Jan z Głogowa wprowadzenie do traktatu o sferze Johna z Holywood

Jan z Głogowa wprowadzenie do traktatu o sferze Johna z Holywood

1 opinia

Format:

pdf, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

51,45

Format: pdf

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa:

Najniższa cena z 30 dni: 51,45 zł  


51,45

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Ponad 500 lat po ostatniej edycji jedno z najważniejszych dzieł Jana z Głogowa ukazuje się po raz pierwszy w wydaniu krytycznym, w polskim przekładzie i z komentarzem. Gwiazdy, planety, orbity, a nawet wieści o odkryciu Nowego Świata i pochodzeniu Poncjusza Piłata – Introductorium compendiosum to przekrojowa, humanistyczna opowieść o Ziemi oraz kosmosie z czasów, gdy wszechświat zdawał się być znacznie, znacznie mniejszy i przytulniejszy niż dziś, a drogą teoretycznych dywagacji trzeba było rozważać wszystkie naukowe zagadnienia, także te, które są dla nas oczywiste, gdyż stały się wiadome dzięki teleskopom i kosmicznym podróżom.


Współcześnie postać i prace Głogowczyka są nieco zapomniane przede wszystkim z dwóch powodów – po pierwsze był on zwolennikiem, odrzuconej przez naukę i spektakularnie zakwestionowanej przez jego ucznia Mikołaja Kopernika, geocentrycznej teorii wszechświata, po drugie Jan w swoich pracach korzystał z ówcześnie powszechnie używanego języka nauki, dzisiaj znanego jedynie elitarnemu gronu badaczy, czyli łaciny. Obecnie Głogowczyk może odzyskać niesłusznie zapomniane miejsce w panteonie wybitnych polskich humanistów za sprawą ostatniej publikacji doświadczonego tłumacza języków starożytnych oraz znawcy antycznej i europejskiej literatury Roberta K. Zawadzkiego.
(z recenzji prof. dr hab. Idaliany Kaczor)


