EBOOKI WYDAWCY
Redakcja:
Wydawca:
Format:
ibuk
Publikacja poświęcona barwnej mozaice różnych kultur, stapiających się w oryginalną i bardzo zróżnicowaną kulturę latynoamerykańską. Zespół młodych polskich latynoamerykanistów opisuje społeczeństwa Ameryki Łacińskiej, świat, w którym przyszło im żyć, oraz akceptowane przez nie systemy polityczne i gospodarcze. Autorzy przedstawiają szeroką panoramę kultury latynoamerykańskiej, sięgającej korzeniami czasów prekolumbijskich i ukształtowanej w wyniku konkwisty, a później wielowiekowych wpływów kultury europejskiej, począwszy od języka, literatury i sztuki, na muzyce rozrywkowej i jedzeniu kończąc. W opracowaniu znalazło się również miejsce na przedstawienie takich zjawisk, jak choćby fenomen futbolu, którym pasjonują się miliony mieszkańców Ameryki Łacińskiej, czy też latynoamerykańska telenowela.
Marcin Florian GAWRYCKI – urodzony w 1975 roku, młody polski latynoamerykanista, doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce, autor wielu prac naukowych m.in.: Między wojną a pokojem – narodowe i międzynarodowe koncepcje rozwiązania konfliktu zbrojnego w Kolumbii (Warszawa 2004); Unia Europejska – Ameryka Łacińska i Karaiby: trudne partnerstwo dwóch regionów (Warszawa 2004); Kuba i rewolucja w Ameryce Łacińskiej (Toruń 2004); Regionalne koncepcje bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej (Warszawa 2005); Geopolityka w myśli i praktyce politycznej Ameryki Łacińskiej (Warszawa 2007); Wenezuela i rewolucja (boliwariańska) w Ameryce Łacińskiej (Toruń 2008).
Rok wydania | 2009 |
---|---|
Liczba stron | 460 |
Kategoria | Historia kultury |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-15983-2 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
EBOOKI WYDAWCY
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Przedmowa (Marcin Florian Gawrycki) | 15 |
W P R O W A D Z E N I E | 17 |
Rozdział I. CYWILIZACJA LATYNOAMERYKAŃSKA – ZARYS PROBLEMATYKI (Hanna Schreiber, Marcin Florian Gawrycki) | 17 |
Ameryka Łacińska – kontrowersje terminologiczne | 17 |
„Kultura” czy „cywilizacja”? Europocentryczne postrzeganie świata | 18 |
Źródła cywilizacji latynoamerykańskiej | 21 |
Wspólnota w wartościach | 22 |
Wspólnota wyobrażona czy stale wyobrażana? | 24 |
Cywilizacja latynoamerykańska – czy istnieje? | 27 |
Rozdział II. PRZYRODA I JEJ WIZJE (Jerzy Makowski, Joanna Miętkiewska-Brynda) | 29 |
Nowy świat w oczach odkrywców. Między zachwytem a strachem | 30 |
Oczami konkwistadorów. Bezwzględny podbój | 33 |
Oczami kolonizatorów i kolonistów. Eksploatacja zasobów przyrody | 36 |
Oczami badaczy. Wspaniały, nieprawdopodobnie piękny, urzekający świat | 40 |
Oczami nam współczesnych | 43 |
