POLECAMY
Koszyk
Ostre stany zagrożenia życia w obrażeniach ciała
Redakcja:
Wydawca:
Format:
epub, mobi, ibuk
Do późnego średniowiecza dominowały rany zadawane bronią białą, wraz z pojawieniem się prochu strzelniczego zwiększyła się energia zadawanych obrażeń, a przez to ich rozległość, oraz pojawił się nowy czynnik – wysoka temperatura. W dobie rozkwitu przemysłu ciężkiego masowym problemem stały się wypadki przy pracy, natomiast z postępem motoryzacji przybyła znaczna liczba pacjentów poszkodowanych w wypadkach drogowych.
Ciężkie obrażenia ciała wydają się całkowicie nieprzewidywalne zarówno ze względu na ich rozległość, różne czynniki sprawcze, czas zdarzenia i transportu do szpitala, jak i wyjściowy stan pacjenta w chwili zdarzenia oraz jego obciążenia chorobowe. Mimo że każdy uraz jest inny, postępowanie w większości przypadków powinno być zgodne z wytycznymi i algorytmami.
„Ostre stany zagrożenia życia w obrażeniach ciała” to skarbnica wiedzy o postępowaniu ratunkowym w różnych stanach zagrożenia życia związanych z urazami. Jednolity układ rozdziałów obejmujący medyczne czynności ratunkowe w części przedszpitalnej, leczenie ratunkowe w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym oraz specjalistyczne leczenie w docelowym oddziale szpitalnym pomaga w poruszaniu się po obszernej tematyce.
Autorami są wybitni specjaliści, znawcy tematu, nauczyciele akademiccy i doświadczeni praktycy.
Książka jest doskonałym źródłem wiadomości przede wszystkim dla osób przygotowujących się do egzaminu specjalizacyjnego z medycyny ratunkowej, chirurgii czy ortopedii, a także lekarzy pracujących w Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych i Centrach Urazowych. Powinna też zainteresować studentów medycyny.
| Rok wydania | 2018 |
|---|---|
| Liczba stron | 1209 |
| Kategoria | Medycyna ratunkowa |
| Wydawca | PZWL Wydawnictwo Lekarskie |
| ISBN-13 | 978-83-200-5665-5 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Rekomendacja I Jerzy Robert Ładny XXXV | |
| Rekomendacja II Krzysztof Bielecki XXXVII | |
| Rekomendacja III Radosław Owczuk XXXIX | |
| Kilka słów od Redaktorów Naukowych Krystyn Sosada, Wojciech Żurawiński XLI | |
| 1. Epidemiologia ciężkich urazów ciała Zbigniew Śledziński, Dariusz Łaski | 1 |
| 1.1. Wprowadzenie | 1 |
| 1.2. Pandemia urazów | 2 |
| 1.3. Epidemiologia urazów z punktu widzenia szpitalnego oddziału ratunkowego | 6 |
| 1.4. Wypadki drogowe | 12 |
| 1.5. Przemoc i samobójstwa | 14 |
| 1.6. Upadki | 16 |
| 1.7. Urazy na skutek wypadku w pracy | 17 |
| 1.8. Urazy na skutek uprawiania sportu | 18 |
| 1.9. Urazy a alkohol | 18 |
| 1.10. Ciężkie urazy. Politrauma | 19 |
| Piśmiennictwo | 22 |
| 2. Organizacja i funkcjonowanie centrów urazowych w Polsce i na świecie Leszek Brongel | 23 |
| Piśmiennictwo | 36 |
| 3. Badanie pacjenta urazowego Jerzy Robert Ładny, Marzena Wojewódzka-Żelezniakowicz | 39 |
| 3.1. Wprowadzenie | 39 |
| 3.2. Badanie podmiotowe | 39 |
| 3.2.1. Dolegliwości bólowe (SAMPLE – pain) i skale oceny bólu | 40 |
| 3.2.2. Pozostałe elementy SAMPLE | 42 |
| 3.3. Badanie przedmiotowe | 43 |
| 3.3.1. Badanie przedmiotowe w warunkach przedszpitalnych – ITLS, PHTLS (primary, secondary survey) | 43 |
| 3.3.2. Badanie przedmiotowe w warunkach szpitalnych | 47 |
| 3.4. Badania obrazowe wykorzystywane podczas oceny pacjenta z obrażeniami ciała | 54 |
| 3.5. Badanie pacjenta urazowego w sytuacjach szczególnych | 55 |
| 3.5.1. Pourazowe zatrzymanie krążenia | 55 |
| 3.5.2. Badanie ciężarnej | 56 |
| Piśmiennictwo | 57 |
| 4. Resuscytacja pacjenta urazowego Dorota Zyśko, Dariusz Timler | 59 |
| 4.1. Wprowadzenie | 59 |
| 4.2. Epidemiologia urazowego zatrzymania krążenia | 61 |
| 4.2.1. Miejsce zdarzenia urazowego zatrzymania krążenia (TCA) | 62 |
| 4.2.2. Obrażenia ciała u pacjentów z TCA oceniane według skali ISS | 62 |
| 4.2.3. Mechanizm urazu ciała | 62 |
| 4.2.4. Pierwszy zarejestrowany rytm serca | 63 |
| 4.3. Etiopatogeneza urazowego zatrzymania krążenia | 64 |
| 4.4. Hipotermia | 65 |
| 4.5. Kwasica | 66 |
| 4.6. Objawy urazowego zatrzymania krążenia | 67 |
| 4.7. Rozpoznanie urazowego zatrzymania krążenia | 67 |
| 4.7.1. Warunki przedszpitalne | 67 |
| 4.7.2. Pacjent z TCA w szpitalu | 68 |
| 4.8. Medyczne czynności ratunkowe prowadzone przez zespoły ratownictwa medycznego podstawowe (P) i specjalistyczne (S) na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 72 |
| 4.9. Postępowanie w SOR | 75 |
| 4.10. Leczenie specjalistyczne | 75 |
| Piśmiennictwo | 76 |
| 5. Wstrząs urazowy Jerzy Lasek | 79 |
| 5.1. Definicje | 79 |
| 5.2. Rodzaje wstrząsu i ich patomechanizm | 80 |
| 5.3. Rozpoznanie przedszpitalne | 82 |
| 5.4. Transport pacjenta, postępowanie przedszpitalne i szpitalne | 84 |
| Piśmiennictwo | 91 |
| 6. Zasady transportu i monitorowanie pacjenta urazowego Łukasz Krzych, Tomasz Sanak | 93 |
| 6.1. Wprowadzenie | 93 |
| 6.2. Transport pierwotny | 94 |
| 6.2.1. Bezpieczeństwo pacjenta i zespołu ratownictwa medycznego | 95 |
| 6.2.2. Siły i środki | 95 |
| 6.2.3. Modyfikacje techniki transportu | 96 |
| 6.2.4. Akronim AT-MIST ETA – przekazanie informacji o poszkodowanym do SOR/CU | 97 |
| 6.2.5. Komfort termiczny | 98 |
| 6.2.6. Monitorowanie podczas transportu | 98 |
| 6.3. Transport wtórny | 100 |
| 6.4. Transport wewnątrzszpitalny | 101 |
| Piśmiennictwo . | 104 |
| 7. Analgezja, sedacja i anestezja pacjentów urazowych Opracowanie merytoryczne rozdz. 7 Cezary Pakulski | 105 |
| 7.1. Wprowadzenie Cezary Pakulski | 105 |
| 7.1.1. Definicje | 105 |
| 7.1.2. Wspólne problemy | 106 |
| 7.2. Analgezja, sedacja i anestezja pacjentów z obrażeniami głowy Cezary Pakulski | 116 |
| 7.2.1. Analgezja, sedacja i anestezja na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 118 |
| 7.2.2. Analgezja, sedacja i anestezja w działaniach prowadzonych na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej | 122 |
| 7.2.3. Analgezja, sedacja i anestezja w działaniach prowadzonych na docelowym oddziale szpitalnym przez specjalistę w danej dziedzinie | 124 |
| 7.3. Analgezja, sedacja i anestezja pacjentów z obrażeniami twarzoczaszki Cezary Pakulski | 129 |
| 7.3.1. Analgezja, sedacja i anestezja na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 129 |
