Stosunki narodowościowe na Wileńszczyźnie w latach 1920-1939. Wyd. 2

2 oceny

Format:

pdf, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

94,50

Format: pdf

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa:

Najniższa cena z 30 dni: 94,50 zł  


94,50

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Wilno i ziemia wileńska – to teren niezwykle ważny dla polskiej kultury i historii. Istotny i interesujący również z uwagi na swoją wielokulturowość, na wieloetniczność i zróżnicowanie wyznaniowe zamieszkujących tu niegdyś społeczności.
Na tle wielkich wydarzeń dziejowych Autorka maluje barwny obraz życia codziennego lokalnej społeczności oraz relacji między narodami zamieszkującymi ziemię wileńską w dwudziestoleciu poprzedzającym kataklizm II wojny światowej.
Książka jest efektem wieloletnich badań Autorki, przede wszystkim w zasobie Centralnego Archiwum Państwowego Litwy w Wilnie, które pozwoliły zrekonstruować meandry relacji polsko-litewskich, polsko-białoruskich, polsko-żydowskich.
Przywołanie źródeł nieznanych, a kapitalnych dla poruszanego tematu to atut pracy korygującej dotychczasowe i wnoszącej nowe ustalenia do stanu badań historycznych. Czytelnik znajdzie tu m.in. opis intrygujących planów wspólnych, polsko-białoruskich działań powstańczych przeciw władzy sowieckiej, poufne oceny polskich władz administracyjnych dotyczące struktury narodowościowej województwa wileńskiego, losy projektu wprowadzenia żydowskiej autonomii kulturalno-narodowej na Litwie, dzieje konfliktów, a także prób porozumienia.


Nagroda Honorowa Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Krakowie oraz Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego w 11. edycji Konkursu, 13 grudzień 2011 r.:


"Nagroda Honorowa za szczególne zasługi na polu naukowym i popularyzatorskim przyznana została:
dr hab. Joannie Januszewskiej-Jurkiewicz


Książka dr hab. Joanny Januszewskiej-Jurkiewicz,
STOSUNKI NARODOWOŚCIOWE NA WILEŃSZCZYŹNIE W LATACH 1920-1939
to efekt wieloletnich badań autorki, w których ukazuje ona różne aspekty relacji: polsko-litewskich, polsko-białoruskich oraz polsko-żydowskich. Praca nie tylko uzupełnia i poszerza badania nad problematyką stosunków narodowościowych na Wileńszczyźnie, ale również koryguje wiele dotychczasowych ustaleń. Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego."


www.pth.krakow.pl
Fotoreportaż


Recenzja wyd. 1. ukazała się w „Białoruskich Zeszytach Historycznych” nr 34, 2011 r.
(dostępna pod adresem: www.kamunikat.org)


Rok wydania2011
Liczba stron716
KategoriaWiek XX
WydawcaUniwersytet Śląski
ISBN-13978-83-8012-603-9
Numer wydania2
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Spis treści
  
  Wstęp /    9
  
  Rozdział I
  Procesy narodotwórcze na Wileńszczyźnie jako źródło konfliktu
  Wileńszczyzna w strukturach administracyjnych Rzeczypospolitej i Cesarstwa Rosyjskiego /    23
  Dwuszczeblowa świadomość /    26
  Wileńszczyzna: dziedzictwo Wielkiego Księstwa Litewskiego czy „Kresy”? /    29
  Litewskie odrodzenie narodowe. Od „Miłośników Litwy” do postulatu autonomii obszaru narodowego /    35
  Kształtowanie się polskiego ośrodka narodowego. Od dwuszczeblowej świadomości gente Lithuani natione Poloni do nowoczesnego narodu polskiego /    41
  Początki ruchu białoruskiego /    59
  Żydzi. Między grupą wyznaniową a narodem /    64
  Ponad podziałami narodowymi — koncepcja krajowa /    69
  Dyskusja w sprawie stosunków narodowościowych u progu XX wieku /    74
  Struktura narodowa Wileńszczyzny na początku XX wieku (do końca I wojny światowej) /    90
  I wojna światowa a ruchy narodowe na ziemiach byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego /    93
  
