoprzestępstwa”     380
    20.5.3. Ponadnarodowy charakter ekoprzestępczości i kryminalizacja ekoprzestępstw     381
  20.6. Ekologiczne konflikty i rasizm środowiskowy     383
  20.7. Zakończenie     385
  
  Rozdział 21. Cyberprzestępczość – Adam Behan     387
  21.1. Wprowadzenie i definicja     387
  21.2. Historia cyberprzestępczości i jej ewolucja     389
  21.3. Jak i dlaczego dochodzi do ataków na systemy komputerowe     390
    21.3.1. Luki 0-day     392
    21.3.2. Hasła     393
  21.4. Kluczowe pojęcia     395
    21.4.1. Botnet     395
    21.4.2. Adres IP     396
    21.4.3. Virtual Private Network (VPN) i pandemia COVID-19     396
    21.4.4. Internet of Things (IoT), Internet Rzeczy     397
    21.4.5. Dark web, Tor (The Onion Router) i inne narzędzia anonimizacji     397
    21.4.6. Waluty wirtualne     400
  21.5. Rodzaje cyberprzestępstw i ataków     402
    21.5.1. Kradzież programów komputerowych     402
    21.5.2. Phishing     403
    21.5.3. Ransomware     406
    21.5.4. Distributed denial of service (DDoS)     410
    21.5.5. Jackpotting     413
    21.5.6. Ewolucja ataków     414
  21.6. Cyberwojna     415
    21.6.1. Stuxnet     417
    21.6.2. Cyberataki na Ukrainę     418
    21.6.3. Pegasus     420
    21.6.4. Inne przykłady cyberwojny     421
    21.6.5. Podsumowanie     421
  21.7. Aspekty prawne i kryminologiczne cyberprzestępczości     422
    21.7.1. Aspekty prawnokarne     422
    21.7.2. Aspekty prawnoprocesowe i dowodowe     425
    21.7.3. Kryminologia cyberprzestępczości     426
    21.7.4. Podsumowanie     427
  
  Rozdział 22. Przestępczość drogowa – Piotr Gorzelańczyk     431
  22.1. Wprowadzenie     431
  22.2. Pojęcie przestępczości drogowej i zagadnienia z tym związane     431
  22.3. Statystyczny obraz przestępczości drogowej     432
  22.4. Przyczyny przestępstw drogowych w Polsce     434
  22.5. Sposoby zapobiegania przestępczości drogowej     435
  
  Rozdział 23. Kryminologiczne aspekty suicydologii – Beata Pastwa-Wojciechowska     439
  23.1. Skala zjawiska samobójstw     439
  23.2. Mity na temat samobójstw     440
  23.3. Podejścia wyjaśniające zachowania samobójcze     442
  23.4. Przyczyny samobójstw     444
  23.5. Stan psychiczny osoby zagrożonej samobójstwem     445
  23.6. Predyktory samobójstw     448
  23.7. Klasyfikacja samobójstw     449
    23.7.1. Samobójstwo poagresyjne, zabójstwo suicydalne i samobójstwo rozszerzone     450
    23.7.2. E utanazja a samobójstwo wspomagane     452
  23.8. Samobójstwo jako problem kryminologiczny     454
  
  Część III. Wiktymologia, wiktymizacja i ofiary przestępstw – Dagmara Woźniakowska     459
  
  Rozdział 24. Wiktymologia jako nauka     461
  
  Rozdział 25. Nurty w wiktymologii     463
  25.1. Nurty w wiktymologii     463
  25.2. Wiktymologia pozytywistyczna (konserwatywna)     463
    25.2.1. Przyspieszenie przestępstwa przez ofiarę     464
    25.2.2. Model narażenia związany ze stylem życia     464
    25.2.3. Teoria działań rutynowych     466
    25.2.4. Teorie psychologiczne     467
  25.3. Wiktymologia radykalna     470
  25.4. Wiktymologia krytyczna     471
  25.4.1. Podejście feministyczne     471
  
