POLECAMY
Redakcja:
Wydawca:
Format:
ibuk
Jest to nowoczesny podręcznik, który spełnia europejskie wymogi nauczania farmakologii. Przedstawiono w nim aktualną wiedzę z zakresu farmakologii, farmakokinetyki, farmakogenetyki i chronofarmakologii. Osobny rozdział poświęcono klasyfikacji receptorów i mechanizmom ich działania. Zwięzły opis właściwości farmakodynamicznych leków, obejmujący wszystkie grupy terapeutyczne (z uwzględnieniem leków najnowszych), został podany w usystematyzowanej formie, co ułatwia przyswojenie wiadomości.
Książka jest adresowana do studentów farmacji i medycyny. Może być również wykorzystana w stałym dokształcaniu się magistrów farmacji i lekarzy.
Rok wydania | 2013 |
---|---|
Liczba stron | 1360 |
Kategoria | Farmakologia |
Wydawca | PZWL Wydawnictwo Lekarskie |
ISBN-13 | 978-83-200-3245-1 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
1. Wiadomości ogólne – Włodzimierz Buczko | 1 |
1.1. Pochodzenie leków | 1 |
1.2. Nazewnictwo leków | 1 |
1.3. Mechanizmy działania leków | 4 |
1.4. Czynniki wpływające na działanie leków | 7 |
1.4.1. Budowa chemiczna a działanie leków | 7 |
1.4.2. Wrażliwość gatunkowa i rasowa | 8 |
1.4.3. Stany fizjologiczne, wiek, płeć | 8 |
1.4.4. Stany patologiczne | 9 |
1.5. Dawki i dawkowanie leków | 9 |
1.6. Wskazania i przeciwwskazania | 10 |
1.7. Interakcje leków | 11 |
1.8. Nadużywanie leków i polipragmazja | 13 |
1.9. Wpływ leków na wyniki badań diagnostycznych | 14 |
1.9.1. Krew | 14 |
1.9.2. Mocz | 16 |
2. Farmakokinetyka – Roman Kaliszan, Michał J. Markuszewski, Tomasz Bączek, Paweł Wiczling, Danuta Siluk, Małgorzata Waszczuk-Jankowska | 18 |
2.1. Wstęp do farmakokinetyki | 18 |
2.1.1. Procesy LADME | 19 |
2.1.2. Modele farmakokinetyczne | 24 |
2.2. Przenikanie leków przez błony biologiczne | 25 |
2.3. Otwarty model jednokompartmentowy – jednorazowe podanie dożylne | 27 |
2.4. Otwarty model dwukompartmentowy – jednorazowe podanie dożylne | 30 |
2.5. Wlew dożylny | 32 |
2.6. Farmakokinetyka podania pozanaczyniowego leków | 34 |
2.6.1. Czynniki wpływające na wchłanianie leków | 34 |
2.6.2. Absorpcja leków według kinetyki pierwszego rzędu | 35 |
2.7. Wielokrotne podanie leku | 37 |
2.7.1. Wielokrotne podanie dożylne | 37 |
2.7.2. Wielokrotne podanie pozanaczyniowe | 38 |
2.8. Farmakokinetyka nieliniowa | 39 |
2.9. Dystrybucja leków i ich wiązanie z białkami | 43 |
2.10. Eliminacja leków | 45 |
2.11. Biodostępność i biorównoważność leków | 46 |
2.11.1. Dostępność biologiczna względna i bezwzględna | 47 |
2.11.2. Biorównoważność | 50 |
2.12. Farmakokinetyka kliniczna | 50 |
2.13. Znaczenie farmakogenetyki w farmakokinetyce | 51 |
2.14. Współczynnik terapeutyczny | 52 |
2.15. Chronofarmakologia i zmiany wrażliwości organizmu na lek w ciągu doby | 53 |
3. Podstawowe mechanizmy działania leków na procesy czynnościowe i metaboliczne komórek – Waldemar Janiec | 58 |
3.1. Oddziaływanie leków na transportery błonowe | 58 |
3.1.1. Transportery | 58 |
3.2. Działanie leków przez receptory | 60 |
3.2.1. Receptory błonowe | 60 |
3.2.2. Receptory wewnątrzkomórkowe (cytoplazmatyczne) | 64 |
3.2.3. Receptory jądrowe | 65 |
3.3. Oddziaływanie leków z receptorami | 67 |
4. Farmakogenetyka – Bogusław Hładoń | 69 |
4.1. Dziedziczne zdeterminowanie działania farmakodynamicznego leków | 69 |
4.1.1. Genotypowo zależna modyfikacja odpowiedzi organizmu na lek | 70 |
4.1.2. Molekularne mechanizmy polimorfizmu genetycznego metabolizmu leków – podstawy różnic w skutkach działania leków | 70 |
4.1.3. Polimorfizm genetyczny białek i enzymów biorących udział w transporcie, dystrybucji i biotransformacji leków | 71 |
4.1.4. Charakterystyka najważniejszych izoform klasy CYP i ich znaczenie dla efektu terapeutycznego leków | 75 |
4.2. Najczęstsze enzymopatie uwarunkowane genetycznie – modyfikacja odpowiedzi na lek | 77 |
4.3. Polimorfizm genetyczny receptorów, enzymów i białek transportujących leki – wpływ na farmakodynamikę leków oraz implikacje kliniczne | 78 |
4.4. Terapia genowa | 79 |
4.4.1. Definicja i założenia terapii genowej | 79 |
4.4.2. Sposoby realizacji terapii genowej i podstawowe elementy strategii | 80 |
4.4.3. Praktyczne aspekty terapii genowej – zastosowanie kliniczne | 84 |
5. Toksykologia ogólna – Anna Wiela-Hojeńska | 90 |
5.1. Niepożądane działania leków | 90 |
5.2. Zatrucia oraz ich rodzaje | 94 |
5.2.1. Uzależnienia | 95 |
5.2.2. Postępowanie w zatruciach | 96 |
5.2.3. Ogólne zasady zapobiegania zatruciom | 104 |
5.2.4. Metodyka badań toksykologicznych | 104 |
6. Farmakodynamika autonomicznego (wegetatywnego) układu nerwowego – Anna Szadowska, Dorota Górska | 111 |
