INNE EBOOKI AUTORA
Koszyk
Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia w prawie autorskim
Autor:
Format:
ibuk
Publikacja podejmuje zagadnienia z dziedziny prawa autorskiego dotychczas nieopisane w ujęciu monograficznym. Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia z tytułu naruszenia autorskich praw majątkowych, uregulowane w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w ostatnich 5 latach przeszło radykalną zmianę. Wpływ na obecne brzmienie i wykładnię przepisu miały wyroki Trybunału Konstytucyjnego, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Sądu Najwyższego. Orzeczenia te zostały w monografii szczegółowo opisane i poddane ocenie. Podano także szereg nowych argumentów przemawiających za ponowną analizą zagadnienia i za utrzymaniem roszczenia o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia w prawie autorskim, stanowiącego główny instrument ochrony twórców i innych uprawnionych. Monografia obejmuje m.in. przegląd polskich ustaw regulujących odszkodowania o charakterze ryczałtowym oraz analizę ustawodawstw 47 państw europejskich w zakresie analizowanego roszczenia.
| Rok wydania | 2021 |
|---|---|
| Liczba stron | 410 |
| Kategoria | Prawo własności intelektualnej |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza |
| ISBN-13 | 978-83-232-3864-5 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Wykaz skrótów | 15 |
| Wstęp | 19 |
| Rozdział pierwszy. Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia na tle polskiego prawa prywatnego | 22 |
| 1. Wprowadzenie | 22 |
| 2. Geneza art. 79 pr. aut. | 24 |
| 3. Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia w ustawie o pr. aut. od dnia 23 maja 1994 r. do dnia 20 czerwca 2007 r. | 31 |
| 4. Treść art. 79 pr. aut. od dnia 20 czerwca 2007 r. jako skutek implementacji dyrektywy 2004/48/WE | 33 |
| 5. Próby zaskarżania roszczenia o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia z art. 79 pr. aut. do 2015 r. | 41 |
| 5.1. Skarga konstytucyjna z dnia 10 listopada 2005 r. | 41 |
| 5.2. Inicjatywa Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 3 kwietnia 2012 r. | 42 |
| 5.3. Inicjatywy Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej z lat 2011-2014 | 43 |
| 6. Próby zaskarżania roszczenia o zapłatę dwukrotności stosownego wynagrodzenia z art. 79 pr. aut. od 2016 r. | 45 |
| Rozdział drugi. Inne polskie przepisy regulujące odszkodowanie o charakterze „ryczałtowym” | 48 |
| 1. Wprowadzenie | 48 |
| 2. Odszkodowania „ryczałtowe” z obszaru prawa własności intelektualnej | 49 |
| 2.1. Ustawa o ochronie baz danych | 49 |
| 2.2. Prawo własności przemysłowej | 51 |
| 2.3. Ustawa o ochronie prawnej odmian roślin | 54 |
| 2.4. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji | 55 |
| 3. Odsetki za opóźnienie z art. 481 § 1 kodeksu cywilnego | 60 |
| 4. Inne wybrane ustawowe odszkodowania o charakterze „ryczałtowym” | 71 |
| 4.1. Odszkodowanie z art. 423 § 2 zdanie 1 kodeksu spółek handlowych | 71 |
| 4.2. Odszkodowanie z art. 58 kodeksu pracy | 78 |
| 4.3. Odszkodowanie z ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta | 83 |
| 4.4. Odszkodowanie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych należne ubezpieczonym | 88 |
| 4.5. Odszkodowanie z tytułu wypadku lub choroby w związku ze służbą | 89 |
| 4.6. Odszkodowanie wynikające z naruszenia stabilizacji zatrudnienia członków związku zawodowego | 91 |
| 4.7. Roszczenia pieniężne w postępowaniu grupowym | 92 |
| 5. Wnioski | 93 |
| Rozdział trzeci. Odszkodowanie „ryczałtowe” w prawie autorskim państw europejskich | 101 |
