EBOOKI WYDAWCY
Położnictwo i ginekologia. Tom 1 i 2
Redakcja:
Wydawca:
Format:
ibuk
Nowy podręcznik położnictwa i ginekologii dla studentów medycyny, zgodny z programem nauczania tego przedmiotu określonym przez Ministerstwo Zdrowia oraz z Syllabusem Medycznym. Książka jest źródłem niezbędnej lekarzom wiedzy na temat zdrowia kobiety i dziecka rozwijającego się w jej łonie oraz najnowszych metod diagnostycznych i terapeutycznych, w tym technik operacyjnych.
W tomie 1 omówiono zagadnienia związane z położnictwem, jak: ciąża o przebiegu prawidłowym, ciąża o przebiegu nieprawidłowym, choroby współistniejące z ciążą, poród i połóg oraz diagnostyka stanu płodu, a w tomie 2 - problemy z zakresu ginekologii, jak: budowa i wady kobiecych narządów płciowych, zakażenia kobiecych narządów płciowych, choroby przenoszone drogą płciową, endokrynologia ginekologiczna, ginekologia wieku dziecięcego, niepłodność, onkologia ginekologiczna i operacje ginekologiczne.
Dydaktyczną wartość podręcznika podnosi zamieszczony na końcu podręcznika zestaw pytań do samokontrolnego sprawdzania stopnia opanowania materiału.
| Liczba stron | 1034 |
|---|---|
| Wydawca | PZWL Wydawnictwo Lekarskie |
| ISBN-13 | 978-83-200-4191-0 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | Ravelo Sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
-45%
Spis treści
| []. Ciąża o przebiegu prawidłowym | 1 |
| [].. Zapłodnienie – Leszek Pawelczyk, Monika Serdyńska | 1 |
| []... Przygotowanie komórki jajowej do zapłodnienia | 1 |
| 1.1.2. Przygotowanie plemników do zapłodnienia | 3 |
| 1.1.3. Penetracja plemników | 4 |
| 1.1.. Zapobieganie polispermii | 4 |
| 1.1.. Fuzja gamet | 5 |
| 1.1.. Następstwa zapłodnienia | 6 |
| 1.2. Płód i popłód | 6 |
| 1.2.1. Rozwój i budowa płodu – Bogumił L. Kmieć, Dariusz Kaczmarczyk | 6 |
| 1.2.2. Rozwój, budowa i hormonalna czynność popłodu – Piotr Oszukowski | 15 |
| 1.2.3. Płyn owodniowy – Janusz Woytoń | 21 |
| 1.3. Immunologiczne aspekty ciąży – Andrzej Malinowski, Jacek R. Wilczyński | 29 |
| 1.3.1. Immunoregulacyjna rola łożyska | 30 |
| 1.3.2. Odpowiedź immunologiczna ciężarnej | 34 |
| 1.4. Zmiany ustrojowe w przebiegu ciąży – Joanna Kempiak | 41 |
| 1.4.1. Zmiany w układzie krążenia | 42 |
| 1.4.2. Zmiany w układzie oddechowym | 45 |
| 1.4.3. Zmiany w układzie pokarmowym | 47 |
| 1.4.4. Zmiany w układzie kostnym | 48 |
| 1.4.5. Zmiany w układzie moczowym | 48 |
| 1.4.6. Zmiany w gruczołach wydzielania wewnętrznego | 50 |
| 1.4.7. Zmiany w metabolizmie | 51 |
| 1.5. Rozpoznanie ciąży i ustalenie terminu porodu – Bogdan Chazan | 53 |
| 1.5.1. Rozpoznanie ciąży | 54 |
| 1.5.2. Ustalenie terminu porodu | 56 |
| 1.6. Organizacja opieki medycznej nad kobietą w ciąży – Bogdan Chazan | 58 |
| 1.6.1. Elementy opieki medycznej nad kobietą w ciąży | 59 |
| 1.6.2. Opieka prekoncepcyjna | 60 |
| 1.6.3. Opieka medyczna nad kobietą w ciąży | 61 |
| 1.6.4. Wskaźniki pozwalające określić jakość opieki okołoporodowej | 66 |
| 1.7. Żywienie kobiet ciężarnych – Mariola Ropacka | 67 |
| 1.7.1. Tłuszcze | 70 |
| 1.7.2. Białko | 71 |
| 1.7.3. Węglowodany | 72 |
| 1.7.4. Witaminy | 73 |
| 2. Ciąża o przebiegu nieprawidłowym | 77 |
| 2.1. Nieprawidłowy czas trwania ciąży – Jan Urban | 77 |
| 2.1.1. Zagrażający poród przedwczesny | 77 |
| 2.1.2. Ciąża po terminie | 84 |
| 2.2. Ciąża ektopowa – Jana Skrzypczak | 88 |
| 2.2.1. Etiologia | 88 |
