Embriologia w epoce baroku i rokoko

1 opinia

Redakcja:

Artur Koterski

Format:

pdf, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

28,12  37,00

Format: pdf

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 37,00 zł (-24%)

Najniższa cena z 30 dni: 28,12 zł  


28,12

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Lektura Bilikiewicza pokazuje, że wartości teoretyczne, jakie współdzieli społeczność naukowa baroku, były silnie związane z ideałem empiryzmu. Embriolodzy cenili więc między innymi dokładność, pomysłowość w projektowaniu doświadczeń, owocność, obszerność danych, powtarzalność i spójność wewnętrzną. Ponieważ w epoce tej całą dostępną wiedzę usiłowano przedstawić w postaci systemu, na liście wartości teoretycznych musiały znajdować się spójność zewnętrzna oraz szeroki zasięg. Tym, co z pewnością różni ją od współczesnego zbioru wartości teoretycznych, jest dezyderat zgodności z objawieniem.


Barokowy wzór prowadzenia badań naukowych nakazywał poznawanie przyrody środkami empirycznymi. Tylko w ten sposób, jak wyjaśniał już Francis Bacon, można osiągnąć cel, którym było opanowanie natury.


(…) obserwacje prowadzone post mortem uzupełniła anatomia animata, która stała się „ośrodkiem wszystkich rozważań”. Stwierdzenie, jaka jest na przykład kolejność wykształcania się poszczególnych narządów, było możliwe dzięki metodzie znanej już w starożytności, a polegającej na systematycznym otwieraniu zapłodnionych kurzych jaj. Po wiekach powraca do niej późnorenesansowy anatom Ulisses Aldrovandi, a potem stosuje i udoskonala ją jego uczeń, Volcher Koyter. Takie obserwacje prowadzono w całym omówionym przez Bilikiewicza okresie, od Harveya po Caspara Wolffa (fragment Wprowadzenia Artura Koterskiego).


Historia embriologii od Arystotelesa do Harveya doczekała się dzięki Brunowi Blochowi bardzo gruntownego opracowania monograficznego. Jeszcze bardziej atrakcyjny okres baroku i Oświecenia nie został, poza pojedynczymi esejami, jeszcze opracowany. Dlatego było dla mnie wielką radością, gdy młody uczony, dr Tadeusz Bilikiewicz [z Instytutu Historii Medycyny na Uniwersytecie w Krakowie] przyjechał do mnie w 1930 roku do Lipska i z wielkim zapałem podjął się opracowania tego problemu. Powstała interpretacja, która traktuje o historii embriologii od Harveya do Karla Ernsta von Baera, i która przedstawia embriologię nie w oderwaniu, lecz w szerokim kontekście prądów umysłowych tych fascynujących stuleci. Rzadko zdarza mi się, by uczeń tak dobrze rozumiał moje zamiary. Wyniki tej pracy zostały po raz pierwszy przedstawione jesienią 1930 roku na Międzynarodowym Kongresie Historii Medycyny w Rzymie i zyskały powszechne uznanie (fragment Przedmowy Henry’ego Sigerista).


Rok wydania2024
Liczba stron367
KategoriaInne
WydawcaMarek Derewiecki
TłumaczenieArtur Koterski
ISBN-13978-83-66941-84-7
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  

Spis treści

  Tadeusz Bilikiewicz i jego historia embriologii nowożytnej (Artur Koterski)    3
  1. Droga do Die Embryologie    3
  2. Publikacja i recepcja    14
  3. Historiografia oraz socjologia nauki    36
  a) Konstruktywizm    36
  b) Pojęcie ducha czasu a paradygmat    42
  Od Redakcji    65
  
  Embriologia w epoce baroku i rokoko
  Przedmowa (Henry E. Sigerist)    69
  Parę wstępnych uwag    71
  Krótki rys dziejów embriologii przed Harveyem    77
  Literatura    88
  
  I. Teoria rozwoju w baroku    91
  1. Powstanie dynamistycznej teorii rozwoju w połowie 17. wieku    92
  a) William Harvey (1578–1657)    92
  b) Regnier de Graaf (1641–1673)    108
  c) Walter Needham (1631–1691)    114
  2. Funkcjonalizm mechanistyczny w embriologii 17. wieku    117
  a) René Descartes (1596–1650)    122
  b) Giovanni Alphonso Borelli (1608–1679)    125
  c) Thomas Willis (1621–1675)    128
  3. Obalenie teorii samorództwa i zjawienie się pierwszych teorii preformacjonistycznych    129
  a) Francesco Redi (1626–1694)    129
  b) Marcello Malpighi (1628–1694)    132
  c) Jan Swammerdam (1637–1680)    137
  d) Nicolas Malebranche (1638–1715)    143
  e) Antony van Leeuwenhoek (1632–1723)    146
  
  II. Przejście od baroku do rokoko    154
  4. Owiści i animalkuliści – pierwsi zwiastuni epoki Oświecenia    154
  A. Animalkuliści    157
  a) Nicolas Hartsoeker (1656–1725)    157
  b) Gottfried Wilhelm Leibniz (1646–1716)    160
  c) Nicolas Andry (1668–1731)    165
  B. Owiści    167
  d) Antonio Vallisnieri (1661–1730)    167
  e) Louis Bourguet (1678–1742)    173
  5. Panspermatyści    175
  6. Reakcja witalizmu przeciw mechanizmowi i epigenetyzmu przeciw ewolucjonizmowi    176
  Georg Ernst Stahl (1660–1734)    176
  7. Wykazanie płci u roślin    179
  Rudolph Jakob Camerarius (1655–1721)    179
  8. Rzut oka na problematykę embriologii na przełomie 17. i 18. stulecia    181
  III. Teoria rozwoju w rokoko    189
  9. Odrodzenie się epigenetyzmu    192
  a) Pierre Louis Moreau de Maupertuis (1698–1759)    192
  b) René Ant. Ferchault de Réaumur (1683–1757)    197
  c) John Turbervill Needham (1713–1781)    201
  d) Georges Louis Leclerc de Buffon (1707–1788)    205
  10. Ówczesna krytyka Buffona i Needhama    211
  11. Rozkwit ewolucjonizmu oświeceniowego w postaci rokokowego owizmu    217
  a) Albrecht von Haller (1708–1777)    217
  b) Charles Bonnet (1720–1793)    228
  c) Lazzaro Spallanzani (1729–1799)    233
  Dodatek    239
  d) Jacques Gautier d’Agoty (?–1785)    239
  12. Z pogranicza embriologii i położnictwa    240
  William Hunter (1718–1783) i inni    241
  13. Zachwianie się ewolucjonizmu i mechanizmu oraz zwycięski rozkwit epigenetyzmu i witalizmu    246
  a) Eugène Louis Melchior Patrin (1742–1815)    246
  b) Johann Friedrich Blumenbach (1752–1840)    249
  c) Caspar Friedrich Wolff (1733–1794)    254
  
  Rzut oka w przyszłość    265
  Ryciny z objaśnieniami    271
  Posłowie (Ryszard W. Gryglewski)    289
  Bibliografia    292
  Index generalis    345
RozwińZwiń