EBOOKI WYDAWCY
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Od autorów
Instalacje elektryczne stanowią jeden z najważniejszych elementów wyposażenia budynków oraz
innych obiektów budowlanych. Od poprawności ich zaprojektowania oraz rzetelności wykonania zależy
bezpieczeństwo użytkowników. Najważniejszym elementem, jaki powinien zostać spełniony podczas
projektowania instalacji elektrycznych, jest skuteczna ochrona przeciwporażeniowa.
Wymagania w tym zakresie zostały szczegółowo określone w nowej normie PN-HD 60364-4-41:2009
Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 4-41: Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona
przed porażeniem elektrycznym oraz w normie PN-HD 60364-5-54:2010 Instalacje elektryczne niskiego
napięcia. Część 5-54: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Uziemienia, przewody ochronne
i przewody połączeń ochronnych. Ogólne wytyczne dotyczące wymagań w zakresie instalacji elektrycznych
zostały określone w rozdziale 8. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia
2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
(DzU nr 75/2002, poz. 690, z późniejszymi zmianami – ostatnia z dnia 12 marca 2009 r., DzU
nr 56/2009, poz. 461).
W celu przybliżenia zmian wynikających z wprowadzenia normy PN-HD 60364-4-41 i normy PN-HD
60364-5-54 oraz nowelizacji Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku, oddajemy
do rąk Czytelników kolejny zeszyt przygotowany przez redakcję miesięcznika „elektro.info”, tym
razem poświęcony ochronie przeciwporażeniowej oraz doborowi przewodów i ich zabezpieczaniu.
W książce zamieściliśmy podstawowe wymagania wynikające z normy PN-HD 60364-4-41, normy
PN-HD 60364-5-54 oraz normy PN-IEC 60364-5-523:2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.
Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Obciążalność prądowa długotrwała przewodów.
W pierwszej części książki zostały przedstawione podstawowe zasady projektowania ochrony przeciwporażeniowej
w instalacjach elektrycznych niskiego napięcia. Oprócz zasad projektowania ochrony przeciwporażeniowej
przez samoczynne wyłączenie zasilania podczas zwarć, szczegółowo zostały opisane inne
dostępne środki ochrony przeciwporażeniowej z uwzględnieniem specyfiki źródeł zasilania awaryjnego
(zespoły prądotwórcze) oraz źródeł zasilania gwarantowanego (zasilacze UPS). W dalszej części książki
zostały wyjaśnione zasady doboru przewodów i kabli stosowanych w instalacjach elektrycznych.
Dużo miejsca poświęcono problematyce zabezpieczania kabli i przewodów. Szczególna uwaga została
zwrócona na projektowanie wybiórczości działania poszczególnych stopni zabezpieczeń. Dla łatwiejszego
zrozumienia zasad doboru przewodów zamieściliśmy również osobny rozdział zawierający podstawowe
informacje z zakresu podstaw obliczania prądów zwarciowych. Cennym uzupełnieniem publikacji jest
rozdział poświęcony doborowi przewodów przeznaczonych do zasilania urządzeń przeciwpożarowych,
które muszą funkcjonować w czasie pożaru, ze względu na pominięcie tych zagadnień w normalizacji.
Na końcu książki zostały zamieszczone badania skuteczności ochrony przeciwporażeniowej zgodnie
z wymaganiami normy PN-HD 60364-6:2008 Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 6: Sprawdzanie
i wzory protokołów z przeprowadzonych sprawdzeń oraz tabele doboru kabli i przewodów, zgodne
z wymaganiami normy PN-IEC 60364-5-523, z uwzględnieniem warunków klimatycznych wstępujących
na terenie Polski. Mam nadzieję, że książka opracowana przeze mnie i projektantów pracowni instalacji
elektrycznych Wojskowego Biura Studiów Projektów Budowlanych i Lotniskowych w Warszawie
spełni oczekiwania naszych Czytelników oraz wyjaśni szereg wątpliwości, które pojawiają się przy czytaniu
wymagań zapisanych w normach oraz innych dokumentach techniczno-prawnych.
