POLECAMY
Autor:
Redakcja:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Pierwsze polskie tłumaczenie Liber facetiarum Poggia Braccioliniego, nieznanego utworu piętnastowiecznej łacińskiej literatury renesansowej, na który złożyło się ponad 270 moralizujących, rubasznych, niekiedy skandalizujących, opowiastek. Dzieło to wywarło znaczny wpływ na twórczość wielu autorów, w tym rodzimych twórców: Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego.
********
Jocose Tales
The first Polish translation of Poggio Bracciolini’s Liber facetiarum, an unknown work of 15th-century Renaissance Latin literature, comprised of over 270 moralizing, bawdy, at times scandalous, tales. This piece of literature has greatly influenced the work of many authors, including vernacular Polish ones: Mikołaj Rej and Jan Kochanowski.
Rok wydania | 2019 |
---|---|
Liczba stron | 494 |
Kategoria | Języki klasyczne |
Wydawca | Uniwersytet Warszawski |
Tłumaczenie | Inga Grześczak |
ISBN-13 | 978-83-235-3845-5 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Przedmowa | 15 |
Od tłumaczki | 61 |
Poggio Bracciolini, Opowieści ucieszne 69 | |
Przedmowa florentyńczyka Poggia po to napisana, żeby zawistnicy poniechali uszczypliwości z powodu nazbyt prostego stylu Opowieści uciesznych | 71 |
I. Ubogi szyper z Gaety | 75 |
II. Medyk leczący wariatów i szaleńców | 77 |
III. Bonaccio de’ Guasconi do późna wyleguje się w łóżku | 81 |
IV. Żyd za namową staje się chrześcijaninem | 83 |
V. Dureń przekonany, że jego żona ma dwie cipy | 85 |
VI. Wdowa pożądająca biedaka | 87 |
VII. Niewidoczny jeździec | 89 |
VII I. Powiedzonko Zuccara | 89 |
IX. Podesta | 91 |
X. Kobieta oszukująca męża | 93 |
XI. Ksiądz nie pamięta o Niedzieli Palmowej | 95 |
XII. Rzemieślnik pyta wieśniaków, czy chcą kupić żywego, czy martwego Chrystusa na krzyżu | 97 |
XIII. Kucharz odpowiada Najjaśniejszemu Księciu Mediolanu | 99 |
XIV. Słowa tegoż kucharza do rzeczonego znamienitego księcia | 101 |
XV. Prośba owego kucharza do rzeczonego księcia | 101 |
XVI. Gianozzo Visconti | 103 |
XVII. Dobry przykład krawca Viscontich | 105 |
XVII I. Facino Cane i skarga na rozbój | 107 |
XIX. Kardynał zachęca wojska papieskie do walki | 107 |
XX. Patriarcha otrzymuje odpowiedź | 109 |
XXI. Papież Urban VI | 111 |
XXII. Ksiądz zamiast ornatu dostarcza biskupowi kapłony | 111 |
XXIII. Mój przyjaciel ubolewa, że głupszych i mniej od niego zacnych ceni się bardziej niż jego | 113 |
XXIV. Wariatka | 115 |
XXV. Kobieta nad Padem | 117 |
XXVI. Opat z Settimo | 117 |
XXVII. Ciężarna siostra mieszkańca Konstancji | 119 |
XXVII I. Słowa cesarza Zygmunta | 119 |
XXIX. Słowa księdza Lorenza z Rzymu | 121 |
XXX. Opowieść Niccola d’Anagni | 121 |
XXXI. Cudowne wydarzenie | 123 |
XXXII. Opowieść mistrza Hugona ze Sieny | 125 |
XXXIII. Kolejna opowieść o potworze | 125 |
