POLECAMY
Koszyk
Reumatologia kliniczna. TOM 1 i 2
Redakcja:
Wydawca:
Format:
ibuk
Profesor dr hab. med. Irena Zimmermann-Górska jest kierownikiem Katedry i Kliniki Akademii Medycznej w Poznaniu, redaktorką i autorką wielu publikacji z dziedziny reumatologii. Współautorzy są doświadczonymi reumatologami.
Jest to podręcznik z dziedziny reumatologii klinicznej. Tekst podzielono na sześć części. Oprócz rozdziałów poświęconych poszczególnym działom reumatologii klinicznej podręcznik zawiera słownik rzadkich chorób reumatycznych, które nie zostały omówione w tekście.
Bogaty materiał ilustracyjny stanowi ważne uzupełnienie dydaktyczne przekazanych treści i pomaga w lepszym przyswojeniu materiału.
Podręcznik jest przeznaczony dla reumatologów, internistów i lekarzy rodzinnych, a także studentów AM.
| Rok wydania | 2008 |
|---|---|
| Liczba stron | 1268 |
| Kategoria | Reumatologia |
| Wydawca | PZWL Wydawnictwo Lekarskie |
| ISBN-13 | 978-83-200-3155-3 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Spis treściu Tomu | 1 |
| Przedmowa XIII | |
| Część I. Podstawy reumatologii | 1 |
| 1. Historia reumatologii - Aleksandra Tuchocka | 3 |
| 1.1. Historyczna ewolucja pojęcia „reumatyzm" | 4 |
| 1.2. Źródła wiedzy historycznej o chorobach reumatycznych | 8 |
| 1.2.1. Paleopatologia | 8 |
| 1.2.2. Sztuka | 9 |
| 1.2.3. Literatura | 11 |
| 1.3. Historia chorób reumatycznych | 13 |
| 1.3.1. Reumatoidalne zapalenie stawów | 13 |
| 1.3.2. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów | 15 |
| 1.3.3. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa | 17 |
| 1.3.4. Łuszczycowe zapalenie stawów | 20 |
| 1.3.5. Zespół Reitera | 20 |
| 1.3.6. Toczeń rumieniowaty układowy | 21 |
| 1.3.7. Twardzina (scleroderma) | 22 |
| 1.3.8. Zespół suchości | 23 |
| 1.3.9. Mieszana choroba tkanki łącznej | 24 |
| 1.3.10. Zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe | 24 |
| 1.3.11. Dna moczanowa | 24 |
| 1.3.12. Zapalenia naczyń | 25 |
| 1.3.13. Neuropatyczne choroby stawów (stawy Charcota) | 28 |
| 1.3.14. Alkaptonuria i ochronoza | 28 |
| 1.3.15. Nawracające zapalenie chrząstek | 28 |
| 1.3.16. Zespół antyfosfolipidowy | 29 |
| 2. Genetyka w reumatologii - Anna Latos-Bieleńska | 33 |
| 2.1. Wprowadzenie | 34 |
| 2.2. Udział czynników genetycznych w patologii człowieka - uwagi ogólne | 34 |
| 2.3. Genom człowieka | 35 |
| 2.3.1. Chromosomy człowieka | 35 |
| 2.3.2. DNA i RNA | 35 |
| 2.3.3. Genom j ądrowy człowieka | 36 |
| 2.3.4. Geny człowieka | 37 |
| 2.3.5. Kod genetyczny | 38 |
| 2.3.6. Polimorfizm DNA | 38 |
| 2.4. Zmiany materiału genetycznego w chorobach genetycznych. Rodzaje chorób uwarunkowanych genetycznie | 39 |
| 2.4.1. Aberracje chromosomowe | 39 |
| 2.4.2. Choroby uwarunkowane jednogenowo | 40 |
| 2.4.3. Choroby uwarunkowane wieloczynnikowo | 43 |
| 2.5. Diagnostyka chorób uwarunkowanych genetycznie | 44 |
| 2.5.1. Diagnostyka cytogenetyczna | 45 |
| 2.5.2. Diagnostyka molekularna | 46 |
| 2.6. Poradnictwo genetyczne | 50 |
| 2.6.1. Etapy konsultacji genetycznej | 51 |
| 2.7. Podsumowanie | 52 |
| 3. Biochemia i fizjologia tkanki łącznej - Stanisław Moskalewski | 55 |
| 3.1. Wprowadzenie | 57 |
| 3.2. Fibroblasty | 57 |
| 3.3. Alitofibrocyty | 58 |
| 3.4. Miofibroblasty | 58 |
| 3.5. Makrofagi | 58 |
| 3.5.1 Aktywacja makrofagów | 59 |
| 3.6. Chondrocyty | 59 |
| 3.7. Budowa substancji pozakomórkowej | 60 |
| 3.7.1. Włókna kolagenowe (klejorodne) | 60 |
| 3.7.2. Nadrodzina kolagenu | 61 |
| 3.7.3. Właściwości antygenowe kolagenu | 62 |
| 3.8. Włókna siateczkowe (włókna retikulinowe, włókna srebrochłonne) | 62 |
| 3.9. Włókna sprężyste (elastynowe) | 63 |
| 3.10. Fibuliny | 64 |
| 3.11. Glikozaminoglikany | 64 |
| 3.12. Proteoglikany | 64 |
| 3.12.1. Proteoglikany błony podstawnej | 65 |
| 3.12.2. Hialektany (hyalectans, lecticans) - proteoglikany wiążące się z kwasem hialuronowym i lektynami | 65 |
| 3.12.3. Małe proteoglikany bogate w leucynę | 65 |
| 3.12.4. Proteoglikany związane z błoną komórkową | 66 |
| 3.12.5. Serglicyna | 66 |
| 3.13. Glikoproteiny substancji pozakomórkowej | 66 |
| 3.13.1. Fibronektyna | 66 |
| 3.13.2. Lamininy | 67 |
| 3.13.3. Nidogen (entaktyna) | 67 |
| 3.13.4. Trombospondyny 3-5 | 68 |
| 3.14. Matrykiny | 68 |
| 3.15. Matryliny | 68 |
| 3.16. Białka pogranicza macierzy i komórek (matricellular proteins) | 68 |
| 3.16.1. Trombospondyny: 1 i 2 | 69 |
| 3.16.2. SPARC | 69 |
| 3.16.3. Tenascyna-cytotaktyna | 69 |
| 3.16.4. Osteopontyna | 69 |
| 3.16.5. Witronektyna | 69 |
| 3.16.6. Czynnik wzrostu tkanki łącznej (CTGF) | 70 |
| 3.17. Metaloproteinazy (MMPs) | 70 |
| 3.17.1. Adamalizyny | 71 |
| 3.18. Płyn tkankowy | 71 |
| 3.19. Macierz chrząstki | 71 |
| 4. Rozwój narządów ruchu - Witold Woźniak | 75 |
| 4.1. Wprowadzenie | 76 |
| 4.2. Rozwój układu szkieletowego | 76 |
| 4.3. Rozwój kręgosłupa | 76 |
| 4.3.1. Okres prenatalny (zarodkowy i płodowy) | 76 |
| 4.3.2. Okres postnatalny | 79 |
| 4.3.3. Krzywizny kręgosłupa | 79 |
| 4.3.4. Naczynia krwionośne kręgosłupa | 80 |
| 4.4. Rozwój żeber | 80 |
| 4.5. Rozwój mostka | 80 |
| 4.6. Rozwój czaszki | 81 |
| 4.7. Rozwój kończyn | 82 |
| 4.8. Wady rozwojowe układu kostnego | 84 |
| 4.9. Rozwój połączeń kości | 84 |
| 5. Anatomia i fizjologia narządów ruchu - Teresa Wagner | 87 |
| 5.1. Wprowadzenie | 88 |
| 5.2. Mięśnie szkieletowe | 88 |
| 5.3. Ścięgna | 90 |
| 5.4. Powięzie | 91 |
| 5.5. Kość | 91 |
| 5.5.1. Rodzaje tkanki kostnej | 92 |
| 5.5.2. Kościotworzenie | 93 |
| 5.5.3. Modelowanie kości | 93 |
| 5.6. Staw jako narząd | 94 |
| 5.6.1. Torebka s tawowa | 94 |
| 5.6.2. Błona maziowa | 94 |
| 5.6.3. Płyn s tawowy | 96 |
| 5.7. Chrząstka stawowa | 96 |
| 5.8. Więzadła | 98 |
| 5.9. Łąkotki | 98 |
| 5.10. Krążki stawowe | 99 |
| 5.11. Obrąbki stawowe | 99 |
| 5.12. Kaletki maziowe | 99 |
| 6. Zaburzenia immunologiczne w patogenezie chorób reumatycznych - Ewa Kontny, Włodzimierz Maśliński | 101 |
| 6.1. Wprowadzenie | 103 |
| 6.2. Uwarunkowania genetyczne | 103 |
| 6.2.1. Główny układ zgodności tkankowej | 103 |
| 6.2.2. Prezentacja antygenów przez cząsteczki HLA | 103 |
| 6.2.3. Udział cząsteczek HLA w patogenezie chorób reumatycznych | 104 |
| 6.2.4. Współuczestnictwo wielu genów w tworzeniu genetycznego podłoża chorób reumatycznych | 105 |
| 6.3. Odporność nieswoista, czynniki infekcyjne, układ dopełniacza | 106 |
| 6.3.1. Układ odporności wrodzonej | 106 |
| 6.3.2. Układ dopełniacza | 107 |
| 6.3.3. Receptory dla fragmentu Fc immunoglobulin (FcR) | 108 |
| 6.4. Komórki prezentujące antygen | 110 |
| 6.5. Udział czynników infekcyjnych i odporności wrodzonej w patogenezie chorób reumatycznych | 111 |
| 6.6. Układ odporności nabytej i mechanizmy zapewniające autotolerancję | 113 |
| 6.7. Limfocyty B | 114 |
