INNE EBOOKI AUTORA
-25%
Autor:
Wydawca:
Format:
Książka jest kompleksowym studium zagadnienia obowiązków o charakterze informacyjnym w umowach dotyczących usług finansowych, w szczególności kredytu, ubezpieczenia, poręczenia oraz usług inwestycyjnych. Autor omawia przesłanki, treść oraz skutki naruszenia obowiązków informacyjnych. Wnikliwej analizie poddaje regulacje dotyczące obowiązków ostrzegawczych i doradczych w dziedzinie kredytu konsumenckiego, obrotu instrumentami finansowymi (dyrektywa MiFID), jak również problematykę odpowiedzialności cywilnoprawnej z tytułu naruszenia obowiązków o charakterze informacyjnym.
Omawiane zagadnienia przedstawiono na tle obowiązujących regulacji prawnych, stanowiska polskiej i zagranicznej doktryny prawniczej, a także bogatego orzecznictwa z zakresu umów o usługi finansowe.
Adresaci:
Książka przeznaczona jest zarówno dla praktyków prawa - sędziów, adwokatów, radców prawnych, jak i pracowników naukowych, doktorantów oraz studentów wydziałów prawa, administracji i ekonomii. Zainteresuje też księgowych oraz właścicieli biur rachunkowych.
Rok wydania | 2014 |
---|---|
Liczba stron | 728 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Wolters Kluwer Polska SA |
ISBN-13 | 978-83-264-8535-0 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wykaz skrótów | str. | 17 |
Podziękowania | str. | 23 |
Wprowadzenie | str. | 25 |
Część I | |
Analiza ochrony informacyjnej na gruncie wybranych typów umów o świadczenia finansowe | str. | 55 |
Rozdział I | |
Ochrona informacyjna na gruncie umowy kredytu | str. | 57 |
1. Wprowadzenie. Dogmatyczna kwalifikacja umowy kredytu | str. | 57 |
1.1. Stosunek do umowy pożyczki | str. | 58 |
1.2. Ujęcie kredytu na gruncie regulacji kredytu konsumenckiego | str. | 60 |
1.3. Praktyka bankowa | str. | 60 |
1.4. Typowe ryzyka stron umowy kredytu | str. | 61 |
1.5. Konkluzja | str. | 63 |
2. Przegląd stanowisk praw narodowych w zakresie obowiązków informacyjnych i doradczych kredytodawcy | str. | 64 |
2.1. Prawo francuskie | str. | 64 |
2.1.1. Wprowadzenie | str. | 64 |
2.1.2. Obowiązek ostrzegawczy banku | str. | 66 |
2.1.3. Inne postaci obowiązków banku wobec kredytobiorcy | str. | 77 |
2.1.4. Proceduralny reżim obowiązków banku | str. | 80 |
2.1.5. Sankcja naruszenia obowiązku ostrzegawczego | str. | 82 |
2.1.6. Ocena stanowiska prawa francuskiego | str. | 83 |
2.2. Obowiązki banku oferującego świadczenia inwestycyjne | str. | 84 |
2.2.1. Obowiązek eksploracyjny banku | str. | 85 |
2.2.2. Obowiązek informacyjno-ostrzegawczy o treści produktu | str. | 85 |
2.2.3. Granice obowiązków przedsiębiorstwa inwestycyjnego | str. | 89 |
2.2.4. Obowiązek doradczy wobec inwestora | str. | 90 |
2.2.5. Odpowiedzialność odszkodowawcza wobec inwestora | str. | 91 |
2.2.6. Ocena stanowiska prawa francuskiego | str. | 92 |
2.3. Prawo niemieckie | str. | 92 |
2.3.1. Wprowadzenie | str. | 92 |
2.3.2. Obowiązek informacyjny banku wobec kredytobiorcy | str. | 94 |
2.3.3. Obowiązek doradczy banku wobec kredytobiorcy | str. | 100 |
2.3.4. Obowiązek badania zdolności kredytowej | str. | 101 |
