POLECAMY
Autor:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Trzeci, kolejny tom Historii starożytnych Greków, otwiera opowieść o wyprawie Aleksandra Wielkiego, daleko na wschód rozszerzającej świat, w którym Grecy znaleźli miejsce dla siebie, swoich miast i swojej kultury; narrację zamyka powstanie na jego obszarach nowego, rzymskiego już ładu, kiedy to o losach ludów decydowali nie hellenistyczni władcy, lecz politycy i cesarze przebywający w Rzymie nad Tybrem.
Dwa wielkie tematy powracają w tym tomie nieustannie: relacje między Grekami a ludami Wschodu oraz ich cywilizacjami, a także kolejne starcia z agresywną, ekspansywną i brutalną republiką rzymską. O ile jednak w pierwszym wypadku Grecy odnieśli widoczne zwycięstwo, ponieważ z cywilizacji faraońskiego Egiptu, z cywilizacji Babilonii, Syrii czy Anatolii pozostało niewiele, to konfrontacja z Rzymem tylko pozornie zakończyła się klęską Hellady, w istocie zaś wyszła ona z tego starcia zwycięsko: oto monarchie hellenistyczne wprawdzie nie potrafiły się obronić, ale Rzym wchłonął tę cywilizację i kontynuował jej dorobek aż po kres antycznego świata.
Tekst o Aleksandrze ukazuje się po raz pierwszy, część poświęcona hellenizmowi została gruntownie przepracowana w stosunku do poprzedniej edycji tomu (1992 r.). Minionych 20 lat zmieniło wiele w poglądach uczonych na epokę: przyczyniły się do tego nowo udostępnione źródła (nie tylko archeologiczne, także wiele papirusów i inskrypcji), nowe metody badań i opracowywania ich wyników. Konieczność powtórnego przemyślenia całości dzieła, a także ujęcia wielu kwestii w nowy sposób sprawiła nam, mimo pewnych trudności, również bardzo wiele satysfakcji. Pragnęliśmy podzielić się nią z Czytelnikami, pokazując, jak i dlaczego obraz hellenizmu ulega przekształceniom, staje się coraz bogatszy, pełniejszy, bardziej przekonująco i sugestywnie przemawia do współczesnego odbiorcy.
**********
The History of Ancient Greeks. Volumen 3. The Hellenistic Period
A textbook on the history of ancient Greece from the start of the reign of Alexander the Great up to the times of the Roman conquests and the beginning of a new order. The authors discuss the relations between Greeks and the peoples of the East and their civilizations, as well as subsequent conflicts with the Roman republic. They portray the richness of the forms of social and economic life, the political system, the material and spiritual culture. The authors discuss in detail the sources that are most important and most often used in research, including literary texts, inscriptions, papyruses, archaeological monuments, coins. The textbook features maps and illustrations.
