Chemia leków

1 opinia

Format:

epub, mobi, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

119,40  199,00

Format: epub, mobi

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 199,00 zł (-40%)

Najniższa cena z 30 dni: 119,40 zł  


119,40

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Podręcznik obejmuje przegląd aktualnie stosowanych na świecie leków z uwzględnieniem ich podziału farmakologicznego i terapeutycznego, właściwości chemicznych, głównie w aspekcie zależności struktura–aktywność–wartość terapeutyczna, mechanizmów interakcji z układami biologicznymi oraz zastosowania.
Omówiono preparaty lecznicze zarejestrowane na świecie, jako leki o wskazanych zastosowaniach terapeutycznych, ze szczególnym uwzględnieniem asortymentu lekospisu polskiego i FDA. Uwzględniono też najnowsze osiągnięcia w niektórych kategoriach terapeutycznych, zwłaszcza w grupach leków, w których notuje się dynamiczny rozwój na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat.
Podręcznik adresowany jest zarówno do studentów farmacji, jak i studentów kierunków chemiczno-biologicznych, m.in. chemii, biotechnologii i medycyny, pragnących pogłębić wiedzę o właściwościach związków biologicznie aktywnych, przydatny będzie także w kształceniu podyplomowym.


Rok wydania2020
Liczba stron900
KategoriaChemia leków
WydawcaPZWL Wydawnictwo Lekarskie
ISBN-13978-83-200-6223-6
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  1. Wiadomości ogólne – Paweł Zajdel, Katarzyna Kulig    1
    1.1. Rys historyczny rozwoju chemii leków    1
    1.2. Klasyfikacja i nazewnictwo substancji leczniczych    4
    1.3. Wpływ czynników fizykochemicznych na trwałość leków    5
    1.4. Ogólna charakterystyka działania leków    8
      1.4.1. Zasady funkcjonowania organizmu    8
      1.4.2. Mechanizmy działania leków    9
        1.4.2.1. Ogólne zasady rozpoznawania molekularnego    10
        1.4.2.2. Teorie receptorowego działania leku    12
    1.5. Podział i budowa chemiczna receptorów    14
      1.5.1. Receptory jonotropowe sterowane (bramkowane) ligandami    15
      1.5.2. Receptory sprzężone z białkiem regulatorowym G (GPCR)    15
        1.5.2.1. Podział receptorów GPCR    16
        1.5.2.2. Ligandy ortosteryczne i modulatory allosteryczne    16
        1.5.2.3. Receptory GPCR – transdukcja sygnału    17
      1.5.3. Receptory błonowe o aktywności kinaz    19
      1.5.4. Receptory jądrowe jako cele działania leków    21
      1.5.5. Kanały jonowe zależne od potencjału jako cele działania leków    22
      1.5.6. Enzymy jako cele działania leków    23
    1.6. Losy leku w organizmie (ADME)    24
      1.6.1. Wchłanianie i transport leków przez błony biologiczne    25
      1.6.2. Dystrybucja i wiązanie leku z białkami osocza krwi i tkanek    26
      1.6.3. Biotransformacja leków    26
        1.6.3.1. Przemiany metaboliczne I fazy    28
        1.6.3.2. Przemiany metaboliczne II fazy    32
    1.7. Współczesne metody projektowania i otrzymywania leków    34
      1.7.1. Poszukiwanie nowych leków    34
        1.7.1.1. Przypadkowość w odkrywaniu leków    35
        1.7.1.2. Tworzenie nowych struktur na podstawie istniejących leków    35
        1.7.1.3. Identyfikacja celu biologicznego    36
        1.7.1.4. Zasady projektowania nowych leków    37
        1.7.1.5. Wirtualne badania przesiewowe    38
        1.7.1.6. Wysokowydajne metody przesiewowe w badaniach farmakologicznych (HTS – high-throughput screening)    39
        1.7.1.7. Wybór związków o cechach struktury wiodącej    39
        1.7.1.8. Ilościowa analiza zależności struktura–aktywność (QSAR – quantitative structure–activity relationship)    40
      1.7.2. Metody otrzymywania leków    40
        1.7.2.1. Naturalne źródła substancji biologicznie aktywnych    40
        1.7.2.2. Metody otrzymywania leków – synteza metodami klasycznymi    41
        1.7.2.3. Metody otrzymywania leków – chemia kombinatoryczna i synteza na fazie stałej    41
        1.7.2.4. Metody otrzymywania leków – chemia przepływowa i mechanochemia    42
        1.7.2.5. Metody otrzymywania leków – biosynteza i biotransformacja    42
        1.7.2.6. Metody otrzymywania leków – biotechnologia i inżynieria genetyczna    42
      1.7.3. Badania przedkliniczne nowych związków biologicznie aktywnych    44
      1.7.4. Badania kliniczne nowych leków    44
    1.8. Wybrane zagadnienia z zakresu toksykologii leków i niektórych substancji chemicznych    45