| 2.2.2. Umiejscowienie ciąży ektopowej | 90 |
| 2.2.3. Metody diagnozowania | 91 |
| 2.2.4. Leczenie | 94 |
| 2.2.5. Wpływ leczenia ciąży ektopowej na potencjał rozrodczy | 98 |
| 2.3. Niepowściągliwe wymioty ciężarnych – Beata Kubiaczyk-Paluch | 99 |
| 2.3.1. Etiopatogeneza | 100 |
| 2.3.2. Rozpoznanie | 101 |
| 2.3.3. Postępowanie terapeutyczne | 101 |
| 2.4. Konflikt serologiczny – Mirosław Wielgoś, Longin Marianowski | 103 |
| 2.4.1. Etiopatogeneza | 103 |
| 2.4.2. Diagnostyka | 104 |
| 2.4.3. Leczenie | 108 |
| 2.4.4. Profilaktyka | 110 |
| 2.5. Poronienie – Jana Skrzypczak | 111 |
| 2.5.1. Epidemiologia | 111 |
| 2.5.2. Rodzaje poronień | 112 |
| 2.5.3. Etiopatogeneza | 113 |
| 2.5.4. Poronienie a wiek kobiety | 117 |
| 2.5.5. Mechanizm poronienia | 118 |
| 2.5.6. Czynniki rokownicze | 118 |
| 2.5.7. Profilaktyka | 119 |
| 2.6. Krwawienia w II i III trymestrze ciąży – Grzegorz H. Bręborowicz, Sławomir Sobieszczyk | 119 |
| 2.6.1. Przedwczesne oddzielenie się łożyska | 120 |
| 2.6.2. Łożysko przodujące | 122 |
| 2.7. Wielowodzie i małowodzie – Janusz Woytoń | 125 |
| 2.7.1. Wielowodzie | 125 |
| 2.7.2. Małowodzie | 128 |
| 2.8. Ciąża wielopłodowa – Witold Malinowski | 129 |
| 2.8.1. Powstawanie ciąży wielopłodowej | 129 |
| 2.8.2. Epidemiologia | 131 |
| 2.8.3. Popłody ciąż bliźniaczych | 133 |
| 2.8.4. Rozpoznanie ciąży wielopłodowej | 134 |
| 2.8.5. Powikłania w przebiegu ciąży wielopłodowej | 139 |
| 2.8.6. Wady rozwojowe i anomalie chromosomalne | 144 |
| 2.8.7. Umieralność okołoporodowa płodów i noworodków pochodzących z ciąż wielopłodowych | 146 |
| 2.9. Ciąża obumarła – Stefan Jaworski | 146 |
| 2.9.1. Epidemiologia | 146 |
| 2.9.2. Etiopatogeneza | 147 |
| 2.9.3. Rozpoznanie | 147 |
| 2.9.4. Postępowanie | 149 |
| 2.9.5. Profilaktyka | 150 |
| 2.10. Koagulopatie położnicze – Grzegorz H. Bręborowicz, Sławomir Sobieszczyk | 151 |
| 2.10.1. Układ hemostazy w przebiegu ciąży prawidłowej | 152 |
| 2.10.2. Nabyte koagulopatie położnicze | 153 |
| 2.10.3. Wrodzone koagulopatie położnicze | 156 |
| 2.10.4. Małopłytkowość | 159 |
| 2.11. Nieprawidłowe wzrastanie płodu (hipotrofia i hipertrofia) – Kazimierz Kamiński, Patrycja Fiegler-Rudol, Piotr Węgrzyn | 162 |
| 2.11.1. Hipotrofia płodu | 162 |
| 2.11.2. Hipertrofia płodu | 169 |
| 2.12. Ciążowa choroba trofoblastyczna – Zbigniew Słomko | 170 |
| 2.12.1. Zaśniad groniasty | 170 |
| 2.12.2. Rak kosmówki (kosmówczak) | 172 |
| 2.13. Niewydolność cieśniowo-szyjkowa – Grzegorz H. Bręborowicz | 174 |
| 2.13.1. Etiopatogeneza | 174 |
| 2.13.2. Rozpoznanie | 175 |
| 2.13.3. Leczenie | 176 |
| 2.13.4. Rokowanie | 178 |
| 2.14. Przedwczesne pęknięcie błon płodowych – Przemysław Oszukowski, Agnieszka Pięta-Dolińska | 178 |
| 3. Choroby współistniejące z ciążą | 183 |
| 3.1. Farmakoterapia w okresie ciąży – Ryszard Czajka | 183 |
| 3.1.1. Transport leków | 184 |
| 3.1.2. Metabolizm leków | 185 |
| 3.1.3. Teratogenny wpływ leków na rozwój zarodka i płodu | 186 |
| 3.1.4. Leczenie hormonalne kobiet ciężarnych | 190 |
| 3.1.5. Suplementacja witaminami i składnikami mineralnymi diety kobiet ciężarnych | 191 |
| 3.1.6. Farmakoterapia płodu | 191 |
| 3.2. Nadciśnienie tętnicze – Jan Oleszczuk, Bożena Leszczyńska-Gorzelak | 194 |
| 3.2.1. Nadciśnienie przewlekłe | 195 |
| 3.2.2. Stan przedrzucawkowy | 196 |
| 3.2.3. Rzucawka | 206 |
| 3.2.4. Stan przedrzucawkowy nałożony na nadciśnienie przewlekłe | 207 |