Rok wydania | 2010 |
---|---|
Liczba stron | 780 |
Kategoria | Starożytność |
Wydawca | Uniwersytet Warszawski |
ISBN-13 | 978-83-235-3488-4 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wykaz skróów | 15 |
Wstęp | 21 |
Część pierwsza. Aleksander Wielki 27 | |
Wstęp | 29 |
Źródła | 30 |
1. Dzieciństwo i młodość Aleksandra | 37 |
2. Pierwsze miesiące rządów | 38 |
3. Przed wyprawą na Persje | 40 |
4. Początki wyprawy | 42 |
5. Pierwsze dni wyprawy w Azji Mniejszej. Bitwa nad Granikiem (334 r.) | 46 |
6. Kampania na zachodnich wybrzeżach Azji Mniejszej | 47 |
7. Polityka wobec poleis Azji Mniejszej | 47 |
8. Kampania na południu Azji Mniejszej | 48 |
9. Kontrofensywa Dariusza. Bitwa pod Issos (333 r.) | 50 |
10. Sytuacja po bitwie pod Issos | 52 |
11. Wojna w Fenicji | 53 |
12. Aleksander w Egipcie | 54 |
13. Kampania roku 331. Bitwa pod Gaugamela | 55 |
14. Opanowanie Babilonii i Persydy. Pożar pałacu w Persepolis | 56 |
15. Śmierć Dariusza | 57 |
16. Nowa sytuacja po śmierci Dariusza. Źródła napięć i konfliktów | 59 |
17. Wojna we wschodnim Iranie | 61 |
18. Kryzys w dowództwie armii. Usunięcie grupy Parmeniona | 62 |
19. Podbój północno-wschodniego Iranu | 64 |
20. Konflikty między Aleksandrem a jego otoczeniem. Zabójstwo Klejtosa | 66 |
21. Konflikty między Aleksandrem a jego otoczeniem. Sprawa proskýnesis | 67 |
22. Początek wyprawy do Indii | 70 |
23. Działania wojenne na terenie Indii | 71 |
24. Wyprawa do Indii: bilans działań wojennych i administracyjnych | 73 |
25. Powrót Aleksandra z Indii | 74 |
26. Sytuacja w państwie Aleksandra pod koniec 325 r. Zmiany w kręgu elity rządzącej | 75 |
27. Bunt i reformy | 77 |
28. Grecja w latach 334-323 | 79 |
29. Macedonia w latach 334-323 | 81 |
30. Organizacja imperium Aleksandra | 82 |
31. Armia Aleksandra | 84 |
32. Sprawy dyskusyjne: kolos na glinianych nogach – Persja Achemenidów | 86 |
33. Sprawy dyskusyjne: czego pragnął Aleksander? | 88 |
34. Sprawy dyskusyjne: śmierć Aleksandra | 91 |
35. Sprawy dyskusyjne: kult Aleksandra za jego życia | 93 |
Bibliografia | 102 |
Część druga. Epoka hellenistyczna 105 | |
Wstęp | 107 |
Źródła literackie | 113 |
Inskrypcje | 119 |
Bibliografia | 121 |
I. Historia polityczna lat 323-272 | 122 |
1. Początek nowej epoki. Warunki kompromisu po śmierci Aleksandra | 122 |
2. Logika nowych czasów. Warunki i cele wojen | 123 |
3. Rewolty Greków | 125 |
4. Do spotkania w Triparadejsos (320 r.) | 126 |
5. Wydarzenia lat 320-316 | 127 |
6. Wolność dla miast greckich | 129 |
7. Wojna z Antygonem Jednookim (316-301). „Rok królów” (306-304) | 131 |
8. Demetrios Poliorketes. Fortuna i klęska | 132 |
9. Wzrost potęgi Lizymacha. Jego śmierć (281 r.) | 133 |
10. Inwazja Celtów (280-279) | 134 |
11. Epir. Początki kariery Pyrrusa (298/7-275) | 135 |
12. Działania wojenne Pyrrusa w Macedonii i Grecji | 138 |
13. Rzut oka na dalsze dzieje hellenizmu | 139 |
Bibliografia | 142 |
II. Charakterystyka monarchii hellenistycznej 143 | |
1. Król | 143 |
