Kompendium farmakologii

1 ocena

Redakcja:

Waldemar Janiec

Format:

epub, mobi, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

134,40  224,00

Format: epub, mobi

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 224,00 zł (-40%)

Najniższa cena z 30 dni: 134,40 zł  


134,40

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Publikacja Kompendium farmakologii powstała pod redakcją naukową prof. dr hab. Waldemara Jańca.
W piątym wydaniu podręcznika zostały szczegółowo omówione mechanizmy działania poszczególnych grup leków. Scharakteryzowano patofizjologiczne podstawy i kliniczne aspekty procesów chorobowych, w których leki te są stosowane.
Opis właściwości farmakologicznych leków został dopełniony aktualną listą produktów leczniczych według Urzędowego wykazu produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zwięzła forma i szeroki zakres tematyczny, obejmujący najważniejsze aktualne zagadnienia farmakologii, umożliwi studentom wydziałów uniwersytetów medycznych zapoznanie się z praktycznymi aspektami farmakoterapii i pozwoli na szybki przegląd stosowanych obecnie leków.


Podręcznik jest przeznaczony dla studentów farmacji, medycyny i innych kierunków medycznych, a także uczestników kształcenia podyplomowego.


Rok wydania2021
Liczba stron820
KategoriaFarmacja
WydawcaPZWL Wydawnictwo Lekarskie
ISBN-13978-83-200-6400-1
Numer wydania5
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  1. FARMAKOLOGIA OGÓLNA - Waldemar Janiec, Leszek Śliwiński, Maria Pytlik    1
  2. LEKI WPŁYWAjĄCE NA AUTONOMICZNY UKŁAD NERWOWY - Joanna Folwarczna, Ilona Kaczmarczyk-Sedlak, Waldemar Janiec    20
    2.1. Leki wpływające na przekazywanie bodźców we współczulnym układzienerwowym     21
      2.1.1. Efekty pobudzenia układu współczulnego     21
      2.1.2. Transmisja synaptyczna we współczulnym układzie nerwowym     22
      2.1.3. Leki pobudzające układ współczulny    25
        2.1.3.1. Leki pobudzające receptory a-adrenergiczne     25
        2.1.3.2. Leki pobudzające receptory p-adrenergiczne     29
        2.1.3.3. Leki pobudzające receptory a- i p-adrenergiczne    32
      2.1.4. Leki hamujące układ współczulny    34
        2.1.4.1. Leki blokujące receptory a-adrenergiczne    34
        2.1.4.2. Leki blokujące receptory p-adrenergiczne     36
        2.1.4.3. Leki blokujące receptory a- i p-adrenergiczne    40
        2.1.4.4. Leki hamujące czynność presynaptycznych struktur w zakończeniach nerwów współczulnych     40
    2.2. Leki wpływające na przekazywanie bodźców w przywspółczulnym układzie nerwowym     42
      2.2.1. Efekty pobudzenia układu przywspółczulnego     42
      2.2.2. Transmisja synaptyczna w przywspółczulnym układzie nerwowym     43
      2.2.3. Leki pobudzające układ przywspółczulny    45
        2.2.3.1. Leki pobudzające bezpośrednio receptory cholinergiczne     45
        2.2.3.2. Inhibitory acetylocholinoesterazy    46
      2.2.4. Leki hamujące układ przywspółczulny    48
    2.3. Leki ganglioplegiczne    51
  3. LEKI PRZECIWLĘKOWE, PRZECIWPSYChOTYCZNE I PRZECIWDEPRESYjNE - Urszula Cegieła, Waldemar Janiec, Maria Pytlik    52
    3.1. Leki przeciwlękowe     52
      3.1.1. Leki stosowane krótkotrwale w leczeniu zaburzeń lękowych    53
        3.1.1.1. Pochodne benzodiazepiny     53
        3.1.1.2. Pochodne azaspironu    57
        3.1.1.3. Inne leki stosowane krótkotrwale w leczeniu zaburzeń lękowych    59
      3.1.2. Leki stosowane długotrwale w leczeniu zaburzeń lękowych     61
    3.2. Leki przeciwpsychotyczne     61
      3.2.1. Neuroleptyki o budowie dwupierścieniowej    66
        3.2.1.1. Pochodne benzoizoksazolu    66
        3.2.1.2. Pochodne indolu     67
        3.2.1.3. Pochodne benzoizotiazolu i azapironu     67
      3.2.2. Neuroleptyki o budowie trójpierścieniowej    68
        3.2.2.1. Pochodne fenotiazyny     68
        3.2.2.2. Pochodne tioksantenu     69
        3.2.2.3. Pochodne azepiny, oksepiny i tiepiny     69
      3.2.3. Neuroleptyki o innej budowie    72
        3.2.3.1. Pochodne butyrofenonu     72
        3.2.3.2. Pochodne difenylobutyloaminy     73
        3.2.3.3. Pochodne benzamidu    73
        3.2.3.4. Pochodne piperazyny    74
      3.2.4. Cechy kliniczne neuroleptyków typowych i atypowych    74
    3.3. Leki przeciwdepresyjne    77
      3.3.1. Leki hamujące wychwyt zwrotny neuroprzekaźników    80
        3.3.1.1. Nieselektywne inhibitory wychwytu zwrotnego     80
        3.3.1.2. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI)     85
        3.3.1.3. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny (SNRI)    87
      3.3.2. Leki hamujące wychwyt zwrotny neuroprzekaźników o działaniu receptorowym     88
        3.3.2.1. Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny blokujące receptory serotoninergiczne     88
        3.3.2.2. Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny modulujące aktywność receptorów serotoninergicznych    89
        3.3.2.3. Inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny blokujące receptory noradrenergiczne     89
      3.3.3. Leki o działaniu receptorowym    90
      3.3.4. Leki o atypowym mechanizmie działania     91
      3.3.5. Inhibitory oksydazy monoaminowej (IMAO)    91
        3.3.5.1. Nieselektywne inhibitory oksydazy monoaminowej     92
        3.3.5.2. Selektywne inhibitory oksydazy monoaminowej     92
      3.3.6. Leki o innych mechanizmach działania     93
      3.3.7. Leki normotymiczne     94
  4. LEKI STOSOWANE W LECZENIU ZESPOŁU NADPOBUDLIWOŚCI PSYChORUChOWEj Z DEFICYTEM UWAGI (ADhD) I NARKOLEPSjI. ŚRODKI PSYChODYSLEPTYCZNE - Urszula Cegieła, Waldemar Janiec, Maria Pytlik 96
    4.1. Leki stosowane w leczeniu ADHD    96
      4.1.1. Pochodne amfetaminy stosowane w leczeniu ADHD     97
      4.1.2. Pochodne propyloaminy stosowane w leczeniu ADHD     98
      4.1.3. Leki przeciwdepresyjne stosowane w leczeniu ADHD    98
      4.1.4. Leki pobudzające receptory a2-adrenergiczne w śródmózgowiu stosowane w leczeniu ADHD    98
      4.1.5. Leki neuroleptyczne stosowane w leczeniu ADHD     98
    4.2. Leki stosowane w leczeniu narkolepsji    99
      4.2.1. Pochodne amfetaminy stosowane w leczeniu narkolepsji     99
      4.2.2. Pochodne acetamidu stosowane w leczeniu narkolepsji     99
      4.2.3. Leki sieroce stosowane w leczeniu narkolepsji    99
      4.2.4. Leki przeciwdepresyjne stosowane w leczeniu narkolepsji    100
    4.3. Środki psychodysleptyczne     101
  5. LEKI NASENNE I USPOKAjAjĄCE - Urszula Cegieła, Waldemar Janiec, Maria Pytlik 102
    5.1. Leki nasenne    102
      5.1.1. Pochodne benzodiazepiny stosowane w leczeniu bezsenności     102
      5.1.2. Pochodne cyklopirolonu stosowane w leczeniu bezsenności     103
      5.1.3. Pochodne imidazolopirydyny stosowane w leczeniu bezsenności     104
      5.1.4. Pochodne pirazolopirymidyny stosowane w leczeniu bezsenności     104
      5.1.5. Pochodne tiazolu stosowane w leczeniu bezsenności    105
      5.1.6. Pochodne furanu i tryptofanu stosowane w leczeniu bezsenności    105
      5.1.7. Leki przeciwdepresyjne stosowane w leczeniu bezsenności     106
    5.2. Leki uspokajające    106
  6. LEKI PRZECIWPADACZKOWE - Urszula Cegieła, Waldemar Janiec, Maria Pytlik 109
    6.1. Leki blokujące kanały sodowe    111
