POLECAMY
Opracowanie przedstawia propozycję nowego ujęcia prawa – odwołującego się do klasycznej filozofii dialogu oraz myśli Levinasa. Autorka zrekonstruowała i poddała interpretacji dwa znaczenia dialogu:
znaczenie ugruntowane w greckim dia-logosie oraz
znaczenie dialogu rozumianego jako istotna relacja międzyludzka.
Oba stanowią podstawę rozważań nad bliskością i odmiennością hermeneutycznego, komunikacyjnego i dialogicznego ujmowania prawa, które przenosi nas na grunt jednego z najbardziej palących problemów filozoficznoprawnych, mianowicie relacji między etyką i prawem. Prawo w tej perspektywie jest porządkiem zapośredniczającym relację etyczną, porządkiem, który tę relację zmienia i sprowadza na inny poziom. Przyjęty przez autorkę pryzmat pozwala na tworzenie koncepcji prawa komplementarnej wobec obszarów dociekań nad prawem wywodzących się z nurtu komunikacyjnego i hermeneutycznego.
Adresaci:Publikacja jest przeznaczona dla prawników naukowo zajmujących się teorią i filozofią prawa, filozofów specjalizujących się w myśli politycznej i społecznej, etyków, fenomenologów. Zainteresuje także prawników praktyków, którzy poszukują głębszego zakorzenienia prawa i wywodzą z tej wiedzy konsekwencje dla praktyki. Będzie stanowić cenną lekturę uzupełniającą dla studentów prawa i filozofii oraz doktorantów.
Rok wydania | 2019 |
---|---|
Liczba stron | 404 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Wolters Kluwer Polska SA |
ISBN-13 | 978-83-8160-793-3 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wprowadzenie | str. | 13 |
Część pierwsza | |
Rekonstrukcyjno-krytyczna analiza filozoficznych źródeł dialogicznej koncepcji prawa | |
Rozdział I | |
Zapośredniczenie. Prekoncepcja dialogu. Korelacja | str. | 33 |
1. Wstępna refleksja nad pojęciem zapośredniczenia | str. | 33 |
2. Analiza pojęcia zapośredniczenia w filozofii Hegla | str. | 37 |
2.1. Założenia ontologiczne i epistemologiczne | str. | 37 |
2.2. Pojęcie zapośredniczenia w dialektycznej teorii świadomości | str. | 39 |
2.3. „Człowiek jest rozmową, która go od wewnątrz buduje” | str. | 48 |
2.4. Pojęcie zapośredniczenia w Heglowskich Zasadach filozofii prawa (Kilka relewantnych ustaleń na temat prawa dokonanych przez Hegla) | str. | 50 |
2.5. Konkluzje | str. | 52 |
3. Feuerbacha prekoncepcja dialogu | str. | 52 |
4. Pojęcie korelacji w późnej myśli Cohena. Inny (Reah) | str. | 56 |
Rozdział II | |
Rekonstrukcja i interpretacja dwu znaczeń dialogu | str. | 61 |
1. Dialog jako rozmowa oraz dialog w ujęciu ontologicznym i etycznym | str. | 61 |
1.1. Zagadnienie dialogu w europejskiej myśli filozoficznej – identyfikacja problemu | str. | 61 |
1.2. Dialog jako rozmowa | str. | 65 |
1.2.1. Uwagi wstępne | str. | 65 |
1.2.2. Dialektyka rozmowy | str. | 69 |
1.2.3. Wnioski | str. | 75 |
1.3. Dialog jako relacja dialogiczna | str. | 76 |
2. Filozofia dialogu jako egzystencjalizm żydowski | str. | 87 |
2.1. Egzystencjalistyczny charakter filozofii dialogu | str. | 87 |
2.2. Źródłowość judaizmu dla filozofii dialogu | str. | 91 |
3. Rosenzweigowski i Buberowski model dialogu | str. | 95 |
3.1. Franz Rosenzweig – kierunek: poza ontologię! | str. | 95 |
