Wojna powietrzna a międzynarodowe prawo humanitarne

1 opinia

Format:

ibuk

Znaczenie siły powietrznej dla prowadzenia operacji wojskowych jest współcześnie niepodważalne. Lotnictwo było jednym z kluczowych elementów sukcesu polityczno-militarnego w niemal wszystkich konfliktach XX wieku. Niestety, pomimo wielkiego znaczenia tego rodzaju sił zbrojnych, niewspółmiernie skąpe są rozważania na temat aspektów prawnych operacji lotniczych, zwłaszcza w świetle międzynarodowego prawa humanitarnego. Okoliczność ta była często wykorzystywana przez walczących, którzy, operując w „szarej strefie” prawa wojny, dokonywali co najmniej kontrowersyjnych ataków na ośrodki miejskie, gdzie ginęli niewalczący. Książka ta nie jest ograniczona wyłącznie do najbardziej dyskutowanego aspektu bombardowania, lecz dotyczy także innych zagadnień związanych z wojną powietrzną, nieopisywanych szerzej w literaturze przedmiotu.


Rok wydania2020
Liczba stron802
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-8220-111-6
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Ważniejsze skróty    17
  
  Wstęp     19
  Wybór głównego tematu monografii    22
  Struktura opracowania    24
  Cele i główne tezy opracowania    26
  Metodologia badań    27
  
  Rozdział I. Zjawisko wojny powietrznej od początków lotnictwa wojskowego do współczesności    29
  1. Definicja wojny powietrznej    29
  2. Wojna powietrzna w ujęciu historycznym     32
  3. Doktryna wojny powietrznej w okresie międzywojennym    41
  4. Lotnictwo w okresie międzywojennym    55
  5. Zarys działań lotnictwa w okresie II wojny światowej    57
  6. Powojenne wykorzystanie sił powietrznych    73
  7. Konflikt zbrojny w Wietnamie – nowa perspektywa wykorzystania sił powietrznych    78
  8. Współczesna wojna powietrzna    91
  9. Lotnictwo na tzw. wojnie z terrorem    106
  10. Wnioski    114
  
  Rozdział II. Prawo wojny powietrznej i jego źródła    117
  1. Uwagi wstępne    117
  2. Definicja prawa wojny powietrznej    117
  3. Definicja wojskowego statku powietrznego    118
  4. Generacje prawa wojny powietrznej    119
  5. Źródła międzynarodowego prawa wojny powietrznej    121
  6. Międzynarodowe standardy ochrony praw człowieka jako źródło prawa wojny powietrznej    156
  
  Rozdział III. Materialny zakres prawa wojny powietrznej    167
  1. Uwagi wstępne    167
  2. Wojna jako instytucja prawa międzynarodowego    167
  3. Historyczne spojrzenie na definicję wojny    168
  4. Od „wojny” do „konfliktu zbrojnego”    171
  5. Napad powietrzny i jego rola w określeniu granic obowiązywania temporalnego międzynarodowego prawa humanitarnego    176
  6. Przykłady jednostronnych incydentów zbrojnych z udziałem lotnictwa    177
  7. Subiektywna teoria konfliktu zbrojnego    181
  8. Obiektywna teoria konfliktu zbrojnego. Kontrowersje związane z chwilą jego powstania oraz kryterium intensywności    184
  9. Elementy subiektywne i obiektywne konfliktu zbrojnego    189
  10. Konkluzje    198
  11. Temporalny zakres obowiązywania międzynarodowego prawa humanitarnego    199
  12. Niemiędzynarodowa wojna powietrzna    209
  13. Niemiędzynarodowy konflikt zbrojny    210
  14. Status załogi wojskowego statku powietrznego w niemiędzynarodowym konflikcie zbrojnym    215
  15. Geograficzny zakres stosowania prawa wojny powietrznej    217
  