    6.2. Leki blokujące kanały wapniowe    114
    6.3. Leki aktywujące kanały potasowe    116
    6.4. Leki aktywujące neuroprzekaźnictwo GABA-ergiczne    116
    6.5. Leki blokujące neuroprzekaźnictwo glutaminergiczne     118
    6.6. Leki wiążące białko pęcherzyków synaptycznych 2A    120
  7. LEKI STOSOWANE W LECZENIU ChORÓB PARKINSONA, hUNTINGTONA I ALZhEIMERA ORAZ OTĘPIENIA NACZYNIOPOChODNEGO - Urszula Cegieła, Waldemar Janiec, Maria Pytlik 122
    7.1. Leki stosowane w leczeniu choroby Parkinsona    122
      7.1.1. Leki pobudzające przekaźnictwo dopaminergiczne     125
        7.1.1.1. Lewodopa i inhibitory metabolizmu lewodopy     125
        7.1.1.2. Inhibitory monoaminooksydazy typu B    128
        7.1.1.3. Leki pobudzające receptory dopaminergiczne     129
        7.1.1.4. Leki zwiększające uwalnianie dopaminy     130
      7.1.2. Leki hamujące przekaźnictwo cholinergiczne    131
    7.2. Leki stosowane w leczeniu choroby Huntingtona     131
    7.3. Leki stosowane w leczeniu otępienia w chorobie Alzheimera     133
      7.3.1. Inhibitory acetylocholinoesterazy stosowane w leczeniu otępienia w chorobie Alzheimera    134
      7.3.2. Antagoniści receptorów NMDA stosowane w leczeniu otępienia w chorobie Alzheimera     135
    7.4. Leki stosowane w leczeniu otępienia naczyniopochodnego     135
  8. LEKI PRZECIWBÓLOWE DZIAŁAjĄCE NA RECEPTORY OPIOIDOWE - Waldemar Janiec, Urszula Cegieła, Maria Pytlik 137
    8.1. Narkotyczne leki przeciwbólowe    140
      8.1.1. Narkotyczne leki przeciwbólowe o działaniu agonistycznym    140
        8.1.1.1. Fenantrenowe alkaloidy opium i ich półsyntetyczne pochodne     141
        8.1.1.2. Syntetyczne leki przeciwbólowe     143
      8.1.2. Narkotyczne leki przeciwbólowe o działaniu agonistyczno-antagonistycznym     146
    8.2. Leki o antagonistycznym działaniu na receptory opioidowe    147
    8.3. Farmakoterapia bólu nowotworowego     148
  9. ŚRODKI ZNIECZULENIA OGÓLNEGO - Waldemar Janiec, Ewa Podwińska, Urszula Cegieła, Maria Pytlik 150
    9.1. Anestetyki dożylne     151
    9.2. Anestetyki wziewne    152
    9.3. Opioidowe leki przeciwbólowe    154
    9.4. Środki zwiotczające    154
      9.4.1. Środek znoszący działanie niedepolaryzujących środków zwiotczających - sugammadeks     154
    9.5. Sen farmakologiczny w urazach mózgu    155
    9.6. Środki stosowane do znieczulenia dordzeniowego    156
  10. ŚRODKI ZNIECZULAjĄCE MIEjSCOWO - Robert Janiec, Urszula Cegieła, Maria Pytlik     157
    10.1. Środki znieczulające miejscowo z grupy amidów     157
      10.1.1. Mechanizm znieczulającego działania związków amidowych     158
      10.1.2. Sposoby znieczulenia miejscowego    158
      10.1.3. Działania niepożądane    159
      10.1.4. Właściwości i zastosowanie środków znieczulających miejscowo z grupy amidów    160
    10.2. Analog w-konopeptydu - zykonotyd     164
    10.3. Inne środki znieczulające miejscowo     164
    10.4. Kokaina     165
    10.5. Środki znieczulające miejscowo o działaniu drażniącym     166
  11. ŚRODKI ZWIOTCZAjĄCE MIĘŚNIE SZKIELETOWE - Maria Pytlik, Waldemar Janiec, Urszula Cegieła     167
    11.1. Środki zwiotczające mięśnie szkieletowe    168
      11.1.1. Środki hamujące przekaźnictwo w presynaptycznej części płytki motorycznej    168
        11.1.2. Środki hamujące przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe w błonie postsynaptycznej płytki motorycznej    169
        11.1.2.1. Niedepolaryzujące środki zwiotczające mięśnie szkieletowe    170
        11.1.2.2. Depolaryzujące środki zwiotczające mięśnie szkieletowe    172
    11.2. Leki stosowane w stanach spastycznych mięśni szkieletowych     173
      11.2.1. Leki hamujące stany spastyczne mięśni szkieletowych, działające na poziomie ośrodkowego układu nerwowego i rdzenia kręgowego     174
      11.2.2. Leki hamujące stany spastyczne mięśni szkieletowych, działające na poziomie komórki mięśniowej    175
  12. LEKI WPŁYWAjĄCE NA CZYNNOŚĆ SKURCZOWĄ MACICY W OKRESIE PORODU - Waldemar Janiec, Henryk Ireneusz Trzeciak, Joanna Folwarczna 176
    12.1. Leki tokolityczne     177
      12.1.1. Lekiblokującereceptoryoksytocyny    177
        12.1.1.1. Atozyban    177
      12.1.2. Leki pobudzające receptory P2-adrenergiczne    178
      12.1.3. Leki blokujące kanały wapniowe z grupy pochodnych 1,4-dihydropirydyny     178
    12.2. Leki tokotoniczne stosowane podczas porodu    179
      12.2.1. Leki stosowane w pierwszym okresie porodu (okresie preindukcji)     179
        12.2.1.1. Dinoproston    179
      12.2.2. Leki zwiększające kurczliwość macicy stosowane w drugim okresie porodu (okresie indukcji)     180
        12.2.2.1. Oksytocyna    180
        12.2.2.2. Prostaglandyny     181
      12.2.3. Leki stosowane w trzecim okresie porodu    182
        12.2.3.1. Oksytocyna    182
        12.2.3.2. Karbetocyna    182
        12.2.3.3. Metyloergometryna     183
  13. LEKI MOCZOPĘDNE - Maria Pytlik, Waldemar Janiec, Urszula Cegieła 184
    13.1. Podział leków moczopędnych    186
      13.1.1. Leki moczopędne działające na kanalik kręty bliższy     187
      13.1.2. Pętlowe leki moczopędne     188
        13.1.2.1. Pochodne sulfonamidowe    188
        13.1.2.2. Pochodne kwasu dichlorofenoksyoctowego    189
      13.1.3. Leki moczopędne działające na korowy odcinek kanalika krętego dalszego    189
        13.1.3.1. Tiazydy     189
        13.1.3.2. Leki moczopędne o działaniu podobnym do tiazydów     190
      13.1.4. Leki moczopędne działające na końcowe odcinki kanalików krętych dalszych i kanaliki zbiorcze (oszczędzające potas)    191
        13.1.4.1. Leki moczopędne działające antagonistycznie do aldosteronu    191
        13.1.4.2. Leki moczopędne blokujące kanały sodowe w końcowych odcinkach kanalików krętych dalszych i w kanalikach zbiorczych    192
      13.1.5. Leki moczopędne zwiększające przesączanie w kłębuszkach nerkowych     193
        13.1.5.1. Ksantynowe leki moczopędne    193
        13.1.5.2. Roślinne leki moczopędne    193
      13.1.6. Osmotyczne leki moczopędne     193
    13.2. Leki stosowane w zaburzeniach wodno-elektrolitowych spowodowanych nieprawidłowym wydzielaniem wazopresyny    194
      13.2.1. Akwaretyki stosowane w zespole niewłaściwego wydzielania hormonu antydiuretycznego (zespole SIADH)    195
      13.2.2. Leki stosowane w moczówce prostej    196
    13.3. Leki stosowane w zaburzeniach oddawania moczu     197
      13.3.1. Leki stosowane w utrudnionym oddawaniu moczu z powodu rozrostu gruczołu krokowego (prostaty)    197
      13.3.2. Leki stosowane w nietrzymaniu moczu     198
  14. LEKI WPŁYWAjĄCE NA NACZYNIA KRWIONOŚNE - Maria Pytlik, Waldemar Janiec, Urszula Cegieła     199
    14.1. Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego    199
      14.1.1. Leki moczopędne stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego     201
      14.1.2. Leki p-adrenolityczne stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego     202
      14.1.3. Inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę (ACE-I)     203
      14.1.4. Antagoniści receptora angiotensynowego ATl (sartany)    208
      14.1.5. Leki blokujące kanały wapniowe    213
        14.1.5.1. Kanały wapniowe zależne od potencjału błonowego    213
        14.1.5.2. Podział leków blokujących kanały wapniowe     213