2.3.5. Sankcje naruszenia obowiązków informacyjnych przez bank | str. | 102 |
2.3.6. Ocena stanowiska prawa niemieckiego. Wpływ prawa konsumenckiego | str. | 103 |
2.3.7. Ochrona inwestora na gruncie prawa prywatnego | str. | 106 |
2.3.8. Ocena | str. | 107 |
2.4. Prawo angielskie | str. | 109 |
2.4.1. Wprowadzenie | str. | 109 |
2.4.2. Obowiązek informacyjny i doradczy banku wobec kredytobiorcy | str. | 109 |
2.4.3. Obowiązek lojalności banku wobec klienta. Stosunek powiernictwa | str. | 114 |
2.4.4. Ocena | str. | 118 |
2.5. Stanowisko prawa polskiego w zakresie obowiązków informacyjnych instytucji finansowej | str. | 119 |
2.5.1. Wprowadzenie | str. | 119 |
2.5.2. Ustawa - Prawo bankowe | str. | 120 |
2.5.3. Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego w odniesieniu do ochrony informacyjnej klienta banku i jego krytyka | str. | 123 |
2.5.4. Ochrona informacyjna nabywcy produktów inwestycyjnych (inwestora) | str. | 127 |
2.5.5. Wstępna ocena | str. | 130 |
3. Konstrukcja modelu ochrony informacyjnej klienta usług finansowych w prawie unijnym i polskim | str. | 130 |
3.1. Umowa kredytu | str. | 130 |
3.1.1. Wprowadzenie | str. | 130 |
3.1.2. Ocena formalnego modelu ochrony informacyjnej | str. | 132 |
3.1.3. Krytyka modelu informacyjnego z perspektywy funkcji socjalnej prawa prywatnego | str. | 133 |
3.1.4. Obowiązek udzielenia wyjaśnień na gruncie dyrektywy 2008/48/WE | str. | 135 |
3.1.5. Model odpowiedzialnego udzielania kredytu jako antyteza ochrony informacyjnej | str. | 154 |
3.2. Ochrona informacyjna inwestora w prawie unijnym | str. | 162 |
3.2.1. Wprowadzenie | str. | 162 |
3.2.2. Zakres harmonizacji na gruncie dyrektywy MiFID i jej znaczenie dla prawa prywatnego | str. | 167 |
3.2.3. System obowiązków przedsiębiorstwa inwestycyjnego na gruncie dyrektywy MiFID | str. | 169 |
3.2.4. Przepisy dyrektywy MiFID a dogmatyka prawa narodowego | str. | 235 |
3.2.5. Ocena systemu ochronnego na gruncie dyrektywy MiFID | str. | 237 |
3.2.6. Dyrektywa MiFID a umowy dotyczące produktów finansowych wysokiego ryzyka | str. | 240 |
3.2.7. Nowelizacja dyrektywy MiFID. Dyrektywa MiFID II | str. | 248 |
4. Rozważania ogólne. Model powinnego zachowania banku jako kredytodawcy oraz doradcy klienta | str. | 250 |
4.1. Przydatność konstrukcji umowy bankowej | str. | 256 |
4.1.1. Stan piśmiennictwa i jego ocena | str. | 256 |
4.1.2. Konstrukcja umowy ramowej w prawie unijnym | str. | 260 |
4.2. Treść umowy kredytu jako przesłanka obowiązku informacyjnego | str. | 260 |
4.3. Szczególne zastosowania obowiązku informacyjnego banku | str. | 264 |
4.3.1. Kredyt udzielany w celu restrukturyzacji zadłużenia | str. | 264 |
4.3.2. Kredyty udzielane w walucie obcej | str. | 266 |
4.3.3. Obowiązek odmowy udzielenia kredytu ze względu na ochronę interesów klienta | str. | 268 |
4.4. Obowiązek informacyjny banku w odniesieniu do zamierzonego wykorzystania kredytu | str. | 270 |
4.4.1. Uwagi ogólne | str. | 270 |
4.4.2. Zalecenia banku co do wykorzystania kredytu | str. | 272 |
4.4.3. Determinacja wykorzystania kredytu | str. | 272 |