  Rozdział IV. Rozwój prawa wojny powietrznej    221
  1. Prawo wojny powietrznej jako część tzw. prawa haskiego. Uwagi wstępne    221
  2. Depesza Otto von Bismarcka z 18 listopada 1870 roku    225
  3. Prawo bombardowań artyleryjskich    227
  4. Konferencja brukselska z 1874 roku    232
  5. Projekt prawa wojny lądowej z 1880 roku Instytutu Prawa Międzynarodowego    235
  6. Próba delegalizacji wojny powietrznej – Haga 1899    235
  7. Projekt Instytutu Prawa Międzynarodowego bombardowań morskich miast otwartych z 1896 roku    238
  8. Bombardowania lądowe i morskie – Haga 1899    240
  9. Status prawny przestrzeni powietrznej na początku XX wieku    243
  10. I projekt Paula Fauchille’a z 1902 roku    244
  11. Międzynarodowe prawo wojny powietrznej w projekcie Paula Fauchille’a z 1902 roku    248
  12. Sesja Instytutu Prawa Międzynarodowego w Gandawie w 1906 roku    251
  13. Rozwój prawa lotniczego przed I wojną światową    254
  14. Rozwój zasady wyłącznej suwerenności państwa w przestrzeni powietrznej    257
  15. II konferencja pokojowa w Hadze z 1907 roku    258
  16. Sesja Instytutu Prawa Międzynarodowego w 1910 roku    271
  17. Sesja Instytutu Prawa Międzynarodowego w 1911 roku    273
  18. Projekt prawa wojny powietrznej Paula Fauchille’a    273
  19. Komentarz do projektu kodeksu wojny powietrznej z 1911 roku    278
  20. Projekt praw wojny powietrznej V. Le Moyne'a    280
  21. Projekt prawa wojny powietrznej autorstwa Jamesa M. Spaighta    281
  22. Regulacja statusu prawnego przestrzeni powietrznej w latach 1911–1918    285
  23. Erozja immunitetu miast niebronionych    289
  24. Krytyka art. 25 Regulaminu haskiego z 1907 roku. Dyskusja nad prawnym
  statusem Londynu jako miasta bronionego    290
  25. I wojna światowa – doktryna francuska a bombardowania powietrzne    292
  26. Artykuł 25 Regulaminu haskiego z 1907 roku i jego wymiar w wojnie powietrznej    296
  27. Projekt bombardowań powietrznych Paula Fauchille’a    297
  28. Atak na Lipawę z 29 stycznia 1915 roku    300
  29. Kazuistyczne podejście do teorii celu wojskowego    301
  
  Rozdział V. Haskie reguły wojny powietrznej i ich wpływ na prawo wojny powietrznej w okresie II wojny światowej. Stan prawa wojny powietrznej w latach 1945–1972    303
  1. Doświadczenia I wojny światowej – wojna powietrzna w perspektywie prawnej. Status XIV Deklaracji haskiej z 1907 roku    303
  2. Waszyngtońska konferencja rozbrojeniowa 1921–1922    305
  3. Zagadnienie wojny powietrznej na waszyngtońskiej konferencji rozbrojeniowej    307
  4. Haskie reguły wojny powietrznej z 1923 roku    309
  5. Prawo bombardowań powietrznych w regulacji z 1923 roku     323
  6. Wady Haskich reguł wojny powietrznej z 1923 roku    334
  7. Recepcja Haskich reguł wojny powietrznej z 1923 roku w doktrynie prawa międzynarodowego    338
  8. Doktryna prawa międzynarodowego i teoria celu wojskowego    344
  9. Pozostałe zagadnienia poruszone w ramach Haskich reguł wojny powietrznej z 1923 roku    348
  10. Raport specjalistów MKCK z 1930 roku    357
  11. Kongres praski z 1922 roku. Wojna powietrzna i międzynarodowe prawo lotnicze    360
  12. Konferencja rozbrojeniowa 1932–1934 w Genewie    361
  13. Stowarzyszenie Prawa Międzynarodowego – International Law Association (ILA)    369
  14. Projekt MKCK z Monako z 1934 roku    375
  15. Liga Narodów i zagadnienie wojny powietrznej    378
  16. Rezolucja Ligi Narodów z 1938 roku w sprawie bombardowań powietrznych    381
  17. Studium André Henry-Coüanniera    391
  18. Próby ratyfikacji dokumentu z 1923 roku    392
  19. Przykłady implementacji treści Haskich reguł wojny powietrznej z 1923 roku do regulaminów wojskowych    398
  20. Czy Haskie reguły wojny powietrznej z 1923 roku uzyskały status zwyczajowy przed 1 września 1939 roku?    406
  21. II wojna światowa i stan przestrzegania norm prawa wojny powietrznej    410
  22. Represalia w wojnie powietrznej jako uzasadnienie totalnej wojny powietrznej    419
  23. Stan prawa wojny powietrznej w początkowym okresie II wojny światowej    425
  24. Upadek norm rządzących wojną powietrzną w okresie II wojny światowej    428
  25. MKCK w okresie II wojny światowej    434
  26. Projekt MKCK z New Delhi z 1956 roku    434
  27. Doktryna prawa międzynarodowego wobec zjawiska nieograniczonej wojny powietrznej    442
  
