POLECAMY
Wydawca:
Format:
ibuk
Pierwsza publikacja, przedstawiająca w sposób syntetyczny historię Litwy, przygotowana po odzyskaniu niepodległości przez ten kraj. Jej autorami są naukowcy, znani i cenieni także w Polsce. Książka prezentuje dzieje ziem litewskich od czasów najdawniejszych, przez okres tworzenia się struktur państwowych, walkę z Krzyżakami i Polakami, sojusze i unie z Polską, aż do Unii Lubelskiej, Konstytucji 3 Maja i upadku państwa polsko-litewskiego. Nowoczesne i obiektywne ujęcie tematu sprawia, że książka jest doskonałym uzupełnieniem podręczników historii Polski. Liczne mapy w tekście. Pozycja przeznaczona jest dla studentów historii, archeologii, filologii polskiej, lituanistyki oraz prawa, dziennikarstwa, nauk politycznych, kulturoznawstwa i europeistyki, ludzi związanych rodzinnie i sentymentalnie z Wileńszczyzną i Litwą, a także osób zainteresowanych dziejami Europy.
Rok wydania | 2007 |
---|---|
Liczba stron | 420 |
Kategoria | Historia powszechna |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-15190-4 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Przedmowa | 11 |
Przedmowa do wydania drugiego uzupełnionego | 12 |
Przedmowa do wydania polskiego | 13 |
CZĘŚĆ I. PRAHISTORIA LITWY | 17 |
Rozdział 1. Pierwotne osadnictwo na obszarze dzisiejszej Litwy (A. Kuncevičius) | 17 |
Warunki klimatyczne | 17 |
Mezolit | 18 |
Rozdział 2. Pierwsi osadnicy na ziemiach Litwy (A. Kuncevičius) | 20 |
Wczesny neolit | 20 |
Przybycie Indoeuropejczyków. Powstanie Bałtów | 23 |
Początki wykorzystywania metali | 24 |
Rozdział 3. Kształtowanie się związków plemiennych Bałtów (I-VI w. n.e.) (A. Kuncevičius) | 27 |
Najstarsze wzmianki o mieszkańcach wschodnich wybrzeży Bałtyku | 27 |
Związki plemienne | 28 |
Rozwój rolnictwa | 29 |
Rozdział 4. Związki plemion bałtyjskich (druga połowa I tysiąclecia n.e.) (A. Kuncevičius) | 31 |
Echa wędrówek ludów | 31 |
Plemiona bałtyjskie | 33 |
Rozpad wspólnoty gromadzkiej | 37 |
Rozdział 5. Litwa w przededniu utworzenia państwa (A. Kuncevičius) | 39 |
Zachodni Bałtowie a Wikingowie | 39 |
Powstanie związku plemion litewskich | 40 |
Rozwój kultury materialnej i duchowej | 41 |
Rozdział 6. Wierzenia dawnych Bałtów (A. Kuncevičius) | 45 |
CZĘŚĆ II. WIELKIE KSIĘSTWO LITEWSKIE OD POWSTANIA PAŃSTWA DO UNII LUBELSKIEJ | 51 |
Rozdział 1. Kształtowanie się państwa (Z. Kiaupa) | 51 |
Ziemie Litwinów i ich sąsiedzi w początkach XIII w. | 51 |
Kontakty z sąsiadami | 52 |
Ziemie litewskie i kunigasi | 54 |
Proces jednoczenia | 56 |
Państwo Mendoga | 57 |
Dlaczego i w jaki sposób dokonywano zjednoczenia? | 57 |
Litwa zjednoczona | 59 |
Koalicja przeciwko Mendogowi i walka z nią | 61 |
Chrzest i sprawy Kościoła katolickiego | 62 |
Królestwo i inne siły polityczne regionu | 64 |
Obszar państwa i jego organizacja w latach 1253-1261 | 66 |
Walki żmudzinów w latach 1253-1261 | 67 |
Mendog i Treniota w latach 1261-1263 | 68 |
Śmierć Mendoga. Postać władcy i jego najbliższe otoczenie | 70 |
Dziedzictwo Mendoga (1263-1282) | 71 |
Treniota (1263-1264), Wojsiełk (1264-1267) i Szwarno (1267-1269) | 73 |
Trojden (1269-1282) | 76 |
Rozdział 2. Litwa za panowania Giedyminowiczów do przyjęcia chrztu (Z. Kiaupa) | 76 |
