Domowy poradnik medyczny

Domowy poradnik medyczny

Ponad 1000 porad i zaleceń cenionych polskich specjalistów

3 oceny

Format:

ibuk

RODZAJ DOSTĘPU

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa:

Najniższa cena z 30 dni: 13,09 zł  


13,09

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Jest to najlepszy i najobszerniejszy poradnik o zdrowiu napisany przez wybitnych polskich specjalistów z różnych dziedzin medycyny. W książce omówiono najczęstsze schorzenia układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, choroby reumatyczne, zakaźne i pasożytnicze, żywienie dzieci i dorosłych, ciąże, poród i połóg, pielęgnowanie dziecka i choroby wieku rozwojowego, gimnastykę i ćwiczenia rehabilitacyjne, pierwszą pomoc oraz niezbędne wyposażenie domowej apteczki, metody diagnostyczne współczesnej medycyny, ziołolecznictwo i przyrodolecznictwo.


Rok wydania2011
Liczba stron1084
KategoriaPoradniki medyczne
WydawcaPZWL Wydawnictwo Lekarskie
ISBN-13978-83-200-4357-0
Numer wydania5
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

   Przedmowa do wydania V     6
   Przedmowa do wydania I     8
  Rozdział. Środowiskowe uwarunkowania zdrowia lub choroby – Kazimierz Janicki    1
    Genetyczne i adaptacyjne uwarunkowania zdrowia lub choroby    4
    Uwarunkowania zdrowia    5
      Środowiskowe uwarunkowania zdrowia    5
        Środowisko wewnętrzne    6
        Środowisko zewnętrzne    7
        Środowisko zawodowe    8
      Leczniczo-profilaktyczna działalność służby zdrowia    8
      Prozdrowotne zwyczaje i styl życia    9
    Uwarunkowania choroby    9
      Środowiskowe uwarunkowania chorób     9
        Chorobotwórcze skażenia powietrza    9
        Chorobotwórcze skażenia wody konsumpcyjnej    10
        Chorobotwórcze skażenia gleb    11
        Chorobotwórcze skażenia żywności    11
        Szkodliwe czynniki środowiska zawodowego    13
    Profilaktyka zdrowia i choroby    13
      Higiena życia codziennego    13
      Racjonalna profilaktyka ekologiczna    13
      Racjonalna profilaktyka żywieniowa    13
    Inne czynniki warunkujace zdrowie i chorobę    14
      Nawyki i używki     14
      Uzależnienia     14
  Rozdział 2. Najczęstsze objawy chorobowe – Kazimierz Janicki    15
    Bezsenność    15
    Biegunka     16
    Bladość     16
    Bóle gardła    17
    Bóle głowy    17
      Bóle głowy jako objaw różnych stanów zapalnych    17
      Bóle głowy pochodzenia naczyniowego    17
        Bóle głowy pochodzenia migrenowego    17
        Bóle głowy naczynioruchowe    18
        Bóle głowy w nadciśnieniu, niedociśnieniu i miażdżycy    19
        Bóle głowy w okresie przekwitania u kobiet    19
      Bóle głowy pochodzenia toksycznego    20
      Bóle głowy pourazowe    20
      Bóle głowy w chorobach oczu    20
      Bóle głowy w chorobach uszu    20
      Bóle głowy w chorobach zatok przynosowych    20
      Bóle głowy w następstwie zmian w obrębie szyi i karku    20
      Bóle głowy zwiazane z zaburzeniami psychicznymi     20
      Bóle nerwow twarzy i głowy (tzw nerwobóle)    21
    Bóle w jamie brzusznej     21
      Bóle brzucha po stronie prawej    21
      Bóle w podbrzuszu     22
      Bóle w nadbrzuszu     22
      Kolka jelitowa    22
      Kolka nerkowa    22
      Kolka watrobowa (żołciowa)     23
      Wzdęcia brzucha     23
    Bóle w klatce piersiowej    24
      Bóle zlokalizowane w okolicy serca     24
        Ból w dusznicy bolesnej    24
        Bóle w nerwicy serca    24
        Bóle w zawale serca    25
      Bóle umiejscowione poza okolicą serca    25
        Nerwoból międzyżebrowy    25
    Bóle w okolicy lędźwiowo-krzyżowej     26
      Bóle w przypadku lumbalgii     26
      Bóle w dyskopatii    26
      Bóle w napadzie kolki nerkowej    26
    Ból jądra     26
    Ból karku i obręczy barkowej    27
    Bóle kończyn    28
    Bóle kręgosłupa    29
    Ból oka     29
    Ból ucha    30
    Ból zęba    30
    Brak apetytu    30
    Chrapanie    30
    Chrypka    31
    Chudnięcie    31
    Cuchnięcie z ust     31
    Czkawka     32
    Dreszcze    32
    Drgawki     33
    Drżenie    33
    Duszność     33
      Duszność w astmie oskrzelowej    34
      Duszność w dychawicy sercowej     35
    Gorączka     35
    Jadłowstręt w anorexia nervosa    36
    Kaszel     36
    Kołatanie serca    38
    Krwiak     38
    Krwiomocz    38
    Krwioplucie    39
    Krwotok    40
      Krwotok z dróg rodnych     40
      Krwotok z nosa    40
      Krwotok z płuc    40
      Krwotok z przewodu pokarmowego     41
      Krwotok z żylaka zewnętrznego    41
    Kurcz    41
    Lęk    43
    Łzawienie    43
    Niedocukrzenie krwi    43
    Niedowład (paraliż)     43
    Niestrawność    43
    Nudności     44
    Obrzęki    44
      Obrzęki alergiczne     44
      Obrzęki pochodzenia nerkowego     45
      Obrzęki pochodzenia sercowego lub zastoinowego     45
      Obrzęki w chorobach watroby     45
    Odbijanie     46
    Omdlenie     46
    Osłabienie    47
    Otyłość     47
    Plwocina (zmiany)     47
    Powiększenie węzłów chłonnych    48
    Pragnienie nadmierne     49
    Sinica    49
    Siniec (podbiegnięcie krwawe)     49
    Stolec smolisty    50
    Sztywność karku     50
    Szum w uszach    50
    Świąd skory    50
    Udar cieplny i słoneczny    51
    Upośledzenie pamięci    51
    Upośledzenie słuchu    52
    Utrata przytomności    52
    Wybroczyny    52
    Wydzieliny    52
    Wymioty    53
    Wypadanie nadmierne włosów     53
    Wzmożone pragnienie    54
    Zaburzenia czucia    54
    Zaburzenia łaknienia (apetytu)    54
    Zaburzenia mowy    55
    Zaburzenia połykania    55
    Zaburzenia równowagi     56
    Zaburzenia rytmu serca    56
    Zaburzenia słuchu    56
    Zaburzenia świadomości    56
    Zaburzenia tętna     56
      Tętno przyspieszone    57
      Tętno zwolnione     57
    Zaburzenia w oddawaniu moczu    57
      Bezmocz     57
      Bolesne parcie na mocz    57
      Częste oddawanie moczu    58
      Nietrzymanie moczu (niekontrolowane oddawanie moczu)    58
      Skąpomocz     58
      Wielomocz     58
      Wzmożone oddawanie moczu w nocy    58
      Zatrzymanie oddawania moczu    58
      Zmiany w wygladzie moczu     59
    Zaburzenia wzroku     59
    Zaparcia    59
      Zmiany w wyglądzie stolca    60
    Zapaść krążeniowa     60
    Zawroty głowy     60
    Zgaga    61
    Zmiany wygladu paznokci    61
    Żołtaczka     62
  
  Rozdział 3. Ostre zatrucia – Janusz Pach     65
    Podstawowe pojęcia z zakresu toksykologii     65
      Definicja trucizny    65
      Definicja zatrucia    66
      Rodzaje zatruć    66
      Kliniczny podział zatruć    66
    Częstość występowania ostrych zatruć     66
    Organizacja leczenia ostrych zatruć w Polsce    66
      Ośrodki toksykologiczne, informacja toksykologiczna     66
    Zasady rozpoznawania ostrych zatruć     68
    Ogólne zasady postępowania w ostrych zatruciach     69
    Ważniejsze zabiegi ratownicze stosowane w ostrych zatruciach    70
      Wywoływanie wymiotów    70
      Przeczyszczenie     70
      Odtrutki nieswoiste    70
    Zatrucia lekami     71
      Leki nasenne    71
      Leki neuroleptyczne    73
      Leki przeciwdepresyjne     73
      Leki nasercowe    75
      Blokery kanału wapniowego    75
      Niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwbolówe     75
      Leki psychostymulujace     78
      Narkotyki    79
    Alkohole    80
      Alkohol etylowy    80
      Alkohol metylowy    80
      Glikol etylenowy     81
    Rozpuszczalniki organiczne    81
      Benzen    82
      Benzyna     82
      Czterochlorek węgla    83
    Środki czyszczące do użytku domowego    83
      Wybielacze domowego użytku     83
      Amoniak     83
      Środki do czyszczenia muszli klozetowych    84
      Mieszanie Środkow czyszczacych     84
      Środki dezynfekujace    84
      Środki do mycia naczyń     84
    Gazy duszace    85
      Tlenek węgla     85
      Siarkowodór     87
      Cyjanowodór (kwas pruski) i cyjanki    88
    Gazy drażniące    88
      Chlor    88
      Fluor    88
      Fosgen    89
    Substancje żrące (kwasy, zasady)    89
    Metale ciężkie i ich sole    89
      Ołów    89
      Czteroetylek ołowiu    90
      Rtęć    90
      Kadm    91
      Tal     92
    Insektycydy (środki owadobojcze)     93
      Insektycydy polichlorowe    93
      Insektycydy fosforoorganiczne     93
    Grzyby trujace     94
    Inne trucizny pochodzenia roślinnego    97
      Filodendron    97
      Difenbachia    97
      Wilczomlecz piękny (poinsecja, poinsecja nadobna, gwiazda betlejemska)    97
      Ostrokrzew    97
      Pieprzowiec roczny – papryka     98
      Bluszcz trujacy    98
      Pokrzyk wilcza jagoda (wilcza jagoda)     98
      Lulek czarny     98
      Bieluń dziędzierzawa    98
      Konwalia majowa    99
      Miłek wiosenny (gorzykwiat żołty, gorzekwiat)    99
      Cis pospolity     99
      Wawrzynek wilczełyko (wilczełyko)     99
      Dziki bez czarny    100
    Jady zwierzęce     100
    Zatrucia spowodowane przez owady    100
    Zatrucia spowodowane ukąszeniem żmii zygzakowatej    100
  