4.4.4. Problematyka ciężaru dowodu | str. | 277 |
4.4.5. Zagadnienie przypisania kredytodawcy skutków zachowania się pośredników | str. | 278 |
4.5. Obowiązki kredytodawcy w związku z ustawowym prawem kredytobiorcy-konsumenta do odstąpienia od umowy | str. | 280 |
4.6. Kredyt udzielany w celu nabycia instrumentów finansowych | str. | 284 |
4.7. Konflikty interesów a obowiązek informacyjny banku | str. | 288 |
4.7.1. Ocena na gruncie umowy kredytu | str. | 288 |
4.7.2. Perspektywa prawa czynności inwestycyjnych | str. | 290 |
Rozdział II | |
Ochrona informacyjna klienta ubezpieczeniowego | str. | 295 |
1. Potrzeba informacyjna ubezpieczającego | str. | 295 |
2. Ubezpieczenie a inne postaci produktów finansowych | str. | 297 |
3. Stanowisko angielskiego common law. Przydatność kategorii uberrimae fidei | str. | 299 |
4. Wnioski | str. | 303 |
5. Charakter prawny obowiązku ubezpieczyciela | str. | 304 |
6. Formalny model informacyjny w umowie ubezpieczenia | str. | 305 |
6.1. Wprowadzenie | str. | 305 |
6.2. Informacja o świadczeniu ubezpieczeniowym | str. | 307 |
6.3. Umowa ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym | str. | 308 |
6.4. Informacja o ryzyku transakcyjnym - szczególna kategoria prawa ubezpieczeń | str. | 309 |
6.4.1. Treść obowiązku | str. | 309 |
6.4.2. Sankcja naruszenia obowiązku | str. | 311 |
6.5. Ocena stanu ustawowego | str. | 312 |
7. Obowiązek doradczy ubezpieczyciela | str. | 312 |
7.1. Analiza na gruncie dyrektywy 2002/92/WE | str. | 312 |
7.1.1. Obowiązek eksploracyjny pośrednika ubezpieczeniowego | str. | 313 |
7.1.2. Obowiązek doradczy pośrednika ubezpieczeniowego | str. | 315 |
7.1.3. Ocena | str. | 316 |
7.2. Obowiązek doradczy na gruncie implementacji dyrektywy 2002/92/WE | str. | 317 |
7.2.1. Prawo polskie | str. | 317 |
7.2.2. Ustawowy obowiązek doradczy ubezpieczyciela na gruncie ustawy niemieckiej | str. | 319 |
8. Ubezpieczenie jako produkt. Przykłady z orzecznictwa | str. | 327 |
9. Zindywidualizowany model informacyjny w umowie ubezpieczenia - propozycja rozwiązania z perspektywy prawa polskiego | str. | 329 |
9.1. Ubezpieczenia o funkcji odszkodowawczej | str. | 332 |
9.2. Ubezpieczenia o funkcji kapitałowej | str. | 333 |
10. Obowiązki instytucji finansowej jako kontrahenta a status pośredników informacyjnych | str. | 335 |
11. Przydatność idei odpowiedzialności za produkt niebezpieczny w analizie usług finansowych | str. | 337 |
11.1. Prawo unijne i polskie | str. | 338 |
11.2. Stanowisko prawa amerykańskiego - wzmianka | str. | 341 |
11.3. Wnioski | str. | 343 |
11.3.1. Zagadnienie percepcji ryzyka produktu | str. | 343 |
11.3.2. Wada produktu czy niedochowanie standardu zachowania się przez producenta | str. | 344 |
11.3.3. Idea "wad" umowy w dziedzinie usług finansowych - wybrane przykłady z orzecznictwa | str. | 345 |
11.3.4. Konkluzja politycznoprawna | str. | 347 |
Rozdział III | |
Ochrona informacyjna poręczyciela | str. | 349 |
1. Specyfika poręczenia jako typu umowy | str. | 349 |
1.1. Wprowadzenie | str. | 349 |