      1.8.1. Działania niepożądane leków    45
      1.8.2. Działanie toksyczne leków    46
        1.8.2.1. Działanie nefrotoksyczne leków    46
        1.8.2.2. Działanie kardiotoksyczne leków    47
        1.8.2.3. Działanie ototoksyczne leków    47
        1.8.2.4. Działanie teratogenne leków    47
        1.8.2.5. Działanie kancerogenne leków    48
      1.8.3. Działanie toksyczne niektórych substancji chemicznych    49
        1.8.3.1. Klasyfikacja substancji chemicznych według stopnia toksyczności    49
        1.8.3.2. Działanie toksyczne metali ciężkich    49
        1.8.3.3. Działanie toksyczne substancji żrących    50
        1.8.3.4. Działanie toksyczne niektórych gazów    50
        1.8.3.5. Działanie toksyczne niektórych rozpuszczalników organicznych    50
    1.9. Analityczna kontrola jakości leków – Katarzyna Kulig    51
  2. Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy – Marcin Kołaczkowski, Jolanta Obniska, Anna Więckowska     55
    2.1. Chemiczne podstawy neurotransmisji – Marcin Kołaczkowski    55
      2.1.1. Neurotransmisja    56
      2.1.2. Neuroprzekaźniki aminokwasowe    59
        2.1.2.1. Kwas glutaminowy (glutaminian)    59
        2.1.2.2. Jonotropowe receptory glutaminianergiczne    61
        2.1.2.3. Glutaminianergiczne receptory metabotropowe    63
        2.1.2.4. Kwas γ-aminomasłowy (GABA)    64
        2.1.2.5. Receptor GABA-A    64
        2.1.2.6. Receptor GABA-B    66
        2.1.2.7. Kwas γ-hydroksymasłowy (GHB)    66
        2.1.2.8. Kwas aminooctowy (glicyna)    67
      2.1.3. Acetylocholina    67
      2.1.4. Neuroprzekaźniki o strukturze monoaminowej    69
        2.1.4.1. Aminy katecholowe    70
        2.1.4.2. Dopamina    71
        2.1.4.3. Noradrenalina    73
        2.1.4.4. Serotonina    74
        2.1.4.5. Histamina    76
        2.1.4.6. Aminy śladowe    77
      2.1.5. Neuroprzekaźniki o innej budowie, neuromodulatory i neuropeptydy    77
        2.1.5.1. Melatonina    77
        2.1.5.2. Adenozyna    78
        2.1.5.3. Neuropeptydy    79
        2.1.5.4. Endokanabinoidy    80
    2.2. Leki o działaniu psychotropowym – Marcin Kołaczkowski    82
      2.2.1. Leki o działaniu przeciwpsychotycznym    82
        2.2.1.1. Leki o działaniu przeciwpsychotycznym – mechanizmy aktywności, efekty terapeutyczne i niepożądane    83
        2.2.1.2. Odkrycie chlorpromazyny – początek neuropsychofarmakologii    83
        2.2.1.3. Generacje leków o działaniu przeciwpsychotycznym    84
        2.2.1.4. Leki o działaniu przeciwpsychotycznym I generacji (neuroleptyki typowe)    85
        2.2.1.5. Odkrycie klozapiny, prekursora atypowych neuroleptyków    94
        2.2.1.6. Leki o działaniu przeciwpsychotycznym II generacji (atypowe neuroleptyki)    95
        2.2.1.7. Pimawanseryna, pierwszy lek przeciwpsychotyczny niewpływający na receptory dopaminowe D2    104
      2.2.2. Leki o działaniu przeciwdepresyjnym    104
        2.2.2.1. Teoria monoaminowa zaburzeń afektywnych    105
        2.2.2.2. Mechanizm działania leków przeciwdepresyjnych    105
        2.2.2.3. Odkrycie imipraminy, pierwszego leku przeciwdepresyjnego    106
        2.2.2.4. Nieselektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (trójcykliczne leki przeciwdepresyjne – TLPD)    107
        2.2.2.5. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI)    110
        2.2.2.6. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny (SNRI)    113
        2.2.2.7. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SSNRI)    114
        2.2.2.8. Inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy (NDRI)    114
        2.2.2.9. Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny z dodatkową aktywnością receptorową    115
        2.2.2.10. Leki przeciwdepresyjne o podstawowej aktywności receptorowej    116
        2.2.2.11. Inhibitory monoaminooksydazy    117
        2.2.2.12. Esketamina    119
        2.2.2.13. Leki stosowane w terapii choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD)    120
      2.2.3. Leki o działaniu przeciwlękowym (anksjolitycznym)    120
        2.2.3.1. Zaburzenia lękowe i ich farmakoterapia    120
        2.2.3.2. Le ki przeciwlękowe pochodne benzodiazepiny    121
        2.2.3.3. Flumazenil – odtrutka (antidotum) w zatruciu benzodiazepinami    127
        2.2.3.4. Buspiron – lek przeciwlękowy o strukturze arylopiperazynowej    127
        2.2.3.5. Hydroksyzyna – lek przeciwhistaminowy o działaniu przeciwlękowym    128