        14.1.5.3. Leki wybiórczo blokujące kanały wapniowe typu L     214
        14.1.5.4. Leki blokujące niewybiórczo powolne kanały wapniowe     217
      14.1.6. Inhibitory reniny    217
      14.1.7. Leki o ośrodkowym działaniu hipotensyjnym    218
        14.1.7.1. Leki pobudzające receptory a2-adrenergiczne    218
        14.1.7.2. Leki hipotensyjne pobudzające receptory imidazolowe w ośrodkowym układzie nerwowym     219
        14.1.7.3. Metylodopa     219
        14.1.7.4. Rezerpina     220
      14.1.8. Leki hipotensyjne blokujące receptory a1-adrenergiczne    220
      14.1.9. Leki rozszerzające naczynia krwionośne w wyniku bezpośredniego wpływu na mięśnie gładkie     221
        14.1.9.1. Pochodne hydrazynoftalazyny     221
        14.1.9.2. Nitroprusydek sodu     222
        14.1.9.3. Fenoldopam    222
      14.1.10. Leki hipotensyjne otwierające kanały potasowe    222
      14.1.11. Postępowanie w leczeniu nadciśnienia tętniczego    224
        14.1.11.1. Leczenie hipotensyjne doraźne ze wskazań nagłych    224
      14.1.12. Leki stosowane w tętniczym nadciśnieniu płucnym    225
        14.1.12.1. Antagoniści receptorów endotelinowych     225
        14.1.12.2. Prostacyklina i jej analogi    226
        14.1.12.3. Agonista receptora prostacykliny (IP) o budowie nieprostanoidowej    227
        14.1.12.4. Inhibitory PDE-5     227
        14.1.12.5. Stymulator rozpuszczalnej cyklazy guanylanowej (sGC)     227
    14.2. Leki stosowane w zaburzeniach ukrwienia obwodowego     228
      14.2.1. Analogi prostacykliny     228
      14.2.2. Analogi prostaglandyn    229
      14.2.3. Metyloksantyny     229
      14.2.4. Inne leki stosowane w zaburzeniach ukrwienia obwodowego     230
    14.3. Leki stosowane w zaburzeniach krążenia mózgowego    230
      14.3.1. Leki poprawiające ukrwienie ośrodkowego układu nerwowego przez blokowanie receptorów a-adrenergicznych    230
      14.3.2. Leki poprawiające ukrwienie ośrodkowego układu nerwowego przez blokowanie działania serotoniny     230
      14.3.3. Leki poprawiające ukrwienie ośrodkowego układu nerwowego przez niewybiórcze blokowanie kanałów wapniowych    232
      14.3.4. Leki poprawiające ukrwienie ośrodkowego układu nerwowego przez rozkurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych     233
    14.4. Leki stosowane w zaburzeniach erekcji     233
    14.5. Leki stosowane w leczeniu migreny    235
      14.5.1. Leki stosowane w ostrym napadzie migreny     235
      14.5.2. Leki stosowane w profilaktyce migreny     237
    14.6. Leki stosowane w chorobach naczyń żylnych    238
    14.7. Leki stosowane w obrzęku naczynioruchowym     239
      14.7.1. Inhibitory esterazy C1 (C1-INH)     239
      14.7.2. Leki blokujące receptor bradykininy typu B2    240
      14.7.3. Leki blokujące działanie kalikreiny     240
  15. LEKI PRZECIWARYTMICZNE - Waldemar Janiec, Leszek Śliwiński, Barbara Nowińska, Joanna Folwarczna     242
    15.1. Wstęp     242
      15.1.1. Przebieg pobudzenia w układzie bodźcotwórczo-przewodzącym serca     243
      15.1.2. Przebieg potencjału czynnościowego w komórkach mięśnia komór    244
      15.1.3. Rola jonów Ca2+ w skurczu mięśnia sercowego    245
      15.1.4. Zaburzenia rytmu serca     246
    15.2. Leki przeciwarytmiczne grupy I - blokujące kanał sodowy     247
      15.2.1. Leki przeciwarytmiczne grupy IA     247
      15.2.2. Leki przeciwarytmiczne grupy IB     247
      15.2.3. Leki przeciwarytmiczne grupy IC     249
    15.3. Leki przeciwarytmiczne blokujące receptory adrenergiczne £ (grupa II)     250
      15.3.1. Działania niepożądane leków przeciwarytmicznych grupy II    251
    15.4. Leki przeciwarytmiczne blokujące kanały potasowe (grupa III)     252
      15.4.1. Kanały potasowe w sercu    252
      15.4.2. Leki blokujące kanały potasowe w sercu    252
    15.5. Leki przeciwarytmiczne blokujące kanały wapniowe (grupa IV)     253
    15.6. Inne leki stosowane w leczeniu zaburzeń rytmu serca     254
  16. LEKI STOSOWANE W NIEWYDOLNOŚCI MIĘŚNIA SERCOWEGO - Waldemar Janiec, Leszek Śliwiński, Barbara Nowińska, Joanna Folwarczna     257
    16.1. Leczenie niewydolności serca     257
    16.2. Podstawowe grupy leków stosowanych w leczeniu przewlekłej niewydolności serca     259
      16.2.1. Inhibitory konwertazy angiotensyny stosowane w niewydolności mięśnia sercowego     259
      16.2.2. Leki blokujące receptor AT1 angiotensyny II stosowane w niewydolności mięśnia sercowego     259
      16.2.3. Połączenie leku blokującego receptory AT1 angiotensyny II z inhibitorem neprylizyny    259
      16.2.4. Leki blokujące receptory p-adrenergiczne stosowane w niewydolności mięśnia sercowego     260
      16.2.5. Leki blokujące receptory aldosteronu stosowane w niewydolności mięśnia sercowego     260
      16.2.6. Leki moczopędne stosowane w niewydolności mięśnia sercowego    260
    16.3. Leki zwiększające kurczliwość mięśnia sercowego (działające dodatnio inotropowo)     261
      16.3.1. Glikozydy nasercowe    261
      16.3.2. Inne leki zwiększające kurczliwość mięśnia sercowego    262
    16.4. Peptydy natriuretyczne    263
    16.5. Leki kardioprotekcyjne (osłaniające mięsień sercowy)    264
  17. LEKI ZWIĘKSZAjĄCE PRZEPŁYW WIEŃCOWY - Waldemar Janiec, Leszek Śliwiński, Barbara Nowińska    265
    17.1. Azotany    266
    17.2. Zastosowanie leków p-adrenolitycznych w chorobie wieńcowej    268
    17.3. Zastosowanie leków blokujących kanały wapniowe w chorobie wieńcowej     269
      17.3.1. Leki wybiórczo blokujące kanały wapniowe typu L stosowane w chorobie wieńcowej    269
      17.3.2. Leki niewybiórczo blokujące kanały wapniowe stosowane w chorobie wieńcowej    269
    17.4. Inne leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca     270
      17.4.1. Inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę    270
      17.4.2. Leki osłaniające komórki mięśnia sercowego    270
      17.4.3. Leki otwierające kanały potasowe zależne od ATP (KATP) w sercu    271
      17.4.4. Leki hamujące późny prąd sodowy w sercu     271
    17.4.5. Leki selektywnie hamujące prąd rozrusznikowy    272
  18. LEKI STOSOWANE WE WSTRZĄSIE - Maria Pytlik, Waldemar Janiec, Urszula Cegieła 273
    18.1. Rodzaje wstrząsu    273
    18.2. Postępowanie we wstrząsie     273
  19. LEKI WPŁYWAjĄCE NA PROCESY KRZEPNIĘCIA KRWI I FIBRYNOLIZY - Barbara Nowińska, Waldemar Janiec, Leszek Śliwiński 276
    19.1. Leki hamujące krzepliwość krwi (antykoagulanty)     276
      19.1.1. Leki przeciwpłytkowe     278
        19.1.1.1. Leki hamujące adhezję płytek krwi    278
        19.1.1.2. Leki hamujące aktywność cyklooksygenazy w płytkach krwi     279
        19.1.1.3. Leki hamujące aktywację płytek krwi indukowaną przez ADP     279
        19.1.1.4. Leki hamujące agregację płytek krwi przez zwiększanie stężenia cAMP     281
        19.1.1.5. Leki hamujące aktywację płytek krwi indukowaną przez trombinę    281
        19.1.1.6. Leki blokujące receptory płytkowe GP Ilb/IIIa    282
        19.1.1.7. Leki hamujące wytwarzanie płytek krwi    283
      19.1.2. Leki hamujące aktywność trombiny     283
        19.1.2.1. Bezpośrednie inhibitory trombiny     283
        19.1.2.2. Pośrednie inhibitory trombiny     284
      19.1.3. Inhibitory czynnika Xa    286