Społeczeństwo i państwo | 76 |
Rozwój gospodarki i społeczeństwa | 76 |
Więź chłopi i bojarzy | 77 |
Miasta | 79 |
Miasta | 82 |
Ród Giedyminowiczów | 83 |
Polityka dynastyczna | 84 |
Terytorium państwa | 86 |
Organizacja państwa | 87 |
Stolica | 89 |
Naród litewski | 90 |
Granice ziem litewskich | 90 |
Rozwój narodu litewskiego | 90 |
Język litewski | 94 |
Bóstwa, kapłani i świątynie | 94 |
Kontakty z chrześcijaństwem | 96 |
Wojna z Krzyżakami | 98 |
Zakon krzyżacki i pomoc katolickiej Europy | 99 |
Litwa w walce z Krzyżakami | 100 |
Nasilenie walk i ich zasięg | 101 |
Dyplomacja Litwy | 102 |
Wielkie Księstwo Litewskie na ziemiach Rusi | 104 |
Przyłączenie ziem ruskich do Wielkiego Księstwa Litewskiego | 105 |
Społeczeństwo i organizacja ziem ruskich Wielkiego Księstwa Litewskiego | 106 |
Skutki przyłączenia ziem ruskich do Wielkiego Księstwa Litewskiego | 108 |
Rządy Giedyminowiczów. Historia polityczna | 110 |
Pierwsi Giedyminowicze | 110 |
Witenes (1295-1316) | 111 |
Giedymin (1316-1341) | 112 |
Jawnuta (1341-1345) | 116 |
Olgierd (1345-1377) | 117 |
Jagiełło i Kiejstut w latach 1377-1382: konflikt dwóch pokoleń i dwóch opcji politycznych | 122 |
Rozdział 3. Wielkie Księstwo Litewskie w czasach Jagiełły i Witolda (J. Kiaupiene) | 125 |
Panowanie Jagiełły. Umowa w Krewie i chrzest | 125 |
Poszukiwania rozwiązań politycznych | 125 |
Problem chrztu | 126 |
Umowa w Krewie | 127 |
Chrzest i społeczeństwo Wielkiego Księstwa Litewskiego | 128 |
Walka Witolda o władzę | 129 |
Umowa ostrowska | 130 |
Umocnienie się Witolda na tronie Wielkiego Księstwa Litewskiego | 130 |
Sytuacja wewnętrzna państwa. Pozycja Jagiełły i relacje z Witoldem | 130 |
Umowa wileńsko-radomska w 1401 r. | 134 |
Polska sojusznikiem w walce. Od układu saliaskiego do bitwy pod Grunwaldem | 135 |
Wielka wojna | 136 |
Próby rozwiązania problemów powstałychpo bitwie pod Grunwaldem | 138 |
Problem stosunków z Zakonem na soborze w Konstancji | 139 |
Pokój melneaski | 140 |
Europeizacja i chrystianizacja państwa i społeczeństwa | 141 |
Jeszcze raz o chrzcie | 141 |
Chrzest Żmudzi | 142 |
Sytuacja Kościoła katolickiego | 142 |
Następstwa chrztu dla życia państwa | 144 |
Stosunki z Europą | 144 |
Stosunki z Cerkwią prawosławną w Wielkim Księstwie Litewskim | 145 |
Wpływ chrztu na kulturę - pismo i oświata | 146 |
Otwarcie na kulturę europejską | 148 |
Rozwój państwowości | 149 |
Zmiany w organizacji państwa i społeczeństwa | 149 |
Problemy stosunków Wielkiego Księstwa Litewskiego z Polską | 150 |
Kryzys dynastyczny | 151 |
Starania Witolda o koronację | 152 |
Witold i Jagiełło - realizatorzy idei państwowości | 154 |
Rozdział 4. Państwo i społeczeństwo litewskie od czasów Witolda do unii lubelskiej (J. Kiaupiene) | 156 |
Społeczeństwo po panowaniu Witolda | 156 |
Mieszkańcy | 157 |
Struktura terytorialno-administracyjna państwa | 158 |
Struktura zarządzania państwem | 159 |
Religijno-etniczne problemy życia społecznego | 161 |
Struktura społeczeastwa stanowego | 164 |
Więź bojarzy i chłopi | 166 |
Przemiana bojarów - od rycerza w początkach XV w. do handlującego gospodarza w połowie XVI w. | 167 |