        2.2.3.6. Estry kwasu karbaminowego (uretany) – leki przeciwlękowe o znaczeniu historycznym    129
        2.2.3.7. Inne anksjolityki o znaczeniu historycznym    129
      2.2.4. Leki o działaniu stymulującym ośrodkowy układ nerwowy    129
        2.2.4.1. Leki o działaniu psychostymulującym    130
        2.2.4.2. Leki o działaniu analeptycznym    134
        2.2.4.3. Leki o działaniu nootropowym    135
    2.3. Środki o działaniu psychodysleptycznym – Marcin Kołaczkowski    136
      2.3.1. Antagoniści receptora NMDA    136
      2.3.2. Agoniści receptora GABA-A    137
      2.3.3. Agoniści receptora opioidowego κ    138
      2.3.4. „Klasyczne” halucynogeny serotoninergiczne – agoniści receptora 5-HT2A    138
        2.3.4.1. Pochodne tryptaminy    139
        2.3.4.2. Pochodne ergoliny    140
        2.3.4.3. Pochodne fenyloetyloaminy (fenetyloaminy)    140
      2.3.5. Metylenodioksymetamfetamina (MDMA)    142
      2.3.6. Kanabinoidy    142
    2.4. Leki stosowane w terapii chorób neurodegeneracyjnych – Marcin Kołaczkowski    144
      2.4.1. Leki stosowane w chorobie Parkinsona    144
        2.4.1.1. Leki o działaniu dopaminomimetycznym stosowane w chorobie Parkinsona    145
        2.4.1.2. Leki o działaniu cholinolitycznym stosowane w chorobie Parkinsona    151
        2.4.1.3. Leki o innych mechanizmach działania stosowane w chorobie Parkinsona    152
      2.4.2. Leki stosowane w terapii choroby Huntingtona    153
      2.4.3. Leki stosowane w terapii choroby Alzheimera    154
        2.4.3.1. Inhibitory cholinoesteraz stosowane w chorobie Alzheimera    154
        2.4.3.2. Memantyna    157
      2.4.4. Leki stosowane w terapii stwardnienia zanikowego bocznego    157
      2.4.5. Leki stosowane w terapii stwardnienia rozsianego    158
    2.5. Leki o działaniu uspokajająco-nasennym – Jolanta Obniska    161
      2.5.1. Mechanizmy działania leków uspokajająco-nasennych    161
      2.5.2. Pochodne kwasu barbiturowego (barbiturany)    161
        2.5.2.1. Biochemiczny mechanizm działania pochodnych kwasu barbiturowego    162
        2.5.2.2. Zależności struktura–aktywność barbituranów    162
        2.5.2.3. Biotransformacja barbituranów    163
      2.5.3. Agoniści miejsca benzodiazepinowego receptora GABA-A    163
        2.5.3.1. Pochodne benzo-1,4-diazepiny    163
        2.5.3.2. Leki nasenne o budowie niebenzodiazepinowej    166
      2.5.4. Agoniści receptorów melatoninowych MT1 i MT2    168
      2.5.5. Antagoniści receptorów oreksynowych OX1R i OX2R    171
    2.6. Środki o działaniu ogólnie znieczulającym – Jolanta Obniska    173
      2.6.1. Wziewne (inhalacyjne) środki znieczulenia ogólnego    173
        2.6.1.1. Chlorowcopochodne eterów    173
      2.6.2. Środki znieczulenia ogólnego podawane dożylnie (infuzyjne)    175
        2.6.2.1. Pochodne kwasu barbiturowego    175
        2.6.2.2. Środki znieczulenia ogólnego o różnej budowie    176
    2.7. Leki o działaniu przeciwpadaczkowym – Jolanta Obniska    178
      2.7.1. I generacja leków o działaniu przeciwpadaczkowym    178
        2.7.1.1. Pochodne kwasu barbiturowego o działaniu przeciwpadaczkowym    178
        2.7.1.2. Pochodne hydantoiny o działaniu przeciwpadaczkowym    179
        2.7.1.3. Pochodne pirolidyno-2,5-dionu (kwasu bursztynowego)    180
        2.7.1.4. Pochodne dibenzoazepiny o działaniu przeciwpadaczkowym    181
        2.7.1.5. Pochodne benzo-1,4-diazepiny i benzo-1,5-diazepiny o działaniu przeciwpadaczkowym    183
        2.7.1.6. Pochodne kwasu walproinowego    183
      2.7.2. II generacja leków przeciwpadaczkowych    185
        2.7.2.1. Analogi kwasu γ-aminomasłowego (GABA)    185
        2.7.2.2. Leki o różnych strukturach    187
      2.7.3. III generacja leków przeciwpadaczkowych    190
    2.8. Leki o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym – Anna Więckowska    198
      2.8.1. Mechanizmy powstawania bólu    198
      2.8.2. Aktualne możliwości farmakoterapii bólu    198
      2.8.3. Endogenny układ opioidowy    199
      2.8.4. Opioidowe leki o działaniu przeciwbólowym    200
        2.8.4.1. Agoniści receptorów opioidowych    200
        2.8.4.2. Antagoniści receptorów opioidowych    201
        2.8.4.3. Morfina i jej pochodne    201
        2.8.4.4. Pochodne dihydromorfiny    203
        2.8.4.5. Produkty degradacji cząsteczki morfiny    205
        2.8.4.6. Usztywnione pochodne morfiny – orwinole    211