| 1. Wprowadzenie | 101 |
| 2. Tabela porównawcza ustaw 47 państw | 102 |
| 3. Wnioski | 118 |
| Rozdział czwarty. Stan prawny poprzedzający wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. | 121 |
| 1. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych | 121 |
| 1.1. Cel ustawy o pr. aut. – ochrona twórcy | 121 |
| 1.2. Prawo autorskie w kontekście prawa własności | 123 |
| 1.3. Prawo autorskie a kwestia dostępu do dóbr kultury | 132 |
| 2. Organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi | 134 |
| 2.1. Organizacja zbiorowego zarządzania w kontekście pojęcia przedsiębiorcy | 134 |
| 2.2. Służebna, a nie monopolistyczna pozycja organizacji zbiorowego zarządzania na tle obowiązującego w 2015 r. art. 106 ust. 2 pr. aut. | 138 |
| 3. Sytuacja prawna operatora sieci kablowej | 140 |
| 3.1. Ustawa o radiofonii i telewizji | 140 |
| 3.1.1. Artykuł 43 urtv | 140 |
| 3.1.2. Artykuł 43a urtv | 145 |
| 3.1.3. Artykuł 43 i art. 43a urtv w świetle ustawy o prawie autorskim | 147 |
| 3.2. Artykuł 211 pr. aut. – zawarcie umowy jako bezwzględny obowiązek operatora sieci kablowej | 148 |
| 4. Roszczenie o zapłatę odszkodowania ryczałtowego z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. | 150 |
| 4.1. Roszczenie o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia – kompetencja, a nie nakaz | 150 |
| 4.2. Roszczenie o naprawienie wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a) pr. aut. | 152 |
| 4.3. Pojmowanie „stosownego wynagrodzenia” w rozumieniu art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. na dzień 23 czerwca 2015 r. | 154 |
| 4.4. Kalkulacja stosownego wynagrodzenia z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. | 155 |
| 4.5. Ocena celowości art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. | 159 |
| 5. Wybrane orzecznictwo mające znaczenie przy ocenie słuszności skargi konstytucyjnej rozpatrywanej przez Trybunał Konstytucyjny w dniu 23 czerwca 2015 r. | 160 |
| 6. Stanowisko doktryny na dzień poprzedzający wydanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. | 167 |
| 6.1. Zarzut naruszenia spójności systemowej przez art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. | 168 |
| 6.2. Zasięg roszczenia o odszkodowanie z art. 79 pr. aut. | 170 |
| 6.3. Zarzuty odnośnie do roszczenia o zasądzenie trzykrotności stosownego wynagrodzenia | 173 |
| 6.3.1. Niezgodność roszczenia z dyrektywą 2004/48/WE | 173 |
| 6.3.2. Zarzut niezgodności odszkodowania ryczałtowego z modelem odpowiedzialności odszkodowawczej w polskim prawie cywilnym | |
| Rozdział piąty. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. 187 | |
| 1. Skarga konstytucyjna z dnia 13 stycznia 2014 r. | 187 |
| 1.1. Stan faktyczny | 188 |
| 1.2. Zarzuty skargi konstytucyjnej | 190 |
| 2. Stanowiska przedstawione w sprawie | 193 |
| 2.1. Stanowiska Rzecznika Praw Obywatelskich | 193 |
| 2.1.1. Pismo z dnia 20 listopada 2014 r. | 193 |
| 2.1.2. Pismo z dnia 3 czerwca 2015 r. | 197 |
| 2.2. Stanowisko Prokuratora Generalnego | 199 |
| 2.3. Stanowisko Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej | 204 |
| 3. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego | 208 |
| 3.1. Doktrynalna ocena sposobu implementacji dyrektywy 2004/48/WE | 208 |
| 3.1.1. Kontynentalne ujęcie funkcji odszkodowania – problem odszkodowań karnych (punitive damages) | 208 |
| 3.1.2. Dyskusja związana z wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego zakwestionowanej regulacji | 210 |
| 3.1.3. Wątpliwości odnoszące się do zaskarżonej regulacji, zgłaszane na etapie postępowania legislacyjnego | 213 |
