INNE EBOOKI AUTORA
Koszyk
Stanowienie, interpretacja i stosowanie prawa podatkowego - problemy sporne
Autor:
Wydawca:
Format:
1. Niniejsza książka powstała w związku z prowadzonymi wykładami z zakresu podstawowych problemów prawa podatkowego na Uniwersytecie Warszawskim, na innych uczelniach oraz w Instytucie Studiów Podatkowych. Jest swoistym następcą książki pt. Wstęp do nauki polskiego prawa podatkowego, która w latach 1997–2011 doczekała się kilkunastu wydań. Jest jednak nowym spojrzeniem na wiele głównych zagadnień teoretyczno-prawnych polskiego prawa podatkowego, co potwierdzają m.in. układ wewnętrzny, ważniejsze tezy szczegółowe, zakres i forma przekazu, a także – co jest nowością formalną w porównaniu z poprzednią książką – posłużenie się wieloma schematami poglądowymi obrazującymi analizowane problemy. Z satysfakcją mogę stwierdzić, że zasadnicze tezy autora, które zostały sformułowane we Wstępie…, nie uległy zmianie, choć ich część została w niniejszej książce rozwinięta lub pogłębiona.
2. Celem książki jest krytyczna prezentacja wszystkich podstawowych problemów teoretycznych prawa podatkowego, dotyczących jego stanowienia, interpretacji i stosowania. Autor podzielił je – zgodnie z tytułem – na trzy odrębne grupy zagadnień: stanowienie (rozdział 1), interpretację (rozdział 3) i stosowanie prawa podatkowego (rozdział 4). Z pierwszej grupy wydzielono jednak formalnie odrębny rozdział (rozdział 2), poświęcony elementom normatywnej konstrukcji podatku, gdyż to właśnie ta część prawa podatkowego jest w sensie obiektywnym jego istotą, która decyduje o jego doniosłości, odrębności i specyfice.
Najważniejszy przedmiot zainteresowania autora to materialne prawo podatkowe w części stanowionej, a przede wszystkim przepisy prawa regulujące rozliczanie, deklarowanie, ewidencjonowanie i dokumentowanie podatków, stanowiące zarówno część ogólną, jak i część szczegółową tego prawa o charakterze prawnomaterialnym. W książce pominięto drobiazgowe opisy prawa pozytywnego, które mają bogatą literaturę prawniczą.
3. Zapewne nasuwa się pytanie: po co pisać o tych problemach, skoro już poświęcono im tak wiele miejsca w piśmiennictwie? Odpowiedź jest dość prosta: wiedza prawnopodatkowa – podobnie jak przepisy prawa – ulega naturalnym procesom dezaktualizacji, a także musi być odnowiona w świetle nowych zjawisk przede wszystkim o charakterze obiektywnym, normatywnym, jak i funkcjonalnym oraz doktrynalnym. Każdą dziedzinę wiedzy cechuje konserwatywna inercja, powodująca, że wskutek niedostrzegania lub wręcz pomijania nowych zagadnień następuje jej spłycenie, staje się fasadowa, a to już tylko krok do zlekceważenia i szybkiego zapomnienia. Autor nie tylko jako dydaktyk, ale również praktyk zajmujący się od kilkudziesięciu lat zawodowo problematyką stanowienia, interpretacji i stosowania prawa podatkowego, wprowadza do analizy tych zagadnień nowe wątki badawcze:
1) złą i dobrą wiarę w procesie stanowienia, interpretacji i stosowania prawa podatkowego;
2) znaczenie czynników niejawnych lub pomijanych w dotychczasowej analizie tego procesu, takich jak: lobbing legislacyjny, interpretacyjny i judykacyjny, którego cele najczęściej są sprzeczne z interesem publicznym oraz większości obywateli („uczciwych podatników”);
3) ocenę rzeczywistej władzy formalnych organów, które stanowią, interpretują i stosują prawo podatkowe – w jakim stopniu sprawują one rzeczywiste rządy nad tymi procesami, mające decydujące znaczenie, a w jakim stopniu ich rola jest fasadowa lub pozorna;
4) rolę biznesu zajmującego się ucieczką od opodatkowania, zwanego „optymalizacyjnym” lub „podatkowym”, który od kilkunastu lat jest chyba celowo niedostrzeganym, ale za to ważnym uczestnikiem procesu stanowienia, interpretacji i stosowania prawa;
5) konieczność ochrony poglądów podmiotów prawa podatkowego na temat treści norm prawa podatkowego sformułowanych w dobrej wierze, które zostały zastosowane przez te podmioty zwłaszcza w toku rozliczeń podatkowych i określenia zobowiązania podatkowego;
6) zmianę akcentów poznawczych poprzez uwypuklenie roli podmiotów prawa podatkowego (do których z oczywistych względów nie zaliczam organów władzy publicznej), czyli przede wszystkim podatników, którzy są najważniejszymi adresatami przepisów prawa podatkowego, a interpretacja tych przepisów i stosowanie prawa przez te podmioty są obiektywnie dużo ważniejsze niż to, co robią w tym zakresie organy władzy i sądy.
