Odwieczny naród

Odwieczny naród

Polak i katolik w Żmiącej

4 oceny

Format:

ibuk

Michał Łuczewski opowiedział historię Polski w sposób, w jaki jeszcze nigdy nie została opowiedziana. Piszą ją nie dominujące elity, ale przedstawiciele warstwy zmarginalizowanej: chłopi ze wsi Żmiąca w Beskidzie Wyspowym. Dzięki poprzednim monografiom tej wsi (Franciszka Bujaka z 1903 i Zbigniewa Wierzbickiego z 1963 roku), które uczyniły z niej najdłużej badaną miejscowość w naukach społecznych, a także dzięki wieloletnim poszukiwaniom samego autora udajemy się w pasjonującą podróż od średniowiecza po współczesność. I dowiadujemy się, jak Polacy stali się narodem i jak naród stał się katolicki.


Książka ukazuje, jak polskie ideologie narodowe – od sarmackości i Jana Długosza po IV RP i Jarosława Kaczyńskiego – transformowały się w starciu z rzeczywistością i jak oddziaływały na nie masy. Autor przywraca polskiej historiografii zapomnianą postać chłopa cesarskiego oraz stosowane przez niego strategie oporu wobec polskości. Opisuje, jak w warunkach kapitalistycznych Żydzi stali się negatywnym punktem odniesienia galicyjskiej wsi, którym w feudalizmie była polska szlachta. Uświadamia znaczenie ideologii ultramontańskiej i teologii narodu Stefana Wyszyńskiego dla nowoczesnego kształtu polskości. Wskazuje przy tym, że opowiedziana historia nie jest udziałem jednej wsi – z takich małych historii składa się historia Polski.


Autor łączy w swych badaniach narzędzia socjologii, antropologii, psychologii i historii, proponując nową definicję i wyjaśnienie narodu, które razem tworzą oryginalne podejście: integralną teorię narodu. Ostateczna konkluzja jego rozważań brzmi: polskość, która jawi się nam jako wieczna, moralna i jedna, jest wynikiem szeregu dziejowych zbiegów okoliczności. Staliśmy się Polakami-katolikami przez przypadek.


Rok wydania2012
Liczba stron644
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
ISBN-13978-83-231-3052-9
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

