Książka kompleksowo omawia tę część systemu zabezpieczenia społecznego, jaką jest pomoc społeczna. Mowa tu nie tylko o pomocy finansowej, ale też rzeczowej czy usługowej. Jej celem jest pomoc człowiekowi znajdującemu się w trudnej sytuacji życiowej, której samodzielnie przezwyciężyć nie może. Świadczenia często pobierane okresowo umożliwiają mu zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych.

W publikacji omówiono m.in. następujące zagadnienia: • warunki, jakie trzeba spełniać, aby otrzymać określoną formę pomocy (z podstawowym kryterium, jakim jest dochód – jak go ustalić, obliczyć, udokumentować), oraz powody, z których uprawniony traci prawo do pomocy społecznej; • świadczenia pieniężne: zasiłek stały (wysokość, okres zasiłkowy, omówienie zakazu łączenia świadczeń), zasiłek okresowy, zasiłek celowy (zakres pomocy, postacie zasiłku: przyznany w zw. z losowym zdarzeniem, klęską żywiołową, bilet kredytowany), pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie (m.in. dla osób opuszczających placówki socjalne różnego typu – porównanie warunków uzyskania pomocy w zależności od placówki i okresu pobytu w niej), na kontynuowanie nauki; kiedy pomocy się nie udziela albo zawiesza jej udzielanie; • świadczenia niepieniężne: posiłki, schronienie, mieszkanie chronione, ośrodki wsparcia – pomoc dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, środowiskowe domy pomocy społecznej dla osób zaburzeniami psychicznymi, pobyt w domu pomocy społecznej; • procedury w sprawach poszczególnych świadczeń, weryfikację świadczeń (w tym świadczenia nienależnie pobrane, zwrot świadczeń); • zasady tworzenia domów pomocy społecznej; prowadzenie placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym i starszym; • zasiłek pielęgnacyjny: kto jest uprawniony, przesłanki nabycia prawa do zasiłku – m.in. orzeczenie o niepełnosprawności, jej stopień, wysokość zasiłku; • świadczenie pielęgnacyjne: kto jest uprawniony (omówienie dla poszczególnych podmiotów), warunki nabycia, opieka nad niepełnosprawnym (rezygnacja z zatrudnienia, niepodejmowanie zatrudnienia a status osoby bezrobotnej), przesłanki utraty uprawnienia, prawo do wcześniejszej emerytury; prawo do świadczeń na pokrycie wydatków związanych z opieką nad niepełnosprawnym za granicą; • świadczenie wychowawcze (Program 500+): warunki nabycia, procedura, składanie wniosków, okres pobierania, dodatek dla rodzin zastępczych i osób prowadzących rodzinne domy dziecka; • piecza zastępcza: rodzaje pieczy i jej finansowanie oraz zasady umieszczania dzieci w pieczy zastępczej; • koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego: m.in. zasada jednego ustawodawstwa, niekumulowanie świadczeń, decyzja o przyznaniu świadczenia w sytuacji podlegania ustawodawstwu innego państwa, reguły pierwszeństwa wypłaty świadczeń rodzinnych; • specjalny zasiłek opiekuńczy: sytuacja osoby sprawującej opiekę i wymagającej opieki; • dodatki mieszkaniowe: kiedy przysługują, w jakiej wysokości; procedury przyznawania, wypłaty, wstrzymania i zwrotu dodatku; • świadczenia z funduszu alimentacyjnego: warunki nabycia prawa do świadczeń, procedura przyznawania i wypłaty (organ właściwy ws. przyznania świadczenia, okres wypłaty, nienależnie pobrane i zwrot – procedura ustalania); działania wobec dłużników alimentacyjnych; • ochrona osób doświadczających przemocy w rodzinie: procedura "Niebieskiej Karty", odebranie dziecka przez pracownika socjalnego, zaświadczenie lekarskie dla ofiary przemocy, zadania jednostek samorządu terytorialnego – gminne zespoły interdyscyplinarne; • wymagania, jakie musi spełniać pracownik socjalny (kwalifikacje i specjalizacja w zawodzie), uprawnienia; • niektóre rozdaje wsparcia, m.in.: zasiłki dla opiekunów, pomoc kobietom w ciąży, osobom uzależnionym, pomoc socjalna dla uczniów i studentów, wsparcie w ramach Karty Dużej Rodziny, dodatek energetyczny (pomoc nisko uposażonym w wydatkach na energię), nieodpłatna pomoc prawna; • dla każdego rodzaju świadczenia – wzory dokumentów. Wydanie drugie zostało rozszerzone o omówienie licznych nowelizacji prawa zabezpieczenia społecznego oraz ich aktualnej wykładni, wzbogaconej najnowszym orzecznictwem sądowym. Uwzględnia ono zmiany dotyczące: • zasad ustalania opłaty za pobyt w domach pomoc społecznej i zwalniania z odpłatności, • przyznawania usług opiekuńczych w trybie pilnym, • funkcjonowania mieszkań chronionych, schronisk dla osób bezdomnych i centrów usług społecznych, • awansu zawodowego i ocen okresowych pracowników socjalnych, • organu właściwego w sprawach koordynacji świadczeń, • przyznawania świadczenia wychowawczego i świadczeń z funduszu alimentacyjnego, • zsynchronizowania działań zmierzających do walki z różnymi typami uzależnień behawioralnych, • zwiększenia bezpieczeństwa ofiar przemocy w rodzinie oraz mechanizmu izolacji sprawcy od ofiary, • nowych regulacji służących szeroko rozumianemu wsparciu rodziny, w tym ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym, świadczenia „Dobry start”, programu dożywiania „Posiłek w szkole i w domu” oraz wsparcia kobiet w ciąży i rodzin w ramach tzw. ustawy „Za życiem”, • kryteriów dochodowych i zasad ustalania dochodu, • interpretacji przepisów regulujących świadczenia nienależnie pobrane, • wpływ rozwoju nowych technologii na procedurę administracyjną i usprawnień w zakresie samodzielnego pozyskiwania przez organ informacji niezbędnych do wydania decyzji. Adresatami publikacji są: • ośrodki pomocy społecznej: ops-y, mops-y (na poziomie gminy), powiatowe centra pomocy rodzinie, regionalne ośrodki pomocy społecznej (na poziomie wojewódzkim), • placówki resocjalizacyjne, • placówki wychowawcze, • domy pomocy społecznej, • placówki zapewniające całodobową opiekę, • ośrodki wsparcia, • poradnie specjalistyczne, • ośrodki kształcące kadry pracowników socjalnych, • kuratorzy, • organizacje współpracujące (fundacje, stowarzyszenia) w dziedzinie pomocy społecznej, • organizacje pożytku publicznego, • kancelarie prawnicze specjalizujące się w omawianej tematyce, • sądy rodzinne i administracyjne, • samorządowe kolegia odwoławcze, • studenci nauk społecznych i administracji.

• alimenty
• przeciwdziałanie przemocy w rodzinie
• pomoc społeczna