Słowianie

Historia, kultury i języki

1 opinia

Format:

pdf, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

54,64  71,90

Format: pdf

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 71,90 zł (-24%)

Najniższa cena z 30 dni: 43,14 zł  


54,64

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Poza słowiańską przestrzenią kulturową, w wielu ośrodkach akademickich na Zachodzie studia nad polskim językiem, literaturą czy historią prowadzone są zazwyczaj – zarówno na płaszczyźnie naukowej, jak i dydaktycznej – w szerszym nurcie badań slawistycznych. Właśnie z myślą o rozwoju tej specjalności w ramach studiów neofilologicznych na uczelniach włoskich powstało prezentowane kompendium […] Na polskim, par excellence słowiańskim gruncie prezentowana książka nigdy nie będzie mogła aspirować do roli pierwszego i podstawowego źródła wiedzy na temat dziejów naszej części Europy. […] Dla rodzimego odbiorcy ma ona jednak zgoła inną wartość: świeżego, oryginalnego, a jednocześnie holistycznego spojrzenia z zewnątrz, opracowanego przez Autora nie-Słowianina z myślą o równie nie-słowiańskich czytelnikach. Jako taka, stanowić będzie nieoceniony materiał dla specjalistów z zakresu historii historiografii czy też studiów interkulturowych, badających zmieniające się z biegiem dekad i stuleci (lub przeciwnie – z jakiegoś powodu spetryfikowane) wyobrażenia na temat Polski i państw ościennych, zawarte w tekstach twórców i uczonych spoza świata słowiańskiego. Biorąc pod uwagę niebywały sukces wydawniczy i czytelniczy prac brytyjskiego historyka, Normana Daviesa – do którego szkoły historiograficznej prof. Marcello Garzaniti świadomie nawiązuje – należy żywić nadzieję, że z podobnie życzliwym przyjęciem szerszych kręgów polskich odbiorców spotka się ujęcie dziejów i kultury Słowian pióra badacza włoskiego. Z pewnością warto zagłębić się w intelektualny świat Autora, choćby poszukując odpowiedzi na pytania: co o nas i o naszych sąsiadach wiedzą slawiści na Zachodzie, w jaki sposób nas postrzegają i jakie czynniki formują ich wyobrażenia na nasz temat?


Z Przedmowy


Rok wydania2023
Liczba stron568
KategoriaLiteraturoznawstwo
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
TłumaczenieJustyna Groblińska, Katarzyna Kowalik, Aleksandra Makowska-Ferenc
ISBN-13978-83-8331-226-2
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wstęp do wydania polskiego    13
  
  Przedmowa    21
  
  1. Współczesny świat słowiański 25
  1. Kraje słowiańskie na przełomie XX i XXI w.    25
  2. Przestrzeń geograficzna i polityczna świata słowiańskiego    26
  3. Pokrewieństwo języków, tendencje odśrodkowe i przemiany społeczne    35
  4. Literatury słowiańskie a tożsamość narodowa    38
  
  Część pierwsza
  Dawna cywilizacja słowiańska
  
  2. Etnogeneza Słowian 45
  1. Prahistoria Słowian i jej świadectwa    45
  2. Identyfikacja pierwszych cywilizacji słowiańskich ze starożytnymi ludami i grupami etnicznymi    47
  3. Obszar geograficzny pierwszej cywilizacji słowiańskiej    48
  4. Pierwsze świadectwa o Słowianach    54
  
  3. Kultura materialna i kulty pogańskie 57
  1. Cywilizacja rolnicza    57
  2. Wioski i domostwa    58
  3. Rolnictwo    60
  4. Pogańskie wierzenia i kulty    64
  
  4. Organizacja społeczna 73
  1. Wielka rodzina i rod    73
  2. Wspólnota terytorialna i mir Słowian Wschodnich    75
  3. Organizacja plemienna    77
  4. Podział ziem    80
  5. Ewolucja struktur społecznych w epoce historycznej    81
  6. Bunty chłopskie    82
  
  5. Pozycja kobiety 83
  1. Kolektywne użytkowanie ziemi i prawo własności do przydomowego ogrodu    84
  2. Zarządzanie rodziną wielopokoleniową    85
  3. Małżeństwo i system dziedziczenia    86
  4. Małżonkowie i rody, z których się wywodzili    87
  5. Egzogamia i wsie ulicówki    87
  6. Snochactwo    88
  7. Rodzina naturalna i rodzina społeczna    88
  8. Awunkulat    89
  9. Hipoteza ewolucyjna    89
  