W imieniu autorów,
Andrzej Boczkowski
przewodniczący CKSIiUE SEP
Rok wydania | 2010 |
---|---|
Liczba stron | 329 |
Kategoria | Elektrotechnika i energetyka |
Wydawca | Dom Wydawniczy MEDIUM |
ISBN-13 | 978-83-919132-8-4 |
Numer wydania | 1 |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
EBOOKI WYDAWCY
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
SPIS TREŚCI | |
Część I Ochrona przeciwporażeniowa w instalacjach elektrycznych niskiego napięcia | 9 |
1. Ważniejsze określenia | 9 |
2. Działanie prądu elektrycznego na ciało ludzkie | 17 |
3. Warunki środowiskowe | 21 |
3.1. Klasyfikacja warunków środowiskowych | 21 |
3.2. Dobór środków ochrony przed porażeniem w zależności od warunków środowiskowych | 22 |
4. Klasy ochronności urządzeń elektrycznych | 22 |
5. Stopnie ochrony zapewnianej przez obudowy urządzeń elektrycznych | 23 |
6. Napięcia | 24 |
7. Układy sieci | 25 |
8. Uziomy | 30 |
9. Przewody uziemiające | 34 |
10. Główna szyna uziemiająca | 34 |
11. Przewody ochronne | 35 |
12. Główne i dodatkowe połączenia wyrównawcze ochronne | 38 |
13. Ogólne zasady ochrony przeciwporażeniowej | 39 |
14. Samoczynne wyłączenie zasilania | 41 |
14.1. Samoczynne wyłączenie zasilania w układzie sieci TN | 42 |
14.2. Samoczynne wyłączenie zasilania w układzie sieci TT | 44 |
14.3. Samoczynne wyłączenie zasilania w układzie sieci IT | 44 |
15. Izolacja podstawowa części czynnych | 46 |
16. Izolacja podwójna lub izolacja wzmocniona | 46 |
17. Przegrody lub obudowy | 47 |
18. Separacja elektryczna | 47 |
19. Bardzo niskie napięcie SELV lub PELV | 49 |
20. Bardzo niskie napięcie funkcjonalne FELV | 50 |
21. Przeszkody | 50 |
22. Umieszczenie poza zasięgiem ręki | 50 |
23. Izolowanie stanowiska | 51 |
24. Nieuziemione połączenia wyrównawcze miejscowe | 52 |
25. Ochrona uzupełniająca | 52 |
26. Stosowanie urządzeń ochronnych różnicowoprądowych | 52 |
27. Warunki stosowania urządzeń elektrycznych, w tym opraw oświetleniowych o określonych | |
klasach ochronności, zapewniające ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym | 56 |
28. Instalacje elektryczne w warunkach zwiększonego zagrożenia porażeniem prądem elektrycznym | 57 |
28.1. Pomieszczenia wyposażone w wannę lub prysznic | 57 |
28.2. Baseny pływackie i inne | 61 |
28.3. Tereny budowy i rozbiórki | 65 |
28.4. Gospodarstwa rolne i ogrodnicze | 71 |
28.5. Przestrzenie ograniczone powierzchniami przewodzącymi | 72 |
28.6. Urządzenia przetwarzania danych | 72 |
28.7. Kempingi i pojazdy wypoczynkowe | 73 |
28.8. Pomieszczenia i kabiny zawierające ogrzewacze sauny | 75 |
28.9. Instalacje oświetleniowe o bardzo niskim napięciu | 76 |
28.10. Instalacje oświetlenia zewnętrznego | 77 |
28.11. Wystawy, pokazy i stoiska | 78 |
28.12. Ochrona przeciwporażeniowa w obiektach szpitalnych | 80 |
29. Ochrona przeciwporażeniowa w mieszkaniach i budynkach mieszkalnych | 85 |
30. Modernizacja instalacji elektrycznych w budynku mieszkalnym | 87 |
31. Badania skuteczności ochrony przeciwporażeniowej | 88 |
31.1. Próba ciągłości elektrycznej przewodów | 88 |
31.2. Pomiar rezystancji izolacji instalacji elektrycznej | 88 |
31.3. Sprawdzenie ochrony za pomocą SELV, PELV, separacji elektrycznej | |
lub nieuziemionych połączeń wyrównawczych miejscowych | 89 |
31.4. Pomiar rezystancji/impedancji izolacji podłóg i ścian | 89 |
31.5. Sprawdzenie skuteczności ochrony przy uszkodzeniu za pomocą samoczynnego | |
wyłączenia zasilania | 90 |
31.5.1. Układ sieci TN | 90 |
31.5.2. Układ sieci TT | 91 |
31.5.3. Układ sieci IT | 92 |
31.6. Pomiar rezystancji uziomu | 93 |
31.7. Sprawdzenie działania urządzeń ochronnych różnicowoprądowych | 94 |
32. Ochrona przeciwporażeniowa przy zasilaniu z zespołów prądotwórczych (ZP) i UPS | |
