Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii

Sąsiedzi cesarstwa wschodniorzymskiego z Półwyspu Arabskiego i ich wizerunek w źródłach. Okres przed

1 opinia

Format:

pdf, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

28,46  37,45

Format: pdf

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 37,45 zł (-24%)

Najniższa cena z 30 dni: 22,47 zł  


28,46

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Książka poświęcona została kształtowaniu i ewolucji wizerunku mieszkańców Arabii w źródłach starożytnych i wczesnośredniowiecznych.
Mieszkańców cesarstwa łączyły z Arabami różnorodne relacje – polityczne, handlowe, gospodarcze, kulturalne i religijne. Jak każde sąsiedztwo i to nie było pozbawione napięć, szczególnie począwszy od III wieku n.e., gdy Półwysep Arabski stał się buforem między ówczesnymi mocarstwami – Bizancjum i Persją Sasanidów, które starały się pozyskać sojuszników wśród plemion arabskich. Opisujący te wydarzenia autorzy bizantyńscy kreowali wizerunek Arabów, czasami pochlebny, częściej negatywny, korzystając ze swoich osobistych doświadczeń i relacji z drugiej ręki, ale sięgając także po teksty swych poprzedników – greckich i łacińskich pisarzy antycznych, którzy jako pierwsi eksplorowali Półwysep Arabski i notowali spostrzeżenia na temat plemion go zamieszkujących. Analiza świadectw obu grup pozwala wskazać na trwałość niektórych opinii, mających często charakter stereotypów i powielanych przez Bizantyńczyków w ślad za autorami antycznymi, ale też na odmienne spojrzenie tych pierwszych na arabskich sąsiadów, będące wynikiem chrystianizacji wielu spośród nich.
*
Monografia, obejmująca w założeniu autorki okres około szesnastu wieków do pojawienia się islamu, jest ewenementem w skali krajowej. […] z pewnością znajdzie odbiorców zarówno wśród osób zajmujących się historią rzymską, bizantynistów oraz arabistów i szeroko poję tych orientalistów, osób zainteresowanych rozwojem chrześcijaństwa na wschodnich rubieżach Imperium Romanum, jak i czytelników zainteresowanych historią Bliskiego Wschodu przed pojawieniem się islamu.
Z recenzji prof. Przemysława Turka
Uniwersytet Jagielloński
To wartościowa, oryginalna i potrzebna monografia naukowa. […] Praca jest zupełnie nowatorska, napisana z punktu widzenia badacza historii starożytnej i wczesnobizantyńkiej.
Z recenzji ks. prof .Józefa Naumowicza
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie


Rok wydania2023
Liczba stron780
KategoriaStarożytność
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-8331-074-9
Numer wydania1
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Część I. Wprowadzenie     11
  Kilka słów tytułem wstępu    13
  
  Rozdział I. W poszukiwaniu Arabii i Arabów    19
  1. W Arabii, czyli gdzie?    19
  2. Arabowie, czyli kto?    29
  
  Rozdział II. Wszystkie imiona Arabów    35
  1. Uwagi wstępne    35
  2. Skenici    40
  3. Arabowie    40
  4. Saraceni    52
  5. Ṭayyāyē    61
  6. Izmaelici (Ἰσμαηλῖται) i Hagareni (Ἀγαρηνοί)    63
  7. Inne określenia    65
  
  Część II. Odziedziczony obraz    69
  
  Rozdział I. Poznawanie Arabii. Źródła wiedzy Greków i Rzymian o regionie    71
  1. Wyprawy na teren Półwyspu Arabskiego w starożytności    71
  2. Kontakty dyplomatyczne    78
  3. Kontakty handlowe    80
  4. Wyprawy wojskowe przeciwko Arabom    86
  4.1. Ekspedycje poprzedników Rzymian    86
  4.2. Na polu walki z Rzymianami     88
  4.3. Wyprawa Gallusa    89
  5. Towarzysze broni. Oddziały rzymskie na terenach arabskich i arabskie w armii rzymskiej     98
  6. Arab na tronie cesarstwa rzymskiego     101
  7. Efekty kontaktów    104
  
