INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Format:
ibuk
Obszerne administracyjnoprawne studium poświęcone problematyce ekspropriacji, w którym podjęto próbę spojrzenia na nią w sposób całościowy. Pierwsza część pracy dotyczy zagadnień o znaczeniu fundamentalnym, m.in. związku pomiędzy instytucją wywłaszczenia a prawami jednostek, w tym godnością człowieka, odgraniczeniem konstytucyjnie dozwolonego ograniczenia prawa własności od wywłaszczenia, czy relacją pomiędzy konstytucyjną a klasyczną koncepcją wywłaszczenia. Opracowanie, oprócz rozważań o charakterze teoretycznym (druga część pracy), zawiera również szerokie odniesienie do regulacji pozytywnoprawnej, będąc tym samym pomocne również dla praktyków stosowania i tworzenia prawa administracyjnego nie tylko w zakresie wywłaszczeń, ale także norm planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz prawa budowlanego. Przeprowadzone rozważania poparte są licznym orzecznictwem zarówno krajowych, jak i zagranicznych sądów, również konstytucyjnych, a polski system prawny porównany został z rozwiązaniami obowiązującymi w wielu krajach Europy Zachodniej.
Rok wydania | 2018 |
---|---|
Liczba stron | 730 |
Kategoria | Prawo administracyjne |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza |
ISBN-13 | 978-83-232-3302-2 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wykaz skrótów | 11 |
Wprowadzenie | 17 |
Część I WYWŁASZCZENIE A PRAWA JEDNOSTKI | |
Rozdział I DEMOKRATYCZNE PAŃSTWO PRAWNE JAKO GWARANT PRAW I WOLNOŚCI JEDNOSTKI | 33 |
1. Uwagi wprowadzające | 33 |
2. Zasada demokratycznego państwa prawnego sprawiedliwości społecznej jako najwyższy gwarant praw człowieka | 34 |
2.1. Podstawowe założenia zasady demokratycznego państwa prawnego sprawiedliwości społecznej | 34 |
2.2. Zasady pochodne wywodzone z art. 2 Konstytucji RP a wywłaszczenie | 40 |
2.3. Wnioski wstępne | 45 |
3. Prawo własności jako podstawowe prawo człowieka | 47 |
3.1. Wprowadzenie do rozważań | 47 |
3.2. Prawo własności jako prawo instytucja | 48 |
3.3. Prawo własności w EKPC | 49 |
3.4. Prawo własności w orzecznictwie TSUE (ETS) | 56 |
3.5. Prawo własności w ujęciu Konstytucji RP | 66 |
4. Wywłaszczenie jako gwarant ochrony prawa własności | 70 |
4.1. Istota wywłaszczenia | 70 |
4.2. Wywłaszczenie a ograniczenie prawa własności | 75 |
5. Prawo własności i wywłaszczenie w porządkach konstytucyjnych wybranych państw | 88 |
5.1. Niemcy | 88 |
5.2. Francja | 99 |
5.3. Wielka Brytania | 108 |
5.4. Słowacja | 120 |
5.5. Czechy | 131 |
6. Wnioski cząstkowe | 136 |
Rozdział II KLASYCZNA KONCEPCJA WYWŁASZCZENIA | 141 |
1. Klasyczna koncepcja wywłaszczenia | 141 |
1.1. Potrzeba wyodrębnienia klasycznej koncepcji wywłaszczenia | 141 |
1.2. Formowanie się klasycznej koncepcji wywłaszczenia w Polsce (okres międzywojenny) | 143 |
1.3. Współczesna klasyczna koncepcja wywłaszczenia | 159 |
2. Gwarancje praw jednostki w świetle współczesnej klasycznej koncepcji wywłaszczenia | 163 |
2.1. Gwarancje materialne | 164 |
2.1.1. Realizacja celów publicznych | 164 |
2.1.2. Niezbędność wywłaszczenia | 170 |
2.1.3. Wywłaszczanie jak najmniejszej części nieruchomości | 172 |
2.1.4. Wykup pozostałej części nieruchomości | 174 |
2.1.5. Odszkodowanie | 176 |
2.1.5.1. Orzekanie co do zasady o wywłaszczeniu wraz z jednoczesnym ustaleniem odszkodowania | 176 |
2.1.5.2. Zakres obowiązku odszkodowawczego | 177 |
2.1.5.3. Przeznaczenie nieruchomości | 184 |