XXXIV. O potworze raz jeszcze | 127 |
XXXV. Błazen żartuje z papieża Bonifacego | 129 |
XXXVI. Ksiądz urządza pogrzeb psu | 131 |
XXXVII. Władca niesłusznie oskarża bogacza | 133 |
XXXVII I. Zakonnik wygłasza bardzo krótkie kazanie | 135 |
XXXIX. Minaccio udziela rady wieśniakowi | 135 |
XL. Słowne zabawy tegoż Minaccia | 137 |
XLI. Jednooki biedak zamierza kupić zboże | 139 |
XLII. Mąż prosi chorą żonę o przebaczenie | 139 |
XLII I. Młoda żona zarzuca mężowi, że jego fiut jest za krótki | 141 |
XLIV. Kaznodzieja, który wybrałby raczej dziesięć dziewic niż jedną mężatkę | 143 |
XLV. Paolo udziela nieuświadomionym lekcji rozpusty | 145 |
XLVI. Spowiednik | 145 |
XLVII. Dowcipna odpowiedź kobiety | 147 |
XLVII I. Z akonnik podczas wojny wspomina o pokoju | 147 |
XLIX. Opowieść o Francesku Filelfie | 149 |
L. Kardynał Bordeaux i szalbierz | 151 |
LI. Ridolfo odpowiada Bernabowi | 153 |
LII. Jeszcze jedna dowcipna odpowiedź Ridolfa | 155 |
LII I. Ridolfo odmalowany przez florentyńczyków jako zdrajca | 155 |
LIV. Ridolfo zraniony strzałą | 157 |
LV. Przygoda Mancina | 157 |
LVI. Człowiek z pługiem na ramionach | 159 |
LVII. Celna riposta florenckiego poety Dantego | 161 |
LVII I. Jeszcze jedna dowcipna odpowiedź poety | 163 |
LIX. Uparta kobieta nazywa swojego męża wszarzem | 163 |
LX. Mąż szuka żony, która utopiła się w rzece | 165 |
LXI. Wieśniak pragnie zostać szlachcicem | 167 |
LXII. Guglielmo o wyjątkowym fiucie | 167 |
LXII I. Odpowiedź mieszkanki Pizy | 169 |
LXIV. Szacowna matrona widzi w oknie ubrania dziwki | 169 |
LXV. Nauka | 171 |
LXVI. Co mieszkaniec Perugii powiedział swojej żonie | 171 |
LXVII. Nadzwyczaj dowcipna wypowiedź pewnego | |
młodzieńca | 173 |
LXVII I. Tępak jest przekonany, że naśladowca jego głosu | |
jest nim samym | 175 |
LXIX. Wieśniak niesie na targ gęś | 175 |
LXX. Skąpiec wypija siuśki | 177 |
LXXI. Obłudna spowiedź pasterza | 179 |
LXXII. Kostera wtrącony do więzienia za grę w kości | 181 |
LXXII I. Ojciec wypomina synowi pijaństwo | 181 |
LXXIV. Młodzieniec z Perugii | 183 |
LXXV. Książę andegaweński pokazuje Ridolfowi cenne | |
przedmioty | 183 |
LXXVI. Ridolfo raz jeszcze | 185 |
LXXVII. Dowcipne powiedzonko mieszkańca Perugii | 187 |
LXXVII I. Dwie dziwki kłócą się o lniane płótno | 187 |
LXXIX. Kogut i lis | 189 |
LXXX. Dowcipne słowa | 191 |
LXXXI. Scysja między florentyńczykiem a wenecjaninem | 191 |
LXXXII. Antonio Loschi dokonuje porównania | 193 |
LXXXII I. Deklamator zapowiada śmierć Hektora | 195 |
LXXXIV. Kobieta udaje nieżywą | 197 |
LXXXV. Udany żart florenckiego żołnierza | 197 |
LXXXVI. Szlachcic i jego kłótliwa żona | 199 |
LXXXVII. Lekkoduch i jego kuracja dla osłów | 201 |
LXXXVII I. Odpowiedź Pietra de Eghi | 203 |
LXXXIX. Lekarz i pacjentka | 203 |
XC. Ucieszna historyjka o wenecjaninie, który nie rozpoznał własnego konia | 205 |