| 7.3.2. Analgezja, sedacja i anestezja w działaniach prowadzonych na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej | 132 |
| 7.3.3. Analgezja, sedacja i anestezja w działaniach prowadzonych na docelowym oddziale szpitalnym przez specjalistę w danej dziedzinie | 134 |
| 7.4. Analgezja, sedacja i anestezja pacjentów z obrażeniami gałki ocznej Cezary Pakulski | 137 |
| 7.4.1. Analgezja, sedacja i anestezja na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 137 |
| 7.4.2. Analgezja, sedacja i anestezja w działaniach prowadzonych na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej | 138 |
| 7.4.3. Analgezja, sedacja i anestezja w działaniach prowadzonych na docelowym oddziale szpitalnym przez specjalistę w danej dziedzinie | 139 |
| 7.5. Analgezja, sedacja i anestezja pacjentów z obrażeniami szyi Cezary Pakulski | 143 |
| 7.5.1. Analgezja, sedacja i anestezja na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 143 |
| 7.5.2. Analgezja, sedacja i anestezja w działaniach prowadzonych na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej | 144 |
| 7.5.3. Analgezja, sedacja i anestezja w działaniach prowadzonych na docelowym oddziale szpitalnym przez specjalistę w danej dziedzinie | 145 |
| 7.6. Analgezja, sedacja i anestezja pacjentów z obrażeniami klatki piersiowej i brzucha Cezary Pakulski | 146 |
| 7.6.1. Analgezja, sedacja i anestezja na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 147 |
| 7.6.2. Analgezja, sedacja i anestezja w działaniach prowadzonych na szpitalnym oddziale ratunkowym przez specjalistę medycyny ratunkowej | 150 |
| 7.6.3. Analgezja, sedacja i anestezja w działaniach prowadzonych na docelowym oddziale szpitalnym przez specjalistę w danej dziedzinie | 151 |
| Piśmiennictwo | 153 |
| 7.7. Analgezja, sedacja i anestezja pacjentów z obrażeniami narządu ruchu Jacek Majewski, Ewa Górnik-Właszczuk | 154 |
| 7.7.1. Analgezja, sedacja i anestezja w okresie przedszpitalnym | 154 |
| 7.7.2. Analgezja, sedacja i anestezja w okresie szpitalnym | 155 |
| Piśmiennictwo | 160 |
| 7.8. Analgezja, sedacja i anestezja dzieci z urazami Ludwik Stołtny | 161 |
| 7.8.1. Wprowadzenie | 161 |
| 7.8.2. Zasady leczenia bólu u dzieci | 164 |
| 7.9. Analgezja, sedacja i anestezja pacjentów urazowych w wieku podeszłym Jerzy Wordliczek, Renata Zajączkowska | 172 |
| 7.9.1. Wprowadzenie | 172 |
| 7.9.2. Zmiany farmakokinetyki leków związane z wiekiem | 174 |
| 7.9.3. Ból pourazowy u pacjentów w wieku podeszłym | 174 |
| 7.9.4. Postępowanie okołooperacyjne u pourazowego pacjenta w wieku podeszłym | 187 |
| 7.9.5. Analgosedacja u pacjenta geriatrycznego po urazie | 191 |
| Piśmiennictwo | 194 |
| 7.10. Analgezja, sedacja i anestezja kobiety ciężarnej po urazie Michał Gaca, Mieczysław Pietrzyk | 195 |
| 7.10.1. Wprowadzenie | 195 |
| 7.10.2. Środki farmakologiczne stosowane podczas znieczulenia u kobiet ciężarnych | 201 |
| Piśmiennictwo | 208 |
| 8. Znieczulenie regionalne Waldemar Machała | 209 |
| 8.1. Wprowadzenie | 209 |
| 8.2. Uśmierzanie bólu u chorego urazowego | 209 |
| 8.3. Znieczulenie regionalne | 211 |
| 8.3.1. Leki używane w znieczuleniu regionalnym | 214 |
| 8.3.2. Co komu wolno, czyli kto jest uprawniony do wykonywania znieczulenia regionalnego | 215 |
| 8.3.3. Ograniczenia znieczulenia regionalnego u chorych po urazie, czyli co należy wiedzieć, zanim podejmie się decyzję o jego wykonaniu – rozważania praktyczne | 216 |
| 8.3.4. Warunki bezpiecznego znieczulenia regionalnego u chorych po urazie | 218 |
| 8.3.5. Sedacja w czasie znieczulenia ogólnego | 219 |
| 8.3.6. Zgoda na wykonanie znieczulenia regionalnego | 220 |
| 8.3.7. Praktyczne aspekty wybranych rodzajów znieczulenia regionalnego | 221 |
| 8.4. Zakończenie | 225 |
| Piśmiennictwo | 225 |
| 9. Ból pourazowy Małgorzata Malec-Milewska, Radosław Chutkowski | 227 |
| 9.1. Wprowadzenie | 227 |
| 9.1.1. Definicja | 227 |
| 9.1.2. Epidemiologia | 227 |
| 9.1.3. Patomechanizm i objawy | 228 |
| 9.1.4. Okresy bólu po urazie ciała | 229 |
| 9.2. Postępowanie przeciwbólowe w zależności od miejsca świadczenia pomocy medycznej oraz od poszczególnych okresów po urazie ciała | 229 |
| 9.2.1. Postępowanie przeciwbólowe na miejscu wypadku i w czasie transportu | 229 |
| 9.2.2. Postępowanie przeciwbólowe w SOR | 233 |
| 9.2.3. Postępowanie przeciwbólowe w opiece ambulatoryjnej i w domu pacjenta | 237 |
| 9.2.4. Przetrwały ból pourazowy | 238 |
| 9.3. Podsumowanie | 241 |
| Piśmiennictwo | 241 |
| 10. Krwotok pourazowy i urazowe uszkodzenie naczyń Piotr Richter, Marian Kratochwil | 243 |
| 10.1. Wprowadzenie | 243 |
| 10.2. Postępowanie przedszpitalne, na miejscu zdarzenia | 243 |
| 10.3. Transport do centrum urazowego | 244 |
| 10.4. Postępowanie w SOR | 246 |
| 10.4.1. Badania laboratoryjne | 246 |
| 10.4.2. Badania obrazowe | 247 |
| 10.4.3. Czynniki ryzyka i dalsze postępowanie szpitalne | 247 |
| 10.4.4. Farmakoterapia | 250 |
| 10.5. Obrażenia naczyń brzusznych | 250 |
| 10.6. Krwotok urazowy kończyn | 256 |
| 10.6.1. Postępowanie na miejscu wypadku | 256 |
| 10.6.2. Postępowanie w SOR | 258 |
| Piśmiennictwo | 259 |
| 11. Urazy czaszkowo-mózgowe Dariusz Szczepanek, Tomasz Trojanowski | 261 |
| 11.1. Wprowadzenie | 261 |
| 11.2. Bezpośrednie skutki urazu mózgu | 262 |
| 11.3. Ocena stanu pacjenta | 264 |
| 11.4. Postępowanie z chorymi po urazach czaszkowo-mózgowych z pierwotnymi uszkodzeniami mózgu | 265 |
| 11.4.1. Medyczne czynności ratunkowe na miejscu wypadku | 265 |
| 11.4.2. Postępowanie w SOR | 266 |
| 11.4.3. Kwalifikacja chorych po urazach głowy do leczenia szpitalnego | 267 |
| 11.5. Charakterystyka wybranych urazów czaszkowo-mózgowych | 268 |
| 11.5.1. Pourazowe krwiaki wewnątrzczaszkowe | 268 |
| 11.5.2. Złamania kości czaszki | 275 |
| 11.5.3. Otwarty uraz czaszki | 275 |
| 11.5.4. Płynotok | 276 |
| 11.5.5. Przetoki tętniczo-jamiste | 277 |
| Piśmiennictwo | 277 |
| 12. Urazy kręgosłupa i rdzenia kręgowego Witold Janusz, Tomasz Trojanowski | 279 |
| 12.1. Epidemiologia | 279 |
| 12.2. Biomechanika urazów kręgosłupa szyjnego | 280 |
| 12.2.1. Urazy kręgosłupa | 280 |
| 12.2.2. Urazy rdzenia kręgowego | 283 |