  Rozdział 26. Ofiara przestępstwa     475
  26.1. Ofiara idealna?     475
  26.2. Wiktymizacja pierwotna, wtórna i ponowna (powtórna)     475
  26.3. Prawne definicje pojęcia ofiary przestępstwa     477
  26.4. Podatność wiktymizacyjna (wiktymność)     478
  26.5. Związki pomiędzy wiktymizacją oraz ubóstwem i wykluczeniem społecznym – Witold Klaus, Dagmara Woźniakowska     480
    26.5.1. Narażenie na stanie się ofiarą przestępstwa z powodu ubóstwa     481
    26.5.2. Ryzyko wiktymizacji osób wykluczonych z innych przyczyn niż ubóstwo     482
  26.6. Obwinianie ofiary (victim blaming)     485
  
  Rozdział 27. Konsekwencje wiktymizacji     489
  27.1. Efekt psychologiczny wiktymizacji     489
    27.1.1. Zaburzenie struktur poznawczych/wstrząs poznawczy     489
    27.1.2. Obwinianie się     490
    27.1.3. Porównywanie swoich doświadczeń z innymi, rozważanie hipotetycznych sytuacji     490
    27.1.4. Poszukiwanie sensu w tym, że było się ofiarą przestępstwa     490
    27.1.5. Postawa względem sprawcy     491
  27.2. Efekty emocjonalne wiktymizacji     491
    27.2.1. Strach/lęk     491
    27.2.2. Gniew     491
    27.2.3. Tłamszenie w sobie uczuć, wyrażanie negatywnych emocji     492
  27.3. Zespół stresu pourazowego     492
  27.4. Wpływ wiktymizacji na zmiany zachowania, zwyczaje     493
  27.5. Wpływ wiktymizacji na zdrowie fizyczne     493
  27.6. Finansowe skutki wiktymizacji     494
  27.7. Potrzeby osób pokrzywdzonych przestępstwem     494
  
  Rozdział 28. Pokrzywdzony w postępowaniu karnym     497
  28.1. Dyrektywa 2012/29/UE ustanawiająca normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw     497
    28.1.1. Prawo do szacunku i wolność od dyskryminacji     498
    28.1.2. Ochrona przed wtórną i ponowną wiktymizacją, zastraszaniem i odwetem     498
    28.1.3. Najlepsze zabezpieczenie interesu dziecka     498
    28.1.4. Ofiary terroryzmu     498
    28.1.5. Przemoc na tle płciowym     498
    28.1.6. Przemoc w bliskich związkach     499
    28.1.7. Prawo do informacji i sprawczości     499
    28.1.8. Prawo do specjalistycznego wsparcia     499
    28.1.9. Sprawiedliwość naprawcza     500
    28.1.10. Indywidualne podejście, ochrona ofiar oraz uznanie ofiar o szczególnych potrzebach w zakresie ochrony     500
    28.1.11. Szkolenie urzędników, udział organizacji obywatelskich, gromadzenie danych statystycznych     501
  28.2. Rola i uprawnienia pokrzywdzonego w polskim postępowaniu karnym     501
    28.2.1. Prawo do informacji i tłumaczenia     501
    28.2.2. T ryby ścigania przestępstw     502
    28.2.3. Zgłoszenie zawiadomienia o przestępstwie i zaskarżenie decyzji o nieściganiu     502
    28.2.4. Prawo do złożenia wniosku o ściganie przestępstwa     503
    28.2.5. Prawa pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym     504
    28.2.6. Role pokrzywdzonego w postępowaniu przed sądem     504
    28.2.7. Prawo do pomocy prawnej     507
    28.2.8. Konsensualne sposoby zakończenia postępowania karnego     508
    28.2.9. Środki kompensacyjne     508
    28.2.10. Szczególne środki ochrony pokrzywdzonego     509
  28.3. Kompensata państwowa dla ofiar przestępstw     510
  
  Rozdział 29. Rozmiary i pomiar wiktymizacji     513
  29.1. Statystyki     513
  29.2. Badania wiktymizacyjne     514
    29.2.1. Badania wiktymizacyjne na świecie     514
    29.2.2. Badania wiktymizacyjne w Polsce     515
    29.2.3. Problemy związane z badaniami wiktymizacyjnymi     516
    29.2.4. Wyniki Ogólnopolskiego Badania Wiktymizacyjnego z lat 2019–2020     517
  29.3. Inne sposoby mierzenia wiktymizacji     519
  