Rozdział III. KRÓTKIE DZIEJE AMERYKI ŁACIŃSKIEJ (Jarosław Spyra) | 46 |
Ameryka kolonialna i spotkanie odmiennych cywilizacji | 46 |
Kształtowanie się niepodległej Ameryki Łacińskiej | 50 |
Ameryka Łacińska na rozdrożu – kryzys i groźba totalitaryzmu | 54 |
Współczesna Ameryka Łacińska i jej miejsce w świecie | 57 |
Rozdział IV. KU FILOZOFII INTERKULTUROWEJ. EWOLUCJA LATYNOAMERYKAŃSKIEJ MYŚLI FILOZOFICZNEJ (Janusz Wojcieszak) | 59 |
Problemy badań nad filozofią latynoamerykańską | 59 |
Prekolumbijskie i kolonialne antecedensy | 61 |
Od Oświecenia po Pozytywizm | 65 |
Przełom antypozytywistyczny i jego konsekwencje | 68 |
Od filozofii meksykańskości do interkulturalizmu | 70 |
S P O T K A N I E D W Ó C H Ś W I A T Ó W | 73 |
Rozdział V. PREKOLUMBIJSKIE CYWILIZACJE MEZOAMERYKI (Katarzyna Mikulska-Dąbrowska) | 73 |
Metropolie i piramidy – kilka słów o architekturze Mezoameryki | 73 |
„Ludzie-bogowie” – o podroóżach w zaświaty i rytuałach ofiarniczych | 76 |
Rozpasani Huaxtekowie – o moralności indiańskiej | 79 |
Kalendarze i księgi – osiągnięcia intelektualne | 81 |
Orły i jaguary – o wojnach i podbojach | 82 |
Rozdział VI. PREKOLUMBIJSKIE CYWILIZACJE ANDÓW ŚRODKOWYCH (Miłosz Giersz) | 85 |
Źródła cywilizacji andyjskiej | 86 |
Bogowie Andów, ich świątynie, wyrocznie i ofiary | 89 |
Wojna, władcy, imperia | 93 |
Rozdział VII. ODKRYCIE I PODBÓJ AMERYKI – INTERPRETACJA I REINTERPRETACJA (Łukasz Grützmacher) | 97 |
Kolumb i jego „pomyłki” | 98 |
Cortés i wizerunek barbarzyńskiej cywilizacji | 99 |
Las Casas i wizerunek idealnego chrześcijanina | 101 |
Diaz del Castillo i obrona konkwisty jako wojny sprawiedliwej | 101 |
Cabeza de Vaca i społeczność indiańska widziana od wewnątrz | 102 |
Ercilla i literacki wizerunek Indianina | 104 |
Inka Garcilaso i idealizacja państwa Inków | 105 |
Powrót konkwisty we współczesnej powieści historycznej | 107 |
Konkwista a tożsamość latynoamerykańska | 108 |
Rozdział VIII. TRADYCJE INDIAŃSKIEGO OPORU WOBEC HISZPANÓW W WICEKRÓLESTWIE PERU (XVI–XVIII W.) (Joanna Pietraszczyk-Sękowska) | 109 |
Opór zbrojny i walka z akulturacją w okresie konkwisty | 109 |
Indianie w procesach wczesnokolonialnej transformacji społeczno-gospodarczej | 112 |
Indiańskie odrodzenie w XVIII w. | 113 |
Rozdział IX. ZMAGANIA EWANGELIZACYJNE W AMERYCE ŁACIŃSKIEJ OKRESU KOLONIALNEGO (Tomasz Szyszka) | 120 |
Powielane stereotypy | 120 |
Misje patronackie | 121 |
Uwarunkowania geopolityczne | 122 |
Etapy ewangelizacji | 123 |
Tradycja synodalna | 125 |
Wioski indiańskie | 126 |
Kwalifikacje językowe | 127 |
Problematyka idololatrii | 129 |
Szkolnictwo i sztuka | 129 |
Podsumowanie | 130 |
Rozdział X. REDUKCJE JEZUICKIE I MUZYKA BAROKU MISYJNEGO (Tomasz Szyszka) | 131 |
