Postawy studentów wobec zabezpieczenia ryzyka starości. Studium empiryczne

Celem przedstawionych w monografii badań było rozpoznanie opinii i poglądów młodzieży akademickiej na temat szeroko rozumianego zabezpieczenia emerytalnego. W szczególności skoncentrowano się na zagadnieniach związanych ze sposobem organizacji i finansowania systemu emerytalnego, zasadach uczestnictwa w tym systemie oraz świadomości emerytalnej młodego pokolenia. Poszukiwano odpowiedzi na pytania, jaki model zabezpieczenia ryzyka starości preferują studenci, jakie mają poglądy na temat zasad uczestnictwa w systemie emerytalnym oraz jaki jest stopień ich świadomości w zakresie zabezpieczenia emerytalnego.
W części teoriopoznawczej zdefiniowano podstawowe pojęcia związane z zabezpieczeniem emerytalnym oraz scharakteryzowano system emerytalny w Polsce. Zidentyfikowano również postawy Polaków wobec zabezpieczenia finansowego ryzyka starości, a także dokonano diagnozy stanu świadomości i wiedzy emerytalnej w Polsce w oparciu o wyniki badań wtórnych. Posłużyły one do zaprojektowania autorskich badań ankietowych.
Badania postaw respondentów przeprowadzono w trzech przekrojach: ze względu na płeć, poziom elementarnej wiedzy o ubezpieczeniach społecznych oraz chęć pogłębiania wiedzy o ubezpieczeniach społecznych. Pytania ankietowe, wykorzystujące pięciostopniową skalę Likerta, miały na celu uzyskanie informacji, czy studenci w kwestii zabezpieczenia emerytalnego preferują: model zabezpieczenia starości oparty na dobrowolności czy przymusowości przynależności do systemu; prywatnej zapobiegliwości czy publicznym systemie organizacyjnym; model repartycyjny czy kapitałowy; system uniwersalny dla wszystkich czy zróżnicowany dla poszczególnych grup społeczno-zawodowych; system oparty na niskiej czy wysokiej składce na ubezpieczenie emerytalne. Zbadano również postrzeganie przez respondentów fundamentalnych wartości determinujących ich postawy wobec zabezpieczenia emerytalnego i starości. Wyniki badań przedstawiono w postaci profili semantycznych, a zależności między poszczególnymi opiniami respondentów zaprezentowano w postaci dendrogramu Warda.
Wnioski z przeprowadzonych badań mogą stanowić podstawę do wypracowania rozwiązań i rekomendacji w zakresie stymulowania postaw i edukacji emerytalnej w obliczu wyzwań związanych z przeobrażeniami demograficznymi oraz do dyskusji z młodzieżą na temat przyszłości emerytalnej.

• postawy emerytalne
• zmiany demograficzne
• ryzyko starości
• ekonomia behawioralna