Konstytucjonalizm

-33%

Konstytucjonalizm

Od starożytnego Izraela do liberalnego konstytucjonalizmu amerykańskiego

1 opinia

Format:

pdf, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

66,33  99,00

Format: pdf

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 99,00 zł (-33%)

Najniższa cena z 30 dni: 66,33 zł  


66,33

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Konstytucjonalizm. Od starożytnego Izraela do liberalnego konstytucjonalizmu amerykańskiego to oryginalne studium wybranych problemów zachodniej tradycji ustrojowej - od starożytności, poprzez średniowiecze i renesans, po wiek XVIII, ze szczególnym uwzględnieniem tradycji anglosaskiej. Autor analizuje źródła ideowe i rozwiązania instytucjonalne ograniczające rządy arbitralne. Szczególny akcent kładzie na religijne i kulturowe kody myślenia delegitymizujące despotie, a oparte na odrębnych systemach ontologicznych i antropologicznych, tworzących podwaliny porządku konstytucyjnego. Ukazuje systemy ustrojowe w starożytnym Izraelu, Grecji i Rzymie oraz Christianitas jako świat określonych wspólnot moralnych, a także analizuje tragedię Antygeny, pokazującą błędność traktowania dramatu Sofoklesa jako wzoru myślenia antydespotycznego, wykazując ograniczoność kosmologii greckiej dla wykształcenia się takiego sposobu myślenia. Prezentuje oryginalnie podstawy chrześcijańskiej paidei z rolą Logosu-Chrystusa jako zakazu idolatrii władzy państwowej, przechodząc następnie do ustrojów średniowiecznych i ustrojowego paradygmatu nowoczesności, skupiając się szczególnie na liberalnej tradycji angielskiej i amerykańskiej. Publikacja zawiera także znakomitą analizę konstytucjonalizmu nowoczesnego, konfrontację założeń konstytucjonalizmu chrześcijańskiego i liberalnego, pokazując niebezpieczną dla wolności ludzkiej jednowymiarowość tego ostatniego, osadzonego ostatecznie na autokreacji autonomicznego imperialnego podmiotu. Książka stanowi ważny, oryginalny i interdyscyplinarny wkład w rozważania nad źródłami i ewolucją konstytucjonalizmu zachodniego.


Z recenzji prof. drą hab. Kazimierza Barana


Rok wydania2013
Liczba stron692
KategoriaHistoria i nauka prawa
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
ISBN-13978-83-233-3524-5
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

INNE EBOOKI AUTORA

Ciekawe propozycje

Spis treści

  1. Wprowadzenie     13
  
  1.1. Prawo wyższe, konstytucjonalizm, rządy prawa     13
  1.2. Początki zachodniej tradycji rządów prawa wyższego     33
  
  2. Konstytucjonalizm starożytnego Izraela     37
  
  2.1. Yahveh Izraela, koniec fatalizmu historycznego i zakaz idolatrii władzy politycznej     37
  2.1.1. Nadanie Prawa i Przymierze z Bogiem Będącym     37
  2.1.2. Starożytne kontrakty a Prawo Mojżeszowe     39
  2.2. Biblia a realia monarchii Izraela     42
  2.2.1. Prawo Yahveh a problem praktyki ustrojowej     42
  2.2.2. Sankcja religijna a państwo Izraelitów     44
  2.2.3. Lud Prawa i Świątyni     45
  2.3. Prorocy, wyzwania idolatrii a legitymowana wspólnota Izraela     51
  2.4. Koniec amoralnej tyranii kosmosu i amoralnej tyranii politycznej     55
  2.4.1. Religia Izraela a podmiotowość polityczna ludu     55
  2.4.2. Krach struktur doczesnych Izraela i uratowanie depozytu Prawa i Objawienia     60
  2.5. Stworzenie, normatywna pustka natury a zniszczenie idolatrii władzy politycznej     67
  