6.1. Zarys fizjologii układu autonomicznego | 111 |
6.2. Leki układu współczulnego | 114 |
6.2.1. Leki pobudzające układ współczulny | 118 |
6.2.2. Leki hamujące układ współczulny | 129 |
6.3. Leki układu przywspółczulnego | 140 |
6.3.1. Leki pobudzające układ przywspółczulny | 142 |
6.3.2. Leki hamujące układ przywspółczulny | 147 |
6.4. Leki działające na zwoje układu autonomicznego | 152 |
6.4.1. Leki ganglioplegiczne | 153 |
7. Farmakodynamika leków wpływających na przekaźnictwo nerwowo- -mięśniowe i mięśnie szkieletowe – Danuta Malec, Waldemar Janiec | 154 |
7.1. Leki hamujące płytkę nerwowo-mięśniową | 157 |
7.1.1. Leki porażające presynaptyczną część zakończeń nerwowo-mięśniowych . | 157 |
7.1.2. Leki hamujące postsynaptyczną część zakończeń nerwowo-mięśniowych . | 158 |
7.2. Leki stosowane w stanach spastycznych mięśni szkieletowych | 166 |
7.2.1. Leki hamujące stany spastyczne mięśni szkieletowych na poziomie OUN . | 168 |
7.2.2. Leki hamujące stany spastyczne mięśni szkieletowych na poziomie OUN i rdzenia kręgowego łącznie | 168 |
7.2.3. Leki hamujące stany spastyczne mięśni szkieletowych na poziomie rdzenia kręgowego | 169 |
8. Farmakodynamika leków działających na zakończenia czuciowe – Danuta Malec | 171 |
8.1. Wstęp | 171 |
8.1.1. Rodzaje i właściwości zakończeń i włókien czuciowych | 171 |
8.1.2. Mechanizmy przekazywania bólu | 172 |
8.1.3. Rodzaje znieczulenia miejscowego | 173 |
8.2. Środki znieczulające miejscowo | 174 |
8.2.1. Podział środków znieczulających miejscowo | 176 |
8.3. Środki drażniące zakończenia czuciowe | 182 |
9. Leki spazmolityczne i wpływające na czynność macicy – Włodzimierz Buczko | 184 |
9.1. Leki spazmolityczne | 184 |
9.2. Leki wpływające na czynność skurczową macicy | 186 |
9.2.1. Leki oksytotyczne | 186 |
9.2.2. Leki tokolityczne | 190 |
10. Leki psychotropowe – Elżbieta Czarnecka, Bogusława Pietrzak, Remigiusz Zięba | 193 |
10.1. Wstęp | 193 |
10.2. Leki neuroleptyczne (przeciwpsychotyczne) | 193 |
10.2.1. Mechanizm działania neuroleptyków | 194 |
10.2.2. Podział neuroleptyków | 196 |
10.2.3. Problemy terapeutyczne związane ze stosowaniem neuroleptyków | 204 |
10.3. Leki przeciwlękowe (anksjolityczne) | 205 |
10.3.1. Wstęp | 205 |
10.3.2. Pochodne benzodiazepiny (BZD) | 206 |
10.3.3. Pochodne azaspironu | 213 |
10.3.4. Pochodne difenylometanu | 214 |
10.3.5. Standardy w leczeniu zaburzeń lękowych | 214 |
10.4. Leki przeciwdepresyjne | 215 |
10.4.1. Wstęp | 215 |
10.4.2. Podział leków przeciwdepresyjnych | 216 |
10.4.3. Inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny (NA) i serotoniny (5-HT) . | 217 |
10.4.4. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego jednej aminy | 221 |
10.4.5. Leki o przeważającym wpływie na receptor α2 | 224 |
10.4.6. Inhibitory monoaminooksydazy (IMAO) | 225 |
10.4.7. Leki o nietypowym mechanizmie działania | 227 |
10.4.8. Leki przeciwdepresyjne w okresie ciąży i karmienia piersią | 227 |
10.5. Leki normotymiczne | 228 |
10.6. Środki psychozomimetyczne | 229 |
11. Leki stosowane w zaburzeniach snu – Waldemar Janiec, Henryk Ireneusz Trzeciak | 232 |
11.1. Leki stosowane w leczeniu bezsenności | 233 |
11.1.1. Pochodne benzodiazepiny | 234 |
11.1.2. Pochodne cyklopirolonu | 238 |
11.1.3. Pochodne pirazolopirymidyny | 240 |
11.1.4. Pochodne imidazolopirydyny | 241 |
11.1.5. Pochodne tetrahydroindenofuranu | 242 |
11.1.6. Inne leki stosowane w leczeniu bezsenności | 242 |
11.2. Leki stosowane w narkolepsji oraz w zespołach śródsennych i zaburzeniach przysennych | 243 |
11.2.1. Narkolepsja | 243 |
11.2.2. Zespoły śródsenne | 244 |
11.2.3. Zaburzenia przysenne | 245 |
11.3. Leki uspokajające | 245 |
12. Leki przeciwpadaczkowe – Sylwia Fidecka | 247 |
12.1. Ogólna charakterystyka padaczki | 247 |
12.2. Leki stosowane w leczeniu padaczki | 249 |
12.2.1. Klasyczne leki przeciwpadaczkowe | 249 |
12.2.2. Nowe leki przeciwpadaczkowe | 255 |
13. Leki stosowane w leczeniu chorób spowodowanych zmianami neurodegeneracyjnymi w ośrodkowym układzie nerwowym – Waldemar Janiec | 258 |
13.1. Leki stosowane w leczeniu choroby Parkinsona | 258 |
13.1.1. Leki zwiększające wytwarzanie dopaminy w części neuronalnej | 260 |
13.1.2. Leki zwiększające uwalnianie dopaminy z części neuronalnej | 262 |
13.1.3. Leki hamujące metabolizm dopaminy przez hamowanie monoaminooksydazy typu B (MAO-B) | 263 |
13.1.4. Leki hamujące metabolizm dopaminy przez hamowanie katecholo-O-metylotransferazy (COMT) | 265 |
13.1.5. Leki pobudzające receptory dopaminergiczne w części postsynaptycznej . | 266 |
13.1.6. Leki cholinolityczne | 270 |