  Rozdział 4.Reanimacja i postępowanie w stanach nagłego zagrożenia życia – Marek Sych     101
    Nagłe zagrożenie życia     101
    Co to jest reanimacja?    101
    Kto jest obiektem reanimacji?    102
    Co dzieje się w organizmie w stanie zagrożenia życia?    103
    Jak rozpoznać nagłe zatrzymanie krążenia krwi?    104
    Zatrzymanie oddychania    105
    Duszacy się człowiek     106
    Zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego    106
    Jak rozpoznać rodzaj zagrożenia i jak działać skutecznie?    107
      Czy chory jest przytomny?    107
      Czy chory oddycha?    107
      Czy chory ma utrzymane krażenie?     108
      Czy jest to śmierć kliniczna?     108
    Technika zabiegów reanimacyjnych    109
      Przywracanie i utrzymywanie drożności dróg oddechowych    109
      Oczyszczanie jamy ustnej i gardła    112
      Sztuczne oddychanie powietrzem wydychanym przez ratownika    112
        Sposob „usta–usta”    113
        Sposob „usta–nos”    114
        Sposob „usta–usta–nos”    114
      Ułożenie boczne ustalone     114
      Sztuczne krażenie krwi (pośredni masaż serca)    115
  
  Rozdział 5. Przygotowanie chorych i materiałów biologicznych do badań diagnostycznych – Kazimierz Janicki    117
    Badania kliniczno-laboratoryjno-aparaturowe    117
      Krew jako materiał do badań diagnostycznych    118
        Morfologia krwi    118
        Odczyn opadania krwinek czerwonych    119
        Biochemiczne analizy krwi    119
        Bakteriologiczne badanie krwi    120
        Serologiczne i immunologiczne badanie krwi    120
      Mocz jako materiał do badań diagnostycznych    120
        Dobowa zbiórka moczu    121
        Ogólne badanie moczu    121
        Bakteriologiczne badanie moczu    122
        Plwocina jako materiał do badań diagnostycznych    122
        Ogólne badanie plwociny    123
        Cytologiczne badanie plwociny    123
        Bakteriologiczne badanie plwociny    123
      Kał jako materiał do badań diagnostycznych     123
        Ogólne badanie kału    124
        Parazytologiczne badanie kału    124
        Bakteriologiczne badanie kału    124
        Badanie mikologiczne kału    124
      Treść żoładkowa jako materiał do badań diagnostycznych    125
      Treść dwunastnicza jako materiał do badań diagnostycznych    125
      Wymiociny jako materiał do badań diagnostycznych    126
      Papierkowe testy diagnostyczne    126
    Badania obrazowe i izotopowe    126
      Badania radiologiczne     126
        Badanie radiologiczne klatki piersiowej    127
        Badanie radiologiczne dróg żołciowych    127
        Badanie radiologiczne układu moczowego    128
        Badanie radiologiczne przewodu pokarmowego    128
        Badania izotopowe    128
    Badania ultrasonograficzne    129
      Badania echokardiograficzne    129
      Ultrasonografia jamy brzusznej    129
      Tomografia komputerowa     130
      Rezonans magnetyczny    130
      Badania endoskopowe (wziernikowanie)    130
      Badania elektrofizjologiczne     131
        Badania elektrokardiograficzne    131
        Badania elektroencefalograficzne    131
        Badania elektromiograficzne    131
  
  Rozdział 6. Promieniowanie jonizujace – Bohdan Huszno    133
    Definicja Podstawy fizyczne     133
      Podstawy fizyczne promieniowania jonizujacego    135
      Różnice między radioizotopami    136
    Naturalne źródła promieniowania     139
      Promieniowanie kosmiczne    139
      Promieniowanie ziemskie     139
    Sztuczne źródła promieniowania    141
    Narażenie wywołane różnymi źródłami promieniowania    142
    Wykrywanie i pomiary promieniowania jonizujacego     143
    Skutki biologiczne narażenia na promieniowanie    144
    Ochrona przed skutkami promieniowania     145
    Zastosowanie promieniowania jonizujacego w medycynie     146
    Pozamedyczne użytkowanie promieniowania jonizujacego     148
  
  Rozdział 7. Zdrowie psychiczne – Jacek Bomba     149
    Przyczyny zaburzeń psychicznych     150
    Znaczenie rodziny w powstawaniu i przebiegu zaburzeń psychicznych     154
      Uwarunkowania genetyczne     154
      Zaspokajanie potrzeb    154
      Stymulowanie rozwoju funkcji psychicznych    156
      Rozwój rodziny     157
      Przekazy międzypokoleniowe    157
      Dziedziczenie społeczne    158
      Delegowanie    158
      Niewidoczne lojalności     159
      Opieka nad chorym    159
      Zmiany w wyniku przemian społecznych    159
      Brzemię choroby psychicznej    160
    Zaburzenia psychiczne dzieci    160
    Zaburzenia psychiczne dorastajacych     162
    Zaburzenia psychiczne dorosłych    164
      Zaburzenia nerwicowe     164
      Zaburzenia nastroju    166
      Zaburzenia z grupy schizofrenii     167
      Zaburzenia zwiazane z używaniem substancji psychoaktywnych     170
      Zaburzenia psychoorganiczne    172
      Zaburzenia osobowości    172
    Zaburzenia psychiczne wieku podeszłego     173
    Leczenie zaburzeń psychicznych    175
    Niektóre problemy prawne zwiazane z zaburzeniami psychicznymi i ich leczeniem     176
  
  Rozdział. 8 Wybrane problemy z zakresu ciąży, porodu i połogu – Krzysztof Rytlewski, Zbigniew Zdebski     179
    Zapłodnienie     179
    Ciąża     180
      Rozpoznanie ciąży    180
      Zmiany organizmu kobiety zwiazane z ciążą     181
      Czas trwania ciąży    181
      Zachowanie się i odżywianie kobiety w ciąży     182
        Tryb życia kobiety w ciąży    182
        Ubiór kobiety ciężarnej    182
        Żywienie    183
    Opieka przedporodowa     184
      Przygotowanie do zajścia w ciążę     184
      Pierwsza wizyta u lekarza     184
    Niektóre powikłania ciąży    185
      Poronienie samoistne    185
      Poród przedwczesny    185
      Ciąża pozamaciczna    185
      Wymioty w okresie ciąży    186
      Nadciśnienie ciążowe (zatrucie ciążowe, gestoza)    186
      Choroby układu moczowego     186
      Immunizacja matczyno-płodowa    187
      Tarczyca w przebiegu ciąży    187
      Cukrzyca w przebiegu ciąży     187
      Choroby zakaźne w przebiegu ciąży     188
      Ciaża wielopłodowa    189
    Poród    189
      Poród fizjologiczny    189
      Początek porodu    189
      Poród zabiegowy     190
      Poród w znieczuleniu    190
    Połóg     190
    Laktacja (wydzielanie mleka)    193
  
  Rozdział 9. Choroby wieku rozwojowego – Czesław Szmigiel    195
    Rozwoj fizyczny dzieci i młodzieży     195
      Potrzeba znajomości rozwoju dziecka    195
      Organizm matki jako środowisko rozwoju płodu    196
      Niekorzystne czynniki dla rozwoju płodu i dziecka     196
        Ciaża wysokiego ryzyka i dziecko ryzyka    196
        Choroby zakaźne matki w okresie ciąży zaburzajace rozwoj płodu    198
        Warunki społeczno-bytowe a rozwój płodu i noworodka    199
        Inne niekorzystne czynniki dla rozwoju noworodka    200
      Korzystne czynniki dla rozwoju dziecka     201
      Morfologiczne i fizjologiczne cechy organizmu dziecka    202
      Rozwój dziecka     203
        Wzrastanie i zwiększanie masy ciała    203
        Zmiany proporcji ciała w okresie rozwoju    204
        Kształtowanie się postawy ciała w okresie rozwoju    205
        Rozwój uzębienia    205
    Okresy rozwoju dziecka i ich charakterystyka    205
      Okresy życia płodowego (wewnatrzmacicznego)    205
      Okresy życia po urodzeniu    206
        Okres noworodkowy (1–28 dni)    206
        Okres niemowlęcy (2–12 miesiac życia)    207
        Okres poniemowlęcy, czyli młodszego dziecka (1–3 rok życia)    210
        Okres przedszkolny (4–6 rok życia)    214
        Okres szkolny (7–16 rok życia)    214
        Okres młodzieńczy    215
    Problemy zdrowotne w wieku rozwojowym    218
      Problemy zdrowotne okresu noworodkowego     218
        Częściej występujace choroby wrodzone u noworodka    218
        Niektóre choroby nabyte noworodków zwiazane z urazem porodowym    220
        Częściej występujące choroby nabyte noworodków związane z zakażeniem    222
      Problemy zdrowotne okresu niemowlęcego    223
        Zapalenie oskrzeli    223
        Zapalenie płuc    224
      Zapalenie ucha środkowego    224
      Ulewanie pokarmu przez niemowlęta    224
      Wymioty    225
      Płacz niemowlat    226
    Najczęstsze objawy chorobowe w dzieciństwie    226
      Gorączka    226
      Bóle brzucha    227
      Bóle głowy    228
      Kaszel    229
      Obrzęki    229
      Wysypka skórna    230
    Choroby metaboliczne     231
      Cukrzyca u dzieci    231
    Wybrane choroby układu pokarmowego    232
      Biegunka bakteryjna    232
      Biegunka pochodzenia wirusowego    232
      Objawy biegunki    232
      Zaparcia    234
      Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego    234
      Zespoły upośledzonego wchłaniania    235
    Wybrane choroby układu nerwowego    235
      Drgawki u dzieci    235
      Mózgowe porażenie dziecięce    237
    Wybrane choroby układu oddechowego     238
      Zakażenie górnych dróg oddechowych    238
      Zakażenia dolnych dróg oddechowych    239
    Alergia u dzieci     241
      Podstawowe wiadomości o alergii    241
      Atopia u dzieci    242
      Eozynofilia    242
      Choroby skóry na tle alergicznym    242
      Alergia pokarmowa    243
      Alergia układu oddechowego    244
    Wybrane choroby układu moczowego    246
      Zakażenie układu moczowego    247
      Zespół nerczycowy    248
      Moczenie mimowolne    249
    Otyłość i nadwaga u dzieci i u młodzieży    249
      Aktywność ruchowa i dieta ubogoenergetyczna w zapobieganiu i leczeniu otyłości    251
  