| 12.3. Postępowanie przedszpitalne | 284 |
| 12.4. Postępowanie w SOR | 286 |
| 12.4.1. Badanie przedmiotowe | 286 |
| 12.4.2. Diagnostyka obrazowa | 288 |
| 12.4.3. Podsumowanie zaleceń | 292 |
| 12.4.4. Farmakoterapia w ciężkich urazach rdzenia kręgowego | 293 |
| 12.5. Leczenie specjalistyczne na docelowym oddziale szpitalnym | 294 |
| 12.5.1. Ogólne zasady leczenia | 294 |
| 12.5.2. Leczenie nieoperacyjne | 294 |
| 12.5.3. Leczenie operacyjne | 296 |
| Piśmiennictwo | 297 |
| 13. Obrażenia twarzoczaszki Iwona Niedzielska | 299 |
| 13.1. Wprowadzenie | 299 |
| 13.2. Transport pacjenta z obrażeniami twarzoczaszki | 302 |
| 13.3. Odmienne warunki intubacji pacjenta z obrażeniami twarzoczaszki | 303 |
| 13.4. Rodzaje unieruchomienia złamanej szczęki/żuchwy, zębów, wyrostka zębodołowego w ramach medycznych czynności ratunkowych | 304 |
| 13.5. Rodzaje unieruchomienia złamanej szczęki/żuchwy, zębów, wyrostka zębodołowego w ramach pomocy specjalistycznej – rozwiązania tymczasowe | 304 |
| 13.6. Rodzaje unieruchomienia złamanej szczęki/żuchwy, zębów, wyrostka zębodołowego w ramach pomocy specjalistycznej – rozwiązania ostateczne | 306 |
| 13.7. Postępowanie z obrażeniami twarzoczaszki ze współistniejącymi obrażeniami części mózgowej czaszki | 310 |
| 13.8. Postępowanie z obrażeniami części twarzowej czaszki oraz ciałem obcym | 311 |
| 13.9. Postępowanie z obrażeniami części twarzowej czaszki ze współistniejącymi uszkodzeniami narządu wzroku | 314 |
| 13.9.1. Podwójne widzenie | 314 |
| 13.9.2. Ciało obce wewnątrzgałkowo | 317 |
| 13.9.3. Ciało obce wewnątrzoczodołowo | 317 |
| 13.9.4. Zwichnięcie gałki ocznej | 317 |
| 13.9.5. Enoftalmia gałki ocznej | 318 |
| 13.9.6. Zaburzony odruch konsensualny | 319 |
| 13.9.7. Pogorszenie lub utrata ostrości widzenia/ślepota | 319 |
| 13.9.8. Wytrzeszcz tętniący | 322 |
| 13.9.9. Nierówność źrenic | 323 |
| 13.9.10. Pęknięcie gałki ocznej | 323 |
| 13.9.11. Zespół szczeliny oczodołowej górnej | 324 |
| 13.9.12. Krwiak zagałkowy | 324 |
| 13.10. Postępowanie z obrażeniami twarzoczaszki ze współistniejącymi uszkodzeniami zębów i wyrostka zębodołowego w priorytecie natychmiastowym | 325 |
| 13.10.1. Wysunięcie zęba | 326 |
| 13.10.2. Zwichnięcie boczne | 326 |
| 13.10.3. Zwichnięcie całkowite – wybicie zęba | 327 |
| 13.10.4. Złamanie korzenia | 328 |
| 13.10.5. Złamanie wyrostka zębodołowego | 329 |
| 13.11. Postępowanie z obrażeniami twarzoczaszki ze współistniejącym krwawieniem/krwotokiem | 329 |
| 13.12. Złamanie górnego piętra twarzy: złamanie zatoki czołowej, złamanie czołowo-oczodołowo-nosowe, dyslokacja oczodołowo-nosowa | 333 |
| 13.12.1. Złamanie ścian kostnych zatoki czołowej | 333 |
| 13.12.2. Dyslokacja oczodołowo-nosowa (DON) lub złamanie nosowo-oczodołowo-sitowe (NOS) | 334 |
| 13.12.3. Przemieszczenie górnego masywu twarzy | 334 |
| 13.12.4. Złamanie kości nosa | 336 |
| 13.13. Złamanie środkowego piętra twarzy | 338 |
| 13.13.1. Złamanie szczęki Le Fort I | 339 |
| 13.13.2. Złamanie szczęki Le Fort II | 341 |
| 13.13.3. Złamanie szczęki Le Fort III | 344 |
| 13.13.4. Złamanie oczodołu | 345 |
| 13.13.5. Złamanie jarzmowo-oczodołowe | 348 |
| 13.13.6. Złamanie jarzmowo-szczękowo-oczodołowe | 349 |
| 13.13.7. Izolowane złamanie łuku kości jarzmowej | 352 |
| 13.14. Złamanie dolnego piętra twarzy | 353 |
| 13.14.1. Złamanie żuchwy | 353 |
| 13.14.2. Złamanie wyrostka kłykciowego | 357 |
| 13.14.3. Zwichnięcie stawu skroniowo-żuchwowego | 358 |
| Piśmiennictwo | 362 |
| 14. Obrażenia gałki ocznej Katarzyna Michalska-Małecka | 365 |
| 14.1. Definicje | 365 |
| 14.2. Wprowadzenie | 366 |
| 14.3. Badanie okulistyczne | 366 |
| 14.3.1. Badanie ostrości wzroku | 366 |
| 14.3.2. Badanie aparatu zewnętrznego oka | 366 |
| 14.3.3. Badanie ruchomości gałek ocznych | 367 |
| 14.3.4. Badanie reakcji źrenic na światło | 367 |
| 14.3.5. Badanie odcinka przedniego gałki ocznej – rogówki | 368 |
| 14.3.6. Badanie komory przedniej oka | 368 |
| 14.3.7. Badanie spojówki i twardówki | 369 |
| 14.3.8. Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego | 369 |
| 14.3.9. Badanie w lampie szczelinowej | 370 |
| 14.4. Postępowanie po urazie oka | 370 |
| 14.4.1. Postępowanie na miejscu zdarzenia i w transporcie | 370 |
| 14.4.2. Postępowanie w SOR | 370 |
| 14.5. Postępowanie w przypadku różnych rodzajów obrażeń oka | 371 |
| 14.5.1. Stłuczenia i krwiaki powiek | 371 |
| 14.5.2. Rany powiek | 372 |
| 14.5.3. Erozja rogówki | 374 |
| 14.5.4. Ciało obce w rogówce i spojówce | 375 |
| 14.5.5. Rana rogówki | 376 |
| 14.5.6. Krwistek | 378 |
| 14.5.7. Ciało obce wewnątrzgałkowe | 379 |
| 14.5.8. Zaćma pourazowa | 381 |
| 14.5.9. Podwichnięcie i zwichnięcie soczewki | 382 |
| 14.5.10. Oparzenia chemiczne | 383 |
| 14.5.11. Uszkodzenie promieniowaniem UV | 385 |
| 14.5.12. Uszkodzenie termiczne | 387 |
| 14.5.13. Podspojówkowy wylew krwi | 388 |
| 14.5.14. Złamanie oczodołu, złamanie ściany dolnej oczodołu typu blow out | 389 |
| Piśmiennictwo | 390 |
| 15. Obrażenia szyi Jacek Szeliga | 393 |
| 15.1. Wprowadzenie | 393 |
| 15.2. Epidemiologia | 394 |
| 15.3. Etiopatogeneza | 395 |
| 15.4. Objawy | 396 |
| 15.5. Rozpoznanie | 398 |
| 15.5.1. Diagnostyka przedszpitalna | 398 |
| 15.5.2. Diagnostyka szpitalna | 400 |
| 15.5.3. Rozpoznanie różnicowe | 403 |
| 15.6. Medyczne czynności ratunkowe prowadzone na miejscu zdarzenia przez zespoły ratownictwa medycznego | 403 |
| 15.7. Medyczne czynności ratunkowe w SOR | 404 |
| 15.7.1. Zapewnienie drożności dróg oddechowych | 405 |
| 15.7.2. Ocena wentylacji | 405 |
| 15.7.3. Ocena układu krążenia, tętna i ciśnienia tętniczego krwi | 406 |
| 15.7.4. Ocena deficytów neurologicznych i dostęp naczyniowy | 406 |
| 15.8. Leczenie specjalistyczne | 407 |
| 15.8.1. Pacjenci niestabilni hemodynamicznie | 407 |
| 15.8.2. Pacjenci stabilni hemodynamicznie | 407 |
| 15.9. Podsumowanie (ryc. 15.2) | 410 |
| Piśmiennictwo | 411 |
| 16. Obrażenia klatki piersiowej Jarosław Kużdżał | 413 |
| 16.1. Patofizjologia urazowych uszkodzeń klatki piersiowej Jarosław Kużdżał | 413 |
| 16.1.1. Wprowadzenie | 413 |
| 16.1.2. Urazy tępe | 414 |
| 16.1.3. Urazy przenikające | 416 |
| 16.2. Uszkodzenia ściany klatki piersiowej Jarosław Kużdżał | 420 |