        19.1.3.1. Inhibitory czynnika Xa działające przez antytrombinę III    286
        19.1.3.2. Wybiórcze inhibitory czynnika Xa    287
      19.1.4. Aktywne białko C    288
      19.1.5. Antagoniści witaminy K     288
      19.1.6. Leki defibrynujące     289
      19.1.7. Środki hamujące krzepnięcie krwi stosowane in vitro     289
    19.2. Leki zwiększające fibrynolizę (fibrynolityczne/trombolityczne)     289
      19.2.1. Leki fibrynolityczne I generacji     290
      19.2.2. Leki fibrynolityczne II generacji     291
      19.2.3. Leki fibrynolityczne III generacji     291
    19.3. Leki zwiększające krzepliwość krwi    292
      19.3.1. Środki stosowane w niedoborach czynników krzepnięcia krwi     292
        19.3.1.1. Środki stosowane w pierwotnym niedoborze czynników krzepnięcia krwi     292
        19.3.1.2. Środki stosowane we wtórnym niedoborze czynników krzepnięcia krwi     296
      19.3.2. Leki stosowane w niedoborach płytek krwi    296
        19.3.2.1. Agoniści receptora trombopoetyny    296
        19.3.2.2. Inhibitory śledzionowej kinazy tyrozynowej     297
        19.3.2.3. Inne leki stosowane w niedoborach płytek krwi    297
      19.3.3. Środki zwiększające krzepliwość krwi do stosowania miejscowego     298
    19.4. Leki hamujące fibrynolizę    298
  20. LEKI WPŁYWAjĄCE NA UKŁAD KRWIOTWÓRCZY - Waldemar Janiec, Barbara Nowińska, Leszek Śliwiński 300
    20.1. Rekombinowane czynniki pobudzające wzrost kolonii komórek układu krwiotwórczego    300
      20.1.1. Rekombinowane czynniki pobudzające wytwarzanie i dojrzewanie erytrocytów     300
      20.1.2. Rekombinowane czynniki pobudzające wytwarzanie i dojrzewanie komórek układu granulocytów i/lub makrofagów    301
      20.1.3. Rekombinowane czynniki pobudzające wzrost megakariocytów     303
    20.2. Leki stosowane w niedokrwistościach niedoborowych     303
      20.2.1. Leki stosowane w niedokrwistościach z niedoboru żelaza    304
      20.2.2. Leki stosowane w niedokrwistościach megaloblastycznych    305
        20.2.2.1. Witamina B12     305
        20.2.2.2. Kwas foliowy    306
    20.3. Inne leki wpływające na układ krwiotwórczy    307
      20.3.1. Leki służące do pozyskiwania komórek macierzystych przy przeszczepach szpiku     307
  21. LEKI WPŁYWAjĄCE NA UKŁAD ODDEChOWY - Ilona Kaczmarczyk-Sedlak, Waldemar Janiec, Joanna Folwarczna 308
    21.1. Leki przeciwkaszlowe     308
      21.1.1. Leki przeciwkaszlowe o działaniu ośrodkowym     308
        21.1.1.1. Leki przeciwkaszlowe opioidowe     308
        21.1.1.2. Leki przeciwkaszlowe nieopioidowe działające ośrodkowo     310
      21.1.2. Leki przeciwkaszlowe działające obwodowo     310
    21.2. Leki wykrztuśne     310
      21.2.1. Leki wykrztuśne o drażniącym mechanizmie działania    311
        21.2.1.1. Leki działające wykrztuśnie przez drażnienie błony śluzowej oskrzeli     311
        21.2.1.2. Leki działające wykrztuśnie przez drażnienie błony śluzowej układu pokarmowego     312
      21.2.2. Solne środki wykrztuśne    313
      21.2.3. Leki o działaniu mukolitycznym     313
      21.2.4. Detergenty     315
    21.3. Inne leki stosowane w schorzeniach układu oddechowego    315
  22. LEKI STOSOWANE W LECZENIU ASTMY OSKRZELOWEj, PRZEWLEKŁEj OBTURACYjNEj ChOROBY PŁUC (POChP) I IDIOPATYCZNEGO WŁÓKNIENIA PŁUC - Ilona Kaczmarczyk-Sedlak, Waldemar Janiec, Joanna Folwarczna 316
    22.1. Leki stosowane w leczeniu astmy oskrzelowej     316
      22.1.1. Glikokortykosteroidy stosowane w postaci wziewnej     318
      22.1.2. Leki pobudzające receptory P2-adrenergiczne stosowane w astmie     320
      22.1.3. Leki w postaci wziewnej zawierające glikokortykosteroidy oraz P2-adrenomimetyki stosowane w leczeniu astmy     322
      22.1.4. Kromony - kromoglikan sodowy i nedokromil sodowy     323
      22.1.5. Antagoniści receptora leukotrienów i inhibitory syntezy leukotrienów stosowane w leczeniu astmy    323
      22.1.6. Teofilina o przedłużonym działaniu podawana doustnie     324
      22.1.7. Przeciwciała anty-IgE     325
      22.1.8. Przeciwciała anty-IL-5    325
      22.1.9. Przeciwciała anty-IL-4 i anty-IL-13     326
    22.2. Leki stosowane w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP)    326
      22.2.1. Leki P2-adrenomimetyczne stosowane w leczeniu POChP    327
        22.2.1.1. P2-adrenomimetyki krótko działające     327
        22.2.1.2. P2-adrenomimetyki długo działające    327
      22.2.2. Leki cholinolityczne stosowane w POChP     328
        22.2.2.1. Leki cholinolityczne krótko działające     328
        22.2.2.2. Leki cholinolityczne długo działające    329
      22.2.3. Leki złożone, zawierające w jednym inhalatorze P2-adrenomimetyk, lek cholinolityczny i glikokortykosteroid     330
      22.2.4. Teofilina w postaci o przedłużonym uwalnianiu    330
      22.2.5. Glikokortykosteroidy w postaci wziewnej stosowane w leczeniu POChP     331
      22.2.6. Glikokortykosteroidy podawane doustnie    332
      22.2.7. Selektywne inhibitory fosfodiesterazy 4 (PDE4)     332
    22.3. Leki stosowane w leczeniu idiopatycznego włóknienia płuc     332
  23. hISTAMINA I LEKI PRZECIWhISTAMINOWE - Joanna Folwarczna, Waldemar Janiec, Ilona Kaczmarczyk-Sedlak 334
    23.1. Histamina     334
    23.2. Leki przeciwhistaminowe     336
      23.2.1. Leki przeciwhistaminowe I generacji     336
        23.3.1.1. Pochodne etanoloaminy     337
        23.2.1.2. Pochodne etylenodiaminy    338
        23.2.1.3. Pochodne alkiloaminy    338
        23.2.1.4. Pochodne piperazyny    339
        23.2.1.5. Pochodne fenotiazyny     339
        23.2.1.6. Leki przeciwhistaminowe o innej budowie     340
      23.2.2. Leki przeciwhistaminowe II generacji    340
    23.3. Leki hamujące degranulację komórek tucznych    342
  24. Niesteroidowe leki przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwreumatyczne oraz leki stosowane w fibromialgii, okresowych zespołach zależnych od kriopiryny i w miastenii – Waldemar Janiec, Piotr Londzin, Leszek Śliwiński, Barbara Nowińska     343
    24.1. Wstęp     343
      24.1.1. Mechanizmy rozwoju stanu zapalnego    343
      24.1.2. Mechanizm działania niesteroidowych leków przeciwzapalnych    344
      24.1.3. Wpływ niesteroidowych leków przeciwzapalnych na syntezę prostaglandyn     344
      24.1.4. Przeciwagregacyjne działanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych     345
      24.1.5. Działania niepożądane niesteroidowych leków przeciwzapalnych     345
    24.2. Niesteroidowe leki przeciwzapalne     346
      24.2.1. Pochodne kwasu salicylowego     346
      24.2.2. Pochodne kwasu fenylooctowego     348
      24.2.3. Pochodne kwasu fenylopropionowego     350
      24.2.4. Pochodne kwasu antranilooctowego     352
      24.2.5. Pochodne kwasu piranokarboksylowego     353
      24.2.6. Pirolopirole     353
      24.2.7. Indole     354
      24.2.8. Pochodne pirazolonu     354
      24.2.9. Oksykamy     355
      24.2.10. Pochodne naftylobutanonu     356
      24.2.11. Koksyby     356
      24.2.12. Inne leki o działaniu przeciwzapalnym i/lub przeciwbólowym     357
    24.3. Leki przeciwreumatyczne    359
      24.3.1. Podział leków stosowanych w reumatoidalnym zapaleniu stawów    359
      24.3.2. Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne     359
