Gotyk bez Boga? W kręgu znaczeń symbolicznych architektury sakralnej XIX wieku

Gotyk bez Boga? W kręgu znaczeń symbolicznych architektury sakralnej XIX wieku

1 opinia

Format:

ibuk

Jeszcze do niedawna sztukę sakralną XIX wieku uważano za wytwór niższej kategorii, pozbawiony większej wartości artystycznej i treściowej głębi. Książka stara się pokazać, że było wręcz przeciwnie, że mianowicie architekturze kościelnej w epoce historyzmu przypisywano znaczenia symboliczne niemniej poważne niż w czasach wcześniejszych. Po upadku witruwianizmu jako obowiązującej wykładni budownictwa, co nastąpiło w drugiej połowie XVIII stulecia, na nowo zdefiniowano podstawy architektury, wskazując na rolę charakteru i „mówiącej" formy. Na tej podstawie skonstruowano koncepcję znaczenia stylów historycznych, rozwijaną w kręgu wszystkich konfesji chrześcijańskich. Natomiast w obrębie katolicyzmu sięgać zaczęto do średniowiecznych traktatów teologicznych i liturgicznych, odnajdując w nich podstawy dla symbolicznej wykładni całego budynku kościelnego, jego części i zdobiących go dekoracji. W książce zanalizowano zapomniane i nieprzywoływane od końca XIX wieku teksty rozpraw na temat symbolicznej wymowy świątyń katolickich, pochodzące z Francji, Niemiec, Polski i częściowo Wielkiej Brytanii. Dokonano też próby interpretacji owego materiału w kontekście fundamentalnych pojęć takich jak styl, sacrum i reprezentacja.


Rok wydania2011
Liczba stron244
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
ISBN-13978-83-231-2673-7
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wprowadzenie /    9
  
  Rozdział 1. Oczyszczanie pamięci /    17
  Wiek XIX: koniec czy odrodzenie symboliki w sztuce sakralnej? /    17
  Pamięć i historia/    20
  
  Rozdział 2. Tradycja symboliki architektury sakralnej /    31
  Antropologiczne źródła symbolizmu architektury /    31
  Symbolika kościołów bizantyńskich /    32
  Symbolika średniowiecznych kościołów świata łacińskiego /    36
  Renesansowa symbolika architektury sakralnej /    42
  Sobór trydencki i kontrreformacja /    52
  Barokowa wspaniałość i teatralizacja /    59
  Poziomy i odmiany znaczeń symbolicznych /    62
  
  Rozdział 3. Oświecenie i redukcjonizm /    63
  Oświeceniowa krytyka baroku /    63
  Redukcja totalna i zerwanie z symbolizmem /    64
  Charakter i architecture parlante /    69
  Reakcja przeciw pobożności barokowej i powrót do źródeł /    73
  Skutki oświecenia /    80
  
  Rozdział 4. W poszukiwaniu uniwersalnej podstawy /    85
  Odwrót od uniwersalności sztuki klasycznej /    85
  Poszukiwanie tożsamości /    94
  Koniec witruwianizmu /    99
  A jednak grecja? /    104
  „Żywa geometria"/    107
  Kosmiczna symbolika figur geometrycznych /    111
  Ku symbolice szczegółowej/    113
  
  Rozdział 5. Mowa stylów i poszukiwanie sacrum /    115
  Styl chrześcijański /    115
  Styl jako wyraz ducha i tożsamości chrześcijańskiej /    118
  Sacrum jako wyraz nowoczesnej religijności /    123
  Architektura jako styl /    129
  
  Rozdział 6. W kręgu archeologii i ikonografii chrześcijańskiej /    135
  Obecność kościoła w świecie: restauracja i konfesjonalizacja /    135
  Dziewiętnastowieczna archeologia i ikonografia chrześcijańska /    140
  Symbolika kościoła w świetle studiów nad tradycją /    147
  Usytuowanie kościoła - sacrum i profanum /    150
  Ryt poświęcenia kamienia węgielnego i podstawy symboliki budowli sakralnej /    151
  Sens typologiczny: świątynia Salomona /    153
  Sens alegoryczny: symbolika planów i części budowli kościelnych /    155
  Od rzutu prostokątnego do formy krzyżowej /    155
  Symbolika planu krzyżowego /    157
  Skrzywienie osi kościoła /    160
  Symbolika części budowli kościelnej /    160
  Symbolika liczb /    162
  Budowla kościelna jako obraz kościoła /    165
  Sens tropologiczny: budowla sakralna jako droga chrześcijanina /    167
  Sens anagogiczny: kościół jako wyobrażenie niebiańskiej jerozolimy /    170
  Ryt konsekracji kościoła jako summa symboliki budowli sakralnej /    171
  Ikonografia i symbolika dekoracji kościelnej /    172
  Reprezentacja i mit /    186
  
  Zakończenie /    191
  Koniec epoki /    191
  Rzut oka na wiek xx /    194
  Ostatnie słowo autora /    203
  Bibliografia /    205
  Summary /    231
  Indeks osobowy /    233
RozwińZwiń