  Rozdział II
  Spór o Wilno po zakończeniu I wojny światowej. Między republiką sowiecką, państwem narodowym, a federacją
  Wpływ wojny na warunki bytowe i radykalizację nastrojów ludności /    107
  Wileńszczyzna w obliczu ofensywy bolszewików /    110
  Wyprawa wileńska 1919 roku a próba realizacji koncepcji federacyjnej /    113
  Litwini wobec polskich rządów w Wilnie /    118
  Życie codzienne w okresie konfliktu o przynależność ziemi wileńskiej /    128
  Białorusini i Żydzi na Wileńszczyźnie wobec polsko-litewskiego sporu o Wilno /    132
  Idea odbudowy Litwy historycznej jako państwa trzech narodów /    146
  Spis ludności na terenie administrowanym przez ZCZW /    149
  Układ litewsko-sowiecki z lipca 1920 roku i jego konsekwencje /    151
  
  Rozdział III
  Główne grupy narodowe Wileńszczyzny wobec idei Litwy Środkowej
  Litwa Środkowa — koncepcje w obozie polskim /    163
  Idea trójkantonalnej „Wielkiej Litwy” /    163
  Kontrowersje wobec atrybutów państwowości Litwy Środkowej: terytorium i konstytuanta /166
  Krajowcy czy federaliści? /    170
  Federacja czy inkorporacja? /    176
  Wybory do Sejmu Wileńskiego /    184
  Dyskusja o autonomii w Sejmie Wileńskim /    186
  Litwini Wileńszczyzny wobec Litwy Środkowej /    191
  Stanowisko elit litewskich wobec władz Litwy Środkowej /    191
  Szkolnictwo litewskie /    193
  Prasa litewska jako środek kształtowania opinii o stosunkach polsko-litewskich /    197
  Narodowa rola litewskiego duchowieństwa /    203
  Stosunki polsko-litewskie na prowincji i w Wilnie /    205
  Wobec wyborów do Sejmu Wileńskiego /    209
  Społeczność żydowska na Litwie Środkowej /    214
  Źródła antagonizmu polsko-żydowskiego na Litwie Środkowej /    214
  Próby porozumienia polsko-żydowskiego w Wilnie /    221
  Szkolnictwo żydowskie na Litwie Środkowej /    227
  Rola prasy żydowskiej jako czynnika opiniotwórczego /    232
  Program budowy autonomii narodowej /    241
  Żydzi Wileńszczyzny wobec wyborów do Sejmu Wileńskiego /    242
  Trudna droga do normalizacji /    248
  Białorusini na Litwie Środkowej /    252
  Litwa Środkowa czy Zachodnia Białoruś? /    252
  Białoruski Komitet Narodowy w Wilnie /    256
  Działacze Rady Najwyższej i ich udział w Tymczasowej Komisji Rządzącej Litwy Środkowej /    263
  Litwa Środkowa jako baza antysowieckiej partyzantki białoruskiej /    271
  Zmiana rządu Litwy Środkowej a sprawy białoruskie. W kręgu „polityki wojskowej” /    277
  Związek Krajowy /    280
  Polski obóz narodowy w Wilnie wobec ruchu białoruskiego /    287
  W poszukiwaniu perspektyw ruchu białoruskiego na Litwie Środkowej. Między pracą organiczną a polityką /    292
  Przygotowania powstańcze /    300
  Organizacje białoruskie wobec wyborów do Sejmu Wileńskiego /    304
  Próba bilansu /    314
  