  Rozdział 10. Choroby narzadów wewnętrznych – Kazimierz Janicki 253
    Choroby układu krążenia    253
      Zaburzenia rytmu serca    254
      Choroby zapalne serca     255
        Zapalenie wsierdzia    256
        Zapalenie mięśnia sercowego    257
        Zapalenie osierdzia    257
        Zapobieganie chorobom zapalnym serca    258
      Wady serca     258
        Podział wad serca    259
        Wady serca wrodzone    259
        Wady serca nabyte    259
        Zapobieganie wadom serca    259
        Człowiek z wadą serca    260
      Choroba niedokrwienna serca    260
        Dusznica bolesna    261
        Zawał serca    262
        Zapobieganie chorobie niedokrwiennej serca    263
      Nadciśnienie tętnicze    263
        Nadciśnienie tętnicze pierwotne (choroba nadciśnieniowa)    264
        Nadciśnienie tętnicze wtórne (objawowe)    265
        Człowiek z nadciśnieniem tętniczym    266
      Niedociśnienie tętnicze    266
        Niedociśnienie tętnicze pierwotne (choroba niedociśnieniowa)    267
        Niedociśnienie tętnicze wtórne (objawowe)    267
        Człowiek z niedociśnieniem tętniczym    268
      Przewlekłe „serce płucne”     268
      Choroby naczyń obwodowych    269
        Choroby tętnic    269
        Choroby żył    271
      Niewydolność krążenia    273
        Ostra niewydolność krążenia    273
        Przewlekła niewydolność krążenia    274
      Pielęgniarsko-lekarska pomoc domowa w chorobach układu krążenia    275
      Zapobieganie chorobom układu krążenia    275
    Choroby układu krwiotwórczego    276
      Podstawowe wiadomości dotyczace układu krwiotwórczego i zaburzeń jego czynności     276
      Zaburzenia czynności układu krwiotwórczego    276
        Zaburzenia czynności układu czerwonokrwinkowego    276
      Zmiany w układzie białokrwinkowym    282
        Hipoleukocytozy    282
        Hiperleukocytozy    285
      Zaburzenia krzepnięcia krwi     288
        Istota skaz krwotocznych    289
        Podział skaz krwotocznych    289
      Pielęgniarsko-lekarska pomoc domowa w chorobach układu krwiotworczego    295
      Zapobieganie chorobom układu krwiotworczego    296
    Choroby układu oddechowego    297
      Stany alergiczno-skurczowe układu oddechowego    298
        Astma oskrzelowa (dychawica oskrzelowa)    298
        Stany skurczowe oskrzeli    299
      Stany zapalne układu oddechowego     300
        Zapalenia dróg oddechowych    300
        Zapalenie płuc    301
        Ropień płuca    302
        Zapalenie opłucnej    303
        Ropniak opłucnej    304
        Krwiak opłucnej    304
      Zmiany nowotworowe w układzie oddechowym    304
        Rak oskrzela    304
        Rak płuca    305
        Nowotwory opłucnej    305
      Inne stany chorobowe układu oddechowego     306
        Rozstrzenie oskrzeli    306
        Rozedma płuc    306
        Pylice płuc    307
        Zator tętnicy płucnej i zawał płuca    308
        Odma opłucnowa    308
      Pielęgniarsko-lekarska pomoc domowa w chorobach układu oddechowego    309
      Zapobieganie chorobom układu oddechowego     309
    Gruźlica    310
      Gruźlica jako choroba zakaźna i zaraźliwa    310
      Gruźlica jako choroba społeczna    311
      Gruźlica pierwotna    311
      Gruźlica popierwotna     312
        Gruźlicze zapalenie węzłów chłonnych    313
        Popierwotna gruźlica płuc    313
        Gruźlica prosówkowa    313
        Gruźlica układu moczowego    314
        Gruźlica układu trawiennego    314
        Gruźlica kości i stawow    315
        Gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu    315
        Inne postacie gruźlicy    316
      Pielęgniarsko-lekarska pomoc domowa w gruźlicy    316
      Zapobieganie gruźlicy     317
    Choroby przewodu pokarmowego    318
      Podstawowe wiadomości dotyczące zaburzeń czynności przewodu pokarmowego    318
      Najczęstsze choroby przełyku    319
        Zaburzenia czynnościowe przełyku    319
        Stany zapalne i zwężenia przełyku    319
        Żylaki przełyku    320
        Rak przełyku    320
      Najczęstsze choroby żołądka i dwunastnicy    320
        Zaburzenia czynnościowe żołądka i dwunastnicy    320
        Zapalenie żoładka i dwunastnicy    321
        Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy    322
        Rak żoładka    324
        Zespół dolegliwości po wycięciu żołądka    325
      Najczęstsze choroby jelit    326
        Stany zapalne jelit    327
        Zespoły upośledzonego wchłaniania    330
        Nadpobudliwość jelita grubego    331
        Zaparcie nawykowe    332
        Nowotwory jelit    333
        Uchyłki przewodu pokarmowego    335
        Polipy przewodu pokarmowego    335
        Guzki krwawnicze (hemoroidy)    336
      Najczęstsze choroby wątroby    336
        Zapalenia wątroby    336
        Ropień wątroby    337
        Toksyczne uszkodzenie wątroby    338
        Marskość wątroby    338
        Nowotwory wątroby    340
      Najczęstsze choroby dróg żółciowych    340
        Zaburzenia czynności ruchowej dróg żółciowych    340
        Stany zapalne pęcherzyka żółciowego    341
        Kamica żółciowa    342
        Nowotwory dróg żółciowych    344
        Zespół dolegliwości po wycięciu pęcherzyka żółciowego    344
        Wskazówki dietetyczne    345
        Tryb życia    346
      Najczęstsze choroby trzustki     346
        Zapalenie trzustki    346
        Rak trzustki    347
        Podstawowe zasady dietetyczne w chorobach trzustki    348
    Choroby układu moczowo-płciowego     348
      Choroby nerek     349
        Zapalenia nerek    349
        Mocznica    352
        Zespół nerczycowy    353
        Rak nerki    354
        Torbielowatość nerki    354
      Choroby dróg moczowych     355
        Kamica dróg moczowych (nerkowa)    355
        Zapalenie cewki moczowej i pęcherza moczowego    355
        Zapalenie miedniczek nerkowych    356
        Nowotwory dróg moczowych    357
      Choroby gruczołu krokowego    357
        Zapalenie gruczołu krokowego    357
        Gruczolak gruczołu krokowego    358
        Rak gruczołu krokowego    358
    Choroby gruczołów dokrewnych     358
      Choroby przysadki    360
        Stany nadczynności przysadki    360
        Stany niedoczynności przysadki    361
      Choroby gruczołu tarczowego (tarczycy)    362
        Wole proste    362
        Niedoczynność gruczołu tarczowego (tarczycy)    362
        Nadczynność gruczołu tarczowego (tarczycy)    363
      Choroby gruczołow przytarczycznych    364
        Nadczynność gruczołow przytarczycznych    364
        Niedoczynność gruczołów przytarczycznych    364
      Choroby nadnerczy    365
        Niedoczynność kory nadnerczy    365
        Nadczynność kory nadnerczy    366
        Niedoczynność części rdzennej nadnerczy    367
        Nadczynność części rdzennej nadnerczy    367
      Choroby wysp trzustkowych     367
      Choroby gruczołów płciowych    368
        Zaburzenia czynności wewnatrzwydzielniczej jąder    368
        Zaburzenia czynności wewnatrzwydzielniczej jajników    369
      Uwagi końcowe    370
    Choroby przemiany materii     371
      Cukrzyca     371
        Obraz kliniczny cukrzycy    372
        Zasady leczenia cukrzycy    373
        Zasady żywienia w cukrzycy    376
        Stan niedocukrzenia    376
        Śpiązka cukrzycowa    377
        Powikłania naczyniowe w cukrzycy    377
        Zapobieganie cukrzycy    378
      Skaza moczanowa (dna)    378
      Hiperlipoproteinemie    379
      Otyłość    380
    Choroby reumatyczne     382
      Choroba reumatyczna     383
      Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa    383
      Reumatoidalne zapalenie stawów     383
      Choroby zwyrodnieniowe stawów     384
        Zwyrodnienie stawów kolanowych    385
        Zwyrodnienie stawów biodrowych    385
        Zwyrodnienie stawów kręgosłupa    385
  