| 3.3. Choroby wątroby – Zbigniew Celewicz | 208 |
| 3.3.1. Choroby wątroby specyficzne dla okresu ciąży | 208 |
| 3.3.2. Choroby nieswoiste dla okresu ciąży, które mogą wystąpić w czasie jej trwania | 212 |
| 3.3.3. Choroby związane z istniejącymi przed ciążą zaburzeniami funkcji wątroby | 212 |
| 3.4. Choroby układu moczowego – Bogdan Chazan | 213 |
| 3.4.1. Przewlekła niewydolność nerek | 214 |
| 3.4.2. Ostra niewydolność nerek | 215 |
| 3.4.3. Kamica nerkowa | 216 |
| 3.4.4. Zakażenie dróg moczowych | 217 |
| 3.5. Choroby układu sercowo-naczyniowego – Romuald Ochotny | 219 |
| 3.5.1. Diagnostyka układu krążenia u kobiet ciężarnych | 220 |
| 3.5.2. Wady serca | 220 |
| 3.5.3. Chora ze sztuczną zastawką serca | 223 |
| 3.5.4. Kardiomiopatie | 223 |
| 3.5.5. Choroba niedokrwienna serca | 224 |
| 3.5.6. Zaburzenia rytmu serca | 225 |
| 3.6. Choroby układu krwiotwórczego – Sławomir Sobieszczyk | 226 |
| 3.6.1. Niedokrwistość | 226 |
| 3.6.2. Nowotwory układu krwiotwórczego | 230 |
| 3.7. Cukrzyca – Ewa Wender-Ożegowska | 232 |
| 3.7.1. Ciąża u kobiety chorej na cukrzycę | 234 |
| 3.7.2. Działanie insuliny w okresie ciąży | 235 |
| 3.7.3. Wpływ ciąży na cukrzycę | 236 |
| 3.7.4. Leczenie pacjentki z cukrzycą | 238 |
| 3.7.5. Cukrzyca ciążowa | 242 |
| 3.8. Choroby gruczołów dokrewnych – Krzysztof Drews, Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz | 246 |
| 3.8.1. Choroby gruczołu tarczowego | 246 |
| 3.8.2. Choroby przysadki | 251 |
| 3.8.3. Choroby nadnerczy | 253 |
| 3.9. Choroby immunologiczne – Krzysztof Drews, Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz | 254 |
| 3.9.1. Zespół antyfosfolipidowy | 255 |
| 3.9.2. Małopłytkowość samoistna (małopłytkowość autoimmunologiczna) | 258 |
| 3.9.3. Toczeń rumieniowaty układowy | 260 |
| 3.9.4. Twardzina uogólniona | 262 |
| 3.9.5. Reumatoidalne zapalenie stawów | 262 |
| 3.9.6. Nużliwość mięśni (miastenia) | 263 |
| 3.9.7. Pemfigoid ciężarnych (opryszczka ciężarnych) | 264 |
| 3.10. Nowotwory – Wiesław Markwitz, Grzegorz H. Bręborowicz | 265 |
| 3.10.1. Nowotwory jajnika | 266 |
| 3.10.2. Nowotwory sutka | 268 |
| 3.10.3. Nowotwory szyjki macicy | 269 |
| 3.10.4. Postępowanie | 270 |
| 3.10.5. Chemioterapia | 271 |
| 3.10.6. Wpływ promieniowania jonizującego na kobietę w ciąży | 272 |
| 3.11. Choroby układu oddechowego – Mariola Ropacka | 273 |
| 3.11.1. Dychawica oskrzelowa (astma) | 273 |
| 3.11.2. Zapalenie płuc | 276 |
| 3.11.3. Zespół ostrej niewydolności oddechowej u dorosłych | 281 |
| 3.11.4. Gruźlica | 283 |
| 3.11.5. Sarkoidoza | 284 |
| 3.12. Zakażenia i zarażenia – Dorota Nowakowska, Jan Wilczyński | 285 |
| 3.12.1. Zakażenia bakteriami | 286 |
| 3.12.2. Zakażenia mikoplazmami | 294 |
| 3.12.3. Zakażenia wirusami | 295 |
| 3.12.4. Zarażenia pierwotniakami | 311 |
| 3.12.5. Zarażenia grzybami | 315 |
| 4. Poród | 319 |
| 4.1. Anatomia położnicza – Wiesław Markwitz, Mariola Ropacka | 319 |
| 4.1.1. Miednica kostna | 319 |
| 4.1.2. Budowa kanału rodnego | 320 |
| 4.1.3. Mięśnie i więzadła miednicy mniejszej | 326 |
| 4.1.4. Narządy płciowe zewnętrzne | 327 |
| 4.1.5. Narządy płciowe wewnętrzne | 329 |
| 4.1.6. Stosunki otrzewnowe miednicy mniejszej | 333 |
| 4.1.7. Anatomia płodu | 334 |
| 4.2. Poród prawidłowy – Mariola Ropacka, Grzegorz H. Bręborowicz | 336 |
| 4.2.1. Badanie i postępowanie wstępne | 336 |