  Rozdział VI. Prawo wojny powietrznej w świetle PD I    447
  1. Uwagi ogólne    447
  2. Definicja pojęcia ludności cywilnej. Problem quasi-kombatantów    449
  3. Bombardowanie strefowe w PD I    456
  4. Zakaz ataków bez rozróżnienia w PD I    460
  5. Zasada proporcjonalności w PD I    469
  6. Definicja ataku    484
  7. Deklaracje interpretacyjne do treści PD I    486
  8. Definicja celów wojskowych w PD I    488
  9. Ochrona dóbr kultury    512
  10. Ochrona środowiska naturalnego a prawo wojny powietrznej    517
  11. Ochrona infrastruktury szczególnego typu    520
  12. Stosowanie środków ostrożności    525
  13. Status obszarów niebronionych     537
  14. IV Konwencja genewska z 1949 roku i prawo wojny powietrznej    545
  15. III Konwencja genewska z 1949 roku i prawo wojny powietrznej    547
  16. II Konwencja genewska z 1949 roku    551
  17. Relacja PD I w stosunku do wcześniejszych norm prawa bombardowań powietrznych    551
  18. Granice kodyfikacji prawa wojny powietrznej przez PD I    556
  
  Rozdział VII. Wybrane aspekty prawa wojny powietrznej o charakterze szczegółowym     561
  1. Uwagi wstępne    561
  2. Status osób ewakuujących się w sytuacji awaryjnej z uszkodzonego samolotu    561
  3. Wiarołomstwo, stosowanie fałszywych oznaczeń    569
  4. Perfidia a fortele wojenne    574
  5. Kamuflaż w wojnie powietrznej    578
  6. Oznakowanie wojskowych statków powietrznych    584
  7. Oznaczenie o zmniejszonej widoczności. Oznaczenie bezzałogowych wojskowych statków powietrznych    591
  8. Obowiązek umundurowania załogi wojskowego statku powietrznego     595
  9. Zasady rządzące legalnością uzbrojenia wojskowego statku powietrznego    598
  10. Wybrane zagadnienia związane z wykorzystaniem uzbrojenia lotniczego    609
  11. Wojna powietrzna w świetle międzynarodowego prawa lotniczego    627
  
  Rozdział VIII. Wojna powietrzna i orzecznictwo międzynarodowe     633
  1. Uwagi wstępne    633
  2. Sprawa poruczników Walkera i Smitha – stosowanie amunicji zapalającej w wojnie powietrznej    633
  3. Wyrok grecko-niemieckiego Mieszanego Trybunału Arbitrażowego w sprawie Coenca Bros v. Niemcy oraz wyrok rumuńsko-niemieckiego Mieszanego Trybunału Rozjemczego w sprawie Kiriadolou v. Niemcy    634
  4. Sprawa Lotus i jej wpływ na międzynarodowe prawo humanitarne    637
  5. Kommandobefehl    639
  6. Sprawa linczu w Essen    639
  7. Ustawa o nieprzyjacielskich lotnikach    640
  8. Sprawa zatopienia statku „Laconia”    643
  9. Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze    645
  10. Międzynarodowy Trybunał Wojskowy dla Dalekiego Wschodu    654
  11. Zasada Rendulica    658
  12. Ryuichi Shimoda i inni v. Państwo    661
  13. Opinia doradcza MTS z 1996 roku    665
  14. Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii    671
  15. Raport Komitetu przy Prokuratorze MTKJ w sprawie bombardowań NATO w Serbii w 1999 roku    690
  16. Raport Goldstone’a    700
  17. Libia 2011    703
  18. Operacja „Protective Edge”    704
  19. Eritrea-Ethiopia Claims Commission (Komisja do spraw roszczeń Erytrea – Etiopia)    708
  20. Sprawa płk. Georga Kleina    709
  21. Niezależna Międzynarodowa Komisja Śledcza do spraw Syryjskiej Republiki Arabskiej    711
  22. Raport do Kongresu Stanów Zjednoczonych z przebiegu działań podczas I wojny w Zatoce Perskiej    712
  
  Rozdział IX. Bezzałogowość i autonomia w wojnie powietrznej    715
  1. Bezzałogowość w wojnie powietrznej    715
  2. Autonomia i przyszła wojna powietrzna    724
  
  Zakończenie    751
  
  Bibliografia    757
RozwińZwiń