2. Miejsce wojny i zwycięstwa w ideologii monarchii | 144 |
3. Królewskie cnoty | 145 |
4. Epitety władców | 146 |
5. Król a bogactwo | 146 |
6. Sprawy dyskusyjne: personalistyczna wizja historii politycznej hellenizmu | 148 |
7. Królewska elita | 152 |
8. Hellenistyczni królowie a wschodni poddani i wschodnie wzory królewskiej ideologii | 153 |
Bibliografia | 155 |
III. Sztuka wojenna w świecie hellenistycznym 156 | |
Wstęp. Małe wojny | 156 |
1. Liczebność armii królewskich. Duża armia w marszu | 159 |
2. Najemnicy | 161 |
3. Typy oddziałów | 164 |
4. Słonie | 169 |
5. Taktyka czasów hellenistycznych: wielkie bitwy | 170 |
6. Armie hellenistyczne w walce z Rzymianami | 172 |
7. Sztuka oblężnicza | 174 |
8. Wojna na morzu | 179 |
Bibliografia | 184 |
IV. Macedonia i Grecja właściwa 185 | |
Żródła | 185 |
1. Ludność i zasoby Macedonii | 186 |
2. Organizacja państwa macedońskiego | 187 |
3. Sprawy dyskusyjne: charakter monarchii macedońskiej | 188 |
4. Sytuacja zewnętrzna Macedonii: granica północna | 191 |
5. Sytuacja zewnętrzna Macedonii: Tessalia | 192 |
6. Poleis i éthne Grecji właściwej z macedońskiej perspektywy | 193 |
7. Sytuacja społeczna w Grecji właściwej w III w. | 194 |
8. Poleis Grecji właściwej: Ateny | 197 |
9. Początki panowania Antygona Gonatasa (272 r.) | 201 |
10. Konflikt macedońsko-ptolemejski. Wojna chremonidejska (268/7? – 262?) | 201 |
11. Uzurpacja Aleksandra, syna Kraterosa (253/2-245) | 203 |
12. Poleis Grecji właściwej: Związek Etolski | 204 |
13. Powstanie Związku Achajskiego (280 r.) i początki kariery Aratosa (251 r.) | 209 |
14. Organizacja Związku Achajskiego | 210 |
15. Kryzys w Sparcie. Reformy Agisa IV | 213 |
16. Panowanie Demetriosa II (239-229) | 215 |
17. Rzymianie na terenie Illirii. I wojna illiryjska (229-228) | 216 |
18. Początki panowania Antygona Dosona (229 r.) | 219 |
19. Sytuacja na Peloponezie w przededniu wojny Związku Achajskiego ze Spartą | 219 |
20. Sparta. Rządy Kleomenesa III | 220 |
21. Wojna Związku Achajskiego ze Spartą | 221 |
22. Antygon Doson na Peloponezie. Powstanie symmachii Hellenów | 223 |
23. Początki panowania Filipa V (221 r.). Wojna sprzymierzeńcza (220-217) | 224 |
24. II wojna illiryjska (219 r.) | 225 |
25. I wojna macedońska (215-205) | 225 |
26. Działania Filipa V w Azji Mniejszej | 227 |
27. Sprawy dyskusyjne: charakter i cele polityki Rzymu na Półwyspie Bałkańskim | 228 |
28. II wojna macedońska (200-196) | 233 |
29. Organizacja Grecji przez Tytusa Kwinkcjusza Flaminina | 235 |
30. Sprawa Nabisa | 236 |
31. Wojna Etolów i Antiocha III Wielkiego przeciw Rzymowi (192-189) | 237 |
32. Koniec panowania Filipa V (179 r.) | 238 |
33. Panowanie Perseusza. III wojna macedońska (171-168) | 239 |
34. Organizacja Macedonii i Grecji po III wojnie macedońskiej | 240 |
35. Powstanie Andriskosa (149-148). Macedonia prowincją (146 r.) | 242 |
36. Wojna achajska (146 r.) | 243 |
37. Objęcie Grecji właściwej systemem prowincjonalnym | 244 |
38. Sprawy dyskusyjne: problemy demograficzne Grecji późnohellenistycznej | 245 |
