Systemowe uwarunkowania planowania przestrzennego jako instrumentu osiągania sustensywnego rozwoju

1 opinia

Format:

ibuk

W polskiej literaturze naukowej brakuje kompleksowych opracowań poświęconych teoretycznym zagadnieniom planowania przestrzennego – przeważają prace poświęcone aspektom formalnoprawnym bądź z zakresu urbanistyki. Prezentowana książka w pewnym stopniu wypełnia tę lukę, ujmując problematykę planowania przestrzennego w aspekcie współczesnego paradygmatu rozwoju sustensywnego. W monografii podjęto problematykę planowania w kilku ujęciach: teoretycznym – pokazując jego osadzenie w teoriach ekonomicznych opisujących takie zjawiska, jak: efekty zewnętrzne, dobra publiczne, renta gruntowa, teoria praw własności i teoria wyboru publicznego; konceptualnym – charakteryzując system planowania przestrzennego przez pryzmat jego celów, zasad, pożądanych cech i instrumentów; praktycznym – dokonując oceny skuteczności systemu planowania przestrzennego w Polsce w świetle paradygmatu rozwoju sustensywnego. Publikacja kończy się zestawieniem rekomendacji adresowanych do podmiotów planowania, wskazujących pożądane kierunki zmian systemowych.
Ze względu na zainteresowania autora, w szczególny sposób został zaakcentowany wątek przydatności planowania przestrzennego w ochronie przyrodniczych i krajobrazowych walorów przestrzeni. Zagadnienie to stanowi współcześnie jeden z najistotniejszych problemów wiążących się z użytkowaniem przestrzeni przez człowieka.


Rok wydania2018
Liczba stron514
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-8142-635-0
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wykaz skrótów stosowanych w pracy    9
  
  Wstęp    11
  
  1. Problemy planowania zagospodarowania przestrzennego w ujęciu teorii ekonomicznych    23
  1.1. Wprowadzenie    23
  1.2. Planowanie przestrzenne wobec ułomności mechanizmu rynkowego    24
  1.2.1. Ograniczoność zasobów przestrzeni    25
  1.2.2. Przestrzeń jako dobro publiczne i dobro wolne (dobra wspólne)    28
  1.2.3. Efekty zewnętrzne w gospodarowaniu przestrzenią    35
  1.3. Pozaekonomiczne przesłanki planowania przestrzennego    38
  1.3.1. Koordynacja rozwoju miast jako złożonych systemów osadniczych    39
  1.3.2. Kształtowanie systemu wartości społecznych w procesie zagospodarowywania przestrzeni    40
  1.4. Ekonomiczne aspekty ochrony walorów przyrodniczych i krajobrazowych
  przestrzeni    41
  1.5. Ułomności instytucjonalne w planowaniu zagospodarowania przestrzennego    47
  1.6. Prawa własności w gospodarowaniu przestrzenią    55
  1.7. Planowanie przestrzenne w ujęciu prakseologicznym i regulacyjnym    61
  1.8. Podsumowanie    68
  
  2. Gospodarowanie przestrzenią w kontekście paradygmatu rozwoju sustensywnego    71
  2.1. Wprowadzenie    71
  2.2. Koncepcja rozwoju sustensywnego jako współczesnego paradygmatu rozwoju    71
  2.3. Konceptualizacja rozwoju sustensywnego i uwagi dotyczące jego wdrażania    82
  2.4. Konceptualizacja sustensywnego rozwoju w wymiarze przestrzennym i w ujęciu
  terytorialnym    87
  2.4.1. Przestrzeń, terytorium i kapitał terytorialny    87
  2.4.2. Gospodarowanie przestrzenią w ujęciu dynamicznej teorii zasobów (ujęcie zasobowe gospodarki przestrzennej)    92
  2.4.3. Ochrona unikalnych walorów przestrzennych (ujęcie konserwatorskie gospodarki przestrzennej)    95
  2.5. Ład przestrzenny jako cel gospodarowania przestrzenią    96
  2.5.1. Istota ładu przestrzennego – przestrzenna integracja ładów cząstkowych w koncepcji sustensywnego rozwoju    105
  2.5.2. Ład zagospodarowania w różnych skalach przestrzennych    110
  2.5.3. Wskaźniki ładu przestrzennego (trwałego, zrównoważonego rozwoju przestrzennego)    115
  2.5.3.1. Wskaźniki ładu przestrzennego w systemie statystyki publicznej w Polsce    116
  2.5.3.2. Propozycja zbioru wskaźników ładu przestrzennego    119
  