13.2. Leki stosowane w leczeniu choroby Huntingtona | 273 |
13.3. Leki stosowane w leczeniu choroby Alzheimera | 273 |
14. Farmakodynamika leków stosowanych w regulacji zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej – Waldemar Janiec | 277 |
14.1. Charakterystyka gospodarki wodno-elektrolitowej | 277 |
14.1.1. Bilans wodny | 278 |
14.2. Charakterystyka zaburzeń wodno-elektrolitowych | 279 |
14.3. Leki stosowane w zaburzeniach gospodarki wodno-elektrolitowej | 279 |
14.3.1. Płyny do wlewów | 279 |
14.3.2. Leki moczopędne | 289 |
14.4. Podstawy stosowania leków w zaburzeniach wodno-elektrolitowych | 310 |
14.4.1. Leki stosowane w leczeniu zaburzeń izowolemii i izotonii | 310 |
14.4.2. Środki stosowane w zaburzeniach izojonii | 312 |
14.4.3. Środki stosowane w leczeniu zaburzeń izohydrii | 313 |
14.5. Leki stosowane w profilaktyce i leczeniu nadmiernego wzrostu poziomu kwasu moczowego we krwi (hiperurikemii) spowodowanego podawaniem cytostatyków | 314 |
14.6. Leki stosowane w hiperfosfatemii | 315 |
14.7. Leki stosowane w zaburzeniach wodno-elektrolitowych spowodowanych nieprawidłowym wydzielaniem wazopresyny | 316 |
14.7.1. Akwaretyki stosowane w zespole niewłaściwego wydzielania hormonu antydiuretycznego (zespole SIADH) | 316 |
14.7.2. Leki stosowane w leczeniu moczówki prostej | 318 |
14.8. Leki stosowane w zaburzeniach oddawania moczu | 320 |
14.8.1. Leki stosowane przy utrudnionym oddawaniu moczu z powodu przerostu gruczołu krokowego | 320 |
14.8.2. Leki stosowane przy nietrzymaniu moczu | 322 |
15. Środki znieczulenia ogólnego – Sylwia Fidecka | 325 |
15.1. Znieczulenie ogólne wziewne | 325 |
15.2. Farmakologiczne przygotowanie znieczulenia ogólnego – premedykacja | 328 |
15.3. Znieczulenie ogólne dożylne | 329 |
15.4. Neuroleptoanalgezja | 332 |
16. Alkohol etylowy – Sylwia Fidecka | 335 |
16.1. Alkohol etylowy – zastosowanie w medycynie | 335 |
16.2. Alkohol etylowy – wpływ na organizm człowieka | 335 |
16.3. Alkohol etylowy – uzależnienie i jego leczenie | 337 |
17. Histamina i leki przeciwhistaminowe – Robert Janiec | 339 |
17.1. Histamina | 339 |
17.1.1. Uwalnianie histaminy z ziarnistości magazynujących przez przeciwciała IgE | 340 |
17.1.2. Uwalnianie histaminy z ziarnistości magazynujących przez czynniki niezależne od przeciwciał IgE | 340 |
17.2. Leki przeciwhistaminowe | 342 |
17.2.1. Leki hamujące syntezę histaminy | 343 |
17.2.2. Leki blokujące uwalnianie histaminy z ziarnistości magazynujących mastocytów i granulocytów zasadochłonnych | 343 |
17.3. Leki blokujące receptory histaminowe | 344 |
17.3.1. Leki przeciwhistaminowe blokujące receptory histaminowe H1 | 344 |
17.3.2. Leki I generacji blokujące receptory histaminowe H1 | 344 |
17.3.3. Leki II generacji blokujące receptory histaminowe H1 | 351 |
17.3.4. Leki przeciwhistaminowe blokujące receptory histaminowe H2 | 357 |
18. Farmakodynamika leków wpływających na naczynia krwionośne – Waldemar Janiec | 358 |
18.1. Wstęp | 358 |
18.2. Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego | 361 |
18.2.1. Stosowanie leków moczopędnych w leczeniu nadciśnienia tętniczego | 363 |
18.2.2. Stosowanie leków β-adrenolitycznych w leczeniu nadciśnienia tętniczego . | 363 |
18.2.3. Leki hamujące wytwarzanie i działanie angiotensyny II | 366 |
18.2.4. Leki blokujące kanały wapniowe | 384 |
18.2.5. Leki hipotensyjne działające na OUN | 401 |
18.2.6. Leki hipotensyjne działające przez blokowanie zwojów autonomicznych | 405 |
18.2.7. Leki hipotensyjne o obwodowym działaniu sympatykolitycznym | 406 |
18.2.8. Leki hipotensyjne działające przez blokowanie receptorów α1-adrenergicznych | 407 |
18.2.9. Leki hipotensyjne rozkurczające mięśnie gładkie naczyń krwionośnych | 408 |
18.2.10. Leki hipotensyjne aktywujące kanały jonów potasu | 410 |
19. Leki stosowane w zaburzeniach ukrwienia – Waldemar Janiec | 417 |
19.1. Leki stosowane w zaburzeniach ukrwienia obwodowego | 417 |
19.1.1. Wstęp | 417 |
19.1.2. Leki hamujące receptory α-adrenergiczne | 418 |
19.1.3. Leki pobudzające receptory β-adrenergiczne | 419 |
19.1.4. Analogi prostacyklin | 420 |
19.1.5. Pochodne kwasu nikotynowego | 421 |
19.1.6. Metyloksantyny | 422 |
19.1.7. Inne leki stosowane w zaburzeniach ukrwienia obwodowego | 423 |
19.2. Leki stosowane w chorobach naczyń mózgowych | 424 |
19.2.1. Leki zwiększające ukrwienie OUN przez blokowanie receptorów α-adrenergicznych | 425 |
19.2.2. Leki zwiększające ukrwienie OUN przez blokowanie działania serotoniny | 425 |
19.2.3. Leki zwiększające ukrwienie OUN przez niewybiórcze blokowanie kanałów wapniowych | 426 |