XCI. Odpowiedź bolończyka Carla | 207 |
XCI I. Stary lichwiarz boi się utracić oszczędności | 207 |
XCII I. Stara dziwka | 209 |
XCI V. Doktor i ignorant | 209 |
XCV. Opowieść biskupa Aletto | 211 |
XCVI. Dowcipna uwaga pewnego opata | 211 |
XCVII. Druga dowcipna uwaga | 213 |
XCVII I. Kopista opowiada o cudownych wydarzeniach | 213 |
XCI X. Zdumiewające skutki lekceważenia świętych | 215 |
C. Wyjątkowo śmieszna opowieść o starcu dźwigającym | |
osła | 217 |
CI. Nadzwyczajna tępota człowiecza | 219 |
CI I. Nadzwyczajna tępota człowiecza raz jeszcze | 221 |
CII I. Brodaty starzec | 221 |
CI V. Opowiastka Carla z Bolonii o pewnym notariuszu | 223 |
CV. Doktor z Florencji wysłany z poselstwem do królowej | |
domaga się od niej schadzki | 225 |
CVI. Pewien mężczyzna rozpoznaje diabła pod postacią kobiety | 227 |
CVII. Angelotto opowiada podobną historyjkę | 229 |
CVII I. Adwokat otrzymuje honorarium w figach | |
i brzoskwiniach | 231 |
CI X. Sprytny lekarz odwiedza chorych | 233 |
CX. Dwóch mężczyzn spiera się o pieniądze | 235 |
CXI. Niezbyt biegły lekarz bada mocz kobiety i stawia | |
diagnozę, że trzeba jej chłopa | 237 |
CXII. Mąż dogadza chorej żonie, ona zaś wraca do zdrowia | 239 |
CXII I. Analfabeta żąda od arcybiskupa Mediolanu godności dziekana | 241 |
CXIV. Dziwka oskarża golarza | 243 |
CXV. Wdowa spowiada się zakonnikowi | 243 |
CXVI. Mąż udaje przed żoną, że umarł | 245 |
CXVII. Naiwna żonka z Bolonii | 247 |
CXVII I. Spowiednik odpowiada księciu Bernabowi | 247 |
CXIX. Zapominalski służący umordowany dźwiganiem | |
ciężaru | 249 |
CXX. Odpowiedź, jaką usłyszał pewien człowiek, który chciał wydać tysiąc florenów, by poznano jego walory | 251 |
CXXI. Żarcik sławnego Dantego | 251 |
CXXII. Odpowiedź, jaką uzyskał mężczyzna na pytanie, czy jego żona mogła być w ciąży przez dwanaście miesięcy | 253 |
CXXII I. Swawolne pytanie pewnego kapłana | 253 |
CXXIV. Kpina z posła Perugii | 255 |
CXXV. Posłowie z Perugii przybywają do papieża Urbana | 257 |
CXXVI. Idiotyczne słowa florenckich posłów | 259 |
CXXVII. Dowcipne stwierdzenie sieneńczyka Gianpietra | 261 |
CXXVII I. Mąż kupuje żonie bardzo drogą suknię | 261 |
CXXIX. Zabawna opowieść o lekarzu | 263 |
CXXX. Człowiek, który we śnie znalazł złoto | 263 |
CXXXI. Sekretarz cesarza Fryderyka | 265 |
CXXXII. Pewien florentyńczyk zjada niechcący martwego Żyda | 267 |
CXXXII I. Senna wizja Francesca Filelfa | 269 |
CXXXIV. Pijak | 269 |
CXXXV. Żarcik papieskiego sekretarza Eberharda, który | |
pierdnął w obecności kardynała | 271 |
CXXXVI. Zabawny żart kardynała | 271 |
CXXXVII. Kobieta, pragnąc zasłonić głowę, odkrywa tyłek | 273 |
CXXXVII I. Zabawna opowieść o człowieku, który wysłał listy do żony i do kupca | 275 |
CXXXIX. Opowieść o Dantem często karcącym żonę | 277 |
CXL. Starzec czyni zapis dla żony | 277 |
CXLI. Zuccaro opowiada o kobiecie, która szukała pomocy | |