39. Kryzys i odrodzenie. Grecja w wiekach I p.n.e. i I n.e. | 248 |
Bibliografia | 250 |
V. Grecy na Zachodzie | 252 |
1. Wielka Grecja. Sytuacja u progu III w. | 252 |
2. Wyprawa Pyrrusa | 254 |
3. Sycylia. Charakterystyka sytuacji | 255 |
4. Tyrania Agathoklesa | 257 |
5. Pyrrus na Sycylii | 259 |
6. Sycylia wobec rzymskiej ekspansji | 260 |
7. Massalia | 261 |
Bibliografia | 262 |
VI. Państwo Ptolemeuszów 263 | |
Uwagi wstępne | 263 |
Źródła | 263 |
1. Kraj | 270 |
2. Ludność | 275 |
3. Nil i Morze Czerwone. Transport | 276 |
4. Panowanie Ptolemeusza I Sotera (323-282) | 276 |
5. Panowanie Ptolemeusza II Filadelfa (285-246) | 279 |
6. Panowanie Ptolemeusza III Euergetesa (246-222) | 283 |
7. Panowanie Ptolemeusza IV Filopatora (222/1-205) | 285 |
8. Panowanie Ptolemeusza V Epifanesa (205-180) | 289 |
9. Stosunki z Rzymem za pierwszych pięciu Ptolemeuszów | 290 |
10. Sprawy dyskusyjne: cele zewnętrznej polityki Ptolemeuszów | 291 |
11. Armia | 295 |
12. Flota | 297 |
13. Struktura administracyjna Egiptu. Poleis. Jednostki podziału. Urze˛dnicy | 298 |
14. System eksploatacji ziemi. Kto uprawiał ziemię w Egipcie? | 301 |
15. Pobór podatków | 304 |
16. Polityka monetarna Ptolemeuszów | 305 |
17. Sprawy dyskusyjne: rola państwa w ekonomice | 308 |
18. Świątynie i kapłani | 312 |
19. Sprawy dyskusyjne: miejsce Greków w ptolemejskim Egipcie | 317 |
20. Sprawy dyskusyjne: stosunki między Egipcjanami a Grekami | 322 |
21. Aleksandria | 331 |
22. Aleksandria jako ośrodek kultury | 334 |
23. Sytuacja w pierwszych latach po śmierci Ptolemeusza V Epifanesa | 336 |
24. Wojna z Antiochem IV Epifanesem | 336 |
25. Panowanie Ptolemeusza VI Filometora (180-145; z przerwa˛w latach: 176-170) | 338 |
26. Panowanie Ptolemeusza VIII Fyskona i obu Kleopatr (II i III) | 340 |
27. Wydarzenia lat 116-81/0 | 342 |
28. Sprawy dyskusyjne: czy istniał testament przekazujący Egipt Rzymowi? | 343 |
29. Panowanie Ptolemeusza XII Auletesa (80-51; z przerwą w latach: 58-55) | 347 |
30. Panowanie Kleopatry VII. Okres początkowy do śmierci Cezara: lata 51-44 | 349 |
31. Panowanie Kleopatry VII: lata 44-30 | 350 |
32. Sprawy dyskusyjne: ocena postaci i polityki Kleopatry VII | 352 |
33. Sprawy dyskusyjne: stan Egiptu za czasów Kleopatry VII | 358 |
34. Sprawy dyskusyjne: czynniki, które zadecydowały o upadku monarchii Ptolemeuszów | 360 |
35. Nowy porządek | 362 |
Bibliografia | 365 |
VII. Państwo Seleukidów 368 | |
Źródła | 368 |
1. Kształtowanie się terytorium państwa Seleukidów | 371 |
2. Charakterystyka geograficzna państwa Seleukidów | 372 |
3. Stolice Seleukidów | 380 |
4. Panowanie Antiocha I Sotera (281-261) | 380 |
5. Panowanie Antiocha II Theosa (261-246) | 382 |
6. III wojna syryjska, zwana także wojną laodikejską (246-241) | 382 |
7. „Wojna bratobójcza” | 383 |
8. Seleukidzki Wschód w wieku III | 384 |
9. Pierwsze secesje. Andragoras w Partii | 392 |
10. Uniezależnienie się Baktrii. Problem Persydy | 393 |
11. Seleukos III Soter (226-223). Początki panowania | |
