POLECAMY
Koszyk
Ekwiwalenty w słownikach zniemczających i spolszczających na podstawie prac Eduarda Engela i Władysława Niedźwiedzkiego
Autor:
Format:
ibuk
Monografia przedstawia historię słownictwa niemieckiego i polskiego związaną z zapożyczeniami oraz porównuje działalność purystyczną w Niemczech i w Polsce. Opisane zostały dawniejsze stowarzyszenia językowe i prace leksykograficzne z wyrazami/wyrażeniami pochodzenia obcego po stronie haseł. Szczególną uwagę skierowano w stronę dwóch autorów słowników purystycznych: Eduarda Engela (1918) i Władysława Niedźwiedzkiego (1917). Analizie poddano obecne w tych pracach – ciekawe między innymi z dzisiejszej perspektywy – zniemczenia i spolszczenia jako wyrazy/wyrażenia zamienne.
„Praca pani dr Katarzyny Sztandarskiej jest – według mojej wiedzy – pierwszą, systematyczną i obszerną pracą kontrastywną dotyczącą słowniów purystycznych. Zapełnia ona tym samym lukę w badaniach leksykograficznych kontrastywnych niemiecko-polskich. […] Pracę wyróżnia dokładność przeprowadzanych analiz – dzięki czemu wnioski Autorki wysnuwane są na podstawie ilościowych wyników – oraz staranna polszczyzna”.
Z recenzji dr. hab. Janusza Taborka, prof. UAM
| Rok wydania | 2020 |
|---|---|
| Liczba stron | 240 |
| Kategoria | Językoznawstwo |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego |
| ISBN-13 | 978-83-7972-359-1 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Część I 9 | |
| 1. Uwagi wstępne | 11 |
| 1.1. Cele i budowa pracy | 12 |
| 1.2. Metoda opisu | 14 |
| 2. Przegląd dotychczasowych badań nad puryzmem językowym w Niemczech i w Polsce | 17 |
| 2.1. Przegląd badań nad puryzmem językowym w Niemczech | 17 |
| 2.2. Przegląd badań nad puryzmem językowym w Polsce | 20 |
| 2.3. O publikacjach na temat Eduarda Engela | 21 |
| 2.4. O publikacjach na temat Władysława Niedźwiedzkiego | 22 |
| 2.5. O publikacjach porównujących prace Eduarda Engela i Władysława Niedźwiedzkiego | 23 |
| 3. Puryzm językowy w Niemczech i w Polsce – rys historyczny | 24 |
| 3.1. Puryzm językowy w Niemczech | 24 |
| 3.2. Puryzm językowy w Polsce | 28 |
| 3.3. Podsumowanie | 32 |
| 4. Wyjaśnienie pojęć: zniemczenie i spolszczenie | 33 |
| 4.1. Zniemczenie | 33 |
| 4.1.1. Pierwotne znaczenie i przegląd aktywności zniemczania | 35 |
| 4.1.2. Pojęcie i przykłady zniemczeń w historii puryzmu w Niemczech | 36 |
| 4.2. Spolszczenie | 40 |
| 4.2.1. Pierwotne znaczenie i przegląd aktywności spolszczania | 41 |
| 4.2.2. Pojęcie i przykłady spolszczeń w historii puryzmu w Polsce | 43 |
| 4.3. Podsumowanie | 46 |
| 5. Definicje i charakterystyka słowników zniemczających i słowników spolszczających | 47 |
| 5.1. Definicje słownika zniemczającego w pracach leksykograficznych z wyrazami obcymi jako hasłami dla lat 1800–1945 | 47 |
| 5.2. Wyjaśnienie pojęcia: słownik zniemczający | 49 |
| 5.2.1. Liczba i rodzaje słowników zniemczających | 50 |
| 5.2.2. Joachim Heinrich Campe – informacje biograficzne | 53 |
| 5.2.3. Słownik zniemczający Joachima Heinricha Campego z roku 1801 | 54 |
| 5.3. Podsumowanie | 60 |
| 5.4. Wyjaśnienie pojęcia: słownik spolszczający | 61 |
| 5.4.1. Liczba i rodzaje słowników spolszczających | 62 |
| 5.4.2. E.S. Kortowicz – informacje biograficzne | 64 |
| 5.4.3. Słownik spolszczający E.S. Kortowicza z roku 1891 | 65 |
| 5.5. Podsumowanie | 66 |
| 6. Definicje i charakterystyka (objaśniających) słowników wyrazów obcych | 68 |
| 6.1. Słowniki wyrazów obcych w Niemczech | 68 |
| 6.1.1. Słownik wyrazów obcych Wilhelma Liebknechta z roku 1953 | 70 |
| 6.2. Podsumowanie | 71 |
| 6.3. Słowniki wyrazów obcych w Polsce | 72 |
| 6.3.1. Słownik wyrazów obcych Michała Arcta z roku 1921 | 74 |
| 6.4. Podsumowanie | 76 |
| 7. Definicja i charakterystyka słowników objaśniająco-zniemczających | 78 |
| 7.1. Liczba i rodzaje słowników objaśniająco-zniemczających | 78 |
| 7.1.1. Słownik objaśniająco-zniemczający Johanna Christiana Augusta Heysego z roku 1809 | 80 |