  Rozdział 30. Lęk przed przestępczością     523
  
  Część IV. Zapobieganie przestępczości i reakcja na przestępczość     527
  
  Rozdział 31. Populizm penalny – Michalina Szafrańska     529
  31.1. Pojęcie populizmu penalnego     529
  31.2. Definicja i wskaźniki populizmu penalnego     530
  31.3. Populizm polityczny i społeczny     530
  31.4. Penalny populizm – płaszczyzna politycznych działań     531
    31.4.1. Proste rozwiązania skomplikowanych problemów     531
    31.4.2. Promocja medialna forsowanych rozwiązań     534
    31.4.3. Lekceważenie wiedzy eksperckiej     534
  31.5. Penalny populizm – płaszczyzna politycznej retoryki     535
  31.6. Konsekwencje populizmu penalnego     537
  
  Rozdział 32. Wykluczenie społeczne a przestępczość – Andrzej Kacprzak     543
  32.1. Wprowadzenie     543
  32.2. Czym jest wykluczenie społeczne?     543
  32.3. Wykluczenie społeczne a przestępczość     546
    32.3.1. Wykluczenie społeczne jako przyczyna przestępczości     546
    32.3.2. Wykluczenie społeczne jako skutek przestępczości     548
    32.3.3. Wykluczenie społeczne jako przyczyna recydywy     549
  32.4. Podsumowanie     550
  
  Rozdział 33. Polityka kryminalna, karna, penitencjarna oraz kary kryminalne w Polsce – Katarzyna Witkowska-Rozpara     559
  33.1. Polityka kryminalna, karna i penitencjarna     559
  33.2. Jak tworzyć dobrą politykę karną?     560
    33.2.1. Dlaczego uwzględnianie czynników tradycyjnych w budowaniu założeń polityki karnej jest ważne?     560
    33.2.2. Dlaczego nowe czynniki zyskują na znaczeniu?     561
  33.3. Kary i środki karne w Polsce     562
  33.4. Środki kompensacyjne i przepadek     568
    33.4.1. Obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę     568
  33.5. Środki związane z poddaniem sprawcy próbie     569
  33.6. Środki zabezpieczające     572
  33.7. Jakie kary orzekane są w Polsce?     574
  
  Rozdział 34. Sprawiedliwość naprawcza – Wojciech Zalewski     583
  34.1. Wprowadzenie     583
  34.2. Historia     584
  34.3. Sprawiedliwość naprawcza w świetle antropologii     587
  34.4. Wiktymologiczne, psychologiczne i socjologiczne tło sprawiedliwości naprawczej     588
  34.5. Krytyka retrybutywnego karania. Państwo jako złodziej konfliktów     589
  34.5. Formy sprawiedliwości naprawczej     590
  34.7. Sprawiedliwość naprawcza a prawo UE     591
  34.8. Kontrowersje wokół sprawiedliwości naprawczej     592
  34.9. Podsumowanie     593
  
  Rozdział 35. Profilaktyka przestępczości – Robert Opora     597
  35.1. Pojęcie profilaktyki i jej zakres     597
  35.2. Klasyfikacja metod zapobiegania przestępczości     598
  35.3. Sytuacyjne zapobieganie przestępczości     599
    35.3.1. Rola okoliczności w popełnianiu przestępstwa     601
    35.3.2. Jakie są zatem podstawy, by sądzić, że okazja jest przyczyną przestępstwa?     601
    35.3.3. Analiza krytyczna     602
    35.3.4. Czy zapobieganie sytuacyjne odwraca uwagę od pierwotnych przyczyn przestępczości?     603
  35.4. Profilaktyka przestępczości w perspektywie zaburzeń rozwoju     603
    35.4.1. Czynniki ryzyka i chroniące     604
    35.4.2. Indywidualne ścieżki rozwoju     605
  35.5. Profilaktyka skoncentrowana na lokalnej społeczności     607
  