19.2.4. Leki zwiększające ukrwienie OUN przez rozkurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych | 427 |
19.3. Prostaglandyny | 428 |
19.4. Leki stosowane w zaburzeniach wzwodu | 429 |
19.4.1. Inhibitory fosfodiesterazy | 430 |
20. Leki stosowane w leczeniu migreny – Waldemar Janiec | 434 |
20.1. Zastosowanie alkaloidów sporyszu w leczeniu migreny | 435 |
20.2. Zastosowanie leków blokujących receptory serotoninowe w leczeniu migreny | 436 |
20.3. Zastosowanie leków pobudzających receptory serotoninowe 5-HT1 w leczeniu migreny | 437 |
20.4. Zastosowanie leków hamujących łącznie receptory serotoninowe, histaminowe H1 i muskarynowe w leczeniu migreny | 440 |
21. Leki hamujące angiogenezę warunkowaną przez naczyniowo- -śródbłonkowy czynnik wzrostu (VEGF) – Waldemar Janiec | 441 |
21.1. Naczyniowo-śródbłonkowy czynnik wzrostu – VEGF, i angiogeneza | 441 |
21.2. Leki hamujące działanie VEGF stosowane w leczeniu zmian degeneracyjnych w siatkówce i plamce żółtej | 444 |
21.3. Leki hamujące VEGF stosowane w leczeniu nowotworów | 445 |
22. Farmakodynamika leków kardiotropowych – Waldemar Janiec | 448 |
22.1. Wstęp | 448 |
22.2. Leki przeciwarytmiczne | 448 |
22.2.1. Przebieg pobudzenia w układzie bodźcoprzewodzącym serca | 449 |
22.2.2. Przebieg pobudzenia w komórkach mięśniowych serca | 449 |
22.2.3. Działanie jonów na czynność serca | 451 |
22.2.4. Regulacja nerwowa czynności serca | 452 |
22.2.5. Zaburzenia rytmu serca | 452 |
22.2.6. Klasyfikacja leków przeciwarytmicznych | 454 |
22.3. Leki zwiększające kurczliwość mięśnia sercowego | 476 |
22.3.1. Leki stosowane w niewydolności krążenia pochodzenia sercowego | 477 |
22.3.2. Glikozydy nasercowe | 477 |
22.3.3. Leki zwiększające kurczliwość mięśnia sercowego przez hamowanie aktywności fosfodiesterazy-3 | 484 |
22.3.4. Leki sensytyzujące mięsień sercowy (zwiększające wrażliwość) na działanie jonów wapnia | 486 |
22.3.5. Leki polepszające pracę serca przez zmniejszenie oporu przepływu krwi w naczyniach płuc | 487 |
22.3.6. Przedsionkowe peptydy natriuretyczne | 487 |
22.3.7. Inne leki zwiększające kurczliwość mięśnia sercowego | 489 |
22.3.8. Leki kardioprotekcyjne (osłaniające mięsień sercowy) | 490 |
22.4. Leki zwiększające przepływ wieńcowy | 490 |
22.4.1. Azotany i azotyny | 493 |
22.4.2. Zastosowanie leków β-adrenolitycznych w chorobie wieńcowej | 497 |
22.4.3. Zastosowanie leków blokujących kanały wapniowe w chorobie wieńcowej | 500 |
22.4.4. Leki otwierające kanały potasowe stosowane w leczeniu choroby wieńcowej | 503 |
22.4.5. Inne leki stosowane w chorobie wieńcowej | 504 |
23. Leki stosowane we wstrząsie – Konstanty Wiśniewski, Róża Wiśniewska | 506 |
23.1. Wstrząs | 506 |
23.2. Postępowanie w zwalczaniu wstrząsu | 507 |
24. Farmakodynamika leków wpływających na układ krzepnięcia krwi – Konstanty Wiśniewski, Róża Wiśniewska i Waldemar Janiec | 509 |
24.1. Mechanizmy krzepnięcia krwi | 509 |
24.1.1. Czynniki krzepnięcia krwi | 509 |
24.1.2. Płytki krwi | 510 |
24.1.3. Proces krzepnięcia krwi | 511 |
24.2. Leki hamujące krzepliwość krwi (antykoagulanty) | 513 |
24.2.1. Heparyna i jej pochodne | 513 |
24.2.2. Leki hamujące aktywność trombiny | 518 |
24.2.3. Leki hamujące agregację płytek krwi | 521 |
24.2.4. Leki hamujące wytwarzanie płytek krwi | 525 |
24.2.5. Antagoniści witaminy K | 526 |
24.2.6. Leki defibrynujące | 528 |
24.3. Leki trombolityczne | 529 |
24.3.1. Proteazy hamujące krzepnięcie krwi stosowane w posocznicy lub wstrząsie septycznym | 531 |
24.4. Środki hamujące krzepnięcie krwi stosowane in vitro | 532 |
24.5. Leki zwiększające krzepliwość krwi | 532 |
24.5.1. Leki zwiększające krzepliwość krwi działające ogólnie | 533 |
24.5.2. Preparaty zwiększające krzepliwość krwi do stosowania miejscowego | 538 |
25. Leki wpływające na układ krwiotwórczy – Waldemar Janiec | 539 |
25.1. Wstęp | 539 |
25.2. Erytropoetyna (EPO) i epoetyny | 540 |
25.3. Cytokiny pobudzające wzrost kolonii komórek układu granulocytów | 542 |
25.3.1. Czynniki pobudzające wzrost kolonii granulocytów (G-CSF) | 542 |
25.3.2. Czynniki pobudzające wzrost kolonii granulocytów i makrofagów (GM-CSF) | 544 |
25.3.3. Czynnik pobudzający wzrost kolonii makrofagów (M-CSF) | 545 |
25.3.4. Czynnik pobudzający wzrost megakariocytów (IL-11) | 545 |
25.4. Leki stosowane w niedokrwistości z niedoboru żelaza | 545 |
25.5. Leki stosowane w hemosyderozie | 547 |
25.6. Leki stosowane w niedokrwistościach megaloblastycznych | 549 |
25.7. Leki stosowane do zapobiegania występowaniu napadowej nocnej hemoglobinurii | 551 |
26. Farmakodynamika leków układu oddechowego – Waldemar Janiec | 552 |
26.1. Wstęp | 552 |