3.2. Buberowski model dialogu | str. | 104 |
3.2.1. Dialog inspirowany chasydyzmem i filozofią życia | str. | 104 |
3.2.2. Zasada antropiczna – centralna kategoria filozofii dialogu | str. | 107 |
3.2.3. Między bezpośredniością a zapośredniczeniem | str. | 122 |
4. Człowiek jako istota dramatyczna | str. | 123 |
5. Symetria jako cecha konstytutywna dialogu Buberowskiego a asymetryczność spotkania w ujęciu Levinasowskim | str. | 129 |
6. Metaforyka filozofii dialogu i inne aspekty języka dialogistów | str. | 134 |
Rozdział III | |
Europejska tradycja filozoficzna ujmowania podmiotowości a podmiotowość na gruncie filozofii dialogu i myśli Levinasa (uchwycenie przełomu dialogicznego) | str. | 140 |
1. Filozoficzna tradycja ujmowania podmiotowości | str. | 140 |
1.1. Indywiduacja Kartezjańskiego cogito | str. | 141 |
1.2. Intensyfikacja indywidualności i wolności – monada | str. | 142 |
1.3. Podmiotowość i inność w znaczeniu Kantowskim | str. | 144 |
1.4. Fichte – konstytucja intersubiektywności | str. | 146 |
1.5. Intersubiektywność sztuki rozumienia według Schleiermachera | str. | 147 |
1.6. Ja transcendentalne w filozofii Husserla. Koncepcja intersubiektywności. Konstytuowanie innego jako monady | str. | 149 |
1.7. Hermeneutyka fenomenologiczno -egzystencjalna Martina Heideggera | str. | 151 |
1.8. Podmiot dialogu psychoanalitycznego | str. | 156 |
2. Podmiotowość na gruncie filozofii dialogu | str. | 158 |
3. Fluktuacje pojęcia podmiotowości w filozofii Emmanuela Levinasa | str. | 160 |
4. Poza dekonstrukcję podmiotu – podmiot po zwrocie dialogicznym | str. | 169 |
Rozdział IV | |
Etyczność dialogu | str. | 175 |
1. Tytułem wstępu: o wcielaniu zasady dialogicznej przez Martina Bubera | str. | 175 |
2. Etyczny charakter relacji międzyludzkich – etyka oparta na wrażliwości | str. | 178 |
2.1. „Etyka już sama przez się jest pewną optyką...” | str. | 178 |
2.2. Relacja, która ma naturę mowy | str. | 185 |
2.3. Twarz Innego | str. | 189 |
2.4. Wrażliwość | str. | 198 |
2.5. Odradek | str. | 202 |
3. Jeśli twarz jest medium komunikacji... – przeciw wojnie i przemocy | str. | 204 |
4. Dialog w świetle etyki troski | str. | 212 |
4.1. Logos i eros w symbolice jaźni – kilka słów wprowadzenia | str. | 212 |
4.2. Etyka oparta na trosce. Ku etycznemu podmiotowi relacyjnemu | str. | 213 |
Rozdział V | |
Fenomenologiczne podstawy konstruowania dialogicznej koncepcji prawa | str. | 219 |
1. Uwagi wprowadzające | str. | 219 |
2. Wyznaczenie nowych horyzontów fenomenologii. Metoda fenomenologiczna i jej przemiany dokonane przez Heideggera i Levinasa | str. | 222 |
2.1. Heideggera ezystencjalne horyzonty fenomenologii | str. | 222 |
2.2. Transformacja fenomenologii dokonana przez Levinasa | str. | 234 |
Część druga | |
Dialogiczny sposób pojmowania prawa | |
Rozdział I | |
O komunikacyjnym i hermeneutycznym pojmowaniu prawa w odniesieniu do pojęcia dialogu jako rozmowy | str. | 247 |
1. Prawo jako rezultat procesu komunikacyjnego | str. | 248 |
1.1. Znaczenie koncepcji komunikacji społecznej Jürgena Habermasa | str. | 248 |
1.1.1. Językowe zapośredniczenie relacji komunikacyjnej | str. | 248 |