        24.3.2.1. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)    359
        24.3.2.2. Glikokortykosteroidy    359
      24.3.3. Leki modyfikujące przebieg choroby    360
        24.3.3.1. Sulfasalazyna     360
        24.3.3.2. Penicylamina     361
        24.3.3.3. Pochodne 4-aminochinoliny     361
        24.3.3.4. Metotreksat     361
        24.3.3.5. Leflunomid     362
      24.3.4. Inhibitory kinaz tyrozynowych JAK    362
      24.3.5. Leki hamujące działanie cytokin (antycytokiny)     363
        24.3.5.1. Leki hamujące działanie czynnika martwicy nowotworów (TNF)    363
        24.3.5.2. Leki działające antagonistycznie wobec receptorów interleukiny 1    364
        24.3.5.3. Leki działające antagonistycznie wobec receptorów interleukiny 6     364
        24.3.5.4. Leki hamujące aktywację cytotoksycznych limfocytów T     365
        24.3.5.5. Przeciwciała monoklonalne skierowane przeciwko limfocytom B    366
    24.4. Leki przeciwgorączkowe    366
      24.4.1. Mechanizmy regulacji temperatury ciała    366
      24.4.2. Kwas acetylosalicylowy    367
      24.4.3. Pochodne p-aminofenolu     367
      24.4.4. Pochodne pirazolonu     369
    24.5. Leki stosowane w fibromialgii     369
      24.5.1. Milnacypran     370
    24.6. Leki stosowane w okresowych zespołach zależnych od kriopiryny    370
      24.6.1. Kanakinumab    370
      24.6.2. Rylonacept     371
    24.7. Leki stosowane w miastenii     371
      24.7.1. Amifamprydyna    371
  25. LEKI WPŁYWAjĄCE NA CZYNNOŚĆ UKŁADU POKARMOWEGO - Joanna Folwarczna, Waldemar Janiec, Ilona Kaczmarczyk-Sedlak     372
    25.1. Leki stosowane w leczeniu choroby wrzodowej    372
      25.1.1. Leki zmniejszające wytwarzanie kwasu solnego    372
        25.1.1.1. Inhibitory pompy protonowej    373
        25.1.1.2. Antagoniści receptorów H2     375
        25.1.1.3. Leki cholinolityczne stosowane w chorobie wrzodowej     376
        25.1.1.4. Analogi prostaglandyn stosowane w chorobie wrzodowej     376
      25.1.2. Środki zobojętniające     376
      25.1.3. Leki okrywające powierzchnię wrzodu trawiennego    378
        25.1.3.1. Koloidalne związki bizmutu     378
        25.1.3.2. Sukralfat     378
      25.1.4. Leki stosowane do eradykacji Helicobacter pylori    379
    25.2. Środki zwiększające wydzielanie soku żołądkowego lub jego kwaśność     379
    25.3. Leki przeciwwymiotne     380
      25.3.1. Leki przeciwwymiotne o działaniu antagonistycznym w stosunku do receptorów H1     381
      25.3.2. Leki przeciwwymiotne o działaniu antagonistycznym w stosunku do receptorów muskarynowych     382
      25.3.3. Leki przeciwwymiotne o działaniu antagonistycznym w stosunku do receptorów serotoninergicznych 5-HT3    382
      25.3.4. Leki przeciwwymiotne o działaniu antagonistycznym w stosunku do receptorów dopaminergicznych D2     383
        25.3.4.1. Neuroleptyki stosowane jako leki przeciwwymiotne     383
        25.3.4.2. Leki prokinetyczne o działaniu przeciwwymiotnym    383
      25.3.5. Leki przeciwwymiotne o działaniu antagonistycznym w stosunku do receptorów neurokininowych 1 dla substancji P    384
      25.3.6. Leki przeciwwymiotne o działaniu agonistycznym w stosunku do receptorów kanabinoidowych CB1     385
      25.3.7. Inne leki przeciwwymiotne    385
    25.4. Leki prokinetyczne    385
      25.4.1. Leki prokinetyczne działające głównie przez blokowanie receptorów D2     386
      25.4.2. Leki działające agonistycznie na receptory 5-HT4     386
      25.4.3. Leki aktywujące kanały chlorkowe     387
      25.4.4. Leki pobudzające cyklazę guanylanową C     387
      25.4.5. Leki hamujące wchłanianie sodu w jelitach (inhibitory wymiennika sodowo-wodorowego 3)     387
      25.4.6. Leki o działaniu antagonistycznym na receptory opioidowe    387
      25.4.7. Inne leki wpływające na motorykę jelit     388
    25.5. Leki przeczyszczające    388
      25.5.1. Pęczniejące (masowe) leki przeczyszczające    389
      25.5.2. Osmotyczne leki przeczyszczające    389
      25.5.3. Leki przeczyszczające zmiękczające kał (poślizgowe środki przeczyszczające)     390
      25.5.4. Drażniące (kontaktowe, pobudzające perystaltykę) leki przeczyszczające     391
        25.5.4.1. Środki działające drażniąco na jelito cienkie    391
        25.5.4.2. Środki działające drażniąco na jelito grube    391
      25.5.5. Leki stosowane w zaparciach wywołanych narkotycznymi lekami przeciwbólowymi    392
    25.6. Leki przeciwbiegunkowe     393
      25.6.1. Leki łagodzące objawy biegunki    394
        25.6.1.1. Środki hamujące perystaltykę przewodu pokarmowego     394
        25.6.1.2. Leki zmniejszające sekrecję jelitową    395
        25.6.1.3. Środki adsorbujące     395
        25.6.1.4. Środki ściągające    396
    25.7. Leki stosowane w zespole jelita drażliwego     396
    25.8. Leki stosowane w przewlekłych stanach zapalnych jelit    396
    25.9. Leki stosowane w zespole krótkiego jelita    397
    25.10. Leki wpływające na wytwarzanie żółci     398
      25.10.1. Leki zwiększające wydzielanie żółci     398
      25.10.2. Kwasy żółciowe stosowane w chorobach wątroby i dróg żółciowych     399
    25.11. Leki działające spazmolitycznie na przewód pokarmowy    400
    25.12. Leki stosowane w uszkodzeniu miąższu wątroby    402
    25.13. Leki stosowane w niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki    402
      25.13.1. Leki stosowane w leczeniu mukowiscydozy     403
    25.14. Leki działające przeciwko wzdęciom przewodu pokarmowego     404
  26. HORMONY PODWZGÓRZA I PRZYSADKI - Waldemar Janiec, Ilona Kaczmarczyk-Sedlak, Joanna Folwarczna    405
    26.1. HORMONY podwzgórza     405
    26.2. Analogi hormonów podwzgórza     405
      26.2.1. Analogi gonadoliberyny    405
        26.2.1.1. Leki hamujące działanie gonadoliberyny     406
      26.2.2. Analogi tyreoliberyny    407
      26.2.3. Somatostatyna i jej syntetyczne analogi     407
        26.2.3.1. Analogi somatostatyny    408
    26.3. HORMONY przysadki    409
      26.3.1. Hormon tyreotropowy     409
      26.3.2. Hormon adrenokortykotropowy    410
      26.3.3. Hormon wzrostu     410
        26.3.3.1. Insulinopodobne czynniki wzrostowe IGF-1 i IGF-2 (somatomedyny)     411
        26.3.3.2. Leki blokujące receptory hormonu wzrostu (somatotropiny)    412
      26.3.4. Prolaktyna    412
        26.3.4.1. Leki hamujące wydzielanie prolaktyny    413
      26.3.5. Oksytocyna    413
      26.3.6. Hormon antydiuretyczny     413
  27. HORMONY TARCZYCY I LEKI STOSOWANE W ChOROBACh TARCZYCY - Waldemar Janiec, Ilona Kaczmarczyk-Sedlak, Joanna Folwarczna     415
    27.1. Trijodotyronina (T3) i tyroksyna (T4)     415
    27.2. Leki stosowane w niedoczynności tarczycy    416
    27.3. Leki stosowane w leczeniu nadczynności tarczycy    416
      27.3.1. Inhibitory wychwytu jodu    417
      27.3.2. Pochodne tiouracylu    417
      27.3.3. Pochodne tioimidazolu    418
    27.4. Preparaty jodu stosowane w chorobach tarczycy     418
  28. HORMONY KORY NADNERCZY - Joanna Folwarczna, Waldemar Janiec, Ilona Kaczmarczyk-Sedlak    420
    28.1. Receptory dla hormonów kory nadnerczy     420
    28.2. Mineralokortykosteroidy     421
    28.3. Glikokortykosteroidy    422
    28.4. Nadnerczowe HORMONY płciowe    427