| 3.2. Kontekst normatywny zakwestionowanego roszczenia – ochrona uprawnionego z tytułu autorskich praw majątkowych na gruncie prawa autorskiego | 216 |
| 3.2.1. Wprowadzenie | 216 |
| 3.2.2. Ratio legis zakwestionowanego roszczenia i jego specyfika | 216 |
| 3.2.3. Organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi jako „uprawniony” w rozumieniu art. 79 ust. 1 pr. aut. | 218 |
| 3.2.4. Legitymacja bierna w sporach związanych z naruszeniem autorskich praw majątkowych | 220 |
| 3.2.5. Instytucjonalizacja ochrony majątkowych praw autorskich | 221 |
| 3.3. Charakterystyka rozwiązania zawartego w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. w świetle poglądów doktryny prawa autorskiego | 222 |
| 3.3.1. Krytyczne stanowisko doktryny | 222 |
| 3.3.2. Potrzeba uwzględnienia kontekstu normatywnego art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a) pr. aut. | 222 |
| 3.3.3. Przesłanki roszczeń zawartych w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. | 223 |
| 3.3.4. Pojęcie „stosownego wynagrodzenia” | 224 |
| 3.3.5. Specyfika roszczenia zawartego w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. | 227 |
| 3.4. Specyfika rozpatrywanej skargi konstytucyjnej (operator kablowy jako podmiot zobowiązany do reemisji określonych programów audiowizualnych) | 228 |
| 3.5. Problem konstytucyjny | 230 |
| 3.5.1. Autorskie prawa majątkowe jako przedmiot ochrony art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji | 231 |
| 3.5.2. Prawo do ochrony własności oraz prawo do ochrony innych praw majątkowych jako gwarancja wolności majątkowej | 232 |
| 3.6. Zarzut naruszenia prawa do równej ochrony w zakresie własności i innych praw majątkowych (art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 oraz w zw. z art. 2 Konstytucji) | 234 |
| 3.7. Zarzut naruszenia art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 31 ust. 3 i w zw. z art. 2 Konstytucji | 235 |
| 3.7.1. Rekonstrukcja zarzutu skarżącej | 235 |
| 3.7.2. Rozpatrzenie zarzutu | 236 |
| 3.7.3. Dopuszczalność przeprowadzenia oceny zgodności art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. (trzykrotność stosownego wynagrodzenia) z art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 31 ust. 3 w zw. z art. 2 Konstytucji | 238 |
| 3.7.3.1. Gwarancja równej ochrony prawnej własności i innych praw majątkowych a zasada równości | 238 |
| 3.7.3.2. Zasada równości stron stosunku cywilnoprawnego z perspektywy gwarancji konstytucyjnych | 240 |
| 3.7.3.3. Zakres swobody ustawodawcy | 241 |
| 3.7.4. Test proporcjonalności | 243 |
| 3.7.4.1. Zakres testu proporcjonalności | 243 |
| 3.7.4.2. Kwestia skuteczności regulacji | 244 |
| 3.7.4.3. Kwestia niezbędności ochrony | 245 |
| 3.7.4.4. Kwestia proporcji | 246 |
| Rozdział szósty. Stan prawny bezpośrednio po wydaniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. | 251 |
| 1. Wprowadzenie | 251 |
| 2. Oddziaływanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. na prawo własności intelektualnej | 252 |
| 3. Charakter prawny wyroku TK z dnia 23 czerwca 2015 r. | 253 |
| 4. Sądowa kontrola konstytucyjności przepisów | 254 |
| 4.1. Model domniemania konstytucyjności przepisów | 255 |
| 4.2. Model rozproszonej kontroli konstytucyjności przepisów | 256 |
| 4.3. Konstytucyjność rozporządzeń | 258 |
| 5. Koncepcje odnośnie do oddziaływania de lege lata wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. na brzmienie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. | 259 |