| 16.2.1. Wprowadzenie | 420 |
| 16.2.2. Epidemiologia | 420 |
| 16.2.3. Etiopatogeneza | 421 |
| 16.2.4. Objawy | 422 |
| 16.2.5. Rozpoznanie | 423 |
| 16.2.6. Postępowanie na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 423 |
| 16.2.7. Postępowanie w SOR | 424 |
| 16.2.8. Leczenie specjalistyczne | 424 |
| 16.3. Uszkodzenia przepony Krzysztof Bederski, Jarosław Kużdżał | 425 |
| 16.3.1. Wprowadzenie | 425 |
| 16.3.2. Epidemiologia | 426 |
| 16.3.3. Etiopatogeneza | 426 |
| 16.3.4. Objawy | 428 |
| 16.3.5. Rozpoznanie | 429 |
| 16.3.6. Leczenie | 430 |
| 16.4. Uszkodzenia dolnych dróg oddechowych Janusz Warmus, Jarosław Kużdżał | 433 |
| 16.4.1. Wprowadzenie | 433 |
| 16.4.2. Epidemiologia | 433 |
| 16.4.3. Etiopatogeneza | 433 |
| 16.4.4. Objawy i rozpoznanie | 434 |
| 16.4.5. Postępowanie na miejscu zdarzenia | 435 |
| 16.4.6. Postępowanie w SOR | 435 |
| 16.4.7. Leczenie specjalistyczne | 436 |
| 16.4.8. Oparzenia dróg oddechowych | 438 |
| 16.5. Odma opłucnowa i krwiak jamy opłucnej Janusz Warmus, Jarosław Kużdżał | 440 |
| 16.5.1. Wprowadzenie | 440 |
| 16.5.2. Odma opłucnowa | 441 |
| 16.5.3. Krwiak jamy opłucnej | 446 |
| 16.6. Uszkodzenia płuc Zbigniew Grochowski, Jarosław Kużdżał | 450 |
| 16.6.1. Wprowadzenie | 450 |
| 16.6.2. Stłuczenie płuca | 450 |
| 16.6.3. Rozerwanie płuca | 454 |
| 16.6.4. Krwiak płuca | 455 |
| 16.6.5. Pourazowa torbiel rzekoma płuca | 457 |
| 16.7. Uszkodzenia przełyku Janusz Włodarczyk, Jarosław Kużdżał | 460 |
| 16.7.1. Uszkodzenia tępe | 460 |
| 16.7.2. Uszkodzenia przenikające | 463 |
| 16.7.3. Oparzenia chemiczne przełyku | 464 |
| 16.8. Uszkodzenia serca Tomasz Gil, Jarosław Kużdżał | 468 |
| 16.8.1. Uszkodzenia przenikające serca | 468 |
| 16.8.2. Tępe uszkodzenia serca | 475 |
| Piśmiennictwo | 480 |
| 17. Obrażenia brzucha Grzegorz Wallner, Michał Solecki | 485 |
| 17.1. Definicje | 485 |
| 17.2. Epidemiologia | 485 |
| 17.3. Etiopatogeneza | 486 |
| 17.4. Objawy | 486 |
| 17.5. Rozpoznanie | 487 |
| 17.6. Postępowanie na miejscu zdarzenia i w trakcie transportu | 491 |
| 17.7. Postępowanie w SOR | 493 |
| 17.8. Leczenie specjalistyczne | 493 |
| 17.8.1. Żołądek | 495 |
| 17.8.2. Dwunastnica | 495 |
| 17.8.3. Jelito cienkie i krezka | 496 |
| 17.8.4. Jelito grube i odbytnica | 496 |
| 17.8.5. Wątroba | 497 |
| 17.8.6. Trzustka | 497 |
| 17.8.7. Śledziona | 498 |
| 17.9. Zespół ciasnoty wewnątrzbrzusznej | 498 |
| 17.10. Podsumowanie | 500 |
| Piśmiennictwo | 500 |
| 18. Obrażenia wątroby Krzysztof Zieniewicz | 501 |
| 18.1. Definicja | 501 |
| 18.2. Epidemiologia | 501 |
| 18.3. Etiopatogeneza | 502 |
| 18.4. Objawy | 503 |
| 18.5. Rozpoznanie | 503 |
| 18.6. Medyczne czynności ratunkowe prowadzone na miejscu zdarzenia, w transporcie i w SOR | 506 |
| 18.7. Leczenie specjalistyczne | 507 |
| 18.7.1. Leczenie zachowawcze | 508 |
| 18.7.2. Leczenie chirurgiczne doraźne | 509 |
| 18.7.3. Leczenie chirurgiczne w ośrodku specjalistycznym | 510 |
| 18.8. Podsumowanie | 512 |
| Piśmiennictwo | 513 |
| 19. Urazy układu moczowo-płciowego Andrzej Prajsner | 515 |
| 19.1. Wprowadzenie | 515 |
| 19.1.1. Definicja | 515 |
| 19.1.2. Epidemiologia | 515 |
| 19.1.3. Etiopatogeneza | 515 |
| 19.1.4. Postępowanie w warunkach przedszpitalnych | 516 |
| 19.1.5. Postępowanie w SOR | 516 |
| 19.1.6. Podsumowanie | 517 |
| 19.2. Urazy nerek | 517 |
| 19.2.1. Epidemiologia | 517 |
| 19.2.2. Etiopatogeneza | 518 |
| 19.2.3. Objawy | 518 |
| 19.2.4. Postępowanie w warunkach przedszpitalnych | 518 |
| 19.2.5. Postępowanie w SOR | 518 |
| 19.2.6. Leczenie specjalistyczne na oddziale urologicznym | 519 |
| 19.2.7. Podsumowanie | 523 |
| 19.3. Uszkodzenia moczowodu | 525 |
| 19.3.1. Epidemiologia | 525 |
| 19.3.2. Etiopatogeneza | 525 |
| 19.3.3. Objawy | 525 |
| 19.3.4. Postępowanie w warunkach przedszpitalnych | 526 |
| 19.3.5. Postępowanie w SOR | 526 |
| 19.3.6. Leczenie specjalistyczne na oddziale urologicznym | 526 |
| 19.3.7. Podsumowanie | 527 |
| 19.4. Uszkodzenia pęcherza moczowego | 528 |
| 19.4.1. Epidemiologia i etiopatogeneza | 528 |
| 19.4.2. Objawy | 529 |
| 19.4.3. Postępowanie w warunkach przedszpitalnych | 530 |
| 19.4.4. Postępowanie w SOR | 530 |
| 19.4.5. Leczenie specjalistyczne na oddziale urologicznym | 530 |
| 19.4.6. Podsumowanie | 531 |
| 19.5. Uszkodzenia cewki moczowej | 532 |
| 19.5.1. Epidemiologia | 532 |
| 19.5.2. Etiopatogeneza | 532 |
| 19.5.3. Objawy | 533 |
| 19.5.4. Postępowanie w warunkach przedszpitalnych | 533 |
| 19.5.5. Postępowanie w SOR | 534 |
| 19.5.6. Leczenie specjalistyczne na oddziale urologicznym | 534 |
| 19.5.7. Podsumowanie | 538 |
| 19.6. Uszkodzenia zewnętrznych narządów płciowych | 538 |
| 19.6.1. Epidemiologia | 538 |
| 19.6.2. Etiopatogeneza | 539 |
| 19.6.3. Objawy i wynik badania fizykalnego | 541 |
| 19.6.4. Postępowanie w warunkach przedszpitalnych | 542 |
| 19.6.5. Postępowanie w SOR | 542 |
| 19.6.6. Leczenie specjalistyczne na oddziale urologicznym | 542 |
| 19.6.7. Uwagi dotyczące uszkodzenia narządów urogenitalnych w przebiegu urazów wielonarządowych | 543 |
| 19.6.8. Postępowanie w trakcie laparotomii eksploracyjnej | 544 |
| Piśmiennictwo | 545 |
| 20. Obrażenia kości i stawów Krzysztof Słowiński, Karol Szymański | 547 |
| 20.1. Wprowadzenie | 547 |
| 20.2. Obrażenia stawów – skręcenia i zwichnięcia. Uwagi ogólne | 548 |
| 20.2.1. Skręcenie stawu | 548 |
| 20.2.2. Zwichnięcie stawu | 549 |
| 20.3. Złamania kości | 550 |
| 20.3.1. Pojęcia ogólne i podziały złamań | 550 |
| 20.3.2. Objawy złamania kości | 552 |
| 20.3.3. Wczesne powikłania złamań kości | 552 |
| 20.3.4. Późne powikłania złamań kości | 557 |
| 20.3.5. Powikłania zrostu kostnego | 559 |
| 20.3.6. Złamania patologiczne | 561 |
| 20.3.7. Doraźne postępowanie w złamaniach kości | 562 |
| 20.4. Złamania kości i zwichnięcia stawów | 563 |
| 20.4.1. Kończyna górna | 563 |
| 20.4.2. Kończyna dolna | 594 |
| 20.5. Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych | 630 |
| 20.5.1. Definicja | 630 |
| 20.5.2. Rodzaje ZCPP | 630 |
| 20.5.3. Przyczyny OZCPP | 631 |
| 20.5.4. Patomechanizm | 631 |
| 20.5.5. Skutki OZCPP | 632 |
| 20.5.6. Objawy i badanie kliniczne | 633 |