2.1.5.4. Konsekwencje prawne przesądzenia o charakterze prawnym odszkodowania | 185 |
2.1.5.5. Brak możliwości zrzeczenia się roszczenia o odszkodowanie | 188 |
2.1.6. Niepogarszanie sytuacji gruntów bezpośrednio sąsiadujących | 188 |
2.1.7. Zwrot wywłaszczonej nieruchomości | 192 |
2.2. Gwarancje procesowe | 200 |
2.2.1. Konsensualny tryb pozyskania niezbędnego prawa | 200 |
2.2.2. Jednoetapowość postępowania wywłaszczeniowego | 203 |
2.2.3. Oznaczoność postępowania | 206 |
2.2.4. Obowiązek przeprowadzenia rozprawy administracyjnej | 207 |
2.2.5. Wstrzymanie wykonalności decyzji w sprawie wywłaszczenia w przypadku wniesienia skargi | 209 |
2.2.6. Wyjątkowy charakter niezwłocznego zajęcia nieruchomości | 213 |
3. Modyfikacje współczesnej klasycznej koncepcji wywłaszczenia – wprowadzenie do rozważań | 215 |
4. Wnioski cząstkowe | 225 |
Rozdział III KONSTYTUCYJNA A KLASYCZNA KONCEPCJA WYWŁASZCZENIA | 227 |
1. Uwagi wprowadzające | 227 |
2. Wywłaszczenie w konstytucjach polskich w ujęciu historycznym | 228 |
3. Konstytucyjna koncepcja wywłaszczenia | 229 |
3.1. Forma prawna wywłaszczenia | 229 |
3.2. Cel publiczny | 237 |
3.3. Przedmiot wywłaszczenia | 243 |
3.4. Wysokość odszkodowania a konstytucyjna gwarancja odszkodowania | 246 |
4. Konstytucyjna a klasyczna koncepcja wywłaszczenia – próba syntezy | 257 |
Rozdział IV DONIOSŁOŚĆ PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO DLA INSTYTUCJI WYWŁASZCZENIA | 263 |
1. Uwagi wprowadzające | 263 |
2. Ład przestrzenny i zrównoważony rozwój jako fundament planowania przestrzennego | 266 |
2.1. Ład przestrzenny | 266 |
2.2. Zrównoważony rozwój | 273 |
2.3. System planowania przestrzennego a realizacja zasady ładu przestrzennego i zrównoważonego rozwoju z uwzględnieniem inwestycji celu publicznego | 275 |
3. Partycypacja społeczna a planowanie przestrzenne | 282 |
4. Rola ustawy krajobrazowej oraz ustawy o rewitalizacji w zakresie kreowania ładu przestrzennego i zrównoważonego rozwoju | 285 |
5. Wywłaszczenie nieruchomości a władztwo planistyczne gminy | 288 |
6. Wyłączenie stosowania przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przez tzw. specustawy | 291 |
6.1. Obowiązujące regulacje | 291 |
6.2. Postulaty de lege ferenda w świetle zasady subsydiarności | 303 |
7. Wnioski cząstkowe | 308 |
Część II MODYFIKACJE KLASYCZNEJ KONCEPCJI WYWŁASZCZENIA | |
Rozdział V FORMY PRAWNE WYWŁASZCZENIA | 313 |
1. Uwagi wprowadzające | 313 |
2. Wywłaszczenie ex lege na podstawie ustaw jednorazowych | 315 |
2.1. Wywłaszczenie na podstawie art. 73 ustawy z 13 października 1998 r. Prze-pisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną | 315 |
2.2. Wywłaszczenie na podstawie art. 37a ustawy z 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” | 321 |
2.3. Wywłaszczenie na podstawie art. 8 ustawy z 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw | 324 |
2.4. Inne ustawy jednorazowe | 332 |
2.5. Wywłaszczenie ex lege w Prawie wodnym | 333 |
3. Wywłaszczenie w drodze aktu administracyjnego w tzw. specustawach | 339 |
3.1 Wywłaszczenie w drodze aktu administracyjnego w tzw. specustawach | 339 |
3.2. Konsekwencje prawne wprowadzania zintegrowanych decyzji | 342 |
3.3. Doręczanie zintegrowanych decyzji (prawo do bycia poinformowanym) | 349 |
4. Wywłaszczenie w trybie art. 98 ust. 1 u.g.n. (wywłaszczenie podziałowe) | 358 |
5. Wywłaszczenie w trybie art. 105 ust. 1 i 4 u.g.n. (wywłaszczenie scaleniowo--podziałowe) | 366 |