| 5.1. Uniwersalny charakter roszczenia o zapłatę dwukrotności stosownego wynagrodzenia | 259 |
| 5.2. Powrót do brzmienia art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. w wersji sprzed nowelizacji z 2007 r. (wyrok Trybunału Konstytucyjnego jako orzeczenie „reanimacyjne”) | 260 |
| 6. Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. dla wyroków zasądzających trzykrotność stosownego wynagrodzenia na tle instytucji wznowienia postępowania | 265 |
| 6.1. Możliwość i zakres wznowienia postępowania | 265 |
| 6.2. Przypadki wznowienia postępowania | 267 |
| 6.2.1. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 listopada 2018 r. | 268 |
| 6.2.2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 15 lutego 2016 r. | 274 |
| 7. Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego dla postępowań sądowych prowadzonych w 2015 r. | 275 |
| 8. Przyszłość ustawy o prawie autorskim w sferze objętej wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego: nowelizacja czy zachowanie status quo | 278 |
| 9. Inne przepisy ustawy o prawie autorskim obowiązujące w 2015 r. w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego | 279 |
| 10. Wnioski | 281 |
| Rozdział siódmy. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 25 stycznia 2017 r. i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2017 r. 284 | |
| 1. Wprowadzenie | 284 |
| 2. Pytanie prejudycjalne Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2015 r. | 285 |
| 3. Stan faktyczny poprzedzający pytanie prejudycjalne | 286 |
| 4. Stan prawny powiązany z pytaniem prejudycjalnym w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. | 291 |
| 5. Opinia Rzecznika Generalnego z dnia 24 listopada 2016 r. | 294 |
| 6. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 25 stycznia 2017 r. | 297 |
| 7. Bezpośredni wpływ wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 25 stycznia 2017 r. na polskie orzecznictwo | 301 |
| 8. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2017 r. | 305 |
| Rozdział ósmy. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 listopada 2019 r. 310 | |
| 1. Wprowadzenie | 310 |
| 2. Pytanie prawne Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2019 r. | 313 |
| 2.1. Stan faktyczny | 313 |
| 2.2. Treść pytania prawnego | 315 |
| 3. Stanowiska przedstawione w sprawie | 317 |
| 3.1. Stanowisko Prokuratora Generalnego | 317 |
| 3.2. Stanowisko Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej | 319 |
| 4. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 listopada 2019 r. | 321 |
| 4.1. Roszczenia odszkodowawcze uregulowane w art. 79 ust. 1 pkt 3 pr. aut. | 321 |
| 4.2. Wzorce kontroli zgodności z Konstytucją | 323 |
| 4.3. Ocena zgodności przedmiotu kontroli ze wzorcami kontroli | 324 |
| 4.3.1. Wprowadzenie | 324 |
| 4.3.2. Przesłanka zdatności | 326 |
| 4.3.3. Przesłanka konieczności sensu stricto | 328 |
| 4.3.4. Przesłanka proporcjonalności sensu stricto | 330 |
| 5. Wpływ wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 listopada 2019 r. na polskie orzecznictwo | 334 |
| Rozdział dziewiąty. Roszczenie o zasądzenie wielokrotności stosownego wynagrodzenia w prawie autorskim de lege lata i de lege ferenda 336 | |
| 1. Poglądy orzecznictwa i doktryny odnośnie do wykładni art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. na dzień poprzedzający wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 listopada 2019 r. | 336 |
| 1.1. Roszczenie o zapłatę dwukrotności stosownego wynagrodzenia nadal przysługuje uprawnionym i można go dochodzić zarówno w przypadku naruszenia zawinionego, jak i niezawinionego | 336 |