  Rozdział 11. Choroby zakaźne – Jolanta Czyżowska     387
    Czynnik chorobotwórczy w chorobach zakaźnych     387
      Bakterie jako zakaźny czynnik chorobotwórczy    387
      Wirusy jako zakaźny czynnik chorobotwórczy    388
      Riketsje jako zakaźny czynnik chorobotwórczy    388
      Grzyby jako zakaźny czynnik chorobotwórczy    389
      Pasożyty jako zakaźny czynnik chorobotwórczy    389
    Podstawowe elementy zakażenia    390
    Drogi przenoszenia (transmisji) zakażenia    390
    Choroby zakaźne wieku rozwojowego    391
      Choroby wysypkowe wieku dziecięcego     391
        Odra    391
        Ospa prawdziwa    392
        Ospa wietrzna    393
        Różyczka    394
        Rumień nagły (gorączka trzydniowa)    395
        Rumień zakaźny    395
        Płonica (szkarlatyna)    395
      Zakażenia układu oddechowego    396
        Krztusiec (koklusz)    396
        Błonica (dyfteryt)    397
        Mononukleoza zakaźna    398
        Zapalenie migdałków podniebiennych i gardła (angina)    399
        Zapalenia krtani    400
        Zapalenie oskrzeli    400
        Zapalenie płuc    401
      Zakażenia układu pokarmowego    403
        Biegunki    403
        Zakażenie Helicobacter pylori    407
        Wirusowe zapalenia wątroby    407
      Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego    409
        Ostre zapalenie rogów przednich rdzenia (choroba Heinego i Medina)    409
        Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych    409
        Zapalenia mózgu    410
      Zakażenia przez uszkodzone powłoki ciała    411
        Tężec i zgorzel gazowa    411
        Wścieklizna    411
      Inne choroby zakaźne     411
        Grypa    411
        Cytomegalia    411
        Nagminne zapalenie ślinianek przyusznych (świnka)    412
        Zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS)    412
        Zespoł Kawasaki    413
        Zespoł Reye’a    413
    Choroby zakaźne wieku dorosłego     414
      Zakażenia układu oddechowego    414
        Grypa    414
      Zapalenia górnych dróg oddechowych    414
        Zapalenia oskrzeli    414
        Zapalenia płuc    414
      Zakażenia układu pokarmowego    415
        Dur brzuszny    415
        Dur rzekomy    416
        Czerwonka bakteryjna    416
        Salmonellowe zatrucia pokarmowe    416
        Gronkowcowe zatrucia pokarmowe    416
        Zakażenie laseczką jadu kiełbasianego (botulizm)    417
        Zakażenia wątroby    417
        Zakażenie Helicobacter pylori    418
      Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego    418
        Wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych    418
        Bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych    419
        Gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu    419
        Grzybicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu    419
        Przyzakaźne zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu    419
        Półpasiec    419
      Zakażenia układu krążenia    420
        Zapalenia osierdzia    420
        Zapalenie mięśnia sercowego    420
        Zapalenie wsierdzia    420
        Zapalenia błony wewnętrznej naczyń    420
      Zakażenia przyranne    421
        Tężec    421
        Róża    422
        Zgorzel gazowa    422
      Zakaźne choroby odzwierzęce    422
        Różyca    422
        Bruceloza    422
        Wścieklizna    423
        Wąglik    423
        Ornitoza (choroba ptasia)    424
        Leptospirozy    425
        Krętkowica kleszczowa (choroba z Lyme)    425
        Choroba Creutzfeldta i Jakoba    425
      Niektore choroby tropikalne     426
        Cholera    426
        Dżuma    427
        Czerwonka pełzakowa    427
        Goraczka krwotoczna Ebola    427
      Grzybice narządowe    428
      Posocznica     428
      Zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS)     429
  
  Rozdział 12. Choroby pasożytnicze – Kazimierz Janicki    431
    Klasyfikacja pasożytów     432
    Pierwotniaki pasożytnicze    433
      Giardiaza    433
      Rzęsistkowica    434
      Toksoplazmoza     435
      Toksokaroza    437
      Pełzakowica    437
      Zimnica (malaria)     439
    Płazińce pasożytnicze    440
      Fascjoloza    440
      Tasiemczyca    442
        Tasiemiec nieuzbrojony    442
        Tasiemiec uzbrojony    444
        Bruzdogłowiec szeroki    445
      Obleńce pasożytnicze    446
        Owsica    446
        Glistnica    449
        Włosogłowczyca    451
        Włośnica (trichinelloza)    452
        Węgorczyca    455
        Ankylostomoza    456
      Stawonogi pasożytnicze     457
        Świerzb    457
        Wszawica    457
  
  Rozdział 13. Choroby wymagajace interwencji chirurgicznej – Marian Barczyńki, Marcin Barczyński    459
    Następstwa urazów    460
      Stłuczenia    460
      Rany i skaleczenia    460
        Otarcie naskórka    460
        Rana cięta    460
        Rana kłuta    460
        Rana tłuczona    460
        Rana szarpana    460
        Rana kąsana    461
        Rana zatruta    461
        Rana postrzałowa    461
      Powikłania ran i ich zakażenia     461
        Ropienie ran    461
        Zgorzel gazowa    462
        Tężec    462
        Wścieklizna    462
      Pierwsza pomoc w zranieniach     462
        Opanowanie krwotoku    463
        Założenie opatrunku    464
        Unieruchomienie    464
        Transport chorego    465
      Wykonywanie opatrunków w domu     465
        Wyjaławianie materiału opatrunkowego i narzędzi    466
    Uszkodzenia spowodowane nagłą zmianą temperatury     466
      Oparzenia    466
      Odmrożenia    469
      Oparzenia chemiczne    470
      Porażenie prądem elektrycznym    471
      Rażenie piorunem    471
    Ogólne następstwa urazu    471
      Omdlenie    472
      Wstrząs urazowy     472
    Pierwsza pomoc i transport w obrażeniach ciała     473
      Zabezpieczenie i ułożenie rannego     473
      Rozebranie rannego    473
      Pierwszy opatrunek    474
      Podawanie napojów    474
      Przenoszenie rannego     474
      Transport chorego    474
    Zakażenia ropne    474
      Ostry naciek zapalny    475
      Ropień     475
      Ropowica    475
      Czyrak    475
      Czyrak gromadny, czyli karbunkuł    476
      Zastrzał    476
      Zanokcica    476
      Zapalenie naczyń i węzłów chłonnych    476
      Ropne zapalenie gruczołów potowych dołu pachowego     477
      Ropne zapalenie gruczołu sutkowego    477
    Ostre choroby jamy brzusznej    477
      Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego    478
      Ostre zapalenie pęcherzyka żołciowego     478
      Ostre zapalenie trzustki    479
      Przepukliny zewnętrzne – uwięźnięcie przepukliny    479
      Ostra mechaniczna niedrożność przewodu pokarmowego (jelit)    480
      Rozlane zapalenie otrzewnej     480
      Krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego    480
    Ostre choroby układu moczowego     481
      Kamica moczowa     481
      Gruczolak stercza (gruczołu krokowego)    482
      Ostre zatrzymanie wydalania moczu    482
    Ostre niedokrwienie kończyn    482
    Żylaki    482
      Żylaki kończyn dolnych    482
      Guzki krwawnicze    483
    Nowotwory (guzy)    483
      Kaszak    483
      Torbiel galaretowata    483
      Tłuszczak    483
      Rak wargi dolnej     484
      Nowotwory sutka     484
      Rak przełyku    484
      Rak żoładka    484
      Rak odbytnicy     485
    Niektore wady wrodzone (rozwojowe) i zniekształcenia     485
      Wady twarzy i podniebienia     485
      Kręcz szyi    485
      Wrodzona niedrożność (zarośnięcie) przełyku     486
      Wrodzone przerostowe zwężenie odźwiernika     486
      Wrodzona niedrożność przewodu pokarmowego    486
      Zarośnięcie odbytu    486
      Zrośnięte palce     486
  Rozdział 14. Urazy i choroby układu szkieletowego (kości i stawow) – Tadeusz Niedźwiedzki     487
    Wady wrodzone    487
      Dysplazja stawu biodrowego     487
      Wrodzona stopa końsko-szpotawa    488
      Wrodzona stopa płaska    488
      Wrodzony kręcz szyi    488
    Wady postawy     489
      Boczne skrzywienie kręgosłupa (skolioza)     489
      Kolana koślawe    489
      Kolana szpotawe     490
      Stopy płaskie    490
      Stopa płasko-koślawa    490
    Choroby okresu pokwitania     490
      Jałowe martwice kości     490
        Jałowa martwica głowy kości udowej (choroba Calvego, Legga i Perthesa)    491
        Jałowa martwica guzowatości kości piszczelowej (choroba Osgooda i Schlattera)    492
        Jałowa martwica guza kości piętowej    492
        Jałowa martwica głowy II kości śródstopia (choroba Kohlera II)    492
        Młodzieńcza kifoza (choroba Scheuermanna)    492
      Złuszczenie głowy kości udowej (młodzieńcze biodro szpotawe)     493
      Cysty kostne    493
        Torbiel samotna kości    493
        Torbiel tętniakowata kości    494
      Biodro trzaskajace (biodro przeskakujace)     494
      Chondromalacja rzepki    494
    Choroby wieku dorosłego    494
      Zmiany zwyrodnieniowe    494
        Zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające kręgosłupa    494
        Zmiany zwyrodnieniowozniekształcające biodra    495
        Zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające kolana    495
      Stopy poprzecznie płaskie     495
      Paluch koślawy     496
      Palce młotkowate     496
      Ostroga piętowa    497
      Osteoporoza    497
      Zespoł bolesnego barku    499
      Łokieć tenisisty    500
    Zapalenia kości i stawów    500
      Nieswoiste zapalenia kości i stawów     500
      Swoiste zapalenia kości i stawow – gruźlica kostno-stawowa    501
        Gruźlica kości    501
        Gruźlica stawu    501
    Nowotwory kości     501
      Pierwotne nowotwory narządu ruchu    501
      Nowotwory wtórne – przerzuty nowotworowe do kości    502
    Urazy kości i stawów     502
      Stłuczenia    502
      Złamania kości     502
        Złamanie obojczyka    503
        Złamanie łopatki    503
        Złamanie mostka    503
        Złamanie kości ramiennej    503
        Złamania kości przedramienia    504
        Złamania kości nadgarstka Złamania kości śródręcza i palców ręki    504
        Złamania żeber    505
        Złamania miednicy    505
        Złamania kości udowej    505
        Urazowe uszkodzenie stawu kolanowego    506
        Złamania rzepki Złamania kości podudzia    506
        Złamania kostek goleni    507
        Złamania kości stępu    507
        Złamania kości śródstopia i palców stopy    507
        Złamania kręgosłupa    507
      Uszkodzenia stawów    508
        Skręcenie stawu    508
        Zwichnięcia urazowe stawów    508
      Postępowanie w złamaniach kości i zwichnięciach stawów    510
    Urazy czaszkowo-mozgowe    512
    Postępowanie z chorymi w opatrunku gipsowym oraz po leczeniu operacyjnym złamań i chorob narządu ruchu     513
  