medycznej u księdza | 279 |
CXLII. Pustelnik sypia z wieloma kobietami | 281 |
CXLII I. Młody florentyńczyk dogadza sobie z własną macochą | 283 |
CXLIV. Bracia Mniejsi kłócą się o to, w jaki sposób namalować świętego Franciszka | 285 |
CXLV. Florencki kapłan, który wybrał się na Węgry | 287 |
CXLVI. Wieśniak odpowiada gospodarzowi | 289 |
CXLVII. Powiedzonko pewnego cudaka | 289 |
CXLVII I. Jak po świniobiciu znajomy zakpił sobie z sąsiada | 291 |
CXLIX. Odpowiedź Facina Cane | 293 |
CL. Nieuświadomiony młokos podczas nocy poślubnej | |
nie potrafi przespać się z żoną | 293 |
CLI. Żona pasterza ma syna z księdzem | 295 |
CLII. Wieśniak przyprowadza osły objuczone zbożem | 297 |
CLII I. Biedak udziela dowcipnej odpowiedzi bogatemu | |
zmarźlakowi | 297 |
CLIV. Góral pragnie wydać córkę za mąż | 299 |
CLV. Proboszcz poucza młodą kobietę, że jest mu winna | |
dziesięcinę | 299 |
CLVI. Lekarz wykorzystuje chorą żonę krawca | 301 |
CLVII. Florentyńczyk zaręcza się z córką wdowy | 301 |
CLVII I. Lichwiarz z Vicenzy | 305 |
CLIX. Zabawna opowieść kucharza Gianniego | 305 |
CLX. Głupi wenecjanin podczas jazdy konno trzyma ostrogi | |
za pazuchą | 307 |
CLXI. Głupiec z Wenecji wykpiony przez wędrownego pigularza | 309 |
CLXII. Wenecjanin w drodze do Treviso zostaje uderzony | |
kamieniem w nerki przez służącego | 311 |
CLXII I. Lis ucieka przed psami, a wieśniak ukrywa go w słomie | 311 |
CLXIV. Florentyńczyk kupuje konia | 313 |
CLXV. Żarcik trefnisia Gonnelli | 315 |
CLXVI. Jeszcze jedna historyjka o złaknionym wróżebnego daru | 315 |
CLXVII. Papież Eugeniusz zostaje powiadomiony o wróżebnych znakach | 317 |
CLXVII I. Cudowny znak | 319 |
CLXIX. Notariusz z Florencji oszustem | 321 |
CLXX. Zakonnik wkłada fiuta w otwór w desce | 323 |
CLXXI. Straszliwa opowieść o chłopcu pożerającym dzieci | 325 |
CLXXII. Szlachcic florencki udaje, że wychodzi z domu, a w istocie ukrywa się w sypialni nieświadomej tego żony | 327 |
CLXXII I. Mężczyzna przyłapany na cudzołóstwie udaje wzór czystości | 329 |
CLXXIV. Podobna historia | 329 |
CLXXV. Biedak zarabia na życie jako przewoźnik | 331 |
CLXXVI. Głupi mediolańczyk wręcza księdzu wykaz swoich | |
grzechów | 333 |
CLXXVII. Pewien mężczyzna prosi przyjaciela, by wychwalał go podczas wizyty u teściów | 335 |
CLXXVII I. Sieneńczyk Pasquino wyraża życzenie, by rozpadły się organy państwa | 337 |
CLXXIX. Niedouczony uczony gada podczas polowania na ptaki | 337 |
CLXXX. Kobieta przekonana, że rozciągnięta cipa jest zaletą | 339 |
CLXXXI. Zabawna opowieść o położnicy | 341 |
CLXXXII. Przesadna pochwała młodego rzymianina | 341 |
CLXXXII I. Ludzie miewają różne życzenia | 343 |
CLXXXIV. Kupiec wychwala swoją żonę, twierdząc, że nigdy | |
nie pierdnęła | 343 |
CLXXXV. Bardzo rozumna odpowiedź udzielona oszczercy | 345 |