Początki redukcji w Chuquitani i Moxos | 131 |
Muzyka jako środek ewangelizacji | 133 |
Redukcje po wypędzeniu jezuitów | 136 |
Nowe brzmienie starej muzyki | 137 |
Kultura baroku misyjnego | 138 |
Festiwal muzyki baroku misyjnego | 140 |
S P O Ł E C Z E Ń S T W O | 141 |
Rozdział XI. AMERYKA INDIAŃSKA (Agata Hummel, Urszula Ługowska) | 141 |
„Indianin” – czyli kto? | 141 |
Elementy lokalnej indiańskiej organizacji społecznej | 143 |
Wspólnota indiańska | 143 |
Lokalna władza i system cargos | 144 |
Ruchy indiańskie | 145 |
Meksykańscy zapatyści | 146 |
Boliwijscy cocaleros | 149 |
Ruchy indiańskie w Ekwadorze | 149 |
Przeciwko „archaicznej utopii” | 150 |
Podsumowanie | 152 |
Rozdział XII. AMERYKA KREOLSKA I METYSKA (Anita Oberda-Monkiewicz) | 153 |
Kształtowanie się Ameryki kreolskiej i metyskiej | 153 |
Stopniowe przebudzenie Ameryki | 154 |
Współczesna mapa Ameryki kreolskiej i metyskiej | 157 |
Aktywizacja polityczna | 160 |
Współistnienie (czy rywalizacja) obu kultur? | 161 |
Rozdział XIII. CZARNE AMERYKI (Bogumiła Lisocka-Jaegermann) | 163 |
Dziedzictwo niewolnictwa | 163 |
Współcześni Afrolatynoamerykanie | 166 |
Badania afrolatynoamerykanistyczne | 171 |
Rozdział XIV. INNE AMERYKI? (Ewa Tuz, Maria Skoczek) | 174 |
Latynoamerykańskie Stany Zjednoczone | 174 |
Latynoamerykańska Europa | 176 |
Ameryka europejska – Europejczycy w Ameryce Łacińskiej | 179 |
Azjaci w Ameryce Łacińskiej | 180 |
Rozdział XV. MIGRACJE LUDNOŚCI (Maria Skoczek) | 181 |
Migracje międzynarodowe | 181 |
Migracje wewnętrzne | 187 |
Mobilność przestrzenna mieszkańców Ameryki Łacińskiej – podsumowanie | 192 |
Rozdział XVI. MIASTO I WIEŚ W AMERYCE ŁACIŃSKIEJ (Anna Wądołowska, Katarzyna Wołoszczak) | 194 |
Specyfika Ameryki Łacińskiej | 194 |
Miasto | 195 |
Makro- i bicefalia miast latynoamerykańskich | 197 |
Decentralizacja w Ameryce Łacińskiej | 199 |
Problemy społeczne miast | 200 |
Zanieczyszczenie środowiska naturalnego | 201 |
Wieś | 201 |
Reformy rolne i ich konsekwencje | 201 |
Brazylijski Ruch Robotników Rolnych bez Ziemi | 203 |
Obszary wiejskie w Ameryce Łacińskiej – nowe tendencje | 203 |
Rolnictwo ekologiczne | 206 |
Turystyka na obszarach wiejskich | 207 |
Podsumowanie | 207 |
Rozdział XVII. NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNE W AMERYCE ŁACIŃSKIEJ (Agata Hummel, Anna Wądołowska, Piotr Płachtański) | 209 |
Ameryka Łacińska jako region nierówności społecznych | 209 |
Wymiary nierówności i ich źródła | 210 |
Rasa | 210 |
Pochodzenie | 211 |
Płeć | 212 |
Konsekwencje nierówności | 213 |
Szersze spojrzenie na badanie nierówności | 216 |
Interpretacja zróżnicowania kulturowego | 216 |
