Dzieje kultury europejskiej. Renesans

1 opinia

Format:

epub, mobi, pdf, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

129,00

Format: epub, mobi, pdf

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa:

Najniższa cena z 30 dni: 64,50 zł  


129,00

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Tom Renesans kontynuuje fascynującą podróż poprzez dzieje kultury europejskiej! Autor wprowadza Czytelnika w świat znanej, a także zaniedbanej dotąd wiedzy o odrodzeniu. Oprócz literatury, sztuki, muzyki, filozofii i edukacji, tła religijnego, politycznego i ekonomicznego, opisuje ubiory, obyczajowość i kulinaria epoki. Nie zapomina o ciemnych stronach renesansu, takich jak prostytucja, antysemityzm, działalność inkwizycji, demoralizacja kręgów świeckich i kościelnych, a także podnosi role związanego z tym wybuchu reformacji.
Książka jest autorską interpretacją epoki, w której nie zaniedbuje się tradycyjnej wiedzy i podstawowych opracowań renesansu, ale także sięga się po źródła mało znane lub ignorowane, w wielu wypadkach nie tłumaczone na język polski, otrzymane dzięki historykom niedocenianych dotąd krajów i kultur. Autor podnosi znaczenie renesansu Rzeczpospolitej doby Jagiellońskiej (w tym Litwy), emigrantów greckich z Bizancjum w inspirowaniu humanistycznych dyskusji filozoficznych, uwzględnia rolę wybitnych pisarek i artystek, opisuje pomijany udział kultury hebrajskiej. Dostrzega dorobek literatury krajów bałkańskich: chorwackich dramaturgów i poetów-petrarkistów, serbskich twórców wyjątkowo pięknej epiki balladowej okresu okupacji tureckiej, która przesłaniem dorównuje polskiej literaturze krzepienia serc okresu zaborów.


Rok wydania2021
Liczba stron780
KategoriaHistoria powszechna
WydawcaWydawnictwo Naukowe PWN
ISBN-13978-83-01-22048-8
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Od autora     15
  Rozdział I RENESANS – NOWA EPOKA CZY KONTYNUACJA ŚREDNIOWIECZA?     21
    Etymologia pojęcia „renesans” – koncepcje Jules’a Micheleta i Jacoba Burckhardta     21
    Chronologia epoki     23
    Miejskie początki i charakter renesansu     25
    Rola handlu z Dalekim Wschodem i jedwabnego szlaku     26
    Nie tylko Florencja     27
    Inter arma non silent musae    28
    Renesans miast północnej Europy     30
  Rozdział II ODKRYCIA GEOGRAFICZNE POSZERZAJĄ EUROPEJSKIE WYOBRAŻENIE ŚWIATA     31
    Portugalczycy wyruszają na ocean     31
    Kolumb w drodze do Indii odkrywa Amerykę     32
    Rzeczywiści i domniemani odkrywcy Ameryki     33
    Odkrycia geograficzne po Kolumbie     35
    Lądowa ekspansja Księstwa Moskiewskiego    37
    Statki epoki odkryć geograficznych     38
    Literatura morskiej i kolonialnej ekspansji     40
  Rozdział III REWOLUCJA KOPERNIKAŃSKA 43
    Astronomia przed Kopernikiem     43
    Życie i dzieło twórcy nowożytnej astronomii     44
    Krytycy i zwolennicy heliocentryzmu    48
  Rozdział IV LITERACKI PRZEDŚWIT RENESANSU     52
    Preumanesimo Padovano    52
    Hiszpańska poezja mester de clerecía     53
    Dante – biografia pod znakiem Beatrycze i Boskiej komedii     54
    Petrarka i petrarkizm     60
    Nie tylko Laura i Beatrycze     64
    Lubieżny Boccaccio     65
    Geoffrey Chaucer i Opowieści kanterberyjskie    67