CLXXXVI. Dowcipna odpowiedź, którą można odnieść | |
do wielu biskupów | 347 |
CLXXXVII. Przytyk pod adresem Francesca Filelfa | 349 |
CLXXXVII I. Kolejna riposta wymierzona w Filelfa | 351 |
CLXXXIX. Notariusz zostaje rajfurem | 351 |
CXC. Żart Petrilla, który uwolnił szpital od nędzarzy | 353 |
CXCI. Zabawna historyjka o młodzieńcu, który wykorzystał | |
wszystkich domowników | 355 |
CXCI I. Dźwięk | 355 |
CXCII I. Hiszpański książę nakazuje milczenie swojemu synowi o niewyparzonym języku | 357 |
CXCI V. Dowcipna odpowiedź pewnego opiekuna | 359 |
CXCV. Podstępny zakonnik dzięki fortelowi dogadza sobie | |
z kumą | 361 |
CXCVI. Angelotto w zabawny sposób określa greckiego kardynała | 363 |
CXCVII. Tęgawy jeździec | 363 |
CXCVII I. Komiczna reakcja pewnego sędziego na Klementyny i Nowele | 365 |
CXCI X. Środek na chłody | 367 |
CC. Pewien kaznodzieja | 367 |
CC I. Młoda żona rozdzielona z mężem | 369 |
CCI I. Dwaj mężczyźni wiodą spór o herb | 369 |
CCII I. Żarcik lekarza, który ordynował lekarstwa | |
na chybił trafił | 371 |
CCI V. Rada udzielona zmartwionemu dłużnikowi | 373 |
CC V. Grecy i genueńczycy ukarani za zabójstwo | 373 |
CC VI. Kpina z rzymian jedzących virtutes | 375 |
CC VII. Woskowa świeca dla Dziewicy Maryi | 377 |
CC VII I. Równie zabawna historyjka o obietnicy złożonej | |
świętemu Cyriakowi | 377 |
CCI X. Wdowa pragnie męża w podeszłym wieku | 379 |
CC X. Brat zakonny wpędza przeoryszę w kłopoty | 381 |
CC XI. Chłopiec celnie odpowiada kardynałowi Angelottowi | 383 |
CC XII. Czeladnik garbarza baraszkuje z żoną swego pryncypała | 385 |
CC XII I. Młoda żona puszcza bąki | 385 |
CC XIV. Co jest milsze Bogu – słowa czy uczynki? | 387 |
CC XV. Egipcjanin namawiany do konwersji | 387 |
CC XVI. Hiszpański biskup zajada kuropatwy jako ryby | 389 |
CC XVII. Błazen śpi z arcybiskupem Kolonii i nazywa go | |
czworonogiem | 389 |
CC XVII I. Papież Marcin wystawia na pośmiewisko | |
natrętnego posła | 391 |
CC XIX. Potępienie sposobu życia kardynała Angelotta | 391 |
CC XX. Błazen wyśmiewa się z florenckiego żołnierza | 393 |
CC XXI. Córka tłumaczy się przed ojcem z bezpłodności | 395 |
CC XXII. Ujawnione cudzołóstwo Giovanniego Andrei | 395 |
CC XXII I. Zakonnik od Braci Mniejszych przyprawia chłopcu nos | 397 |
CC XXIV. Florentyńczyk zawołanym kłamczuchem | 399 |
CC XXV. Zazdrośnik się kastruje, żeby wystawić na próbę | |
wierność żony | 401 |
CC XXVI. Co usłyszał kapłan podczas offertorium | 401 |
CC XXVII. Kapłan myli się podczas kazania i mówi „sto” | |
zamiast „tysiąc” | 403 |
CC XXVII I. Mądre słowa kardynała Awinionu skierowane | |
do króla Francji | 403 |
CC XXIX. Straszliwe zdarzenie w kościele na Lateranie | 405 |
CC XXX. Jak zawstydzono kaznodzieję krzykacza | 407 |
CC XXXI. Starzec daje nauczkę młodej żonie | 407 |
CC XXXII. Spodnie zakonnika stają się relikwią | 409 |