1.2. Poręczenia altruistyczne a komercyjne | str. | 350 |
1.3. Asymetria informacyjna w umowach poręczenia | str. | 353 |
2. Ujęcie informacyjnej ochrony poręczyciela w wybranych systemach prawnych | str. | 354 |
2.1. Stanowisko prawa polskiego | str. | 354 |
2.2. Ochrona informacyjna poręczyciela z perspektywy prawnoporównawczej | str. | 357 |
2.2.1. Prawo angielskie | str. | 358 |
2.2.2. Prawo francuskie | str. | 384 |
2.2.3. Prawo niemieckie | str. | 410 |
2.2.4. Prawo holenderskie | str. | 424 |
2.2.5. Ochrona poręczyciela na gruncie prawa unijnego | str. | 431 |
3. Teoretyczne uzasadnienie obowiązków informacyjno-doradczych wierzyciela wobec poręczyciela | str. | 433 |
3.1. Perspektywa konstytucyjna | str. | 433 |
3.2. Uzasadnienie instytucjonalne | str. | 435 |
3.3. Zagadnienie nieodpłatności poręczenia | str. | 436 |
3.4. Poręczenie a wyzysk i nieważność czynności prawnej | str. | 437 |
3.4.1. Uniwersalizacja ratio legis art. 388 k.c. | str. | 441 |
3.4.2. Przesłanka "relacji zaufania" na gruncie art. 388 k.c. | str. | 443 |
3.4.3. Ocena na gruncie art. 58 k.c. | str. | 445 |
3.4.4. Określoność nakazu zachowania się adresowanego do wierzyciela | str. | 450 |
3.5. Elementy modelu informacyjnego ochrony poręczyciela | str. | 455 |
3.5.1. Informacja o treści i skutkach umowy poręczenia | str. | 455 |
3.5.2. Obowiązek wierzyciela do nakłonienia poręczyciela, aby zasięgnął niezależnej rady | str. | 458 |
3.5.3. Ocena rozwiązania doradczego | str. | 465 |
3.5.4. Zakres zastosowania modelu doradczego | str. | 466 |
3.5.5. Sankcja naruszenia obowiązku przez wierzyciela | str. | 468 |
3.5.6. Ocena z perspektywy prawa polskiego | str. | 470 |
3.5.7. Ocena modelu kontroli zgodności umowy z zasadami współżycia społecznego | str. | 471 |
3.5.8. Reżym ochronny dla zabezpieczeń rzeczowych | str. | 472 |
Część II | |
Ochrona informacyjna w systemie instrumentów ochronnych w prawie prywatnym | str. | 475 |
Rozdział IV | |
Rozważania o generalizacji obowiązków informacyjnych na gruncie systemu ochrony w prawie prywatnym | str. | 477 |
1. Znaczenie dogmatyki prawa umów w formułowaniu kryteriów obowiązków informacyjnych | str. | 478 |
1.1. Figura uberrimae fidei jako kategoria deskryptywna | str. | 478 |
1.2. Przydatność kategorii powiernictwa jako kryterium obowiązków informacyjnych | str. | 480 |
1.2.1. Doniosłość kategorii powiernictwa na gruncie common law | str. | 480 |
1.2.2. Szczegółowe unormowanie obowiązku informacyjnego powiernika | str. | 484 |
1.2.3. Powiernictwo a undue influence | str. | 487 |
1.2.4. Perspektywa piśmiennictwa polskiego | str. | 490 |
1.3. Stypizowany układ interesów stron jako kryterium obowiązku informacyjnego | str. | 492 |
1.4. Relatywizacja kryterium układu interesów | str. | 495 |
1.4.1. Otwartość koncepcji | str. | 495 |
1.4.2. "Demitologizacja" stadium przedkontraktowego | str. | 499 |
1.4.3. Paradygmatyczna rola umowy sprzedaży w kształtowaniu wzorców argumentacji | str. | 502 |
1.4.4. Wnioski z doktryny niemieckiej | str. | 503 |
1.4.5. Wnioski z doktryny francuskiej | str. | 507 |
1.4.6. Prawo polskie | str. | 508 |