Antiocha III Wielkiego (223-220) | 394 |
12. IV wojna syryjska (219-217) | 395 |
13. Operacje Antiocha III w Azji Mniejszej | 395 |
14. Wyprawa Antiocha III na Wschód (212-205/4) | 396 |
15. V wojna syryjska (202-200) | 398 |
16. Działania Antiocha III w Azji Mniejszej i Grecji. Wojna z Rzymem | 399 |
17. Pokój w Apamei (188 r.) i jego konsekwencje | 400 |
18. Dalsze losy państwa baktryjskiego | 401 |
19. Seleukos IV Filopator (192-175) | 402 |
20. Początki panowania Antiocha IV Epifanesa (175-164/3) | 403 |
21. VI wojna syryjska (170-168) | 403 |
22. Konflikt z Żydami | 404 |
23. Koniec panowania Antiocha IV (165-164/3) | 404 |
24. Panowanie Demetriosa I Sotera (164/3-151/0) | 405 |
25. Panowanie Demetriosa II Nikatora (147-126/5) | 406 |
26. Ostatnie 60 lat dziejów dynastii (123-63) | 408 |
27. Procesy rozkładu monarchii | 408 |
28. Struktura polityczna państwa Seleukidów | 410 |
29. Urzędnicy. Elita dworska | 411 |
30. Dochody | 412 |
31. Działalność kolonizacyjna | 413 |
32. Niegreckie miasta monarchii Seleukidów | 418 |
33. Armia | 419 |
34. Sprawy dyskusyjne: struktura własnos´ci ziemskiej | 422 |
35. Sprawy dyskusyjne: chłopi królewscy | 429 |
36. Sprawy dyskusyjne: zasięg wpływów kultury greckiej w centrum państwa Seleukidów (Syria, Celesyria, Cylicja) | 431 |
37. Sprawy dyskusyjne: zasięg wpływów kultury greckiej na seleukidzkim Wschodzie | 434 |
38. Sprawy dyskusyjne: monarchia Seleukidów – państwo macedońsko-greckie czy orientalne? | 444 |
39. Syria rzymska | 446 |
Bibliografia | 448 |
VIII. Żydzi 450 | |
Źródła | 450 |
1. Stosunki etniczne w Palestynie | 451 |
2. Diaspora | 454 |
3. Stosunki gospodarcze i społeczne w żydowskich społecznościach Palestyny hellenistycznej | 455 |
4. Polityka obcych władców wobec Judei | 456 |
5. Proces hellenizacji Żydów | 457 |
6. Początek seleukidzkiego panowania | 459 |
7. Antioch IV Epifanes a Żydzi | 462 |
8. Sprawy dyskusyjne: motywy działania Antiocha IV | 464 |
9. Powstanie Machabeuszów | 468 |
10. Narodziny niezależnego państwa żydowskiego | 470 |
11. Rzym a Judea | 470 |
12. Religia żydowska czasów hellenistycznych | 473 |
13. Świątynia i synagogi. „Uczeni w Piśmie” | 476 |
14. Ugrupowania religijne („sekty”) | 478 |
15. Życie religijne diaspory. Powstanie Septuaginty | 481 |
16. Partykularyzm kontra uniwersalizm | 485 |
17. Sprawy dyskusyjne: jeszcze raz Żydzi a grecka cywilizacja | 486 |
Bibliografia | 491 |
IX. Azja Mniejsza i przyległe do niej terytoria północno-wschodnie 493 | |
Wstęp | 493 |
1. Poleis zachodniej Azji Mniejszej | 496 |
Rodos | 497 |
Milet i Efez | 499 |
Kyzikos | 500 |
Byzantion | 500 |
Herakleja Pontyjska | 500 |
Synopa | 501 |
2. Państwo Attalidów | 501 |
Panowanie Eumenesa I (263-241) i Attalosa I (241-197) | 502 |
Pergamon w sojuszu z Rzymem | 503 |
Attalos III. Rewolta Aristonika 505 | |
Powstanie prowincji Azji | 506 |
Sprawy dyskusyjne: charakter powstania Aristonika | 507 |
Sprawy dyskusyjne: motywy, jakimi kierował się Attalos III przy sporządzaniu testamentu | 511 |