| 6.7.1. Przeciwciała: budowa, właściwości, wytwarzanie i źródła różnorodności | 114 |
| 6.7.2. Dojrzewanie, aktywacja i subpopulacje limfocytów B | 115 |
| 6.7.3. Udział limfocytów B w patogenezie chorób reumatycznych | 116 |
| 6.8. Limfocyty T | 119 |
| 6.8.1. Receptory limfocytów T dla antygenu: budowa i źródła różnorodności | 119 |
| 6.8.2. Dojrzewanie, aktywacja i subpopulacje limfocytów T | 119 |
| 6.8.3. Udział limfocytów T w patogenezie chorób reumatycznych | 121 |
| 6.9. Synowiocyty i śródbłonek naczyń | 123 |
| 6.10. Apoptoza | 124 |
| 6.10.1. Przebieg, regulacja i fizjologiczne znaczenie apoptozy | 124 |
| 6.10.2. Zaburzenia apoptozy w chorobach reumatycznych | 125 |
| 6.11. Cytokiny i czynniki wzrostu | 126 |
| 6.11.1. Cytokiny prozapalne podtrzymujące odpowiedź komórkową | 127 |
| 6.11.2. Cytokiny i cząsteczki o działaniu antagonizującym cytokiny prozapalne | 128 |
| 6.11.3. Interferony | 129 |
| 6.11.4. Chemokiny | 129 |
| 6.12. Destrukcja stawu | 130 |
| 6.13. Podsumowanie | 130 |
| 7. Zapalenie w patogenezie chorób reumatycznych - Danuta Maślińska, Sławomir Maśliński | 133 |
| 7.1. Wprowadzenie | 134 |
| 7.2. Komórki tuczne | 136 |
| 7.3. Granulocyty obojętnochłonne | 137 |
| 7.4. Makrofagi i limfocyty | 139 |
| 7.5. Białka adhezyjne | 140 |
| 7.6. Mediatory lipidowe | 141 |
| 7.7. Czynnik aktywujący płytki (PAF) | 144 |
| 7.8. Cytokiny | 144 |
| 7.9. Dopełniacz | 145 |
| 7.10. Kininy | 146 |
| 7.11. Proteazy | 146 |
| 7.12. Regulacja odpowiedzi zapalnej | 146 |
| 8. Ból w chorobach reumatycznych - Leon Drobnik | 149 |
| 8.1. Wprowadzenie | 150 |
| 8.2. Ból jako informacja w systemie obrony życia | 150 |
| 8.3. Neurofizjologia bólu | 150 |
| 8.3.1. Ból jako składowa odpowiedzi na uszkodzenie i odpowiedź zapalną | 151 |
| 8.3.2. Czuciowe unerwienie stawów | 152 |
| 8.3.3. Drogi przewodzenia bodźców bólowych | 153 |
| 8.3.4. Ośrodkowa kontrola czucia bólu | 155 |
| 8.4. Leczenie bólu | 156 |
| 8.4.1. Ocena natężenia bólu | 156 |
| 8.4.2. Drabina analgetyczna | 156 |
| 8.4.3. Niesteroidowe leki przeciwzapalne | 157 |
| 8.4.4. Glikokortykosteroidy | 157 |
| 8.4.5. Metotreksat | 157 |
| 8.4.6. Kapsaicyna | 157 |
| 8.4.7.Opioidy | 157 |
| Część II. Diagnostyka chorób reumatycznych | 159 |
| 9. Badanie podmiotowe i przedmiotowe - Irena Zimmermann-Górska, Barbara Krzyśko | 161 |
| 9.1. Badanie podmiotowe - Irena Zimmermann-Górska | 162 |
| 9.1.1. Uwagi ogólne | 162 |
| 9.1.2. Objawy poprzedzające wystąpienie choroby i czynniki, które mogły zapoczątkować stan chorobowy | 162 |
| 9.1.3. Początek i przebieg choroby | 162 |
| 9.1.4. Dolegliwości ze strony układu ruchu | 163 |
| 9.1.5. Dolegliwości dotyczące innych układów i narządów | 163 |
| 9.1.6. Choroby przebyte | 164 |
| 9.1.7. Wywiad rodzinny | 164 |
| 9.1.8. Wywiad dotyczący wydolności czynnościowej i warunków socjalnych | 165 |
| 9.2. Badanie przedmiotowe - Irena Zimmermann-Górska | 165 |
| 9.2.1. Badanie przedmiotowe ogólne i szczegółowe (bez układu ruchu) | 165 |
| 9.2.2. Badanie przedmiotowe układu ruchu - Barbara Krzyśko | 167 |
| 10. Badania laboratoryjne | 185 |
| 10.1. Badania laboratoryjne określające proces zapalny - Mariusz Puszczewicz, Irena Zimmermann-Górska | 187 |
| 10.1.1. Szybkość opadania krwinek czerwonych - odczyn Biernackiego (OB) (erythrocyte sedimentation rate - ESR) | 187 |
| 10.1.2. Białko C-reaktywne (C-reactive protein - CRP) | 187 |
| 10.2. Badania serologiczne | 188 |
| 10.2.1. Czynnik reumatoidalny (rheumatoid factor - RF) - Mariusz Puszczewicz, Irena Zimmermann-Górska, Grażyna Białkowska-Puszczewicz | 188 |
| 10.2.2. Przeciwciała przeciw dwuniciowemu DNA (anti double stranded-DNA antibodies - ds-DNA) - Mariusz Puszczewicz, Irena Zimmermann-Górska, Grażyna Białkowska-Puszczewicz | 189 |
| 10.2.3. Przeciwciała przeciwfosfolipidowe (antiphospholipid antibodies - aPL) - Mariusz Puszczewicz, Irena Zimmermann-Górska, Grażyna Białkowska-Puszczewicz | 189 |
| 10.2.4. Krioglobuliny (cryoglobulins) - Mariusz Puszczewicz, Irena Zimmermann-Górska, Grażyna Białkowska-Puszczewicz | 190 |
| 10.2.5. Składowe dopełniacza (complement components) - Mariusz Puszczewicz, Irena Zimmermann-Górska, Grażyna Białkowska-Puszczewicz | 191 |
| 10.2.6. Przeciwciała przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi - Jakub Ząbek | 192 |
| 10.2.7. Przeciwciała przeciwjądrowe (antinuclear antibodies - ANA) - Mariusz Puszczewicz | 196 |
| 10.2.8. Przeciwciała antyfosfolipidowe - Jakub Ząbek | 201 |
| 10.2.9. Przeciwciała przeciw cytoplazmie granulocytów obojętnochłonnych - Mariusz Puszczewicz | 206 |
| 10.2.10. Antygeny i przeciwciała związane z zakażeniami w diagnostyce chorób reumatycznych - Jacek Noworyta | 209 |
| 10.3. Analiza płynu stawowego - Grażyna Białkowska-Puszczewicz, Irena Zimmermann-Górska, Mariusz Puszczewicz | 214 |
| 10.3.1. Definicja | 214 |
| 10.3.2. Metody | 214 |
| 10.3.3. Przydatność kliniczna | 216 |
| 11. Diagnostyka obrazowa - Jadwiga Staniszewska-Varga, Małgorzata Serafin-Król, Anna Ciechomska | 219 |
| 11.1. Uwagi ogólne | 220 |
| 11.2. Badanie radiologiczne | 220 |
| 11.3. Tomografia komputerowa | 226 |
| 11.4. Rezonans magnetyczny | 229 |
| 11.5. Scyntygrafia | 233 |
| 11.6. Ultrasonografia | 234 |
| 11.6.1. Technika badania | 235 |
| 11.6.2. Wskazania do badania USG | 236 |
| 11.6.3. Możliwości badania USG | 236 |
| 11.6.4. Najczęstsze zmiany widoczne w przebiegu chorób reumatycznych | 241 |
| 11.7. Podsumowanie | 245 |
| 12. Diagnostyka neurofizjologiczna - Juliusz Huber | 247 |
| 12.1. Metody diagnostyki neurofizjologicznej stosowane w reumatologii | 248 |
| 12.1.1. Badanie EMG | 248 |
| 12.1.2. Badanie ENG | 251 |
| 12.1.3. Badanie SCV | 253 |
| 12.1.4. Badanie SEP | 254 |
| 12.1.5. Badanie MEP | 255 |
| 12.1.6. Badanie IC-SD | 256 |
| 12.2. Niektóre aplikacje badań diagnostycznych neurofizjologii klinicznej w reumatologii | 256 |
| 13. Artroskopia - Władysław Manikowski, Leszek Romanowski | 261 |
| 14. Kapilaroskopia i inne metody diagnostyki zaburzeń mikrokrążenia Anna Kuryliszyn-Moskal | 267 |
| 14.1. Wstęp | 268 |
| 14.2. Techniki kapilaroskopowe | 268 |
| 14.2.1. Kapilaroskopia | 268 |
| 14.2.2. Mikroskopia szerokiego pola | 269 |
| 14.2.3. Kapilaroskopia dynamiczna | 270 |
| 14.2.4. Wideomikroskopia fluorescencyjna | 270 |
| 14.2.5. Wideomikroskopia cyfrowa | 270 |
| 14.3. Metoda laserowo-dopplerowska | 270 |
| 14.4. Termografia w podczerwieni | 271 |
| 14.5. Przezskórna oksymetria | 271 |
| 14.6. Podsumowanie | 272 |
| 15. Ocena aktywności procesu zapalnego, wydolności czynno-ściowej i jakości życia Witold Tłustochowicz, Artur Bachta | 273 |
| 15.1. Wstęp | 274 |
| 15.2. Ocena w reumatoidalnym zapaleniu stawów | 275 |
| 15.3. Ocena w zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa | 279 |
| 15.4. Ocena w łuszczycowym zapaleniu stawów | 282 |