26.2. Zastosowanie farmakoterapii w niewydolności oddechowej | 553 |
26.3. Farmakologiczne właściwości tlenu i dwutlenku węgla | 553 |
26.3.1. Oddziaływanie tlenu na organizm człowieka | 553 |
26.3.2. Farmakologiczne właściwości dwutlenku węgla | 555 |
26.4. Leki wpływające na rytm oddychania | 556 |
26.4.1. Leki pobudzające rytm oddychania | 556 |
26.4.2. Leki zwalniające rytm oddychania | 558 |
26.5. Leki przeciwkaszlowe | 558 |
26.5.1. Leki przeciwkaszlowe o działaniu ośrodkowym | 558 |
26.5.2. Nieopioidowe leki przeciwkaszlowe działające ośrodkowo | 563 |
26.5.3. Leki przeciwkaszlowe działające obwodowo | 567 |
26.6. Leki wykrztuśne | 569 |
26.6.1. Pochodne gwaiakolu | 570 |
26.6.2. Olejki eteryczne | 572 |
26.6.3. Alkaloidy | 572 |
26.6.4. Sole organiczne | 573 |
26.6.5. Balsamy | 573 |
26.6.6. Saponiny | 574 |
26.6.7. Solne środki wykrztuśne | 574 |
26.6.8. Leki o działaniu mukolitycznym | 575 |
26.7. Farmakodynamika leków stosowanych w leczeniu dychawicy oskrzelowej | 580 |
26.7.1. Leki pobudzające receptory β-adrenergiczne stosowane w dychawicy oskrzelowej | 581 |
26.7.2. Metyloksantyny | 585 |
26.7.3. Leki cholinolityczne | 586 |
26.7.4. Glikokortykosteroidy stosowane w dychawicy oskrzelowej | 587 |
26.7.5. Leki zapobiegające występowaniu napadów dychawicy oskrzelowej | 590 |
26.7.6. Antagoniści i inhibitory leukotrienów w leczeniu dychawicy oskrzelowej | 592 |
26.7.7. Przeciwciała monoklonalne (anty IgE) w leczeniu astmy | 595 |
26.8. Surfaktanty | 596 |
26.9. Leki stosowane w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc | 597 |
26.10. Leki wpływające na krążenie krwi w płucach | 599 |
26.10.1. Regulacja krążenia krwi w płucach | 599 |
26.10.2. Regulacja ciśnienia w naczyniach włosowatych płuc | 600 |
26.10.3. Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia w krążeniu płucnym | 601 |
26.10.4. Leki stosowane w obrzęku płuc | 605 |
26.11. Farmakologiczna regulacja transportu tlenu | 606 |
27. Farmakodynamika leków wpływających na czynność przewodu pokarmowego – Witold S. Gumułka | 608 |
27.1. Wstęp | 608 |
27.2. Sok żołądkowy | 608 |
27.2.1. Środki pobudzające wydzielanie soku żołądkowego lub mające go zastąpić | 609 |
27.2.2. Środki zobojętniające kwas solny | 611 |
27.2.3. Środki osłaniające | 616 |
27.2.4. Środki ściągające | 617 |
27.3. Leki stosowane w leczeniu choroby wrzodowej | 618 |
27.3.1. Uwagi ogólne | 618 |
27.3.2. Przegląd leków | 619 |
27.3.3. Znaczenie zwalczania Helicobacter pylori w leczeniu choroby wrzodowej | 625 |
27.3.4. Leki cholinolityczne i rozkurczające mięśnie gładkie przewodu pokarmowego | 628 |
27.3.5. Inne środki stosowane w leczeniu choroby wrzodowej | 630 |
27.4. Środki wymiotne | 632 |
27.5. Leki przeciwwymiotne | 632 |
27.6. Leki żółciotwórcze i żółciopędne | 637 |
27.6.1. Leki żółciotwórcze | 638 |
27.6.2. Leki żółciopędne | 641 |
27.6.3. Leki stosowane w uszkodzeniach komórki wątrobowej | 642 |
27.7. Leki stosowane w zewnątrzpochodnej niewydolności trzustki | 643 |
27.8. Środki przeczyszczające | 644 |
27.8.1. Środki poślizgowe | 645 |
27.8.2. Środki zwiększające objętość kału | 646 |
27.8.3. Środki działające drażniąco | 647 |
27.8.4. Inne środki przeczyszczające | 649 |
27.8.5. Przeciwwskazania ogólne | 649 |
27.8.6. Nadużywanie środków przeczyszczających | 650 |
27.8.7. Leki stosowane w zespole drażliwego jelita | 650 |
27.8.8. Leczenie wrzodziejącego zapalenia jelit | 651 |
27.9. Środki przeciwbiegunkowe | 652 |
Skorowidz I | |
TOM | 2 |
28. Farmakodynamika hormonów i leków działających na czynność gruczołów wydzielania wewnętrznego – Waldemar Janiec | 657 |
28.1. Zagadnienia wstępne. Rodzaje receptorów | 657 |
28.2. Hormony podwzgórza | 659 |
28.2.1. Hormony podwzgórza pobudzające w przysadce wydzielanie ACTH | 661 |
28.2.2. Hormony podwzgórza pobudzające w przysadce wydzielanie hormonów gonadotropowych | 661 |
28.2.3. Hormon podwzgórza pobudzający w przysadce wydzielanie hormonu wzrostu | 667 |
28.2.4. Hormon podwzgórza pobudzający w przysadce wydzielanie hormonu tyreotropowego | 668 |
28.2.5. Hormon podwzgórza hamujący w przysadce wydzielanie hormonu wzrostu | 668 |
28.3. Hormony przysadki i obwodowych gruczołów wydzielania wewnętrznego . | 672 |
28.3.1. Tyreotropina, hormony gruczołu tarczowego i leki stosowane w nadczynności gruczołu tarczowego | 672 |
28.3.2. Kortykotropina (ACTH) i hormony kory nadnerczy | 681 |
28.3.3. Hormony kory nadnerczy | 685 |
28.3.4. Gonadotropiny | 693 |
28.3.5. Leki hamujące wydzielanie gonadotropin w przysadce | 697 |
28.3.6. Żeńskie hormony płciowe | 698 |
28.3.7. Estrogeny syntetyczne niesteroidowe | 706 |
