POLECAMY
Autor:
Paweł Smoleń, Beata Kucia-Guściora, Piotr Pomorski, Marcin Burzec, Michał Jędrzejczyk, Marzena Świstak, Monika Münnich
Wydawca:
Format:
Podręcznik zawiera nowatorskie pod względem formy i treści ujęcie tematu szeroko rozumianych finansów publicznych. Jest to jedyna na rynku publikacja dotycząca polskich i europejskich finansów prezentowana w układzie alfabetycznym. Właśnie takie przedstawienie zagadnień ułatwia poszukiwanie konkretnych informacji.
Przeglądowe ukazanie problemów umożliwia wyjaśnienie podstawowych terminów używanych nie tylko w języku prawniczym, lecz także w języku debaty publicznej. W książce uwzględniono i zestawiono pojęcia często błędnie używane w tej debacie (np. deficyt budżetu państwa i deficyt sektora finansów publicznych). Aktualność zaprezentowanych w vademecum akademickim zagadnień pozwala uporządkować wiedzę o instytucjach finansów publicznych, takich jak:
• Wieloletni Plan Finansowy Państwa,
• budżet państwa,
• dług publiczny,
• dochody jednostek samorządu terytorialnego,
• odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych,
• audyt wewnętrzny i kontrola zarządcza.
Niewątpliwą zaletą publikacji jest również jej układ i struktura nawiązująca do poszczególnych kwestii omawianych w trakcie wykładu akademickiego oraz formułowanych następnie w testach egzaminacyjnych pytań, na podstawie których weryfikowana jest wiedza studentów.
Prosty język, podręcznikowa formuła opracowania oraz hasłowe przedstawienie zagadnień sprawiają, że stanowi ono istotną pomoc dydaktyczną i ułatwia poszukiwanie konkretnych informacji.
Vademecum akademickie jest pracą zbiorową pracowników Katedry Finansów i Prawa Finansowego Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Publikacja przeznaczona jest dla studentów oraz absolwentów prawa, administracji, europeistyki i kierunków ekonomicznych. Może być także przydatna w trakcie studiów podyplomowych, kursów dla doradców finansowych i aplikacji prawniczych. Z książki mogą korzystać również pracownicy sektora finansów publicznych oraz osoby pełniące różnego rodzaju funkcje w organizacjach pozarządowych.
Rok wydania | 2022 |
---|---|
Liczba stron | 304 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Wolters Kluwer Polska SA |
ISBN-13 | 978-83-8286-936-1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
SPIS TREŚCI | |
Wykaz skrótów ............................................................................................................. | 11 |
Słowo wstępne ............................................................................................................... | 15 |
Rozdział I | |
Podstawowe zagadnienia teoretyczne ...................................................................... | 17 |
1. Finanse publiczne ................................................................................................ | 17 |
2. Finanse publiczne a finanse prywatne ............................................................. | 18 |
3. Prawo finansów publicznych i prawo finansowe ............................................ | 19 |
4. Funkcje finansów publicznych .......................................................................... | 19 |
5. Polityka finansowa .............................................................................................. | 21 |
6. Prawo A. Wagnera ............................................................................................... | 21 |
Rozdział II | |
Konstytucyjne podstawy finansów publicznych ................................................... | 23 |
1. Źródła prawa finansowego i prawa finansów publicznych ........................... | 23 |
2. Rozdział X Konstytucji RP ................................................................................. | 25 |
3. Władztwo daninowe ........................................................................................... | 25 |
4. Ustrój finansowy samorządu terytorialnego ................................................... | 26 |
5. Budżet państwa .................................................................................................... | 27 |
6. Ustawa budżetowa ............................................................................................... | 28 |
7. Publiczna działalność finansowa ...................................................................... | 29 |
8. Narodowy Bank Polski ....................................................................................... | 31 |
Rozdział III | |
Środki publiczne .......................................................................................................... | 33 |
1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy o finansach publicznych ...... | 33 |
2. Pojęcie i katalog środków publicznych ............................................................. | 35 |
3. Dochody publiczne .............................................................................................. | 36 |
4. Przychody publiczne ........................................................................................... | 40 |
5. Środki pochodzące z budżetu UE i pomoc z EFTA oraz inne bezzwrotne | |
środki ze źródeł zagranicznych ......................................................................... | 41 |
6. Wydatki publiczne .............................................................................................. | 44 |
7. Rozchody publiczne ............................................................................................ | 47 |
8. Deficyt i nadwyżka sektora a deficyt i nadwyżka budżetu ........................... | 48 |
Rozdział IV | |
Sektor finansów publicznych .................................................................................... | 53 |
1. Pojęcie i zakres sektora finansów publicznych ............................................... | 53 |
2. Metody budżetowania ........................................................................................ | 55 |
3. Jednostki budżetowe ........................................................................................... | 57 |
4. Samorządowy zakład budżetowy ...................................................................... | 60 |
5. Agencja wykonawcza .......................................................................................... | 63 |
6. Instytucja gospodarki budżetowej .................................................................... | 65 |
7. Państwowy fundusz celowy ............................................................................... | 68 |
8. Państwowe i samorządowe osoby prawne ....................................................... | 72 |
Rozdział V | |
Zasady ogólne gospodarki finansowej jednostek sektora finansów | |
publicznych ................................................................................................................... | 75 |
1. Zasada jawności finansów publicznych ........................................................... | 75 |
2. Zasada przejrzystości finansów publicznych .................................................. | 79 |
3. Klasyfikacja środków publicznych ................................................................... | 82 |
4. Zasady gospodarowania środkami publicznymi ............................................ | 86 |
5. Kierownik j.s.f.p. ................................................................................................. | 88 |
