POLECAMY
Autor:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Monografia przedstawia genezę i ewolucję poglądów politycznych zespołu paryskiej „Kultury” w okresie od 1947 do 1980 roku. To już trzecie wydanie, zmienione kompozycyjnie, uaktualnione i poszerzone, dzięki czemu stanowi propozycję „kompleksową”, która daje odpowiedź na pytanie o fenomen „Kultury”. Autor dokonał próby periodyzacji działalności pisma, opierając się na kryteriach koncepcji ideowych wypracowanych na jego łamach. Prześledził zmiany programowe miesięcznika, starając się jednocześnie odnaleźć stałe cechy myślenia o polityce.
Autor wyróżnia sześć okresów w badanej historii ideowych poszukiwań „Kultury”:
1) najwcześniejsze lata powojenne – powstawanie miesięcznika;
2) lata 1950–1955 – zwrot ku Zachodowi;
3) lata 1955–1964 – opcja amerykańska i orientacja wschodnia;
4) lata 1960–1968 – dominacja orientacji wschodniej;
5) lata 1968–1980 – „Polityka na Kraj”;
6) charakterystyka myśli politycznej „Kultury”
Analizując poszczególne opcje polityczne, Autor zawsze wskazuje na ogólną orientację pisma – zamiennie to na Zachód, to na Wschód. W ramach każdej opcji redakcja „Kultury” próbowała zdefiniować konkretne i doraźne cele polityczne ze wskazaniem na ich potencjalnych realizatorów. Polityczne koncepcje „Kultury” podlegały częstym ewolucjom ze względu na zmiany sytuacji międzynarodowej i stosunków wewnętrznych w Polsce. Ten fakt jednak paradoksalnie nie zaszkodził pismu, a wręcz dopomógł w wypracowaniu trafnych koncepcji i skutecznych programów politycznego działania – na co wskazuje Autor.
(na podstawie opracowania Mikołaja Tyrchana: Lekcja „Kultury” zamieszczonego w „Przeglądzie Politycznym” 2006, nr 77)
Rok wydania | 2008 |
---|---|
Liczba stron | 552 |
Kategoria | Historia literatury |
Wydawca | Uniwersytet Śląski |
ISBN-13 | 978-83-8012-492-9 |
Numer wydania | 3 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Spis treści | |
Nieskromne uwagi o Paradoksach… i „giedroyciologii” / | 11 |
Podstawowe wiadomości i założenia / | 25 |
„Kultura” i Instytut Literacki / | 25 |
Stratyfikacja współpracowników / | 29 |
Instancja Nadawcy i „gospodarz” pisma / | 37 |
Uwagi metodologiczne / | 40 |
Periodyzacja i zasady kompozycyjne książki / | 45 |
CZĘŚĆ PIERWSZA | |
Między Wschodem a Zachodem. W poszukiwaniu ideologii i sojuszników (lata 1947–1950) | |
Szukanie wyjścia w sytuacji bez wyjścia / | 51 |
Kryzys moralny Zachodu / | 51 |
Ryszard Wraga – początki opcji amerykańskiej / | 56 |
Kryzys Europy Zachodniej według Andrzeja Bobkowskiego / | 59 |
Aleksander Janta-Połczyński – a może by tak z Rosją? / | 62 |
Zbigniew Florczak, czyli ambiwalencja doskonała / | 67 |
Studium Melchiora Wańkowicza / | 73 |
Co z Europą? / | 82 |
Imperium europejskie Fabre-Luce’a / | 82 |
Koncepcja „mniejszego zła” Raymonda Arona / | 84 |
Jan Ulatowski – prekursor „trzeciej drogi” / | 87 |
USA – ostatnią deską ratunku / | 92 |
Doktryna „jednego świata” Jamesa Burnhama / | 92 |
Zygmunt Nagórski Jr. i misja dziejowa USA / | 96 |
Cechy myślenia politycznego oraz zmiany w składzie współpracowników / | 100 |
CZĘŚĆ DRUGA | |
Na zachodnim dworcu. Koncepcje, idee i opcje polityczne w latach 1950–1955 | |
Opcja amerykańska / | 112 |
Bezwarunkowa walka w imię sfederalizowanego świata / | 112 |
Korekta koncepcji po Manifeście Świata Zachodniego / | 117 |
Doktryna „wyzwolenia” / | 119 |
Kontynuacja linii konfrontacyjnej / | 121 |
Uwagi i wnioski / | 131 |
Zjednoczenie Europy a koncepcje federacji Europy Środkowo-Wschodniej / | 139 |
Wizja Paneuropy / | 139 |
Federacja Europy Środkowo-Wschodniej / | 140 |
„Zrzeczenie się” Wilna i Lwowa / | 146 |
„Wizja Jutra” i koncepcje federacyjne w kontekście historycznym / | 152 |
Opcja niemiecka / | 156 |
O normalizację stosunków polsko-niemieckich / | 156 |
Niemcy a federacja Europy Środkowo-Wschodniej / | 159 |
Na niemieckim „rowerze” / | 163 |
Między Mackiewiczem a Stempowskim – dwie skrajne strategie w ramach opcji niemieckiej / | 170 |