28.3.8. Selektywne modulatory receptora estrogenowego | 708 |
28.3.9. Leki przeciwestrogenowe hamujące aktywność aromatazy | 712 |
28.3.10. Progesteron i gestageny | 716 |
28.3.11. Męskie hormony płciowe | 724 |
28.3.12. Leki hamujące aktywność 5α-reduktazy testosteronu | 730 |
28.3.13. Leki hamujące działanie androgenów | 730 |
28.4. Leki anaboliczne | 732 |
28.4.1. Leki anaboliczne pochodne testosteronu | 733 |
28.4.2. Leki anaboliczne pochodne androsteronu | 733 |
28.4.3. Leki anaboliczne pochodne 19-norsteroidów | 734 |
28.5. Leki o łącznym działaniu estrogennym, gestagennym i androgennym | 736 |
28.6. Prolaktyna | 737 |
28.6.1. Leki stosowane w nadmiernym wydzielaniu prolaktyny | 738 |
28.7. Somatotropina | 738 |
28.7.1. Insulinopodobne czynniki wzrostu IGF-1 i IGF-2 (somatomedyny) | 740 |
28.8. Hormony tylnego płata przysadki | 744 |
28.8.1. Oksytocyna | 744 |
28.8.2. Leki blokujące działanie oksytocyny | 745 |
28.8.3. Hormon antydiuretyczny (wazopresyna) | 746 |
28.8.4. Analogi wazopresyny działające na receptory V1 | 747 |
28.8.5. Analogi wazopresyny działające pobudzająco na receptory V2 | 749 |
29. Farmakodynamika leków wpływających na metabolizm węglowodanów – Waldemar Janiec | 750 |
29.1. Wstęp – przemiany metaboliczne węglowodanów | 750 |
29.2. Klasyfikacja cukrzycy | 751 |
29.2.1. Ogólne zasady leczenia cukrzycy | 752 |
29.3. Podział leków stosowanych w leczeniu cukrzycy | 754 |
29.4. Insulina | 754 |
29.4.1. Preparaty insuliny | 758 |
29.4.2. Nowe preparaty insulin | 762 |
29.5. Doustne leki przeciwcukrzycowe zmniejszające stężenie glukozy we krwi (leki hipoglikemizujące) | 765 |
29.5.1. Pochodne sulfonylomocznika | 766 |
29.5.2. Doustne leki przeciwcukrzycowe z grupy pochodnych tiazolidynedionów (glitazony) | 769 |
29.5.3. Inkretyny (Exenatyd) | 772 |
29.5.4. Inhibitory dipeptydylopeptydazy 4 | 773 |
29.6. Doustne leki przeciwcukrzycowe zapobiegające wystąpieniu zwiększonego stężenia glukozy we krwi (leki przeciwhiperglikemiczne) | 775 |
29.6.1. Pochodne biguanidu | 775 |
29.6.2. Meglitinidy (glinidy) | 776 |
29.6.3. Inhibitory reduktazy aldolazy | 778 |
29.6.4. Inhibitory α-glukozydazy | 779 |
29.6.5. Związki hamujące wchłanianie glukozy | 780 |
29.7. Glukagon | 780 |
30. Farmakodynamika związków wpływających na przemianę materii – Waldemar Janiec | 782 |
30.1. Witaminy | 782 |
30.1.1. Wstęp | 782 |
30.1.2. Witamina A | 783 |
30.1.3. Witamina D | 789 |
30.1.4. Witamina E | 789 |
30.1.5. Witaminy K | 791 |
30.1.6. Witamina B1 | 793 |
30.1.7. Witamina B2 | 794 |
30.1.8. Kwas pantotenowy | 795 |
30.1.9. Witamina B6 | 796 |
30.1.10. Witamina B12 | 797 |
30.1.11. Witamina C | 797 |
30.1.12. Witamina P | 799 |
30.1.13. Witamina PP | 800 |
30.1.14. Witamina H | 800 |
30.1.15. Kwas foliowy | 801 |
30.1.16. Witamina F | 802 |
30.1.17. Leczenie wielowitaminowe | 802 |
30.2. Białka i aminokwasy | 803 |
30.2.1. Niedożywienie i preparaty stosowane w żywieniu dojelitowym i pozajelitowym | 805 |
30.3. Leki wpływające na przemianę puryn | 810 |
30.3.1. Leki przerywające napady dny | 811 |
30.3.2. Leki hamujące wytwarzanie kwasu moczowego | 813 |
30.3.3. Leki zwiększające wydalanie kwasu moczowego z moczem | 814 |
30.4. Farmakodynamika leków wpływających na przemianę lipidów | 817 |
30.4.1. Ogólna charakterystyka przemian kwasów tłuszczowych, triglicerydów i cholesterolu | 817 |
30.4.2. Hiperlipoproteinemie | 820 |
30.5. Leki stosowane w leczeniu choroby Gauchera | 835 |
30.6. Leki stosowane w leczeniu choroby Pompego | 838 |
30.6.1. Aglukozydaza alfa | 839 |
30.7. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydoz | 839 |
30.7.1. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydozy typu I | 840 |
30.7.2. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydozy typu II | 841 |
30.7.3. Leki stosowane w leczeniu mukopolisacharydozy typu VI | 841 |
30.8. Leki stosowane w leczeniu choroby Wilsona | 842 |
30.9. Leki stosowane w leczeniu choroby Fabry’ego | 843 |
30.10. Leki stosowane w leczeniu tyrozynemii | 844 |
30.11. Leki stosowane w leczeniu fenyloketonurii | 846 |
31. Leki stosowane w terapii otyłości i zaburzeń odżywiania – Elżbieta Czarnecka, Remigiusz Zięba | 848 |
31.1. Wstęp | 848 |
31.2. Fizjologiczne mechanizmy regulujące łaknienie u człowieka | 849 |
31.3. Leki stosowane w terapii otyłości | 851 |
31.3.1. Leki zmniejszające łaknienie | 851 |
31.3.2. Leki zmniejszające przyswajanie tłuszczu z przewodu pokarmowego | 853 |
31.3.3. Leki zwiększające wydatek energetyczny ustroju (działające termogenicznie) | 854 |
31.3.4. Inne leki | 855 |
31.4. Leki stosowane w terapii zaburzeń odżywiania | 856 |