    28.5. Leki hamujące syntezę i działanie hormonów kory nadnerczy     427
      28.5.1. Leki hamujące syntezę hormonów kory nadnerczy    427
      28.5.2. Leki hamujące działanie hormonów kory nadnerczy    427
  29. GONADOTROPINY I HORMONY PŁCIOWE - Joanna Folwarczna, Waldemar Janiec, Ilona Kaczmarczyk-Sedlak    429
    29.1. Gonadotropiny    429
      29.1.1. Gonadotropina FSH     429
      29.1.2. Gonadotropina LH     430
      29.1.3. Leki wykazujące działanie gonadotropin FSH i LH    431
      29.1.4. Leki hamujące wydzielanie gonadotropin w przysadce     431
    29.2. Żeńskie HORMONY płciowe     432
      29.2.1. Estrogeny     432
        29.2.1.1. Estrogeny naturalne     432
        29.2.1.2. Estrogeny syntetyczne     435
        29.2.1.3. Leki hamujące działanie estrogenów    435
      29.2.2. Progesteron i gestageny     436
        29.2.2.1. Progesteron     437
        29.2.2.2. Gestageny    437
        29.2.2.3. Leki hamujące działanie progesteronu     442
      29.2.3. Hormonalne środki antykoncepcyjne    443
        29.2.3.1. Środki antykoncepcyjne estrogenowo-gestagenowe     443
        29.2.3.2. Środki antykoncepcyjne zawierające jedynie gestagen    444
        29.2.3.3. Środki antykoncepcyjne do stosowania po stosunku     444
      29.2.4. Hormonalna terapia zastępcza     444
    29.3. Męskie HORMONY płciowe    445
      29.3.1. Testosteron    445
        29.3.1.1. Testosteron i estry testosteronu     446
        29.3.1.2. Metylowe pochodne testosteronu     447
      29.3.2. Leki hamujące działanie androgenów     447
        29.3.2.1. Leki blokujące receptory androgenowe    447
        29.3.2.2. Leki hamujące syntezę dihydrotestosteronu (inhibitory 5a-reduktazy)     448
      29.3.3. Leki anaboliczne     448
    29.4. Leki o łącznym działaniu estrogenowym, gestagenowym i androgenowym     449
  30. HORMONY TRZUSTKI I LEKI STOSOWANE W LECZENIU CUKRZYCY - Ilona Kaczmarczyk-Sedlak, Waldemar Janiec, Joanna Folwarczna     450
    30.1. Leki stosowane w leczeniu cukrzycy    450
    30.2. Insulina     451
      30.2.1. Produkty lecznicze insuliny     452
        30.2.1.1. Insuliny ludzkie niemodyfikowane     453
        30.2.1.2. Insuliny modyfikowane    454
        30.2.1.3. Analogi insuliny ludzkiej    454
        30.2.1.4. Mieszaniny insulin    455
        30.2.1.5. Insulina wziewna     457
    30.3. Nieinsulinowe leki przeciwcukrzycowe     457
      30.3.1. Pochodne biguanidu    458
      30.3.2. Glitazony (tiazolidynodiony)     459
      30.3.3. Pochodne sulfonylomocznika     460
        30.3.3.1. Pochodne sulfonylomocznika I generacji     460
        30.3.3.2. Pochodne sulfonylomocznika II generacji    461
        30.3.3.3. Pochodne sulfonylomocznika III generacji     461
      30.3.4. Meglitynidy (glinidy)     462
        30.3.4.1. Repaglinid    462
        30.3.4.2. Nateglinid    462
      30.3.5. Analogi inkretyn (analogi glukagonopodobnego peptydu 1)     463
        30.3.5.1. Liraglutyd     463
        30.3.5.2. Eksenatyd     463
        30.3.5.3. Albiglutyd     464
        30.3.5.4. Liksysenatyd    464
        30.3.5.5. Semaglutyd     464
        30.3.5.6. Dulaglutyd     464
      30.3.6. Gliptyny (inhibitory dipeptydylopeptydazy 4)    465
        30.3.6.1. Sytagliptyna i wildagliptyna     465
        30.3.6.2. Saksagliptyna, linagliptyna i alogliptyna     465
      30.3.7. Analogi amyliny uzupełniające działanie insuliny    466
      30.3.8. Inhibitory a-glukozydazy    466
      30.3.9. Flozyny (inhibitory kotransportera SGLT-2)    467
    30.4. Glukagon     468
  31. LEKI WPŁYWAjĄCE NA UKŁAD KOSTNY - Waldemar Janiec, Joanna Folwarczna, Ilona Kaczmarczyk-Sedlak 470
    31.1. Procesy przebudowy kości    470
    31.2. Leki wpływające na procesy metaboliczne w kościach     473
      31.2.1. Parathormon     473
        31.2.1.1. Leki hamujące wydzielanie parathormonu (kalcymimetyki)     475
      31.2.2. Kalcytonina    476
      31.2.3. Witamina D3    477
      31.2.4. Leki modyfikujące działanie czynnika wzrostu fibroblastów 23 (FGF23)    480
      31.2.5. Wpływ estrogenów na procesy metaboliczne w układzie kostnym     480
        31.2.5.1. Selektywne modulatory receptorów estrogenowych w leczeniu osteoporozy    481
      31.2.6. Bisfosfoniany     482
      31.2.7. Leki hamujące działanie RANKL     485
      31.2.8. Leki aktywujące ścieżkę sygnałową Wnt/p-katenina     485
      31.2.9. Ranelinian strontu     486
      31.2.10. Fluorek sodu    486
      31.2.11. Białka morfogenetyczne kości    487
      31.2.12. Sole wapnia     488
  32. LEKI WPŁYWAjĄCE NA PRZEMIANĘ MATERII - Waldemar Janiec, Aleksandra Janas, Ilona Kaczmarczyk-Sedlak, Joanna Folwarczna     490
    32.1. Witaminy    490
      32.1.1. Witamina A    490
        32.1.1.1. p-Karoten     491
        32.1.1.2. Retinoidy    492
      32.1.2. Witamina D    495
      32.1.3. Witamina E    495
      32.1.4. Witaminy K    496
      32.1.5. Witamina F (wielonienasycone kwasy tłuszczowe)    497
      32.1.6. Witamina B1     497
      32.1.7. Witamina B2     498
      32.1.8. Witamina PP    498
      32.1.9. Kwas pantotenowy     499
      32.1.10. Witamina B6    499
      32.1.11. Witamina H    500
      32.1.12. Kwas foliowy    500
      32.1.13. Witamina B12     501
      32.1.14. Witamina C    501
      32.1.15. Witamina P    502
      32.1.16. Leczenie wielowitaminowe    502
    32.2. Leki wpływające na przemianę puryn     503
      32.2.1. Leki przerywające napady dny     503
      32.2.2. Leki hamujące wytwarzanie kwasu moczowego     504
      32.2.3. Leki zwiększające wydalanie kwasu moczowego z moczem     505
      32.2.4. Leki powodujące rozkład kwasu moczowego    506
    32.3. Leki wpływające na przemianę lipidów     506
      32.3.1. Leki o działaniu hipolipemicznym    508
        32.3.1.1. Leki wiążące kwasy żółciowe (sekwestranty kwasów żółciowych)    509
        32.3.1.2. Leki hamujące wchłanianie cholesterolu     509
        32.3.1.3. Kwas nikotynowy i jego pochodne    510
        32.3.1.4. Statyny (inhibitory reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-CoA)     511
        32.3.1.5. Pochodne kwasu fibrynowego     512
        32.3.1.6. Inhibitory PCSK9     513
        32.3.1.7. Inne leki o działaniu hipolipemicznym    514
    32.4. Leki stosowane w genetycznie uwarunkowanych niedoborach enzymów     515
      32.4.1. Leki stosowane w leczeniu choroby Gauchera    515
      32.4.2. Leki stosowane w leczeniu choroby Fabry’ego    517
      32.4.3. Leki stosowane w chorobie Pompego     517
      32.4.4. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydoz    518
        32.4.4.1. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydozy typu I (obejmującej zespoły: Hurler, Scheiego i Scheiego-Hurler)    518
        32.4.4.2. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydozy typu II    518
        32.4.4.3. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydozy typu IV (MPS IV)     519
        32.4.4.4. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydozy typu VI     519
        32.4.4.5. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydozy typu VII    519
      32.4.5. Leki stosowane w leczeniu choroby Wilsona     520
      32.4.6. Leki stosowane w leczeniu tyrozynemii     520
      32.4.7. Leki stosowane w leczeniu fenyloketonurii     521