1.4.7. Prawo unijne: dyrektywa 99/44/WE - wzmianka | str. | 512 |
1.5. Przydatność reżimu umowy sprzedaży w dziedzinie usług finansowych | str. | 513 |
1.5.1. Doniosłość instytucji rękojmi | str. | 513 |
1.5.2. Doniosłość przyczynowości braku informacji dla decyzji transakcyjnej | str. | 515 |
1.5.3. Uprzywilejowana pozycja informacyjna sprzedawcy. Caveat emptor | str. | 515 |
1.6. Przedmiot świadczenia stron jako kryterium obowiązków informacyjnych | str. | 518 |
1.7.Losowy charakter umowy jako kryterium obowiązków o charakterze informacyjnym | str. | 519 |
2. Obowiązki informacyjne a system wad oświadczeń woli | str. | 521 |
2.1. Obowiązki informacyjne a błąd | str. | 521 |
2.1.1. Doniosłość obowiązków eksploracyjnych | str. | 521 |
2.1.2. Doniosłość błędu w dziedzinie usług finansowych | str. | 528 |
2.1.3. Przydatność formuły błędu w nowych projektach kodyfikacyjnych | str. | 531 |
2.2. Obowiązki informacyjne a podstęp | str. | 532 |
2.2.1. Wprowadzenie | str. | 532 |
2.2.2. Podstęp jako instytucja ochrony przed deficytem informacyjnym | str. | 535 |
2.2.3. Milczenie jako podstęp | str. | 537 |
2.2.4. Konkluzja | str. | 539 |
2.3. Figura prawna generalnego obowiązku informacyjnego | str. | 540 |
2.3.1. Generalny obowiązek informacyjny jako figura retoryczna | str. | 540 |
2.3.2. Negatywne ujęcie ogólnego obowiązku informacyjnego | str. | 542 |
2.3.3. Krytyczna ocena | str. | 544 |
2.3.4. Obiektywna doniosłość informacji jako przesłanka obowiązku informacyjnego | str. | 547 |
2.3.5. Kryterium dostępu do informacji | str. | 550 |
3. Obowiązek doradczy jako instytucja ogólna prawa umów | str. | 556 |
3.1. Przesłanki obowiązku doradczego | str. | 556 |
3.2. Uzasadnienie obowiązku doradczego | str. | 557 |
3.3. Koszty doradztwa | str. | 559 |
3.4. Ryzyka instytucji doradztwa | str. | 560 |
3.5. Propozycja rozwiązania | str. | 560 |
3.6. Wymóg adekwatności świadczenia umownego jako uzupełnienie obowiązku doradczego | str. | 561 |
4. Instytucja wyzysku i nieważności czynności prawnej jako uzupełnienie ochrony informacyjnej | str. | 564 |
4.1. Wprowadzenie | str. | 564 |
4.2. Uzasadnienie instytucji wyzysku | str. | 567 |
4.3. Przesłanka subiektywna po stronie wyzyskanego | str. | 569 |
4.3.1. Brak doświadczenia na gruncie art. 388 k.c. | str. | 569 |
4.3.2. Wyzysk a lekkomyślność | str. | 573 |
4.4. Przesłanka obiektywna: nieproporcjonalność świadczeń | str. | 574 |
4.5. Doniosłość relacji zaufania na gruncie wyzysku lub nieważności | str. | 581 |
4.6. Niezależna rada udzielona wyzyskanemu jako negatywna przesłanka wyzysku | str. | 582 |
4.7. Nieważność czynności prawnej ze względu na naruszenie obowiązku informacyjnego | str. | 584 |
5. Podział funkcji między judykaturę a legislatywę w statuowaniu instrumentów ochrony informacyjnej | str. | 586 |
Rozdział V | |
Teoretyczne uzasadnienie instytucji obowiązków informacyjnych | str. | 591 |
1. Autonomia woli jako źródło obowiązków informacyjnych | str. | 591 |
1.1. Autonomia jako odpowiedzialność za własne sprawy (negatywny wymiar autonomii) | str. | 593 |