        2.8.4.7. Funkcjonalnie selektywni agoniści receptorów opioidowych    211
      2.8.5. Nieopioidowe leki o działaniu przeciwbólowym    212
        2.8.5.1. Niesteroidowe leki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwgorączkowym (NLPZ)    212
        2.8.5.2. Leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym niezawierające ugrupowań o wyraźnym kwasowym charakterze, pozbawione działania przeciwzapalnego    224
        2.8.5.3. Inne leki o działaniu przeciwbólowym    227
      2.8.6. Leki stosowane w terapii dny moczanowej    230
        2.8.6.1. Inhibitory oksydazy ksantynowej – leki zmniejszające produkcję kwasu moczowego    230
        2.8.6.2. Leki urykozuryczne – zwiększające wydalanie kwasu moczowego    232
  3. Leki wpływające na wegetatywny układ nerwowy – Barbara Malawska, Hanna Byrtus    233
    3.1. Wprowadzenie – Barbara Malawska    233
    3.2. Leki pobudzające układ współczulny – adrenomimetyki, sympatykomimetyki – Barbara Malawska    234
      3.2.1. Neuroprzekaźniki i receptory układu adrenergicznego    234
      3.2.2. Zależność struktura–aktywność adrenergiczna pochodnych amin katecholowych    235
      3.2.3. Klasyfikacja leków układu adrenergicznego    237
      3.2.4. Leki o działaniu α-adrenomimetycznym oraz α- i β-adrenomimetycznym    237
        3.2.4.1. Pochodne 2-fenyloetyloaminy    237
        3.2.4.2. Pochodne 2-imidazoliny    238
      3.2.5. Leki o działaniu β-adrenomimetycznym    240
        3.2.5.1. Agoniści receptorów β2-adrenergicznych    241
        3.2.5.2. Agoniści receptorów β3-adrenergicznych    244
      3.2.6. Leki o pośrednim działaniu sympatykomimetycznym    244
    3.3. Leki o działaniu hamującym układ współczulny – Barbara Malawska    245
      3.3.1. Leki o działaniu α-adrenolitycznym (blokujące receptory α-adrenergiczne)    245
        3.3.1.1. Alkaloidy sporyszu i ich pochodne    245
        3.3.1.2. Leki o działaniu α-adrenolitycznym z różnych grup chemicznych    248
      3.3.2. Leki o działaniu β-adrenolitycznym (blokujące receptory β-adrenergiczne)    249
        3.3.2.1. Selektywność receptorowa    250
        3.3.2.2. Wewnętrzna aktywność sympatykomimetyczna    251
        3.3.2.3. Właściwości hydro- i lipofilowe    251
        3.3.2.4. Działanie stabilizujące błony komórek nerwowych    251
        3.3.2.5. Chiralność    251
        3.3.2.6. Leki o działaniu β-adrenolitycznym kardioselektywne    252
        3.3.2.7. Leki o działaniu β-adrenolitycznym niekardioselektywne    252
      3.3.3. Leki α- i β-adrenolityczne (blokujące receptory α i β)    257
      3.3.4. Leki sympatykolityczne o innym mechanizmie działania    257
    3.4. Leki o działaniu pobudzającym układ przywspółczulny – leki cholinomimetyczne (parasympatykomimetyki) – Barbara Malawska    257
      3.4.1. Acetylocholina jako neuroprzekaźnik wegetatywnego układu nerwowego    257
      3.4.2. Klasyfikacja leków cholinomimetycznych    260
      3.4.3. Parasympatykomimetyki o działaniu bezpośrednim    260
      3.4.4. Parasympatykomimetyki o działaniu pośrednim – inhibitory acetylocholinoesterazy    261
        3.4.4.1. Inhibitory acetylocholinoesterazy o działaniu odwracalnym    261
        3.4.4.2. Inhibitory acetylocholinoesterazy o działaniu nieodwracalnym    264
    3.5. Leki o działaniu hamującym układ przywspółczulny (parasympatykolityki, leki cholinolityczne) – Barbara Malawska    266
      3.5.1. Klasyfikacja leków hamujących układ przywspółczulny    266
      3.5.2. Spazmolityki neurotropowe    267
        3.5.2.1. Alkaloidy tropanowe i ich półsyntetyczne analogi    267
        3.5.2.2. Syntetyczne estry aminoalkoholi z pochodnymi kwasów aryloalkilo-karboksylowych    271
      3.5.3. Leki działające parasympatykolitycznie o różnej strukturze    272
      3.5.4. Spazmolityki o działaniu neurotropowo-muskulotropowym    273
      3.5.5. Spazmolityki o działaniu muskulotropowym    274
    3.6. Leki o działaniu zwiotczającym mięśnie szkieletowe – Barbara Malawska    277
      3.6.1. Leki zwiotczające mięśnie szkieletowe o działaniu obwodowym    277
        3.6.1.1. Leki o działaniu stabilizującym wywołujące blok niedepolaryzacyjny    277
        3.6.1.2. Leki zwiotczające mięśnie szkieletowe o działaniu depolaryzującym    281
        3.6.1.3. Leki zwiotczające mięśnie szkieletowe o działaniu bezpośrednim    282
      3.6.2. Leki zwiotczające mięśnie szkieletowe o działaniu ośrodkowym    282
    3.7. Leki o działaniu miejscowo znieczulającym – Hanna Byrtus    284