  Rozdział 36. Psychologia kryminologiczna czy psychologia w kryminologii – Beata Pastwa-Wojciechowska     617
  36.1. Pojęcie i zakres psychologii kryminologicznej – dylematy terminologiczne czy interdyscyplinarne     617
  36.2. Psychologiczne koncepcje wyjaśniania zachowań przestępczych w kryminologii     619
    36.2.1. Koncepcje psychoanalityczne     620
  36.3. Teoria społecznego uczenia się     621
  36.4. Koncepcje poznawcze     621
  36.5. Koncepcja osobowości lub koncepcje osobowości przestępczej     622
    36.5.1. Teoria H. J. Eysencka     623
    36.5.2. Teoria osobowości przestępczej S. Yochelsona i S.E. Samenowa     624
    36.5.3. Koncepcja psychopatii     624
    36.5.4. Teoria deficytu podstawowych więzi uczuciowych     625
    36.5.5. Teorie nawiązujące do psychologii różnic indywidualnych     625
  36.6. Jak aplikować dorobek psychologii do kryminologii?     626
  
  Rozdział 37. Profilowanie na podstawie kryteriów rasowych w amerykańskim systemie sądownictwa karnego – Timothy Clark, Piotr Chomczyński     631
  37.1. Profilowanie na podstawie kryteriów rasowych     631
  37.2. Konsekwencje profilowania na podstawie kryteriów rasowych     632
  37.3. Historyczne korzenie profilowania na podstawie kryteriów rasowych a niewolnictwo     633
  37.4. Jak działa profilowanie rasowe?     633
  37.5. Konsekwencje profilowania na tle rasowym     634
  
  Rozdział 38. Resocjalizacja w warunkach wolnościowych – Michał Szykut     637
  38.1. Historyczne i teoretyczne uwarunkowania probacji     637
    38.1.1. Geneza probacji w Anglii i Stanach Zjednoczonych     637
    38.1.2. Rozwój idei probacji i jej teoretyczne podstawy     638
  38.2. Wymiary funkcjonowania kurateli sądowej w społeczeństwie obywatelskim     640
  38.3. Wykonywanie orzeczeń sądów w środowisku otwartym w Polsce     642
    38.3.1. Geneza kurateli sądowej w Polsce     642
    38.3.2. Wybrane formalnoprawne podstawy funkcjonowania kurateli sądowej w Polsce     642
    38.3.3. Sylwetka kandydata do zawodu kuratora sądowego w Polsce     644
    38.3.4. Zadania wykonywane przez kuratorów dla dorosłych w Polsce     645
  38.4. Zadania wykonywane przez kuratorów rodzinnych     645
  38.5. Podsumowanie     646
  
  Rozdział 39. Instytucjonalna resocjalizacja nieletnich – Przemysław Frąckowiak     649
  39.1. Założenia i problemy resocjalizacji młodzieży w warunkach instytucjonalnych     649
  39.2. Historyczne aspekty instytucjonalnej resocjalizacji nieletnich     652
  39.3. Założenia organizacyjne typowej instytucji resocjalizacyjnej dla nieletnich     655
    39.3.1. Struktura i funkcje typowego zakładu poprawczego     659
  39.4. Organizacja pracy resocjalizacyjnej w zakładzie poprawczym     661
  39.5. Typowe metody oddziaływań resocjalizacyjnych     662
  39.6. Efektywność oddziaływań resocjalizacyjnych w warunkach zakładu poprawczego     663
  
  Rozdział 40. Kara pozbawienia wolności – Kamil Miszewski, Andrzej Kacprzak     669
  40.1. Wprowadzenie     669
  40.2. System penitencjarny     672
    40.2.1. Areszty śledcze (AŚ)     672
    40.2.2. Zakłady karne (ZK)     672
    40.2.3. System wykonywania kary pozbawienia wolności     673
    40.2.4. System resocjalizacyjny     673
  40.3. Więzienie jako instytucja totalna     674
  40.4. Zjawisko prizonizacji     674
  40.5. Subkultura więzienna     675
    40.5.1. Źródła podkultury więziennej     675
    40.5.2. Hierarchia skazanych w „drugim życiu więziennym”     676
  40.6. Spór o zasadność stosowania kary pozbawienia wolności     678
  40.7. Zachowania ryzykowne osadzonych     679
  
  Rozdział 41. Opieka następcza – Renata Szczepanik     687
  41.1. Miejsce opieki następczej w systemie resocjalizacji i zapobiegania przestępczości     687
  41.2. Readaptacja i reintegracja społeczna     690
    41.2.1. Problemy adaptacyjne     691
    41.2.2. Problemy readaptacji społecznej w perspektywie recydywistów     693
  41.3. Działalność organizacji pozarządowych     694
  