1.1.2. Poznać rzeczywistość społeczną dogłębnie | str. | 252 |
1.1.3. Konsensus osiągany komunikacyjnie | str. | 254 |
1.2. Zakotwiczenie prawa w dyskursie | str. | 256 |
2. Prawo jako rezultat procesu rozumienia | str. | 258 |
2.1. Uwagi wstępne | str. | 258 |
2.2. Dialogiczne aspekty hermeneutyki Hansa -Georga Gadamera | str. | 262 |
2.2.1. Rozumienie jako wymiar bycia | str. | 262 |
2.2.2. Hermeneutyka jako sztuka pytania | str. | 267 |
2.2.3. Pozostaje wciąż kwestią „kim jestem Ja i kim jesteś Ty”? | str. | 271 |
2.3. Zakotwiczenie prawa w dialogu interpretacyjnym | str. | 272 |
2.4. Rozmowa hermeneutyczna z perspektywy filozofii dialogu | str. | 277 |
Rozdział II | |
O dialogicznym sposobie pojmowania prawa w odniesieniu do pojęcia dialogu jako więzi międzyludzkiej / relacji etycznej | str. | 282 |
1. Filozoficzne pytania o naturę i sens prawa / pytanie ontologiczne, teleologiczne i etyczne | str. | 282 |
2. Relacyjność jako punkt wyjścia dla dialogicznej koncepcji prawa – aspekt mowy i języka | str. | 285 |
2.1. Uwagi wstępne | str. | 285 |
2.2. Relacyjność mowy | str. | 287 |
3. Logocentryczny i symetryczny charakter relacji prawnej | str. | 290 |
4. Dialogiczny przełom w stawianiu problemu: prawo a etyka | str. | 296 |
4.1. Wybrane wątki sporu: prawo a etyka | str. | 296 |
4.2. Prawo jako korekta naniesiona na stosunek etyczny | str. | 301 |
Rozdział III | |
Przyczynek do dialogicznej filozofii polityki | str. | 306 |
1. Polityczna sfera życia – uwagi wstępne | str. | 306 |
2. Relacyjność jako filozoficznopolityczny problem badawczy | str. | 309 |
2.1. Dialogiczność wspólnoty politycznej | str. | 309 |
2.2. Relacyjna tożsamość uczestnika „sieci rozmów” a dialogiczne „żywe odniesienie” | str. | 312 |
3. Polityka dialogiczna wobec polityki deliberatywnej | str. | 315 |
3.1. Deliberatywny zwrot w teorii demokracji | str. | 315 |
3.2. Kohabitacja polityczna. Analiza etycznie ujętej relacyjności z płaszczyzny filozoficznopolitycznej | str. | 319 |
3.3. Normatywne neutralizowanie różnic (postulat demokracji deliberatywnej) | str. | 322 |
3.4. Znaczenie różnicy w życiu społeczeństw. W stronę radykalnego pluralizmu (postulat demokracji dialogicznej) | str. | 324 |
4. Życie z Innym. Polityka segregacji/ polityka gościnności. Głos w dyskusji nad imigracją | str. | 326 |
5. Dialog w przestrzeni społecznej – wybrane myśli Józefa Tischnera | str. | 330 |
Rozdział IV | |
Sprawiedliwość dialogiczna | str. | 333 |
1. Filozoficzna tradycja a oryginalność Levinasowskiego ujęcia sprawiedliwości | str. | 333 |
1.1. Sprawiedliwość jako porządek ontologiczno -polityczny (prawny) i jako etyczny wyraz relacji | str. | 333 |
1.2. Zasada rządząca relacjami społecznymi według Paula Ricoeura | str. | 336 |
1.3. Filozofiaczna tradycja ujmowania sprawiedliwości w perspektywie stanowiska Levinasa | str. | 337 |
2. Sprawiedliwość proceduralna / sprawiedliwość deliberatywna oparta na uznaniu / sprawiedliwość dialogiczna | str. | 341 |
Zakończenie | |
Obszary dalszych badań nad dialogiczną koncepcją prawa. Kilka słów post scriptum | str. | 355 |
Bibliografia | str. | 359 |
Indeks osobowy | str. | 385 |
Indeks rzeczowy | str. | 393 |