      3.7.1. Leki znieczulające miejscowo o strukturze estrowej    286
      3.7.2. Leki znieczulające miejscowo o strukturze amidowej    289
      3.7.3. Leki znieczulające miejscowo o różnej strukturze    294
  4. Leki o działaniu przeciwhistaminowym – Barbara Malawska    297
    4.1. Histamina    297
      4.1.1. Budowa chemiczna histaminy    297
      4.1.2. Biosynteza i biotransformacja histaminy    298
      4.1.3. Receptory histaminowe    298
      4.1.4. Działanie histaminy    301
      4.1.5. Klasyfikacja leków przeciwhistaminowych    301
    4.2. Leki przeciwhistaminowe działające na receptory H1    302
      4.2.1. Leki przeciwhistaminowe I generacji    302
        4.2.1.1. Pochodne etylenodiaminy    303
        4.2.1.2. Pochodne etanoloaminy    304
        4.2.1.3. Pochodne propanoloaminy    305
        4.2.1.4. Pochodne propyloaminy    305
        4.2.1.5. Pochodne fenotiazyny    306
        4.2.1.6. Pochodne benzhydrylowe piperazyny    306
        4.2.1.7. Pochodne piperydyny    307
      4.2.2. Leki przeciwhistaminowe II generacji    308
        4.2.2.1. Pochodne piperazyny zawierające grupę funkcyjną kwasową    309
        4.2.2.2. Trójcykliczne pochodne piperydyny    310
        4.2.2.3. Pochodne piperydyny zawierające grupę funkcyjną kwasową    312
        4.2.2.4. Leki o różnej strukturze    313
    4.3. Leki przeciwhistaminowe działające na receptory H2    315
    4.4. Leki przeciwhistaminowe działające na receptory H3    320
  5. Leki działające na układ krążenia i wpływające na krzepliwość krwi – Krzysztof Kamiński, Hanna Byrtus, Marek Bajda     321
    5.1. Leki stosowane w zastoinowej niewydolności serca – Krzysztof Kamiński    321
      5.1.1. Glikozydy nasercowe    323
        5.1.1.1. Budowa chemiczna i rola aglikonu glikozydów nasercowych    324
        5.1.1.2. Budowa chemiczna i rola fragmentu cukrowego glikozydów nasercowych    325
      5.1.2. Inhibitory fosfodiesterazy (PDE) o dodatnim działaniu inotropowym    329
        5.1.2.1. Nieselektywne inhibitory fosfodiesteraz stosowane w niewydolności zastoinowej mięśnia sercowego    329
        5.1.2.2. Selektywne inhibitory fosfodiesterazy 3 (PDE3)    330
      5.1.3. Leki zwiększające wrażliwość komórek mięśnia sercowego na jony wapnia (sensybilizatory wapnia)    331
      5.1.4. Agoniści receptorów β-adrenergicznych i dopaminergicznych    332
    5.2. Leki o działaniu przeciwarytmicznym (antiarrhythmica) – Hanna Byrtus    334
      5.2.1. Leki pochodzenia naturalnego    336
        5.2.1.1. Alkaloidy chinolinowe    336
        5.2.1.2. Alkaloidy indolowe    337
      5.2.2. Leki zawierające ugrupowania amidowe    338
        5.2.2.1. Pochodne benzamidu    338
        5.2.2.2. Zasadowe anilidy    340
        5.2.2.3. Pochodne fenyloacetamidu    340
      5.2.3. Pochodne 1-aryloksy-3-alkiloaminopropan-2-olu    342
      5.2.4. Leki przeciwarytmiczne o zróżnicowanej strukturze chemicznej    342
    5.3. Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca – Krzysztof Kamiński    351
      5.3.1. Azotany organiczne i molsydomina    353
        5.3.1.1. Azotany organiczne    354
        5.3.1.2. Molsydomina    356
      5.3.2. Leki blokujące kanały wapniowe    357
        5.3.2.1. Pochodne dihydropirydyny (grupa nifedypiny)    359
        5.3.2.2. Pochodne fenyloalkiloaminy (grupa werapamilu)    365
        5.3.2.3. Pochodne benzotiazepiny (grupa diltiazemu)    366
      5.3.3. Leki stosowane w chorobie wieńcowej o różnym wpływie na pracę mięśnia sercowego    368
    5.4. Leki obniżające ciśnienie tętnicze krwi – Marek Bajda    369
      5.4.1. Leki hamujące aktywność układu współczulnego    370
        5.4.1.1. Sympatykolityki o działaniu ośrodkowym    370
        5.4.1.2. Sympatykolityki o działaniu obwodowym    372
      5.4.2. Leki blokujące kanały wapniowe    376
      5.4.3. Inhibitory konwertazy angiotensyny    376
      5.4.4. Blokery receptora angiotensyny (sartany)    379
      5.4.5. Leki otwierające kanały potasowe    385
      5.4.6. Leki działające bezpośrednio na mięśniówkę naczyń krwionośnych    386
      5.4.7. Leki o innych mechanizmach działania    387
        5.4.7.1. Inhibitory reniny    387
        5.4.7.2. Inhibitory hydroksylazy tyrozynowej    387
        5.4.7.3. Antagoniści receptorów endotelinowych    387
        5.4.7.4. Aktywatory cyklazy guanylowej    388
        5.4.7.5. Analogi prostaglandyn    389
      5.4.8. Leki o działaniu diuretycznym    390
