POLECAMY
Autor:
Wydawca:
Format:
epub, mobi, ibuk
Duszący, o zapachu kotłowni, lub słodkawo-mdły z wydechów diesli. Wszyscy go znamy: zapach smogu. Zanieczyszczenie powietrza to aktualnie jeden z poważniejszych problemów cywilizacyjnych w naszym kraju. Wiedza o tym zjawisku jest jednak wciąż niewielka.
W niniejszej publikacji Autor prezentuje wszystkie ważne informacje na temat smogu. Przedstawia źródła i rodzaje zanieczyszczeń, ich rozprzestrzenianie się, oraz stan powietrza w Polsce. Wskazuje, w jaki sposób poszczególne substancje zagrażają organizmowi człowieka, ale przede wszystkim rekomenduje sposoby ograniczania smogu – zarówno te prawno-administracyjne, jak i techniczne – ze szczególnym uwzględnieniem kosztów wdrażania poszczególnych metod i analizą ich efektywności.
Warte podkreślenia jest to, że źródła smogu w Polsce, a w konsekwencji sposoby jego zwalczania, są specyficzne dla naszego kraju. Autor postanowił zatem zebrać unikatowe informacje, których nie można odnaleźć w dość obfitej literaturze światowej z tego zakresu.
Książka jest adresowana zarówno do pracowników administracji rządowej i samorządowej, sektora ochrony środowiska, studentów, działaczy organizacji ekologicznych, jak i szerokiego grona Czytelników niezwiązanych zawodowo z problemem smogu, ale nim zainteresowanych.
Pełna znajomość zagrożeń, jakie niesie za sobą smog powinna zaowocować energicznym postępowaniem, mającym na celu eliminację lub przynajmniej znaczne ograniczenie tego zjawiska. Autor umiejętnie i sugestywnie prezentuje sposoby osiągnięcia tego celu.
Prof. dr hab. n. med. Wojciech Mędrala, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
Niniejsza publikacja stanowi cenne źródło rzetelnej i dobrze udokumentowanej wiedzy z zakresu szeroko rozumianej jakości powietrza.
Prof. dr hab. Janusz Gołaś, AGH, Kraków
Czyste powietrze, zieleń, przestrzeń do życia - to sprawy, którymi od lat zajmuję się jako aktywista społeczny. Ta książka pomogła mi jeszcze więcej zrozumieć i jeszcze bardziej upewnić się, że nie można być obojętnym.
Łukasz Maślona, Radny Miasta Krakowa
Pełna znajomość zagrożeń, jakie niesie za sobą smog powinna zaowocować energicznym postępowaniem, mającym na celu eliminację lub przynajmniej znaczne ograniczenie tego zjawiska. Autor umiejętnie i sugestywnie prezentuje sposoby osiągnięcia tego celu.
Prof. dr hab. n. med. Wojciech Mędrala, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
Rok wydania | 2019 |
---|---|
Liczba stron | 310 |
Kategoria | Ekologia i ochrona środowiska |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-20962-9 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wstęp | 11 |
1. Krótka historia smogu | 13 |
1.1. Smog na świecie | 13 |
1.2. Smog w Polsce | 20 |
2. Powietrze i jego przepływy | 25 |
2.1. Miary ilości substancji w powietrzu | 25 |
2.2. Naturalne powietrze, czyli czym powinniśmy oddychać . | 27 |
2.3. Pionowa struktura atmosfery | 30 |
2.4. Bilans energii Ziemi | 32 |
2.5. Planetarna warstwa graniczna i warstwa mieszania | 35 |
2.6. Ruchy powietrza w skali globalnej | 37 |
2.7. Pionowe ruchy powietrza | 39 |
2.7.1. Adiabatyczny gradient termiczny | 39 |
2.7.2. Atmosfera stabilna i niestabilna | 41 |