  Rozdział 42. Praca socjalna a resocjalizacja i readaptacja społeczna – Przemysław Frąckowiak     699
  42.1. Wprowadzenie     699
  42.2. Założenia koncepcyjne pracy socjalnej, resocjalizacji i readaptacji społecznej     700
    42.2.1. Założenia koncepcyjne pracy socjalnej     700
    42.2.2. Główne założenia koncepcyjne współczesnej resocjalizacji     701
    42.2.3. Podstawowe założenia koncepcyjne readaptacji społecznej     701
  42.3. Metody pracy wykorzystywane w pracy socjalnej, resocjalizacji i readaptacji społecznej     702
    42.3.1. Wybrane metody oddziaływań w pracy socjalnej     702
    42.3.2. Wybrane metody oddziaływań resocjalizacyjnych     704
    42.3.3. Wybrane metody oddziaływań w ramach readaptacji społecznej     705
  42.4. Problemy i wyzwania dla pracy socjalnej, resocjalizacji i readaptacji społecznej     706
  
  Część V. Badania kryminologiczne     711
  
  Rozdział 43. Metody badań kryminologicznych w rozwoju historycznym – Jan Widacki     713
  43.1. Wprowadzenie     713
  43.2. Próby empirycznej weryfikacji hipotez dotyczących przyczyn przestępstwa w erze przedpozytywistycznej     714
  43.3. Pierwsze próby badania fenomenu przestępczości. Pierwsze zastosowania statystyki do badań kryminologicznych     714
  43.4. Metody socjologiczne w kryminologii     716
  43.5. Badania psychologiczne i biologiczne     717
  43.6. Metody badań w kryminologii krytycznej     717
  
  Rozdział 44. Pomiar przestępczości – Janina Błachut     721
  44.1. Dlaczego mierzyć przestępczość?     721
  44.2. Jak definiować przestępczość?     721
  44.3. Źródła danych o przestępczości     723
    44.3.1. Statystki kryminalne     723
    44.3.2. Gdzie szukać danych statystyk kryminalnych? – Paweł Ostaszewski, Justyna Włodarczyk-Madejska     727
    44.3.3. Badania sondażowe     728
    44.3.4. Gdzie szukać danych z badań sondażowych – Paweł Ostaszewski, Justyna Włodarczyk-Madejska     731
  44.4. Podsumowanie     732
  
  Rozdział 45. Badania jakościowe w kryminologii – Renata Szczepanik, Piotr Chomczyński     735
  45.1. Rodowód „kryminologii jakościowej”     737
  45.2. Współczesne badania jakościowe w kryminologii     739
  45.3. Metodologia badań jakościowych w trudnym terenie     740
  45.4. Badania karier kryminalnych     741
  45.5. Badania etnograficzne w kryminologii     742
  
  Rozdział 46. Etyka w badaniach kryminologicznych – Witold Klaus, Monika Szulecka, Justyna Włodarczyk-Madejska, Dagmara Woźniakowska     747
  46.1. Wprowadzenie     747
  46.2. Finansowanie badań i konflikt interesów     748
  46.3. Primum non nocere     749
  46.4. Wynagradzanie udziału w badaniach     751
  46.5. Analiza danych i upowszechnianie wyników badań kryminologicznych     754
  
  Rozdział 47. Prowadzenie badań kryminologicznych w nieprzyjaznym terenie – problemy etyczne – Andrzej Kacprzak, Kamil Miszewski     761
  47.1. Wprowadzenie     761
  47.2. Główne problemy etyczne związane z prowadzeniem badań w nieprzyjaznym terenie     762
    47.2.1. Świadoma zgoda     762
    47.2.2. Poufność     763
    47.2.3. Szkody i korzyści czego?     764
    47.2.4. Pomyślmy o innych badaczach     765
  47.3. Dyskusja: jak zatem badać?     765
    47.3.1. Każdy z nas chciałby dobrze wypaść     765
    47.3.2. Jestem badaczem czy stróżem prawa?     766
    47.3.3. Nie można szkodzić szkodnikowi?     766
    47.3.4. Kiedy można „spalić” teren?     767
  47.4. Podsumowanie     768
  
  Indeks rzeczowy     773
  Indeks nazwisk     799
  O Autorach     811
RozwińZwiń