    5.5. Leki stosowane w zaburzeniach krążenia obwodowego i mózgowego – Krzysztof Kamiński    390
      5.5.1. Leki rozszerzające naczynia obwodowe    390
        5.5.1.1. Pochodne metyloksantyn    391
        5.5.1.2. Kwas nikotynowy i jego pochodne    392
        5.5.1.3. Leki rozszerzające naczynia obwodowe o różnej budowie i różnych mechanizmach działania    394
      5.5.2. Leki rozszerzające naczynia mózgowe    398
      5.5.3. Leki stosowane w zaburzeniach erekcji    400
      5.5.4. Leki stosowane w migrenie    403
    5.6. Leki zmniejszające stężenie lipidów we krwi (leki o działaniu hipolipemicznym) – Krzysztof Kamiński    406
      5.6.1. Inhibitory reduktazy hydroksymetyloglutarylo-koenzymu A (HMG-CoA)    407
      5.6.2. Pochodne kwasów aryloksyalkilokarboksylowych (fibraty)    411
      5.6.3. Pochodne kwasu nikotynowego    414
      5.6.4. Leki hamujące wchłanianie cholesterolu z jelit    415
      5.6.5. Leki wiążące kwasy żółciowe (żywice jonowymienne)    416
      5.6.6. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WNKT) i sitosterole (sterole roślinne)    417
      5.6.7. Leki o różnej budowie i różnych mechanizmach działania    418
        5.6.7.1. Przeciwciała monoklonalne – alirokumab i ewolokumab    422
    5.7. Leki wpływające na skład krwi i jej właściwości reologiczne – Krzysztof Kamiński    424
      5.7.1. Leki hamujące krzepliwość krwi (leki przeciwzakrzepowe, antykoagulacyjne)    425
        5.7.1.1. Heparyny    427
        5.7.1.2. Heparynoidy    430
        5.7.1.3. Hirudyna i jej pochodne – inhibitory trombiny o bezpośrednim działaniu    432
        5.7.1.4. Małocząsteczkowe inhibitory trombiny    434
        5.7.1.5. Inhibitory czynnika Xa o działaniu bezpośrednim (ksabany)    437
        5.7.1.6. Pochodne 4-hydroksykumaryny i indan-1,3-dionu (antagoniści witaminy K)    441
      5.7.2. Leki o działaniu przeciwpłytkowym (antyagregacyjne)    444
        5.7.2.1. Antagoniści receptora P2Y12 (antagoniści receptora ADP)    447
        5.7.2.2. Antagoniści receptora glikoproteinowego IIb/IIIa (GPIIb/IIIa)    448
        5.7.2.3. Przeciwciała monoklonalne oddziałujące z receptorem glikoproteinowym IIb/IIIa    450
      5.7.3. Leki o działaniu fibrynolitycznym (leki trombolityczne)    451
      5.7.4. Leki zwiększające krzepliwość krwi (leki przeciwkrwotoczne)    453
        5.7.4.1. Leki hamujące fibrynolizę (leki antyfibrynolityczne)    454
        5.7.4.2. Osoczowe czynniki krzepnięcia krwi    454
        5.7.4.3. Inne leki przeciwkrwotoczne o działaniu ogólnoustrojowym    454
        5.7.4.4. Leki przeciwkrwotoczne o działaniu miejscowym    455
      5.7.5. Środki o działaniu krwiozastępczym    455
      5.7.6. Leki stosowane w niedokrwistości. Czynniki hematopoetyczne    457
  6. Leki o działaniu moczopędnym (diuretyki) – Marek Bajda    463
    6.1. Leki o działaniu moczopędnym zawierające ugrupowania sulfonamidowe    463
      6.1.1. Leki moczopędne hamujące anhydrazę węglanową    464
      6.1.2. Leki moczopędne hamujące wchłanianie zwrotne elektrolitów (saluretyki)    465
        6.1.2.1. Diuretyki tiazydowe    465
        6.1.2.2. Diuretyki tiazydopodobne    467
        6.1.2.3. Diuretyki działające w obrębie pętli Henlego (diuretyki pętlowe)    468
    6.2. Saluretyki o budowie niesulfonamidowej    470
    6.3. Diuretyki „oszczędzające potas”    471
      6.3.1. Antagoniści aldosteronu    471
      6.3.2. Diuretyki zawierające ugrupowania guanidynowe i amidynowe    473
    6.4. Diuretyki pochodne metyloksantyn    473
    6.5. Diuretyki o działaniu osmotycznym    474
      6.5.1. Alkohole cukrowe    474
      6.5.2. Mocznik    474
    6.6. Antagoniści wazopresyny    474
  7. Leki stosowane w chorobach układu oddechowego – Grażyna Chłoń-Rzepa 477
    7.1. Leki stosowane w astmie oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc    477
      7.1.1. Leki rozszerzające oskrzela    478
        7.1.1.1. Selektywni agoniści receptora β2-adrenergicznego    478
        7.1.1.2. Leki o działaniu adrenomimetycznym z różnych grup chemicznych    479
        7.1.1.3. Antagoniści receptora muskarynowego    479
        7.1.1.4. Teofilina i jej pochodne    480
      7.1.2. Leki hamujące wytwarzanie mediatorów stanu zapalnego (glikokortykosteroidy)    480
        7.1.2.1. Glikokortykosteroidy podawane drogą wziewną    481
        7.1.2.2. Glikokortykosteroidy stosowane systemowo    483
      7.1.3. Leki hamujące uwalnianie mediatorów stanu zapalnego    483