| 1.2. Możliwość dochodzenia ryczałtowego odszkodowania na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. jest ograniczona do jednokrotnego stosownego wynagrodzenia | 344 |
| 1.3. Możliwość dochodzenia ryczałtowego odszkodowania na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut., jest ograniczona do jednokrotnego stosownego wynagrodzenia, z uzupełniającym zastosowaniem art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a) pr. aut. | 346 |
| 1.4. Roszczenie o zapłatę jakiejkolwiek wielokrotności, w tym dwukrotności stosownego wynagrodzenia, zostało wyeliminowane z ustawy o pr. aut. na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. | 348 |
| 1.5. Roszczenie o zapłatę jakiejkolwiek wielokrotności, w tym dwukrotności stosownego wynagrodzenia, zostało wyeliminowane z ustawy o pr. aut. na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r., a w jego miejsce można domagać się naprawienia szkody na zasadach ogólnych (art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a) pr. aut.), przy czym przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej w tym przypadku określają przepisy kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych (rekwalifikacja) | 349 |
| 1.6. W przypadku naruszenia niezawinionego można żądać ryczałtowego odszkodowania w wysokości dwukrotności wynagrodzenia, a w przypadku zawinionego – pozostaje roszczenie odszkodowawcze dochodzone na zasadach ogólnych | 351 |
| 1.7. Dochodzenie zapłaty trzykrotności stosownego wynagrodzenia jest nadal możliwe, ponieważ utrata mocy art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) in fine pr. aut. w brzmieniu ustalonym nowelizacją z dnia 9 maja 2007 r. spowodowała przywrócenie do systemu prawnego przepisu ustawy o pr. aut. regulującego to roszczenie w brzmieniu sprzed nowelizacji | 353 |
| 2. Wnioski de lege ferenda | 354 |
| 2.1. Propozycje formułowane w doktrynie | 354 |
| 2.2. Problematyka roszczenia o zapłatę „jednokrotności” stosownego wynagrodzenia | 358 |
| 2.3. Możliwość utrzymania w ustawie o pr. aut. roszczenia o zapłatę wielokrotności stosownego wynagrodzenia | 360 |
| 2.4. Kwestia modyfikacji wielkości odszkodowania uregulowanego w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr. aut. | 362 |
| 2.4.1. Problematyka miarkowania odszkodowania | 362 |
| 2.4.2. Możliwość modyfikacji wielkości odszkodowania ryczałtowego na tle art. 13 dyrektywy 2004/48/WE | 370 |
| 2.4.3. Możliwości związane z zakazem orzekania ponad żądanie | 374 |
| Zakończenie | 376 |
| Bibliografia | 379 |
| Źródła | 379 |
| 1. Akty normatywne prawa polskiego | 379 |
| 2. Akty normatywne prawa międzynarodowego publicznego | 382 |
| 3. Akty normatywne Unii Europejskiej | 383 |
| 4. Europejskie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych | 383 |
| 5. Inne europejskie akty normatywne | 385 |
| 6. Orzecznictwo | 386 |
| 6.1. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości | 386 |
| 6.2. Orzecznictwo sądów polskich | 387 |
| 6.2.1. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego | 387 |
| 6.2.2. Orzecznictwo Sądu Najwyższego | 388 |
| 6.2.3. Orzecznictwo sądów powszechnych | 391 |
| 6.2.3.1. Orzecznictwo sądów apelacyjnych | 391 |
| 6.2.3.2. Orzecznictwo sądów okręgowych | 393 |
| 6.2.3.3. Orzecznictwo sądów rejonowych | 394 |
| 6.3. Pozostałe orzecznictwo | 394 |
| Literatura | 394 |
| Dokumenty i materiały | 402 |
| Spis tabel | 408 |
| Summary: Claim for Payment of a Multiple of the Respective Remuneration in Copyright Law | 409 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