Wady i zalety opcji niemieckiej / | 176 |
Polityka polska / | 179 |
Imperatyw bezwarunkowej walki / | 179 |
Początki polityki krajowej / | 181 |
Strategie emigracyjne / | 188 |
Przeobrażenia ideologiczne i przewartościowanie myślenia politycznego / | 195 |
Przeobrażenia ideologiczne / | 195 |
Przewartościowanie myślenia politycznego / | 204 |
CZĘŚĆ TRZECIA | |
Gra na dwóch fortepianach (lata 1955–1964) | |
Opcja amerykańska / | 221 |
Krytyka polityki Waszyngtonu / | 221 |
O amerykański program środkowo-wschodnioeuropejski / | 224 |
Nowe ideologemy / | 228 |
Koncepcje neutralizacyjne / | 231 |
Neutralizacja ogólnoeuropejska / | 231 |
Koncepcja neutralizacji i federacji Europy Środkowo-Wschodniej a kwestia zjednoczenia Niemiec / | 235 |
Koncepcje pasa neutralnego – partytura „na dwa fortepiany” / | 241 |
Koncepcje Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1955–1964 – podsumowanie / | 247 |
Ewolucjonizm i opcja socjalistyczna / | 250 |
Zdemokratyzowanie Wschodu przez socjalizm / | 250 |
„Trzecia droga” / | 253 |
Antykolonializm w funkcji ideologii wolnościowej / | 255 |
Orientacja wschodnia / | 257 |
Opcja rosyjska / | 258 |
Polityka polska, czyli koncert na kilku fortepianach / | 263 |
„Polityka na Kraj” i polityka „ogólnopolska” / | 264 |
Gomułka jako „zakładnik sytuacji” / | 273 |
„Polityka na Kraj” a Październik / | 278 |
Walka o „drugi etap” / | 286 |
„Kultura”, „odwilż” i Październik – podsumowanie / | 290 |
Zmiany dyskursu i stylu myślenia / | 293 |
Koniec ideologii czy zmiana ideologii? / | 293 |
Zmiany w miesięczniku / | 304 |
CZĘŚĆ CZWARTA | |
„Program wschodni” (lata 1960–1968) | |
Ewolucjonizm a orientacja zachodnia / | 313 |
Uzachodnienie Wschodu / | 313 |
Europeizacja bloku wschodniego – inicjatywy francuskie / | 320 |
O rozszerzenie partytury – opcja amerykańska w drugiej połowie lat sześćdziesiątych / | 323 |
Orientacja wschodnia / | 325 |
Liczenie na własne siły / | 325 |
Koncepcje dekolonizacyjne / | 326 |
Dobrowolna dekolonizacja albo nacjonalistyczny wybuch / | 328 |
Teoria geoideologii i Scylla rewizjonizmu / | 331 |
Zasada podwójnej hegemonii / | 333 |
Program rosyjski / | 336 |
Opcja rosyjska czy polski program wschodni? / | 338 |
Charybda narodowego komunizmu / | 339 |
„Wiosna ludów” / | 341 |
Wiosna praska / | 346 |
„Polityka na Kraj” / | 351 |
Wyzwolenie przez gospodarkę / | 351 |
Wyzwolenie przez ideologię / | 358 |
O porozumienie niepodległościowe / | 363 |
Stabilizacja w kraju i walka o wielopoglądowość / | 367 |
Kraj a program wschodni – druga połowa lat sześćdziesiątych / | 371 |
Podsumowanie rozdziału / | 379 |
CZĘŚĆ PIĄTA | |
O demokratyzację i desowietyzację Europy Środkowo-Wschodniej (lata 1968–1980) | |
Orientacja wschodnia / | 386 |
Porzucenie ewolucjonizmu / | 386 |
O radykalizację lewicy / | 388 |
Federacja Europy Środkowo-Wschodniej a ULB / | 390 |
„Polityka na Kraj” / | 393 |
Ewolucja czy rewolucja / | 393 |
O utworzenie lewicowej opozycji politycznej / | 396 |
Walka o uświadomienie demokratyczne społeczeństwa / | 402 |
W poszukiwaniu programu niepodległościowego / | 409 |
Konsens postrewizjonistyczno-niepodległościowy / | 414 |
Czas zbiorów / | 416 |
CZĘŚĆ SZÓSTA | |
Myśl polityczna „Kultury” | |
„Polityka” – zanim powstała „Kultura” / | 425 |
„Kultura” a tradycja międzywojenna / | 429 |
Myśl państwowotwórcza i idee federacyjne / | 429 |
„Kultura” a nurty ideowo-polityczne międzywojnia / | 436 |
„Kultura”, „Polityka” – konserwatyzm / | 442 |
Między romantyzmem a realizmem / | 448 |
Dyskurs ideologiczny „Kultury” / | 457 |
Racja państwowa / | 457 |
Niepodległość a demokracja / | 458 |
Solidaryzm / | 461 |
Aideologiczny socjalizm czy bezreligijne chrześcijaństwo / | 464 |
Podsumowanie rozdziału / | 469 |
Fenomen „Kultury” / | 471 |
Apendyks / | 481 |
Dlaczego „Kultura”? / | 483 |
W dolinie Dniestru – u podstaw federacyjnego myślenia „Kultury” / | 501 |
Polemiki / | 510 |
Bibliografia / | 523 |
Indeks osobowy / | 537 |
S u m m a r y / | 543 |
S a m m a n d r a g / | 547 |