  Rozdział IV
  Wielonarodowa społeczność Wileńszczyzny w granicach Rzeczypospolitej (1922—1925)
  Utworzenie Okręgu Administracyjnego Wileńskiego /    323
  Przesłanki kształtowania się stosunków między narodowościami Wileńszczyzny po wcieleniu do Rzeczypospolitej /    325
  Żydzi w Okręgu Administracyjnym Wileńskim /    327
  Białorusini w Okręgu Administracyjnym Wileńskim /    329
  Litwini /    333
  Opinie i koncepcje w obozie polskim /    324
  Wobec narodowego ruchu białoruskiego i ludności białoruskiej /    324
  Wobec Litwinów i dziedzictwa Wielkiego Księstwa Litewskiego /    341
  Poglądy Mariana Zdziechowskiego /    343
  W obliczu akcji dywersyjnej na Kresach /    345
  Opinie o ustawach językowych i szkolnej z 1924 roku /    350
  Problem reformy rolnej i osadnictwa /    353
  Stosunki polsko-litewskie /    357
  Opinie, stereotypy, publicystyka /    357
  „Wojna” partyzancka /    361
  Litewska działalność kulturalno-oświatowa /    366
  Władze administracyjne a ludność litewska na Wileńszczyźnie /    372
  Szkolnictwo litewskie po uchwaleniu ustawy szkolnej Stanisława Grabskiego /    381
  Na rozdrożu /    388
  Stosunki polsko-białoruskie /    391
  Między aktywizmem a powstaniem /    391
  Reprezentacja parlamentarna społeczeństwa białoruskiego i jej platforma polityczna /    398
  Akcja dywersyjna na Kresach /    405
  Walka o szkołę białoruską /    412
  Sprawa języka białoruskiego w Kościele. Postawy księży Białorusinów /    419
  Radykalizacja narodowego ruchu białoruskiego i akcja likwidacyjna /    429
  Ludność żydowska w Okręgu Administracyjnym Wileńskim /    432
  Organizacja gmin żydowskich /    432
  Gmina Wileńska i jej dążenia /    440
  Spór o szkolnictwo żydowskie w Wilnie /    445
  W drodze do kompromisu /    450
  Inne grupy narodowo-wyznaniowe /    455
  Rosjanie-starowierzy /    455
  Rosjanie prawosławni /    459
  Tatarzy mahometanie /    460
  Akcja sumarycznego stwierdzenia obywatelstwa /    475
  
  Rozdział V
  Polacy i mniejszości narodowe w województwie wileńskim 1926—1939
  Województwo wileńskie /    487
  Ludność województwa wileńskiego w świetle materiałów dla Komisji ds. Reformy Administracji Państwa /    492
  Stosunki językowe w województwie wileńskim /    496
  Spis ludności z 1931 roku jako odzwierciedlenie stosunków językowych w województwie wileńskim /    503
  Przygotowania do spisu /    503
  Wyniki spisu /    505
  Interpelacja Fabiana Jaremicza /    511
  Spory i polemiki wokół interpretacji wyników spisu /    513
  Społeczność żydowska w województwie wileńskim /    525
  Organizacja gmin — stosunki z administracją /    525
  Stosunki gospodarcze /    534
  Współobecność kultury polskiej i żydowskiej na Wileńszczyźnie /    536
  Żydzi i Polacy: obcy czy swoi? /    544
  Antysemityzm /    553
  Mniejszość litewska w województwie wileńskim /    560
  Obóz „pomajowy” wobec ludności litewskiej /    560
  Udział duchowieństwa w ruchu narodowym litewskim a skutki zawarcia konkordatu /    564
  Próby normalizacji stosunków polsko-litewskich na Wileńszczyźnie /    568
  Retorsje wobec ruchu litewskiego /    571
  Wybory parlamentarne w 1928 roku /    576
  Instytucje litewskie na Wileńszczyźnie i ich wpływ na stosunki polsko-litewskie /    579
  Państwowe i prywatne szkolnictwo litewskie w latach trzydziestych /    583
  Represje wobec ruchu litewskiego. Polityka wojewody Ludwika Bociańskiego /    590
  Białorusini w województwie wileńskim /    598
  Białoruska ludność Wileńszczyzny wobec państwa polskiego w 1926 roku /    598
  Kwestia białoruska w polityce polskiej po przewrocie majowym /    605
  Hromada i jej wpływ na stosunki polsko-białoruskie /    610
  Niekomunistyczny nurt w ruchu białoruskim /    619
  Białoruskie organizacje prorządowe /    630
  Wybory 1928 i 1930 roku /    632
  Administracja województwa wileńskiego wobec ludności białoruskiej po śmierci Józefa Piłsudskiego /    636
  Projekt programu Biura Studiów Obozu Zjednoczenia Narodowego w kwestii białoruskiej /    641
  Inne grupy narodowo-wyznaniowe /    646
  Rosjanie /    646
  Tatarzy /    650
  Karaimi /    654
  
  Zakończenie /    659
  
  Bibliografia /    669
  Wykaz skrótów używanych w pracy /    691
  Indeks osobowy /    693
  
  Резюме /    707
  Summary /    709
RozwińZwiń