| 4.2.2. Przebieg porodu fizjologicznego | 345 |
| 4.3. Poród nieprawidłowy | 355 |
| 4.3.1. Znieczulenie w czasie porodu – Sławomir Sobieszczyk | 355 |
| 4.3.2. Poród w położeniu miednicowym płodu – Zbigniew Słomko | 366 |
| 4.3.3. Poród w nieprawidłowym ułożeniu płodu – Zbigniew Słomko | 370 |
| 4.3.4. Poród w nieprawidłowych ustawieniach płodu – Zbigniew Słomko | 376 |
| 4.3.5. Poród w ciąży wielopłodowej – Witold Malinowski | 380 |
| 4.3.6. Poród po cesarskim cięciu – Grzegorz H. Bręborowicz | 386 |
| 4.4. Poród patologiczny – Krzysztof Czajkowski | 388 |
| 4.4.1. Zaburzenia czynności skurczowej mięśnia macicy | 388 |
| 4.4.2. Nieprawidłowy przebieg trzeciego okresu porodu | 395 |
| 4.5. Operacje położnicze – Zbigniew Słomko, Grzegorz H. Bręborowicz | 399 |
| 4.5.1. Cięcie cesarskie | 399 |
| 4.5.2. Nacięcie krocza | 402 |
| 4.5.3. Operacja kleszczowa | 404 |
| 4.5.4. Wyciągacz próżniowy | 409 |
| 4.5.5. Operacje w położeniu poprzecznym płodu | 412 |
| 4.5.6. Postępowanie w przypadku wypadniętej pępowiny | 414 |
| 5. Połóg – Elżbieta Ronin-Walknowska | 419 |
| 5.1. Fizjologia połogu | 419 |
| 5.1.1. Połogowe zmiany ogólnoustrojowe | 419 |
| 5.1.2. Laktacja | 421 |
| 5.1.3. Połogowe zmiany w narządach płciowych | 423 |
| 5.1.4. Postępowanie w połogu | 425 |
| 5.2. Powikłania połogowe | 428 |
| 5.2.1. Zakażenie połogowe | 428 |
| 5.2.2. Choroba zakrzepowa | 430 |
| 5.2.3. Późne krwawienia poporodowe | 431 |
| 5.2.4. Zaburzenia laktacji | 432 |
| 6. Diagnostyka rozwoju i stanu płodu | 435 |
| 6.1. Badanie równowagi kwasowo-zasadowej – Beata Kubiaczyk-Paluch, Grzegorz H. Bręborowicz | 435 |
| 6.1.1. Technika pobierania krwi włośniczkowej ze skalpu płodu | 436 |
| 6.1.2. Prawidłowe wartości | 436 |
| 6.1.3. Interpretacja wyników | 437 |
| 6.1.4. Ocena krwi pępowinowej po porodzie | 438 |
| 6.1.5. Technika pobierania krwi z pępowiny | 438 |
| 6.2. Ocena aktywności ruchowej płodu – Grzegorz H. Bręborowicz, Beata Kubiaczyk-Paluch | 439 |
| 6.2.1. Ocena ruchów płodu przez ciężarną | 439 |
| 6.2.2. Profil biofizyczny płodu | 440 |
| 6.2.3. Postępowanie kliniczne w zależności od wyniku badania profilu biofizycznego płodu | 442 |
| 6.3. Ocena czynności serca płodu w czasie ciąży i porodu – Jerzy Sikora | 445 |
| 6.3.1. Osłuchiwanie czynności serca płodu | 447 |
| 6.3.2. Kardiotokografia | 449 |
| 6.3.3. Elektrokardiografia płodowa | 470 |
| 6.4. Badanie ultrasonograficzne w czasie ciąży – Jacek Brązert, Krzysztof Szaflik, Marek Pietryga, Dariusz Borowski | 472 |
| 6.4.1. Badanie ultrasonograficzne w I trymestrze ciąży | 472 |
| 6.4.2. Kliniczne zastosowanie badania ultrasonograficznego między 11. a 14. tygodniem ciąży | 475 |
| 6.4.3. Ocena rozwoju i anatomii płodu w rutynowym badaniu ultrasonograficznym między 18. a 22. tygodniem ciąży | 479 |
| 6.4.4. Ocena ultrasonograficzna serca płodu | 483 |
| 6.4.5. Ultrasonograficzna ocena biometrii płodu | 484 |
| 6.4.6. Badanie ultrasonograficzne łożyska i sznura pępowinowego | 485 |
| 6.4.7. Ultrasonograficzna ocena płynu owodniowego | 486 |
| 6.4.8. Diagnostyka prenatalna | 487 |
| 6.4.9. Ultrasonografia trójwymiarowa | 488 |
| 6.4.10. Standardowe badania ultrasonograficzne w czasie ciąży | 488 |
| 6.5. Zastosowanie badań dopplerowskich w położnictwie – Mariusz Dubiel | 489 |
| 6.5.1. Tętnica pępowinowa | 492 |
| 6.5.2. Tętnica maciczna | 493 |
| 6.5.3. Krążenie mózgowe | 493 |
| 6.5.4. Inne naczynia płodowe | 495 |