  Rozdział V HUMANISTYCZNY PRZEŁOM     69
    Odwrót od średniowiecza     69
    Średniowieczna łacina a jej humanistyczny odpowiednik     71
    Miejsce języka greckiego i tradycji helleńskiej     72
    Bractwo humanistów – fratellanza degli umanisti     75
    Cudzoziemscy i rodzimi humaniści w Polsce     82
  Rozdział VI ZAPOMNIANI HUMANIŚCI    89
    Wczesny humanizm Hiszpanii     89
    Emigranci z Bizancjum    96
    Humanizm dalmatyński, czyli chorwacki przyczółek renesansu    105
    Renesansowy dwór Macieja Korwina i okres późniejszy    108
  Rozdział VII REWOLUCJA DRUKARSKA 112
    Droga druku z Azji do Europy     112
    Kopiści manuskryptów się nie poddają    114
    Początki „Galaktyki Gutenberga”    115
    Ekspansja drukarstwa     116
    Drukarstwo Rzeczypospolitej Obojga Narodów    121
    Drzeworyty, miedzioryty i księgi emblematów    127
  Rozdział VIII UNIWERSYTETY, AKADEMIE I NIEZWYKŁE TEATRUM WIEDZY     132
    Uniwersytety – między zachowawczością a postępem    132
    Nowe typy szkolnictwa wyższego – uniwersytety protestanckie i jezuickie     134
    Fundamenty humanizmu i nauki nowożytnej – włoskie akademie     137
    Teatrum wiedzy i pamięci Camillo Delminio     143
  Rozdział IX MYŚL EDUKACYJNA I SPOŁECZNA 147
    Renesansowe idee wychowawcze we Włoszech    147
    Juan Luis Vives – pionier pedagogiki i psychologii     149
    Idee wychowawcze w Niderlandach – tradycje szkoły w Deventer i Erazma z Rotterdamu     151
    Humanistyczne przemiany szkolnictwa w Niemczech     154
    Rabelais, Montaigne i Petrus Ramus podważają średniowieczną edukację we Francji     156
    Początki pedagogiki polskiej     157
    Myśl wychowawcza w Anglii     162
  Rozdział X KONCEPCJE PAŃSTWA I WŁADZY 164
    Echa średniowiecza – wpływy Civitas Dei Świętego Augustyna i Doktora Anielskiego    164
    Idea monarchii Dantego    165
    Defensor Pacis Marsyliusza z Padwy     166
    Renesansowe spory o istotę monarchii i republiki     167
    Książę Machiavellego     169
    De Republica emendanda Andrzeja Frycza Modrzewskiego     171
    Quincunx oraz Policyja Stanisława Orzechowskiego     174
    Francuscy teoretycy państwa i ich szkocki naśladowca     175
    Utopijne idee państwa i miasta    176
  Rozdział XI RENESANSOWE IDEE WOLNOŚCI I GODNOŚCI LUDZKIEJ     181
    Bartolomeo Facio – pionier myśli o ludzkim indywidualizmie    181
    Twórca koncepcji wolności człowieka – Marsilio Ficino     182
    Wolnomyśliciel Pico della Mirandola     183
    Bezbożnik Pomponazzi    186
    Polska myśl renesansowa o wolności i godności ludzkiej     187
  Rozdział XII ŻYDZI W EPOCE RENESANSU     191
    Tereny „wolne od Żydów” i pierwsze getta     191
    Studia hebraistyczne a rozwój europejskiej humanistyki    193
    Chrześcijańskie konwersje i stereotyp Żyda w literaturze renesansu     195
    Paradisus Iudaeorum – Żydzi w Królestwie Polskim i na Litwie     197
  Rozdział XIII EMANCYPANTKI RENESANSU     200
    Querelle de femmes – kobiety pisarki w walce o swoje prawa     200
    „Gdzie tylko rękę położy niewiasta” – artystki renesansu    208
    Mizogini i obrońcy kobiet     211
  Rozdział XIV ROZWÓJ DYSCYPLIN NAUKOWYCH, MYŚLI TECHNICZNEJ, EKONOMICZNEJ I ROLNICZEJ     215