  Rozdział 15. Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową – Jadwiga Bogdaszewska-Czabanowska    515
    Podstawowe wiadomości dotyczace budowy skóry     515
      Skóra    515
      Przydatki skóry    516
    Fizjologiczna rola skóry     517
    Fizjologiczne zmiany skóry zwiazane z wiekiem     517
    Pielęgnacja zdrowej skóry    518
    Działanie słońca na skórę    519
    Najczęstsze choroby skóry    519
      Ropne choroby skóry    519
        Roża    520
        Ropowica    520
        Zapalenie gronkowcowe mieszkow włosowych    520
        Figowka gronkowcowa, czyli chroniczne gronkowcowe zapalenie mieszkow włosowych brody    520
        Czyrak    520
        Czyraczność    520
        Czyrak gromadny (karbunkuł)    520
        Liszajec zakaźny    520
        Wyprzenie bakteryjne    521
      Grzybice skóry     521
        Grzybica stop    521
        Grzybica paznokci    521
        Drożdżyca jamy ustnej    522
        Drożdżakowe zapalenie sromu i pochwy    522
        Łupież pstry    522
      Choroby pasożytnicze skóry     522
        Świerzb    522
        Wszawica głowowa    522
        Wszawica łonowa    523
        Wszawica odzieżowa    523
      Wirusowe choroby skóry    523
        Opryszczka pospolita    523
        Półpasiec    523
        Brodawki skórne    524
      Alergiczne choroby skóry     524
        Atopowe zapalenie skóry    524
        Pokrzywka    525
        Wstrzas anafilaktyczny    525
        Wyprysk (egzema)    526
        Osutki polekowe    526
      Choroby łojotokowe skóry     526
        Trądzik młodzieńczy albo pospolity    526
        Tradzik różowaty    527
        Łojotokowe zapalenie skóry    527
        Łysienie łojotokowe    527
        Zaburzenia rogowacenia    527
        Łuszczyca    527
        Autoimmunologiczne choroby skóry     528
        Znamiona    528
          Znamiona naczyniowe (naczyniaki)    528
          Znamiona melanocytowe    528
        Czerniak     529
        Stany przedrakowe i raki skóry    529
          Rogowacenie starcze, czyli słoneczne    529
          Rogowacenie białe    529
          Posłoneczne zapalenie czerwieni wargowej    529
          Brodawka łojotokowa    529
          Raki skóry    529
      Zmiany skórne na tle zaburzeń naczyniowych    530
      Zaburzenia barwnikowe skóry     531
        Przebarwienie uogólnione    531
        Przebarwienia ograniczone    531
        Odbarwienia    531
      Choroby włosów    531
        Łysienie typu męskiego u kobiet    532
        Łysienie po chorobach zakaźnych, zatruciach, lekach    532
        Wyłysienie z ucisku lub pociagania    532
        Trichotilomania    532
        Łysienie plackowate    532
        Nadmierne owłosienie    532
      Choroby paznokci     532
        Paznokieć wrastajacy    533
    Zasady lecznictwa dermatologicznego    533
    Choroby przenoszone drogą płciową     534
      Kiła    534
        Kiła nabyta    534
        Kiła wrodzona    535
      Rzeżączka    535
      Nierzeżączkowe zapalenie dróg moczowo-płciowych    535
      Zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS)     536
  
  Rozdział 16. Choroby układu nerwowego – Andrzej Szczudlik, Elżbieta Gryz, Paweł Szermer     537
    Najważniejsze objawy chorób układu nerwowego    538
      Nagły, silny ból głowy     538
      Zawroty głowy i zaburzenia równowagi     539
      Utrata przytomności    540
      Osłabienie (niedowład) kończyn    540
      Zaburzenia czucia    541
      Zaburzenia postawy, chodu i napięcia mięśni; ruchy mimowolne i drżenie    542
      Zaburzenia pamięci i intelektu     543
    Najważniejsze choroby układu nerwowego    544
      Bóle głowy i twarzy    544
        Migrena    544
        Klasterowy ból głowy    546
        Napięciowy ból głowy    546
        Przewlekły ból głowy i twarzy    547
        Nerwoból nerwu trójdzielnego    547
      Udar mózgu    547
        Udar niedokrwienny mózgu    548
        Udar krwotoczny mózgu    549
      Stwardnienie rozsiane     550
      Padaczka     552
      Choroba Parkinsona    554
      Choroba Alzheimera    556
      Miastenia    557
      Uszkodzenia nerwów obwodowych (neuropatia)    558
      Guzy mózgu    559
      Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu    560
      Urazy głowy    560
        Wstrzaśnienie mózgu    561
        Stłuczenie mózgu    561
        Krwiak środczaszkowy    561
  
  Rozdział 17. Choroby narzadu wzroku – Helena Żygulska-Mach    563
    Zarys anatomii narzadu wzroku     563
    Czynności narzadu wzroku    564
      Rola siatkówki i ośrodkowego układu nerwowego     564
      Ostrość wzroku    564
      Pole widzenia    564
      Widzenie barw    565
      Akomodacja i adaptacja oka    565
    Wady wzroku    565
      Oko miarowe    565
      Oko nadwzroczne     565
      Oko krótkowzroczne    566
      Niezborność rogówkowa (astygmatyzm)    566
      Wyrównywanie wad wzroku     566
    Choroby oczodołu, powiek, spojówek i narzadu łzowego     566
      Wytrzeszcz oka     566
        Wytrzeszcz obustronny    567
        Wytrzeszcz jednostronny    567
      Zapalenie brzegów powiek i gruczołów powiekowych    567
        Zapalenie brzegów powiek    567
        Jęczmień wewnętrzny    568
        Jęczmień zewnętrzny    568
        Gradówka    568
      Zmiany w powiekach    568
        Kępki żołte    568
        Skurcze powiek    568
        Opadnięcie powieki górnej    569
        Niedomykalność szpary powiek    569
      Nowotwory powiek    569
        Skórzak    569
        Znamiona barwnikowe powiek    569
        Rak    569
      Zapalenie i nowotwory spojówek    570
        Uczuleniowe zapalenie spojówek    570
        Inne zapalenia spojówek    570
        Jaglica    570
        Znamiona barwnikowe spojówek    571
      Łzawienie i upośledzenie wydzielania łez    571
      Zapalenie dróg łzowych u dorosłych i dzieci    571
    Choroby gałki ocznej     572
      Zapalenia i zwyrodnienia rogówki    572
        Bakteryjne zapalenie rogówki    572
        Opryszczka    572
        Zapalenie epidemiczne    572
        Zakażenia grzybicze    573
        Inne choroby rogówki    573
      Rożne postacie zaćmy (katarakty)    573
        Zaćma starcza    573
        Zaćma wrodzona    573
        Zaćma wikłająca    574
      Zapalenia tęczówki i ciała rzęskowego    574
      Zapalenie twardówki    574
      Nowotwory wewnątrzgałkowe     574
        Czerniak złośliwy    574
        Czerniak tęczówki    575
        Czerniak ciała rzęskowego    575
        Czerniak naczyniówki    575
      Jaskra u dorosłych i u dzieci     575
        Jaskra pierwotna otwartego kąta    575
        Jaskra z prawidłowym ciśnieniem wewnatrzgałkowym    575
        Jaskra zamykającego się kata    576
        Jaskra przewlekła    576
        Jaskra wtórna    576
        Jaskra dziecięca (wrodzona)    576
      Choroby naczyń krwionośnych siatkówki     577
        Zamknięcie tętnicy środkowej    577
        Zakrzep (niedrożność) żyły środkowej    577
        Inne choroby naczyń siatkowki    577
      Zapalenia i zwyrodnienia siatkówki     578
      Odwarstwienie siatkówki     578
      Siatkówczak – nowotwór wrodzony dziecięcy    578
      Zapalenie i zanik nerwu wzrokowego    578
    Choroba zezowa    579
      Zaburzenia ustawienia i ruchów oczu    579
        Porażenia mięśni    579
        Zez występujacy u dzieci    579
      Niedowidzenie oka    579
      Oczopląs     579
    Urazy narządu wzroku     580
      Urazy mechaniczne oka i oczodołu    580
      Oparzenia cieplne i chemiczne     580
      Uszkodzenie energią promienistą     581
      Zatrucia oraz uszkodzenia oka wywołane przez leki    581
    Higiena, zapobieganie i pierwsza pomoc w chorobach narządu wzroku    582
      Higiena szkolna    582
      Zapobieganie urazom oczu u dzieci i dorosłych    582
      Pierwsza pomoc w urazach narzadu wzroku     582
      Zapobieganie i pierwsza pomoc w chorobach narządu wzroku    583
      Nauczanie dzieci słabo widzących i niewidomych     584
      Przydatność zawodowa osób z upośledzonym wzrokiem    585
  