| 15.5. Ocena w toczniu rumieniowatym układowym | 283 |
| 15.6. Ocena w chorobie zwyrodnieniowej stawów | 287 |
| Część III. Leczenie chorób reumatycznych | 291 |
| 16. Leczenie farmakologiczne | 293 |
| 16.1. Niesteroidowe leki przeciwzapalne - Mariusz Puszczewicz, Irena Zimmermann-Górska | 296 |
| 16.2. Nadwrażliwość na kwas acetylosalicylowy i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne - Andrzej Szczeklik | 301 |
| 16.2.1. Nadwrażliwość - definicja i podział | 301 |
| 16.2.2. Nadwrażliwość na kwas acetylosalicylowy - rys historyczny i postacie kliniczne | 301 |
| 16.2.3. Astma aspirynowa | 301 |
| 16.2.4. Pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy | 303 |
| 16.2.5. Nadwrażliwość na pochodne pirazolonu | 304 |
| 16.2.6. Inne reakcje na niesteroidowe leki przeciwzapalne | 304 |
| 16.3. Leki modyfikujące proces zapalny - Jacek Pazdur | 304 |
| 16.3.1. Sole złota | 305 |
| 16.3.2. Sulfasalazyna | 306 |
| 16.3.3. Leki przeciwzimnicze | 307 |
| 16.3.4. Penicylamina | 308 |
| 16.3.5. Metotreksat | 309 |
| 16.3.6. Leflunomid | 312 |
| 16.4. Leki immunosupresyjne - Jacek Pazdur | 314 |
| 16.4.1. Cyklofosfamid | 314 |
| 16.4.2. Azatiopryna | 316 |
| 16.4.3. Cyklosporyna A | 317 |
| 16.4.4. Chlorambucyl | 320 |
| 16.4.5. Mykofenolan mofetylu | 321 |
| 16.5. Leczenie metodą kojarzenia leków - Jacek Pazdur | 321 |
| 16.6. Glikokortykosteroidy - Jacek Musiał, Bogdan Jakieła | 322 |
| 16.6.1. Wprowadzenie | 322 |
| 16.6.2. Struktura i cechy farmakologiczne | 323 |
| 16.6.3. Molekularny mechanizm działania | 324 |
| 16.6.4. Wpływ glikokortykosteroidów na układ immunologiczny | 325 |
| 16.6.5. Podstawowe zasady leczenia glikokortykosteroidami | 326 |
| 16.6.6. Podstawowe zasady stosowania glikokortykosteroidów w reumatologii | 329 |
| 16.6.7. Działania niepożądane steroidoterapii | 332 |
| 16.7. Leki biologiczne - Irena Zimmermann-Górska | 337 |
| 16.7.1. Wprowadzenie | 337 |
| 16.7.2. Leki hamujące działanie cytokin prozapalnych | 337 |
| 16.7.3. Hamowanie chemokin | 344 |
| 16.7.4. Hamowanie czynności komórek uczestniczących w odpowiedzi immunologicznej i w procesie zapalnym | 344 |
| 16.7.5. Hamowanie cząsteczek „sygnału drugiego" | 346 |
| 16.7.6. Hamowanie składowej C5 dopełniacza | 346 |
| 16.7.7.Inhibitory angiogenezy | 346 |
| 16.7.8. Inhibitory układu sygnałów wewnątrzkomórkowych | 347 |
| 16.7.9. Inhibitory metaloproteaz | 348 |
| 16.8. Inne metody leczenia „biologicznego" - Mariusz Puszczewicz | 349 |
| 16.8.1. Immunoglobuliny podawane dożylnie | 349 |
| 16.8.2. Przeszczep komórek macierzystych | 349 |
| 16.8.3. Plazmafereza | 350 |
| 16.9. Leki stosowane w zapaleniach stawów wywoływanych przez kryształy - Irena Zimmermann-Górska | 351 |
| 16.9.1. Kolchicyna | 351 |
| 16.9.2. Leki obniżające stężenie kwasu moczowego w ustroju | 352 |
| 16.10. Leki przeciwbólowe stosowane w chorobach reumatycznych - Jacek Szechiński | 354 |
| 16.11. Leki stosowane w reumatologii a okres ciąży i karmienia piersią - Irena Zimmermann-Górska | 358 |
| 16.11.1. Zasady doboru leków | 358 |
| 16.11.2. Niesteroidowe leki przeciwzapalne | 359 |
| 16.11.3. Leki modyfikujące proces zapalny | 361 |
| 16.11.4. Glikokortykosteroidy | 361 |
| 16.11.5. Związki immunosupresyjne | 362 |
| 16.11.6. Leki przeciwbólowe | 363 |
| 16.11.7. Leki biologiczne | 363 |
| 16.12. Technika nakłuć stawów - Mariusz Puszczewicz | 363 |
| 16.12.1. Nakłucie jamy stawowej (artrocenteza) | 363 |
| 17. Leczenie operacyjne | 369 |
| 17.1 Zasady leczenia ortopedycznego w chorobach reumatycznych - Paweł Małdyk | 371 |
| 17.2 Leczenie operacyjne kończyny górnej - Władysław Manikowski | 375 |
| 17.2.1 Wstęp | 375 |
| 17.2.2 Zniekształcenia stawów rąk | 376 |
| 17.2.3 Zniekształcenia innych stawów kończyn górnych | 379 |
| 17.2.4 Postępowanie chirurgiczne | 380 |
| 17.2.5 Rehabilitacja | 387 |
| 17.3 Endoprotezoplastyka stawu biodrowego w chorobach reumatycznych - Paweł Małdyk | 388 |
| 17.4 Leczenie operacyjne stawu kolanowego - Mirosław Smiłowicz | 393 |
| 17.4.1 Wstęp | 393 |
| 17.4.2 Rodzaje zabiegów chirurgicznych | 394 |
| 17.5 Leczenie operacyjne stopy reumatoidalnej - Cezary Michalak | 398 |
| 17.5.1 Wstęp | 398 |
| 17.5.2 Patofizjologia zniekształceń stopy w rzs | 398 |
| 17.5.3 Leczenie zachowawcze | 399 |
| 17.5.4 Kwalifikacja do zabiegu | 399 |
| 17.5.5 Leczenie chirurgiczne | 401 |
| 17.5.6 Okres pooperacyjny | 403 |
| 17.6 Leczenie operacyjne kręgosłupa | 404 |
| 17.6.1 Wstęp - Jerzy E. Kiwerski, Marek Krasuski | 404 |
| 17.6.2 Leczenie operacyjne kręgosłupa w odcinku szyjnym w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów - Marek Krasuski | 404 |
| 17.6.3 Leczenie operacyjne kręgosłupa u chorych na zesztywnia¬jące zapalenie stawów kręgosłupa - Marek Krasuski | 411 |
| 17.6.4 Leczenie operacyjne kręgosłupa szyjnego w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów - Jerzy E. Kiwerski | 413 |
| 17.6.5 Leczenie operacyjne lędźwiowego odcinka kręgosłupa w przebiegu choroby zwyrodnieniowej - Marek Krasuski | 417 |
| 18. Zasady rehabilitacji | 423 |
| 18.1. Leczenie ruchem - kinezyterapia - Aleksandra Kołczewska, Barbara Krzyśko | 424 |
| 18.1.1. Specyfika leczniczego usprawniania osób cierpiących na choroby reumatyczne | 424 |
| 18.1.2. Podział i charakterystyka ćwiczeń | 425 |
| 18.1.3. Cele leczenia usprawniającego | 427 |
| 18.1.4. Kinezyterapia w leczeniu zapalnych chorób stawów | 429 |
| 18.1.5. Kinezyterapia w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów | 444 |
| 18.1.6. Terapia zajęciowa | 448 |
| 18.2. Fizykoterapia - Włodzimierz Samborski | 449 |
| 18.2.1. Problemy terminologiczne | 449 |
| 18.2.2. Charakterystyka fizjoterapii | 449 |
| 18.2.3. Wybrane działy fizjoterapii | 451 |
| 19. Leczenie uzdrowiskowe - Irena Ponikowska, Włodzimierz Samborski | 465 |
| 19.1. Wprowadzenie do medycyny uzdrowiskowej | 467 |
| 19.2. Zasoby naturalnych surowców leczniczych i ich wykorzystanie w lecznictwie | 467 |
| 19.3. Mechanizmy działania bodźców leczniczych | 469 |
| 19.4. Uzdrowiskowe metody leczenia stosowane w chorobach reumatycznych | 469 |
| 19.4.1. Balneoterapia | 470 |
| 19.4.2. Zabiegi borowinowe | 471 |
| 19.4.3. Klimatoterapia | 471 |
| 19.4.4. Hydroterapia | 472 |
| 19.4.5. Termoterapia | 472 |
| 19.4.6. Kinezyterapia | 473 |
| 19.4.7. Fizykoterapia | 473 |
| 19.4.8. Edukacja zdrowotna | 473 |
| 19.4.9. Inne klasyczne metody lecznicze | 473 |
| 19.5. Cele leczenia uzdrowiskowego chorób reumatycznych | 474 |
| 19.6. Wskazania i przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego chorób reumatycznych | 474 |
| 19.7. Leczenie uzdrowiskowe najważniejszych chorób reumatologicznych | 475 |
| 19.7.1. Reumatoidalne zapalenie stawów (rzs) | 475 |
| 19.7.2. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (zzsk) | 477 |