| 6.5.5. Krążenie żylne | 495 |
| 6.5.6. Ciąża wielopłodowa | 496 |
| 6.5.7. Echokardiografia | 496 |
| 6.6. Pulsoksymetria płodowa – Wiesław Markwitz | 497 |
| 6.7. Obrazowanie NMR w położnictwie – Zbigniew Friebe, Alicja Ceran | 500 |
| 6.7.1. Skutki biomedyczne i niebezpieczeństwa związane ze stosowaniem metody MR | 501 |
| 6.7.2. Wskazania do wykonania badania MR w ciąży | 501 |
| 6.7.3. Warunki wykonywania badań tomografii MR w ciąży | 503 |
| 6.7.4. Diagnostyka budowy miednicy kostnej metodą tomografii MR | 503 |
| 6.7.5. Łożysko przodujące w tomografii MR | 504 |
| 6.7.6. Płód w tomografii MR | 504 |
| 6.7.7. Zastosowanie spektroskopii 31P NMR i 1H NMR w badaniu niedotlenienia mózgu płodu | 510 |
| 6.7.8. Badanie aktywności mózgu płodu metodą fMRS (funkcjonalna spektroskopia rezonansu magnetycznego) | 513 |
| 6.8. Biochemiczna ocena rozwoju ciąży – Joanna Kempiak | 513 |
| 6.8.1. Oznaczenia hormonalne | 514 |
| 6.8.2. Hormony steroidowe łożyska | 517 |
| 6.8.3. Alfa-fetoproteina | 519 |
| 6.8.4. Oznaczenia enzymatyczne | 520 |
| 6.8.5. Oznaczenia innych substancji | 521 |
| 7. Noworodek | 525 |
| 7.1. Adaptacja noworodka do życia zewnątrzmacicznego – Janusz Gadzinowski, Bogumiła Stoińska, Marta Szymankiewicz | 525 |
| 7.2. Podstawy patologii noworodka – Marta Szymankiewicz | 531 |
| 7.2.1. Krwiak podokostnowy | 532 |
| 7.2.2. Złamanie obojczyka | 533 |
| 7.2.3. Porażenie nerwu twarzowego | 534 |
| 7.2.4. Zespół zaburzeń oddychania | 534 |
| 7.2.5. Zespół aspiracji smółki | 536 |
| 7.2.6. Zapalenie płuc | 538 |
| 7.2.7. Dysplazja oskrzelowo-płucna | 540 |
| 7.2.8. Żółtaczki | 541 |
| 7.2.9. Przetrwały przewód tętniczy | 543 |
| 7.2.10. Martwicze zapalenie jelit | 545 |
| 7.2.11. Krwawienia śródczaszkowe | 546 |
| 8. Rozwój, budowa i fizjologia żeńskich narządów płciowych – Helena Kędzia | 549 |
| 8.1. Jajnik | 549 |
| 8.2. Jajowód | 558 |
| 8.3. Macica | 559 |
| 8.4. Pochwa | 563 |
| 8.5. Srom | 565 |
| 8.6. Krocze | 566 |
| 8.7. Dno miednicy | 566 |
| 8.8. Miednica kostna | 568 |
| 8.9. Unaczynienie narządów płciowych | 568 |
| 8.10. Unerwienie narządów płciowych | 570 |
| 9. Cykl miesiączkowy – Leszek Pawelczyk, Beata Banaszewska | 571 |
| 9.1. Układ podwzgórzowo-przysadkowy | 571 |
| 9.1.1. Podwzgórze | 571 |
| 9.1.2. Przysadka mózgowa | 575 |
| 9.2. Hormony steroidowe jajnika | 579 |
| 9.2.1. Estrogeny | 580 |
| 9.2.2. Gestageny | 582 |
| 9.2.3. Androgeny | 583 |
| 9.3. Cykl jajnikowy | 584 |
| 9.3.1. Faza folikularna | 584 |
| 9.3.2. Owulacja | 585 |
| 9.3.3. Faza lutealna | 586 |
| 9.4. Cykl endometrialny | 588 |
| 9.4.1. Faza miesiączkowa (1.–5. dzień cyklu) | 588 |
| 9.4.2. Faza proliferacyjna (wzrostowa) (6.–13. dzień cyklu) | 588 |
| 9.4.3. Faza owulacyjna (14. dzień cyklu) | 589 |
| 9.4.4. Faza sekrecyjna (wydzielnicza) (15.–28. dzień cyklu) | 589 |
| 9.5. Cykl szyjkowy | 590 |
| 10. Wady wrodzone żeńskich narządów płciowych – Zbigniew Friebe, Karina Kapczuk | 593 |
| 10.1. Podział wad pochwy i macicy | 593 |
| 10.2. Wady macicy | 594 |
| 10.2.1. Diagnostyka | 595 |
| 10.2.2. Leczenie | 596 |
| 10.3. Wady pochwy | 597 |
| 10.3.1. Wrodzony brak pochwy | 597 |
| 10.3.2. Poprzeczne przegrody pochwy | 599 |
| 10.3.3. Podłużne przegrody pochwy | 600 |
| 11. Zaburzenia statyki żeńskich narządów płciowych – Andrzej Skręt, Joanna Skręt-Magierło | 601 |
| 11.1. Fizjologia | 601 |