Kultura ubóstwa w Ameryce Łacińskiej | 217 |
Subiektywne odczucie nierówności | 219 |
Ruchy społeczne | 220 |
Podsumowanie | 222 |
Rozdział XVIII. „ZŁOTY WIEK” CHRZEŚCIJAŃSTWA W AMERYCE ŁACIŃSKIEJ (Andrzej Pietrzak) | 223 |
Kościół katolicki | 223 |
Kościoły protestanckie | 228 |
Problem hermeneutyki historii chrześcijaństwa w Ameryce Łacińskiej | 231 |
Podsumowanie | 233 |
Rozdział XIX. O CO CHODZI TEOLOGOM WYZWOLENIA? (Zofia Marzec) | 234 |
Twórcy i przedstawiciele teologii wyzwolenia | 234 |
Zroóżnicowanie wewnętrzne | 234 |
Istota teologii wyzwolenia | 235 |
Reakcja latynoamerykańskiego Kościoła katolickiego | 236 |
Opcja na rzecz ubogich | 237 |
Nowe poszukiwania teologii wyzwolenia | 240 |
Krytyka teologii wyzwolenia | 242 |
Czy teologia wyzwolenia ma przyszłość? | 243 |
Przeciw niesprawiedliwościom | 243 |
Nowe wyzwania | 244 |
Rozdział XX. SYNKRETYZM RELIGIJNY (Teresa Walendziak) | 246 |
Religijna akulturacja w społecznościach indiańskich w okresie kolonialnym | 247 |
Akulturacja po powstaniu państw narodowych | 249 |
Synkretyzm religijny w Meksyku, Gwatemali i krajach andyjskich | 251 |
Wielki Tydzień u Indian Rarámuri w Meksyku | 252 |
Wielki Tydzień i święto Maximona u Indian Tzutujil w Gwatemali | 253 |
Święto Zmarłych u Indian Aymara w Boliwii | 254 |
Kult wizerunków i bohaterów ludowych | 255 |
Podsumowanie | 256 |
Rozdział XXI. SYNKRETYCZNE RELIGIE AFRYKANŃSKIE W AMERYCE ŁACIŃSKIEJ (Andrzej Pietrzak) | 257 |
Afrykańskie korzenie | 257 |
Religie synkretyczne | 260 |
Religie neoafrykańskie | 260 |
Vodou | 260 |
Santería | 262 |
Szango | 263 |
Candomblé | 263 |
Umbanda | 264 |
Kulty przodków | 265 |
Kumina | 265 |
Convince | 265 |
Taniec kromanti | 265 |
Taniec Wielkiego Bębna | 266 |
Kele | 266 |
Kult przodków w Belize | 266 |
Ruchy odnowy religijnej | 266 |
Ruch Odnowy Syjonu | 266 |
Duchowi baptyści – szoutersi | 267 |
Szakersi | 267 |
Religijno-polityczny ruch rastafarianów | 267 |
Religie synkretyczne w Surinamie | 268 |
Winti | 268 |
Marroni | 268 |
Podsumowanie | 269 |
Rozdział XXII. KOBIECOŚĆ, MĘSKOŚĆ, SEKSUALNOŚĆ. PŁEĆ KULTUROWA (GENDER) W BADANIACH DOTYCZĄCYCH AMERYKI ŁACIŃSKIEJ (Renata E. Hryciuk) | 270 |
Co to jest gender? Charakterystyka współczesnych badań nad płcią kulturowa | 271 |
(Re)konstrukcja kulturowych ideologii płci: marianismo | 274 |
(Re)konstrukcja kulturowych ideologii płci: machismo | 280 |
Podsumowanie | 284 |
G O S P O D A R K A I P O L I T Y K A | 287 |
Rozdział XXIII. GOSPODARCZE ASPEKTY CYWILIZACJI LATYNOAMERYKAŃSKIEJ (Urszula Żuławska) | 287 |
Formowanie systemu gospodarczego niepodległych państw | 287 |
Wzrost oparty na eksporcie surowcowym | 288 |
Industrializacja poprzez substytucję importu | 291 |
