POLECAMY
-25%
Wydawca:
Format:
Publikacja wyczerpująco omawia temat zasiedzenia nieruchomości. Autorzy analizują nie tylko przepisy Kodeksu cywilnego, lecz także wszystkie istotne aspekty zasiedzenia – zarówno materialne (np. zasiedzenie różnych rodzajów nieruchomości, zasiedzenie prawa użytkowania wieczystego, ograniczenia w zasiedzeniu, zasiedzenie a uwłaszczenie), jak i procesowe (w tym: charakterystykę uczestników postępowania i wniosków dowodowych, zaskarżanie orzeczenia). Ponadto zwracają uwagę na zagadnienia mające zastosowanie po stwierdzeniu nabycia przez zasiedzenie, takie jak wpis do księgi wieczystej czy kwestie podatkowe.
Przedstawione rozważania zostały oparte na aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych oraz poglądach doktryny.
W opracowaniu zamieszczono także wzór wniosku o zasiedzenie.
Książka jest przeznaczona przede wszystkim dla sędziów, adwokatów, radców prawnych i notariuszy, jak również dla pracowników wydziałów nieruchomości nadzorujących własność państwa lub samorządu. Będzie przydatna osobom chcącym uregulować tytuł prawny nieruchomości albo broniącym się przed zasiedzeniem.
Rok wydania | 2022 |
---|---|
Liczba stron | 300 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Wolters Kluwer Polska SA |
ISBN-13 | 978-83-8286-347-5 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wykaz skrótów | 15 |
Wprowadzenie | 19 |
Część pierwsza | |
Problematyka materialnoprawna (Michał Górski) | 23 |
Rozdział I. Prawne określenie nieruchomości | 25 |
Nieruchomość gruntowa | 25 |
1.1. Wątpliwości definicyjne – uchwała III CZP 8/13 | 27 |
1.2. Zasiedzenie części nieruchomości/fragmentu działki ewidencyjnej | 29 |
Nieruchomość rolna | 30 |
Nieruchomość leśna | 31 |
Nieruchomość budynkowa | 32 |
Nieruchomość lokalowa | 35 |
5.1. Ustanowienie i definicja odrębnej własności lokalu | 35 |
5.2. Możliwość zasiedzenia lokalu niewyodrębnionego | 36 |
Rozdział II. Posiadanie samoistne a zależne | 40 |
Pojęcie posiadania samoistnego | 40 |
Czynnik wewnętrzny (animus) a przykłady posiadania samoistnego (corpus) | 41 |
Możliwość (potencjalność) posiadania samoistnego a zasiedzenie | 43 |
3.1. Ogólne zasady | 43 |
3.2. Przerwa w posiadaniu a potencjalność posiadania | 44 |
Domniemanie posiadania samoistnego | 46 |
Posiadanie samoistne przy zasiedzeniu udziału we współwłasności | 48 |
5.1. Możliwość zasiedzenia udziału w prawie własności nieruchomości | 48 |
5.2. Kwestia domniemania posiadania samoistnego przy zasiedzeniu udziału | 51 |
Przejawy posiadania zależnego | 54 |
Kwalifikacja prób negocjacji posiadacza z formalnym właścicielem | 56 |
Zmiana posiadania zależnego na samoistne | 58 |
Posiadanie samoistne w prawie geodezyjnym i kartograficznym | 59 |
Rozdział III. Dobra a zła wiara | 60 |
Pojęcie dobrej i złej wiary | 60 |
Dobra wiara przy roszczeniu z art. 231 § 1 k.c. | 66 |
Domniemanie dobrej wiary | 68 |
Moment decydujący o dobrej wierze | 71 |
Dobra wiara Skarbu Państwa w przypadku decyzji niezgodnych z prawem | 72 |