1.1.1. Negatywny wymiar autonomii a obowiązki informacyjne | str. | 593 |
1.1.2. Negatywny wymiar autonomii a idea odpowiedzialnego udzielania kredytu | str. | 596 |
1.2. Autonomia jako dostępność adekwatnych opcji (pozytywny wymiar autonomii) | str. | 598 |
1.2.1. Ryzyko braku zrozumienia przez klienta konstrukcji produktu | str. | 601 |
1.2.2. Altruizm ze strony instytucji finansowej | str. | 602 |
1.3. Konkluzja | str. | 607 |
2. Obowiązki informacyjne a sprawiedliwość umowna | str. | 608 |
2.1. Sprawiedliwość wyrównawcza a sprawiedliwość rozdzielcza | str. | 608 |
2.2. Jednolite ujęcie sprawiedliwości | str. | 612 |
3. Model normatywny kontrahenta w świetle dorobku nauk behawioralnych | str. | 615 |
3.1. Proces nabywania informacji z perspektywy nauk behawioralnych | str. | 615 |
3.2. Ocena i znaczenie zjawisk behawioralnych dla modelu normatywnego klienta instytucji finansowych | str. | 619 |
Rozdział VI | |
Odpowiedzialność z tytułu naruszenia obowiązków informacyjnych | str. | 624 |
1. Wykonanie obowiązku informacyjnego | str. | 624 |
2. Postulaty dotyczące sposobu przekazywania informacji. Postulaty ekonomii informacyjnej | str. | 626 |
2.1. Zasada kooperacji | str. | 627 |
2.1.1. Ilość informacji | str. | 627 |
2.1.2. Jakość informacji | str. | 630 |
2.2. Wymóg wskazania alternatywnego zachowania informacyjnego | str. | 633 |
2.2.1. Istnienie alternatywnych zachowań informacyjnych | str. | 633 |
2.2.2. Posłużenie się standardami empirycznymi | str. | 635 |
2.2.3. Zastrzeżenia wobec powyższych propozycji | str. | 637 |
3. Sankcje naruszenia obowiązków informacyjnych w umowach o usługi finansowe | str. | 637 |
3.1. Adekwatność wzruszalności umowy jako sankcji naruszenia obowiązków informacyjnych | str. | 637 |
3.2. Wymóg przyczynowości naruszenia obowiązku informacyjnego dla decyzji kontrahenta | str. | 640 |
3.3. Ustalenie rozmiaru szkody powstałej wskutek naruszenia obowiązku informacyjnego | str. | 641 |
3.3.1. Stanowisko doktryny niemieckiej | str. | 642 |
3.3.2. Stanowisko prawa angielskiego | str. | 643 |
3.3.3. Ocena z perspektywy prawa polskiego | str. | 645 |
3.4. Rozkład ciężaru dowodu w wypadku naruszenia obowiązków informacyjnych | str. | 658 |
3.4.1. Stanowisko orzecznictwa francuskiego | str. | 659 |
3.4.2. Ułatwienia dowodowe na gruncie prawa niemieckiego | str. | 661 |
3.4.3. Stanowisko prawa polskiego | str. | 665 |
3.4.4. Dowód prawdopodobieństwa wystąpienia szkody. Konstrukcja utraconej szansy | str. | 673 |
3.5. Przyczynienie się poszkodowanego | str. | 682 |
3.6. Narażenie drugiej strony na określone ryzyko | str. | 685 |
3.7. Inne wybrane sankcje naruszenia zindywidualizowanych obowiązków informacyjnych | str. | 686 |
3.7.1. Prawo dostosowania umowy jako sankcja naruszenia obowiązków informacyjnych | str. | 686 |
3.7.2. Prawo wypowiedzenia umowy z tytułu naruszenia obowiązków informacyjnych | str. | 688 |
Podsumowanie | str. | 691 |
Bibliografia | str. | 695 |
Duties of disclosure and advice in contracts relating to financial services (Summary) | str. | 723 |
Indeks rzeczowy | str. | 725 |