| 19.7.3. Łuszczycowe zapalenie stawów (artropatia łuszczycowa) | 480 |
| 19.7.4. Zapalenie stawów na tle dny moczanowej | 481 |
| 19.7.5. Choroba zwyrodnieniowa stawów obwodowych i kręgosłupa | 482 |
| 19.7.6. Zespoły bólowe w przebiegu reumatyzmu tkanek miękkich | 484 |
| 19.7.7. Stany pooperacyjne w przebiegu chorób reumatycznych | 485 |
| Skorowidz | 509 |
| Spis treści Tomu | 2 |
| Część IV. Charakterystyka, diagnostyka i leczenie najczęstszych chorób reumatycznych | 487 |
| 20. Podział chorób reumatycznych - Irena Zimmermann-Górska | 489 |
| 20.1. Ogólna klasyfikacja chorób | 490 |
| 20.2. Klasyfikacja opracowana przez Światową Organizację Zdrowia | 492 |
| 20.3. Kryteria klasyfikacyjne i diagnostyczne | 492 |
| 20.4. Kryteria ułatwiające monitorowanie leczenia | 492 |
| 21. Reumatoidalne zapalenie stawów - Anna Filipowicz-Sosnowska | 495 |
| 21.1. Określenie | 496 |
| 21.2. Etiologia i patogeneza | 496 |
| 21.3. Zmiany morfologiczne | 497 |
| 21.4. Epidemiologia | 497 |
| 21.5. Obraz kliniczny | 498 |
| 21.5.1. Objawy podmiotowe | 498 |
| 21.5.2. Objawy przedmiotowe | 498 |
| 21.5.3. Zmiany stawowe | 499 |
| 21.5.4. Zmiany pozastawowe | 501 |
| 21.6. Badania laboratoryjne | 503 |
| 21.7. Badania obrazowe | 504 |
| 21.8. Przebieg choroby | 506 |
| 21.9. Rozpoznanie | 506 |
| 21.10. Ocena aktywności choroby i stopnia uszkodzenia stawów | 508 |
| 21.11. Rozpoznanie różnicowe | 509 |
| 21.12. Leczenie | 512 |
| 21.13. Rokowanie | 517 |
| 22. Choroby reumatyczne w wieku rozwojowym - Anna M. Romicka, Katarzyna Rostropowicz-Denisiewicz | 519 |
| 22.1. Klasyfikacja | 521 |
| 22.2. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów | 522 |
| 22.2.1. Określenie i kryteria | 522 |
| 22.2.2. Klasyfikacja mizs | 522 |
| 22.2.3. Występowanie | 522 |
| 22.2.4. Odrębności immunologiczne | 522 |
| 22.2.5.Obraz kliniczny | 523 |
| 22.2.6. Badania pomocnicze | 526 |
| 22.2.7. Różnicowanie | 526 |
| 22.2.8. Zasady leczenia | 527 |
| 22.3. Spondyloartropatie | 528 |
| 22.3.1. Młodzieńcze zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (mzzsk) | 529 |
| 22.3.2. Zapalenie stawów towarzyszące enteropatiom | 530 |
| 22.4. Zapalenie stawów towarzyszące różnym postaciom trądziku | 530 |
| 22.4.1. Badania pomocnicze | 530 |
| 22.4.2. Leczenie | 531 |
| 22.5. Młodzieńczy toczeń rumieniowaty układowy (mtru) | 531 |
| 22.5.1. Obraz kliniczny | 531 |
| 22.5.2. Przebieg i rokowanie | 533 |
| 22.5.3. Leczenie | 533 |
| 22.6. Młodzieńcze zapalenie skórno-mięśniowe | 534 |
| 22.6.1. Obraz kliniczny | 534 |
| 22.6.2. Rozpoznanie | 535 |
| 22.6.3. Różnicowanie | 535 |
| 22.6.4. Leczenie | 536 |
| 22.6.5. Przebieg i rokowanie | 536 |
| 22.7. Pierwotne układowe zapalenia naczyń | 536 |
| 22.7.1. Zespół Schonleina i Henocha | 536 |
| 22.7.2. Choroba Kawasaki | 537 |
| 22.7.3. Guzkowe zapalenie tętnic (gzt) | 538 |
| 22.8. Twardzina | 538 |
| 22.8.1. Twardzina uogólniona | 538 |
| 22.8.2. Twardzina ograniczona | 539 |
| 23. Choroba Stilla u dorosłych - Irena Zimmermann-Górska | 541 |
| 23.1. Określenie | 542 |
| 23.2. Etiopatogeneza | 542 |
| 23.3. Zmiany morfologiczne | 542 |
| 23.4. Występowanie | 542 |
| 23.5. Objawy kliniczne i przebieg | 542 |
| 23.6. Badania laboratoryjne | 544 |
| 23.7. Badania obrazowe | 545 |
| 23.8. Inne badania diagnostyczne | 545 |
| 23.9. Rozpoznanie | 545 |
| 23.10. Różnicowanie | 545 |
| 23.11. Leczenie | 546 |
| 23.12. Rokowanie | 547 |
| 24. Choroby układowe tkanki łącznej | 549 |
| 24.1. Toczeń rumieniowaty układowy - Hanna Chwalińska-Sadowska, Marzena Olesińska | 553 |
| 24.1.1. Określenie | 553 |
| 24.1.2. Etiopatogeneza | 553 |
| 24.1.3. Zmiany morfologiczne | 556 |
| 24.1.4. Występowanie | 559 |
| 24.1.5. Objawy kliniczne i przebieg | 559 |
| 24.1.6. Badania laboratoryjne | 566 |
| 24.1.7. Rozpoznanie | 568 |
| 24.1.8. Różnicowanie | 570 |
| 24.1.9. Leczenie | 570 |
| 24.1.10. Rokowanie | 577 |
| 24.2. Zespół antyfosfolipidowy | 579 |
| 24.2.1. Problemy koagulologiczne w zespole antyfosfolipidowym - Krystyna Zawilska | 579 |
| 24.2.2. Objawy kliniczne zespołu antyfosfolipidowego - Irena Zimmermann-Górska | 589 |
| 24.2.3. Położnicze konsekwencje zespołu antyfosfolipidowego - Jana Skrzypczak | 597 |
| 24.3. Twardzina układowa - Stanisław Sierakowski, Matylda Sierakowska | 603 |
| 24.3.1. Określenie i podział | 603 |
| 24.3.2. Występowanie | 608 |
| 24.3.3. Objawy kliniczne | 608 |
| 24.3.4. Przebieg | 614 |
| 24.3.5. Badania laboratoryjne | 615 |
| 24.3.6. Inne badania diagnostyczne | 615 |
| 24.3.7. Rozpoznanie | 617 |
| 24.3.8. Różnicowanie | 617 |
| 24.3.9. Leczenie | 618 |
| 24.3.10. Rokowanie | 622 |
| 24.4. Choroby twardzinopodobne - Stanisław Sierakowski, Matylda Sierakowska | 624 |
| 24.4.1. Ogólna charakterystyka i klasyfikacja chorób twardzinopodobnych | 624 |
| 24.5. Rozlane zapalenie powięzi z eozynofilią - Stanisław Sierakowski, Matylda Sierakowska | 639 |
| 24.5.1. Określenie | 639 |
| 24.5.2. Etiopatogeneza | 640 |
| 24.5.3. Zmiany morfologiczne | 640 |
| 24.5.4. Występowanie | 640 |
| 24.5.5. Objawy kliniczne i przebieg | 640 |
| 24.5.6. Badania laboratoryjne | 641 |
| 24.5.7. Badania obrazowe | 641 |
| 24.5.8. Rozpoznanie | 641 |
| 24.5.9. Różnicowanie | 641 |
| 24.5.10. Leczenie | 641 |
| 24.5.11. Rokowanie | 642 |
| 24.6. Zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe - Hanna Chwalińska-Sadowska, Paweł Mielnik | 642 |
| 24.6.1. Określenie | 642 |
| 24.6.2. Etiologia i patogeneza | 643 |
| 24.6.3. Zmiany morfologiczne | 644 |
| 24.6.4. Występowanie | 644 |
| 24.6.5. Obraz kliniczny | 644 |
| 24.6.6. Związek obecności przeciwciał mięśniowospecyficznych z obrazem klinicznym | 647 |
| 24.6.7. Badania laboratoryjne | 648 |
| 24.6.8. Inne badania diagnostyczne | 648 |
| 24.6.9. Rozpoznanie | 649 |
| 24.6.10. Różnicowanie | 650 |
| 24.6.11. Leczenie | 651 |
| 24.6.12. Ocena aktywności choroby i efektów leczenia | 653 |
| 24.6.13. Inne postacie miopatii zapalnych | 653 |
| 24.6.14. Rokowanie | 655 |
| 24.7. Zapalenia naczyń | 657 |
| 24.7.1. Zapalenia średnich naczyń - Henryka Małdyk | 657 |
| 24.7.2. Zapalenia małych naczyń - Henryka Małdyk | 662 |
| 24.7.3. Zapalenia dużych naczyń - Piotr Głuszko, Tomasz Löwenhoff | 671 |
| 24.8. Zespół Sjögrena | 679 |
| 24.8.1. Pierwotny i wtórny zespół Sjögrena - Irena Zimmermann-Górska | 679 |
| 24.8.2. Objawy dotyczące narządu wzroku - Krystyna Pecold | 688 |
| 24.8.3. Powikłania hematologiczne - Janusz Hansz | 691 |
| 24.9. Mieszana choroba układowa tkanki łącznej i zespoły nakładania - Irena Zimmermann-Górska | 695 |
| 24.9.1. Mieszana choroba układowa tkanki łącznej | 695 |
| 24.9.2. Zespoły nakładania układowych chorób tkanki łącznej | 699 |
| 24.10. Zapalenie tkanki tłuszczowej - Irena Zimmermann-Górska | 701 |
| 24.10.1. Określenie | 701 |