    Paranauka – astrologia    216
    Alchyma – magiczne początki chemii     218
    Paracelsus – między alchemią a medycyną     226
    Pionierzy nowożytnej chirurgii    227
    Krótka historia sekcji zwłok i teatrów anatomicznych    229
    Batalia o postęp medycyny w Hiszpanii    230
    Prekursor epidemiologii Girolamo Fracastoro     232
    Narodziny nowożytnego ziołolecznictwa, botaniki i zoologii     232
    Pionierzy medycyny, ziołolecznictwa i botaniki w Polsce     236
    Inicjatorzy matematyki nowożytnej     240
    Praktycy zastosowań wiedzy technicznej i gospodarczej    243
  Rozdział XV ZMAGANIA JĘZYKÓW NARODOWYCH Z ŁACINĄ     249
    Europejczycy nie gęsi – swe języki mają    249
    Włochy przodują w rozwoju narodowego języka literackiego     252
    Kastylijskie początki języka hiszpańskiego     256
    História da língua portuguesa    257
    Ewolucja języka francien    258
    Our English tung is better     260
    Języki „ucywilizowanych” i „dzikich” Szkotów    262
    Die teütsch Spraach     263
    Języki skandynawskie     265
    Tradice českého jazyka     265
    „Umiej obiecado moje”    267
    Początki refl eksji językowej na Węgrzech     270
    Gramatyki chorwackie i rosyjskie     271
    Językowy i literacki zastój w krajach niewolonych     272
  Rozdział XVI OD EPOSU DO EPIGRAMU – POEZJA ODRODZENIA W JĘZYKACH NARODOWYCH     275
    Epos bohaterski – Boiardo, Ariosto i Tasso     275
    Późny romans rycerski i liryka Hiszpanii    283
    Poezja Portugalii    285
    Od Wielkich Retoryków do Plejady i Szkoły Lyońskiej    286
    Jan Kochanowski i narodziny wysokoartystycznej poezji polskiej    291
    Anglia – Edmund Spenser i Philip Sidney    293
    Poezja krajów celtyckich    294
    Poezja krajów skandynawskich    297
    Niderlandy – pod znakiem Jana van der Noota i Pietera Corneliszoona Hoofta     298
    Na kreteńskim uboczu     299
    Epigramy i anakreontyki    299
  Rozdział XVII GENEZA NOWOŻYTNEJ POWIEŚCI    301
    Nowy typ romansu a księgi rycerskie     301
    Novelliere Bandello     303
    Ewolucja opowieści i romansów dworskich     306
    Powieść eufuistyczna a hiszpańskie estilo culto    310
    Powieść łotrzykowska     312
    Cervantes – el creador de una novela moderna    316
  Rozdział XVIII HISTORIOGRAFIA I LITERATURA PAMIĘTNIKARSKA     324
    Narodziny nowożytnej historiografii we Włoszech     324
    Historiografi a Hiszpanii    330
    Historiadores dos reis de Portugal     333
    Dziejopisowie renesansowej Francji     333
    Historiografi a na Wyspach Brytyjskich    335
    Niderlandzki spór o Batawię     337
    Spadkobiercy Jana Długosza     338
    Pionierzy historiografii niemieckiej     339
    Etnograficzne i teologiczne początki historiografii szwajcarskiej    339
    Historycy Skandynawii    340
    Magyar történészek – dziejopisowie węgierscy     341
    Autobiografie i pamiętniki jako osobiste zapisy dziejów    342
  Rozdział XIX MIĘDZY SATYRĄ A REFLEKSJĄ MORALNĄ 347
    Humaniści a starożytne tradycje satyry    347
    Spór o genezę satyry     348
    Tradycje satyry francuskiej     350
    Zapomniany satyryk szkocki     351
    Korona renesansowej satyry – Pochwała głupoty     352