2.7.3. Stany atmosfery i rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń | 44 |
2.7.4. Charakterystyka inwersji | 47 |
2.8. Poziome ruchy powietrza | 50 |
2.9. Cyrkulacja powietrza w skali lokalnej | 51 |
2.9.1. Wpływ topografii terenu na cyrkulację powietrza | 51 |
2.9.2. Przepływ powietrza w przestrzeniach zabudowanych | 51 |
2.10. Modelowanie propagacji zanieczyszczeń | 59 |
2.11. Identyfikacja źródeł zanieczyszczeń | 62 |
3. Jak powstaje smog? | 64 |
3.1. Źródła naturalne | 66 |
3.1.1. Podział i charakterystyka źródeł naturalnych | 66 |
3.1.2. Wywiewanie z gleb | 70 |
3.1.3. Bioaerozole | 72 |
3.1.4. Stan równowagi | 73 |
3.2. Spalanie paliw | 74 |
3.2.1. Węgiel i węglowodory | 74 |
3.2.2. Gaz ziemny | 76 |
3.2.3. Paliwa płynne | 77 |
3.2.4. Stałe paliwa kopalne | 78 |
3.2.5. Biomasa | 82 |
3.2.6. Podstawy procesu spalania | 84 |
3.2.7. Spalanie paliw gazowych i ciekłych | 88 |
3.2.8. Spalanie węgla | 91 |
3.2.9. Spalanie biomasy | 97 |
3.2.10. Spalanie odpadów | 99 |
3.2.11. Ocena cyklu życia źródeł energii | 100 |
3.2.12. Energia energii nierówna | 102 |
3.2.13. Transport drogowy | 105 |
3.2.13.1. Technologie i normy | 105 |
3.2.13.2. Charakterystyka parku samochodowego | 109 |
3.2.14. Transport morski | 113 |
3.3. Inne antropogeniczne źródła zanieczyszczeń | 114 |
3.3.1. Źródła przemysłowe | 114 |
3.3.2. Źródła poza przemysłem | 119 |
3.4. Zanieczyszczenia wtórne | 123 |
3.4.1. Kwaśne opady | 123 |
3.4.2. Powstawanie ozonu troposferycznego | 124 |
3.4.3. Powstawanie pyłów wtórnych | 126 |
3.5. Wzór Ehrlicha | 130 |
4. Polska specjalność – kocioł węglowy | 132 |
4.1. Rozproszona zabudowa | 132 |
4.2. Kotły i piece | 134 |
4.3. Organizacja procesu spalania paliwa stałego | 136 |
4.3.1. Kocioł zasypowy | 136 |
4.3.2. Spalanie od góry | 137 |
4.3.3. Kocioł retortowy | 140 |
4.3.4. Klasy kotłów | 141 |
4.4. Jak bardzo truje kopciuch? | 143 |
4.5. Jakość węgla | 152 |
4.5.1. Ocena jakości | 152 |
4.5.2. Wzbogacanie węgla | 154 |
4.5.3. Odpady z produkcji węgla | 157 |
4.5.4. Rozporządzenie w sprawie jakości paliw stałych | 160 |
4.6. Koks i błękitny węgiel | 163 |
4.6.1. Koks | 163 |
4.6.2. Błękitny węgiel | 163 |
4.6.3. Roszków – studium przypadku | 166 |
4.7. Odpady w palenisku | 168 |
4.8. Alarm – dodatki poprawiające spalanie | 171 |
5. Charakterystyka zanieczyszczeń powietrza | 174 |
5.1. Rodzaje i grupy zanieczyszczeń | 174 |
5.2. Czas trwania substancji | 177 |
5.3. Zanieczyszczenia gazowe | 178 |
5.3.1. Tlenki węgla | 178 |
5.3.2. Tlenki siarki | 181 |
5.3.3. Związki azotu | 182 |
5.3.4. Ozon troposferyczny | 183 |
5.3.5. Węglowodory i ich pochodne | 184 |
5.3.6. Chlorofluorowęglowodory i ozon stratosferyczny | 186 |
5.4. Aerozole i pyły zawieszone | 187 |
5.4.1. Rozmiary drobin pyłu | 189 |
5.4.2. Ruchy cząstek w powietrzu | 193 |
5.4.2.1. Sedymentacja | 193 |
5.4.2.2. Ruchy Browna | 196 |
5.4.2.3. Uderzanie i przechwytywanie | 197 |
5.4.2.4. Średnica aerodynamiczna | 199 |
5.4.2.5. Wywiewanie cząstek | 200 |
5.4.3. Skład chemiczny pyłu | 201 |
5.4.4. Szczególnie szkodliwe składniki aerozoli | 204 |
5.4.4.1. Benzen | 205 |
5.4.4.2. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) | 205 |
5.4.4.3. Benzo(a)piren | 210 |
5.4.4.4. Dioksyny | 211 |
5.4.4.5. Metale ciężkie | 214 |