| 7.2. Podsumowanie | 83 |
| 8. Metody zniemczania i spolszczania wyrazów zapożyczonych | 84 |
| 8.1. Podsumowanie | 89 |
| 9. Typy słowotwórcze w obrębie ekwiwalentów | 91 |
| 9.1. Podsumowanie | 95 |
| Część II 97 | |
| 10. Liczba i układ haseł w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) i słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 99 |
| 11. Klasyfikacja haseł według części mowy | 101 |
| 11.1. Słownik zniemczający Eduarda Engela (1918) | 101 |
| 11.2. Słownik spolszczający Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 106 |
| 11.3. Podsumowanie | 109 |
| 12. Stratyfikacja genetyczna haseł | 111 |
| 12.1. Słownik zniemczający Eduarda Engela (1918) | 112 |
| 12.2. Słownik spolszczający Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 116 |
| 12.3. Podsumowanie | 118 |
| 13. Kompozycje jako hasła w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) i słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 120 |
| 13.1. Kompozycje jako hasła w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) | 120 |
| 13.2. Kompozycje jako hasła w słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 121 |
| 13.3. Podsumowanie | 122 |
| 14. Frazeologizmy | 123 |
| 14.1. Frazeologizmy jako hasła w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) | 124 |
| 14.2. Podsumowanie | 125 |
| 15. System kwalifikowania haseł w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) i słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 126 |
| 15.1. Uwagi o systemie kwalifikowania w słownikach zapożyczeń dla lat 1800–1945 | 126 |
| 15.2. System kwalifikowania haseł w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) | 129 |
| 15.3. System kwalifikowania haseł w słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 132 |
| 15.4. Podsumowanie | 134 |
| 16. Liczba ekwiwalentów w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) i słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 135 |
| 16.1. Liczba ekwiwalentów w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) | 135 |
| 16.2. Liczba ekwiwalentów w słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 137 |
| 16.3. Podsumowanie | 138 |
| 17. Klasyfikacja ekwiwalentów według typów słowotwórczych | 140 |
| 17.1. Słownik zniemczający Eduarda Engela (1918) | 140 |
| 17.1.1. Słowotwórstwo rzeczowników jako ekwiwalentów | 140 |
| 17.1.1.1. Wyrazy proste jako ekwiwalenty vs. wyrazy proste po stronie haseł | 141 |
| 17.1.1.2. Derywaty sufiksalne jako ekwiwalenty vs. wyrazy proste po stronie haseł | 141 |
| 17.1.1.3. Wyrazy proste jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 141 |
| 17.1.1.4. Derywaty sufiksalne jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 142 |
| 17.1.1.5. Wyrazy proste jako ekwiwalenty vs. złożenia po stronie haseł | 146 |
| 17.1.1.6. Derywaty sufiksalne jako ekwiwalenty vs. złożenia po stronie haseł | 147 |
| 17.1.2. Słowotwórstwo przymiotników jako ekwiwalentów | 147 |
| 17.1.2.1. Wyrazy proste jako ekwiwalenty vs. wyrazy proste po stronie haseł | 148 |
| 17.1.2.2. Derywaty sufiksalne jako ekwiwalenty vs. wyrazy proste po stronie haseł | 148 |
| 17.1.2.3. Wyrazy proste jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 148 |
| 17.1.2.4. Derywaty sufiksalne jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 148 |
| 17.1.3. Słowotwórstwo czasowników jako ekwiwalentów | 151 |
| 17.1.3.1. Wyrazy proste jako ekwiwalenty vs. wyrazy proste po stronie haseł | 152 |
| 17.1.3.2. Wyrazy proste jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 152 |
| 17.1.3.3. Derywaty sufiksalne jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 152 |
| 17.1.3.4. Derywaty prefiksalne jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 152 |
| 17.1.4. Przyimki jako ekwiwalenty | 152 |
| 17.2. Podsumowanie | 153 |
| 17.3. Słownik spolszczający Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 154 |
| 17.3.1. Słowotwórstwo rzeczowników jako ekwiwalentów | 154 |