  Rozdział II. Miasta i państwa starożytnej Arabii    105
  1. Państwa Południowej Arabii    105
  1.1. Sabejczycy    106
  1.2. Katabańczycy    107
  1.3. Minejczycy    108
  1.4. Hadramawt     109
  1.5. Himjaryci, znani jako Homeryci (Ὁμηρίται)    110
  2. Emeseńczycy     113
  3. Nabatejczycy (al-ʾAnbāṭ)    114
  4. Palmyra (Tadmur)    126
  5. Edessa    133
  6. Hatra (Ḥaṭrā)     135
  7. Charakene (Χαρακηνή)    138
  8. Inne plemiona    140
  8.1. Konfederacja Samud (Ṯamūd)    140
  8.2. Debowie (Δέβαι)    141
  8.3. Autajowie    142
  8.4. Gerrejczycy    142
  8.5. Alilajowie    143
  8.6. Kasandrejczycy lub Gasandowie    143
  
  Rozdział III. Arabia i Arabowie w tekstach biblijnych    145
  
  Rozdział IV. Wizerunek Arabów w źródłach antycznych    161
  1. Bogactwa i pachnidła Arabii    163
  2. Utalentowani kupcy    173
  3. Mieszkańcy namiotów i hodowcy wielbłądów    177
  4. Rolnicy arabscy    182
  5. Arabscy rozbójnicy, najeźdźcy i piraci     182
  6. Nade wszystko kochają wolność    187
  7. Potrafią walczyć. Arabowie jako wojownicy    191
  8. Pustynia jest ich twierdzą    193
  9. Czy można ufać Arabom    196
  9.1. Dotrzymują porozumień i traktatów    196
  9.2. Zdradzieccy sojusznicy, czyli w poszukiwaniu winnych porażki    197
  9.2.a. Alchedamnus, czyli kto da więcej    197
  9.2.b. Tylko martwe morze powodzią piasków pustynnych otaczało armię czyli Arabowie winni klęski Krassusa    198
  9.2c. Przypadek Sylajusza (Syleusza)    201
  10. Wierzenia Arabów    205
  11. Niektórzy potrafią dobrze się rządzić    208
  12. Mają dziwne obyczaje, szczególnie żywieniowe i seksualne    210
  13. Podsumowanie    213
  
  Część III. Nowy obraz?    215
  
  Rozdział I. Sytuacja geopolityczna na Bliskim Wschodzie w pierwszych wiekach naszej ery    217
  1. Między Rzymem i Partią    217
  2. Prowincja Arabia    228
  3. Między cesarstwem a Sasanidami    238
  
  Rozdział II. Nowe siły, nowe sojusze    253
  1. Najazdy arabskie na terytoria cesarstwa rzymskiego    253
  2. Kształtowanie się sojuszy cesarstwa z Arabami w III–VI w.    264
  2.1. Sojusz Rzymu z Tanuchidami (Banū Tanūẖ)    269
  2.2. Sojusz z Salihidami (Banū Salīḥ)    277
  2.3. Sojusz z Kindytami (Banū Kinda)    282
  2.4. Przemiany w VI w.    285
  2.5. Sojusz Bizancjum z Ghassanidami (Banū Ġassān)    286
  3. Konflikt cesarstwa z arabskimi sojusznikami    310
  3.1. Narastanie napięć za Maurycjusza    310
  3.2. Konflikt zbrojny Bizancjum w z arabskimi sojusznikami    318
  3.3. Ostatnie akordy    320
  4. Południe Arabii w polityce Rzymu i Bizancjum    325
  5. Losy Nasrydów, „perskich” Arabów    340
  