Rozdział IV. Okres zasiedzenia | 75 |
Terminy zasiedzenia w ogólności | 75 |
Zawieszenie biegu zasiedzenia | 76 |
2.1. Zasiedzenie przeciwko własności dziecka podlegającego władzy rodzicielskiej przez rodzica | 78 |
2.2. Zasiedzenie przeciwko własności osób niemających pełnej zdolności do czynności prawnych przez opiekuna/kuratora | 78 |
2.3. Zasiedzenie przeciwko własności małżonka przez drugiego ze współmałżonków | 79 |
2.4. Zawieszenie biegu zasiedzenia z powodu siły wyższej | 79 |
2.4.1. Stan prawny w okresie PRL jako siła wyższa | 81 |
2.4.2. Warunki polityczne w okresie PRL jako przesłanka zawieszenia biegu zasiedzenia | 83 |
Wstrzymanie biegu zasiedzenia | 89 |
Przerwanie biegu zasiedzenia | 90 |
4.1. Zasady ogólne | 90 |
4.2. Czynności przerywające bieg zasiedzenia | 91 |
4.3. Czynności nieprzerywające biegu zasiedzenia | 98 |
Doliczenia okresu posiadania poprzednika prawnego | 102 |
5.1. Zasady ogólne | 102 |
5.2. Doliczenie okresu posiadania spadkodawcy przez spadkobiercę samowolnie przejmującego posiadanie | 104 |
5.2.1. Stanowisko przemawiające za doliczaniem okresu posiadania spadkodawcy tylko w zakresie udziału odpowiadającego udziałowi w spadku | 104 |
5.2.2. Stanowisko przemawiające za możliwością pełnego doliczenia okresu posiadania spadkodawcy niezależnie od wysokości udziału w spadku | 106 |
5.2.3. Doliczenie okresu posiadania spadkodawcy przez jednego ze spadkobierców na podstawie nieformalnego działu spadku | 108 |
Rozdział V. Ograniczenia i wyłączenia możliwości zasiedzenia | 110 |
Nabycie przez zasiedzenie nieruchomości rolnej od 30.04.2019 r. | 110 |
1.1. Zasady ogólne | 110 |
1.2. Definicja rolnika indywidualnego | 111 |
1.3. Wyjątki od ograniczeń nabywania nieruchomości rolnej | 112 |
1.4. Krytyka przyjętych rozwiązań | 115 |
Nabycie przez zasiedzenie lasu państwowego | 117 |
Nabycie przez zasiedzenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu | 118 |
Nabycie nieruchomości w drodze zasiedzenia przez cudzoziemca | 119 |
Wyłączenie zasiedzenia gruntów pod wodami publicznymi | 121 |
Wyłączenie zasiedzenia drogi publicznej | 122 |
6.1. Zasady ogólne | 122 |
6.2. Możliwość zasiedzenia pasa drogowego w przypadku faktycznego i prawnego urządzenia samej drogi | 123 |
6.3. Zasiedzenie drogi i pasa drogowego w sytuacji braku faktycznego urządzenia drogi | 125 |
Wyłączenie zasiedzenia lotnisk | 126 |
Inne wyłączenia i ograniczenia zasiedzenia | 126 |
Rozdział VI. Zasiedzenie a art. 5 k.c. | 128 |
Zasady ogólne | 128 |
Zasiedzenie w kontekście nadużycia prawa podmiotowego | 129 |
Przerwanie biegu zasiedzenia jako forma nadużycia prawa podmiotowego | 133 |
Rozdział VII. Zasiedzenie a rozgraniczenie | 136 |
Kwestia uwzględnienia zasiedzenia na etapie administracyjnym postępowania rozgraniczeniowego | 136 |
Kwestia uwzględnienia zasiedzenia na sądowym etapie postępowania rozgraniczeniowego | 137 |
Wniosek o wszczęcie postępowania rozgraniczeniowego a przerwanie biegu zasiedzenia | 138 |