| 24.10.2. Etiopatogeneza | 701 |
| 24.10.3. Podział panniculitis | 701 |
| 24.10.4. Choroba Webera-Christiana | 702 |
| 24.10.5. Panniculitis Rothmanna i Makai | 703 |
| 24.10.6. Martwica tkanki tłuszczowej noworodków | 703 |
| 24.10.7. Obrzęk twardzinopodobny (sclerema) noworodków | 703 |
| 24.10.8. Panniculitis występujące po stosowaniu glikokortykosteroidów | 703 |
| 24.10.9. Panniculitis z towarzyszącym wapnieniem | 703 |
| 24.10.10. Panniculitis związane z zaburzeniami enzymatycznymi | 704 |
| 24.10.11. Panniculitis wywoływane przez samookaleczenia | 704 |
| 24.10.12. Panniculitis związane z histiocytozą | 705 |
| 24.10.13. Zespoły lipodystroficzne | 705 |
| 24.10.14. Lipodermatoskleroza | 705 |
| 24.10.15. Panniculitis w przebiegu tocznia rumieniowatego układowego | 705 |
| 24.10.16. Rumień stwardniały | 705 |
| 24.11. Rumień guzowaty - Irena Zimmermann-Górska | 706 |
| 24.11.1. Określenie | 706 |
| 24.11.2. Etiopatogeneza i zmiany morfologiczne | 706 |
| 24.11.3. Występowanie | 706 |
| 24.11.4. Objawy kliniczne i przebieg | 707 |
| 24.11.5. Badania laboratoryjne | 707 |
| 24.11.6. Badania obrazowe | 707 |
| 24.11.7. Inne badania diagnostyczne | 707 |
| 24.11.8. Rozpoznanie | 707 |
| 24.11.9. Różnicowanie | 707 |
| 24.11.10. Leczenie | 707 |
| 24.11.11. Rokowanie | 708 |
| 24.11.12. Podostre, wędrujące, guzkowe panniculitis (choroba Vilanovy) | 708 |
| 24.12. Polimialgia reumatyczna - Marek Brzosko | 708 |
| 24.12.1. Określenie | 708 |
| 24.12.2. Etiopatogeneza | 708 |
| 24.12.3. Zmiany morfologiczne | 709 |
| 24.12.4. Występowanie | 709 |
| 24.12.5. Objawy kliniczne i przebieg | 709 |
| 24.12.6. Badania laboratoryjne | 710 |
| 24.12.7. Badania obrazowe | 710 |
| 24.12.8. Rozpoznanie | 710 |
| 24.12.9. Różnicowanie | 711 |
| 24.12.10. Leczenie | 711 |
| 24.12.11. Rokowanie | 712 |
| 24.13. Nawracające zapalenie chrząstek - Mariusz Puszczewicz | 713 |
| 24.13.1. Określenie | 713 |
| 24.13.2. Epidemiologia | 713 |
| 24.13.3. Etiopatogeneza | 713 |
| 24.13.4.Obraz kliniczny | 714 |
| 24.13.5. Badania laboratoryjne | 716 |
| 24.13.6. Rozpoznanie | 717 |
| 24.13.7. Leczenie | 717 |
| 24.13.8. Rokowanie | 718 |
| 24.14. Sarkoidoza - Mariusz Puszczewicz | 718 |
| 24.14.1.Określenie | 718 |
| 24.14.2. Epidemiologia | 718 |
| 24.14.3. Etiologia | 718 |
| 24.14.4. Patogeneza | 719 |
| 24.14.5.Obraz kliniczny | 719 |
| 24.14.6. Rozpoznanie | 723 |
| 24.14.7. Leczenie | 723 |
| 24.14.8. Rokowanie | 725 |
| 25. Choroby zapalne stawów z zajęciem stawów kręgosłupa | 727 |
| 25.1. Wspólne cechy zapalnych chorób stawów z zajęciem Stawów kręgosłupa - Irena Zimmermann-Górska | 729 |
| 25.1.1. Określenie i podział | 729 |
| 25.1.2. Etiopatogeneza | 729 |
| 25.1.3. Objawy kliniczne | 730 |
| 25.2. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa - Irena Zimmermann-Górska | 732 |
| 25.2.1. Określenie | 732 |
| 25.2.2. Etiopatogeneza | 732 |
| 25.2.3. Zmiany morfologiczne | 732 |
| 25.2.4. Występowanie | 733 |
| 25.2.5. Objawy kliniczne i przebieg | 733 |
| 25.2.6. Badania laboratoryjne | 735 |
| 25.2.7. Badania obrazowe | 736 |
| 25.2.8. Rozpoznanie | 737 |
| 25.2.9. Różnicowanie | 738 |
| 25.2.10. Leczenie | 739 |
| 25.2.11. Rokowanie | 740 |
| 25.3. Łuszczycowe zapalenie stawów - Jacek Szechiński | 741 |
| 25.3.1. Określenie | 741 |
| 25.3.2. Etiopatogeneza | 741 |
| 25.3.3. Występowanie | 742 |
| 25.3.4. Objawy kliniczne i przebieg | 742 |
| 25.3.5. Rozpoznanie | 743 |
| 25.3.6. Różnicowanie | 744 |
| 25.3.7. Leczenie | 744 |
| 25.4. Reaktywne zapalenia stawów - Brygida Kwiatkowska | 746 |
| 25.4.1. Określenie | 746 |
| 25.4.2. Etiopatogeneza | 747 |
| 25.4.3. Zmiany morfologiczne | 747 |
| 25.4.4. Występowanie | 748 |
| 25.4.5. Objawy kliniczne i przebieg | 748 |
| 25.4.6. Badania laboratoryjne | 750 |
| 25.4.7. Badania obrazowe | 752 |
| 25.4.8. Inne badania diagnostyczne | 753 |
| 25.4.9. Rozpoznanie | 754 |
| 25.4.10. Różnicowanie | 755 |
| 25.4.11. Leczenie | 755 |
| 25.4.12. Rokowanie | 756 |
| 25.5. Zmiany stawowe w chorobach zapalnych jelit - Piotr Wiland | 757 |
| 25.5.1. Wprowadzenie i podział | 757 |
| 25.5.2. Enteropatyczne zapalenie stawów | 757 |
| 25.6. Zespół SAPHO - Honorata Pietrzak-Kaczmarek | 760 |
| 25.6.1. Określenie | 760 |
| 25.6.2. Etiopatogeneza | 760 |
| 25.6.3. Występowanie | 761 |
| 25.6.4. Objawy kliniczne i przebieg | 761 |
| 25.6.5. Badania laboratoryjne | 761 |
| 25.6.6. Badania obrazowe | 762 |
| 25.6.7. Inne badania diagnostyczne | 762 |
| 25.6.8. Rozpoznanie | 762 |
| 25.6.9. Różnicowanie | 762 |
| 25.6.10. Leczenie | 762 |
| 25.6.11. Rokowanie | 763 |
| 26. Choroba zwyrodnieniowa stawów - Leszek Szczepański | 765 |
| 26.1. Określenie | 767 |
| 26.2. Etiopatogeneza | 768 |
| 26.3. Zmiany morfologiczne | 769 |
| 26.4. Występowanie | 771 |
| 26.5. Obraz kliniczny i przebieg | 771 |
| 26.5.1. Obraz kliniczny choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego | 772 |
| 26.5.2. Obraz kliniczny choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego | 773 |
| 26.5.3. Obraz kliniczny choroby zwyrodnieniowej stawów rąk | 774 |
| 26.5.4. Obraz kliniczny choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa | 775 |
| 26.5.5. Obraz kliniczny chzs o innych lokalizacjach | 776 |
| 26.5.6. Postacie kliniczne chzs | 777 |
| 26.5.7. Powikłania | 778 |
| 26.5.8. Przebieg | 778 |
| 26.6. Badania laboratoryjne | 779 |
| 26.7. Badania obrazowe | 779 |
| 26.8. Rozpoznanie | 779 |
| 26.9. Różnicowanie | 779 |
| 26.10. Leczenie i zapobieganie | 780 |
| 26.10.1. Zasady ogólne i leczenie niefarmakologiczne | 780 |
| 26.10.2. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) i acetaminofen (paracetamol) | 781 |
| 26.10.3. Opioidy | 782 |
| 26.10.4. Leki o przypuszczalnym wpływie na patomechanizm choroby zwyrodnieniowej stawów | 783 |
| 26.10.5. Leczenie miejscowe | 783 |
| 26.10.6. Leczenie operacyjne | 784 |
| 26.10.7. Leczenie eksperymentalne | 785 |
| 26.10.8. Monitorowanie leczenia i przebiegu | 785 |
| 26.10.9. Zapobieganie | 785 |
| 26.10.10. Rokowanie | 785 |
| 27. Zapalenie stawów wywołane bezpośrednio przez drobnoustroje - Mariusz Puszczewicz | 787 |
| 27.1. Określenie | 788 |
| 27.2. Epidemiologia | 788 |
| 27.3. Etiologia i patogeneza | 788 |
| 27.4. Obraz kliniczny | 789 |
| 27.4.1. Objawy podmiotowe i przedmiotowe | 789 |
| 27.4.2. Nieprawidłowości w badaniach pomocniczych | 790 |
| 27.5. Rozpoznanie | 791 |
| 27.6. Leczenie | 791 |
| 27.7. Powikłania i sytuacje szczególne | 792 |
| 27.8. Rokowanie | 793 |
| 27.9. Rzeżączkowe zapalenie stawów | 793 |
| 27.9.1. Określenie | 793 |
| 27.9.2. Epidemiologia, etiologia, patogeneza | 793 |
| 27.9.3. Obraz kliniczny | 793 |
| 27.9.4. Rozpoznanie | 794 |
| 27.9.5. Leczenie i kontrola | 794 |
| 28. Zapalenia stawów "zależne od zakażenia" | 795 |
