Pierwszy polski przekład klasycznego dzieła XX-wiecznej estetyki muzyki Petera Kivy’ego "The Sound Sentiment" (1989), zawierającego oryginalną wersję "The Corded Shell" (1980) i wzbogaconego o dodatkowe rozdziały napisane w odpowiedzi na dyskusję, jaka toczyła się na temat emocjonalizmu.

Autor przedstawia ekspresję muzyczną oraz problemy związane z jej rozumieniem, odwołując się do filozofii, historii muzyki i muzykologii. Analizuje poglądy w spektrum emotywizmu muzycznego w sposób odpowiadający wymaganiom dyskursu filozoficznego. Omawiając przykłady muzyczne, prezentuje się jako słuchacz i miłośnik muzyki, któremu zależy na zachowaniu ścisłości i dążeniu do odkrycia roli, jaką pełnią emocje w estetyce muzycznej. Kivy proponuje stanowisko kognitywizmu emocjonalnego, które zakłada rozpoznawanie emocji w muzyce bez jednoczesnego wywoływania emocji w słuchaczu oraz bez przypisywania emocji kompozytorowi. Postulując podobieństwo między pewnymi elementami muzyki (np. konturem melodii) a cechami kulturowymi (np. gestami ludzkimi) związanymi z wyrażaniem emocji, wskazuje na różnicę między ekspresją jako wyrażaniem uczuć a szczególną ekspresywnością, którą można przypisać muzyce.

Publikacja Petera Kivy’ego zmieniła na zawsze dyskusję na temat muzyki i wskazała drogę następnym badaczom nie tylko w obszarze filozofii anglosaskiej, ale i w najszerzej pojętej światowej estetyce muzycznej i filozofii muzyki.

Z radością przyjęłam wiadomość o dokonaniu przekładu jednej z najważniejszych prac we współczesnej filozofii muzyki. To od tej książki rozpoczęła się światowa kariera amerykańskiego myśliciela Petera Kivy’ego, patrona muzycznego formalizmu, jednego z najbardziej prominentnych przedstawicieli filozofii analitycznej. Sam filozof wspominał, że gdy w 1976 roku jego kariera utknęła w martwym punkcie, postanowił zająć się fascynującą go barokową teorią emocji, wokół której zbudował projekt książki The Corded Shell, wydanej przez Princeton University Press w 1980 roku. I właśnie ta książka uczyniła z Kivy’ego jednego z najczęściej cytowanych filozofów sztuki. (Z recenzji dr hab. Anny Chęćki, prof. Uniwersytetu Gdańskiego)

*********

Sound Sentiment. An Essay on the Musical Emotions, including the complete text of The Corded Shell

The first Polish translation of Peter Kivy’s The Sound Sentiment (1989), a classic of the 20th century musical aesthetics, which contains the original version of The Corded Shell (1980) and additional chapters written in response to the debate concerning emotionalism. The author explores music expression and the problems related to its understanding, with reference to philosophy, history of music and musicology. Kivy advocates music cognitivism, which involves recognizing emotions in music without arousing emotions in the audience and without attributing emotions to the composer.

*********

Peter Kivy (1934-2017) – profesor Rutgers University, redaktor „Journal of Aesthetics and Art Criticism”, nagrodzony Deems Taylor Award of ASCAP za "The Corded Shell" autor ponad 30 książek z dziedziny filozofii sztuki, estetyki i filozofii muzyki, autorytet w dziedzinie współczesnej filozofii muzyki, filozof analityczny, miłośnik muzyki i literatury. W 2015 roku ukazała się w Polsce publikacja zatytułowana "Peter Kivy i jego filozofia muzyki", zawierająca tłumaczenie fragmentów różnych prac autora innych niż "The Corded Shell".

Dr hab. Małgorzata A. Szyszkowska (ORCID 0000-0003-1783-256X) – od roku 2019 roku adiunkt w Kolegium Nauk Humanistycznych i Języków Obcych Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie.

• estetyka
• expression
• Peter Kivy
• filozofia muzyki
• emocjonalizm
• philosophy of music
• emotionalism
• ekspresja
• aesthetics