5.4.5. Rakotwórczość pyłu | 221 |
6. Wpływ smogu na zdrowie | 222 |
6.1. Skąd wiadomo, że smog szkodzi? | 222 |
6.1.1. Wnioskowanie epidemiologiczne | 222 |
6.1.2. Badania in vitro | 229 |
6.1.3. Badania in vivo na zwierzętach | 230 |
6.1.4. Badania kliniczne z udziałem ludzi | 231 |
6.1.5. Problemy w badaniach toksykologicznych | 232 |
6.2. Wchłanianie i oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza | 233 |
6.2.1. Oddychanie | 234 |
6.2.2. Oddziaływanie zanieczyszczeń i mechanizmy obronne | 236 |
6.3. Dawka i jej skutek | 242 |
6.3.1. Dawka zdeponowana | 242 |
6.3.2. Dawka ostra i dawka przewlekła | 246 |
6.3.3. Zależność dawka – skutek | 247 |
6.3.4. Zależność dawka – skutek dla substancji rakotwórczych | 249 |
6.4. Ocena ryzyka i wyznaczanie norm | 250 |
6.4.1. Ryzyko względne | 250 |
6.4.2. Ocena zagrożenia substancjami nieuznawanymi za rakotwórcze | 251 |
6.4.3. Ocena zagrożenia substancjami uznawanymi za rakotwórcze | 254 |
6.4.4. Ocena zagrożenia na stanowisku pracy | 254 |
6.4.5. Ryzyko skumulowane | 256 |
6.4.6. Wytyczne i normy | 256 |
6.5. O ile smog psuje nam zdrowie? | 258 |
6.5.1. Wpływ smogu na rozwój i zdrowie dzieci | 258 |
6.5.1.1. Ekspozycja prenatalna | 259 |
6.5.1.2. Ekspozycja po urodzeniu | 260 |
6.5.2. Umieralność z powodu smogu | 261 |
6.5.2.1. Umieralność w Polsce | 261 |
6.5.2.2. Międzynarodowe dane o umieralności | 266 |
6.5.3. Wpływ smogu na wybrane narządy | 269 |
6.6. Czy doczekamy się efektu? | 271 |
7. Czym oddycha Polak? | 272 |
7.1. Ocena narażenia | 272 |
7.2. System pomiarów jakości powietrza w Polsce | 273 |
7.3. Średnie narażenie mieszkańców Polski | 277 |
7.3.1. Sposób wyznaczania średnich wartości | 277 |
7.3.2. Paradoks benzo(a)pirenu | 280 |
7.3.3. Niebezpieczne zanieczyszczenia nieujęte w zestawieniu | 284 |
7.4. Narażenie mieszkańców województw | 285 |
7.5. W którą stronę zmierzamy? | 289 |
7.6. Powietrze w Polsce i w Europie | 293 |
7.7. Źródła najbardziej znaczących emisji | 300 |
7.7.1. Bilans emisji | 300 |
7.7.2. Identyfikacja głównych źródeł groźnych zanieczyszczeń | 304 |
8. Jak pokonać smog? | 311 |
8.1. Podstawy strategii walki ze smogiem | 311 |
8.1.1. Miara zagrożenia ze strony poszczególnych substancji | 312 |
8.1.2. Udział źródeł | 315 |
8.1.3. Oszacowanie zagrożenia zdrowia z poszczególnych źródeł | 316 |
8.2. Ile warto na to wydać? | 319 |
8.2.1. Przydatne miary ekonomiczne | 319 |
8.2.2. Społecznie optymalny koszt redukcji zanieczyszczeń | 322 |
8.2.3. Wielkość strat z powodu smogu w Polsce | 323 |
8.3. Główne operacje ograniczania smogu i ich przeciętny koszt całkowity | 324 |
8.3.1. Koszt – ogrzewanie indywidualne | 325 |
8.3.2. Koszt – energetyka i ciepłownictwo | 327 |
8.3.3. Koszt – transport | 327 |
8.3.4. Zestawienie przeciętnych kosztów całkowitych | 328 |
8.4. Plan dla Polski | 329 |
8.4.1. Ogrzewanie indywidualne | 329 |
8.4.2. Energetyka i ciepłownictwo | 336 |
8.4.3. Transport | 337 |
8.4.4. Spodziewany efekt redukcji zanieczyszczeń | 343 |
8.4.5. Pozostałe kategorie | 344 |
8.5. Kto za to zapłaci? | 348 |
8.6. Jak to się robi w Krakowie | 349 |
8.6.1. Gmina Kraków | 349 |
8.6.2. Wojewódzkie uchwały antysmogowe | 351 |
8.7. Bierna ochrona przed smogiem | 353 |
Literatura | 359 |
Skorowidz | 376 |