  Rozdział 18. Choroby zębow i jamy ustnej – Zofia Knychalska-Karwan     587
    Budowa i fizjologia jamy ustnej i narządu żucia     587
    Wyrzynanie zębów    591
    Budowa zębow     592
    Próchnica zębów i jej zapobieganie     592
    Nadwrażliwość zębiny    596
    Choroby miazgi zęba i tkanek okołowierzchołkowych zębów    596
    Zakażenie odogniskowe     597
    Wybielanie zębów    597
    Choroby przyzębia    598
    Wady zgryzu i profilaktyka ortodontyczna     599
    Zapalenia błony śluzowej jamy ustnej    600
    Nowotwory jamy ustnej     601
    Urazy twarzy i jamy ustnej    601
    Problemy protetyczne    602
  
  Rozdział 19. Choroby nosa, gardła, uszu i krtani – Eugeniusz Olszewski    605
    Choroby nosa i zatok przynosowych    605
      Ostre i przewlekłe nieżyty nosa i zatok przynosowych    605
        Nieżyt nosa    605
        Zapalenie zatok    607
      Ciała obce w nosie    608
      Urazy i złamania nosa     609
      Nowotwory nosa i zatok przynosowych     610
      Zapobieganie chorobom nosa i zatok przynosowych    611
    Choroby gardła i przełyku    611
      Ostre nieżytowe zapalenie gardła     611
      Ostre zapalenie migdałków podniebiennych     611
      Ostre grudkowe lub zatokowe zapalenie migdałków podniebiennych (angina)    611
      Angina Plauta i Vincenta     612
      Pryszczykowe zapalenie gardła     612
      Przewlekłe ropne zapalenie migdałków podniebiennych    612
      Przewlekły nieżyt gardła    612
      Nowotwory gardła i gruczołow ślinowych     613
        Nowotwory niezłośliwe    613
        Nowotwory złośliwe    613
        Mononukleoza zakaźna    614
        Promienica     614
        Zmiany guzowate na szyi    614
        Wrodzone zmiany guzowate na szyi     614
        Gruźlica węzłów chłonnych szyi    614
        Zapobieganie chorobom gardła     614
        Ciała obce w przełyku     614
    Choroby krtani i tchawicy    615
      Ostre choroby zapalne krtani    615
        Ostre zapalenie krtani u małych dzieci    615
      Ostre nagłośniowe zapalenie krtani     615
      Ostre obrzęki krtani    615
      Przewlekłe zapalne choroby krtani     616
      Ciała obce w drogach oddechowych     616
      Nowotwory złośliwe krtani    616
    Choroby ucha    617
      Badanie słuchu     617
      Wady rozwojowe małżowiny usznej     617
      Urazy małżowiny usznej    618
      Zapalenie ucha zewnętrznego     618
      Czyrak    618
      Ciała obce w uchu    618
      Woskowina     618
      Ostre zapalenie ucha środkowego     618
      Przewlekłe zapalenie ucha środkowego     619
      Ostre zapalenie ucha wewnętrznego    619
      Otoskleroza (otospongioza)    619
      Głuchota starcza     620
      Aparaty poprawiajace słyszenie i zasady ich stosowania     620
      Szumy uszne    620
      Zaburzenia równowagi    621
      Nagła głuchota o niejasnym pochodzeniu     621
      Zapobieganie chorobom ucha    621
  
  Rozdział 20. Choroby męskich narządów płciowych – Zygmunt Dobrowolski    623
    Choroby prącia     624
      Stulejka     624
      Załupek    624
      Stany zapalne napletka oraz żołędzi prącia    625
      Kłykciny kończyste    625
      Rak prącia     625
      Choroba Peyroniego, czyli plastyczne stwardnienie prącia    626
      Ciągotka, czyli priapizm    626
      Złamanie prącia    626
      Zwichnięcie prącia    626
    Choroby cewki moczowej    627
      Spodziectwo    627
      Wierzchniactwo    627
    Choroby jąder    627
      Wnętrostwo    627
      Wodniak jądra     627
      Żylaki powrózka nasiennego     628
      Skręt szypuły jądra    628
      Zapalenie najądrza i jądra     628
      Nowotwory jąder     629
    Choroby gruczołu krokowego    629
      Zapalenie gruczołu krokowego     629
      Gruczolak stercza    630
      Rak gruczołu krokowego    630
  
  Rozdział 21. Choroby żeńskich narządów płciowych – Antoni Basta, Andrzej Szczudrawa, Kazimierz Pityński     633
    Budowa żeńskich narządów płciowych    633
      Zewnętrzne narządy płciowe     633
        Gruczoły piersiowe    634
      Wewnętrzne narządy płciowe    634
        Pochwa    634
        Macica    635
      Przydatki macicy     636
    Zarys czynności żeńskich narządów płciowych    637
      Cykl płciowy    637
        Regulacja hormonalna cyklu płciowego    637
      Okres pokwitania i jego zaburzenia     637
      Okres dojrzałości płciowej     638
        Zespoł napięcia przedmiesiączkowego i bolesne miesiączkowanie    638
        Planowanie ciąży    640
        Antykoncepcja    640
        Biocenoza pochwy    643
      Okres przekwitania i problemy z nim zwiazane     644
    Krwawienia z narządu rodnego     646
    Zaburzenia statyki narządu rodnego i nietrzymanie moczu    647
      Zaburzenia statyki narządu rodnego    647
      Nietrzymanie moczu    648
    Nowotwory żeńskich narządów płciowych     650
      Stany przednowotworowe i nowotwory złośliwe sromu     650
      Stany przednowotworowe i nowotwory pochwy    651
      Stany przednowotworowe i rak szyjki macicy    651
      Nowotwory trzonu macicy     653
        Nowotwory niezłośliwe    653
        Nowotwory złośliwe    654
      Guzy jajnikow    654
        Nienowotworowe cysty jajnika    655
        Właściwe nowotwory jajnika    655
  Rozdział 22. Niepłodność – Marek Klimek, Rudolf Klimek     659
    Ciąża     660
    Leczenie niepłodności    661
    Rozpoznawanie niepłodności    663
    Samokontrola płodności    664
  
  Rozdział 23. Zaburzenia seksualne – Marek Klimek, Rudolf Klimek    669
    Wychowanie seksualne człowieka    669
    Reaktywność seksualna     671
    Fizjologia reakcji seksualnych    673
    Zaburzenia i dewiacje seksualne     674
      Pochwica     675
      Oziębłość płciowa     676
      Kastracja i „przerywanie ciąży”    677
      Homoseksualizm     677
    Leczenie zaburzeń seksualnych     678
  Rozdział 24. Ukąszenia, użadlenia i zadrapania – Jolanta Czyżowska    679
    Ukąszenia (ugryzienia)     680
      Ukąszenia przez ssaki     680
        Tężec    680
        Wścieklizna    681
        Tularemia    683
        Gorączka po ukąszeniu przez szczura    684
      Ukąszenia przez kleszcze     684
        Kleszczowe zapalenie mózgu    684
        Borelioza (choroba z Lyme)    687
        Babezjoza    688
        Erlichioza    688
        Gorączka plamista Gór Skalistych    688
        Gorączka nawrotowa    689
        Gorączka kleszczowa Colorado    689
        Gorączka guzkowa    689
      Ukąszenia przez muszki, moskity, muchy tse-tse, ochotki, pchły ziemne    689
      Ukąszenia przez pajęczaki     689
      Ukąszenia przez węże     690
    Użądlenia    691
      Użądlenia przez owady błonkoskrzydłe     691
    Zadrapania    693
      Choroba kociego pazura    693
  Rozdział 25. Choroby nowotworowe – Marek Pawlicki 695
    Definicja nowotworu     695
    Częstość zachorowań     695
    Profilaktyka chorób nowotworowych     695
    Wczesne objawy choroby nowotworowej    696
    Wyniki leczenia nowotworów złośliwych    697
    Opieka nad chorym w trakcie leczenia    698
    Zasady żywienia    699
      Żywienie chorego w trakcie i po leczeniu    699
    Rehabilitacja    700
    Lekarz domowy    700
    Rola lekarza pierwszego kontaktu     700
    Pielęgniarki środowiskowe    701
    Pomoc społeczna     702
    Rola oddziałow szpitalnych    702
    Rola hospicjów     702
    Leczenie niekonwencjonalne     702
    Nowoczesne możliwości rozpoznania     706
    Nowoczesne możliwości leczenia    707
  
