Mity „ziemi obiecanej” w regionalnej literaturze Łodzi. Między grą wyobraźni fikcją literacką a historią

Mity „ziemi obiecanej” w regionalnej literaturze Łodzi. Między grą wyobraźni fikcją literacką a historią

1 opinia

Format:

ibuk

Jolanta Fiszbak przedstawia urozmaicony, nacechowany bogactwem realiów obraz Łodzi. Czytelnik dowiaduje się o dziejach miasta, ludziach, instytucjach, zakładach pracy, karierach i bankructwach, o życiu codziennym mieszkańców, o przybyszach, nacjach zamieszkujących miasto, o obyczajach, trudach życia, rozrywkach. Wiele postaci historycznych i fikcyjnych, scenki rodzajowe, opisy sytuacji, zdarzeń, ich interpretacje, fakty historyczne, polityczne, życie codzienne, relacje międzyludzkie, anegdoty – to wszystko składa się na (…) zawartość faktograficzną.


Katalog mitów, powiązany częściowo z repartycją diachroniczną, stanowi podstawę kompozycji pracy. Tworzy jednocześnie listę motywów dla omawianych utworów. (…) Interesujące są komentarze do zjawisk nazwanych ruchem robotniczym w Łodzi, walk frakcyjnych i związanych z nimi ofiar ludzkich, spostrzeżenia dotyczące natury człowieka, jego psychiki, gonitwy za pieniądzem, jego dążenia do szczęścia w warunkach trudnych, a nawet w skrajnej nędzy. (…)


Owa zmitologizowana perspektywa Łodzi otwiera różne możliwości. Z jednej strony sytuuje ona miasto w atmosferze swoistej baśniowości, a przynajmniej niezwykłości; z drugiej – trafnie nazywa obiegowe przekonania z tym związane. Pani Fiszbak de facto podejmuje dialog z utartymi wyobrażeniami o Łodzi i jej dziejach, ze stereotypami, szukając ich potwierdzenia lub zaprzeczenia w literaturze regionalnej. (…) szuka prawdy o Łodzi i prawdy tej broni. Tak postępuje w przypadku mitu o Łodzi jako „pustyni kulturowej”, cytując fakty, które temu przeczą. (…) Bywa też na odwrót. Inaczej, na przykład, traktuje mit o bezkolizyjnym („pod wspólnym dachem”) współistnieniu trzech, a nawet czterech narodowości w Łodzi. Ów mit, odpowiadający dzisiejszemu duchowi politycznej poprawności, Autorka koryguje, odsłaniając kulisy tej „zgodnej” koegzystencji.


Z recenzji prof. dr. hab. Władysława Sawryckiego


Rok wydania2013
Liczba stron406
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-7525-859-2
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

INNE EBOOKI AUTORA

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wykaz skrótów    7
  Przedmowa    9
  
  1. Mit „ziemi zapomnianej”    31
  
  1.1. Zanim stała się „ziemią obiecaną”. Łódź rolnicza    33
  
  2. Lirnik Łodzi rolniczej w fabrycznym miasteczku    47
  
  2.1. Początki Łodzi przemysłowej    48
  2.2. Wiktor Dłużniewski – piewca Łodzi rolniczej i krytyk Łodzi fabrycznej    60
  2.3. Apoteoza rolniczego miasteczka w gawędzie Paweł Łodzia Kubowicz    64
  
  3. „Byle tylko tkaczem być…” O niezmitologizowanym życiu osadników w fabrycznej Łodzi    79
  
  3.1. Oskar Flatt, miłośnik Łodzi fabrycznej    80
  3.2. Opis miasta Łodzi Oskara Flatta jako źródło wiedzy o początkach Łodzi przemysłowej    82
  3.3. Apoteoza fabrycznego miasteczka w przewodniku Opis miasta Łodzi    86
  3.4. Wiktora Dłużniewskiego Wyprawa do Ameryki    99
  3.4.1. Wyprawa do Ameryki jako oskarżenie stosunków społecznych Łodzi fabrycznej     100
  3.4.2. Wartości poznawcze sztuki Wiktora Dłużniewskiego    107
  
  4. Mit „ziemi obiecanej”    113
  
  4.1. Zmitologizowane szczęście łódzkich milionerów w prozie przełomu XIX i XX wieku     117
  4.2. O poszukiwaniu pierwowzorów literackich łódzkich dorobkiewiczów    140
  
  5. Pod wspólnym dachem. O mitologizowaniu współistnienia różnych narodowości w Łodzi    147
  
  5.1. Kilka uwag o uwarunkowaniach kształtowania się wyobrażeń koegzystencji Polaków, Niemców i Żydów w Łodzi    150
  5.1.1. Niemiecko-polskie animozje w powieści Alfreda Erwina Rennera Deutsche Schicksalswege in Lodz    154
  5.1.2. Relacje polsko-niemieckie i polsko-żydowskie w prozie Walerii Marrené-Morzkowskiej, Wincentego Kosiakiewicza, Władysława Rowiń- skiego oraz Zygmunta Bartkiewicza    156
  5.1.3. Kreacja współistnienia łódzkiej triady narodowościowej w powieści Władysława S. Reymonta Ziemia obiecana    164
  5.1.4. Zdecydowanie osobno. Łódź żydowska w epopei Israela Joshuy Singera Bracia Aszkenazy    175
  5.2. Wybrane wartości utworu Israela Joshuy Singera    192
  5.3. O „czterech kulturach” Łodzi    205
  5.4. Życie różnych nacji na łódzkim bruku w Podróży po Polsce Alfreda Döblina     211
  
  6. Zapomniane mity „ziemi obiecanej”    221
  
  6.1. Mit „złego miasta”    221
  6.2. „Łódź Czerwona” czy „Łódź robotnicza”? O mitologizowaniu walki robotni- ków o godność i równość społeczną    227
  6.2.1. Obrazy nędzy życia robotników w literaturze Łodzi przełomu wieków XIX i XX     232
  6.2.2. Stefana Żeromskiego Róża. Dramat niesceniczny – dramat nie o Łodzi    243
  6.2.3. Obraz walki robotników o własne prawa w polskojęzycznej literaturze Łodzi przełomu XIX i XX wieku    250
  6.2.4. Bunt łódzki w 1892 roku i rewolucja 1905 roku w literaturze Łodzi przełomu XIX i XX wieku    263
  6.2.5. Diagnoza przyczyn klęski ideałów walki o wolność i równość społeczną w powieści Bracia Aszkenazy Israela Joshuy Singera    286
  6.3. Mit pozbawionego radości życia robotników    296
  
  7. Mit Łodzi jako „pustyni kulturowej”    321
  
  Między literaturą – „zwierciadłem życia” a historią – „nauczycielką życia”    355
  Bibliografia    381
  Indeks osób    393
  Zusammenfassung    401
  Od Redakcji    405
RozwińZwiń