  6. Język prasłowiański I 93
  1. Rosnąca sonorność sylaby    98
  2. Monoftongizacja dyftongów z intonacją opadającą    99
  3. Upraszczanie grup samogłoska + spółgłoska nosowa    99
  4. Zanik spółgłosek na końcu sylaby i krótkie samogłoski    100
  5. Grupy or, ol, er, el    100
  6. V- oraz j- protetyczne    103
  
  7. Język prasłowiański II 105
  1. Palatalizacje    105
  2. Pierwsza palatalizacja    105
  3. Druga palatalizacja    106
  4. Upodobnienia    107
  5. Trzecia palatalizacja    107
  6. Połączenie j ze spółgłoską poprzedzającą    108
  7. Połączenie j z następującą po niej samogłoską tylną    110
  8. Prozodia i metryka    110
  9. Apofonia    111
  
  8. Język prasłowiański III 115
  1. Morfologia języka prasłowiańskiego    115
  2. Morfologia rzeczownika    115
  3. Zaimki i przymiotniki    118
  4. Morfologia czasownika    119
  5. Elementy składni    121
  6. Słownictwo języka prasłowiańskiego    121
  
  Część druga
  Akulturacja Słowian
  
  9. Ekspansja i nowe siedziby 127
  1. Awarowie i Słowianie    127
  2. Cesarstwo bizantyńskie i królestwo Franków    130
  3. Słowiańska ekspansja na Bałkanach    131
  4. Wkroczenie Słowian na Półwysep Apeniński    137
  5. Ekspansja Słowian na zachód    138
  6. Ekspansja Słowian na północ i południe    140
  
  10. Słowianie między cesarstwem bizantyńskim i państwem Franków 143
  1. Państwo Franków    143
  2. Cesarstwo bizantyńskie    144
  3. Początki ludności rumuńskiej    144
  4. Reakcja imperiów    146
  5. Rynek niewolników    148
  6. Stosunki między Rzymem a Konstantynopolem    149
  7. Wielkie Morawy i państwo bułgarskie    153
  
  11. Konstantyn-Cyryl, jego wykształcenie i misje 157
  1. Wykształcenie Konstantyna-Cyryla    161
  2. Misje dyplomatyczne    164
  
  12. Konstantyn-Cyryl, Metody i misja wielkomorawska 169
  1. Kariera Metodego    170
  2. Przygotowania do misji wśród Słowian    171
  3. „Bracia Sołuńscy” na Wielkich Morawach i w Panonii    174
  4. Pobyt w Wenecji i w Rzymie    175
  5. Metody arcybiskupem Słowian    178
  
  13. Europa Środkowo-Wschodnia, Bałkany i Europa Wschodnia w IX–X w. 183
  1. Europa Środkowo-Wschodnia między IX a X w.    184
  2. Dziedzictwo Konstantyna-Cyryla i Metodego w pierwszym państwie bułgarskim    185
  3. Dalmacja, Chorwacja Panońska i początki średniowiecznej Serbii    190
  4. Dziedzictwo Konstantyna-Cyryla i Metodego na Słowiańszczyźnie Wschodniej    192
  5. Zachodniosłowiański świat i jego wejście w Christianitas    196
  5.1. Cesarstwo w czasach Ottonów / 5.2. Księstwo Czech / 5.3. Królestwa Polski i Węgier
  
  14. Język staro-cerkiewno-słowiański i alfabety do jego zapisu 203
  1. Wynalezienie alfabetu głagolickiego    203
  2. Głagolica i cyrylica    204
  3. Najstarsze zabytki głagolickie i cyrylickie    212
  
  15. Język staro-cerkiewno-słowiański a język cerkiewnosłowiański 215
  1. Język cerkiewnosłowiański i jego redakcje    215
  2. Standaryzacja języka cerkiewnosłowiańskiego    219
  2.1. Fonetyka i morfologia / 2.2. Składnia / 2.3. Leksyka
  
  16. Slavia Orthodoxa i Slavia Latina – historia społeczna i polityczna 227
  1. Obszar Slavia Orthodoxa    228
  1.1. Cesarstwo wschodniorzymskie i Konstantynopol / 1.2. Kościoły autokefaliczne / 1.3. Miasto: od Konstantynopola do Moskwy / 1.4. Tradycja monastyczna / 1.5. Slavia Orthodoxa jako „środziemie” między chrześcijańskim Zachodem a islamskim Orientem
  2. Obszar Slavia Latina    234
  2.1. Idea uniwersalizmu i królestwa / 2.2. Zamki i miasta / 2.3. Organizacja i kontrola społeczeństwa / 2.4. Powstanie pierwszych królestw słowiańskich
  3. Tereny na pograniczu obszarów Slavia Orthodoxa i Slavia Latina    241
  