  Rozdział 26. Gimnastyka codzienna, rekreacja i ćwiczenia profilaktyczno-rehabilitacyjne – Weronika Malec     709
    Wpływ gimnastyki na zdrowie człowieka    709
    Warunki i sposób wykonywania ćwiczeń fizycznych    709
      Samosprawdzian stopnia wydolności układu krążenia     710
      Samosprawdzian ogólnej sprawności fizycznej    710
    Gimnastyka poranna     712
      Gimnastyka poranna dzieci    712
      Gimnastyka poranna młodzieży    714
      Gimnastyka poranna dorosłych    716
      Gimnastyka poranna dla dorosłych ze skłonnościa do tycia    717
      Gimnastyka poranna dla osob w wieku starszym     719
        Przykłady ćwiczeń łatwiejszych    719
        Przykłady ćwiczeń trudniejszych    720
    Rekreacja w domu, w pracy oraz podczas urlopu wypoczynkowego     722
      Cel rekreacji, środki i znaczenie wykonywanych ćwiczeń    722
      Przykłady ćwiczeń korekcyjnych dla osób zatrudnionych w pozycji siedzącej    723
      Przykłady ćwiczeń korekcyjnych dla osób wykonujących pracę w pozycji stojącej    725
      Przykłady ćwiczeń dla osób zatrudnionych w przemyśle ciężkim w warunkach powodujących zapylenie płuc (górnicy, hutnicy)    727
    Ćwiczenia profilaktyczno-rehabilitacyjne w warunkach domowych    729
      Wprowadzenie do zagadnień rehabilitacji fizycznej     729
      Ćwiczenia profilaktyczno-rehabilitacyjne w chorobach układu sercowo-naczyniowego     729
        Cel i znaczenie    729
        Wskazania i przeciwwskazania    730
      Ćwiczenia profilaktyczno-rehabilitacyjne w zawale mięśnia sercowego     730
      Ćwiczenia profilaktyczno-rehabilitacyjne w chorobie nadciśnieniowej    742
        Cel i znaczenie oraz wskazania    742
      Ćwiczenia profilaktyczno-rehabilitacyjne chorych z wadami serca    746
      Ćwiczenia profilaktyczno-rehabilitacyjne w chorobach układu oddechowego    746
        Cel, znaczenie, wskazania i przeciwwskazania    746
      Ćwiczenia profilaktyczno-rehabilitacyjne w zaparciach stolca    749
        Wskazania i przeciwwskazania    749
      Ćwiczenia profilaktyczno-rehabilitacyjne dla osób cierpiących z powodu nerwic    753
        Cel i założenia    753
      Ćwiczenia profilaktyczno-rehabilitacyjne w bólach kręgosłupa    754
        Wskazówki dotyczące zapobiegania bólom kręgosłupa    754
      Ćwiczenia zapobiegające występowaniu bólów kręgosłupa oraz ćwiczenia dla osób cierpiących na bóle występujace okresowo    756
  Rozdział 27. Rehabilitacja – Krzysztof Spodaryk, Dorota Gazurek     763
    Kinezyterapia    764
      Ćwiczenia bierne     764
      Ćwiczenia czynne     764
      Specjalne metody kinezyterapeutyczne     765
    Fizykoterapia    767
      Ciepłolecznictwo i światłolecznictwo    767
      Nadźwiękawianie     768
      Elektroterapia     768
      Hydroterapia    769
      Masaż     770
    Wybrane zagadnienia rehabilitacji    770
      Rehabilitacja wieku rozwojowego     771
      Rehabilitacja w chorobach układu oddechowego    771
      Rehabilitacja w chorobach ortotopedycznych    776
      Rehabilitacja w chorobach układu nerwowego    780
    Rehabilitacja wieku średniego    789
      Rehabilitacja po urazach kończyn    789
      Rehabilitacja po udarze mózgu    790
      Rehabilitacja w urazach rdzenia kręgowego    792
      Rehabilitacja w stwardnieniu rozsianym    795
      Rehabilitacja w schorzeniach układu pozapiramidowego    796
      Rehabilitacja w patologii obwodowego układu nerwowego    796
    Rehabilitacja wieku „trzeciego”    797
      Złamanie okolicy szyjki kości udowej    797
      Rehabilitacja w zmianach zwyrodnieniowozniekształcajacych stawów    797
      Zespoły bólowe kręgosłupowo-korzeniowe    801
  
  Rozdział 28. Pielęgnowanie dziecka zdrowego i chorego w domu – Seweryna Mikucka, Anna Gołębiowska     805
    Pielęgnowanie zdrowego niemowlęcia i małego dziecka    805
      Pokój lub „kącik dziecka” i jego wyposażenie    805
      Higiena ciała niemowlęcia i małego dziecka     808
        Kąpiel niemowlęcia    808
    Higiena jamy ustnej    809
    Sen – okresy czuwania     809
    Werandowanie i spacery    810
    Hartowanie organizmu    810
    Ruch i gimnastyka    811
    Żywienie niemowlat i małych dzieci     812
      Karmienie piersią    812
      Karmienie sztuczne    812
    Kontrola oddawania stolca i moczu     814
    Znaczenie potrzeb psychospołecznych i rola zabawek w rozwoju dziecka     814
      Zabawki dla dzieci w pierwszym roku życia    814
      Zabawki dla dzieci w drugim roku życia    815
      Zabawki dla dzieci w trzecim roku życia    815
    Bezpieczeństwo dziecka    816
    Przed czym należy chronić małe dzieci?     816
      Bezpieczeństwo dzieci w samochodzie    817
      Bezpieczeństwo dziecka na ulicy    817
      Bezpieczeństwo dziecka na rowerze    817
    Zagrożenie ze strony produktów toksycznych    818
    Co jeszcze warto wiedzieć o dziecku?     818
    Działania profilaktyczne w opiece nad dzieckiem zdrowym    818
    Pielęgnowanie chorego dziecka w domu    819
      Obserwowanie chorego dziecka     819
      Metody mierzenia temperatury ciała u dziecka    819
      Wskazówki dotyczące pielęgnowania chorego dziecka    820
      Żywienie chorego dziecka     820
      Wypełnianie wolnego czasu    820
      Sposoby podawania lekow     820
      Zabiegi lecznicze stosowane w domu    821
        Stawianie baniek    821
        Lewatywa przeczyszczająca    821
        Zabiegi obniżające ciepłotę ciała przez zastosowanie zimna    821
        Kąpiele lecznicze stosowane przy zmianach alergicznych na skórze    822
      Pobieranie próbek do badań laboratoryjnych w warunkach domowych    822
        Pobieranie moczu    822
        Pobieranie kału    822
        Badanie wymazu na obecność owsików    823
        Badania wykonywane przy użyciu testow papierkowych    823
      Prawa przysługujace dziecku w szpitalu    823
      Wybrane formy pomocy dla dziecka przewlekle chorego i (lub) niepełnosprawnego i jego rodziny    823
        Organizacje osób niepełnosprawnych    824
        Świadczenia pomocy społecznej    824
  
  Rozdział 29. Pielęgnowanie chorego dorosłego w domu – Stefania Poznańska     825
    Zdrowie i odpowiedzialność za zdrowie     825
    Chory w domu     826
    Pielęgnowanie     826
      Choroba jako sytuacja trudna    827
      Troskliwość jest istotą pielęgnowania    827
      Wspieranie chorego    827
      Pobudzanie i ułatwianie aktywności własnej chorego    828
    Współdziałanie z lekarzem    828
    Pomoc społeczna choremu i rodzinie     829
    Organizowanie pielęgnowania w domu     830
      Pomieszczenie chorego i jego wyposażenie     830
      Organizowanie pielęgnowania     833
    Pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb chorego    833
      Zapewnianie wygodnego ułożenia     833
      Czystość osobista     836
      Aktywność fizyczna    839
      Odpoczynek    840
      Żywienie i podawanie płynow    842
      Wydalanie moczu i stolca    843
    Zapobieganie najczęstszym powikłaniom    844
      Zapobieganie odleżynom    844
      Zapobieganie zapaleniu płuc     845
      Zapobieganie zakrzepom i zatorom     845
    Leki i ich podawanie     846
      Doustne podawanie leków     846
      Doodbytnicze wprowadzanie leków     847
      Dotkankowe wprowadzanie leków (wstrzyknięcia)     847
      Podawanie tlenu    847
      Wprowadzanie leków do worka spojówkowego oka    847
      Wprowadzanie leków do nosa i ucha    848
    Opisy różnych przydatnych zabiegów    849
      Stosowanie zimna i ciepła     849
        Stosowanie zimna    849
        Stosowanie ciepła    850
      Stawianie baniek     851
      Lewatywa oczyszczająca    852
      Pomoc w wydalaniu gazow    852
    Obserwowanie chorego     853
    Podział objawów    853
      Samopoczucie     854
      Ból    854
      Duszność     855
      Tętno    855
      Ciśnienie tętnicze krwi    856
      Oddech    857
      Ciepłota ciała    857
      Stolec (kał)    858
      Mocz    859
      Wymioty     859
      Wzdęcia jamy brzusznej    860
  