    Satyra w Polsce    354
    Satyra w Niemczech     355
    Spadek po średniowieczu – moralizatorska i satyryczna literatura plebejska     356
    Rabelais – geniusz komizmu i pionier powieści satyrycznej     358
    Nowy gatunek literacki – esej Montaigne’a i jego kontynuatorzy     360
  Rozdział XX DRAMAT – NAŚLADOWCY POETYKI ANTYCZNEJ ORAZ PRÓBY JEJ SKOJARZENIA Z TEMATYKĄ BIBLIJNĄ 364
    Naśladownictwo i „chrystianizacja” poetyki klasycznej    364
    Dramat klasyczny w Italii     368
    De l’art de la tragedie Jeana de la Taille – a geneza francuskiego dramatu klasycznego     372
    Hiszpania – świeckie pasos i jezuickie fabulae eruditiae    373
    Seneka i Terencjusz jako wzorce dramatu niemieckiego    374
    Tematyka biblijna w klasycznych dramatach niderlandzkich     376
    Słabości dramatu klasycznego w Anglii    378
    Klasyczny protestancki dramat skandynawski    378
  Rozdział XXI TRADYCJA LUDOWO-RELIGIJNA I NOWY TYP DRAMATU SYNKRETYCZNEGO    381
    Wyjątkowy kontekst historyczno-kulturowy genezy dramatu w Hiszpanii i Anglii    381
    Powstanie i rozwój auto sacramentales    382
    Narodziny nowożytnej dramaturgii hiszpańskiej     388
    Nuevo comedia i Lope de Vega    389
    Pod znakiem Gila Vicenta – „portugalskiego Plauta”     392
    Dramat angielski epoki Tudorów i Jakuba I     394
    Geniusz Szekspira     395
    Dramat elżbietański poza Szekspirem     397
    Początki dramatu w krajach celtyckich    401
    Dramat nieklasyczny we Francji    403
    Ludowe tradycje dramatu niemieckiego    403
    Klasyczne pęta nieklasycznego dramatu włoskiego     404
    Początki dramatu skandynawskiego     405
    Niedoceniany dramat dalmatyński     406
    Zapomniany dramat kreteński    407
    Erudycyjne i protestanckie akcenty dramatu węgierskiego     407
  Rozdział XXII TEATR – ARCHITEKTURA, URZĄDZENIA I ORGANIZACJA SPEKTAKLU, AKTORZY I WIDOWNIA     408
    Ewolucja budynku teatralnego we Włoszech     408
    Hiszpańskie corrales     412
    Teatry elżbietańskiej Anglii     413
    Francja – korty jeu de paume i Hôtel de Bourgogne     415
    Ewolucja scenografi i i urządzeń technicznych     416
    Kompanie teatralne     418
    Menedżerowie, dramatopisarze i technika gry aktorskiej    422
    Kobiety w teatrze renesansowym     423
    Stroje aktorów    424
    Charakter i organizacja przedstawień     425
    Krytyka i zakazy przedstawień teatralnych     426
    Teatr w teatrze     427
    Początki teatru i dramatu w Polsce     428
  Rozdział XXIII ARCHITEKTURA I URBANISTYKA RENESANSU     431
    Charakter nowego stylu    431
    Wiodąca rola Rzymu i Florencji    435
    Wielcy architekci, ich traktaty i realizacje     437
    Architektura renesansowa poza Włochami     440
    W kręgu dynastii Jagiellonów    449
  Rozdział XXIV DOPEŁNIENIA ARCHITEKTURY – OGRODY I ARRASY     455
    Giardino rinascimentale    455
    Ogrody renesansowe w Polsce    458
    Tapiserie – „piktorialne medium swego czasu”     459
  Rozdział XXV MALARSTWO I RZEŹBA WŁOSKIEGO RENESANSU 466
    Niezwykłe dzieło Vasariego     466
    Sztuka przezwycięża średniowieczne tradycje     466
    Odkrywcy starożytności w rzeźbie i malarstwie    469