6. Główny księgowy j.s.f.p. ..................................................................................... | 90 |
Rozdział VI | |
Kontrola zarządcza i audyt wewnętrzny w jednostkach sektora finansów | |
publicznych ................................................................................................................... | 93 |
1. Pojęcie i cele kontroli zarządczej ....................................................................... | 93 |
2. Organy zapewniające wykonywanie kontroli zarządczej ............................. | 94 |
3. Koordynacja kontroli zarządczej ...................................................................... | 95 |
4. Standardy kontroli zarządczej ........................................................................... | 95 |
5. Pojęcie audytu wewnętrznego ........................................................................... | 95 |
6. Międzynarodowe standardy audytu wewnętrznego ...................................... | 96 |
7. Jednostki sektora finansów publicznych, w których prowadzi się audyt | |
wewnętrzny .......................................................................................................... | 96 |
8. Komórki audytu wewnętrznego ........................................................................ | 97 |
9. Audytor wewnętrzny ........................................................................................... | 97 |
10. Komitet audytu .................................................................................................. | 98 |
Rozdział VII | |
Zagadnienia długu publicznego ............................................................................... | 101 |
1. Państwowy dług publiczny ................................................................................ | 101 |
2. Dług publiczny w prawie wspólnotowym ....................................................... | 103 |
3. Zarządzanie długiem publicznym .................................................................... | 104 |
4. Procedury oszczędnościowe i sanacyjne .......................................................... | 105 |
5. Program sanacyjny .............................................................................................. | 106 |
6. Potrzeby pożyczkowe budżetu państwa .......................................................... | 107 |
7. Skarbowe papiery wartościowe ......................................................................... | 107 |
8. Bon skarbowy ....................................................................................................... | 108 |
9. Obligacja skarbowa ............................................................................................. | 109 |
10. Skarbowe papiery oszczędnościowe ............................................................... | 109 |
11. Kredyt publiczny ............................................................................................... | 110 |
12. Pożyczka publiczna ........................................................................................... | 111 |
13. Gwarancja publiczna ........................................................................................ | 112 |
14. Poręczenie publiczne ........................................................................................ | 113 |
Rozdział VIII | |
Budżet państwa jako publiczny plan finansowy państwa .................................. | 115 |
1. Ustawa budżetowa .............................................................................................. | 115 |
2. Budżet państwa ................................................................................................... | 116 |
3. Zasady budżetowe ............................................................................................... | 117 |
4. Dochody budżetu państwa ................................................................................ | 121 |
5. Wydatki budżetu państwa ................................................................................. | 122 |
6. Stabilizacyjna reguła wydatkowa ...................................................................... | 125 |
7. Dotacje budżetowe .............................................................................................. | 126 |
8. Subwencje budżetowe ......................................................................................... | 129 |
9. Rezerwy budżetu państwa ................................................................................. | 130 |
10. Wieloletnie plany finansowe ............................................................................ | 132 |
11. Ustawa o prowizorium budżetowym ............................................................. | 133 |
12. Budżet zadaniowy ............................................................................................. | 134 |
13. Budżet środków europejskich ......................................................................... | 134 |
Rozdział IX | |
Uchwalanie budżetu państwa.................................................................................... | 137 |
1. Pojęcie procedury budżetowej ........................................................................... | 137 |
2. Przygotowanie projektu budżetu państwa ...................................................... | 137 |
3. Uzasadnienie do projektu ustawy budżetowej ................................................ | 139 |
4. Uchwalanie ustawy budżetowej ........................................................................ | 140 |
5. Wieloletni plan finansowy państwa .................................................................. | 142 |
Rozdział X | |
Problematyka wykonywania budżetu państwa .................................................... | 145 |
1. Procedura wykonywania budżetu państwa .................................................... | 145 |
2. Zasady gospodarki budżetowej w toku wykonywania budżetu państwa ..... | 147 |
3. Obsługa bankowa budżetu państwa ................................................................. | 148 |
4. Blokowanie wydatków budżetowych ............................................................... | 149 |
5. Przenoszenie wydatków budżetowych ............................................................ | 150 |
6. Wydatki niewygasające ...................................................................................... | 151 |
Rozdział XI | |
Kontrola budżetowa i sprawozdawczość w budżecie państwa ........................... | 153 |
1. Kontrola wykonania budżetu państwa – bieżąca i następcza ...................... | 153 |
2. Kontrola NIK wykonania budżetu państwa ................................................... | 156 |
Rozdział XII | |
Uchwalanie, wykonanie, nadzór i kontrola budżetu jednostek samorządu | |
terytorialnego ............................................................................................................... | 159 |
1. Uchwała budżetowa ............................................................................................ | 159 |
2. Wieloletnia prognoza finansowa j.s.t. .............................................................. | 161 |
3. Procedura przygotowania i uchwalenia budżetu j.s.t. ................................... | 165 |
4. Zastępcze uchwalenie budżetu j.s.t. ................................................................. | 169 |