  3. Konstytucjonalizm starożytnej Grecji     75
  
  3.1. Grecka paideia a świat polityczny jako świat wspólnoty moralnej     75
  3.2. Grecki Nomos – jego cechy i przemiany     78
  3.3. Antygona, nomoi a grecka koncepcja kosmologiczna     83
  3.4. Odrzucenie prawomocności natury a uniwersalistyczny porządek moralny     90
  3.5. Ustrój polityczny, prawo wyższe i jego antydespotyczna rola     93
  3.5.1. Reformy Solona, eunomia i wprowadzenie formalnej równości w prawie    93
  3.5.2. Izonomia jako gwarancja równowagi prawnej i politycznej     100
  3.5.3. Demokracja a cnota obywatelska     104
  3.6. Instytucjonalne zabezpieczenia demokracji jako wspólnoty politycznej     109
  3.6.1. Trybunał Ludowy i specyfika sporów sądowych elit ateńskich     109
  3.6.2. Nomos a psephisma     112
  3.6.3. Graphe paranomon     114
  3.7. Demokracja ateńska i „dobry” ustrój polis – Arystoteles     118
  3.8. Zmierzch myśli greckiej, hellenizm i konsekwencje ustrojowe myśli po-arystotelesowskiej     133
  3.9. Znaczenie konstytucjonalizmu starożytnej Grecji     137
  
  4. Konstytucjonalizm starożytnego Rzymu     141
  
  4.1. Państwo rzymskie i jego wkład w myśl nad prawem wyższym     141
  4.2. Od prawa religijnego lex do ius i lex     142
  4.3. Cyceron o prawie naturalnym i prawie państwa     147
  4.4. Ius civile, ius gentium a poszukiwanie rozumu uniwersalnego     154
  4.5. Procedury kontroli treści prawa w dobie Republiki Rzymskiej     157
  4.6. Dominat, Kodeks Justyniana a kwestia związania imperatora prawem     160
  4.7. Specyfika reskryptów cesarskich jako prawa wiążącego najwyższego prawodawcę     162
  
  5. Konstytucjonalizm średniowiecza – christianitas     165
  
  5.1. Chrześcijańska paideia     165
  5.2. Zwyczaj jako zastane prawo wyższe     169
  5.3. Chrześcijański Logos-Chrystus, sumienie ludzkie a wtórny charakter władzy politycznej     171
  5.4. Państwo Boże św. Augustyna, sacrum i profanum a dychotomia między religią a polityką     176
  5.5. Charakter prawa naturalnego średniowiecza     200
  5.6. Średniowieczna władza monarsza i jej ograniczenia, powstanie „uczonej konstytucji” ius commune     203
  5.7. Prawo naturalne a granice legitymowanej władzy     215
  5.8. Święty Tomasz z Akwinu     225
  5.9. „Sieciowość” christianitas a strukturalne ograniczenia władzy politycznej     232
  5.9.1. Idea frankońskiej monarchii chrześcijańskiej, jej obalenie w okresie sporu o inwestyturę a rządy prawa konkordatu wormackiego     232
  5.9.2. Metoda scholastyczna     240
  5.9.3. Istota władzy feudalnej a prawa jednostki     243
  
  6. Konstytucjonalizm common law     253
  
  6.1. Prawa średniowiecznej Anglii, ich specyfika i rola sądów common law     253
  6.2. Lex terrae a problem legitymacji władzy królewskiej po 1066 r.     254
  6.3. Jurysdykcja królewska i system rytów (writs)     255
  6.4. Sądy monarsze – common law jako źródło prawa Anglii     256
  6.5. Lex terrae jako ograniczenie władzy królewskiej     258
  6.6. Inns of Court jako zaczątek artificial reason     263
  6.7. Jurysdykcje konkurencyjne dla sądów common law: sądy koncyliarne i sądy equity     264
  6.8. Prawodawstwo Parlamentu a suwerenny „rozum prawniczy” common law     265
  6.8.1. Statuty i uznaniowa metoda wykładni     266
  6.8.2. Interpretacja słusznościowa     268
  6.8.3. Orzekanie contra legem i desuetudo ustaw     270
  6.8.4. Doktryna niezależności sądów królewskich a władza monarchy     270
  6.8.5. „Rozum” w orzeczeniach sądów monarszych     272
  6.8.6. Proces Thomasa More’a a obrona „sieciowego” charakteru władzy     276
  6.8.7. „Rozum” u Fortescue, Saint Germaina i Plowdena     279
  