| 11.1.1. Prawidłowe położenie macicy i pochwy | 601 |
| 11.1.2. Siły oddziałujące na narządy płciowe | 602 |
| 11.1.3. Aparat utrzymujący narządy płciowe | 603 |
| 11.2. Nieprawidłowości statyki narządów płciowych | 606 |
| 11.2.1. Częstość występowania | 608 |
| 11.2.2. Rozpoznanie | 609 |
| 11.2.3. Leczenie | 612 |
| 11.2.4. Profilaktyka | 620 |
| 12. Zakażenia żeńskich narządów płciowych | 623 |
| 12.1. Zapalenia – Romuald Dębski | 623 |
| 12.1.1. Zapalenie sromu, pochwy i szyjki macicy | 625 |
| 12.1.2. Zapalenia górnego odcinka narządów płciowych | 632 |
| 12.1.3. Zakażenie rany pooperacyjnej | 637 |
| 12.2. Choroby przenoszone drogą płciową – Krzysztof Tomasz Niemiec | 639 |
| 12.2.1. Epidemiologia | 640 |
| 12.2.2. Sytuacja epidemiologiczna w Polsce | 641 |
| 12.2.3. Etiologia | 642 |
| 12.2.4. Wywiad | 642 |
| 12.2.5. Badanie podmiotowe | 645 |
| 12.2.6. Badania dodatkowe | 646 |
| 12.2.7. Zasady leczenia i prewencji | 646 |
| 13. Urologia ginekologiczna – Jan Kotarski | 651 |
| 13.1. Nietrzymanie moczu u kobiet | 651 |
| 13.1.1. Fizjologia mikcji | 652 |
| 13.1.2. Etiopatogeneza nietrzymania moczu | 652 |
| 13.1.3. Diagnostyka | 655 |
| 13.1.4. Profilaktyka | 657 |
| 13.1.5. Leczenie | 657 |
| 13.2. Uszkodzenia układu moczowego (przetoki moczowo-płciowe) | 664 |
| 13.2.1. Etiologia | 664 |
| 13.2.2. Klasyfikacja | 664 |
| 13.2.3. Objawy | 664 |
| 13.2.4. Rozpoznawanie | 665 |
| 13.2.5. Leczenie | 665 |
| 14. Endokrynologia ginekologiczna | 667 |
| 14.1. Układ podwzgórzowo-przysadkowy – Alina Warenik-Szymankiewicz, Błażej Męczekalski | 667 |
| 14.1.1. Podwzgórze | 667 |
| 14.1.2. Przysadka mózgowa | 677 |
| 14.2. Zaburzenia cyklu miesiączkowego – Alina Warenik-Szymankiewicz, Błażej Męczekalski | 682 |
| 14.2.1. Terminologia | 682 |
| 14.2.2. Klasyfikacje zaburzeń miesiączkowania | 684 |
| 14.2.3. Zespół napięcia przedmiesiączkowego | 688 |
| 14.2.4. Bolesne miesiączkowanie | 689 |
| 14.2.5. Brak miesiączki pochodzenia macicznego | 690 |
| 14.3. Pierwotna niewydolność jajników – Alina Warenik-Szymankiewicz, Błażej Męczekalski | 690 |
| 14.3.1. Dysgenezje gonad | 691 |
| 14.3.2. Niedorozwój jajników (hipoplazja jajników) | 694 |
| 14.3.3. Przedwczesne wygasanie czynności jajników (POF) | 694 |
| 14.4. Zaburzenia różnicowania płci – Alina Warenik -Szymankiewicz, Radosław Słopień | 696 |
| 14.4.1. Obojnactwo prawdziwe | 696 |
| 14.4.2. Obojnactwo rzekome żeńskie | 697 |
| 14.4.3. Obojnactwo rzekome męskie | 697 |
| 14.5. Zespoły hiperandrogenizacji u kobiet – Alina Warenik-Szymankiewicz | 700 |
| 14.5.1. Hiperandrogenizm | 700 |
| 14.5.2. Hirsutyzm | 701 |
| 14.5.3. Jajnikowe przyczyny hiperandrogenizacji | 705 |
| 14.5.4. Nadnerczowe przyczyny hiperandrogenizacji | 711 |
| 14.5.5. Hiperprolaktynemia | 716 |
| 14.6. Przekwitanie – Radosław Słopień, Alina Warenik-Szymankiewicz | 716 |
| 14.6.1. Terminologia | 716 |
| 14.6.2. Wiek, w którym występuje menopauza | 716 |
| 14.6.3. Zmiany hormonalne w okresie przekwitania | 717 |
| 14.6.4. Zespół klimakteryczny | 717 |
| 14.6.5. Zmiany zanikowe w tkankach estrogenozależnych | 718 |
| 14.6.6. Hormonalna terapia zastępcza | 720 |
| 14.7. Diagnostyka w endokrynologii ginekologicznej – Błażej Męczekalski, Alina Warenik-Szymankiewicz | 725 |
| 14.7.1. Wywiad | 725 |
| 14.7.2. Badanie przedmiotowe | 725 |
| 14.7.3. Ocena drugorzędowych cech płciowych | 727 |