  Rozdział III. Panorama religijna Półwyspu Arabskiego    349
  1. Wierzenia przedislamskie    349
  2. Monoteizm przed islamem    360
  3. Chrystianizacja Arabii     361
  3.1. Północna i Środkowa Arabia     363
  3.2. Faranici    378
  3.3. Chrystianizacja arabskich sojuszników cesarstwa    380
  3.4. Północno-wschodnia Arabia – chrystianizacja „perskich” Arabów    401
  3.5. Żydowsko-chrześcijańska walka na południu Arabii    405
  4. Wnioski    422
  
  Rozdział IV. Wizerunek Arabów w źródłach późnoantycznych    429
  1. Warunki kształtowania się wizerunku Arabów    429
  2. Koczownicy    435
  3. Arabscy latrones – poganie i rabusie    436
  4. Dzielni wojownicy    449
  5. Nielojalni, łamiący traktaty, odpowiedzialni za klęski Bizantyńczyków    455
  6. Wyznawcy demonów     458
  7. Bosi i nadzy? Wygląd i obyczaje Arabów    468
  8. Chrześcijanie, czyli są też dobrzy Arabowie    474
  9. Osiadli Arabowie w ocenie Bizantyńczyków    480
  10. Wpływ romanizacji Arabów na sposób ich postrzegania    481
  11. Motywy zwierzęce w opisach Arabów/Saracenów    488
  12. Podsumowanie    492
  
  Rozdział V. Wróg, sojusznik, zdrajca .... kilka portretów     495
  1. Zenobia, królowa-wojowniczka    496
  2. Al-Munḏir ibn an-Nuʿmān (al-Munzir, Alamundar), ok. 503/5–554 n.e.    504
  3. Skomplikowany wizerunek sojusznika – casus Ghassanidy Aretasa/al-Harisa    515
  4. Truteń w ulu– al-Munzir ibn al-Haris (al-Munḏir ibn al-Ḥāriṯ)    526
  5. Dżabala ibn al-Aiham al-Ghassani (Ǧabala ibn al-Aiham al-Ghassānī). Legenda o ostatnim władcy Ghassanidów    532
  
  Kilka słów podsumowania    537
  
  Aneks. Baza źródłowa    543
  1. Tradycja antyczna    543
  1.1. Herodot    543
  1.2. Geografowie i dziejopisowie Aleksandra Wielkiego    544
  1.3. Historycy i geografowie okresu hellenistycznego (323 p.n.e. – 30 p.n.e.)    546
  1.4. Historycy i geografowie okresu republiki rzymskiej i wczesnego cesarstwa    554
  2. Źródła późnorzymskie i bizantyńskie    562
  2.1. Ammian Marcellin    563
  2.2. Περίπλους τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης ( Periplus Maris Erythraei)    565
  2.3. Kosmas Indikopleustes    566
  2.4. Prokopiusz z Cezarei    568
  2.5. Kontynuatorzy Prokopiusza    568
  2.6. Jan Malalas    569
  2.7. Kronika wielkanocna (Chronicon paschale)    571
  2.8. Inne dzieła kronikarskie    571
  2.9. Dzieła zachowane we fragmentach    572
  3. Źródła syryjskie    574
  3.1. (Pseudo-) Jozue Stylita    574
  3.2. (Pseudo)-Zachariasz, Jakub z Edessy i Dionizy z Tell Maḥre    576
  3.3. Michał Syryjczyk i inni    577
  3.4. Anonimowe kroniki    578
  4. Historie Kościoła     580
  5. Źródła hagiograficzne    582
  6. Dokumenty i źródła normatywne    592
  7. Inskrypcje    592
  8. Teksty muzułmańskie    597
  
  Summary    599
  
  Wykaz skrótów     621
  
  Bibliografia    631
  Źródła    631
  Opracowania    660
  
  Indeksy     721
  Indeks osób    721
  Indeks nazw etnograficznych    745
  Indeks nazw geograficznych    751
  
  Abstrakt    767
  
  Abstract    769
RozwińZwiń