  Rozdział 30. Ziołolecznictwo – Stanisław Kohlmunzer     861
    Zbiór i suszenie roślin leczniczych     863
    Surowce roślinne     864
    Biologicznie czynne składniki roślin leczniczych (zioł)    865
      Alkaloidy     865
      Glikozydy    866
        Glikozydy nasercowe    866
        Antraglikozydy    866
        Flawonoidy    866
        Saponiny (saponozydy)    867
        Fenole i glikozydy fenolowe    867
        Kumaryny    868
        Gorycze    868
      Olejki eteryczne    868
      Śluzy i inne węglowodany     869
      Garbniki     869
      Glukozynolaty     870
      Nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT)    870
      Witaminy    870
      Inne składniki biologicznie czynne    870
      Składniki mineralne    871
    Postacie lekow roślinnych    872
      Mieszanki ziołowe    872
      Napary    872
      Odwary    873
      Maceracje (nastoje)    873
      Inne postacie lekow roślinnych, tzw galenowe    873
      Inne formy stosowania ziół    874
        Inhalacje (wdychiwania)    874
        Nasiadowki (kąpiele)    874
    Zastosowanie ziół i leków ziołowych w lecznictwie domowym    874
      Leki stosowane w zaburzeniach czynności układu pokarmowego    874
        Leki ziołowe przeczyszczające i rozwalniające    874
        Leki ziołowe przeciwbiegunkowe    876
        Leki ziołowe pobudzające wydzielanie soku żoładkowego    877
        Zioła zawierające głównie gorycze    877
        Zioła aromatyczne pobudzające trawienie    878
        Leki ziołowe stosowane w różnych chorobach przewodu pokarmowego    879
      Leki ziołowe stosowane w zaburzeniach czynności wydzielniczej wątroby i schorzeniach dróg żółciowych    880
        Leki ziołowe pobudzające wydzielanie żółci    880
        Leki ziołowe działajace ochronnie na wątrobę    882
        Leki ziołowe działające rozkurczowo (spazmolitycznie), min na drogi żółciowe    882
      Leki ziołowe stosowane w chorobach układu oddechowego    883
        Leki ziołowe wykrztuśne    883
        Leki ziołowe przeciwkaszlowe    884
        Leki ziołowe stosowane w postaci inhalacji    885
        Leki ziołowe stosowane w chorobach dróg moczowych i nerek    886
        Leki ziołowe o działaniu moczopędnym    886
        Leki ziołowe stosowane w zakażeniach dróg moczowych    888
        Leki ziołowe stosowane w kamicy nerkowej    888
      Leki ziołowe stosowane w zaburzeniach układu krażenia     889
        Leki ziołowe stosowane w nadciśnieniu tętniczym    890
        Leki ziołowe stosowane w chorobach naczyń żylnych i włosowatych    890
      Leki ziołowe stosowane w zaburzeniach przemiany materii    891
      Leki ziołowe stosowane w zaburzeniach układu ruchu    892
      Leki ziołowe stosowane w przeziębieniu i stanach gorączkowych    893
      Leki ziołowe stosowane w niektórych chorobach układu nerwowego    893
        Leki ziołowe uspokajające    894
        Środki przeciwwymiotne    894
        Środki działające stymulująco na ośrodkowy układ nerwowy    895
      Leki ziołowe stosowane w chorobach skóry, leczeniu ran i stłuczeń     895
      Leki ziołowe stosowane w chorobach jamy ustnej     897
      Leki ziołowe stosowane w niektórych chorobach kobiecych    897
      Leki ziołowe stosowane w chorobach gruczołu krokowego (prostaty)    898
      Leki ziołowe działające na układ immunologiczny (odpornościowy)     898
      Leki ziołowe o działaniu ogólnie tonizujacym    899
        Zioła przyprawowe i majace ogólne znaczenie profilaktyczne    899
        Zioła przyprawowe aromatyczne    900
        Zioła przyprawowe poprawiajace smak    900
      Owoce i warzywa jako źródło witamin    900
      Ziołowa apteczka domowa     901
  
  Rozdział 31. Podręczna apteczka domowa – Kazimierz Janicki, Jolanta Czyżowska    903
    Materiały opatrunkowe     904
    Przybory    904
    Apteczka domowa    904
      Leki przeciwprzeziębieniowe i przeciwgrypowe     905
    Leki przeciwbólowe    905
    Leki uspokajające     905
    Leki osłaniające, regenerujące i odkażające zmiany skórne     906
    Leki ziołowe    906
    Leki przeciwalergiczne    906
    Leki rozszerzające naczynia wieńcowe (do doraźnego zastosowania w przypadku silnego, nagłego bólu „wieńcowego”)    906
  
  Rozdział 32. Przyrodolecznictwo – Jan Miklasiński     909
    Organizacja lecznictwa uzdrowiskowego    912
      Szpitale uzdrowiskowe    912
      Sanatoria uzdrowiskowe    912
        Przygotowanie do wyjazdu    913
        Przyjazd    914
        Pobyt    914
    Przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego dorosłych    915
    Leczenie uzdrowiskowe dzieci    916
      Przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego dzieci    918
    Rodzaje zabiegów stosowanych w lecznictwie uzdrowiskowym oraz inne zabiegi przyrodolecznicze    918
      Kąpiele lecznicze     918
      Czynniki chemiczne i właściwości fizykochemiczne wody mineralnej    918
      Podział leczniczych kąpieli uzdrowiskowych    919
    Hydroterapia (zabiegi wodolecznicze)    922
      Kąpiele i polewanie    923
      Okłady    923
      Natryski, masaże wirowe, bicze szkockie czy wreszcie masaże podwodne całego ciała     923
      Omywania     923
    Płukania z wód mineralnych    924
      Płukanie jamy ustnej    924
      Płukanie jelit    924
      Płukanie pochwy     924
    Inhalacje, czyli wziewania (aerozoloterapia)    924
      Tężnie     925
      Talasoterapia    925
    Kuracja pitna wodami mineralnymi    926
      Wody chlorkowo-sodowe (solanki)    926
      Wody wodorowęglanowe (szczawy)    926
      Wody siarczkowe     926
      Wody siarkowodorowe     926
      Wody radonowe    927
    Peloidy     928
      Borowina    928
    Masaż leczniczy    930
    Akupresura     930
    Fizykoterapia    931
    Metody leczenia fizykalnego oraz ich walory lecznicze    931
      Ciepłolecznictwo     931
      Sauna     931
      Parafinoterapia    932
      Światłolecznictwo    932
      Elektrolecznictwo    933
        Galwanizacja    933
        Jontoforeza    933
        Kapiel elektryczno-wodna czterokomorowa    933
        Kapiel elektryczno-wodna całkowita    933
        Elektrostymulacja    933
        Prądy diadynamiczne (DD)    933
        Diatermia krótkofalowa    934
        Ultradźwięki    934
      Krioterapia     934
      Laseroterapia    934
      Leczenie zmiennym polem magnetycznym niskiej częstotliwości    935
    Kinezyterapia    935
    Klimatoterapia     935
      Aeroterapia     936
      Helioterapia, czyli kąpiele słoneczne    936
      Kapiele w otwartych wodach     937
      Zakłócenia meteorotropowe w leczeniu klimatycznym    937
      Leczenie w komorach klimatycznych    937
    Żywienie w uzdrowiskach    937
  
  Rozdział 33. Żywienie – Jolanta Czyżowska, Anna Międzobrodzka, Helena Ciborowska    947
    Żywienie dziecka zdrowego – Jolanta Czyżowska    947
      Ogólne zasady żywienia dzieci zdrowych    947
        Główne składniki odżywcze    947
      Zasady żywienia dzieci zdrowych w różnych okresach życia     947
        Żywienie noworodków (1–28 dni)    947
        Żywienie dzieci w wieku przedszkolnym (4–6 rok życia)    968
        Żywienie dzieci w okresie szkolnym (7–16 rok życia)    968
        Wegetarianizm    970
      Produkty zalecane w żywieniu dzieci zdrowych     971
        Żywność funkcjonalna    971
    Żywienie dziecka chorego    972
      Zasady dietetyczne w stanach alergii i nietolerancji pokarmowej    972
      Żywienie dzieci z zaburzeniami czynnościowymi przewodu pokarmowego    976
        Odpływ (refluks) żołądkowo-przełykowy    976
        Zaparcie    977
        Biegunka    978
        Zespół jelita drażliwego    980
      Żywienie dzieci z chorobami zapalnymi jelit     981
      Żywienie dzieci z przewlekłymi chorobami wątroby, dróg żółciowych i trzustki     982
      Dieta w zespołach upośledzonego wchłaniania    984
        Choroba trzewna (celiakia)    984
        Nietolerancja glutenu    986
      Dieta w chorobach nerek i dróg moczowych     986
        Zespół nerczycowy    986
        Kamica układu moczowego    987
      Dieta w chorobach metabolicznych    988
        Zaburzenia przemiany aminokwasow    988
        Zaburzenia przemiany lipidow    990
        Zaburzenia przemiany węglowodanow    992
      Dieta w mukowiscydozie    993
      Dieta w cukrzycy     996
      Żywienie dzieci gorączkujących    1000
      Leczenie dietetyczne w niedożywieniu     1000
      Leczenie dietetyczne w otyłości    1001
      Żywienie jako możliwość zapobiegania zachorowaniom    1002
    Żywienie zdrowego dorosłego człowieka – Anna Międzobrodzka     1003
      Znaczenie prawidłowego żywienia    1003
      Cel i warunki prawidłowego żywienia    1003
        Pierwszy warunek prawidłowego żywienia – odpowiedni dobór jakościowy i ilościowy produktów spożywczych    1004
        Drugi warunek prawidłowego żywienia – planowanie właściwych jadłospisów    1010
        Trzeci warunek prawidłowego żywienia – wybór odpowiednich technik kulinarnych    1011
      Produkty spożywane w racjach pokarmowych    1012
    Żywienie chorego dorosłego człowieka – Helena Ciborowska     1015
      Dieta łatwo strawna    1016
        Dieta łatwo strawna z ograniczeniem tłuszczu    1020
        Dieta łatwo strawna bogatobiałkowa    1021
        Dieta łatwo strawna ubogobiałkowa    1021
        Dieta łatwo strawna bezglutenowa    1022
        Dieta łatwo strawna płynna    1024
        Dieta łatwo strawna papkowata    1024
      Dieta kleikowa     1025
      Dieta bogatoresztkowa    1025
        Dieta bogatoresztkowa ubogoenergetyczna    1027
        Dieta bogatoresztkowa z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanow    1030
        Dieta bogatoresztkowa z ograniczeniem tłuszczu    1037
  Rozdział 34. Szczepienia ochronne – Jolanta Czyżowska     1043
    Układ immunologiczny     1043
      Budowa układu immunologicznego (limfatycznego)    1044
    Immunomodulacja    1044
      Immunoterapia swoista    1044
      Immunoterapia nieswoista    1045
        Immunoterapia bierna    1045
        Immunoterapia czynna    1045
  Rozdział 35. Dezynfekcja, dezynsekcja i deratyzacja domowa – Marta Janicka-Piech1057
    Dezynfekcja     1058
    Dezynsekcja     1058
    Deratyzacja     1063
  
  Skorowidz I
  
RozwińZwiń