32. Farmakodynamika leków wpływających na układ kostny – Waldemar Janiec | 858 |
32.1. Budowa, funkcje i metabolizm kości | 858 |
32.2. Leki wpływające na procesy metaboliczne w kościach | 864 |
32.2.1. Wpływ hormonów na procesy metaboliczne w kościach | 864 |
32.2.2. Wpływ witamin na procesy metaboliczne w kościach | 877 |
32.2.3. Wpływ prostaglandyn na procesy metaboliczne w kościach | 886 |
32.2.4. Wpływ bisfosfonianów na procesy metaboliczne w kościach | 886 |
32.2.5. Fluorek sodu | 894 |
32.3. Wchłanianie i wydalanie wapnia z organizmu | 897 |
32.3.1. Wpływ leków na wchłanianie wapnia w jelitach | 898 |
32.3.2. Leki wpływające na wydalanie wapnia z moczem | 903 |
32.4. Leki stosowane w leczeniu osteoporozy | 904 |
32.4.1. Zastosowanie bisfosfonianów w leczeniu osteoporozy | 905 |
32.4.2. Zastosowanie hormonalnej terapii zastępczej w leczeniu osteoporozy | 906 |
32.4.3. Zastosowanie selektywnych modulatorów receptorów estrogenowych w leczeniu osteoporozy | 907 |
32.4.4. Zastosowanie kalcytoniny w leczeniu osteoporozy | 908 |
32.4.5. Zastosowanie w leczeniu osteoporozy leków powodujących uzupełnianie niedoboru wapnia w kościach | 908 |
32.4.6. Zastosowanie statyn w leczeniu osteoporozy | 908 |
33. Niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwgorączkowe i leki przeciwreumatyczne – Waldemar Janiec, Ryszard Czarnecki | 909 |
33.1. Niesteroidowe leki przeciwzapalne | 909 |
33.1.1. Mechanizmy rozwoju stanu zapalnego | 909 |
33.1.2. Mechanizm działania niesteroidowych leków przeciwzapalnych | 915 |
33.1.3. Wpływ niesteroidowych leków przeciwzapalnych na syntezę prostaglandyn | 916 |
33.1.4. Działanie przeciwbólowe niesteroidowych leków przeciwzapalnych | 919 |
33.1.5. Działanie antyagregacyjne niesteroidowych leków przeciwzapalnych | 920 |
33.1.6. Stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych w okulistyce | 921 |
33.1.7. Działania niepożądane niesteroidowych leków przeciwzapalnych | 921 |
33.1.8. Podział NLPZ w zależności od budowy chemicznej | 922 |
33.1.9. NLPZ – pochodne kwasów karboksylowych | 923 |
33.1.10. NLPZ – pochodne kwasów enolowych | 940 |
33.1.11. NLPZ niebędące kwasami karboksylowymi | 944 |
33.2. Leki przeciwreumatyczne | 949 |
33.2.1. Podział leków stosowanych w reumatoidalnym zapaleniu stawów | 949 |
33.2.2. Leki modyfikujące przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów | 949 |
33.3. Leki przeciwgorączkowe | 958 |
33.3.1. Mechanizmy regulacji temperatury | 958 |
33.3.2. Kwas acetylosalicylowy jako lek przeciwgorączkowy | 959 |
33.3.3. Pochodne p-aminofenolu | 960 |
33.3.4. Pochodne pirazolonu | 963 |
34. Opioidowe leki przeciwbólowe i ich antagoniści – Waldemar Janiec, Henryk Ireneusz Trzeciak | 965 |
34.1. Leki przeciwbólowe działające na receptory opioidowe | 968 |
34.2. Leki przeciwbólowe o działaniu agonistycznym na receptory opioidowe | 969 |
34.2.1. Leki przeciwbólowe o działaniu agonistycznym na receptory opioidowe, pochodne fenantrenu | 969 |
34.2.2. Leki przeciwbólowe o działaniu agonistycznym na receptory opioidowe, pochodne fenylheptylaminy | 976 |
34.2.3. Leki działające agonistycznie na receptory opioidowe, pochodne fenylopiperydyny | 977 |
34.2.4. Leki przeciwbólowe o działaniu agonistycznym na receptory opioidowe, pochodne morfinianu | 980 |
34.3. Opioidowe leki przeciwbólowe o działaniu agonistyczno-antagonistycznym | 980 |
34.3.1. Leki opioidowe o działaniu agonistyczno-antagonistycznym, pochodne fenantrenu | 981 |
34.3.2. Leki opioidowe o działaniu agonistyczno-antagonistycznym, pochodne morfinianu | 982 |
34.3.3. Leki opioidowe o działaniu agonistyczno-antagonistycznym, pochodne benzomorfanu | 983 |
34.4. Leki o działaniu antagonistycznym na receptory opioidowe | 985 |
34.4.1. Leki o działaniu antagonistycznym na receptory opioidowe, pochodne fenantrenu | 985 |
34.4.2. Leki o działaniu antagonistycznym na receptory opioidowe, pochodne morfinianu | 988 |
35. Leki stosowane w leczeniu nowotworów – Krystyna Orzechowska-Juzwenko | 989 |
35.1. Podstawy teoretyczne działania leków przeciwnowotworowych. Zasady współczesnej chemioterapii nowotworów | 989 |
35.2. Leki przeciwnowotworowe | 994 |
35.2.1. Leki alkilujące | 994 |
35.2.2. Antymetabolity | 1003 |
35.2.3. Topoizomerazo-aktywne leki | 1014 |
35.2.4. Antybiotyki cytostatyczne | 1017 |
35.2.5. Alkaloidy | 1023 |
35.2.6. Taksany | 1025 |
35.2.7. Epotilony | 1027 |
35.2.8. Lignany | 1027 |
35.2.9. Enzymy | 1029 |
35.2.10. Hormony | 1030 |
35.2.11. Inne leki przeciwnowotworowe | 1032 |
35.3. Wielolekowa chemioterapia nowotworów | 1040 |
35.4. Immunoterapia nowotworów | 1040 |