Ograniczenia wzrostu oparte na substytucji importu | 293 |
Kryzys zadłużeniowy i liberalizacja gospodarek | 297 |
Rozdział XIV. KONCEPCJA NARODU W AMERYCE ŁACIŃSKIEJ (Marcin Florian Gawrycki) | 301 |
Metysaż – klucz do budowy jedności i tożsamości narodowej | 301 |
Oligarchizm vs nacjonalizm | 304 |
„Ujarzmianie” własnej przestrzeni | 306 |
Polityka symboliczna i edukacja | 308 |
Naród latynoamerykański? | 310 |
Podsumowanie | 311 |
Rozdział XXV. ELITY LATYNOAMERYKAŃSKIE (Piotr Łaciński) | 313 |
Elitarny projekt polityczny | 313 |
Konfrontacja i konsensus elit | 316 |
Kompleks Europy | 320 |
Odmienności | 321 |
Elity w dobie globalizacji | 322 |
Podsumowanie | 324 |
Rozdział XXVI. KULTURA POLITYCZNA AMERYKI ŁACIŃSKIEJ (Katarzyna Krzywicka) | 325 |
Postrzeganie kultury politycznej | 325 |
Dziedzictwo iberoamerykańskie | 327 |
Latynoamerykańska kultura obywatelska | 331 |
Podsumowanie | 335 |
Rozdział XXVII. OBLICZA SPOŁECZNEGO RADYKALIZMU W AMERYCE ŁACIŃSKIEJ (Urszula Ługowska) | 337 |
Epoka walk partyzanckich | 337 |
Przejście do demokracji | 338 |
Rozczarowanie demokracją parlamentarna | 338 |
Superbarrio – obrońca biednych | 339 |
W poszukiwaniu pogłębionej demokracji | 340 |
Argentinazo | 341 |
Fora społeczne | 342 |
Porto Alegre | 342 |
Socjalizm XXI wieku? | 344 |
Podsumowanie | 347 |
Rozdział XXVIII. ROLA WOJSKA W SYSTEMIE POLITYCZNYM AMERYKI ŁACIŃSKIEJ (Jarosław Spyra) | 348 |
Wojsko i powstanie niepodległych państw w Ameryce Łacińskiej | 348 |
Era caudillos i kształtowanie się systemu politycznego w Ameryce Łacińskiej | 349 |
Wojsko i problemy modernizacji Ameryki Łacińskiej | 351 |
Wojsko i państwa stanu wyjątkowego | 356 |
Zmiany w systemie politycznym Ameryki Łacińskiej i zmierzch roli wojska | 360 |
K U L T U R A | 361 |
Rozdział XXIX. NOWA ROMANIA – SYTUACJA JĘZYKOWA W AMERYCE HISZPAŃSKO I PORTUGALSKO JĘZYCZNEJ (Ewa Stala) | 361 |
Nowa Romania | 361 |
Elementy indiańskie | 362 |
Podział Ameryki na strefy dialektalne | 362 |
Języki kreolskie | 363 |
Element afrykański | 364 |
Języki w kontakcie | 365 |
Ameryka portugalskojęzyczna | 366 |
Ameryka hiszpańskojęzyczna | 368 |
Status hiszpańskiego i portugalskiego w Ameryce | 371 |
Rozdział XXX. LITERATURA LATYNOAMERYKAŃSKA (Agnieszka Flisek) | 373 |
Co należy rozumieć przez literaturę latynoamerykańską? | 373 |
Między Scyllą epigonizmu i Charybdą egzotyki | 373 |
Poszukiwanie „naszego wyrazu” w dobie Romantyzmu | 375 |
Dwa oblicza regionalizmu | 376 |
Imperatywy pisarza latynoamerykańskiego | 377 |
Modernistyczne i awangardowe przełamywanie tradycji | 378 |
Antyrealistyczny zwrot latynoamerykańskiej literatury nowoczesnej | 380 |
Borgesowska rewolucja | 380 |