Rozdział VIII. Zasiedzenie a inne sposoby nabycia własności na skutek upływu czasu | 141 |
Przemilczenie | 141 |
Uwłaszczenie | 143 |
2.1. Zasady ogólne | 143 |
2.2. Wpływ orzeczenia o uwłaszczeniu na kwestię zasiedzenia nieruchomości rolnej | 144 |
Rozdział IX. Zasiedzenie prawa użytkowania wieczystego | 149 |
Możliwość zasiedzenia prawa użytkowania wieczystego | 150 |
Dopuszczalność nabycia przez zasiedzenie prawa własności nieruchomości oddanej w wieczyste użytkowanie | 153 |
Możliwość zasiedzenia prawa własności nieruchomości przez użytkownika wieczystego działki sąsiadującej | 154 |
Możliwość zaliczania okresu posiadania użytkowania wieczystego do okresu samoistnego posiadania nieruchomości prowadzącego do nabycia jej własności przez zasiedzenie | 155 |
Przerwanie biegu zasiedzenia prawa własności nieruchomości przez jej użytkownika wieczystego | 156 |
Rozdział X. Przepisy przejściowe i wprowadzające | 158 |
Przepisy obowiązujące przed wejściem w życie dekretu z 11.10.1946 r. – Prawo rzeczowe | 158 |
Przepisy dekretu z 11.10.1946 r. – Prawo rzeczowe | 160 |
Przepisy kodeksu cywilnego od wejścia w życie do 1.10.1990 r. | 162 |
3.1. Okresy zasiedzenia | 162 |
3.2. Zakaz zasiadywania nieruchomości państwowych | 163 |
3.3. Przepisy przejściowe | 163 |
Przepisy kodeksu cywilnego od 1.10.1990 r. | 164 |
4.1. Okresy zasiedzenia | 164 |
4.2. Zniesienie zakazu zasiadywania nieruchomości państwowych i przepisy przejściowe | 165 |
4.3. Rozbieżności co do wykładni przepisów przejściowych | 166 |
Część druga | |
Wybrane problemy procesowe (Jan Paweł Górski) | 171 |
Rozdział I. Wniosek o stwierdzenie zasiedzenia | 173 |
Podmioty uprawnione do złożenia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia | 174 |
Elementy wniosku o zasiedzenie własności nieruchomości | 177 |
2.1. Obligatoryjne i fakultatywne elementy wniosku | 178 |
2.2. Wniosek o zabezpieczenie postępowania | 179 |
Rozpoznanie wniosku o zasiedzenie na rozprawie | 181 |
Związanie sądu żądaniem wniosku o zasiedzenie; odpowiednie stosowanie przepisów o stwierdzeniu nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego | 182 |
4.1. Związanie podmiotowe | 183 |
4.2. Związanie podmiotowe w przypadku zasiedzenia, do którego doszło w trakcie trwania małżeństwa | 187 |
4.3. Związanie przedmiotowe | 189 |
Zarzut zasiedzenia; zasiedzenie jako przesłanka rozstrzygnięcia | 191 |
Ograniczenie możliwości powoływania się na zasiedzenie w sprawach podziałowych | 192 |
Rozdział II. Uczestnicy postępowania | 194 |
Uzyskanie statusu uczestnika | 195 |
1.1. Wskazanie uczestnika we wniosku wszczynającym postępowanie | 195 |
1.2. Status uczestnika na skutek wzięcia udziału w sprawie | 197 |
1.3. Wezwanie do udziału w sprawie przez sąd | 200 |
1.4. Odmowa dalszego udziału w postępowaniu | 201 |
Praktyka ustalania kręgu uczestników postępowania o zasiedzenie | 203 |
2.1. Rozłożenie obowiązku wskazania uczestników pomiędzy wnioskodawcą a sądem | 205 |
2.2. W jaki sposób należy wskazać następców prawnych zmarłego właściciela nieruchomości | 207 |