  17. Slavia Orthodoxa i Slavia Latina – kultura 243
  1. Obszar Slavia Orthodoxa    243
  1.1. Chrześcijański Wschód i pluralizm językowy / 1.2. Wierność wobec tradycji / 1.3. Neoplatonizm chrześcijański
  2. Obszar Slavia Latina    251
  2.1. Monolityczność łaciny / 2.2. Odrodzenie antyku / 2.3. Ponowne odkrycie myśli Arystotelesa
  3. Punkty wspólne i wzajemne uprzedzenia    256
  
  18. Slavia Orthodoxa i Slavia Latina – kwestia języka literackiego 259
  1. Obszar Slavia Orthodoxa    260
  1.1. Język cerkiewnosłowiański i nowożytne języki słowiańskie / 1.2. Redakcje języka cerkiewnosłowiańskiego: starobułgarska, staroserbska i staroruska / 1.3. Język cerkiewnosłowiański – relacje między poszczególnymi redakcjami / 1.4. Funkcje języka cerkiewnosłowiańskiego i powstanie języków narodowych / 1.5. Narodziny językowej polityki narodowej
  2. Obszar Slavia Latina    267
  2.1. Łacina a dziedzictwo kultury klasycznej i chrześcijańskiej / 2.2. Narodziny literatur w językach narodowych / 2.3. Zagadnienie języka literackiego / 2.4. Stosunek języków narodowych do łaciny – dwa języki, jedna kultura
  3. Dziedzictwo kulturowe Słowian w epoce współczesnej    272
  
  Część trzecia
  Udział Słowian w tworzeniu Europy
  
  19. Średniowieczne państwa słowiańskie – obszar Slavia Orthodoxa (XI–XV w.) 277
  1. Świat bizantyński – „śródziemie” między Wschodem i Zachodem    277
  2. Ostatnie najazdy ze Wschodu    278
  3. Ekspansja świata łacińskiego    280
  4. Kryzys władzy cesarskiej i powielanie bizantyńskiego modelu politycznego    281
  5. Monastycyzm słowiański    281
  6. Renesans bizantyński (XI–XII w.)    283
  7. Kryzys Rusi Kijowskiej    285
  8. Przełomowy wiek XIII    288
  8.1. Rozpad cesarstwa bizantyńskiego / 8.2. Najazdy Mongołów / 8.3. Księstwa ruskie
  9. Jesień wschodnioeuropejskiego średniowiecza (XIV–XV w.)    297
  9.1. Podbój Bałkanów przez Turków Osmańskich / 9.2. Moskwa i uwolnienie się Rusi spod jarzma Mongołów/Tatarów / 9.3. U źródeł konfliktu polsko-rosyjskiego
  
  20. Obszar Slavia Orthodoxa między azjatyckim Wschodem i europejskim Zachodem 309
  1. Bogomilizm    309
  2. Bizantyński hezychazm    312
  3. Upowszechnienie hezychazmu i drugi wpływ południowosłowiański    315
  
  21. Słowiańskie państwa w średniowieczu. Obszar Slavia Latina (XI–XV w.) 323
  1. Wspólna podroż – kształtowanie się świata zachodniego    323
  2. Cesarz i papież    323
  3. Chrystianizacja i germanizacja    326
  4. Tworzenie się średniowiecznych państw (XI–XIII w.)    328
  4.1. Królestwo Czech / 4.2. Królestwo Polskie / 4.3. Królestwo Węgier
  5. Miasta i kultura    330
  6. Krucjaty północne – powstanie Prus Wschodnich i Wielkiego Księstwa Litewskiego    332
  7. Integracja w świecie zachodnim i ekspansja na wschód (XIV–XV w.)    334
  7.1. Królestwo Czech / 7.2. Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie / 7.3. Królestwo Węgier
  
  22. Jan Hus i ruch husycki 343
  1. Dynastia Luksemburgów i Czechy    343
  2. Nowe warstwy społeczne, reforma religijna i świadomość narodowa w Czechach    343
  3. Prekursorzy ruchu husyckiego    345
  4. Jan Hus i reforma Kościoła    346
  5. Potępienie i śmierć Husa na stosie podczas soboru w Konstancji    347
  6. Czeska reakcja: liga utrakwistów i radykalni husyci w Taborze    348
  7. Reakcja i rozwój    349
  8. Modele kulturowe i korzenie społeczne    350
  