      32.4.8. Leki stosowane w leczeniu homocystynurii    522
      32.4.9. Leki stosowane w niedoborze karnityny     523
      32.4.10. Leki stosowane w leczeniu porfirii    523
      32.4.11. Leki stosowane w leczeniu hiperamonemii    523
  33. LEKI UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO (LEKI IMMUNOTROPOWE) - Waldemar Janiec, Maria Pytlik, Urszula Cegieła     525
    33.1. Immunoglobuliny     526
      33.1.1. Immunoglobuliny klasy A (IgA)    527
      33.1.2. Immunoglobuliny klasy D (IgD)    527
      33.1.3. Immunoglobuliny klasy E (IgE)     527
      33.1.4. Immunoglobuliny klasy G (IgG)    528
      33.1.5. Immunoglobuliny klasy M (IgM)    528
      33.1.6. Skład immunoglobulin we krwi    528
      33.1.7. Produkty lecznicze immunoglobulin     528
        33.1.7.1. Immunoglobuliny nieswoiste    529
        33.1.7.2. Immunoglobuliny swoiste skierowane przeciwko określonemu antygenowi     529
        33.1.7.3. Surowice immunizujące zawierające zwierzęce immunoglobuliny przeciwko określonym toksynom     530
        33.1.7.4. Przeciwciała monoklonalne    530
    33.2. Cytokiny     534
      33.2.1. Interleukiny    535
        33.2.1.1. Interleukina 2 (IL-2)    536
      33.2.2. Interferony     537
        33.2.2.1. Interferony a i £    538
        33.2.2.2. Interferony y    539
    33.3. Leki immunosupresyjne     540
      33.3.1. Procesy immunologiczne warunkujące odrzucanie przeszczepu     540
      33.3.2. Glikokortykosteroidy    542
      33.3.3. Cyklosporyna     542
      33.3.4. Związki makrolidowe o działaniu immunosupresyjnym     543
      33.3.5. Cytostatyki stosowane jako leki immunosupresyjne     545
      33.3.6. Inne leki immunosupresyjne     546
      33.3.7. Przeciwciała monoklonalne stosowane w transplantologii oraz w leczeniu chorób autoimmunologicznych     547
      33.3.8. Leki immunotropowe stosowane w leczeniu stwardnienia rozsianego     549
    33.4. Szczepionki    553
    33.5. Środki stosowane do immunomodulacji    561
      33.5.1. Związki otrzymywane syntetycznie (nieswoiste immunostymulatory syntetyczne)     561
      33.5.2. Preparaty pochodzenia roślinnego stosowane do immunomodulacji     562
  34. LEKI STOSOWANE W LECZENIU NOWOTWORÓW - Urszula Cegieła, Waldemar Janiec, Maria Pytlik     563
    34.1. Leki cytostatyczne     563
      34.1.1. Leki alkilujące    566
        34.1.1.1. Pochodne iperytu azotowego    567
        34.1.1.2. Pochodne nitrozomocznika    568
        34.1.1.3. Estry kwasu sulfonowego    569
        34.1.1.4. Triazeny    569
        34.1.1.5. Nieorganiczne kompleksy platyny     570
      34.1.2. Antybiotyki przeciwnowotworowe     571
      34.1.3. Pochodne kamptotecyny    573
      34.1.4. Lignany     574
      34.1.5. Ekteinascydyny    574
      34.1.6. Antymetabolity     575
        34.1.6.1. Antymetabolity puryn    575
        34.1.6.2. Antymetabolity pirymidyn     576
        34.1.6.3. Antyfoliany    578
      34.1.7. Hydroksykarbamid     579
      34.1.8. Alkaloidybarwinka     580
      34.1.9. Taksany     581
      34.1.10. Epotilony    581
      34.1.11. Halichondryny     582
      34.1.12. Enzymy     582
    34.2. Inhibitory kinaz białkowych     583
      34.2.1. Inhibitory kinaz tyrozynowych    586
        34.2.1.1. Inhibitory kinaz ABL-BCR, PDGFR i c-KIT    586
        34.2.1.2. Inhibitory kinaz ABL-BCR i SRC    587
        34.2.1.3. Inhibitory kinaz VEGFR, PDGFR i c-KIT    587
        34.2.1.4. Inhibitory kinaz VEGFR, EGFR i RET     588
        34.2.1.5. Inhibitory kinazy ALK     588
        34.2.1.6. Inhibitory kinazy BTK     589
        34.2.1.7. Inhibitory kinazy EGFR     589
        34.2.1.8. Inhibitory kinaz JAK    590
        34.2.1.9. Inhibitory kinazy c-KIT     590
        34.2.1.10. Inhibitory kinazy MET    590
        34.2.1.11. Inhibitory kinazy TRK     591
        34.2.1.12. Inhibitory kinazy FLT3     591
        34.2.1.13. Inhibitory kinazy VEGFR     592
      34.2.2. Inhibitory kinaz serynowo-treoninowych     592
        34.2.2.1. Inhibitory kinazy BRAF     592
        34.2.2.2. Inhibitory kinaz MEK     593
        34.2.2.3. Inhibitory kinaz CDK    593
    34.3. Leki stosowane w immunoterapii nowotworów    594
      34.3.1. Przeciwciała monoklonalne    594
        34.3.1.1. Przeciwciała monoklonalne nieskoniugowane    594
        34.3.1.2. Przeciwciała monoklonalne skoniugowane    605
      34.3.2. Immunoterapia adoptywna     607
      34.3.3. Leki immunomodulujące     608
    34.4. Leki hormonalne     610
      34.4.1. Terapia hormonalna raka piersi u kobiet    611
        34.4.1.1. Analogi gonadoliberyny    612
        34.4.1.2. Inhibitory aromatazy    612
        34.4.1.3. Selektywne modulatory receptorów estrogenowych (SERM)    613
      34.4.2. Terapia hormonalna raka gruczołu krokowego     613
        34.4.2.1. Inhibitor biosyntezy androgenów    614
        34.4.2.2. Analogi gonadoliberyny    614
        34.4.2.3. Antagoniści gonadoliberyny     615
        34.4.2.4. Estrogeny stosowane w leczeniu raka gruczołu krokowego     615
        34.4.2.5. Antyandrogeny     615
    34.5. Inne leki stosowane w leczeniu nowotworów    616
      34.5.1. Inhibitory proteasomu     616
      34.5.2. Inhibitory deacetylaz histonów    617
      34.5.3. Inhibitory kinazy serynowo-treoninowej m-TOR     618
      34.5.4. Inhibitory szlaku sygnałowego Hedgehog     619
      34.5.5. Inhibitory polimerazy poli-ADP-rybozy    620
      34.5.6. Agoniści receptorów retinoidowych    621
      34.5.7. Białka fuzyjne    621
      34.5.8. Inhibitory kinazy 3-fosfatydyloinozytolu     622
      34.5.9. Inhibitory Bcl-2     622
      34.5.10. Inhibitory dehydrogenaz izocytrynianowych     623
      34.5.11. Terapeutyczne produkty radiofarmaceutyczne    623
  35. LEKI STOSOWANE W ZAKAŻENIACh I ChOROBACh INWAZYjNYCh - Barbara Nowińska, Waldemar Janiec, Leszek Śliwiński     625
    35.1. Leki stosowane w zakażeniach bakteryjnych     625
      35.1.1. Antybiotyki hamujące syntezę ściany komórkowej bakterii     625
        35.1.1.1. Antybiotyki p-laktamowe    626
        35.1.1.2. Antybiotyki glikopeptydowe i glikolipopeptydowe     638
        35.1.1.3. Antybiotyki peptydowe: bacytracyna    639
        35.1.1.4. Fosfomycyna     640
        35.1.1.5. Cykloseryna     640
      35.1.2. Antybiotyki zakłócające funkcjonowanie błony komórkowej bakterii    640
        35.1.2.1. Polimyksyny     641
        35.1.2.2. Antybiotyki peptydowe: gramicydyna     641
        35.1.2.3. Antybiotyki polienowe     642
        35.1.2.4. Daptomycyna    642
      35.1.3. Antybiotyki hamujące biosyntezę białek bakteryjnych     642
        35.1.3.1. Ryfamycyny     642
        35.1.3.2. Aminoglikozydy    643
        35.1.3.3. Tetracykliny    646
        35.1.3.4. Chloramfenikol    649
        35.1.3.5. Makrolidy     649
        35.1.3.6. Ketolidy    651
        35.1.3.7. Linkozamidy    652
        35.1.3.8. Streptograminy     653
        35.1.3.9. Fusydany    654
        35.1.3.10. Pleuromutyliny    654
        35.1.3.11. Mupirocyna     655
      35.1.4. Syntetyczne leki przeciwbakteryjne     655
        35.1.4.1. Sulfonamidy i ich połączenia    655
        35.1.4.2. Chinolony i fluorochinolony    656
        35.1.4.3. Pochodne oksazolidynonu    659
        35.1.4.4. Inne leki chemioterapeutyczne    659