        7.1.3.1. Pochodne chromonu (kromony)    483
        7.1.3.2. Lodoksamid    484
        7.1.3.3. Inhibitory fosfodiesterazy 4 (PDE4)    484
      7.1.4. Leki blokujące receptor histaminowy H1    486
      7.1.5. Antagoniści receptora leukotrienowego (Cys-LT1)    487
      7.1.6. Inhibitory 5-lipooksygenazy    488
      7.1.7. Przeciwciała monoklonalne    488
    7.2. Leki o działaniu przeciwkaszlowym    489
      7.2.1. Leki przeciwkaszlowe o działaniu ośrodkowym    489
        7.2.1.1. Opioidowe leki przeciwkaszlowe    489
        7.2.1.2. Nieopioidowe leki przeciwkaszlowe    490
      7.2.2. Leki przeciwkaszlowe o działaniu obwodowym    491
    7.3. Leki o działaniu wykrztuśnym    492
      7.3.1. Leki o działaniu sekretolitycznym i sekretomotorycznym    492
        7.3.1.1. Solne środki o działaniu wykrztuśnym    492
        7.3.1.2. Pochodne 2-metoksyfenolu (gwajakolu) o działaniu wykrztuśnym    493
      7.3.2. Leki o działaniu mukolitycznym    493
        7.3.2.1. Pochodne L-cysteiny o działaniu mukolitycznym    493
    7.4. Leki stosowane w zespole zaburzeń oddychania    496
    7.5. Leki stosowane w mukowiscydozie    497
  8. Leki stosowane w chorobach układu pokarmowego – Grażyna Chłoń-Rzepa 499
    8.1. Leki pobudzające wydzielanie soku żołądkowego    499
      8.1.1. Kwasy nieorganiczne i organiczne    499
      8.1.2. Związki pochodzenia naturalnego    499
    8.2. Leki stosowane w terapii chorób związanych z nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego w żołądku    500
      8.2.1. Leki hamujące wydzielanie kwasu solnego    500
        8.2.1.1. Inhibitory pompy protonowej (H+/K+-ATPazy)    501
        8.2.1.2. Antagoniści receptora histaminowego H2    503
        8.2.1.3. Leki o działaniu cholinolitycznym (parasympatykolityki)    504
      8.2.2. Leki o działaniu neutralizującym kwas solny (antacida)    504
        8.2.2.1. Leki o działaniu neutralizującym I generacji    505
        8.2.2.2. Leki o działaniu neutralizującym II generacji    506
      8.2.3. Leki chroniące błonę śluzową żołądka (leki mukozo- i cytoprotekcyjne)    506
        8.2.3.1. Sukralfat i związki bizmutu    506
        8.2.3.2. Syntetyczne analogi prostaglandyn    507
        8.2.3.3. Leki pochodzenia naturalnego    508
      8.2.4. Leki stosowane w eradykacji Helicobacter pylori    509
    8.3. Leki stosowane w czynnościowych zaburzeniach przewodu pokarmowego    509
      8.3.1. Leki pobudzające motorykę przewodu pokarmowego (leki prokinetyczne)    509
        8.3.1.1. Antagoniści receptora dopaminowego D2    510
        8.3.1.2. Agoniści receptora serotoninowego 5-HT4    510
        8.3.1.3. Nieselektywni agoniści receptorów opioidowych    510
      8.3.2. Leki stosowane w zespole jelita drażliwego    511
    8.4. Leki stosowane w przewlekłych chorobach zapalnych jelit    513
      8.4.1. Kwas 5-aminosalicylowy (5-ASA) i jego pochodne (aminosalicylany)    513
      8.4.2. Glikokortykosteroidy    515
      8.4.3. Leki o działaniu immunosupresyjnym    515
      8.4.4. Leki o działaniu przeciwbakteryjnym    515
      8.4.5. Przeciwciała monoklonalne    515
    8.5. Leki stosowane w chorobach wątroby i dróg żółciowych    515
      8.5.1. Leki żółciotwórcze i żółciopędne    516
        8.5.1.1. Kwasy żółciowe naturalne i półsyntetyczne    516
        8.5.1.2. Leki syntetyczne o różnej budowie    517
        8.5.1.3. Leki pochodzenia roślinnego    517
      8.5.2. Leki zapobiegające tworzeniu się kamieni żółciowych (leki antylitogenne) oraz rozpuszczające kamienie żółciowe    517
      8.5.3. Leki ochraniające komórki wątrobowe (hepatoprotectiva)    518
        8.5.3.1. Naturalne i syntetyczne związki zawierające siarkę    518
        8.5.3.2. Leki o różnej strukturze chemicznej    519
        8.5.3.3. Leki pochodzenia roślinnego    519
      8.5.4. Leki stosowane w przewlekłym wirusowym zapaleniu wątroby    520
        8.5.4.1. Leki stosowane w przewlekłym wirusowym zapaleniu wątroby typu B    520
        8.5.4.2. Leki stosowane w przewlekłym wirusowym zapaleniu wątroby typu C    522
    8.6. Leki przeczyszczające    526
      8.6.1. Leki przeczyszczające działające na drodze fizycznej    526
        8.6.1.1. Środki o działaniu osmotycznym    526
        8.6.1.2. Środki pęczniejące, rozluźniające treść jelitową i poślizgowe    528
      8.6.2. Leki przeczyszczające działające na drodze chemicznej    528
        8.6.2.1. Leki pochodzenia naturalnego    528