INNE EBOOKI AUTORA

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Podziękowania /    13
  Wstęp /    19
  Bujak w Żmiącej /    20
  Socjolog i... /    20
  ... ideolog... /    24
  ... który ma rację /    27
  Pytanie badawcze: prymordializm i prymordializacja /    29
  Rozdział 1. Żmiąca. Monografia refleksyjna /    35
  Najkrótszy opis wsi /    35
  Najkrótsza historia wsi /    39
  Najbardziej konserwatywna wieś w Polsce /    42
  Najdłużej badana wieś na świecie /    46
  Badana, badana, badana /    51
  Dlaczego Żmiąca? /    54
  Materiały /    58
  Kwestie techniczne /    61
  Rozdział 2. Integralna teoria narodu. Naród jako ruch społeczny /    63
  Integralna definicja narodu /    63
  Dyskurs narodowy. Eksternalizacja /    67
  Ideologia narodowa. Obiektywizacja /    68
  Tożsamość narodowa. Internalizacja /    70
  Integralne wyjaśnienie narodu /    72
  Integralna definicja i wyjaśnienie narodu /    75
  Narzędzia socjologii ruchów społecznych /    78
  Połączenie teorii i empirii /    86
  Rozdział 3. Marginalizacja. Chłop żmiącki w państwie klarysek i w
  rzeczypospolitej (1370-1770) /    93
  Kontekst społeczny /    94
  Kontekst polityczny. Żmiąca w kluczu wyznaniowym /    95
  Kontekst ekonomiczny. Wprowadzenie pańszczyzny /    97
  Kontekst kulturowy. Ideologia sarmackości /    99
  Podsumowanie /    102
  Relacje społeczne /    103
  Chłop i dwór /    103
  Chłop i Kościół /    110
  Podsumowanie /    111
  Przemiany ideologii narodowych /    114
  Ideologia barska /    115
  Stosunek chłopów do ideologii barskiej /    118
  Podsumowanie /    120
  Rozdział 4. Imperializacja. Chłop żmiącki w Austrii (1770-1846) /    123
  Kontekst społeczny /    125
  Kontekst polityczny. Ekspansja państwa /    126
  Kontekst ekonomiczny. Ograniczenie pańszczyzny /    132
  Kontekst kulturowy. Ideologia cesarska /    135
  Podsumowanie /    137
  Relacje społeczne /    141
  Chłop i dwór /    141
  Chłop i cesarz /    144
  Chłop i Kościół /    146
  Chłop i Żyd /    150
  Podsumowanie /    154
  Przemiany ideologii narodowych /    158
  Rola emigracji /    159
  Ideologia ludowa /    160
  Ideologia antykatolicka /    162
  Pierwsze nieudane spiski /    164
  Przygotowania do powstania /    167
  Denacjonalizacja ideologii narodowej /    168
  Ureligijnienie ideologii narodowej /    169
  Niespójność ideologii narodowej /    170
  Tożsamość narodowa /    172
  Ksiądz Jan Chełmecki i nacjonalizacja niższego kleru /    172
  Oficjaliści i nacjonalizacja niższej biurokracji /    183
  Dalsze ureligijnienie i niespójność ideologii narodowej /    184
  Epilog. Powstanie 1846 roku i rabacja /    187
  Dyskurs narodowy w seminarium /    187
  Dyskurs narodowy na wsi /    189
  Opór wobec ideologii narodowej na wsi /    192
  Podsumowanie /    202
  Rozdział 5. Dymorfizm narodowy. Chłop żmiącki w Galicji (1846-1918) /    207
  Kontekst społeczny /    208
  Kontekst polityczny. Autonomizacja /    209
  Kontekst ekonomiczny. Wielka transformacja /    214
  Kontekst kulturowy. Polski monarchizm /    216
  Podsumowanie /    219
  Relacje społeczne /    222
  Chłop i pan /    223
  Chłop i cesarz /    228
  Chłop i państwo /    230
  Chłop i żyd /    233
  Chłop i pleban /    236
  Podsumowanie /    243
  Przemiany ideologii narodowych /    246
  Petryfikacja polsko-imperialnej ideologii narodowej /    247
  Odpolitycznienie chłopskiej ideologii imperialnej /    250
  Ksiądz Stanisław Stojałowski i ultramontańskie źródła ruchu ludowego /    253
  Tożsamość narodowa pod koniec XIX wieku /    275
  Stanisław Uryga i nacjonalizacja elit wiejskich /    275
  Polonizacja /    278
  Ideologia narodowa Stanisława Urygi /    280
  Opór i prywatyzacja ideologii narodowej /    282
  Podsumowanie /    287
  Przemiany ideologii narodowych pod koniec XIX wieku /    288
  Opór elit religijnych i rozwój katolickiej ideologii narodowej /    289
  Opór elit politycznych: walka polityczna /    292
  Homogenizacja wsi /    296
  Tożsamość narodowa przed pierwszą wojną światową /    306
  Druk i ruch ludowy /    307
  Nauczyciele /    311
  Emigracja /    314
  Wojna i niepodległość /    316
  Podsumowanie /    321
  Rozdział 6. Trzy narody. Chłop żmiącki w II Rzeczypospolitej i w
  generalnej guberni (1918-1945) /    325
  Kontekst społeczny /    326
  Kontekst polityczny. Polonizacja i demokratyzacja /    327
  Kontekst kulturowy. Nacjonalizm państwowy /    329
  Kontekst ekonomiczny. Kryzys /    332
  Podsumowanie /    333
  Relacje społeczne /    334
  Chłop i ruch ludowy /    334
  Chłop i państwo /    337
  Chłop i Kościół /    342
  Podsumowanie /    344
  Przemiany ideologii narodowych /    345
  Upadek ideologii imperialnej /    346
  Ekspansja ideologii ludowej /    346
  Wyeliminowanie ideologii państwowej /    350
  Umocnienie ideologii polsko-katolickiej /    352
  Transformacja ideologii państwowej /    357
  Tożsamości /    358
  Epilog. Druga wojna światowa i ucieleśniona polskość /    363
  Strach /    363
  Zagrożenie rodziny i ciała /    365
  Wspólnota losu i religia /    366
  Tajne nauczanie /    368
  Wzmocnione i sprywatyzowane podziały społeczne /    371
  Podsumowanie /    373
  Rozdział 7. Polak-katolik. Chłop żmiącki w PRL-u (1945-1989) /    375
  Kontekst społeczny /    376
  Kontekst polityczny. Autorytaryzm /    377
  Kontekst kulturowy. Nacjonalizm państwowy /    384
  Kontekst ekonomiczny. Gospodarka nakazowo-rozdzielcza /    388
  Podsumowanie /    390
  Relacje społeczne /    391
  Chłop i państwo /    392
  Chłop i Kościół /    393
  Podsumowanie /    396
  Przemiany ideologii narodowych /    397
  Lokalna ideologia komunistyczna /    398
  Upadek ideologii antykomunistycznej. Szkoła /    401
  Powstanie ideologii antykomunistycznej. Partyzantka /    405
  Połączenie i umocnienie ideologii Polaka-katolika /    409
  Eksternalizacja i prywatyzacja ideologii antykomunistycznej /    415
  Eksternalizacja i próby internalizacji ideologii komunistycznej /    424
  Prywatyzacja i transformacja ideologii komunistycznej /    428
  Anty-antykomunizm I. "Kułacy" /    431
  Anty-antykomunizm II. "Bandziory" /    433
  Starcie prymordializmów. Antykomunizm i anty-antykomunizm /    436
  Tożsamości /    460
  Epilog: ku wolności /    462
  Rozdział 8. Prymordializacja. Chłop żmiącki w III Rzeczypospolitej (1989-) /    465
  Kontekst społeczny /    467
  Kontekst polityczny. Demokratyzacja /    467
  Kontekst kulturowy. Podział postkomunistyczny i kultura transformacji /    480
  Kontekst ekonomiczny. Kapitalizm hybrydowy /    474
  Podsumowanie /    477
  Relacje społeczne /    478
  Wieś i Kościół /    478
  Wieś i państwo /    485
  Wieś i Europa /    490
  Podsumowanie /    494
  Przemiany ideologii narodowych /    495
  Unieśmiertelnienie narodu /    496
  Umoralnienie narodu /    505
  Ujednolicenie narodu /    514
  Tożsamości /    540
  Matki-Polki-prymordialistki /    541
  Codzienna prymordializacja /    546
  Zakończenie /    551
  Definicja narodu /    554
  Opis narodu /    556
  Wyjaśnienie narodu /    559
  Obiektywizm-subiektywizm /    559
  Przeszłość-teraźniejszość /    561
  Makro-mikro /    563
  Naród jako efekt odwrócenia /    568
  Historia Polski widziana z dołu /    571
  Ilustracje /    577
  Nota bibliograficzna /    587
  Bibliografia /    589
  Wykaz ilustracji /    621
  Wykaz tabel /    623
  Summary. Eternal nation. A pole and a catholic in the village of Żmiąca /    625
  Indeks osobowy /    631
RozwińZwiń