| 28.1. Gorączka reumatyczna - Irena Zimmermann-Górska | 796 |
| 28.1.1. Określenie | 796 |
| 28.1.2. Etiopatogeneza | 796 |
| 28.1.3. Zmiany morfologiczne | 796 |
| 28.1.4. Występowanie | 796 |
| 28.1.5. Objawy kliniczne i przebieg | 797 |
| 28.1.6. Badania laboratoryjne | 798 |
| 28.1.7. Badania obrazowe | 798 |
| 28.1.8. Badanie elektrokardiograficzne | 798 |
| 28.1.9. Rozpoznanie | 798 |
| 28.1.10. Różnicowanie | 798 |
| 28.1.11. Leczenie | 799 |
| 28.1.12. Rokowanie | 799 |
| 28.2. Borelioza - Jacek Szechiński | 799 |
| 28.2.1. Określenie | 799 |
| 28.2.2. Etiologia i patogeneza | 800 |
| 28.2.3. Rys historyczny | 800 |
| 28.2.4. Epidemiologia | 801 |
| 28.2.5. Obraz kliniczny i przebieg | 801 |
| 28.2.6. Badania laboratoryjne | 802 |
| 28.2.7. Rozpoznanie i różnicowanie | 802 |
| 28.2.8. Zapobieganie i leczenie | 803 |
| 28.2.9. Powikłania i sytuacje szczególne | 803 |
| 28.2.10. Rokowanie | 804 |
| 29. Choroby wywoływane przez kryształy - Irena Zimmermann-Górska | 805 |
| 29.1. Zjawiska związane z patogenezą chorób wywoływanych przez kryształy | 807 |
| 29.1.1. Określenie | 807 |
| 29.1.2. Pochodzenie substancji krystalicznych i warunki sprzyjające krystalizacji | 807 |
| 29.1.3. Oddziaływanie kryształów na tkanki i narządy | 807 |
| 29.1.4. Identyfikacja kryształów | 808 |
| 29.2. Dna moczanowa | 809 |
| 29.2.1. Określenie | 809 |
| 29.2.2. Etiopatogeneza | 809 |
| 29.2.3. Hiperurykemia | 810 |
| 29.2.4. Patogeneza zmian zapalnych w stawach | 811 |
| 29.2.5. Zmiany morfologiczne | 812 |
| 29.2.6. Występowanie | 812 |
| 29.2.7. Objawy kliniczne i przebieg choroby | 813 |
| 29.2.8. Badania laboratoryjne | 814 |
| 29.2.9. Badania obrazowe | 814 |
| 29.2.10.Inne badania diagnostyczne | 815 |
| 29.2.11. Rozpoznanie | 815 |
| 29.2.12. Różnicowanie | 816 |
| 29.2.13. Leczenie dny moczanowej | 817 |
| 29.2.14. Rokowanie | 821 |
| 29.3. Choroba wywoływana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapnia | 821 |
| 29.3.1. Określenie | 821 |
| 29.3.2. Etiopatogeneza | 821 |
| 29.3.3. Zmiany morfologiczne | 822 |
| 29.3.4. Występowanie | 822 |
| 29.3.5. Objawy kliniczne i przebieg | 822 |
| 29.3.6. Badania laboratoryjne | 824 |
| 29.3.7. Badania obrazowe | 824 |
| 29.3.8. Inne badania diagnostyczne | 825 |
| 29.3.9. Rozpoznanie | 825 |
| 29.3.10. Różnicowanie | 825 |
| 29.3.11. Leczenie | 827 |
| 29.3.12. Rokowanie | 827 |
| 29.4. Choroby układu ruchu wywoływane przez hydroksyapatyt i inne substancje krystaliczne | 827 |
| 29.4.1. Choroby wywoływane przez hydroksyapatyt w obrębie stawów i tkanek okołostawowych | 827 |
| 29.4.2. Objawy wywoływane przez związki wapniowo-fosforanowe tworzące złogi w tkankach miękkich | 830 |
| 29.4.3. Zapalenia stawów wywoływane przez inne kryształy | 832 |
| 30. Choroby stawów związane z zaburzeniami metabolicznymi | 835 |
| 30.1. Skrobiawica - Anna Filipowicz-Sosnowska | 837 |
| 30.1.1. Określenie | 837 |
| 30.1.2. Etiopatogeneza | 837 |
| 30.1.3. Zmiany morfologiczne | 837 |
| 30.1.4. Klasyfikacja amyloidozy | 838 |
| 30.1.5. Występowanie | 839 |
| 30.1.6. Obraz kliniczny | 839 |
| 30.1.7. Rozpoznanie | 840 |
| 30.1.8. Leczenie | 840 |
| 30.1.9. Rokowanie | 842 |
| 30.2. Ochronoza - Irena Zimmermann-Górska | 843 |
| 30.2.1. Określenie | 843 |
| 30.2.2. Etiopatogeneza | 843 |
| 30.2.3. Zmiany morfologiczne | 843 |
| 30.2.4. Występowanie | 844 |
| 30.2.5. Objawy kliniczne | 844 |
| 30.2.6. Badania laboratoryjne | 844 |
| 30.2.7. Badania obrazowe | 845 |
| 30.2.8. Inne badania diagnostyczne | 845 |
| 30.2.9. Rozpoznanie | 845 |
| 30.2.10. Różnicowanie | 846 |
| 30.2.11. Leczenie | 846 |
| 30.2.12. Rokowanie | 846 |
| 30.3. Hiperlipoproteinemia - Irena Zimmermann-Górska | 847 |
| 30.3.1. Określenie | 847 |
| 30.3.2. Etiopatogeneza | 847 |
| 30.3.3. Zmiany morfologiczne | 848 |
| 30.3.4. Występowanie | 848 |
| 30.3.5. Objawy kliniczne | 848 |
| 30.3.6. Badania laboratoryjne | 850 |
| 30.3.7. Badania obrazowe | 850 |
| 30.3.8. Inne badania diagnostyczne | 850 |
| 30.3.9. Rozpoznanie | 851 |
| 30.3.10. Różnicowanie | 851 |
| 30.3.11. Leczenie | 851 |
| 30.3.12. Rokowanie | 852 |
| 30.4. Hemochromatoza - Irena Zimmermann-Górska | 852 |
| 30.4.1. Określenie | 852 |
| 30.4.2. Etiopatogeneza | 852 |
| 30.4.3. Zmiany morfologiczne | 853 |
| 30.4.4. Występowanie | 853 |
| 30.4.5. Objawy kliniczne | 853 |
| 30.4.6. Badania laboratoryjne | 854 |
| 30.4.7. Badania obrazowe | 854 |
| 30.4.8. Inne badania diagnostyczne | 855 |
| 30.4.9. Rozpoznanie | 855 |
| 30.4.10. Rozpoznanie różnicowe | 855 |
| 30.4.11. Leczenie | 855 |
| 30.4.12. Rokowanie | 856 |
| 30.5. Choroba Wilsona - Irena Zimmermann-Górska | 856 |
| 30.5.1. Określenie | 856 |
| 30.5.2. Etiopatogeneza | 856 |
| 30.5.3. Zmiany morfologiczne | 857 |
| 30.5.4. Występowanie | 857 |
| 30.5.5. Objawy kliniczne i przebieg | 857 |
| 30.5.6. Badania laboratoryjne | 857 |
| 30.5.7. Badania obrazowe | 857 |
| 30.5.8. Inne badania diagnostyczne | 857 |
| 30.5.9. Rozpoznanie | 857 |
| 30.5.10. Różnicowanie | 858 |
| 30.5.11. Leczenie | 858 |
| 30.5.12. Rokowanie | 858 |
| 31. Choroby stawów związane z zaburzeniami hormonalnymi | 859 |
| 31.1. Zmiany w narządach ruchu towarzyszące chorobom tarczycy - Eugeniusz Józef Kucharz, Anna Kotulska, Magdalena Kopeć-Mędrek | 861 |
| 31.1.1. Wprowadzenie | 861 |
| 31.1.2. Wpływ hormonów tarczycy na metabolizm kości, stawów i mięśni | 862 |
| 31.1.3. Tyreotoksykoza | 862 |
| 31.1.4. Niedoczynność tarczycy | 864 |
| 31.1.5. Rozpoznawanie i leczenie chorób układu ruchu związanych z zaburzeniami czynności tarczycy | 865 |
| 31.2. Zmiany w narządach ruchu towarzyszące chorobom przytarczyc - Eugeniusz Józef Kucharz | 866 |
| 31.2.1. Wprowadzenie | 866 |
| 31.2.2. Pierwotna nadczynność przytarczyc | 866 |
| 31.2.3. Wtórna nadczynność przytarczyc | 867 |
| 31.2.4. Niedoczynność przytarczyc | 868 |
| 31.3. Zmiany w narządach ruchu w cukrzycy - Eugeniusz Józef Kucharz | 869 |
| 31.3.1. Określenie i klasyfikacja cukrzycy | 869 |
| 31.3.2. Klasyfikacja zmian występujących w układzie ruchu u chorych na cukrzycę | 870 |
| 31.3.3. Zmiany stawowe | 870 |
| 31.3.4. Zmiany okołostawowe | 871 |
| 31.3.5. Zmiany mięśniowe | 873 |
| 31.3.6. Zmiany kostne | 873 |
| 31.3.7. Inne zmiany narządów ruchu towarzyszące cukrzycy | 874 |
| 31.4. Zmiany w układzie ruchu towarzyszące innym zaburzeniom endokrynologicznym - Eugeniusz Józef Kucharz | 874 |
| 31.4.1. Wprowadzenie | 874 |
| 31.4.2. Zmiany w układzie ruchu towarzyszące niedoborowi lub nadmiarowi hormonu wzrostu | 875 |
| 31.4.3. Zmiany w układzie ruchu w stanach nadmiaru prolaktyny | 875 |
| 31.4.4. Zmiany w układzie ruchu w rakowiaku | 875 |
| 31.4.5. Wpływ leptyny na narządy ruchu | 876 |
| 32. Choroby układu ruchu związane z defektami budowy kolagenu uwarunkowanymi genetycznie | 877 |