Przemiana chłopów - od wolnego gospodarza do chłopa paaszczyźnianego | 168 |
Miasta i ich mieszkańcy | 169 |
Warunki powstawania miast | 170 |
Różnorodnosć miast | 172 |
Miasta samorządne | 173 |
Rozszerzanie się samorządu miast | 174 |
Wilno - stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego | 175 |
Religie i Kościoły | 175 |
Rozpowszechnianie się katolicyzmu i problem synkretyzmu | 176 |
Kontakty z prawosławiem | 177 |
Początek reformacji i przyczyny jej powodzenia | 178 |
Kultura średniowieczna czy renesansowa? | 180 |
Nowinki kulturowe w początkowym okresie szerzenia się katolicyzmu | 180 |
Kultura średniowieczna | 184 |
Kontakty z Europą w okresie renesansu i reformacji. Modernizacja kultury | 185 |
Sytuacja etnolingwistyczna | 187 |
Nowe społeczeństwo w XVI w. | 189 |
Wzrost politycznego i społecznego znaczenia bojarstwa | 189 |
Latopisy i teorie o pochodzeniu Litwinów - wyrażanie świadomości etnopolitycznej | 190 |
Statuty litewskie. Początki prawodawstwa litewskiego | 193 |
Rozdział 5. Historia polityczna Wielkiego Księstwa Litewskiego przed zawarciem unii lubelskiej (J. Kiaupiene) | 197 |
Giedyminowicze stają się Jagiellonami | 197 |
Wielki książę litewski Świdrygiełło (1430-1432) | 197 |
Przewrót państwowy. Wielki książę litewski Zygmunt Kiejstutowicz (1432-1440) | 200 |
Wielki książę litewski Kazimierz Jagiellończyk (1440-1447) | 204 |
Suwerenność Wielkiego Księstwa Litewskiego a idea jagiellońska | 207 |
Wielki książę litewski Aleksander (1492-1506). Wielkie Księstwo Litewskie między Moskwą a Polską | 211 |
Tworzenie państwa stanowego. Unia Wielkiego Księstwa Litewskiego z Polską | 214 |
Rada Panów Wielkiego Księstwa Litewskiego i polityka dynastyczna wielkiego księcia | 214 |
Znaczenie Moskwy w historii politycznej Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI w. | 217 |
Sprawy magnatów i bojarów oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego i Polski a postawa Zygmunta Augusta | 218 |
Morze Bałtyckie w historii Wielkiego Księstwa Litewskiego. Przyłączenie Inflant | 221 |
Próby zreformowania państwa | 224 |
Unia lubelska. Koniec dynastii Giedyminowiczów | 227 |
CZĘŚĆ III. WIELKIE KSIĘSTWO LITEWSKIE W OKRESIE RZECZPOSPOLITEJ OBOJGA NARODÓW W LATACH 1569-1795 | 233 |
Rozdział 1. Kraj i ludzie (Z. Kiaupa) | 233 |
Stare i nowe problemy po unii lubelskiej | 233 |
Istota aktu unii lubelskiej | 233 |
Pierwsze interregnum i wybory króla. Artykuły henrykowskie | 234 |
Wielkie Księstwo Litewskie za panowania Stefana Batorego (1576-1586) | 237 |
Wybór Zygmunta III Wazy | 240 |
Czasy pokoju i lata wojny | 241 |
Obszar i granice Wielkiego Księstwa Litewskiego po unii lubelskiej | 242 |
Ludność | 243 |
Kierunki rozwoju gospodarczego i społecznego | 246 |
Znaczenie wojen | 248 |
Szlachta i jej państwo | 251 |
Szlachta i magnaci | 251 |
Naród szlachecki - fenomen etnopolityczny | 253 |
Władca Rzeczypospolitej i wielki książę litewski | 255 |
Władza centralna Wielkiego Księstwa Litewskiego w ramach Rzeczpospolitej Obojga Narodów | 256 |
Sejm Rzeczpospolitej a Wielkie Księstwo Litewskie | 259 |
Zjazdy Główne Wielkiego Księstwa Litewskiego - pozostałość dawnego sejmu | 262 |