        8.6.2.2. Pochodne triarylometanu    530
    8.7. Leki przeciwbiegunkowe    531
      8.7.1. Leki o działaniu adsorbującym (pochłaniającym)    531
      8.7.2. Leki o działaniu ściągającym    532
      8.7.3. Leki o działaniu hamującym perystaltykę jelitową    532
      8.7.4. Leki o działaniu hamującym enkefalinazę jelitową    534
      8.7.5. Leki o działaniu blokującym kanały chlorkowe nabłonka jelitowego    535
      8.7.6. Leki o działaniu przeciwbakteryjnym stosowane w leczeniu biegunek    535
    8.8. Leki przeciwwymiotne    536
      8.8.1. Leki o działaniu parasympatykolitycznym    537
      8.8.2. Antagoniści receptora histaminowego H1    537
      8.8.3. Antagoniści receptora dopaminowego D2    537
        8.8.3.1. Neuroleptyki    537
        8.8.3.2. Pochodne benzamidu i benzimidazolonu    538
      8.8.4. Antagoniści receptora serotoninowego 5-HT3 (setrony)    539
      8.8.5. Selektywni antagoniści receptora neurokininy 1 (NK1)    540
      8.8.6. Glikokortykosteroidy i benzodiazepiny    541
      8.8.7. Syntetyczne kanabinoidy    542
  9. Hormony i leki wpływające na funkcje układu wewnątrzwydzielniczego – Agnieszka Zagórska    543
    9.1. Hormony podwzgórza    543
      9.1.1. Liberyny    545
      9.1.2. Statyny    548
    9.2. Hormony przysadki mózgowej    549
      9.2.1. Hormony przedniego płata przysadki mózgowej    549
      9.2.2. Hormony tylnego płata przysadki mózgowej    551
    9.3. Hormony tarczycy i leki stosowane w zaburzeniach funkcji tarczycy    552
      9.3.1. Leki stosowane w niedoczynności tarczycy    554
      9.3.2. Leki stosowane w nadczynności tarczycy    554
        9.3.2.1. Cykliczne tioamidy – pochodne tiouracylu i tioimidazolu    556
    9.4. Hormony przytarczyc i leki wpływające na homeostazę wapniową    557
      9.4.1. Parathormon i kalcytonina    557
      9.4.2. Leki wpływające na homeostazę wapniową    558
    9.5. Hormony o budowie steroidowej    560
      9.5.1. Biosynteza hormonów steroidowych    561
      9.5.2. Steroidy kory nadnerczy    562
        9.5.2.1. Działanie fizjologiczne kortykosteroidów    562
        9.5.2.2. Glikokortykosteroidy    562
        9.5.2.3. Mineralokortykosteroidy    568
      9.5.3. Hormony płciowe    570
        9.5.3.1. Hormony płciowe żeńskie – estrogeny i gestageny    570
        9.5.3.2. Hormony stosowane w antykoncepcji    577
        9.5.3.3. Preparaty stosowane w hormonalnej terapii zastępczej (HTZ)    578
        9.5.3.4. Androgeny i wywodzące się z nich leki    578
        9.5.3.5. Leki o działaniu antyandrogennym    580
    9.6. Hormony wysp trzustkowych oraz leki stosowane w cukrzycy    581
      9.6.1. Glukagon    582
        9.6.1.1. Mechanizm działania glukagonu    582
        9.6.1.2. Zastosowanie glukagonu    582
      9.6.2. Insulina – hormon i lek stosowany w terapii    582
        9.6.2.1. Biosynteza i budowa chemiczna insuliny    583
        9.6.2.2. Trwałość preparatów insulinowych    585
        9.6.2.3. Biochemiczny mechanizm działania insuliny    585
        9.6.2.4. Preparaty insulinowe    586
    9.7. Doustne leki o działaniu hipoglikemizującym    587
      9.7.1. Pochodne sulfonylomocznika    588
        9.7.1.1. Biochemiczny mechanizm działania pochodnych sulfonylomocznika    588
      9.7.2. Glinidy (meglitynidy) o działaniu hipoglikemizującym    589
      9.7.3. Pochodne biguanidu    590
        9.7.3.1. Biochemiczny mechanizm działania biguanidów    590
      9.7.4. Inhibitory α-glukozydazy    590
      9.7.5. Glitazony (tiazolidynodiony)    591
      9.7.6. Flozyny (gliflozyny)    592
        9.7.6.1. Mechanizm działania flozyn    593
      9.7.7. Leki o działaniu inkretynowym    593
  10. Witaminy – Hanna Byrtus    599
    10.1. Retinol i retinoidy    599
    10.2. Witaminy grupy B    607
      10.2.1. Tiamina    607
      10.2.2. Ryboflawina    609
      10.2.3. Pirydoksyna    610
      10.2.4. Kobalaminy    612
      10.2.5. Kwas pantotenowy    613
      10.2.6. Nikotynamid    614
      10.2.7. Biotyna    615
      10.2.8. Kw as foliowy    615
    10.3. Kwas askorbinowy    617
    10.4. Witamina D i jej analogi    618
    10.5. Tokoferole    623
    10.6. Witaminy K    625
    10.7. Leki według nazewnictwa zaliczane do witamin    627
      10.7.1. Kwas pangamowy    627
      10.7.2. Kwas tioktynowy    627
      10.7.3. Witamina F    627
      10.7.4. Ubichinon    628
      10.7.5. Flawonoidy    628
  11. Leki działające na
RozwińZwiń