| 20.5.7. Badania i pomiary | 634 |
| 20.5.8. Leczenie | 635 |
| Piśmiennictwo | 637 |
| 21. Mnogie obrażenia ciała Krystyn Sosada, Wojciech Żurawiński | 639 |
| 21.1. Definicje | 639 |
| 21.2. Epidemiologia | 639 |
| 21.3. Rola centrum urazowego i zespołu urazowego w leczeniu MOC | 640 |
| 21.4. Diagnostyka poszkodowanych z MOC | 641 |
| 21.5. Leczenie osób poszkodowanych z MOC | 644 |
| 21.5.1. Obrażenia OUN | 644 |
| 21.5.2. Leczenie zachowawcze po urazie brzucha | 649 |
| 21.5.3. Techniki małoinwazyjne w leczeniu MOC | 650 |
| 21.5.4. Leczenie preparatami krwiopochodnymi | 650 |
| 21.5.5. Płynoterapia w leczeniu poszkodowanych z MOC | 652 |
| 21.5.6. Leki hamujące fibrynolizę w leczeniu poszkodowanych z krwotokiem pourazowym | 653 |
| 21.5.7. Ocena ryzyka wystąpienia wstrząsu pourazowego u poszkodowanych z MOC | 654 |
| 21.5.8. Niewydolność wielonarządowa u poszkodowanych z MOC | 654 |
| 21.5.9. Czynniki rokownicze w leczeniu poszkodowanych z MOC | 655 |
| 21.5.10. Ocena funkcji nerek u poszkodowanych z MOC | 658 |
| 21.5.11. Niewydolność nadnerczy w MOC | 658 |
| 21.5.12. Insulinooporność w MOC | 659 |
| 21.5.13. Ocena koagulopatii pourazowej | 659 |
| 21.5.14. Profilaktyka zakrzepicy żylnej u poszkodowanych z MOC | 659 |
| 21.5.15. Mnogie obrażenia ciała u poszkodowanych stosujących leki przeciwkrzepliwe | 660 |
| 21.6. Podsumowanie | 663 |
| Piśmiennictwo | 669 |
| 22. Leczenie ran Adam Dziki, Marta Fijałkowska, Bogusław Antoszewski | 671 |
| 22.1. Wprowadzenie | 671 |
| 22.2. Podział ran | 672 |
| 22.3. Gojenie ran | 672 |
| 22.3.1. Hemostaza | 673 |
| 22.3.2. Faza zapalna | 674 |
| 22.3.3. Faza proliferacyjna | 675 |
| 22.3.4. Faza przebudowy, dojrzewania, remodelingu | 676 |
| 22.4. Ciała obce w ranie | 677 |
| 22.5. Opracowanie rany | 678 |
| 22.6. Opatrunki | 679 |
| 22.7. Rodzaje nici stosowanych w chirurgii | 680 |
| 22.8. Rodzaje szwów stosowanych w chirurgii | 682 |
| Piśmiennictwo | 685 |
| 23. Obrażenia ciała w następstwie oparzeń Anna Chrapusta, Jerzy Strużyna | 689 |
| 23.1. Wprowadzenie | 689 |
| 23.2. Rodzaje oparzeń | 691 |
| 23.2.1. Oparzenia cieplne | 691 |
| 23.2.2. Oparzenia chemiczne | 692 |
| 23.2.3. Oparzenia elektryczne | 692 |
| 23.2.4. Oparzenia popromienne | 693 |
| 23.3. Ocena głębokości i powierzchni oparzenia | 693 |
| 23.3.1. Głębokość oparzenia | 693 |
| 23.3.2. Powierzchnia oparzenia | 694 |
| 23.4. Okresy choroby oparzeniowej | 696 |
| 23.5. Oparzenia dróg oddechowych | 697 |
| 23.6. Podział oparzeń | 697 |
| 23.7. Epidemiologia | 699 |
| 23.8. Etiopatogeneza | 699 |
| 23.9. Objawy | 701 |
| 23.10. Rozpoznanie | 703 |
| 23.11. Medyczne czynności ratunkowe prowadzone przez zespoły ratownictwa medycznego na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 704 |
| 23.12. Postępowanie w SOR | 705 |
| 23.13. Leczenie specjalistyczne | 707 |
| 23.14. Podsumowanie | 708 |
| Piśmiennictwo | 710 |
| 24. Pourazowe operacje rekonstrukcyjne i plastyczne Anna Chrapusta, Jerzy Strużyna | 711 |
| 24.1. Wprowadzenie | 711 |
| 24.2. Fizjologia gojenia ran i ich remodeling | 713 |
| 24.3. Sposoby rekonstrukcji skóry | 714 |
| 24.3.1. Rys historyczny | 714 |
| 24.3.2. Rodzaje przeszczepów | 714 |
| 24.3.3. Procesy i problemy towarzyszące przeszczepom | 716 |
| 24.3.4. Wgajanie się przeszczepu | 717 |
| 24.3.5. Nowoczesne techniki | 717 |
| 24.4. Przeszczepy śluzówki, ścięgien, powięzi, kości i chrząstek | 718 |
| 24.4.1. Przeszczepy śluzówki | 718 |
| 24.4.2. Przeszczepy ścięgien i powięzi | 719 |
| 24.4.3. Przeszczepy chrząstek | 720 |
| 24.4.4. Przeszczepy kości | 723 |
| 24.5. Płaty | 723 |
| 24.5.1. Rodzaje płatów i ich zastosowanie | 723 |
| 24.5.2. Unaczynienie mięśni | 727 |
| 24.5.3. Plastyki z odległych okolic ciała | 728 |
| 24.5.4. Reguła 6C Cormacka i Lamberty’ego | 728 |
| 24.5.5. Wolne płaty mikrochirurgiczne | 729 |
| 24.5.6. Rekonstrukcje pourazowe z wykorzystaniem płatów skórno-podskórnych, mięśniowych, skórno-powięziowych, skórno-mięśniowych | 731 |
| Piśmiennictwo | 740 |
| 25. Wskazania do replantacji kończyn Adam Domanasiewicz | 741 |
| 25.1. Wprowadzenie | 741 |
| 25.2. Amputacje i pokrewne dewaskularyzacyjne obrażenia kończyn | 743 |
| 25.3. Badanie, postępowanie, zgłoszenie | 744 |
| 25.3.1. Stan miejscowy | 744 |
| 25.3.2. Hipotermia terapeutyczna | 745 |
| 25.3.3. Mechanizm urazu | 746 |
| 25.3.4. Wiek, stan ogólny, współistniejące urazy, schorzenia przewlekłe | 749 |
| 25.3.5. Zabezpieczenie pacjenta | 749 |
| 25.4. Wskazania do replantacji | 751 |
| Piśmiennictwo | 755 |
| 26. Obrażenia ciała u dzieci Tomasz Koszutski, Andrzej M. Bulandra | 759 |
| 26.1. Obrażenia ciała u dzieci – ogólne zasady postępowania | 759 |
| 26.1.1. Definicje | 759 |
| 26.1.2. Epidemiologia | 759 |
| 26.1.3. Etiopatogeneza | 759 |
| 26.1.4. Medyczne czynności ratunkowe na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 762 |
| 26.1.5. Transport dziecka do SOR | 764 |
| 26.1.6. Postępowanie w SOR | 765 |
| 26.1.7. Leczenie specjalistyczne | 767 |
| 26.1.8. Podsumowanie (ryc. 26.1) | 768 |
| 26.2. Obrażenia głowy u dzieci | 768 |
| 26.2.1. Definicje | 768 |
| 26.2.2. Epidemiologia | 769 |
| 26.2.3. Etiopatogeneza | 769 |
| 26.2.4. Objawy | 769 |
| 26.2.5. Rozpoznanie | 769 |
| 26.2.6. Medyczne czynności ratunkowe na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 770 |
| 26.2.7. Postępowanie w SOR | 771 |
| 26.2.8. Leczenie specjalistyczne | 772 |
| 26.2.9. Podsumowanie (ryc. 26.2 i 26.3) | 773 |
| 26.3. Obrażenia klatki piersiowej u dzieci | 774 |
| 26.3.1. Definicje | 774 |
| 26.3.2. Epidemiologia | 775 |
| 26.3.3. Etiopatogeneza | 775 |
| 26.3.4. Objawy | 775 |
| 26.3.5. Rozpoznanie | 776 |
| 26.3.6. Medyczne czynności ratunkowe na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 776 |
| 26.3.7. Postępowanie w SOR | 777 |
| 26.3.8. Leczenie specjalistyczne | 778 |
| 26.3.9. Podsumowanie (ryc. 26.4) | 779 |
| 26.4. Obrażenia brzucha u dzieci | 779 |
| 26.4.1. Definicje | 779 |
| 26.4.2. Epidemiologia | 780 |
| 26.4.3. Etiopatogeneza | 780 |
| 26.4.4. Objawy | 780 |
| 26.4.5. Rozpoznanie | 780 |
| 26.4.6. Medyczne czynności ratunkowe na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 781 |