  7. Konstytucjonalizm nowożytny – pierwszy etap rozwoju – Anglia     283
  
  7.1. Nowożytna polityka, doktryna suwerenności monistycznej a ustrój zrównoważony     283
  7.1.1. Jean Bodin a kontynuacja tradycji średniowiecznej     283
  7.1.2. Zmiana paradygmatu i intelektualne zerwanie z dziedzictwem christianitas     287
  7.1.3. Machiavelli i Kartezjusz     290
  7.1.4. Człowiek i państwo bez Boga i chrześcijaństwa według Tomasza Hobbesa     294
  7.1.5. John Locke i próba zbudowania via media liberalizmu     297
  7.1.6. Totalitarna destrukcja i utopia „stanu natury” Rousseau     299
  7.2. Suwerenność, zrównoważona konstytucja i sądy królewskie     306
  7.2.1. „Starożytna konstytucja” Anglii i jej ewolucja     306
  7.2.2. Narodziny nowoczesnej suwerenności a słabość koncepcji ustroju zrównoważonego w czasach Tudorów i Stuartów     308
  7.2.3. Poszukiwanie nowych rozwiązań ustrojowych     314
  7.2.4. Suwerenność a sądy common law w ramach ustroju zrównoważonego     317
  7.3. Suwerenność woli politycznej czy suwerenność prawa? – parlament, monarcha i sądy królewskie w Anglii przed rewolucją 1640–1660     326
  7.3.1. Parlament jako źródło niepodzielnej suwerenności     326
  7.3.2. Spory króla z sądami Common law w kontekście balanced constitution    331
  7.3.3. Poglądy Edwarda Coke’a na rolę judykatury a źródła nowoczesnego Konstytucjonalizmu     337
  7.4. „Rozum prawniczy” common law i „Starożytna Konstytucja” Anglii jako formy prawa wyższego     341
  7.4. Rozum prawniczy – artificial reason i dorobek Edwarda Coke’a     341
  7.5. Coke a konstytucjonalizacja common law     347
  7.6. Wiara w pradawność common law i szczególną pozycję sędziów monarszych jako gwarantów ustroju Anglii i praw Anglików     350
  7.5. Konstytucyjne znaczenie precedensu w sprawie dr. Bonhama     354
  7.5.1. Rozumowanie i argumentacja Coke’a w sprawie Bonhama     354
  7.5.2. Tradycja i nowoczesność w rozumowaniu Coke’a     360
  7.5.3. Ewolucja poglądów Coke’a odnośnie do Parlamentu i roli sądów królewskich     366
  7.5.4. Poglądy sądów królewskich wobec roszczeń o suwerenność     369
  7.5.5. Wkład Coke’a w naukę i praktykę konstytucjonalizmu     371
  7.6. Wpływ sprawy doktora Bonhama na angielskie orzecznictwo i poglądy prawne XVII–XVIII w.     377
  7.6.1. Kontynuacja i porzucenie ratio decidendi sprawy Bonhama w Anglii XVII wieku     377
  7.6.2. Odpowiedzialność Parlamentu w świetle myśli prawno-politycznej epoki rewolucji angielskich     385
  7.6.3. Teorie odpowiedzialności Parlamentu     387
  7.6.4. Myśl Matthew Hale’a i jego polemika z Hobbesem     391
  7.6.5. John Locke i odpowiedzialność Parlamentu     394
  7.6.6. Problem supremacji i odpowiedzialności Parlamentu w XVIII-wiecznej Anglii     396
  7.6.7. William Blackstone a suwerenna władza parlamentu angielskiego     398
  7.6.8. Wigowie, despotia większości parlamentarnej a prawa mniejszości     405
  
  8. Konstytucjonalizm nowożytny – drugi etap rozwoju – Kolonie amerykańskie     409
  
  8.1. Amerykańska droga do nowoczesnego konstytucjonalizmu – geneza sądownictwa konstytucyjnego w koloniach za Atlantykiem     409
  8.2. Tajna Rada jako organ kontroli prawodawstwa i orzecznictwa kolonii     410
  8.3. Precedensowe orzeczenia sądów kolonialnych i ich konsekwencje     413
  8.4. Kontrowersje wokół prawa kolonialnego i jego kontroli     415
  8.5. Sądowa kontrola konstytucyjna prawodawstwa kolonialnego     418
  8.6. Nieformalna kontrola prawa przez opinię publiczną     422
  8.7. Konstytucyjne znaczenie kolonialnych ław przysięgłych     424
  8.8. Specyficzny charakter ław przysięgłych w Ameryce     427
  8.9. Amerykańscy prawnicy, sądy, czas supremacji władzy ustawodawczej     432
  8.10. Spory co do kontroli prawa przez sądy i opinia Jamesa Otisa Jr.     433
  8.11. Inne sprawy dotyczące judicial review sprzed 1776 r. i bezpośredni intelektualny impuls tej instytucji     440
  