Rok wydania2023
Liczba stron444
KategoriaTeksty źródłowe
WydawcaUniwersytet Jana Długosza w Częstochowie
ISBN-13978-83-6653-674-6
Numer wydania2023
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  SPIS TREŚCI
  CZĘŚĆ I
  SŁOWO WSTĘPNE ....................................................................................................    9
  1. Ogólna charakterystyka dzieła Introductorium compendiosum
  in „Tractatum sphaerae materialis” Joannis de Sacrobusto Jana z Głogowa .....    11
  Teoria geocentryczna. Uniwersytet Krakowski ..............................................    13
  Introductorium compediosum jako komentarz do Traktatu o sferze .................    21
  Przegląd treści rozprawy Introductorium compendiosum ................................    27
  Wstęp dzieła ..................................................................................................    30
  Część zasadnicza dzieła .................................................................................    32
  2. Humanistyczne fascynacje średniowiecznego astronoma .............................    45
  3. Mity ...............................................................................................................    59
  4. Wątki i postaci biblijne ..................................................................................    71
  Modlitewne zwroty .......................................................................................    71
  Jerozolima .....................................................................................................    73
  Piekło ............................................................................................................    75
  Postaci biblijne ..............................................................................................    77
  Konkluzja ......................................................................................................    79
  5 . Wątki anegdotyczne i osobliwe .....................................................................    81
  6. Śmierć Pańska i zaćmienie Słońca .................................................................    87
  Definicje zaćmienia Słońca i Ewangelie ..........................................................    87
  Zaćmienie Słońca i śmierć Pańska. Interpretacja Jana z Głogowa ..................    88
  Inne cudowne zjawiska astronomiczne ..........................................................    92
  Konkluzja ......................................................................................................    95
  7. Wątki iberyjskie .............................................................................................    97
  8. Pojęcie czasu ................................................................................................    105
  Wszystkie zjawiska astronomiczne odbywają się w czasie.
  Wielkość wszechświata .................................................................................    106
  Miary czasu ...................................................................................................    108
  Zegar mechaniczny. Dzień naturalny, dzień sztuczny ...................................    109
  Dzień najdłuższy, dzień najkrótszy, dzień przestępny, zrównanie dnia z nocą ..    113
  Długość ludzkiego życia. Astrologia ..............................................................    117
  Wnioski .........................................................................................................    121
  9. Wnioski końcowe ..........................................................................................    123
  Nota edytorska ...................................................................................................    125
  Bibliografia .........................................................................................................    127
  Nota bibliograficzna ............................................................................................    135
  CZĘŚĆ II
  INTRODUCTORIUM COMPENDIOSUM IN TRACTATUM SPHAERAE MATERIALIS
  JOANNIS DE SACROBUSTO .......................................................................................    137
  Epigramma ad Lectorem .....................................................................................    139
  Argumentum in dicenda ......................................................................................    141
  [Capitulum primum] ............................................................................................    147
  Titulus ..........................................................................................................    147
  Sequitur textus .............................................................................................    149
  Quae sit forma mundi et quomodo tota machina mundi dividitur
  in duas partes ...............................................................................................    158
  Quod caelum movetur ab oriente in occidentem Iterum rediens in orientem ......    165
  Quod caelum sit rotundum et quae causae rotunditatis caeli ........................    166
  De forma et dispositione elementi terrae et quod ipsa terra est rotundae
  figurae ..........................................................................................................    170
  De forma elementi aquae et quod aqua in sua sphaera est rotundae figurae ....    173
  Quod terra sit centrum mundi et in medio mundi ..........................................    174
  Quod terra centrum universi existens sit in medio omnium immobilis
  et quibus ex causis ........................................................................................    176
  De quantitate terrae et eius ambitu in stadiis ................................................    178
  Capitulum secundum de circulis, ex quibus sphaera materialis componatur
  et illa supercaelestis, quae per istam imaginatur, componi intelligitur ..................    185
  Secundus circulus maior in sphaera est zodiacus, qui habet tria nomina .........    190
  Nunc dicendum est consequenter de duobus coluris, quorum unus
  distinguit solstitia et alter aequinoctia ...........................................................    199
  Iam dicendum est de aliis duobus circulis maioribus, scilicet de meridiano
  et horizonte. Et primo de meridiano .............................................................    203
  Iam determinandum est de quattuor circulis minoribus, ex quibus sphaera
  materialis componitur et illa caelestis, quae per istam designatur, componi
  intelligitur .....................................................................................................    207
  Capitulum tertium: de ortu et occasu signorum, de diversitate dierum
  et noctium et de divisione climatum ....................................................................    215
  Nunc de ortu et occasu signorum secundum intentionem et sententias
  astronomorum est dicendum ........................................................................    223
  Nunc adiungendae sunt ascensiones signorum, quantum ad propositum
  nostrum sufficit, tam in sphaera recta quam obliqua .....................................    231
  Iam dicendum est de varietatibus, quae accidunt hominibus habitantibus
  in mundo respectu diversarum zenith in caelo et secundum diversa climata
  mundi ............................................................................................................    242
  Nunc dicendum est de climatibus septem mundi ...........................................    254
  Capitulum quartum et ultimum de motibus et circulis planetarum et de causis
  exlipsium Solis et Lunae .......................................................................................    261
  Auctor finaliter determinat de eclipsi Solis et Lunae et primo de eclipsi Lunae,
  quo modo et qualiter contingit .............................................................................    269
  CZĘŚĆ III
  ZWIĘZŁE WPROWADZENIE DO TRAKTATU O SFERZE MATERIALNEJ
  JANA Z HOLYWOOD ................................................................................................    277
  Epigram do Czytelnika .........................................................................................    279
  Słowo wstępne ....................................................................................................    281
  [Rozdział pierwszy] ..............................................................................................    287
  Tytuł ..............................................................................................................    287
  Następuje tekst .............................................................................................    289
  O tym, jaka jest forma świata i o tym, w jaki sposób cała konstrukcja świata
  dzieli się na dwie części .................................................................................    298
  O tym, że niebo przemieszcza się ze wschodu na zachód i powraca
  ponownie na wschód .....................................................................................    305
  O tym, że niebo jest okrągłe i jakie są przyczyny okrągłości nieba .................    306
  O konstrukcji i umiejscowieniu ziemskiego żywiołu oraz o tym,
  że sama Ziemia ma kształt okrągły ...............................................................    311
  O formie żywiołu wodnego i o tym, że woda w swej sferze ma kształt
  okrągły .........................................................................................................    314
  O tym, że Ziemia stanowi centrum świata i znajduje się w centrum świata ...    315
  O tym, że Ziemia, stanowiąc centrum kosmosu, nieruchomo tkwi
  w środku wszystkich bytów i o przyczynach tego ..........................................    318
  O wielkości Ziemi i jej obwodzie liczonym w stadiach ...................................    320
  Rozdział drugi o kręgach, z jakich składa się sfera materialna oraz owa sfera
  nadniebna, której wygląd i strukturę poznajemy na podstawie tej pierwszej .......    327
  Drugim kręgiem większym na sferze jest zodiak, który ma trzy nazwy .............    333
  Wnikliwie omówić należy dwa kolury, z których jeden przecina punkty
  przesilenia letniego, a drugi punkty równonocne ..........................................    342
  Czas powiedzieć o innych dwóch kręgach większych, to jest o południku
  i horyzoncie. Najpierw powiemy o południku ...............................................    347
  Czas omówić cztery kręgi mniejsze, z których składa się sfera materialna,
  a także owa sfera niebieska, którą, jak wiadomo, ta pierwsza określa
  i tworzy .........................................................................................................    352
  Rozdział trzeci: o wschodach i zachodach znaków niebieskich, o różnej długości
  dni i nocy oraz o rodzajach sfer klimatycznych ....................................................    360
  A teraz opowiemy o wschodach i zachodach znaków niebieskich
  zgodnie z tym, co na ten temat wyrzekli astronomowie ................................    369
  A teraz opowiemy o różnych warunkach życiowych ludzi,które zmieniają się
  w zależności od położenia zenitu na niebie i oddziaływania klimatu
  ziemskiego ...................................................................................................    390
  A teraz opowiemy o siedmiu rodzajach klimatu panującego na świecie ........    403
  Rozdział czwarty i ostatni – o ruchach i obrotach planet, a także o przyczynach
  zaćmień Słońca i Księżyca ...................................................................................    412
  Autor na koniec omawia zjawisko zaćmienia Słońca i Księżyca, najpierw rozprawia
  o zaćmieniu Księżyca, w jaki sposób i jak cudownie ten fenomen się dokonuje ....    421
  SUMMARY
  Jan of Głogów – An Introduction to John’s of Holywood Tractatus
  de sphaera (A Study, Latin Texts, Commentary and Translation) ..................    429
  INDEKSY ...............................................................................................................    433
RozwińZwiń