6. Wywłaszczenie w drodze umowy ekspropriacyjnej | 369 |
6.1. Uwagi wprowadzające | 369 |
6.2. Zwrot nieruchomości nabytych w drodze umowy | 371 |
6.3. Umowa cywilnoprawna jako forma prawna wywłaszczenia | 373 |
7. Wywłaszczenia faktyczne | 380 |
7.1. Uwagi wprowadzające | 380 |
7.2. Wywłaszczenie planistyczne jako rodzaj wywłaszczenia faktycznego | 381 |
7.3. Wywłaszczenie faktyczne w Prawie wodnym | 385 |
7.4. Wywłaszczenie faktyczne w Prawie ochrony środowiska | 392 |
7.5. Wywłaszczenie faktyczne w Prawie geologicznym i górniczym | 397 |
7.6. Wywłaszczenie faktyczne w prawie ochrony zabytków | 397 |
8. Inne rodzaje wywłaszczenia | 402 |
8.1. Wywłaszczenie pośrednie, warunkowe i przez cofnięcie pozwolenia | 402 |
8.2. „Podwójne” wywłaszczenie | 408 |
9. Wnioski cząstkowe | 409 |
Rozdział VI USTALENIE I WYPŁATA ODSZKODOWANIA | 415 |
1. Uwagi wprowadzające | 415 |
2. Ustalenie i wypłata odszkodowania w ustawach jednorazowych | 417 |
2.1. Ustalenie odszkodowania | 417 |
2.1.1. Rozłączność wywłaszczenia i odszkodowania jako zasada | 417 |
2.1.2. Konsekwencje braku obowiązku wydania deklaratoryjnej decyzji z urzędu w sprawie przejścia prawa własności | 419 |
2.1.3. Problemy związane z ustaleniem przedmiotu wywłaszczenia | 423 |
2.1.4. Inne wątpliwości związane ze stosowaniem art. 73 ustawy wprowadzającej reformę z 1998 r. | 427 |
2.1.5. Tryb ustalenia odszkodowania – zasada skargowości | 428 |
2.2. Wypłata odszkodowania | 434 |
2.2.1. Odroczenie w czasie możliwości składania wniosku o odszkodowanie | 434 |
2.2.2. Konsekwencje upływu terminu w sprawie złożenia wniosku o ustalenie i wypłatę odszkodowania (przedawnienie roszczenia odszkodowawczego) | 439 |
2.3. Ocena stosowania wywłaszczenia w ustawach jednorazowych przez państwowe organy kontroli | 447 |
3. Ustalenie i wypłata odszkodowania przy wywłaszczeniu ex lege w Prawie wodnym | 450 |
4. Ustalenie i wypłata odszkodowania w tzw. specustawach | 452 |
4.1. Ustalenie odszkodowania | 452 |
4.1.1. Obligatoryjność odszkodowania | 452 |
4.1.2. Rozłączność wywłaszczenia i odszkodowania jako zasada | 453 |
4.1.3 Moment ustalenia odszkodowania określanego w drodze decyzji | 459 |
4.1.4. Tryb ustalenia odszkodowania – zasada oficjalności 465 | |
4.2. Wypłata odszkodowania | 466 |
4.2.1. Wypłata odszkodowania a moment odjęcia prawa | 466 |
4.2.2. Wypłata odszkodowania a wzruszanie decyzji ustalającej jego wysokość (zaliczka) | 469 |
4.2.3. Wydanie nieruchomości a wypłata odszkodowania | 475 |
4.3. Rygor natychmiastowej wykonalności a ustalenie i wypłata odszkodowania | 477 |
5. Ustalenie i wypłata odszkodowania w ustawie o gospodarce nieruchomościami | 481 |
5.1. Ustalenie i wypłata odszkodowania z tytułu wywłaszczenia podziałowego | 481 |
5.2. Ustalenie i wypłata odszkodowania z tytułu wywłaszczenia scaleniowo--podziałowego | 489 |
5.3. Wywłaszczenie przez ograniczenie prawa | 490 |
5.4. Konsekwencje zawarcia umowy ekspropriacyjnej | 491 |
6. Ustalenie i wypłata odszkodowania przy wywłaszczeniach faktycznych | 492 |
6.1. Wywłaszczenie planistyczne | 492 |
6.2. Wywłaszczenie faktyczne w Prawie wodnym | 496 |
6.3. Wywłaszczenie faktyczne w Prawie ochrony środowiska | 497 |
6.4. Wywłaszczenie faktyczne w prawie ochrony zabytków | 499 |
7. Wnioski cząstkowe | 500 |
Rozdział VII WYSOKOŚĆ ODSZKODOWANIA | 507 |
1. Uwagi wprowadzające | 507 |
2. Wysokość odszkodowania w koncepcjach wywłaszczenia w okresie międzywojennym | 511 |