Attalidzi a miasta greckie | 513 |
Pergamon jako ośrodek kultury | 514 |
3. Galaci | 515 |
4. Bitynia | 516 |
5. Pont | 517 |
Kraj | 517 |
Początki dynastii i jej charakter | 518 |
Pierwsi wielcy władcy | 519 |
Początki panowania Mitrydatesa VI Eupatora (112-63) | 520 |
Zamiary Mitrydatesa VI i jego zasoby | 521 |
I wojna mitrydatejska (89-85) | 522 |
II i III wojna mitrydatejska (83-82, 74-63) | 526 |
Koniec panowania Mitrydatesa VI | 527 |
6. Kappadocja | 528 |
7. Armenia | 529 |
8. Państwa położone nad Eufratem: Melitena, Sofena, Kommagena, Osroena | 531 |
9. Piraci w Cylicji | 533 |
10. Początki rzymskiego panowania w Azji Mniejszej. | |
Organizacja prowincji | 535 |
11. System poboru podatków | 537 |
12. Porównanie panowania władców hellenistycznych i Rzymu | 540 |
13. Represje po wojnach Rzymu z Mitrydatesem VI | 541 |
14. Nowy porządek zaprowadzony przez Pompejusza | 542 |
15. Czasy wojen domowych (lata czterdzieste i trzydzieste I w.) | 543 |
16. Azja Mniejsza w czasach wczesnego cesarstwa | 545 |
Bibliografia | 547 |
X. Miasta greckie 549 | |
1. Aspekty urbanistyczne. Architektura | 549 |
2. Relacje między poleis a królami. Kryzys poleis | 556 |
3. Finanse poleis | 561 |
4. Aspekty gospodarcze i społeczne | 564 |
5. Instytucje polityczne hellenistycznych miast | 565 |
6. Poleis i ich dobroczyńcy (euergétai). Nowa elita | |
czasów późnego hellenizmu | 569 |
7. Greckie poleis pod rzymskim panowaniem | 572 |
8. Edukacja w hellenistycznych poleis | 574 |
9. Efebia | 579 |
10. Uczestnicy ćwiczeń w gimnazjonie (poza efebami) | 580 |
11. Wychowanie fizyczne. Zawody | 581 |
Bibliografia | 584 |
XI. Kultura grecka okresu hellenistycznego 586 | |
Wprowadzenie | 586 |
1. Retoryka | 588 |
2. Historiografia | 590 |
Timajos | 594 |
Polibiusz | 595 |
Posejdonios | 596 |
3. Filozofia | 597 |
Stoicyzm | 599 |
Epikureizm | 602 |
Szkoła platońska i sceptycyzm | 605 |
Szkoła perypatetyczna | 606 |
4. Nauki | 607 |
Matematyka oraz badania nad przyroda˛ „podksiężycowa˛” | |
i nad „niebem” | 608 |
Badania filologiczne i antykwaryczne | 614 |
5. Komedia Nowa | 618 |
6. Epigram, elegia, epos i inne formy poezji | 621 |
Epigramy | 622 |
Kallimach | 624 |
Aratos | 626 |
Teokryt | 627 |
Apollonios Rodyjski | 631 |
Epigoni | 632 |
7. Zmiany zachodzące w kulturze greckiej od końca II w. | 633 |
Bibliografia | 636 |
XII. Religia 638 | |
1. Uwagi wstępne | 638 |
2. Religia tradycyjna | 640 |
3. Nowe zjawiska w wierzeniach epoki hellenistycznej. | |
Charakterystyka ogólna | 642 |
4. Grecy wobec bóstw wschodnich. Charakterystyka ogólna | 647 |
5. Kult Sarapisa | 649 |
6. Kult Izydy | 652 |
7. Sprawy dyskusyjne: problemy upowszechniania się kultu bóstw wschodnich | 655 |
8. Sprawy dyskusyjne: problem kryzysu religii tradycyjnej | 658 |
9. Kult władców | 661 |
10. Sprawy dyskusyjne: religijne treści kultu władców | 666 |
Bibliografia | 671 |
Spis map | 673 |
Spis ilustracji w tekście | 674 |
Spis plansz | 678 |
Indeks | 679 |