| 14.7.4. Ocena obwodowego działania hormonów jajnikowych | 727 |
| 14.7.5. Badania hormonalne | 728 |
| 15. Niepłodność – Marian Szamatowicz | 737 |
| 15.1. Diagnostyka niepłodności | 739 |
| 15.2. Metody leczenia niepłodności | 741 |
| 15.3. Niepłodność idiopatyczna | 742 |
| 15.4. Zaburzenia fazy lutealnej | 742 |
| 15.5. Oligoowulacja | 743 |
| 15.6. Anowulacja | 743 |
| 15.7. Czynnik jajowodowy niepłodności | 745 |
| 15.8. Czynnik maciczny niepłodności | 745 |
| 15.9. Czynnik szyjkowy niepłodności | 746 |
| 15.10. Endometrioza | 747 |
| 15.11. Czynnik męski niepłodności | 747 |
| 15.12. Skuteczność postępowania terapeutycznego w leczeniu niepłodności | 748 |
| 15.12.1. Szanse terapeutyczne w przypadku jajnikowego czynnika niepłodności | 748 |
| 15.12.2. Szanse terapeutyczne w przypadku jajowodowego czynnika niepłodności | 748 |
| 15.12.3. Szanse terapeutyczne w przypadku szyjkowego czynnika niepłodności | 749 |
| 15.12.4. Szanse terapeutyczne w przypadku macicznego czynnika niepłodności | 749 |
| 15.12.5. Szanse terapeutyczne w przypadku męskiego czynnika niepłodności | 749 |
| 15.13. Techniki rozrodu wspomaganego medycznie | 750 |
| 15.13.1. Skuteczność leczenia niepłodności bez stosowania technik wspomagania rozrodu | 750 |
| 15.13.2. Inseminacje domaciczne | 750 |
| 15.13.3. Zapłodnienie pozaustrojowe – przeniesienie embrionu | 750 |
| 15.13.4. Docytoplazmatyczne wstrzykiwanie plemników | 752 |
| 15.14. Diagnostyka przedimplantacyjna | 753 |
| 15.15. Klonowanie | 753 |
| 15.16. Niemożność donoszenia ciąży | 753 |
| 15.17. Psychospołeczne aspekty niepłodności | 754 |
| 16. Ginekologia dziecięca i dziewczęca – Izabella Rzepka-Górska | 757 |
| 16.1. Dojrzewanie płciowe | 760 |
| 16.1.1. Neuroendokrynologiczne aspekty dojrzewania płciowego | 760 |
| 16.1.2. Sygnał metaboliczny. Krytyczna masa ciała. Leptyna | 763 |
| 16.1.3. Wiek ginekologiczny i wiek metrykalny – kryteria dojrzałości dziewcząt | 765 |
| 16.2. Zaburzenia rozwoju płciowego | 775 |
| 16.2.1. Przedwczesne dojrzewanie płciowe | 776 |
| 16.2.2. Opóźnione pokwitanie lub brak pokwitania | 780 |
| 16.2.3. Zahamowania pokwitania lub zahamowanie rozwoju płciowego | 786 |
| 16.3. Guzy jajnika w wieku rozwojowym | 788 |
| 16.3.1. Rodzaje nowotworów jajnika u dziewcząt | 788 |
| 16.3.2. Torbiele czynnościowe | 788 |
| 16.3.3. Pierwotne nowotwory nabłonkowe | 790 |
| 16.3.4. Nowotwory specyficzne dla gonad | 791 |
| 16.3.5. Leczenie nowotworów jajnika u dziewcząt | 791 |
| 16.4. Prawidłowy i powikłany rozwój sutków | 792 |
| 16.4.1. Fizjologiczne obrzmienie sutków u noworodków | 793 |
| 16.4.2. Powiększenie sutków u dziewczynek | 793 |
| 16.4.3. Nieprawidłowości i zaburzenia rozwoju sutków w okresie pokwitania | 793 |
| 16.4.4. Guzy nowotworowe sutków | 795 |
| 16.4.5. Hiperprolaktynemia czynnościowa a choroby sutka | 796 |
| 16.5. Grupy i czynniki ryzyka w karcynogenezie raka szyjki macicy | 796 |
| 16.5.1. Zagadnienia dotyczące współżycia płciowego dziewcząt | 796 |
| 16.5.2. Nadżerka części pochwowej szyjki macicy w wieku rozwojowym | 798 |
| 16.6. Zapalenia narządów płciowych | 799 |
| 16.6.1. Zapalenia sromu i pochwy | 799 |
| 16.6.2. Stany zapalne przydatków | 803 |
| 17. Onkologia ginekologiczna – Marek Spaczyński, Witold Kędzia, Ewa Nowak-Markwitz | 805 |
| 17.1. Podział nowotworów | 805 |
| 17.2. Epidemiologia | 808 |
| 17.3. Nowotwory sromu | 810 |
| 17.3.1. Nowotwory niezłośliwe | 810 |