5. Równowaga budżetowa ...................................................................................... | 170 |
6. Indywidualny wskaźnik zadłużenia j.s.t. ........................................................ | 171 |
7. Wykonanie budżetu j.s.t. ................................................................................... | 176 |
8. Rezerwy budżetowe j.s.t. .................................................................................... | 178 |
9. Dotacje podmiotowe z budżetu j.s.t. ................................................................ | 180 |
10. Dotacje przedmiotowe z budżetu j.s.t. ........................................................... | 181 |
11. Dotacje celowe z budżetu j.s.t. ........................................................................ | 182 |
12. Skarbnik j.s.t. ..................................................................................................... | 183 |
13. Kontrasygnata ................................................................................................... | 187 |
14. Blokowanie wydatków budżetowych ............................................................. | 189 |
15. Przenoszenie wydatków w budżecie j.s.t. ...................................................... | 190 |
16. Niewygasające wydatki budżetu j.s.t. ............................................................ | 191 |
17. Nadzór i kontrola nad j.s.t. .............................................................................. | 192 |
18. Regionalne izby obrachunkowe ...................................................................... | 195 |
19. Fundusz sołecki ................................................................................................. | 197 |
20. Budżet obywatelski ........................................................................................... | 198 |
21. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego................................ | 201 |
22. Raport o stanie j.s.t. .......................................................................................... | 203 |
Rozdział XIII | |
Struktura dochodów jednostek samorządu terytorialnego ............................... | 207 |
1. Dochody własne j.s.t. .......................................................................................... | 207 |
2. Podatki stanowiące dochód własny gminy ...................................................... | 211 |
3. Opłaty stanowiące dochód własny gminy ....................................................... | 213 |
4. Dochody zewnętrzne j.s.t. .................................................................................. | 214 |
5. Subwencja ogólna ................................................................................................ | 215 |
6. Część oświatowa subwencji ogólnej .................................................................. | 220 |
7. Dotacje celowe z budżetu państwa dla j.s.t. .................................................... | 220 |
8. Dotacje celowe na podstawie porozumień z innymi j.s.t. ............................. | 223 |
9. Janosikowe ............................................................................................................ | 223 |
10. Kontrakt wojewódzki ....................................................................................... | 224 |
11. Wieloletni plan inwestycyjny .......................................................................... | 226 |
Rozdział XIV | |
Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ............... | 229 |
1. Pojęcie i charakter prawny odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny | |
finansów publicznych ......................................................................................... | 229 |
2. Zakres podmiotowy odpowiedzialności .......................................................... | 230 |
3. Zakres przedmiotowy odpowiedzialności ....................................................... | 232 |
4. Kary za naruszenie dyscypliny finansów publicznych .................................. | 235 |
5. Organy właściwe do orzekania w sprawach o naruszenie dyscypliny | |
finansów publicznych ......................................................................................... | 238 |
6. Organy właściwe do wypełniania funkcji oskarżyciela ................................ | 240 |
Rozdział XV | |
Podstawy finansów Unii Europejskiej ..................................................................... | 243 |
1. Unia Gospodarcza i Walutowa .......................................................................... | 243 |
2. Euro ....................................................................................................................... | 246 |
3. Kryteria konwergencji ........................................................................................ | 248 |
4. Pakt stabilności i wzrostu .................................................................................. | 250 |
5. Procedura nadmiernego deficytu ..................................................................... | 253 |
6. Międzynarodowy Fundusz Walutowy ............................................................. | 255 |
7. Europejski System Banków Centralnych – Europejski Bank Centralny .... | 258 |
8. Europejski Bank Inwestycyjny .......................................................................... | 262 |
9. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju ........................................................... | 265 |
10. Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych .......................... | 268 |
11. Europejski System Nadzoru Finansowego .................................................... | 271 |
12. Budżet ogólny UE ............................................................................................. | 272 |
13. Zasady budżetowe ............................................................................................. | 274 |
14. Dochody budżetowe ......................................................................................... | 277 |
15. Wydatki budżetowe .......................................................................................... | 281 |
16. Fundusze europejskie ....................................................................................... | 283 |
16.1. Fundusze finansujące politykę spójności .............................................. | 283 |
16.2. Fundusze związane z zarządzaniem zasobami naturalnymi | |
i ich ochroną w okresie przejściowym ................................................. | 287 |
16.3. Pozostałe fundusze .................................................................................. | 288 |
17. Procedura uchwalania budżetu UE ............................................................... | 289 |
18. Wykonanie i kontrola realizacji budżetu UE ............................................... | 291 |
19. Europejski Trybunał Obrachunkowy ............................................................ | 293 |
Bibliografia ................................................................................................................... | 297 |
Autorzy .......................................................................................................................... | 307 |
Wykaz skrótów | 11 |