„Psychoanaliza jest chorobą, która stara się leczyć;

antropologia jest dzikością, która stara się badać;

literatura jest szaleństwem, które stara się opisać.

Przynajmniej w tej książce.”

– Jan Gondowicz
"W wiosce nie ma już ani jednego żyjącego bajarza, nie licząc starej, nieprzyjemnej kobiety, która przeważnie siedzi w swojej ciemnej chatce, gryzie pestki słonecznika i plotkuje z innymi staruchami; wszystkie są, pozwolę sobie dodać, rozebrane do rosołu. Kiedy poprosiłem o tradycyjne opowieści, zrobiła taką minę, jakby właśnie sięgała pamięcią gdzieś w mgliste głębiny czasu, by następnie sprzedać mi jakąś ledwie naszkicowaną, trzeciorzędną imitację czegoś, co inne plemiona opowiadają z większym polotem i w pełniejszej wersji. Opowiedziała historię o niewiarygodnym trupie, ale bez nagłych zwrotów akcji, charakterystycznych dla plemienia Ngugi. Jeśli chodzi o sposób narracji, jej styl jest toporny, ograniczony do chronologii typu ,,najpierw to a to, a potem coś innego”. Wycisnąłem z niej cień emocji jedynie wtedy, gdy ją za to właśnie zrugałem. Wyjaśniłem, że nasza, brytyjska, tradycja opowieści jest wysoko rozwinięta, że opowieść zmienia kierunek jak zwinna ryba – płynie w przód i w tył, jak jej się podoba. Po co?, zapytała, patrząc na mnie zmrużonymi oczami i wypluwając łupiny do miseczki (gładkiej, bez zdobień). Dokładnie nie wiem, wyjąkałem, dla rozrywki, a może żeby oszukać słuchaczy. Nastąpiła pauza. Opowiadam w ten sposób, powiedziała, bo wszystko, co ci opowiadam, jest prawdą.

Takie dictum brzmi jak zatrzaśnięcie wieka trumny danej kultury. Wzorcem, powtarzanym przez każdą cywilizację w fazie jej głębokiego schyłku, jest wierność tak zwanym faktom (tu: prawdzie) w całej ich bezwartościowości, na czym tracą wynalazczość, kreatywność i rozwój. Takie nastawienie jest pewną oznaką zupełnej martwoty danej cywilizacji".

O AUTORZE

Soren Gauger jest kanadyjskim pisarzem i tłumaczem mieszkającym w Polsce od ponad dwudziestu lat. Rzeczy niewysłowione to jego druga książka wydana w Polsce, pierwszą była powieść Nie to, nie tamto z roku 2014. Autor wydał również dwa zbiory opowiadań w języku angielskim: Hymns to Millionaires i Quatre Regards sur l'Enfant Jésus. Tłumaczy prozę dwudziestolecia międzywojennego oraz współczesną. Na język angielski przełożył między innymi książki Witkacego, Brunona Jasieńskiego oraz Jerzego Ficowskiego. Mieszka w Krakowie.

• antropologia
• Soren Gauger
• nowela
• Claude Levi-Strauss
• Nisza