| 26.4.7. Postępowanie w SOR | 781 |
| 26.4.8. Leczenie specjalistyczne | 782 |
| 26.4.9. Podsumowanie (ryc. 26.5) | 784 |
| 26.5. Oparzenia u dzieci | 784 |
| 26.5.1. Definicje | 784 |
| 26.5.2. Epidemiologia | 785 |
| 26.5.3. Etiopatogeneza | 785 |
| 26.5.4. Objawy | 785 |
| 26.5.5. Rozpoznanie | 785 |
| 26.5.6. Medyczne czynności ratunkowe na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 785 |
| 26.5.7. Postępowanie w SOR | 786 |
| 26.5.8. Leczenie specjalistyczne | 786 |
| 26.5.9. Podsumowanie (ryc. 26.6) | 787 |
| Piśmiennictwo | 788 |
| 27. Chory w starszym wieku po upadku Jarosław Derejczyk, Elżbieta Pyrkosz-Cifonelli | 789 |
| 27.1. Wprowadzenie | 789 |
| 27.2. Epidemiologia upadków i omdleń u osób starszych | 790 |
| 27.3. Etiopatogeneza omdleń i upadków u osób starszych | 790 |
| 27.4. Medyczne czynności ratunkowe na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 794 |
| 27.5. Postępowanie w SOR z chorym w starszym wieku po upadku | 796 |
| 27.6. Postępowanie diagnostyczno-lecznicze u osoby z omdleniem i upadkiem prowadzone na oddziale obserwacyjnym/specjalistycznym | 800 |
| 27.6.1. Ogólne zasady postępowania | 800 |
| 27.6.2. Leki przeciwkrzepliwe | 803 |
| 27.6.3. Profilaktyka przeciwzakrzepowa | 804 |
| 27.6.4. Badania obrazowe | 804 |
| 27.6.5. Badania laboratoryjne | 805 |
| 27.6.6. Postępowanie u chorych z majaczeniem | 806 |
| 27.7. Leczenie specjalistyczne chorych ze złamaniem kości udowej | 806 |
| 27.7.1. Objawy i rodzaje złamań, rozpoznanie różnicowe, czas zabiegu | 806 |
| 27.7.2. Optymalizacja leczenia złamania kości udowej zgodnie ze standardami ortogeriatrycznymi | 808 |
| Piśmiennictwo | 809 |
| 28. Obrażenia ciała u kobiet ciężarnych Andrzej Witek | 811 |
| 28.1. Wprowadzenie | 811 |
| Piśmiennictwo | 812 |
| 28.2. Urazy kobiety w ciąży | 812 |
| 28.2.1. Postępowanie przedszpitalne | 813 |
| 28.2.2. Postępowanie w SOR | 813 |
| Piśmiennictwo | 814 |
| 28.3. Poronienia | 814 |
| 28.3.1. Postępowanie przedszpitalne | 815 |
| 28.3.2. Postępowanie w SOR | 815 |
| 28.3.3. Leczenie specjalistyczne | 815 |
| 28.4. Pęknięcie ciężarnej macicy | 815 |
| 28.4.1. Postępowanie przedszpitalne | 816 |
| 28.4.2. Postępowanie w SOR | 817 |
| 28.4.3. Leczenie specjalistyczne | 817 |
| Piśmiennictwo | 817 |
| 28.5. Przedwczesne oddzielenie łożyska | 818 |
| 28.5.1. Postępowanie przedszpitalne | 818 |
| 28.5.2. Postępowanie w SOR | 819 |
| Piśmiennictwo | 819 |
| 28.6. Wypadnięcie pępowiny | 819 |
| 28.6.1. Postępowanie przedszpitalne | 821 |
| 28.6.2. Postępowanie w SOR | 821 |
| Piśmiennictwo | 821 |
| 28.7. Nagłe zatrzymanie krążenia u kobiet ciężarnych w następstwie urazu | 822 |
| 28.7.1. Postępowanie przedszpitalne | 823 |
| 28.7.2. Postępowanie w SOR | 826 |
| 28.7.3. Procedura ratunkowego cięcia cesarskiego | 828 |
| Piśmiennictwo | 829 |
| 28.8. Badanie e-FAST (extended focus assessment with sonography for trauma) | 831 |
| 28.8.1. Projekcja podmostkowa (subcostal) | 832 |
| 28.8.2. Zachyłek wątrobowo-nerkowy – tzw. zachyłek Morrisona | 832 |
| 28.8.3. Zachyłek śledzionowo-nerkowy | 832 |
| 28.8.4. Zachyłek pęcherzowo-odbytniczy | 833 |
| 28.8.5. Projekcje płucne | 833 |
| Piśmiennictwo | 834 |
| 29. Specyfika bojowych obrażeń ciała w następstwie terroru Przemysław Guła | 835 |
| 29.1. Wprowadzenie | 835 |
| 29.2. Damage control resuscitation i damage control surgery | 835 |
| 29.3. Broń i środki bojowe | 839 |
| 29.4. Aspekty medyczne aktów terroru | 839 |
| 29.5. Oddziaływanie broni palnej | 841 |
| 29.6. Następstwa wybuchów | 845 |
| 29.7. Broń biała | 846 |
| 29.8. Paralizatory | 847 |
| 29.9. Główne aspekty oceny i postępowania z osobami z obrażeniami bojowymi | 847 |
| 29.9.1. Elementy oceny | 847 |
| 29.9.2. Ocena poszkodowanego po wybuchu | 848 |
| 29.9.3. Ocena ran postrzałowych | 848 |
| Piśmiennictwo | 849 |
| 30. Postępowanie ratunkowe w bojowych obrażeniach ciała Waldemar Machała | 851 |
| 30.1. Wprowadzenie | 851 |
| 30.2. Obrażenia bojowe | 852 |
| 30.2.1. Obrażenia postrzałowe | 853 |
| 30.2.2. Obrażenia wybuchowe | 857 |
| 30.3. Przyczyny śmierci | 864 |
| 30.4. Zgony możliwe do uniknięcia – co robić, żeby przeżyła największa liczba rannych? | 864 |
| 30.5. Zasady udzielania pomocy ofiarom eksplozji i postrzału na miejscu zdarzenia – faza przedszpitalna | 865 |
| 30.6. Faza szpitalna | 866 |
| 30.6.1. Segregacja medyczna | 866 |
| 30.6.2. Medyczne czynności ratunkowe w SOR | 866 |
| 30.6.3. Badanie ultrasonograficzne | 870 |
| 30.6.4. Transport rannego na blok operacyjny | 871 |
| 30.6.5. Czynności ratunkowe w warunkach sali operacyjnej | 872 |
| 30.6.6. Okres pooperacyjny – oddział intensywnej terapii | 880 |
| 30.6.7. Czas obserwacji poszkodowanych w szpitalu | 881 |
| Piśmiennictwo | 882 |
| 31. Wybrane problemy w leczeniu obrażeń ciała u pacjentów z otyłością Krzysztof Paśnik, Michał Janik | 883 |
| 31.1. Epidemiologia otyłości | 883 |
| 31.2. Wpływ otyłości na leczenie pacjentów z obrażeniami ciała | 883 |
| 31.3. Urazy przenikające | 886 |
| 31.4. Urazy tępe | 886 |
| 31.5. Trudności techniczne u pacjentów otyłych w dostępach operacyjnych | 887 |
| 31.6. Sprzęt | 887 |
| 31.7. Podsumowanie | 888 |
| Piśmiennictwo | 888 |
| 32. Substancje psychoaktywne a obrażenia ciała Magdalena Łukasik-Głębocka | 891 |
| 32.1. Wprowadzenie | 891 |
| 32.2. Epidemiologia | 891 |
| 32.3. Etiopatogeneza | 892 |
| 32.4. Objawy zatrucia | 892 |
| 32.4.1. Alkohol etylowy | 892 |
| 32.4.2. Benzodiazepiny | 896 |
| 32.4.3. Opioidy | 897 |
| 32.4.4. Kannabinoidy naturalne i syntetyczne | 899 |
| 32.4.5. Substancje o działaniu psychostymulującym | 902 |
| 32.5. Rozpoznanie w warunkach przedszpitalnych | 908 |
| 32.5.1. Badanie podmiotowe | 908 |
| 32.5.2. Badanie przedmiotowe | 910 |
| 32.6. Medyczne czynności ratunkowe w miejscu wezwania i podczas transportu.Ocena miejsca zdarzenia pod względem bezpieczeństwa | 910 |
| 32.6.1. A – ocena i zapewnienie drożności dróg oddechowych | 910 |
| 32.6.2. B – ocena i zapewnienie wydolnego oddechu | 910 |
| 32.6.3. C – ocena i stabilizacja krążenia | 910 |
| 32.6.4. D – ocena stanu neurologicznego | 911 |
| 32.7. Rozpoznanie w warunkach szpitalnych | 911 |
| 32.8. Leczenie w SOR przez specjalistę medycyny ratunkowej | 912 |