Sejmiki szlacheckie | 263 |
Prawa i równośc szlachty | 263 |
Władza i konflikty wewnątrz magnaterii. Konfederacje | 264 |
Polityka zagraniczna Wielkiego Księstwa Litewskiego | 265 |
Problem polityki zagranicznej Wielkiego Księstwa Litewskiego po unii lubelskiej | 265 |
Stosunki Wielkiego Księstwa Litewskiego z sąsiadami | 267 |
Europa Zachodnia i Wielkie Księstwo Litewskie | 269 |
Rozdział 2. Narody, wierzenia, kultura (J. Kiaupiene) | 272 |
Religie i wierzenia | 272 |
Reformacja | 273 |
Kontrreformacja | 275 |
Unia kościelna w Brześciu | 277 |
Schyłek tolerancji | 278 |
Życie kulturowe w okresie walk ideologicznych | 280 |
Duch polemik | 280 |
Oświata i nauka | 283 |
Czas stagnacji. Kultura w drugiej połowie XVII w. i pierwszej połowie XVIII w. | 285 |
Procesy etnopolityczne i etnolingwistyczne w Wielkim Księstwie Litewskim | 287 |
Polonizacja życia społecznego | 288 |
Język litewski w życiu publicznym | 288 |
Litewskojęzyczni poddani Prus | 290 |
Centrum kultury litewskiej | 290 |
Germanizacja | 291 |
Rozdział 3. Zarys dziejów politycznych Wielkiego Księstwa Litewskiego od Zygmunta III Wazy do Augusta III (Z. Kiaupa) | 293 |
Próby utrzymania silnego państwa: Zygmunt III Waza i Władysław IV Waza | 293 |
Zygmunt III Waza (1587-1632). Rzeczpospolita i Wielkie Księstwo Litewskie | 293 |
Wojny Zygmunta III Wazy i Wielkie Księstwo Litewskie | 297 |
Władysław IV Waza (1632-1648) | 300 |
Kryzys: Jan Kazimierz (1648-1668) | 303 |
Wojny z Kozakami, Rosją i Szwecją | 303 |
Wielkie Księstwo Litewskie w ostatnich latach panowania Jana Kazimierza | 307 |
Przedłużający się kryzys państwa | 309 |
Michał Korybut Wiśniowiecki (1669-1673) | 309 |
Jan III Sobieski (1674-1696) | 311 |
August II na tronie Rzeczpospolitej (1697-1733). Wojna domowa w Wielkim Księstwie Litewskim | 315 |
Rzeczpospolita i Wielkie Księstwo Litewskie w wojnie północnej | 318 |
Sejm Niemy (1717) i jego następstwa | 320 |
Dojrzewanie do reform: August III (1733-1763) | 322 |
Rozwój społeczny i polityczny Wielkiego Księstwa Litewskiego w Rzeczpospolitej Obojga Narodów (1588-1763) | 325 |
Rozdział 4. Reformy i upadek państwa (1764-1795) (J. Kiaupiene) | 329 |
Wydarzenia lat 1764-1772 i pierwszy rozbiór Rzeczpospolitej | 329 |
Interregnum | 330 |
Wybory króla | 330 |
Próby wprowadzenia reform | 331 |
Konfederacje w Radomiu i Barze | 331 |
Pierwszy rozbiór Rzeczpospolitej w 1772 r. | 333 |
Rzeczpospolita między pierwszym a drugim rozbiorem. Lata reform (1773-1791) | 333 |
Międzynarodowa pozycja Rzeczpospolitej | 333 |
Programy reform wewnętrznych | 334 |
Rada Nieustająca | 335 |
Reforma oświaty i nauki. Komisja Edukacji Narodowej | 336 |
Od dualizmu państwowego do jedności | 337 |
Sejm Czteroletni (1788-1792) | 338 |
Konstytucja 3 maja a Wielkie Księstwo Litewskie | 340 |
Ostatnie lata Rzeczpospolitej | 342 |
Konfederacja targowicka. Rozbiór państwa w 1793 r. | 342 |
Powstanie w 1794 r. Rozbiór i upadek państwa w 1795 r. | 344 |
Rozdział 5. Historyczne dziedzictwo Wielkiego Księstwa Litewskiego: blaski i cienie (J. Kiaupiene) | 347 |
Przegląd badań | 352 |
Historia Wielkiego Księstwa Litewskiego (Z. Kiaupa) | 356 |
Spis tabel | 379 |
Indeks nazwisk | 380 |