  9. Konstytucjonalizm nowożytny – trzeci etap rozwoju: Stany Zjednoczone     447
  
  9.1. Deklaracja niepodległości – prawa naturalne, religia i kultura jako klucze interpretacyjne amerykańskiego porządku konstytucyjnego     447
  9.1.1. Deklaracja niepodległości, kultura common law, bill of equity     447
  9.1.2. Oświecenie amerykańskie, Deklaracja niepodległości a świadomość religijna     458
  9.2. Konstytucjonalizm a dyktatura większości ustawodawczej – lata 1776–1787     474
  9.2.1. Zgoda powszechna, świadomość rozproszonej suwerenności a konstytucja spisana – ograniczenie władzy ustawodawczej     475
  9.2.2. Alternatywny wobec judicial review organ kontroli – Rada Cenzorów     484
  9.2.3. Praktyczna ocena Rady Cenzorów     486
  9.2.4. Incydentalne zastosowanie judicial review w stanach do momentu uchwalenia konstytucji federalnej     487
  9.2.5. Próby teoretycznego uzasadnienia sądowej kontroli konstytucyjności prawa     489
  9.3. Konwencja filadelfijska, konstytucja z 1787 r. i poszukiwanie sądownie chronionego prawa podstawowego     501
  9.3.1. Koncepcja Rady Zmian jako izby rozwagi czy organu kontroli?     502
  9.3.2. Powody odrzucenia projektów powołania Rady Zmian     507
  9.3.3. Konstytucja z 1787 r. a sądowa kontrola konstytucyjności     509
  9.3.4. Antyfederaliści i ich obawy przed nową władzą arbitralną, zalążki judicial activism     522
  9.3.5. Alexander Hamilton i konstytucja 1787 jako fundament budowy federalnego imperium indywidualnych interesów     527
  9.3.6. Poglądy „Brutusa” na naturę proponowanej konstytucji: rozważania o naturze umowy społecznej, koncepcji reprezentacji oraz teorii konsolidacji     530
  9.3.7. Problem reprezentacji i konsolidacji     536
  9.4. Geneza i rola federalnej Karty Praw     539
  9.4.1. Kontekst dziejowy i intelektualny     539
  9.4.2. Zarzuty antyfederalistów i gwarancyjny charakter Karty Praw     542
  9.4.3. Karta Praw jako instrument ochrony przed ustrojem arbitralnym     545
  9.5. IX poprawka: prawa „niewymienione” a prawa naturalne i prawo pozytywne Konstytucji     551
  9.5.1. Złamanie jednolitości aktu konstytucyjnego jako prawa pozytywnego     551
  9.5.2. Common law i purytanizm jako źródła konstytucjonalizmu amerykańskiego     555
  9.5.3. Prawa naturalne jako źródło amerykańskiej religii obywatelskiej     559
  9.5.4. IX poprawka a władza sądownicza     561
  9.5.5. Czym jest konstytucja i kto jest uprawniony do jej interpretacji?     566
  9.5.6. Treść praw „niewyliczonych” z IX poprawki     567
  9.5.7. Liberalizm i ochronna aktywność władzy państwowej w świetle Konstytucji     571
  9.6. Konstytucjonalizm amerykański, zasada rządów prawa wyższego i sądowa kontrola konstytucyjności prawa     577
  9.6.1. Konstytucja jako trwały mechanizm ochronny     577
  9.6.2. Sąd jako arbiter i uzupełnienie prawa pozytywnego Konstytucji, internalizacja prawa konstytucyjnego w społeczeństwie amerykańskim     579
  
  10. Konstytucjonalizm, nowoczesna koncepcja praw podmiotowych a drugi etap nowoczesności – epilog     591
  
  10.1. Pozytywna forma i filozoficzna treść praw podmiotowych – Immanuel Kant i nowa metafizyka     591
  10.2. Liberalne prawa naturalne i autokreacja „ja”     601
  10.3. Konstytucjonalizm liberalny i jego zasadnicza odmienność od konstytucjonalizmu chrześcijaństwa     609
  10.4. Błędne orędzie liberalnego „wyzwolenia”     617
  10.5. Odrzucenie obiektywnej moralności i jej liberalne surogaty     629
  
  Bibliografia     653
RozwińZwiń