35.5. Terapia genowa | 1045 |
35.6. Leki wspomagające leczenie nowotworów | 1045 |
36. Farmakodynamika leków immunotropowych – Waldemar Janiec, Maria Pytlik | 1047 |
36.1. Wstęp | 1047 |
36.2. Immunoglobuliny | 1049 |
36.2.1. Immunoglobuliny klasy A (IgA) | 1050 |
36.2.2. Immunoglobuliny klasy D (IgD) | 1051 |
36.2.3. Immunoglobuliny klasy E (IgE) | 1051 |
36.2.4. Immunoglobuliny klasy G (IgG) | 1051 |
36.2.5. Immunoglobuliny klasy M (IgM) | 1052 |
36.2.6. Skład immunoglobulin we krwi | 1052 |
36.2.7. Produkty lecznicze immunoglobulin | 1053 |
36.2.8. Immunoglobulina Rh0(D) | 1054 |
36.2.9. Przeciwciała przeciwko glikozydom naparstnicy | 1055 |
36.2.10. Przeciwciała monoklonalne | 1056 |
36.3. Cytokiny | 1060 |
36.3.1. Interleukiny | 1060 |
36.3.2. Interferony | 1063 |
36.4. Leki immunosupresyjne | 1068 |
36.4.1. Procesy immunologiczne warunkujące odrzucanie przeszczepu | 1068 |
36.4.2. Glikokortykosteroidy | 1070 |
36.4.3. Cyklosporyna | 1071 |
36.4.4. Związki makrolidowe | 1072 |
36.4.5. Cytostatyki | 1074 |
36.4.6. Inne leki immunosupresyjne | 1074 |
36.4.7. Przeciwciała monoklonalne stosowane do hamowania odrzucania przeszczepów | 1077 |
36.4.8. Leki immunotropowe stosowane w leczeniu stwardnienia rozsianego | 1078 |
36.5. Szczepionki | 1081 |
36.6. Środki stosowane do immunomodulacji | 1085 |
36.6.1. Związki otrzymane syntetycznie (nieswoiste syntetyczne immunostymulatory) | 1085 |
36.6.2. Związki wyodrębnione z mikroorganizmów i roślin | 1085 |
36.7. Leki wykazujące dodatkowo pobudzające działanie na układ immunologiczny | 1086 |
36.8. Hormony grasicy | 1086 |
37. Farmakodynamika leków stosowanych w zakażeniach i chorobach inwazyjnych – Witold S. Gumułka | 1087 |
37.1. Farmakodynamika antybiotyków | 1087 |
37.1.1. Chemioterapia chorób bakteryjnych | 1087 |
37.1.2. Antybiotyki β-laktamowe | 1099 |
37.1.3. Antybiotyki aminoglikozydowe | 1129 |
37.1.4. Tetracykliny | 1133 |
37.1.5. Chloramfenikol | 1139 |
37.1.6. Antybiotyki makrolidowe | 1141 |
37.1.7. Antybiotyki peptydowe | 1146 |
37.1.8. Rifamycyny | 1149 |
37.1.9. Linkosamidy | 1150 |
37.1.10. Wankomycyna i teikoplanina | 1151 |
37.1.11. Inne antybiotyki glikopeptydowe | 1153 |
37.1.12. Glikolipodepsipeptydy | 1154 |
37.1.13. Lipopeptydy | 1154 |
37.1.14. Kwas fusydowy | 1155 |
37.1.15. Streptograminy | 1156 |
37.2. Sulfonamidy | 1157 |
37.2.1. Mechanizm działania | 1157 |
37.2.2. Zakres działania | 1158 |
37.2.3. Farmakokinetyka | 1158 |
37.2.4. Działania niepożądane | 1160 |
37.2.5. Przeciwwskazania | 1160 |
37.2.6. Zastosowanie | 1161 |
37.2.7. Trimetoprim i skojarzenia sulfonamidów z trimetoprimem | 1162 |
37.3. Pochodne 4-chinolonu (inhibitory gyrazy) | 1164 |
37.3.1. Kwas nalidyksowy i jego pochodne stosowane w zakażeniach dróg moczowych | 1165 |
37.3.2. Pochodne fluorochinolonu | 1165 |
37.4. Nowobiocyna | 1170 |
37.5. Pochodne oksazolidinonu | 1170 |
37.6. Chemioterapeutyki stosowane w zakażeniach dróg moczowych | 1171 |
37.6.1. Pochodne nitrofuranu | 1171 |
37.6.2. Metenamina | 1172 |
37.7. Leki stosowane w leczeniu gruźlicy | 1173 |
37.7.1. Zasady leczenia gruźlicy | 1173 |
37.7.2. Leki stosowane w gruźlicy | 1175 |
37.8. Leki przeciwtrądowe | 1178 |
37.9. Mupirocyna (kwas pseudomonowy A) | 1178 |
37.10. Leki przeciwgrzybicze | 1179 |
37.11. Leki przeciwwirusowe | 1189 |
37.11.1. Grypa, jej zapobieganie i leczenie | 1189 |
37.11.2. Leki działające na inne rodzaje wirusów | 1193 |
37.11.3. Leki stosowane w wirusowym zapaleniu wątroby typu B | 1202 |
37.12. Leki stosowane w AIDS | 1204 |
37.12.1. Pochodne 2',3'-dideoksynukleozydów | 1208 |
37.12.2. Nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy | 1211 |
37.12.3. Inhibitory proteazy | 1212 |
37.12.4. Leki blokujące wnikanie wirusa HIV-1 do komórki | 1214 |
37.12.5. Ogólne uwagi dotyczące stosowanych w AIDS schematów leczenia | 1215 |
37.12.6. Zapobieganie i leczenie zapaleń płuc wywołanych przez Pneumocystis carinii | 1216 |
37.13. Leki przeciwpierwotniakowe | 1218 |
37.13.1. Leki przeciwzimnicze | 1218 |
37.13.2. Leki stosowane w leczeniu rzęsistkowicy | 1225 |
37.13.3. Leki stosowane w zakażeniach pełzakiem czerwonki (Entameba histolytica) | 1226 |
37.13.4. Leki stosowane w zakażeniach świdrowcami | 1228 |
37.13.5. Leki stosowane w leiszmaniozach | 1229 |
37.13.6. Leczenie toksoplazmozy | 1230 |
37.13.7. Leki stosowane w giardiazie (lambliozie) | 1230 |
37.14. Środki przeciwrobacze | 1231 |
37.14.1. Środki stosowane w tasiemczycy | 1231 |
37.14.2. Środki stosowane w inwazji robakami obłymi | 1233 |
37.15. Chemioterapeutyki a ciąża | 1236 |
Skorowidz I | |