POLECAMY
Autor:
Format:
ibuk
Problematyka poruszana w monografii odnosi się do zjawiska upośledzania dzieci i młodzieży z umiarkowaną i znaczną niepełnosprawnością intelektualną zarówno w środowisku integracyjnym, inkluzyjnym, jak i specjalnym. Środowisko edukacyjne należy do znaczących systemów społeczno-kulturowych, istotnych aren międzyludzkich interakcji wywierających wpływ na tożsamość osób z niepełnosprawnością. Opierając się na wywiadach przeprowadzonych z rodzicami osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną opracowałam konstruktywistyczno-interpretacyjną teorię ugruntowaną ulokowaną w paradygmacie krytyczno-emancypacyjnym. Początkowym celem podjętych badań jakościowych było poznanie przyczyn i uwarunkowań determinujących przenoszenie dzieci/uczniów z placówek integracyjnych, inkluzyjnych i specjalnych do ośrodków rehabilitacyjno-edukacyjno-wychowawczych (placówka specjalna), co w literaturze metodologicznej określane jest jako punkt uczulający. Zdefiniowany punkt uczulający pozwolił nakreślić pole empiryczne, dotrzeć do danych i sformułować problemy i pytania badawcze. Zatem koncepcja prezentowanych badań umożliwia poznanie przyczyn zmiany środowiska edukacyjnego, a w szczególności ukazanie mechanizmów i determinantów procesu upośledzania osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną (procesu centralnego), który jest zakotwiczony pod powierzchnią deklaracji, pozorowania i działań na rzecz „dobra dziecka”.
Upośledzanie jest wytworem, a zarazem konsekwencją zastosowania wielu mechanizmów społecznych, w tym deprywacyjnych, spychających naznaczoną lub/i piętnowaną osobę na obszar demarkacji i marginalizacji. Determinantem interpretowanego procesu jest wielowymiarowa władza-wiedza, jak również dyskurs wpływający na doświadczenia osób z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodziców. Jednym z kryteriów władzy są formy dominacji wyzwalające opór dzieci/młodzieży wobec doświadczanego ucisku. Ponadto upośledzanie uwarunkowane jest wielorakimi barierami, które wypaczają rozwój i tożsamość osób z niepełnosprawnością intelektualną, to ograniczanie możliwości, zarówno w aspekcie indywidualnym, jak i społeczno-kulturowym. Istotnym wyznacznikiem tego procesu jest opresyjny, piętnujący i dyskryminujący dyskurs pedagogów oraz pracowników instytucji oświatowych, ich postawy, nastawienia, stereotypy, dysfunkcyjne relacje oraz etykietowanie i medykalizowanie (w tym psychiatryzowanie).
Rok wydania | 2021 |
---|---|
Liczba stron | 326 |
Kategoria | Pedagogika społeczna |
Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego |
ISBN-13 | 978-83-7996-926-5 |
Numer wydania | 1 |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Podziękowania | 7 |
Wprowadzenie | 9 |
Rozdział I. Konteksty i obszary oporu. Wokół emancypacji i postrzegania świata osób z niepełno-sprawnością intelektualną | 19 |
1.1. Opór jako fenomen interdyscyplinarny | 19 |
1.2. Opór w pedagogicznej refleksji emancypacyjnej | 32 |
1.2.1. Opór w edukacji | 39 |
1.2.2. Czynne i bierne formy oporu | 43 |
1.2.3. Typologizacja oporu | 46 |
1.2.4. Ambiwalencja jako kategoria oporu | 50 |
1.3. Opór jako wątek zaniedbany w pedagogice specjalnej | 52 |
1.4. Próba identyfikacji zjawiska oporu na podstawie przeglądu badań | 56 |
1.5. Okoliczności zmiany szkoły przez uczniów z niepełnosprawnością intelektualną | 65 |
Rozdział II. Psychospołeczne aspekty funkcjonalne osób z głębszą niepełnosprawnością intelektu-alną. Kontekst globalny i edukacyjny | 73 |
2.1. Sytuacja osób z niepełnosprawnością intelektualną – koncepcje, kryteria, per-spektywy | 73 |
2.2. Edukacja jako przestrzeń istnienia społecznego osób z głębszą niepełnosprawno-ścią intelektualną – refleksja historyczna | 79 |
2.3. Edukacyjne drogi uczniów z głębszą niepełnosprawnością intelektualną | 99 |
Rozdział III. Założenia metodologiczne badań własnych | 110 |
3.1. Problematyka badań i określenie paradygmatu i strategii badawczych | 110 |
3.2. Badania jakościowe i metodologia konstruktywistycznej teorii ugruntowanej | 117 |
3.3. Grupa badawcza | 127 |
Rozdział IV. Doświadczanie wczesnej edukacji w inkluzji i integracji | 131 |
4.1. Kreowanie nadziei na przydatną tożsamość. Terytorium szansy? | 133 |
4.2. Działania deprywacyjne (Odstawianie na boczny tor) | 139 |
4.2.1. Osamotnienie (Strefa poduszki i przechowalni. Pomieszane dzieci. Izolacja w integracji) | 145 |
4.2.2. Działania demarkacyjne (Inkluzja na marginesie) | 151 |
4.2.3. Zindywidualizowana pseudoedukacja (Nieodczytanie potrzeb dziecka) | 157 |
4.2.4. Cenzurowanie dzieci z orzeczeniami | 161 |
4.3. Nieodkodowanie dziecięcej komunikacji (Ten, który nie mówi jest głupi) | 164 |
4.3.1. Opór jako forma komunikacji | 167 |
4.3.2. Bierne stawianie oporu przez dzieci (Bycie obok. Deprywacja edukacyjna. Ambiwalencja sytuacyjna) | 170 |
4.3.3. Czynne stawianie oporu (Upośledzanie tożsamości – psychiatryzowanie) | 175 |
4.4. Pozorowanie działań i współpracy z rodzicami (Relacje międzydrzwiowe) | 181 |
4.5. Emancypacyjny punkt zwrotny | 186 |
4.6. Odblokowanie Innego (Ku podmiotowości i ochronie zasobów) | 192 |
Rozdział V. Doświadczanie specjalnej edukacji | 198 |
5.1. Prawdziwe staranie się | 198 |
5.2. Identyfikowanie problemów (Rezerwat dla Innych. Nieczekanie na poniedziałek i wrzesień) | 201 |
5.2.1. (Nie)specjalne nauczanie w niby szkole (Nuda. Pozamykani w klasie ucz-niowie) | 205 |
5.2.2. Karanie nudną świetlicą | 213 |
5.2.3. Deprywacja i infantylizowanie | 217 |
5.2.4. Piętnowanie Innych spośród Innych | 225 |
5.3. Niekłamana komunikacja | 233 |
5.3.1. Bierne opieranie się | 237 |
5.3.2. Czynne opieranie się jako akt niezgody uczniowskiej | 241 |
5.4. Pseudopedagogiczne reagowanie (Ku wyuczonej marginalizacji) | 246 |
5.4.1. Obwinianie rodziców | 254 |
5.4.2. Usypianie dewianta. Psychiatryzowanie | 259 |
5.4.3. Pozorowanie indywidualnego wsparcia | 264 |
5.5. Decyzja o zmianie placówki. Interakcyjna tożsamość | 271 |
5.6. Nie(wypuszczanie) subwencji oświatowej | 277 |
5.7. Szczęśliwe i normalne życie. Taki sam a jednak nowy Człowiek | 280 |
Zakończenie | 290 |
Bibliografia | 308 |
Streszczenie | 325 |
Summary | 326 |