    35.2. Leki stosowane w zakażeniach Mycobacterium     661
      35.2.1. Leki przeciwgruźlicze     661
      35.2.2. Leki przeciwtrądowe    665
    35.3. Leki stosowane w zakażeniach grzybiczych     665
      35.3.1. Antybiotyki przeciwgrzybicze     665
        35.3.1.1. Antybiotyki polienowe     665
        35.3.1.2. Antybiotyki o budowie spiranowej     666
      35.3.2. Syntetyczne leki przeciwgrzybicze     667
        35.3.2.1. Azole     667
        35.3.2.2. Pochodne alliloaminy     669
        35.3.2.3. Pochodne morfoliny    670
        35.3.2.4. Kandyny     670
        35.3.2.5. Inne leki przeciwgrzybicze    671
      35.3.3. Antyseptyki przeciwgrzybicze    672
    35.4. Leki stosowane w zakażeniach wirusami    672
      35.4.1. Leki stosowane w zakażeniach wywołanych herpeswirusami    673
        35.4.1.1. Leki stosowane w zakażeniach wirusem opryszczki oraz ospy wietrznej i półpaśca     673
        35.4.1.2. Leki stosowane w zakażeniach wirusem cytomegalii    675
      35.4.2. Leki stosowane w zakażeniach wywołanych HIV     676
        35.4.2.1. Leki hamujące wnikanie HIV do komórki    677
        35.4.2.2. Leki ingerujące w procesy replikacji wirusów wewnątrz zakażonych komórek     678
      35.4.3. Leki stosowane w wirusowym zapaleniu wątroby typu B i/lub typu C     684
        35.4.3.1. Leki stosowane w wirusowym zapaleniu wątroby typu B     684
        35.4.3.2. Leki stosowane w wirusowym zapaleniu wątroby typu C     686
      35.4.4. Leki stosowane w profilaktyce i leczeniu grypy    688
        35.4.4.1. Amantadyna i jej pochodne    689
        35.4.4.2. Inhibitory neuraminidazy    689
        35.4.4.3. Inhibitory endonukleazy kwaśnego białka polimerazy     690
      35.4.5. Leki stosowane w zakażeniach wywołanych innymi wirusami     690
    35.5. Leki stosowane w zakażeniach pierwotniakami     692
      35.5.1. Leki stosowane w zimnicy (malarii)    692
        35.5.1.1. Chinina i pochodne 4-aminochinoliny    693
        35.5.1.2. Pochodne 8-aminochinoliny     694
        35.5.1.3. Pochodne diaminopirymidyny     694
        35.5.1.4. Pochodne fluorenu     695
        35.5.1.5. Pochodne biguanidyny    695
        35.5.1.6. Pochodne naftochinonu    695
        35.5.1.7. Pochodne artemizyny    695
      35.5.2. Leki stosowane w zakażeniach świdrowcami (trypanosomozach)    697
        35.5.2.1. Leki stosowane w leczeniu trypanosomozy afrykańskiej    697
        35.5.2.2. Leki stosowane w leczeniu trypanosomozy amerykańskiej     698
      35.5.3. Leki stosowane w rzęsistkowicy    698
        35.5.3.1. Pochodne nitroimidazolu    698
        35.5.3.2. Leki o różnej budowie chemicznej     699
      35.5.4. Leki stosowane w pełzakowicy     699
      35.5.5. Leki stosowane w giardiazie (lambliozie)    700
      35.5.6. Leki stosowane w leiszmaniozach    701
      35.5.7. Leki stosowane w toksoplazmozie     701
      35.5.8. Leki stosowane w pneumocytozie     701
    35.6. Leki stosowane w zakażeniach organizmami wielokomórkowymi     702
      35.6.1. Leki stosowane w zakażeniach robakami obłymi    702
      35.6.2. Leki stosowane w zakażeniach robakami płaskimi    703
  36. LEKI STOSOWANE W OKULISTYCE - Barbara Nowińska, Waldemar Janiec     704
    36.1. Leki stosowane w stanach zapalnych narządu wzroku wywołanych drobnoustrojami chorobotwórczymi     704
      36.1.1. Leki przeciwbakteryjne    704
      36.1.2. Leki przeciwwirusowe    706
      36.1.3. Leki przeciwgrzybicze    706
      36.1.4. Inne leki przeciwbakteryjne i leki ściągające    707
    36.2. Leki stosowane w nieinfekcyjnych stanach zapalnych narządu wzroku     707
      36.2.1. Leki przeciwhistaminowe i przeciwalergiczne    707
      36.2.2. Kortykosteroidy i ich połączenia     708
      36.2.3. Niesteroidowe leki przeciwzapalne     709
      36.2.4. Leki pobudzające receptory a-adrenergiczne    710
      36.2.5. Adalimumab    710
    36.3. Leki stosowane w jaskrze    710
      36.3.1. Analogi prostaglandyn    711
      36.3.2. Leki p-adrenolityczne     712
      36.3.3. Inhibitory anhydrazy węglanowej    712
      36.3.4. Leki sympatykomimetyczne    713
      36.3.5. Leki cholinomimetyczne    713
      36.3.6. Inhibitory kinaz serynowo-treoninowych (ROCK)     714
    36.4. Leki stosowane w zaćmie    715
    36.5. Leki stosowane w związanym z wiekiem zwyrodnieniu plamki (AMD)    715
      36.5.1. Metody leczenia wysiękowej postaci AMD     716
      36.5.2. Leki wywierające działanie antagonistyczne do VEGF    716
      36.5.3. Możliwości prewencji i terapii AMD     717
    36.6. Leki stosowane w leczeniu schorzeń pogranicza szklistkowo-siatkówkowego    718
    36.7. Leki stosowane w zespole „suchego oka”    718
    36.8. Leki stosowane w rzadkich schorzeniach narządu wzroku    720
      36.8.1. Leki stosowane w leczeniu cystynozy    720
      36.8.2. Leki stosowane w dziedzicznej neuropatii nerwu wzrokowego Lebera     720
      36.8.3. Leki stosowane we wrodzonej ślepocie Lebera     720
    36.9. Leki (środki) stosowane w diagnostyce chorób oka    721
      36.9.1. Środki znieczulające miejscowo     721
      36.9.2. Leki rozszerzające źrenicę i porażające mięsień rzęskowy    721
  37. LEKI DERMATOLOGICZNE - Joanna Folwarczna, Waldemar Janiec 723
    37.1. Leki stosowane w stanach zapalnych skóry    723
      37.1.1. Glikokortykosteroidy stosowane miejscowo w chorobach skóry    723
      37.1.2. Inhibitory kalcyneuryny     726
      37.1.3. Inhibitory fosfodiesterazy 4 stosowane miejscowo     727
      37.1.4. Leczenie biologiczne atopowego zapalenia skóry    727
      37.1.5. Środki o działaniu ściągającym     727
      37.1.6. Środki o działaniu adsorpcyjnym     728
      37.1.7. Środki osłaniające     729
      37.1.8. Inne środki przeciwzapalne     729
    37.2. Leki stosowane w zakażeniach skóry    730
      37.2.1. Leki przeciwbakteryjne    730
        37.2.1.1. Środki odkażające i antyseptyczne    730
        37.2.1.2. Antybiotyki i inne chemioterapeutyki stosowane miejscowo    734
      37.2.2. Leki przeciwwirusowe    734
      37.2.3. Leki przeciwgrzybicze    735
      37.2.4. Leki przeciwpasożytnicze    735
    37.3. Leki stosowane pomocniczo w leczeniu trudno gojących się ran i owrzodzeń     736
    37.4. Leki stosowane w nadmiernym rogowaceniu naskórka (środki keratolityczne)    737
    37.5. Leki stosowane w świądzie skóry     737
    37.6. Leki stosowane w łuszczycy    738
      37.6.1. Środki o właściwościach fototoksycznych     739
      37.6.2. Retinoidy    739
      37.6.3. Analogi witaminy 1,25-(OH)2D3    739
      37.6.4. Środki redukujące     740
      37.6.5. Inhibitory fosfodiesterazy 4 stosowane w leczeniu łuszczycy     740
      37.6.6. Leki biologiczne stosowane w leczeniu łuszczycy     740
      37.6.7. Fumaran dimetylu     742
    37.7. Leki stosowane w trądziku pospolitym     742
      37.7.1. Leczenie miejscowe trądziku     742
      37.7.2. Leczenie ogólne trądziku    743
    37.8. Leki stosowane w trądziku różowatym     744
    37.9. Leki stosowane przeciwko wypadaniu włosów    744
    37.10. Leki stosowane przeciwko nadmiernemu owłosieniu     745
    37.11. Środki chroniące przed promieniowaniem słonecznym     745
    37.12. Środki o działaniu drażniącym skórę     746
    37.13. Środki żrące i przyżegające     747
  SKOROWIDZ    749
RozwińZwiń