| 17.3.1.1. Wyrazy proste jako ekwiwalenty vs. wyrazy proste po stronie haseł | 154 |
| 17.3.1.2. Derywaty sufiksalne jako ekwiwalenty vs. wyrazy proste po stronie haseł | 155 |
| 17.3.1.3. Wyrazy proste jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 155 |
| 17.3.1.4. Derywaty sufiksalne jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 155 |
| 17.3.1.5. Derywaty sufiksalne jako ekwiwalenty vs. złożenia po stronie haseł | 157 |
| 17.3.2. Słowotwórstwo przymiotników jako ekwiwalentów | 158 |
| 17.3.2.1. Wyrazy proste jako ekwiwalenty vs. wyrazy proste po stronie haseł | 158 |
| 17.3.2.2. Wyrazy proste jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 158 |
| 17.3.2.3. Derywaty sufiksalne jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 159 |
| 17.3.3. Słowotwórstwo czasowników jako ekwiwalentów | 160 |
| 17.3.3.1. Wyrazy proste jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 160 |
| 17.3.3.2. Derywaty sufiksalne jako ekwiwalenty vs. derywaty sufiksalne po stronie haseł | 160 |
| 17.3.3.3. Derywaty prefiksalne jako ekwiwalenty vs. derywaty prefiksalne po stronie haseł | 161 |
| 17.4. Podsumowanie | 162 |
| 17.5. Porównanie typów słowotwórczych w pozycji ekwiwalentów w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) i słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 163 |
| 18. Wyrazy złożone jako ekwiwalenty w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) i słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 167 |
| 18.1. Wyrazy złożone jako ekwiwalenty w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) | 167 |
| 18.1.1. Wyrazy złożone po stronie rodzimych odpowiedników i ich złożone hasła | 167 |
| 18.1.2. Wyrazy złożone po stronie rodzimych odpowiedników i ich niezłożone hasła | 169 |
| 18.2. Podsumowanie | 171 |
| 18.3. Wyrazy złożone jako ekwiwalenty w słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 172 |
| 18.3.1. Wyrazy złożone po stronie rodzimych odpowiedników i ich złożone hasła | 173 |
| 18.3.2. Wyrazy złożone po stronie rodzimych odpowiedników i ich niezłożone hasła | 173 |
| 18.4. Podsumowanie | 175 |
| 18.5. Porównanie kompozycji jako ekwiwalentów w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) i słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 175 |
| 19. Frazeologizmy jako ekwiwalenty w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) | 179 |
| 19.1. Frazeologizmy po stronie rodzimych odpowiedników i ich frazeologiczne hasła | 179 |
| 19.2. Frazeologizmy po stronie rodzimych odpowiedników i ich niefrazeologiczne hasła | 181 |
| 19.3. Podsumowanie | 184 |
| 20. System kwalifikowania ekwiwalentów w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) i słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 186 |
| 20.1. System kwalifikowania ekwiwalentów w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) | 186 |
| 20.2. System kwalifikowania ekwiwalentów w słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 188 |
| 20.3. Podsumowanie | 190 |
| 21. Rodzaje glos | 191 |
| 21.1. Glosy przy ekwiwalentach w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) i słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 192 |
| 22. Pochodzenie ekwiwalentów w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) i słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 194 |
| 22.1. Pochodzenie ekwiwalentów w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) | 194 |
| 22.2. Pochodzenie ekwiwalentów w słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 197 |
| 22.3. Podsumowanie | 199 |
| 23. Skuteczność propozycji ekwiwalentów w słowniku zniemczającym Eduarda Engela (1918) i słowniku spolszczającym Władysława Niedźwiedzkiego (1917) | 200 |
| 23.1. Podsumowanie | 202 |
| 24. Wnioski końcowe | 203 |
| 25. Bibliografia | 211 |
| 25.1. Literatura podmiotu | 211 |
| 25.2. Literatura przedmiotu | 211 |
| Zusammenfassung | 239 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