    Ghiberti i Donatello – pełnia odrodzeniowej rzeźby     472
    Pionierzy perspektywy i postęp techniki malarskiej     473
    Badacze anatomii i erotyka w sztuce     475
    Poprzednicy i rówieśnicy gigantów sztuki     478
    Giganci malarstwa i rzeźby renesansu     480
  Rozdział XXVI SZTUKA RENESANSOWA POZA ITALIĄ     491
    Malarstwo i rzeźba francuskiego renesansu     491
    Pionierzy złotej epoki malarstwa niderlandzkiego     494
    Odrodzenie w sztuce niemieckiej    499
    Hiszpańskie szkoły artystyczne    502
    Wyłączność tematyki religijnej w malarstwie portugalskim     505
    Anglia – tylko malarstwo miniaturowe    508
    Renesans w sztuce szkockiej     509
    Sztuka odrodzenia w Polsce     510
    Sztuka Dalmacji    511
    Skandynawski obraz kojarzony z… UFO     512
  Rozdział XXVII MUZYKA RENESANSU     513
    Periodyzacja rozwoju muzyki renesansowej     513
    Antyczne inspiracje     514
    Polifonia wyzwala świecki charakter muzyki     516
    Ewolucja instrumentów muzycznych     518
    Drukarstwo nutowe – przełom w popularyzacji muzyki    521
    Rozwój dworskich zespołów muzycznych     522
    Wielkie szkoły i kompozytorzy muzyki tradycji zachodniej     525
  Rozdział XXVIII KULTURA LUDYCZNA EPOKI    538
    Taniec renesansowy     538
    Podręczniki i traktaty choreografi czne    542
    Renesansowe początki tańców polskich    543
    Widowiska plenerowe i początki baletu    545
    Spektakl monarszej pychy – festyn na Polach Złotogłowia     547
    Gry stołowe – szachy, karty, kości    549
    Carnemlevare, czyli karnawał     551
  Rozdział XXIX MECENASI, DWORZANIE I BŁAZNY     559
    Dwory jako ośrodki mecenatu artystycznego     559
    Zanikanie rycerskich ideałów     566
    Geneza pojęcia fair play    569
    Manuały dworskiej etykiety     571
    Błazny i karły     575
  Rozdział XXX RENESANSOWE SZATNIE I SYPIALNIE     581
    Wytworność i rozmaitość ubiorów epoki     581
    Moda kobieca pierwszej fazy renesansu    582
    Moda męska do połowy XVI stulecia     583
    Prawa i regulacje noszenia odzieży     584
    Czarna moda z Hiszpanii    586
    Zderzenie mody zachodniej z tradycją wschodnioeuropejską     587
    Ubiory plebejuszy     590
    Renesansowa sypialnia     591
  Rozdział XXXI LADACZNICE, KURTYZANY I SODOMICI    593
    „Wesołe panie”, czyli charakter prostytucji w okresie renesansu    593
    Polityka miast wobec prostytucji    596
    Dzielnice i domy uciech    596
    Penalizacja i stygmatyzacja prostytucji    600
    Kurtyzany, czyli odrodzenie tradycji antycznych heter    603
    Amor socraticus    609
    Sodomia    611
  Rozdział XXXII W DWORSKIEJ I PLEBEJSKIEJ KUCHNI     613
    Marzenia o sytości     613
    Wystawne uczty    614
    Stół plebejuszy i biedaków – klęski głodu     615
    Cocina renacentista espańola     616
    Cucina e tavola italiane    618
    Cuisine française    622
    Deutsche Kuche    622
    English Cookery    623
    Kuchnia staropolska     624
    Koszerna kuchnia żydowska     625
    Skandinaviskt bord     627
    Potrawy o znaczeniu ponadregionalnym     628
    Trunki i napoje    632
    Kuchnia i kulinaria w sztuce     635
    Piece, sprzęty i naczynia kuchenne     636