CC XXXII I. Talizman przeciwko zarazie | 413 |
CC XXXIV. Kardynał Angelotto nierozważnie dopuszczony do głosu | 415 |
CC XXXV. Ridolfo dostarcza idealnego konia | 415 |
CC XXXVI. Spór między kobietami owocuje zacnym powiedzonkiem | 417 |
CC XXXVII. Ksiądz przechytrza wieśniaka, który chciał go przyłapać | 419 |
CC XXXVII I. Zadziwiająca przygoda angielskiego folusznika i jego żony | 419 |
CC XXXIX. Najpierw spowiedź omowna, a potem dosłowna | 421 |
CC XL. Starcie srok i kawek | 423 |
CC XLI. Cięta riposta Francesca o potomstwie genueńczyków | 425 |
CC XLII. Zrozumiałe, choć prostackie zachowanie pewnego | |
florentyńczyka | 425 |
CC XLII I. Żartobliwa prośba starca, który nie mógł już sprostać małżeńskim obowiązkom | 427 |
CC XLIV. Kurtyzana kpi z wenecjan | 429 |
CC XLV. Prostaczek żartuje z uczonych mężów | 429 |
CC XLVI. Kupiec krytykujący innych dostaje za swoje | 431 |
CC XLVII. Kobieta celnie odpowiada zakochanemu | |
w niej młodzieńcowi | 433 |
CC XLVII I. Pewien szlachcic chwyta za broń – i na tym poprzestaje | 435 |
CC XLIX. Człowiek, który nie jadł i nie pił przez dwa lata | 437 |
CC L. Żarcik człowieka, który obiecywał wyedukować osła | 441 |
CC LI. Rozterka księdza: czy Epifania jest mężczyzną, | |
czy kobietą? | 441 |
CC LII. Fałszywa skrucha lichwiarza powracającego | |
na drogę występku | 443 |
CC LII I. Ptaszki dochodzą do odmiennych wniosków | 443 |
CC LIV. Tylko głupiec zakłada sobie na szyję wiele łańcuchów | 445 |
CC LV. Ridolfo z Camerino dowcipnie odpowiada | |
na obelgi posła | 445 |
CC LVI. Prosiak rozlewa oliwę w domu sędziego | 447 |
CC LVII. Łysy ogrodnik odpowiada żartem na żart | |
dwóch dziewczyn | 449 |
CC LVII I. Messer perde il piato | 449 |
CC LIX. Ulubiona piosenka karczmarzy | 451 |
CC LX. Dowcipna opinia o pewnym chudzielcu | 453 |
CC LXI. Kobieta skarży się żartem na pusty kałamarz | 453 |
CC LXII. Zabawna konkluzja na temat małej liczby | |
przyjaciół Boga | 455 |
CC LXII I. Braciszek od świętego Antoniego, chłop i wilk | 455 |
CC LXIV. Grzesznik i spowiednik w zadziwiający sposób | |
wyrównują rachunki | 457 |
CC LXV. Ostre słowa dwóch młodzieńców z Florencji | 459 |
CC LXVI. Wielki wstyd młodzieńca, który podczas obiadu | |
nasikał na stół | 459 |
CC LXVII. Sprytny pomysł mieszkanki Florencji przyłapanej z kochankiem | 461 |
CC LXVII I. Żywy umarły przemawia w drodze do grobu, | |
czym budzi śmiech | 463 |
CC LXIX. Sporna kwestia | 465 |
CC LXX. Młynarz zwiedziony przez żonę i nakarmiony | |
pięcioma jajkami | 467 |
CC LXXI. Piękne powiedzenie piękna odmawiające | 469 |
CC LXXII. Dowcipna, lecz nie całkiem przyzwoita | |
odpowiedź pewnej kobiety | 469 |
CC LXXII I. Sprośne porównanie do wypadających zębów | 471 |
Zakończenie | 473 |
Bibliografia | 475 |
Wykaz skrótów | 481 |
Indeks miejsc cytowanych | 483 |
Indeks nazw osobowych | 485 |
Indeks nazw geograficznych | 491 |