INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Redakcja:
Krystyna Turkowska, Paweł Jokiel, Kazimierz Kłysik, Krzysztof Kożuchowski, Danuta Dzieduszyńska
Wydawca:
Format:
ibuk
ZARYS TREŚCI
Praca dotyczy dynamiki lądolodu oraz wieku i chronologii zdarzeń glacjalnych w lobie płockim podczas
vistulianu. Rozważania nad obecnością ostatniego lądolodu skandynawskiego w rejonie Kotliny Płockiej
mają długą historię, lecz dotychczas brak jest zgodności co do liczby, rangi i wieku nasunięć lądolodu,
jak i charakteru glacjacji.
Kompleksowe badania sedymentologiczne, datowania luminescencyjne osadów oraz analizę mezostrukturalną
deformacji glacitektonicznych przeprowadzano w kilkunastu odsłonięciach. Szczegółowym
kartowaniem geologicznym objęto strefy glacimarginalne, maksymalnego zasięgu ostatniego lądolodu
(LGM) oraz położonych na jego zapleczu pasm pagórkowatej wysoczyzny: Czamanin–Otmianowo–Paruszewice
(preLGM-1) i Izbica Kujawska–Pagórki Chodeckie–Szewo–Korzeń Królewski (preLGM-2). Analizowano
rzeźbę glacjalną na bazie numerycznego modelu terenu DTED2, a także odtworzono ukształtowanie
i litologię podłoża lądolodu.
Wykluczono możliwość wkroczenia lądolodu w rejon Kotliny Płockiej we wczesnym i środkowym vistulianie.
Wykazano, że podczas ostatniego zlodowacenia lądolód tylko raz nasunął się na obszar SE Kujaw,
Kotliny Płockiej i południowej części Pojezierza Dobrzyńskiego, co nastąpiło między 22,9 a 18,7 ka
BP. Zdarzenie to skorelowano z fazą poznańską stadiału głównego zlodowacenia wisły. Lądolód przekroczył
zasięg starszej fazy, leszczyńskiej, formując lob płocki znaczący maksimum ostatniego zlodowacenia
w centralnej Polsce na linii: Korzecznik – Przedecz – Kubłowo – Walentowo – Kamienna – Antoniewo –
Sokołów – Osiny – Szczawin – Gąbin – Mijakowo – Goślice – Zągoty.
Wpływ na dynamikę lądolodu w lobie płockim miały uwarunkowania lokalne: topografia terenu, warunki
hydrologiczne podłoża oraz termika stopy lądolodu. Transgresja przebiegała z krótkimi postojami na
liniach przeszkód topograficznych w rejonie pasm preLGM-1 oraz preLGM-2. Pasma uważane dotychczas
za formy recesyjne, to moreny pchnięte przekroczone przez lądolód (preLGM-1) lub ciągi stożków glacimarginalnych,
zawierających fragmenty previstuliańskich form marginalnych (preLGM-2). Określono, że
tego typu poprzeczna megalineacja utworzona została w strefie frontalnej szybko przemieszczającego się
lądolodu.
Lądolód w lobie płockim cechował się ciepłym ustrojem bazalnym, jedynie w brzeżnej strefie podczas
LGM spąg lądolodu płatowo miał charakter zimny. Dominującym mechanizmem ruchu lodu w okresie
poprzedzającym rozwój drenażu kanałowego i stabilizacji czoła lądolodu na linii LGM był poślizg bazalny,
powodujący wydatny wzrost prędkości, a także ciągłe deformacje podłoża. Geometria kierunków ruchu
mas lodowych w lobie płockim miała charakter wachlarzowy, charakterystyczny dla brzeżnej strefy strumienia
lodowego. Oszacowano, że miąższość lądolodu była mała (ca 100–300 m), a profil podłużny
spłaszczony, właściwy dla lodowców wyprowadzających.
Dynamika napływu mas lodowych oraz uzyskane parametry paleoglacjologiczne pozwoliły uznać, że
lob płocki wykształcony został w zakończeniu szybkiego strumienia lodowego intensywnie zasilanego
z zaplecza. Ten wyróżniający się w zarysie LGM element brzeżnej części lądolodu odpowiada głównej
linii płynięcia lodu w dystalnej części strumienia Wisły.
Wykazano przydatność kinetostratygrafii w rekonstrukcji paleogeograficznej zdarzeń glacjalnych.
Rok wydania | 2010 |
---|---|
Liczba stron | 171 |
Kategoria | Publikacje darmowe |
Wydawca | Łódzkie Towarzystwo Naukowe |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Acta Artis
ibuk
Spis treści
Zarys treści | 7 |
Wprowadzenie | 9 |
Obszar badań | 10 |
Dotychczasowe poglądy dotyczące zdarzeń glacjalnych w lobie płockim | 13 |
Cel i zakres pracy oraz uwagi dotyczące wybranych pojęć | 16 |
Metody badań | 17 |
Badania terenowe | 17 |
Badania laboratoryjne | 22 |
Analiza archiwalnych materiałów geologicznych i kartograficznych | 23 |
Prezentacja wyników badań i uwagi o przyjętej stratygrafii | 24 |
Budowa geologiczna i rzeźba obszaru badań | 27 |
Podłoże kenozoiku | 27 |
Podłoże czwartorzędu | 28 |
Miąższość czwartorzędu | 37 |
Wykształcenie i stratygrafia plejstocenu | 38 |
Podłoże osadów stadiału głównego zlodowacenia wisły | 42 |
Rzeźba i powierzchniowa budowa geologiczna | 43 |
Analiza sedymentologiczna i mezostrukturalna | 48 |
Stanowiska w strefach glacimarginalnych zaplecza LGM | 48 |
Stanowiska Paruszewice i Otmianowo | 48 |
Obszar testowy Izbica Kujawska – Pustynia | 63 |
Stanowisko Piotrów | 73 |
Stanowisko Korzeń Królewski | 79 |
Budowa geologiczna i formowanie stref glacimarginalnych na zapleczu LGM | 84 |
Stanowiska w strefie maksymalnego zasięgu lądolodu | 86 |
Stanowisko Przedecz | 86 |
Stanowisko Mijakowo | 90 |
Obszar testowy Kubłowo | 92 |
Maksymalny zasięg ostatniego lądolodu | 98 |
Stanowiska wysoczyznowe | 100 |
Stanowisko Guźlin | 100 |
Stanowiska Lisica, Kretki, Zawada Nowa, Gaj, Gole, Kowal i Rokicie | 104 |
Interpretacja przewodnich cech budowy geologicznej wysoczyzn | 110 |
Rekonstrukcja nasunięcia lobu płockiego | 111 |
Liczba i wiek zdarzeń glacjalnych w lobie płockim | 111 |
Dynamika nasunięcia lądolodu w lobie płockim | 124 |
Kierunki ruchu lądolodu | 124 |
Prędkość napływu mas lodowych oraz warunki hydrologiczno-termiczne | |
w podłożu lądolodu | 128 |
Kształt powierzchni i miąższość lądolodu | 133 |
Lokalne uwarunkowania dynamiki lądolodu w lobie płockim | 135 |
Podsumowanie i dyskusja | 137 |
Wnioski | 145 |
Literatura | 147 |
Spis ilustracji | 162 |
Summary | 164 |