POLECAMY
Koszyk
Hans Lutsch (1854–1922) Architekt – konserwator zabytków – badacz architektury
Format:
ibuk
Książka przybliża nieco zapomnianą postać Hansa Lutscha, jednego z twórców nowoczesnej ochrony zabytków w Prusach i w Europie. Wychodząc od dokonań jednostkowych, publikacja wpisuje się zarazem w historię pruskiej ochrony zabytków w ostatnim dwudziestoleciu XIX i pierwszych dwóch dekadach XX wieku.
Hans Lutsch całe swoje życie zawodowe związał z ochroną zabytków. Pracę w państwowej administracji budowlanej łączy z inwentaryzacją zabytków Pomorza, którą prowadzi na zlecenie Towarzystwa Historii i Starożytności Pomorza. Podejmuje się inwentaryzacji zabytków prowincji Śląsk, a owocem tej pracy są cztery tomy inwentarzy, uzupełnione mapami, rozbudowanymi indeksami i teką z ilustracjami. W uznaniu zasług dla inwentaryzacji zabytków Śląska zostaje pierwszym konserwatorem zabytków tej prowincji, a następnie konserwatorem zabytków całych Prus.
Lutsch pozostawił po sobie liczne publikacje, w których widoczna jest doskonała znajomość zabytków i wiedza dotycząca sposobu ich ochrony. Część jego dorobku nie doczekała się wydania drukiem, w tym dwutomowy Technisches Handbuch der Denkmalpflege – planowany jako kompendium wiedzy konserwatora zabytków jest summą jego pisarstwa naukowego.
W swej działalności deklarował, sięgającą ruskinowskiej tradycji, zasadę autentyzmu, ochrony zamiast restauracji. Uznanie około 1900 roku konserwacji jako reguły, przynajmniej w teorii, pozwala umieścić jego nazwisko w jednym rzędzie z najwybitniejszymi niemieckojęzycznymi teoretykami ochrony zabytków.
| Rok wydania | 2013 |
|---|---|
| Liczba stron | 582 |
| Kategoria | Historia sztuki |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego |
| ISBN-13 | 978-83-7241-911-8 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Wstęp | 9 |
| 1. Metoda | 11 |
| 2. Stan badań | 15 |
| 3. Charakterystyka źródeł | 17 |
| I. Materiały archiwalne | 17 |
| II. Materiały typu wspomnieniowego | 29 |
| Rozdział pierwszy. Biografia Hansa Lutscha | 30 |
| 1. Pochodzenie, dzieciństwo i lata szkolne | 30 |
| 2. Lata studiów | 36 |
| 3. Praca zawodowa | 41 |
| 3.1. Architekt i urzędnik administracji budowlanej | 41 |
| 3.2. Inwentaryzator i konserwator zabytków | 45 |
| 4. Podróże i ich dokumentacja | 47 |
| 4.1. Szkicowniki i zeszyty | 47 |
| 4.2. Dzienniki z podroży (Reisetagebucher) | 50 |
| 5. Członkostwo w towarzystwach, praca w instytucjach, odznaczenia | 52 |
| 6. Rodzina | 54 |
| 7. Ostatnie lata życia | 55 |
| Rozdział drugi. Organizacja ochrony zabytków w Prusach w XIX i w pierwszym dwudziestoleciu XX wieku | 58 |
| 1. Ochrona zabytków w Prusach w pierwszej połowie XIX wieku | 58 |
| 1.1. Akty prawne | 61 |
| 2. Urząd Królewskiego Konserwatora Zabytków Sztuki | 63 |
| 3. Okres od 1891 roku – utworzenie Komisji Prowincjonalnych do Badania i Ochrony Zabytków Sztuki (Kommisssion zur Erforschung und Erhaltung der Denkmaler in der Provinz.) oraz powołanie prowincjonalnych konserwatorów zabytków | 69 |
| 3.1. Prawo ochrony zabytków po 1891 roku | 73 |
| Rozdział trzeci. Myśl konserwatorska w Niemczech i Austrii w XIX i w pierwszym dwudziestoleciu XX wieku | 78 |
| 1. Puryzm | 78 |
| 2. Spór „konserwować czy restaurować?” | 80 |
| 3. Ruch Heimatschutz | 86 |
| Rozdział czwarty. Hans Lutsch – inwentaryzator zabytków Pomorza i Śląska | 93 |
| 1. Inwentaryzacja zabytków w Prusach w XIX oraz na przełomie XIX i XX wieku | 93 |
