EBOOKI WYDAWCY
Koszyk
Literackość. Modele, gradacje, eksperymenty
Autor:
Format:
ibuk
Każde nowe zjawisko literackie zagraża tożsamości literatury, ale i jej tożsamość potwierdza. Nowość inicjuje zmianę hierarchii tematów, powoduje deregulację norm wysłowienia, wzmaga zamieszanie pośród gatunków, wymusza rewizję granic oddzielających literaturę od nieliteratury i paraliteratury oraz komunikację werbalną od niewerbalnej. Najgłębsze wstrząsy i najgwałtowniejsze zwroty nie niszczą jednak uniwersalnego modelu literackości, dlatego pozostaje on nieodmiennie atrakcyjny dla pisarzy, tłumaczy, czytelników, krytyków, historyków i teoretyków sztuki słowa.
Spośród wielu teorii „tego, co literackie”, wyróżnia się teoria sprzecznościowa. Powtarza się ona w kolejnych epokach i poetykach, utworach i manifestach – zachowawczych i nowatorskich, rodzimych i wzorowanych na inwencji cudzej. Literackość polega tu na zawieszeniu obowiązującej poza sztuką słowa formalno-logicznej normy niesprzeczności (lex contraditionis), wedle której nie mogą być uznane za równocześnie prawdziwe dwa przeciwstawne sądy na temat tego samego przedmiotu, ujęte w tym samym trwaniu. W komunikacji praktycznej nie jest dopuszczalne, by jednocześnie było A i nie-A; w komunikacji literackiej jest to nieodzowne. Nie chodzi tylko o sądy, ale o napięcia między aktywnymi w danym dziele literackim składnikami: sztucznością a naturalnością mowy, porządkiem a chaosem fabuły, eksperymentem a wznowieniem chwytów oswojonych, bezstronną obserwacją a stronniczą oceną świata, jego widzialnością a niewidzialnością, wyrażalnością a niewyrażalnością intuicji autorskich, orientacją realistyczną a imaginatywną itd. Model sprzecznościowy jest otwarty dla odmiennych stylów i poetyk – z uwagi na gradacyjny charakter wyzwalanych w literaturze energii.
| Rok wydania | 2013 |
|---|---|
| Liczba stron | 477 |
| Kategoria | Publikacje darmowe |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika |
| ISBN-13 | 978-83-231-3065-9 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Punkt wyjścia. Impulsy literackości / | 9 |
| Impuls formalno-językowy / | 10 |
| Impuls emocjonalny / | 12 |
| Impuls ideologiczny / | 27 |
| Dygresja o (literaturoznawczej) metaforze / | 35 |
| Impuls naukowy / | 39 |
| Rozdział 1. Struktury literackości / | 45 |
| „Sprzecznościowa” koncepcja literackości. Model uniwersalny / | 46 |
| Awarie i energie komunikacyjne / | 62 |
| Między wyrażalnym a niewyrażalnym / | 67 |
| Niewyrażalne czy niewyrażone? / | 78 |
| Między widzialnym a niewidzialnym / | 83 |
| Wiersz księżycowy Bolesława Leśmiana / | 95 |
| Między ontologią a poetyką / | 102 |
| Ontologia dzieła „tektonicznego” / | 113 |
| Ontologia „modelu świata” / | 123 |
| Rozdział 2. Paradygmaty literackości / | 135 |
| Literatura jako paradygmat / | 136 |
| Literatura wyczuwalna / | 138 |
| Rozstaje leksykograficzne / | 142 |
| Termin „literatura” w kalejdoskopie historycznym / | 147 |
| Literatura literaturoznawców / | 151 |
| Wyobraźnia limitatywna / | 156 |
| Granice literatury, granice historii, granice granic / | 158 |
| Komunikacyjny paradygmat literacki / | 161 |
| Rozdział 3. Literackość w czasoprzestrzeniach recepcji / | 169 |
| Literackość rodowodowa / | 169 |
| Szeregi (auto)recepcji / | 170 |
| Literatura z literatury, ale i skądinąd / | 173 |
| Literatura in statu nascendi / | 185 |
| Szeregi (auto)komunikacji literackiej w poetykach autorskich i w specjalizacjach badawczych / | 203 |
| Rozdział 4. Metafory, interpretacje, wielkie sylwy / | 207 |
| Metafora a interpretacja / | 208 |
| Przykład: róże Stanisława Grochowiaka / | 221 |
| Porwani przez przenośnie / | 224 |
| Literackość interpretacji / | 226 |
| Całości literackie w perspektywie gradacyjnej / | 235 |
| Sylwy mniejsze i większe / | 238 |
| Wielka interpretacja wielkiej sylwy / | 240 |
| Przykład: Mickiewicziana / | 241 |
| Pierwszy cel aksjologiczny, czyli wielkość i małość / | 249 |
| Drugi cel aksjologiczny, czyli aktualność i historyczność / | 259 |
| Cele komunikacyjne, czyli pewność i niepewność sensu / | 267 |
| Wielka interpretacja awangardy krakowskiej / | 273 |
| Awangarda rozrzucona / | 274 |
| Krąg pierwszy: rozrzucenie nomenklatury / | 275 |
| Krąg drugi: rozrzucenie wyznaczników / | 279 |
| Krąg trzeci: rozrzucenie czasoprzestrzeni / | 285 |
| Rozdział 5. Strukturalizm powrotny / | 291 |
| Zwroty, odwroty, powroty (metodologiczne) / | 291 |
| Zwrot antystrukturalistyczny / | 293 |
| Spór o wartościowanie / | 293 |
| Przymusy aksjologiczne / | 299 |
| Badawcze normy stabilne / | 304 |
| Odwrót od literatury / | 307 |
| Ogród rozkoszy prywatnych czy nowy instytucjonalizm? / | 312 |
| Dekonstrukcja? – raczej eksperyment / | 318 |
| Miejsce w historii / | 328 |
| Oświetlenia strukturalizmu / | 332 |
| Rozdział 6. Paraliteratura. Obszar trzeci, a właściwie pierwszy / | 351 |
| Jeszcze jeden spór: o dychotomie / | 351 |
| Załamania dychotomii / | 357 |
| Pogranicze czy obszary mowy w pełni suwerenne? / | 359 |
| Paraliteratura a specjalizacje mowy / | 362 |
| Próbka paraliteratury: świat w liście / | 365 |
| Rozdział 7. Sobowtóry i refleksy literackości w uniwersum semiotycznym / | 381 |
| Literackość przestrzeni / | 388 |
| Czas mówi przestrzenią, przestrzeń mówi czasem / | 393 |
| Przestrzenie, gatunki, reguły spójności / | 403 |
| W stronę genologii multimedialnej / | 407 |
| W stronę multimedialnej teorii gatunku / | 411 |
| W stronę multimedialnej teorii rodzajów / | 421 |
| Bibliografia / | 431 |
| Summary / | 447 |
| Indeks osobowy / | 453 |