| 32.1. Zespół nadmiernej ruchomości stawów o przebiegu łagodnym - Irena Zimmermann-Górska | 878 |
| 32.1.1. Określenie | 878 |
| 32.1.2. Rozpoznanie i objawy | 878 |
| 32.2. Zespół Ehlersa-Danlosa - Irena Zimmermann-Górska | 879 |
| 32.2.1. Określenie | 879 |
| 32.2.2. Etiopatogeneza | 879 |
| 32.2.3. Zmiany morfologiczne | 880 |
| 32.2.4. Występowanie | 880 |
| 32.2.5. Objawy kliniczne i przebieg | 880 |
| 32.3. Zespół Marfana - Mariusz Puszczewicz | 883 |
| 32.3.1. Określenie | 883 |
| 32.3.2. Epidemiologia i etiopatogeneza | 883 |
| 32.3.3.Obraz kliniczny | 883 |
| 32.3.4. Rozpoznanie | 884 |
| 32.3.5. Leczenie i kontrola | 884 |
| 32.3.6. Rokowanie | 885 |
| 32.4. Skóra wiotka, kępki żółte rzekome - Mariusz Puszczewicz | 885 |
| 32.4.1. Skóra wiotka | 885 |
| 32.4.2. Kępki żółte rzekome | 885 |
| 33. Nowotwory związane z układem ruchu - Eugeniusz Józef Kucharz | 887 |
| 33.1. Wprowadzenie | 888 |
| 33.2. Nowotwory stawów i struktur okołostawowych | 888 |
| 33.2.1. Nowotwory łagodne stawów | 888 |
| 33.2.2. Nowotwory złośliwe stawów | 891 |
| 33.3. Nowotwory kości | 891 |
| 33.3.1. Nowotwory komórek wytwarzających kości | 891 |
| 33.3.2. Nowotwory wytwarzające chrząstkę | 893 |
| 33.3.3. Guz olbrzymiokomórkowy | 893 |
| 33.3.4. Mięsak Ewinga | 893 |
| 33.3.5. Inne nowotwory kości | 894 |
| 33.4. Nowotwory mięśni szkieletowych | 894 |
| 33.4.1. Mięśniaki | 894 |
| 33.4.2. Mięsak mięśni poprzecznie prążkowanych | 895 |
| 34. Objaw Raynauda - Mariusz Puszczewicz | 897 |
| 34.1. Określenie | 898 |
| 34.2. Epidemiologia i etiopatogeneza | 898 |
| 34.3. Obraz kliniczny | 898 |
| 34.4. Rozpoznanie | 899 |
| 34.4.1 Badania dodatkowe | 899 |
| 34.4.2 Rozpoznanie różnicowe | 900 |
| 34.5. Leczenie i kontrola | 900 |
| 34.6. Rokowanie | 901 |
| 35. Choroby kości i chrząstek | 903 |
| 35.1. Osteoporoza i osteomalacja - Witold Tłustochowicz | 905 |
| 35.1.1. Wprowadzenie | 905 |
| 35.1.2. Szczytowa masa kostna, utrata inwolucyjna i czynniki na nią wpływające | 906 |
| 35.1.3. Diagnostyka osteoporozy | 908 |
| 35.1.4. Rozpoznanie i ustalenie wskazań do leczenia | 912 |
| 35.1.5. Leczenie | 914 |
| 35.1.6. Osteoporoza u mężczyzn | 915 |
| 35.1.7. Osteomalacja | 917 |
| 35.2. Osteoporozy wtórne - Witold Tłustochowicz, Małgorzata Tłustochowicz | 919 |
| 35.2.1. Wprowadzenie | 919 |
| 35.2.2. Osteoporoza posteroidowa | 919 |
| 35.2.3. Osteoporoza w przewlekłych zapaleniach stawów | 920 |
| 35.2.4. Pierwotna nadczynność przytarczyc | 922 |
| 35.3. Choroba Pageta - Eugeniusz Józef Kucharz | 923 |
| 35.3.1. Określenie | 923 |
| 35.3.2. Etiopatogeneza | 924 |
| 35.3.3. Zmiany morfologiczne | 924 |
| 35.3.4. Występowanie | 925 |
| 35.3.5. Objawy kliniczne i przebieg | 925 |
| 35.3.6. Badania laboratoryjne | 925 |
| 35.3.7. Badania obrazowe | 926 |
| 35.3.8. Rozpoznanie i różnicowanie | 926 |
| 35.3.9. Leczenie | 926 |
| 35.3.10. Powikłania | 927 |
| 35.4. Dysplazje - Eugeniusz Józef Kucharz | 927 |
| 35.4.1. Określenie i klasyfikacja | 927 |
| 35.4.2. Patomechanizm rozwoju dysplazji | 929 |
| 35.4.3. Geny białek kolagenowych | 929 |
| 35.4.4. Diagnostyka dysplazji | 931 |
| 35.4.5. Leczenie | 931 |
| 35.4.6. Przegląd dysplazji | 931 |
| 35.5. Martwica jałowa kości - Eugeniusz Józef Kucharz | 946 |
| 35.5.1. Określenie i występowanie | 946 |
| 35.5.2. Etiologia i patogeneza | 946 |
| 35.5.3. Zmiany patomorfologiczne | 947 |
| 35.5.4. Objawy kliniczne | 947 |
| 35.5.5. Badania obrazowe | 948 |
| 35.5.6. Klasyfikacja zaawansowania choroby | 949 |
| 35.5.7. Rozpoznanie i rozpoznanie różnicowe | 949 |
| 35.5.8. Leczenie | 950 |
| 35.6. Osteoartropatia przerostowa - Irena Zimmermann-Górska, Mariusz Puszczewicz | 950 |
| 35.6.1. Określenie | 950 |
| 35.6.2. Etiopatogeneza | 951 |
| 35.6.3. Zmiany morfologiczne | 951 |
| 35.6.4. Występowanie | 952 |
| 35.6.5. Objawy kliniczne i przebieg | 952 |
| 35.6.6. Badania laboratoryjne | 953 |
| 35.6.7. Badania obrazowe | 953 |
| 35.6.8. Inne badania diagnostyczne | 953 |
| 35.6.9. Rozpoznanie | 953 |
| 35.6.10. Różnicowanie | 953 |
| 35.6.11. Leczenie | 954 |
| 35.6.12. Rokowanie | 954 |
| 36. Reumatyzm tkanek miękkich - Włodzimierz Samborski | 955 |
| 36.1. Wstęp | 957 |
| 36.2. Tendopatie i entezopatie | 958 |
| 36.2.1. Zespół bolesnego barku | 958 |
| 36.2.2. Zespół bolesnego łokcia | 959 |
| 36.2.3. Entezopatia „gęsiej stopy" | 960 |
| 36.2.4. Zapalenie ścięgna piętowego | 960 |
| 36.3. Periartropatie | 960 |
| 36.3.1. Zespół bolesnego biodra | 960 |
| 36.3.2. Zespół bolesnego kolana | 960 |
| 36.4. Zapalenie pochewek ścięgnistych (tendovaginitis) | 961 |
| 36.4.1. Zespół de Quervaina, choroba de Quervaina | 961 |
| 36.4.2. Zapalenie pochewek ścięgien prostowników i zginaczy nadgarstka | 961 |
| 36.4.3. Ganglion | 961 |
| 36.5. Zapalenia kaletek maziowych (bursitis) | 962 |
| 36.5.1. Zapalenie kaletki podkolanowej, torbiel Bakera, torbiel podkolanowa | 962 |
| 36.5.2. Zapalenie kaletki przedrzepkowej | 962 |
| 36.5.3. Zapalenie kaletki krętarzowej | 962 |
| 36.5.4. Zapalenie kaletki podbarkowej | 962 |
| 36.6. Fibromialgia | 963 |
| 36.6.1. Etiologia i patogeneza | 963 |
| 36.6.2. Obraz kliniczny i kryteria diagnostyczne | 964 |
| 36.6.3. Badania dodatkowe | 965 |
| 36.6.4. Różnicowanie | 965 |
| 36.6.5. Leczenie | 966 |
| 36.7. Zespół bólowy dolnego odcinka kręgosłupa | 967 |
| 36.8. Inne zespoły bólowe | 967 |
| 36.8.1. Zespół kanału nadgarstka | 967 |
| 36.8.2. Zespół bólu mięśniowo-powięziowego | 967 |
| 36.8.3. Zapalenie rozcięgna dłoniowego (przykurcz Dupuytrena) | 967 |
| Część V. Wybrane problemy kliniczne w reumatologii | 969 |
| 37. Regionalne zespoły bólowe - Tadeusz Styczyński | 971 |
| 37.1. Określenie | 972 |
| 37.2. Bóle szyi | 972 |
| 37.2.1. Epidemiologia | 972 |
| 37.2.2. Uwagi anatomiczne i źródła bólu w obrębie szyi | 972 |
| 37.2.3. Podział i charakterystyka kliniczna bólów szyi | 974 |
| 37.2.4. Badanie kliniczne chorych z bólem szyi | 976 |
| 37.3. Bóle w okolicy lędźwiowo-krzyżowej | 987 |
| 37.3.1. Epidemiologia | 987 |
| 37.3.2. Klasyfikacja bólów w okolicy lędźwiowo-krzyżowej | 988 |
| 37.3.3. Bóle nieuwarunkowane organicznie | 988 |
| 37.3.4. Bóle uwarunkowane organicznie | 989 |
| 37.3.5. Podsumowanie | 1004 |
| 38. Nerki w chorobach reumatycznych - Stanisław Czekalski, Andrzej Oko | 1005 |
| 38.1. Wprowadzenie | 1006 |
| 38.2. Reumatoidalne zapalenie stawów | 1007 |
| 38.3. Toczeń rumieniowaty układowy | 1009 |
| 38.3.1. Obraz kliniczny i przebieg toczniowego zapalenia nerek | 1010 |
| 38.3.2. Leczenie toczniowego zapalenia nerek | 1011 |
| 38.4. Twardzina układowa | 1012 |
| 38.5. Mieszana choroba tkanki łącznej | 1013 |
| 38.6. Zespół Sjögrena | 1013 |
| 38.7. Sarkoidoza | 1014 |
| 38.8. Dna moczanowa | 1014 |
| 38.9. Zapalenie wielomięśniowe. Zapalenie skórno-mięśniowe | 1014 |