| 1.1. Georg Dehio i Handbuch der deutschen Kunstdenkmaler | 101 |
| 2. Inwentaryzacja zabytków pruskiej prowincji Pomorze | 105 |
| 2.1. Udział Lutscha w pierwszej inwentaryzacji zabytków pomorskich (1880–1884) | 106 |
| 3. Inwentaryzacja zabytków prowincji śląskiej (1884–1905) | 111 |
| 3.1. Organizacja | 111 |
| 3.1.1. Finansowanie | 128 |
| 3.1.2. Status prawny Lutscha. Relacje z podmiotami nadzorującymi | 131 |
| 3.2. Inwentarze – kształt, układ, koncepcja | 132 |
| 3.2.1 Inwentarz zabytków miasta Wrocławia | 134 |
| 3.2.2. Inwentarze zabytków powiatów prowincji śląskiej | 138 |
| 3.2.3. Registerband | 140 |
| 3.2.4. Bilderwerk | 142 |
| Rozdział piąty. Hans Lutsch – konserwator zabytków | 157 |
| 1. Główne kierunki działalności konserwatorskiej Lutscha na Śląsku | 157 |
| 1.1. Zasady konserwatorskie wypracowane i stosowane przez Lutscha na Śląsku | 170 |
| 1.1.1. Opinie | 172 |
| Obwarowania miejskie | 173 |
| Płyty nagrobne | 175 |
| Detal architektoniczny | 178 |
| Rzeźba – kościół katolicki w Strzegomiu | 179 |
| Opinie na temat rekonstrukcji historycznych polichromii | 180 |
| 2. Konserwator państwowy | 184 |
| Wybor Lutscha na konserwatora państwowego w 1901 roku | 184 |
| Aktywność w roli konserwatora pruskiego | 189 |
| 2.1. Inicjowanie aktów prawnych | 189 |
| 2.2. Nadzór nad restauracjami zabytków, opinie konserwatorskie autorstwa Lutscha | 198 |
| 2.3. Krajowa Rada Zabytków i posiedzenia konferencji pruskich konserwatorów prowincjonalnych i okręgowych ( Tagung der preusischen Provinzialund Bezirks-Konservatoren-Konferenz) | 207 |
| 2.4. Lutscha wizja zawodu konserwatora zabytków | 216 |
| 2.4.1. „Mandaryni budownictwa” | 216 |
| 2.4.2. „Technicy i filolodzy”, czyli o kompetencjach historyków sztuki i architektów zajmujących się ochroną zabytków | 217 |
| 3. Opublikowane teksty teoretyczne Lutscha | 221 |
| 3.1. Grundsatze für die Erhaltung und Instandsetzung älterer Kunstwerke geschichtlicher Zeit in der Provinz Schlesien (1899 r.) | 221 |
| 3.1.1. Pojęcie zabytku | 222 |
| 3.2. Merkbuch zur Erhaltung von Baudenkmaler zunächst in Norddeutschland (ok. 1912 r.) | 238 |
| 3.3. Die Dorfkirche (1905 r.) – jak budować nowe, szanując stare | 242 |
| 4. Niepublikowane teksty teoretyczne Lutscha | 250 |
| 4.1. Handbuch praktischer Denkmalpflege (ok. 1905 r.) | 250 |
| 4.2. Technisches Handbuch der Denkmalpflege (ok. 1916 r.) | 254 |
| 4.2.1. Opis dzieła | 257 |
| Opis obrazu | 258 |
| Opis architektury | 262 |
| 4.2.2. Zasady opisu inwentaryzacyjnego zabytków | 268 |
| 4.2.3. Miasto w pismach Lutscha | 271 |
| 5. P oglądy Lutscha w świetle omówionych pism | 282 |
| Rozdział szósty. Hans Lutsch – badacz architektury | 287 |
| 1. Początki badań nad sztuką pomorską (Franz Kugler) | 288 |
| 2. Mittelalterliche Backsteinbauten Mittelpommerns Lutscha i ich miejsce w refleksji niemieckiej XIX-wiecznej historii sztuki nad średniowieczną architekturą ceglaną | 292 |
| 3. Cykl artykułów Bausteine zur deutschen Kunstgeschichte | 306 |
| 4. Publikacje na temat budownictwa drewnianego | 314 |
| Podsumowanie | 323 |
| Bibliografia opublikowanych prac Hansa Lutscha | 329 |
| Bibliografia przedmiotowa | 335 |
| Wykaz skrótów | 363 |
| Ilustracje | 365 |
| Aneksy | 393 |
| 1. Wstęp | 395 |
| 2. Zasady edytorskie | 396 |
| 3. Aneksy źródłowe | 398 |
| Spis ilustracji | 555 |
| Indeks nazwisk | 559 |
| Indeks miejscowości | 567 |
| Zusammenfassung | 573 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