Intelektualizm „nowej prozy” | 382 |
Różnorodność antyprzedstawieniowych form | 384 |
Fantazja i krytyka rzeczywistości społecznej | 385 |
Realizm magiczny – oryginalna forma ekspresji czy kulturowy stereotyp? | 386 |
Współczesna literatura (nie)latynoamerykańska | 388 |
Rozdział XXXI. SZTUKA W AMERYCE ŁACIŃSKIEJ (Maria Eleonora Hebisz) | 390 |
Przykłady sztuki prekolumbijskiej | 390 |
Sztuka okresu kolonialnego na przykładzie Peru, Boliwii i Meksyku | 395 |
Współczesna sztuka rękodzielnicza w Ameryce Łacińskiej | 397 |
Sztuka artystów meksykańskich w pierwszej połowie XX w. | 399 |
Odbiór współczesnej sztuki artystów latynoamerykańskich w świecie | 400 |
Rozdział XXXII. MUZYKA LATYNOAMERYKAŃSKA (Alicja Fijałkowska, Marcin Florian Gawrycki) | 403 |
Vallenato | 403 |
Cumbia | 404 |
Samba i baiao | 405 |
Bossa nova | 406 |
Tropicalismo | 406 |
Son | 406 |
Mambo, cza-cza i rumba | 407 |
Jazz latino | 408 |
Salsa | 408 |
Nueva trova i Nueva canción | 409 |
Tango | 410 |
Serenada i ranchera | 411 |
Merengue i bachata | 411 |
Reggae | 412 |
Reggaeton | 412 |
Rock latynoamerykański | 414 |
Pop | 415 |
Rozdział XXXIII. FILM I TELENOWELA LATYNOAMERYKAŃSKA (Radosław Flisiuk) | 417 |
Kino w Ameryce Łacińskiej | 417 |
Początki filmu latynoamerykańskiego | 417 |
Dźwięk | 419 |
Nowe kino latynoamerykańskie | 421 |
Argentyna | 422 |
Brazylia | 423 |
Kuba | 424 |
Chile | 425 |
Boliwia i Peru | 426 |
Meksyk | 426 |
Inne kraje | 427 |
Współczesność | 427 |
Telenowela – latynoski produkt masowy | 428 |
Historia telenoweli | 429 |
Telenowela w krajach Ameryki Łacińskiej | 429 |
Twórcy telenoweli | 431 |
Telenowela a rzeczywistość Ameryki Łacińskiej | 432 |
Rozdział XXXIV. KUCHNIA LATYNOAMERYKAŃSKA (Jacek Stec) | 434 |
Rola jedzenia w życiu człowieka | 434 |
Uwarunkowania rozwoju sztuki kulinarnej | 435 |
Proces tworzenia się kuchni latynoamerykańskiej | 436 |
Najważniejsze składniki i dania kuchni latynoamerykańskiej | 439 |
Napoje w kuchni latynoamerykańskiej | 443 |
Podsumowanie | 446 |
Rozdział XXXV. FENOMEN FUTBOLU LATYNOAMERYKAŃKIEGO (Iwona Gawrycka) | 448 |
Trochę historii | 449 |
Piłka nożna i polityka | 450 |
„Jezus broni Brazylii” | 454 |
Kibic – dodatkowy zawodnik w grze | 455 |
Podsumowanie | 456 |
Z A M I A S T Z A K O Ń C Z E N I A | 459 |
HYBRYDYZACJA TOŻSAMOŚCI I KULTURY (Agata Hummel, Anna Wadołowska, Katarzyna Wołoszczak) | 459 |
Hybrydyzacja kulturowa w Ameryce Łacińskiej | 460 |
Współczesne przemiany tożsamościowe w Ameryce Łacińskiej | 461 |
Ilustracje | 463 |
Artesanía | 463 |
Fiesta | 465 |
Gospodarka, inicjatywy lokalne, turystyka | 467 |
Medycyna | 468 |
Podsumowanie | 470 |
Bibliografia | 472 |
Indeks nazwisk | 494 |
Spis tabel i diagramów | 504 |