  23. Humanizm i renesans na wschodnim wybrzeżu Adriatyku 353
  1. Obszar Istrii i Dalmacji od średniowiecza do czasów nowożytnych    353
  1.1. Wczesne średniowiecze (VI–X w.) / 1.2. Późne średniowiecze (XI–XV w.) / 1.3. Dalszy rozwój historyczny
  2. Odrodzenie studia humanitatis na obszarze Adriatyku    356
  3. Miasta i humanizm w Dalmacji    358
  3.1. Dubrownik / 3.2. Split / 3.3. Inne miasta i wyspy Dalmacji
  4. Dalmatyński humanizm i literacki język chorwacki    363
  
  24. Humanizm, renesans i reformacja na obszarze słowiańskim 365
  1. Odnowa przy jednoczesnym spojrzeniu w przeszłość    366
  2. Obszar czeski i łużycki    368
  3. Obszar naddunajski i adriatycki    372
  4. Obszar polsko-litewski    374
  5. Rozwój języków narodowych i kształtowanie się świadomości narodowej    377
  
  25. Moskwa – nowy Konstantynopol i trzeci Rzym 379
  1. Bizantyński model „symfonii władz” w Rosji – wielki książę i metropolita    379
  2. Sobór ferrarsko-florencki    380
  3. Upadek Konstantynopola i jego konsekwencje dla Europy Wschodniej    381
  4. Ruchy millenarystyczne    382
  5. Idea Moskwy jako trzeciego Rzymu    385
  6. Rola monastycyzmu i Kościoła rosyjskiego    386
  7. Umocnienie się i ekspansja Cesarstwa Rosyjskiego    391
  8. Spuścizna „trzeciego Rzymu” w nowożytnej i współczesnej Rosji    393
  
  Część czwarta
  Umocnienie się Słowian w Europie nowożytnej i współczesnej
  
  26. Barok i kontrreformacja w krajach słowiańskich 397
  1. Wojny religijne i Czechy    397
  2. Państwo polsko-litewskie, Moskwa a kwestia ukraińska    398
  3. Zagrożenie tureckie    402
  4. Ekspansja katolicyzmu i pedagogiczne dzieło jezuitów    405
  5. Kontrola nad kulturą i jej ideologiczne wykorzystanie    408
  6. Kultura barokowa    410
  7. Komunikacja literacka    415
  
  27. Modernizacja i sekularyzacja państw słowiańskich 419
  1. Ancien regime i nowe wyzwania w Europie Środkowo-Wschodniej, Europie Wschodniej oraz na Bałkanach    419
  2. Silny, lecz podzielony świat germański    420
  3. Kryzys Imperium Osmańskiego    423
  4. Rosja Piotra Wielkiego    424
  5. Zmiany na terenach słowiańskich    427
  6. Rozbiór państwa polsko-litewskiego    427
  7. Habsburgowie i Słowianie    428
  8. Rosja i Bałkany    429
  9. Poważne zmiany kulturowe: reforma edukacji    432
  
  28. Wieki Słowian 437
  1. Kształtowanie się świadomości narodowej    437
  2. Narodziny ruchów narodowych    440
  3. Rozpad starego porządku, światowy konflikt, rewolucja rosyjska    441
  4. Druga wojna światowa i Europa po Jałcie    446
  5. Realny socjalizm i jego kryzys    448
  6. Narody słowiańskie po 1989 r.    451
  
  29. Myśl słowiańska między XIX a XX w. 455
  1. Od tożsamości etnicznej do przebudzenia narodowego    455
  2. Austroslawizm a narody słowiańskie    458
  3. Zwolennicy Zachodu i słowianofile w Rosji    462
  4. Rosyjski panslawizm i jego wpływ na świat słowiański    463
  5. Słowiańskie braterstwo i jego ideologiczne wykorzystanie w XX w.    466
  
  30. Podstawy i metody slawistyki 469
  1. Studia slawistyczne    469
  2. Poszukiwanie korzeni kulturowych i podejście porównawcze    471
  3. Kluczowe zagadnienia slawistyki    474
  4. Rola badań historiograficznych    476
  5. Możliwe perspektywy badawcze    478
  
  Zakończenie    483
  
  Bibliografia    485
  
  Aneks 1. Chronologia    515
  
  Aneks 2. Tabele morfologiczne języka staro-cerkiewno-słowiańskiego    547
RozwińZwiń