    Kultura posiłków, wyposażenie jadalni i stołu    637
  Rozdział XXXIII POPRZEDNICY PROTESTANTYZMU 639
    Wiklef i lollardowie     639
    Czeski przedświt reformacji – Jan Hus, jego poprzednicy i następcy     640
    Jędrzej Gałka z Dobczyna i Pieśń o Wiklefie     642
    Demoralizacja duchowieństwa – wzrost nastrojów prereformacyjnych     642
    Prorok reformacji – Savonarola    643
    Mantuanus – zapomniany prekursor reformacji    646
  Rozdział XXXIV REFORMACJA – RADYKALNE PRZYPOMNIENIE EWANGELII     648
    Marcin Luter i jego tezy    648
    Płomień reformacji ogarnia Niemcy     650
    Erazm z Rotterdamu a reformacja     654
    Ekspansja luteranizmu w Skandynawii    656
    Szwajcaria i Huldrych Zwingli    657
    Jan Kalwin i kalwinizm    657
    Henryk VIII i Kościół Anglii     660
    Początki angielskiego purytanizmu     664
    Szkocja i prezbiterianizm Johna Knoxa    665
    Hugenoci     666
    Reformacja w Polsce     671
  Rozdział XXXV SPOŁECZNE I RELIGIJNE BUNTY STULECI XV I XVI     677
    Dithmarschen – republika chłopska     677
    Anabaptyści, Tomasz Müntzer, wojna chłopska i… polscy Olędrzy     678
    Rebelia niemieckich rycerzy – Ritteraufstan     680
    Dackefejden – rewolta Nilsa Dacke     680
    Powstanie Grutte Piera – ostatni akt niepodległości Fryzji     681
    Antymonarchiczne powstania w Hiszpanii     682
    Pielgrzymka Łaski a szubienica w Tyburn    686
  Rozdział XXXVI KONTRREFORMACJA CZY KATOLICKA REFORMACJA? 687
    Etymologia i zakres terminu     687
    Usiłowania naprawy Kościoła w Hiszpanii     687
    Postanowienia soboru trydenckiego     688
    Societas Iesu i literatura mistyczna     689
    Nieposłuszny teolog i teoretyk ekonomii     693
    Wzajemne okrucieństwa katolików i protestantów     694
    Szataństwa inkwizycji     695
    Pojedynek protestanckich Centuriów i katolickich Annales     700
  Rozdział XXXVII BIBLIE RENESANSU I REFORMACJI    702
    Najstarsze wersje Biblii    702
    Biblie chrześcijaństwa wschodniego     703
    „Niebezpieczne” przekłady w krajach chrześcijaństwa zachodniego     704
    Pionierskie przekłady Biblii w języku hiszpańskim     707
    Katolickie próby nowelizacji przekładów Biblii we Włoszech     708
    Włoskie Biblie protestanckie     710
    Reuchlina krytyka Wulgaty i tekstów patrystycznych     711
    Die Bibel Marcina Lutra     713
    Biblie w Niderlandach     714
    Biblie „Pierwszej Córy Kościoła”     716
    Zmienne losy przekładów Biblii w Anglii     717
    Biblie narodów celtyckich     719
    Biblie słowiańskie i litewskie     720
    Niesłowiańskie Biblie środkowej i wschodniej Europy     726
  Rozdział XXXVIII UBOCZA RENESANSU – POZA OBSZAREM KULTURY ŁACIŃSKIEJ     729
    Inwazja islamu na Bałkanach     729
    Kultura grecka pod panowaniem tureckim     732
    Literatura i sztuka szkoły kreteńskiej     734
    Kultura krajów słowiańskich pod okupacją osmańską    736
    Kraje niesłowiańskie – między Turcją, Rosją a Imperium Habsburskim    749
  Zakończenie RENESANS – ZEPSUTE ŚREDNIOWIECZE, NIESPEŁNIONY SEN CZY NOWOŻYTNY PRZEŁOM?     756
  Skróty stosowane w przypisach    760
  Bibliografia     763
  Indeks nazwisk    772
  Źródła ilustracji    802
RozwińZwiń