| 32.9. Leczenie na oddziale docelowym | 913 |
| 32.10. Podsumowanie | 913 |
| Piśmiennictwo | 913 |
| 33. Specyfika obrażeń ciała w urazach sportowych Juliusz Dec | 915 |
| 33.1. Wprowadzenie | 915 |
| 33.2. Zaburzenia świadomości, zadławienie, wstrząs i krwawienie | 916 |
| 33.2.1. Zaburzenia świadomości | 916 |
| 33.2.2. Zadławienie | 917 |
| 33.2.3. Postępowanie we wstrząsie i krwawieniu | 917 |
| 33.3. Urazy głowy | 918 |
| Piśmiennictwo | 918 |
| 33.4. Urazy barku | 919 |
| 33.4.1. Anatomia | 919 |
| 33.4.2. Wywiad | 920 |
| 33.4.3. Badanie kliniczne | 920 |
| 33.4.4. Schorzenia stawu ramiennego | 921 |
| Piśmiennictwo | 931 |
| 33.5. Staw łokciowy | 932 |
| 33.5.1. Badanie kliniczne | 932 |
| 33.5.2. Zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej – tzw. łokieć golfisty | 932 |
| 33.5.3. Wolne ciała chrzęstno-kostne śródstawowe (osteochondritis dissecans) | 934 |
| 33.5.4. Niestabilność rotacyjna tylno-boczna | 934 |
| 33.5.5. Zerwanie ścięgna bicepsa | 935 |
| 33.5.6. Zerwanie mięśnia trójgłowego ramienia | 936 |
| 33.5.7. Zwichnięcie stawu łokciowego | 936 |
| Piśmiennictwo | 937 |
| 33.6. Nadgarstek, ręka | 937 |
| 33.6.1. Uszkodzenie więzadła pobocznego łokciowego kciuka | 938 |
| 33.6.2. Uszkodzenie kompleksu chrząstki trójkątnej | 938 |
| Piśmiennictwo | 939 |
| 33.7. Staw biodrowy | 939 |
| 33.7.1. Złamanie zmęczeniowe szyjki kości udowej | 940 |
| 33.7.2. Zapalenie kaletki krętarza większego i biodro przeskakujące | 941 |
| 33.7.3. Ból pachwiny | 942 |
| 33.7.4. Zespół mięśnia gruszkowatego | 943 |
| 33.8. Staw kolanowy | 944 |
| 33.8.1. Urazy stawu kolanowego | 945 |
| 33.8.2. Uszkodzenia łąkotek stawu kolanowego | 950 |
| 33.8.3. Zwichnięcie rzepki | 950 |
| Piśmiennictwo | 951 |
| 33.9. Staw skokowy | 952 |
| Piśmiennictwo | 953 |
| 34. Choroba zakrzepowo-zatorowa – profilaktyka i leczenie Wacław Kuczmik | 955 |
| 34.1. Wprowadzenie | 955 |
| 34.2. Definicje | 955 |
| 34.3. Epidemiologia | 956 |
| 34.4. Etiopatologia | 956 |
| 34.5. Pierwotna profilaktyka ŻChZZ podczas leczenia chirurgicznego | 959 |
| 34.6. Profilaktyka ŻChZZ u poszkodowanych z ciężkimi obrażeniami ciała | 960 |
| 34.7. Objawy zapalenia żył głębokich | 960 |
| 34.8. Rozpoznanie | 962 |
| 34.8.1. Rozpoznanie zakrzepicy żył głębokich | 962 |
| 34.8.2. Rozpoznanie zatoru płucnego | 963 |
| 34.9. Leczenie | 964 |
| 34.9.1. Leczenie antykoagulacyjne zakrzepicy żył głębokich i zatoru tętnicy płucnej | 964 |
| 34.9.2. Leczenie trombolityczne ZŻG | 965 |
| 34.9.3. Leczenie trombolityczne ZTP | 965 |
| 34.9.4. Leczenie ŻChZZ u poszkodowanych z ciężkimi obrażeniami ciała | 967 |
| 34.9.5. Wszczepienie filtra do żyły głównej dolnej | 967 |
| 34.10. Powikłania | 968 |
| 34.10.1. Powikłania stosowania leków przeciwzakrzepowych | 968 |
| 34.10.2. Powikłania leczenia ŻChZZ | 969 |
| Piśmiennictwo | 969 |
| 35. Profilaktyka infekcji w urazach Zygmunt Grzebieniak, Grzegorz Marek | 971 |
| 35.1. Wprowadzenie | 971 |
| 35.2. Epidemiologia i etiopatogeneza zakażeń pourazowych | 973 |
| 35.3. Objawy zakażeń pourazowych | 974 |
| 35.4. Postępowanie przedszpitalne w przypadku infekcji pourazowych | 976 |
| 35.5. Postępowanie w SOR | 977 |
| 35.6. Postępowanie specjalistyczne w przypadku infekcji pourazowych | 985 |
| 35.7. Podsumowanie – ogólne zasady zapobiegania zakażeniom w obrażeniach ciała | 989 |
| Piśmiennictwo | 990 |
| 36. Podtopienie Jacek Kot | 993 |
| 36.1. Wprowadzenie | 993 |
| 36.2. Epidemiologia | 994 |
| 36.3. Etiopatogeneza | 995 |
| 36.4. Objawy | 998 |
| 36.5. Rozpoznanie | 999 |
| 36.6. Medyczne czynności ratunkowe na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 1000 |
| 36.7. Postępowanie w SOR | 1002 |
| 36.8. Leczenie specjalistyczne | 1004 |
| Piśmiennictwo | 1005 |
| 37. Wypadek nurkowy Jacek Kot | 1007 |
| 37.1. Wprowadzenie | 1007 |
| 37.2. Epidemiologia | 1007 |
| 37.3. Etiopatogeneza | 1007 |
| 37.4. Objawy | 1009 |
| 37.5. Rozpoznanie | 1010 |
| 37.6. Medyczne czynności ratunkowe na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 1011 |
| 37.7. Postępowanie w SOR | 1012 |
| 37.7.1. Postępowanie w wyszczególnionych przypadkach | 1012 |
| 37.7.2. Transport poszkodowanego do miejsca leczenia rekompresyjnego | 1014 |
| 37.8. Leczenie specjalistyczne | 1014 |
| 37.8.1. Rekompresja lecznicza – informacje ogólne | 1014 |
| 37.8.2. Główne zasady rekompresji leczniczej | 1015 |
| 37.8.3. Tabele rekompresji leczniczej | 1016 |
| 37.8.4. Stosowanie leków podczas rekompresji | 1017 |
| 37.9. Podsumowanie | 1017 |
| Piśmiennictwo | 1018 |
| 38. Terapia hiperbaryczna Jacek Kot | 1019 |
| 38.1. Wprowadzenie | 1019 |
| 38.2. Mechanizm działania | 1020 |
| 38.3. Wskazania do terapii hiperbarycznej | 1021 |
| 38.4. Działania niepożądane i powikłania terapii hiperbarycznej | 1025 |
| 38.5. Przeciwwskazania do terapii hiperbarycznej | 1026 |
| Piśmiennictwo | 1026 |
| 39. Hipotermia Sylweriusz Kosiński, Paweł Podsiadło | 1027 |
| 39.1. Wprowadzenie | 1027 |
| 39.2. Epidemiologia | 1027 |
| 39.3. Etiopatogeneza | 1028 |
| 39.3.1. Termoregulacja | 1028 |
| 39.3.2. Układ krążenia | 1029 |
| 39.3.3. Układ oddechowy | 1030 |
| 39.3.4. Metabolizm | 1030 |
| 39.3.5. Układ krzepnięcia | 1031 |
| 39.3.6. Hipotermia miejska | 1031 |
| 39.3.7. Hipotermia pourazowa | 1032 |
| 39.4. Objawy | 1033 |
| 39.5. Rozpoznanie | 1034 |
| 39.6. Medyczne czynności ratunkowe na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 1034 |
| 39.6.1. Hipotermia łagodna (HT1) | 1034 |
| 39.6.2. Hipotermia umiarkowana (HT2) | 1035 |
| 39.6.3. Hipotermia głęboka (HT3) | 1036 |
| 39.6.4. Hipotermia z zatrzymaniem krążenia (HT4) | 1038 |
| 39.6.5. Hipotermia pourazowa | 1038 |
| 39.7. Postępowanie w SOR | 1039 |
| 39.7.1. Badania i sposoby dostarczania ciepła | 1039 |
| 39.7.2. Szybkość ogrzewania | 1040 |
| 39.8. Leczenie specjalistyczne | 1041 |
| 39.9. Podsumowanie | 1042 |
| Piśmiennictwo | 1045 |
| 40. Ugryzienie, ukąszenie, użądlenie Sylweriusz Kosiński, Tomasz Darocha | 1047 |
| 40.1. Wprowadzenie | 1047 |
| 40.2. Epidemiologia | 1047 |
| 40.3. Etiopatogeneza | 1048 |
| 40.3.1. Uszkodzenia i zakażenia związane z ukąszeniami | 1048 |
| 40.3.2. Wścieklizna | 1049 |