Rezultatem uwzględnienia powyższych wątków są dość głębokie przewartościowania, często nadobecne w wielu analizach tych zjawisk. Poglądy, wynikające zwłaszcza z analizy działalności interpretacyjnej i jurysdykcyjnej organów władzy publicznej, są sprowadzane do ich właściwych rozmiarów, szczególnie z perspektywy roli podmiotów prawa podatkowego, które na co dzień interpretują i stosują przepisy prawa podatkowego; od nich zależy bezpośrednio wielkość dochodów budżetowych i efektywność fiskalna podatków, a ich uczestnictwo w tym procesie jest często niedoceniane albo nawet niedostrzegane.
Autor starał się ograniczyć odwołania do obowiązujących obecnie przepisów prawa również ze względu na to, że część z nich szybko ulegnie zmianie, a przecież jest to proces ciągły, którego nikt nie zatrzyma. Ważne jest bowiem założenie podstawowe: przepisy się zmieniają, a najważniejsze problemy poznawcze prawa podatkowego (na razie) zostają.
Aby Czytelnik mógł poznać inne poglądy na temat problemów poruszanych w niniejszej książce, w przypisach zacytowano fragmenty uzasadnień niektórych wyroków, w tym zwłaszcza TK, a przede wszystkim zaczerpnięte z piśmiennictwa prawniczego.
4. Autor pragnie podziękować wszystkim Słuchaczom wykładów oraz innych zajęć dydaktycznych z zakresu prawa podatkowego, a szczególnie Słuchaczom:
1) wykładu pt. Wstęp do nauki prawa podatkowego, prowadzonego w co najmniej pięciu wariantach na Uniwersytecie Warszawskim oraz innych uczelniach;
2) wykładów dotyczących części szczegółowej materialnego prawa podatkowego, prowadzonych na wielu uczelniach, a zwłaszcza Uniwersytecie Warszawskim, w Szkole Głównej Handlowej;
3) wykładów prowadzonych od ćwierć wieku w Instytucie Studiów Podatkowych.
To dzięki Wam powstała ta książka.
5. Niniejsza publikacja może posłużyć również jako pomoc dydaktyczna w procesie kształcenia akademickiego z zakresu podstawowych problemów prawa podatkowego.
6. Kończąc Autor pragnie odrębnie podziękować moim Współpracownikom, a zwłaszcza Alicji Przybyło, Barbarze Błaszczak i Janowi Plewie za pomoc w przygotowaniu niniejszej książki.
| Rok wydania | 2023 |
|---|---|
| Liczba stron | 275 |
| Kategoria | Inne |
| Wydawca | Instytut Studiów Podatkowych |
| ISBN-13 | 978-83-63591-67-0 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Wykaz skrótów............................................................................................. 7 | |
| Wykaz schematów ...................................................................................... 8 | |
| Wstęp ............................................................................................... 10 | |
| Rozdział 1. Stanowienie prawa podatkowego.......................................... 13 | |
| 1.1. Czym jest stanowienie prawa podatkowego?........................ 13 | |
| 1.2. Czym jest prawo podatkowe?............................................... 14 | |
| 1.3. Dwa przeciwstawne sposoby pojmowania stanowionego prawa podatkowego............................................................... 19 | |
| 1.4. Kształtowanie treści materialnej prawa podatkowego – problemy podstawowe........ 25 | |
| 1.5. Empiryczne zasady legislacji podatkowej – próba syntezy.. 35 | |
| 1.6. Dobra wiara w procesie tworzenia treści przepisów prawa podatkowego..................42 | |
| 1.7. „Inwestycje legislacyjne” w materialnym prawie podatkowym, czyli stanowienie prawa w złej wierze........................ 50 | |
| 1.8. Tworzenie treści przepisów prawa podatkowego – w stronę racjonalnego modelu............................................................. 55 | |
| 1.9. Od czego zależy wzrost albo spadek efektywności fiskalnej prawa podatkowego?............................................................. 61 | |
| 1.10. Pięć podstawowych postulatywnych zasad rządzących tworzeniem prawa podatkowego................................................. 68 | |
| 1.11. Charakterystyka ewolucji materialnego prawa podatkowego minionego dwudziestolecia – najistotniejsze cechy.............. 74 | |
| 1.12. Legalizm procesu tworzenia treści przepisów prawa podatkowego....................... 82 | |
| 1.13. Czy współczesny ustrój daje szansę tworzenia dobrego prawa podatkowego?....... 89 | |
| 1.14. Przepisy przejściowe w materialnym prawie podatkowym.. 108 | |
| 1.15. Konkluzje.............................................................................. 113 | |
| Rozdział 2. Istotne elementy normatywnej konstrukcji podatku............. 115 | |
| 2.1. Normatywne elementy konstrukcji podatku......................... 115 | |
| 2.2. Swoista podmiotowość prawno-podatkowa w podatkach pośrednich.................. 117 | |
| 2.3. Przedmiot opodatkowania jako normatywny element konstrukcji podatku...........124 | |
| 2.4. Subiektywna teoria przedmiotu opodatkowania................... 127 | |
| 2.5. Podstawa opodatkowania – problemy sporne....................... 129 | |
| 2.6. Stawki podatkowe jako normatywny element konstrukcji podatku...................... 132 | |