Wezwanie zainteresowanych przez ogłoszenie | 211 |
Ustanowienie kuratora dla osób nieznanych z miejsca pobytu | 212 |
Skutki niewezwania zainteresowanych | 213 |
Rozdział III. Dowody | 215 |
Wnioski dowodowe | 215 |
Charakterystyka dowodów w sprawach o zasiedzenie | 217 |
Pominięcie wniosków dowodowych w sprawie o zasiedzenie | 218 |
Koncentracja dowodów | 220 |
4.1. Koncentracja dowodów w postępowaniu przed sądem I instancji | 220 |
4.2. Koncentracja dowodów w postępowaniu apelacyjnym | 222 |
4.3. Przeprowadzenie dowodów z naruszeniem przepisów o koncentracji | 225 |
Dopuszczenie przez sąd dowodu z urzędu | 226 |
Uproszczona forma przeprowadzenia dowodu z art. 515 k.p.c. | 233 |
Rozdział IV. Orzeczenie o zasiedzeniu i jego zaskarżanie | 237 |
Rodzaje postanowień o zasiedzeniu | 237 |
1.1. Postanowienia wstępne | 237 |
1.2. Postanowienia częściowe | 240 |
Treść orzeczenia o zasiedzeniu | 240 |
Uwagi na temat apelacji w sprawie o zasiedzenie | 242 |
3.1. Uwagi ogólne o apelacji | 242 |
3.2. Pokrzywdzenie orzeczeniem (gravamen) | 243 |
3.3. Wniosek o uzupełnienie postanowienia a apelacja w przypadku tzw. orzeczenia nieistniejącego | 244 |
3.4. Zakaz reformationis in peius w sprawie o zasiedzenie | 247 |
3.5. Zakres kognicji sądu odwoławczego w sprawach o zasiedzenie | 248 |
Uwagi o skardze z art. 524 § 2 k.p.c. | 248 |
Skargi przysługujące od prawomocnego postanowienia o zasiedzeniu do Sądu Najwyższego | 253 |
5.1. Skarga kasacyjna | 253 |
5.2. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia | 253 |
5.3. Skarga nadzwyczajna | 254 |
Rozdział V. Prawomocność postanowień o zasiedzeniu i jego skutki | 256 |
Prawomocność postanowień pozytywnych | 256 |
1.1. Prawomocność w ujęciu pozytywnym i negatywnym | 256 |
1.2. Prawomocność w ujęciu przedmiotowym i podmiotowym | 257 |
Prawomocność postanowień negatywnych; wniosek o zmianę prawomocnego postanowienia z art. 523 k.p.c. | 261 |
2.1. Zmiana prawomocnego postanowienia negatywnego z uwagi na zmianę okoliczności – uwagi ogólne | 261 |
2.2. Prekluzja dowodów | 262 |
2.3. Okoliczności uzasadniające zmianę postanowienia w trybie art. 523 k.p.c. | 263 |
2.4. Wniosek z art. 523 k.p.c. – kwestie proceduralne | 266 |
Wpis orzeczenia stwierdzającego zasiedzenie w księdze wieczystej | 267 |
Zasiedzenie a rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych | 267 |
Zasiedzenie a roszczenia uzupełniające | 269 |
Zasiedzenie a prawa rzeczowe ograniczone | 274 |
6.1. Zasady ogólne | 274 |
6.2. Zasiedzenie a hipoteka | 275 |
6.3. Zasiedzenie a wygaśnięcie służebności z art. 293 § 1 k.c. | 278 |
Zasiedzenie a prawa osobiste i roszczenia | 279 |
Podatek od zasiedzenia | 281 |
8.1. Uwagi ogólne | 281 |
8.2. Zwolnienia z podatku | 281 |
8.2.1. Gospodarstwo rolne | 281 |
8.2.2. Pozostałe zwolnienia | 283 |
8.3. Podstawa opodatkowania – wyłączenie nakładów dokonanych przez nabywcę | 283 |
Aneks – przykładowy wniosek o zasiedzenie | 287 |
Literatura | 293 |