| 40.3.3. Ukąszenia przez zwierzęta jadowite | 1050 |
| 40.4. Objawy | 1051 |
| 40.4.1. Ugryzienia przez ssaki | 1051 |
| 40.4.2. Ukąszenie przez żmiję | 1052 |
| 40.5. Rozpoznanie | 1053 |
| 40.5.1. W warunkach przedszpitalnych | 1053 |
| 40.5.2. W warunkach szpitalnych | 1054 |
| 40.5.3. Ukąszenie przez żmiję zygzakowatą | 1055 |
| 40.6. Medyczne czynności ratunkowe na miejscu zdarzenia i podczas transportu | 1056 |
| 40.7. Postępowanie w SOR | 1058 |
| 40.7.1. Wywiad, badania | 1058 |
| 40.7.2. Profilaktyka tężca | 1060 |
| 40.7.3. Ukąszenie przez żmiję zygzakowatą | 1060 |
| 40.8. Leczenie specjalistyczne – profilaktyka wścieklizny | 1063 |
| 40.9. Podsumowanie | 1063 |
| Piśmiennictwo | 1065 |
| 41. Choroba wysokościowa Paweł Lampe | 1067 |
| 41.1. Wprowadzenie | 1067 |
| 41.2. Czynniki ryzyka | 1067 |
| 41.3. Etiopatogeneza | 1068 |
| 41.4. Objawy | 1069 |
| 41.5. Profilaktyka i leczenie AMS | 1071 |
| 41.6. Profilaktyka i leczenie HAPE | 1073 |
| 41.7. Inne schorzenia związane z wysokością | 1074 |
| 41.8. Podsumowanie | 1074 |
| Piśmiennictwo | 1078 |
| 42. Wybrane zagadnienia prawa medycznego i medycyny sądowej związane z obrażeniami ciała Tomasz Jurek | 1081 |
| 42.1. Wprowadzenie | 1081 |
| 42.2. Prawny obowiązek ratowania życia i zdrowia | 1081 |
| 42.3. Informacja o stanie zdrowia. Osoby upoważnione do uzyskiwania informacji | 1083 |
| 42.4. Prawnie ważna zgoda albo prawnie ważny sprzeciw pacjenta | 1087 |
| 42.5. Obowiązek zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa | 1094 |
| 42.6. Postępowanie związane ze zgonem pacjenta | 1098 |
| 42.6.1. Stwierdzanie zgonu – kryteria formalne | 1098 |
| 42.6.2. Stwierdzanie zgonu – kryteria merytoryczne | 1100 |
| 42.6.3. Stwierdzenie urazu niemożliwego do przeżycia | 1101 |
| 42.6.4. Brak wskazań do resuscytacji krążeniowo-oddechowej lub wskazania do zaprzestania prowadzenia resuscytacji | 1102 |
| 42.7. Ustalenie wskazań do sekcji zwłok | 1103 |
| 42.7.1. Sekcja zwłok patomorfologiczna (inaczej: anatomopatologiczna, szpitalna, naukowa) | 1104 |
| 42.7.2. Sekcja zwłok administracyjna | 1105 |
| 42.8. Hierarchia i określanie przyczyn zgonu | 1105 |
| 42.9. Dokumentowanie obrażeń ciała i rozpoznania sądowo-lekarskie | 1106 |
| 42.9.1. Zasady opisu obrażeń | 1106 |
| 42.9.2. Rodzaje obrażeń | 1109 |
| Piśmiennictwo | 1112 |
| 43. Wybrane problemy psychologiczne związane z urazami ciała Bernadetta Izydorczyk | 1113 |
| 43.1. Psychologiczne reakcje w urazach ciała – charakterystyka i podstawowe pojęcia | 1113 |
| 43.2. Zabiegi medyczne jako sytuacje urazu ciała u osób dorosłych – charakterystyka psychologiczna | 1117 |
| 43.3. Reakcje psychologiczne u dzieci doświadczających procedur medycznych | 1121 |
| 43.4. Próby samobójcze i samookaleczenia ciała – psychologiczne działania zespołów ratownictwa medycznego | 1123 |
| 43.5. Nagłe kalectwo – reakcja adaptacyjna wobec urazu ciała | 1125 |
| 43.6. Psychologiczne wytyczne w działaniach medycznych wobec osób z urazami ciała | 1126 |
| 43.6.1. Psychoedukacja i wsparcie psychospołeczne w działaniach medycznych | 1126 |
| 43.6.2. Pomoc psychologiczna i psychoterapia pacjenta oraz jego rodziny | 1127 |
| 43.7. Podsumowanie | 1128 |
| Piśmiennictwo | 1130 |
| 44. Zabiegowe procedury ratunkowe Leszek Brongel, Urszula Kowalewska | 1131 |
| 44.1. Wprowadzenie | 1131 |
| 44.2. Niewydolność oddechowa | 1132 |
| 44.2.1. Niedrożność górnych dróg oddechowych | 1132 |
| 44.2.2. Odma opłucnowa (pneumothorax) | 1135 |
| 44.2.3. Krwiak opłucnej (haemothorax) | 1137 |
| 44.3. Wstrząs (shock) i krwotok (haemorrhagia) | 1141 |
| 44.3.1. Definicje | 1141 |
| 44.3.2. Etiologia i patogeneza | 1141 |
| 44.3.3. Krwotok | 1143 |
| 44.3.4. Pourazowa tamponada osierdzia | 1149 |
| 44.3.5. Damage control | 1151 |
| 44.4. Zakażenia chirurgiczne | 1154 |
| 44.4.1. Etiologia i patogeneza | 1154 |
| 44.4.2. Medyczne czynności ratunkowe ZRM | 1156 |
| 44.4.3. Objawy, rozpoznanie i postępowanie w SOR | 1156 |
| 44.5. Obrażenia układu ruchu | 1159 |
| 44.5.1. Definicje | 1159 |
| 44.5.2. Etiologia i patogeneza | 1160 |
| 44.5.3. Objawy i rozpoznanie | 1162 |
| 44.5.4. Medyczne czynności ratunkowe ZRM | 1162 |
| 44.5.5. Postępowanie w SOR | 1163 |
| 44.5.6. Złamania kości | 1165 |
| 44.6. Zespoły ciasnoty międzypowięziowej | 1167 |
| 44.6.1. Definicja | 1167 |
| 44.6.2. Etiologia i patogeneza | 1168 |
| 44.6.3. Objawy, rozpoznanie i różnicowanie | 1168 |
| 44.6.4. Medyczne czynności ratunkowe ZRM | 1168 |
| 44.6.5. Postępowanie w SOR | 1168 |
| 44.6.6. Leczenie specjalistyczne | 1170 |
| Piśmiennictwo | 1170 |
| DODATEK | 1171 |
| Środki farmakologiczne znajdujące zastosowanie do sedacji, analgezji i anestezji chorych urazowych oraz drogi ich podania Cezary Pakulski | 1171 |
| 1. Charakterystyka środków sedujących, przeciwbólowych i znieczulających oraz ich zastosowanie u pacjentów urazowych | 1172 |
| Analgezja i leki przeciwbólowe | 1172 |
| Paracetamol | 1174 |
| Metamizol | 1174 |
| Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) | 1175 |
| Opioidy | 1175 |
| Sedacja i leki sedujące | 1180 |
| Leki uspokajające | 1180 |
| Benzodiazepiny | 1182 |
| Agoniści receptorów α2-adrenergicznych | 1183 |
| Znieczulenie ogólne | 1185 |
| Anestetyki dożylne | 1185 |
| Leki znieczulające wziewnie | 1190 |
| Leki zwiotczające mięśnie szkieletowe | 1192 |
| Środki zwiotczające mięśnie działające depolaryzująco | 1192 |
| Środki zwiotczające mięśnie działające niedepolaryzująco | 1194 |
| 2. Drogi i sposoby podania środków farmakologicznych znajdujących zastosowanie do sedacji, analgezji i anestezji pacjentów urazowych | 1196 |
| Drogi podania leku | 1196 |
| Droga doustna | 1196 |
| Drogi donosowa i przezśluzówkowa | 1198 |
| Drogi przezskórna i podskórna | 1198 |
| Droga domięśniowa | 1198 |
| Droga doodbytnicza | 1198 |
| Droga dożylna | 1198 |
| Droga doszpikowa | 1199 |
| Droga wziewna | 1199 |
| Skorowidz | 1201 |
KUP NA PREZENT
Ostre stany zagrożenia życia w obrażeniach ciała
143,40 zł
Uzupełnij informacje na temat odbiorcy.
Produkt został pomyślnie dodany do koszyka.
Nieudana próba zakupu produktu. Spróbuj jeszcze raz.
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