| 2.7. Warunki płatności zobowiązania podatkowego jako element konstrukcji podatku... 134 | |
| 2.8. Zobowiązanie podatkowe – istota......................................... 135 | |
| 2.9. Ulgi podatkowe jako normatywny element konstrukcji podatku........................... 137 | |
| 2.10. Zwrot podatku jako fakultatywny element konstrukcji podatku........................................................................................... 139 | |
| 2.11. Księgi (ewidencje) podatnika jako fakultatywny element konstrukcji podatku......141 | |
| 2.12. Miejsce podmiotowej sukcesji praw i obowiązków w materialnym prawie podatkowym........ 143 | |
| 2.13. Deklaracje podatkowe – problemy podstawowe................... 144 | |
| Rozdział 3. Interpretacja prawa podatkowego......................................... 149 | |
| 3.1. Czym jest interpretacja przepisów prawa podatkowego?..... 149 | |
| 3.2. Pluralizm interpretacyjny – istota problemu......................... 151 | |
| 3.3. Dogmatyka przepisów materialnego prawa podatkowego.... 154 | |
| 3.4. Urzędowa interpretacja przepisów prawa podatkowego a poglądy prawne podmiotów prawa podatkowego i judykatury. 157 | |
| 3.5. Proces interpretacji przepisów prawa podatkowego............. 169 | |
| 3.6. Zasada analogii w wykładni prawa podatkowego................. 171 | |
| 3.7. Podmioty prawa podatkowego nie powinny być represjonowane za brak umiejętności przewidywania przyszłych poglądów prawnych judykatury na temat przepisów podatkowych.................................................................................. 172 | |
| 3.8. Sola scriptura – przeciwieństwo subiektywnej teorii interpretacji przepisów prawa podatkowego................................ 183 | |
| 3.9. Sądowa interpretacja przepisów prawa podatkowego.......... 187 | |
| 3.10. Etyka obywatelska w procesie interpretacji przepisów prawa podatkowego.........195 | |
| 3.11. Konkluzje.............................................................................. 199 | |
| Rozdział 4. Stosowanie prawa podatkowego........................................... 201 | |
| 4.1. Problemy pojęciowe.............................................................. 201 | |
| 4.2. Podmioty stosujące prawo podatkowe.................................. 204 | |
| 4.3. Bezpośrednie stosowanie przepisów prawa UE.................... 217 | |
| 4.4. Wsteczne stosowanie prawa podatkowego – pojemny wyjątek od zasady............. 219 | |
| 4.5. Nadużycie prawa podatkowego............................................ 220 | |
| 4.6. Unikanie opodatkowania w procesie stosowania prawa podatkowego.................. 221 | |
| 4.7. Stosowanie prawa podatkowego będące schematem podatkowym....................... 224 | |
| 4.8. Czy „agresywne planowanie podatkowe” jest stosowaniem prawa podatkowego?... 227 | |
| 4.9. Zasada dyskontynuacji części szczegółowej materialnego prawa podatkowego .............................................................. 229 | |
| 4.10. Bezprawność prawnopodatkowa........................................... 231 | |
| 4.11. Trzy odmienne postawy podmiotów stosujących prawo podatkowe (albo go niestosujących) ........................................ 235 | |
| 4.12. Sądowe stosowanie prawa podatkowego, czyli skutki „kurateli” sądów nad „nieudolnym” (jakoby) prawodawcą podatkowym.......................................................................... 236 | |
| 4.13. Czy podatnicy masowo, a przede wszystkim świadomie uczestniczyli w oszustwach podatkowych?.......................... 244 | |
| 4.14. Stosowanie prawa podatkowego w świetle pojęcia „dobrej wiary” oraz kryterium „dochowania należytej staranności”. 249 | |
| 4.15. Konkluzje.............................................................................. 252 | |
| Podsumowanie – pięć wadliwych (błędnych) założeń dotyczących współczesnego prawa podatkowego...................................................................... 255 | |
| Bibliografia ............................................................................................... 259 | |
| Akty prawne ............................................................................................... 268 | |
| Orzecznictwo sądów administracyjnych...................................................... 269 | |
| Orzecznictwo TK......................................................................................... 269 | |
| Orzecznictwo TSUE.................................................................................... 271 | |
| Inne dokumenty........................................................................................... 273 | |
KUP NA PREZENT
Stanowienie, interpretacja i stosowanie prawa podatkowego - problemy sporne
28,80 zł
Uzupełnij informacje na temat odbiorcy.
Produkt został pomyślnie dodany do koszyka.
Nieudana próba zakupu produktu. Spróbuj jeszcze raz.
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