3. Wysokość odszkodowania we współczesnej klasycznej koncepcji wywłaszczenia | 516 |
4. Zakres obowiązku odszkodowawczego w wybranych krajach europejskich | 525 |
5. Wysokość odszkodowania w ustawach epizodycznych | 542 |
6. Wysokość odszkodowania w specustawach | 546 |
6.1. Zakres obowiązku odszkodowawczego – zagadnienia ogólne | 546 |
6.2. Premia ekspropriacyjna | 550 |
6.3. Zaliczka | 558 |
7. Wywłaszczenie „przedsiębiorstwa” | 559 |
8. Alternatywne sposoby ustalania wysokości odszkodowania | 568 |
8.1. Realizacja inwestycji celu publicznego a potrzeba stworzenia alternatywnego sposobu szacowania wartości nieruchomości | 568 |
8.2. Specyfikacja korytarzy przesyłowych | 570 |
8.3. Ustalenie wysokości odszkodowania przez określenie kwoty bazowej w drodze algorytmu | 572 |
8.4. Zagrożenia stosowania wyceny uproszczonej | 575 |
9. Odszkodowanie przy wywłaszczeniu faktycznym | 579 |
9.1. Wysokość odszkodowania przy wywłaszczeniu planistycznym | 579 |
9.2. Wysokość odszkodowania przy wywłaszczeniu faktycznym w Prawie wodnym | 583 |
9.3. Wysokość odszkodowania przy wywłaszczeniu faktycznym w Prawie ochrony środowiska | 586 |
9.4. Wysokość odszkodowania przy wywłaszczeniu faktycznym w prawie ochrony zabytków | 587 |
10. Wnioski cząstkowe | 587 |
Rozdział VIII ZAGADNIENIA CYWILNOPRAWNE W PRAWIE WYWŁASZCZENIOWYM | 591 |
1. Uwagi wprowadzające | 591 |
2. Charakter prawny odszkodowania z tytułu wywłaszczenia | 591 |
2.1. Poglądy doktryny i orzecznictwa w przedmiocie charakteru prawnego odszkodowania | 591 |
2.1.1. Argumenty przemawiające za publicznoprawnym charakterem odszkodowania | 592 |
2.1.2. Argumenty przemawiające za cywilnoprawnym charakterem odszkodowania | 596 |
2.1.3. Próba syntezy | 600 |
2.2. Przedawnienie roszczenia odszkodowawczego | 607 |
2.2.1. Instytucja przedawnienia – uwagi ogólne | 607 |
2.2.2. Przedawnienie odszkodowania z tytułu wywłaszczenia | 613 |
2.2.3. Stosowanie instytucji dawności w ustawach epizodycznych – uwagi szczegółowe | 623 |
2.3. Zrzeczenie się prawa do odszkodowania | 629 |
3. Elementy cywilnoprawne w klasycznej koncepcji wywłaszczenia | 633 |
3.1. Rokowania jako etap poprzedzający przeprowadzenie formalnego wywłaszczenia | 633 |
3.2. Wywłaszczenie podziałowe i scaleniowe – uzgadnianie wysokości odszkodowania | 637 |
3.3. Umowa ekspropriacyjna | 642 |
3.4. Resztówki | 648 |
3.5. Uprawnienie do żądania zwrotu wywłaszczonej nieruchomości | 652 |
4. Elementy cywilnoprawne w pozostałych rodzajach wywłaszczenia | 653 |
4.1. Wywłaszczenie planistyczne | 653 |
4.1.1. Artykuł 36 u.p.z.p. a plan miejscowy | 653 |
4.1.2. Artykuł 36 u.p.z.p. a decyzja lokalizacyjna i o warunkach zabudowy | 660 |
4.2. Specustawy | 664 |
4.2.1. Uzgodnienie wysokości odszkodowania | 664 |
4.2.2. Zamiana nieruchomości | 667 |
4.2.3. Resztówki | 667 |
4.2.4. Tryb mieszany orzekania w sprawie wysokości odszkodowania | 668 |
5. Wywłaszczenie na rzecz podmiotów prawa prywatnego | 670 |
5.1. Wywłaszczenie na rzecz podmiotu prawa prywatnego w ustawie o gospodarce nieruchomościami | 670 |
5.2. Wywłaszczenie na rzecz podmiotu prawa prywatnego w tzw. specustawach | 671 |
5.3. Dopuszczalność wywłaszczenia na rzecz podmiotu prawa prywatnego w innych krajach | 674 |
6. Wnioski cząstkowe | 676 |
Podsumowanie. Postulaty de lege lata i de lege ferenda | 679 |
Bibliografia | 691 |
Summary. Modifications to the Classic Concept of Expropriation v. the Rights | |
of the Individual | 729 |