oraz zasady oceny jej skuteczności | 96 |
32.1. Zasady projektowania ochrony przeciwporażeniowej | 101 |
32.2. Projektowanie i badanie ochrony przeciwporażeniowej przez samoczynne | |
wyłączenie zasilania w obwodach o układzie zasilania TN, zasilanych przez UPS-y | 103 |
32.3. Ocena skuteczności samoczynnego wyłączenia zasilania w instalacjach zasilanych | |
przez zespół prądotwórczy | 106 |
Część II Dobór przewodów i ich zabezpieczeń | 110 |
1. Zwarcia | 110 |
1.1. Obliczanie zwarć. Początkowy prąd zwarciowy | 110 |
1.2. Parametry elementów obwodu zwarciowego | 115 |
1.2.1. Parametry zwarciowe systemu elektroenergetycznego | 115 |
1.2.2. Parametry zwarciowe pozostałych elementów obwodu zwarciowego | 115 |
1.3. Obliczanie prądów zwarciowych | 121 |
1.3.1. Prąd zwarciowy udarowy | 121 |
1.3.2. Prąd zwarciowy wyłączeniowy | 122 |
1.3.3. Prąd zwarciowy zastępczy cieplny | 124 |
1.3.4. Udział silników w prądzie zwarciowym | 132 |
2. Dobór przewodów w instalacjach elektrycznych | 139 |
2.1. Nagrzewanie kabli i przewodów | 139 |
2.2. Zasady doboru przewodów i kabli w instalacjach elektrycznych | 143 |
2.3. Dobór przewodów na długotrwałą obciążalność i przeciążalność prądową | 144 |
2.4. Sprawdzenie dobranych przewodów lub kabli na warunki zwarciowe | 156 |
2.5. Sprawdzenie dobranych kabli lub przewodów na warunek spadku napięcia | 162 |
2.5.1. Sprawdzenie dobranych przewodów na spadek napięcia przy rozruchu silników | 165 |
2.6. Sprawdzenie dobranych przewodów z warunku samoczynnego wyłączenia zasilania | 166 |
2.7. Wyznaczanie przekroju przewodu neutralnego w obwodach zasilających odbiorniki nieliniowe | 172 |
3. Dobór zabezpieczeń kabli i przewodów elektrycznych | 176 |
3.1. Zasady zabezpieczania przetężeniowego | 176 |
3.2. Zabezpieczenia przewodów | 176 |
3.3. Wymagania zwarciowe stawiane zabezpieczeniom | 182 |
3.4. Selektywność (wybiórczość) zadziałania zabezpieczeń | 183 |
3.4.1. Selektywność (wybiórczość) działania przy kaskadowym połączeniu | |
bezpieczników topikowych | 183 |
3.4.2. Selektywność (wybiórczość) działania przy kaskadowym połączeniu | |
bezpiecznika topikowego z wyłącznikiem nadprądowym | 186 |
3.4.3. Selektywność (wybiórczość) działania przy kaskadowym połączeniu | |
dwóch wyłączników nadprądowych | 189 |
3.4.4. Selektywność przy kaskadowym połączeniu dwóch wyłączników różnicowoprądowych | 193 |
3.5. Zabezpieczanie silników | 198 |
3.5.1. Zabezpieczenie zwarciowe | 198 |
3.5.2. Zabezpieczenie bezpiecznikiem topikowym | 198 |
3.5.3. Zabezpieczenie przeciążeniowe | 199 |
3.5.4. Zabezpieczenie zanikowe | 201 |
Część III Dodatki | 205 |
1. Zasady instalowania przeciwpożarowego wyłącznika prądu | 205 |
2. Instalacje elektryczne funkcjonujące w czasie pożaru oraz ich ochrona | 209 |
1. Pożary w pomieszczeniach i krzywe symulujące pożary | 209 |
2. Bezpieczeństwo pożarowe | 214 |
2.1. Rozwiązania techniczno-budowlane | 217 |
3. Dobór przewodów zasilających urządzenia ppoż. funkcjonujące w czasie pożaru | 229 |
3. Tabele | 244 |
1. Oznaczenia przewodów i kabli | 244 |
2. Tabele doboru przewodów i kabli | 269 |
3. Wymagane rezystancje uziemień wg N SEP-E-001 oraz tabele czasów | |
zadziałania bezpieczników topikowych instalacyjnych, tabele rezystancji i reaktancji | |
przewodów oraz transformatorów | 286 |
4. Tabele pomocnicze do oceny skuteczności samoczynnego wyłączenia zasilania | 295 |
5. Ochrona sprzętu i urządzeń elektrycznych przez obudowy, oznaczenia kolorami | |
elementów manipulacyjnych, oznaczenia żył przewodów i kabli barwami | 299 |
4. Wzory protokołów z przeprowadzonych badań skuteczności ochrony przeciwporażeniowej | 303 |
5. Zabezpieczenie przewodów połączonych równolegle | 308 |
Literatura | 321 |