| 38.10. Układowe zapalenia naczyń | 1015 |
| 38.10.1. Zapalenie naczyń o dużym i średnim przekroju | 1015 |
| 38.10.2. Zapalenie naczyń o średnim i małym przekroju | 1016 |
| 38.10.3. Zapalenia naczyń o małym przekroju i włośniczek | 1016 |
| 39. Problemy hematologiczne wreumatologii - Janusz Hansz | 1023 |
| 39.1. Wstęp | 1024 |
| 39.2. Niedokrwistość chorób przewlekłych | 1024 |
| 39.3. Niedokrwistość z niedoboru żelaza | 1025 |
| 39.4. Niedokrwistość immunohemolityczna z przeciwciałami typu ciepłego | 1027 |
| 39.5. Niedokrwistość aplastyczna | 1029 |
| 39.6. Małopłytkowość polekowa na tle immunologicznym | 1030 |
| 39.7. Polekowe zaburzenia czynności płytek krwi | 1031 |
| 39.8. Granulocytopenia polekowa | 1032 |
| 39.9. Granulocytopenia autoimmunologiczna wtórna | 1033 |
| 39.9.1. Granulocytopenia autoimmunologiczna wtórna w reumatoidalnym zapaleniu stawów | 1033 |
| 39.9.2. Granulocytopenia autoimmunologiczna wtórna w toczniu rumieniowatym układowym | 1034 |
| 39.10. Powikłania zakrzepowe | 1035 |
| 39.11. Szpiczak plazmocytowy uogólniony | 1035 |
| 39.12. Ostre białaczki | 1039 |
| 39.12.1. Ostre białaczki szpikowe | 1039 |
| 39.12.2. Ostre białaczki limfoblastyczne | 1042 |
| 40. Objawy związane zuszkodzeniem układu krążenia wchorobach reumatycznych - Jerzy Głuszek | 1047 |
| 40.1. Wstęp | 1048 |
| 40.2. Reumatoidalne zapalenie stawów | 1048 |
| 40.3. Toczeń rumieniowaty układowy | 1049 |
| 40.4. Twardzina układowa | 1051 |
| 40.5. Zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe | 1053 |
| 40.6. Zapalenia naczyń | 1054 |
| 40.7. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa | 1054 |
| 40.8. Gorączka reumatyczna | 1055 |
| 41. Przewód pokarmowy w chorobach reumatycznych - Anna Zubrzycka-Sienkiewicz | 1059 |
| 41.1. Wprowadzenie | 1060 |
| 41.2. Twardzina układowa | 1060 |
| 41.3. Mieszana choroba tkanki łącznej | 1067 |
| 41.4. Choroby zapalne mięśni | 1067 |
| 41.5. Toczeń rumieniowaty układowy | 1068 |
| 41.6. Zespół Sjögrena | 1068 |
| 41.7. Guzkowe zapalenie tętnic | 1069 |
| 41.8. Zespół Churga-Strauss | 1069 |
| 41.9. Zespół Henocha-Schonleina | 1069 |
| 41.10. Zespół Behçeta | 1069 |
| 41.11. Ziarniniak Wegenera | 1069 |
| 41.12. Reumatoidalne zapalenie stawów | 1070 |
| 41.13. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów | 1070 |
| 41.14. Spondyloartropatie | 1070 |
| 41.15. Choroba zwyrodnieniowa stawów | 1071 |
| 41.16. Zmiany w przewodzie pokarmowym wywołane przez leki stosowane w terapii chorób reumatycznych | 1071 |
| 42. Problemy pulmonologiczne w reumatologii - Małgorzata Rzymkowska | 1077 |
| 42.1. Wstęp | 1078 |
| 42.1.1. Zapalenie opłucnej | 1078 |
| 42.1.2. Zajęcie tkanki śródmiąższowej | 1080 |
| 42.1.3. Zapalenie naczyń układu oddechowego | 1081 |
| 42.2. Najczęstsze postacie zmian w układzie oddechowym w poszczególnych chorobach reumatycznych | 1082 |
| 42.2.1. Reumatoidalne zapalenie stawów | 1082 |
| 42.2.2. Toczeń rumieniowaty układowy | 1084 |
| 42.2.3. Zespół antyfosfolipidowy | 1086 |
| 42.2.4. Twardzina układowa | 1087 |
| 42.2.5. Zapalenia wielomięśniowe i skórno-mięśniowe | 1089 |
| 42.2.6. Zespoły zapalenia naczyń | 1089 |
| 42.2.7. Zespół Sjögrena | 1091 |
| 42.2.8. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa i inne spondyloartropatie | 1092 |
| 42.3. Sarkoidoza | 1092 |
| 43. Choroby reumatyczne a ciąża - Jana Skrzypczak | 1095 |
| 43.1. Toczeń rumieniowaty układowy | 1096 |
| 43.2. Reumatoidalne zapalenie stawów | 1097 |
| 43.3. Choroba Stilla u dorosłych | 1098 |
| 43.4. Mieszana choroba tkanki łącznej | 1098 |
| 43.5. Twardzina układowa | 1098 |
| 43.6. Zespół Sjögrena | 1100 |
| 44. Objawy ze strony układu nerwowego w przebiegu chorób reumatycznych - Irena Fiedorowicz-Fabrycy, Marek Brzosko | 1101 |
| 44.1. Wstęp | 1103 |
| 44.2. Reumatoidalne zapalenie stawów | 1104 |
| 44.3. Toczeń rumieniowaty układowy | 1105 |
| 44.4. Zespół antyfosfolipidowy | 1106 |
| 44.5. Zespół Sjögrena | 1106 |
| 44.6. Twardzina układowa | 1106 |
| 44.7. Zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe | 1107 |
| 44.8. Układowe zapalenia naczyń | 1107 |
| 44.8.1. Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnicy skroniowej | 1107 |
| 44.8.2. Choroba Takayasu | 1107 |
| 44.8.3. Choroba Behęeta | 1107 |
| 44.8.4. Guzkowe zapalenie tętnic | 1107 |
| 44.8.5. Zespół Churga-Strauss | 1108 |
| 44.8.6. Ziarniniak Wegenera | 1108 |
| 44.9. Zapalenia stawów z zajęciem kręgosłupa (spondyloartropatie seronegatywne) | 1108 |
| 44.10. Krioglobulinemia mieszana | 1108 |
| 44.11. Zapalenia stawów zależne od zakażenia | 1108 |
| 44.11.1. Choroba z Lyme | 1109 |
| 44.11.2. Gorączka reumatyczna | 1109 |
| 44.12. Choroba zwyrodnieniowa stawów | 1109 |
| 44.13. Diagnostyka powikłań neuropsychiatrycznych | 1110 |
| 44.14. Leczenie powikłań neuropsychiatrycznych | 1111 |
| 45. Choroby reumatyczne w wieku podeszłym - Irena Zimmermann-Górska | 1115 |
| 45.1. Dane demograficzne | 1117 |
| 45.2. Występowanie chorób reumatycznych w wieku podeszłym | 1117 |
| 45.3. Czynniki patofizjologiczne istotne w patogenezie chorób reumatycznych w podeszłym wieku | 1117 |
| 45.3.1. Zmiany w układzie immunologicznym | 1118 |
| 45.3.2. Zmiany w strukturze tkanki łącznej | 1118 |
| 45.4. Choroby, które wyłącznie lub najczęściej rozpoczynają się w starszym wieku | 1118 |
| 45.4.1. Polimialgia reumatyczna | 1118 |
| 45.4.2. Zapalenia naczyń | 1118 |
| 45.4.3. Wtrętowe zapalenie mięśni | 1118 |
| 45.4.4. Uogólniona samoistna hiperostoza szkieletu (choroba Forestiera) | 1119 |
| 45.4.5. Choroba Pageta | 1119 |
| 45.5. Choroby ze zwiększoną zapadalnością w starszym wieku | 1119 |
| 45.5.1. Choroba zwyrodnieniowa | 1119 |
| 45.5.2. Choroby wywoływane przez kryształy | 1119 |
| 45.6. Choroby występujące w każdym wieku, których późny początek związany jest z „modyfikacją" objawów | 1120 |
| 45.6.1. Reumatoidalne zapalenie stawów | 1120 |
| 45.6.2. Serologicznie ujemne reumatoidalne zapalenie stawów | 1121 |
| 45.6.3. Serologicznie ujemne zapalenie stawów z ciastowatym obrzękiem | 1121 |
| 45.6.4. Toczeń rumieniowaty układowy | 1121 |
| 45.6.5. Twardzina układowa | 1121 |
| 45.6.6. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa | 1121 |
| 45.6.7. Reumatyzm tkanek miękkich | 1122 |
| 45.6.8. Choroby tkanki łącznej uwarunkowane genetycznie | 1122 |
| 45.7. Leczenie chorób reumatycznych w starszym wieku | 1122 |
| 45.7.1. Leczenie farmakologiczne | 1122 |
| 45.7.2. Leczenie niefarmakologiczne | 1125 |
| 45.7.3. Leczenie operacyjne | 1125 |
| Część VI. Rzadko występujące objawy i choroby zaliczane do reumatologii - Irena Zimmermann-Górska, Mariusz Puszczewicz, Aleksandra Tuchocka, Dominik Majewski | 1127 |
| Skorowidz | 1157 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