  3. Teoretyczno-konceptualne podstawy planowania przestrzennego    127
  3.1. Wprowadzenie    127
  3.2. Uwagi ogólne dotyczące kształtowania się teorii i praktyki planowania    127
  3.3. Polityka przestrzenna    129
  3.3.1. Polityka przestrzenna i jej cele w relacji do ogólnej polityki rozwoju i innych polityk publicznych    129
  3.3.2. Uwagi dotyczące formułowania celów rozwoju w praktyce planowania strategicznego    144
  3.3.3. Instrumenty polityki przestrzennej    145
  3.3.4. Polityka przestrzenna i planowanie w procesie zarządzania rozwojem jednostek terytorialnych    151
  3.4. Planowanie przestrzenne – przegląd definicji    154
  3.5. Typologia planowania przestrzennego     162
  3.6. Planowanie urbanistyczne a planowanie rozwoju – uwagi terminologiczne    171
  3.7. Przegląd wybranych ujęć przedmiotowych planowania i zarys ich problematyki    176
  3.7.1. Planowanie urbanistyczne    177
  3.7.2. Planowanie rozwoju sieci osadniczej    178
  3.7.3. Planowanie komunikacyjne    179
  3.7.4. Planowanie w ochronie przyrody    181
  3.7.5. Planowanie krajobrazowe    184
  3.8. Funkcje planowania    185
  3.9. Cechy planowania    188
  3.10. Zasady planowania przestrzennego    194
  3.11. Subsydiarność w planowaniu przestrzennym    196
  3.12. Hierarchiczność w systemie planowania przestrzennego     199
  3.13. Elastyczność w planowaniu zagospodarowania przestrzennego    206
  3.14. Formy planowania oraz typy planów zagospodarowania przestrzennego    208
  3.14.1. Formy i typy planowania    209
  3.14.2. Typologia planów i innych instrumentów zagospodarowania przestrzennego    213
  3.15. Techniki planistyczne    217
  3.15.1. Proces planowania i struktura dokumentów planistycznych    217
  3.15.2. Techniki do części analityczno-studialnej planu    220
  3.15.2.1. Diagnozowanie zjawisk przestrzennych    220
  3.15.2.2. Metody prognozowania zjawisk przestrzennych    223
  3.15.2.3. Opracowania ekofizjograficzne    227
  3.15.3. Techniki do części kierunkowej planu    229
  3.15.3.1. Metody scenariuszowe w planowaniu    231
  3.15.3.2. Strefowanie w planowaniu przestrzennym    233
  3.15.3.3. Standardy zagospodarowania przestrzennego    248
  3.15.3.4. Oceny oddziaływania terytorialnego (Territorial Impact Assessment)    258
  3.15.3.5. Strategiczne oceny oddziaływania na środowisko w planowaniu przestrzennym    262
  3.15.3.6. Prognozowanie skutków finansowych i prawnych ustaleń planistycznych    268
  3.15.3.7. Monitoring zagospodarowania przestrzennego i realizacji planów    270
  3.16. Poziomy i obszary planowania przestrzennego oraz planowania rozwoju – konceptualizacja    276
  3.16.1. Planowanie lokalne i miejscowe    277
  3.16.2. Planowanie wielkoprzestrzenne    288
  3.16.2.1. Planowanie regionalne    288
  3.16.2.2. Planowanie krajowe (narodowe)    295
  3.16.3. Planowanie ponadnarodowe    302
  3.16.4. Planowanie transgraniczne    305
  3.16.5. Planowanie w obszarach funkcjonalnych i problemowych     308
  3.16.6. Planowanie na obszarach morskich    319
  3.17. Rola aktów prawa materialnego w kształtowaniu zagospodarowania przestrzennego    323
  3.18. Podsumowanie    325
  
  4. Charakterystyka systemu planowania przestrzennego w Polsce    329
  4.1. Wprowadzenie    329
  4.2. Planowanie przestrzenne na tle organizacji systemu gospodarowania przestrzenią w Polsce    329
  4.3. Charakterystyka systemu planowania przestrzennego obowiązującego w Polsce    332
  4.3.1. Ogólne założenia i zasady systemu planowania przestrzennego w świetle uwarunkowań formalnych i ich ocena    334
  4.3.2. Organizacja systemu planowania przestrzennego w Polsce w ujęciu administracyjnym    341
  4.3.2.1. Planowanie lokalne (gminne)    343
  4.3.2.2. Określanie warunków zabudowy i zagospodarowania terenów    363
  4.3.2.3. Planowanie przestrzenne w obszarze metropolitalnym    374
  4.3.2.4. Planowanie regionalne (wojewódzkie)    377
  4.3.2.5. Planowanie krajowe    386
  4.3.2.6. Obszary funkcjonalne w systemie planowania przestrzennego w Polsce    390
  4.4. Powiązania systemowe w planowaniu zagospodarowania przestrzennego w Polsce w świetle przepisów formalno-prawnych    392
  
  5. Ocena funkcjonowania systemu planowania przestrzennego w Polsce w kontekście paradygmatu sustensywnego rozwoju i rekomendacje    397
  5.1. Wprowadzenie    397
  5.2. Ułomności instytucjonalne systemu planowania przestrzennego w Polsce    398
  5.2.1. Asystemowy charakter planowania przestrzennego    398
  5.2.2. Ograniczenia w koordynacyjnej i regulacyjnej funkcji planowania wielkoprzestrzennego (regionalnego i krajowego)    403
  5.2.3. Problemy planowania lokalnego    405
  5.2.4. Problemy planowania na obszarach funkcjonalnych    410
  5.2.5. Brak standardów zagospodarowania przestrzennego    419
  5.2.6. Integracja planowania przestrzennego i społeczno-gospodarczego    420
  5.2.7. Relacje między planami zagospodarowania przestrzennego a planami ochrony obszarów cennych przyrodniczo i krajobrazowo    421
  5.2.8. Ograniczona instrumentalizacja planów zagospodarowania przestrzennego    427
  5.2.9. Problemy organizacji publicznych służb planowania przestrzennego w Polsce    428
  5.2.10. Ocena systemu planowania przestrzennego – podsumowanie    432
  5.3. Rekomendacje w zakresie usprawnień systemu planowania przestrzennego w Polsce    433
RozwińZwiń