| 17.3.2. Stany przedrakowe | 811 |
| 17.3.3. Rak sromu | 812 |
| 17.4. Nowotwory pochwy | 816 |
| 17.4.1. Nowotwory niezłośliwe pochwy | 816 |
| 17.4.2. Nowotwory złośliwe pochwy | 816 |
| 17.5. Nowotwory szyjki macicy | 819 |
| 17.5.1. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego | 819 |
| 17.5.2. Stan przerakowy | 820 |
| 17.5.3. Rak śródnabłonkowy | 824 |
| 17.5.4. Rak szyjki macicy | 825 |
| 17.6. Nowotwory trzonu macicy | 833 |
| 17.6.1. Rak błony śluzowej trzonu macicy | 833 |
| 17.6.2. Nowotwory mezenchymalne trzonu macicy | 839 |
| 17.6.3. Nowotwory podścieliska endometrium | 841 |
| 17.6.4. Mieszane nowotwory mezodermalne | 842 |
| 17.7. Nowotwory jajowodu | 843 |
| 17.7.1. Rak jajowodu | 843 |
| 17.8. Nowotwory jajnika | 845 |
| 17.8.1. Pierwotne nabłonkowe nowotwory jajnika | 845 |
| 17.8.2. Nowotwory germinalne jajnika | 852 |
| 17.8.3. Nowotwory o utkaniu monomorficznym | 852 |
| 17.8.4. Rak zarodkowy | 853 |
| 17.8.5. Nowotwory odtwarzające tkanki pozazarodkowe | 853 |
| 17.8.6. Rak kosmówki | 853 |
| 17.8.7. Nowotwory odtwarzające linie różnicowania zarodkowego | 854 |
| 17.8.8. Inne nowotwory germinalne | 855 |
| 17.9. Nowotwory gonadalne jajnika | 856 |
| 17.9.1. Gyneblastomata | 856 |
| 17.9.2. Ziarniszczak | 856 |
| 17.9.3. Otoczkowiak i włókniak | 856 |
| 17.9.4. Androblastomata | 857 |
| 17.9.5. Jądrzak | 857 |
| 17.10. Nowotwory gonadalne mieszane | 858 |
| 17.10.1. Gynandroblastoma | 858 |
| 17.11. Nowotwory gonadalne niesklasyfikowane | 858 |
| 17.12. Nowotwory mieszane germinalno-gonadalne | 858 |
| 17.12.1. Gonadoblastoma | 858 |
| 17.13. Pierwotne nowotwory jajnika nieswoiste dla gonady | 859 |
| 17.14. Nowotwory przerzutowe jajnika | 859 |
| 17.15. Radioterapia i chemioterapia nowotworów narządów płciowych kobiety – Ewa Nowak-Markwitz | 860 |
| 17.15.1. Radioterapia | 860 |
| 17.15.2. Chemioterapia | 863 |
| 17.16. Nowotwory sutka – Bogusław Dębniak | 865 |
| 17.16.1. Podział nowotworów sutka | 865 |
| 17.16.2. Nowotwory niezłośliwe | 865 |
| 17.16.3. Nowotwory złośliwe | 867 |
| 17.16.4. Diagnostyka zmian gruczołów sutkowych | 869 |
| 17.16.5. Leczenie nowotworów sutka | 871 |
| 17.16.6. Rokowanie | 873 |
| 18. Endometrioza – Jan Kotarski, Jana Skrzypczak | 875 |
| 18.1. Etiopatogeneza endometriozy | 875 |
| 18.2. Kliniczne postacie endometriozy | 876 |
| 18.3. Rozpoznanie | 879 |
| 18.4. Badanie kliniczne | 880 |
| 18.5. Metody inwazyjne diagnozowania endometriozy | 881 |
| 18.6. Leczenie endometriozy | 881 |
| 18.6.1. Leczenie operacyjne | 882 |
| 18.6.2. Leczenie farmakologiczne | 883 |
| 18.7. Zapobieganie endometriozie | 886 |
| 19. Osteoporoza – Tomasz Opala, Dorota Rabiega | 887 |
| 19.1. Etiologia i patogeneza osteoporozy | 887 |
| 19.2. Podział osteoporozy | 888 |
| 19.2.1. Kryterium lokalizacji | 888 |
| 19.2.2. Kryterium etiologiczne | 888 |
| 19.3. Diagnostyka w osteoporozie | 889 |
| 19.3.1. Badanie kliniczne | 889 |
| 19.3.2. Markery kostne | 890 |
| 19.3.3. Markery kościotworzenia | 890 |
| 19.3.4. Markery resorpcji | 891 |
| 19.4. Badanie densytometryczne | 891 |
| 19.5. Profilaktyka osteoporozy | 892 |
| 19.6. Leczenie osteoporozy | 893 |
| 19.6.1. Wzmożony wysiłek fizyczny | 893 |
| 19.6.2. Suplementacja wapnia | 893 |
| 19.6.3. Witamina D3 | 894 |
| 19.6.4. Hormonalna terapia zastępcza | 894 |
| 19.6.5. Selektywny modulator receptora estrogenowego | 895 |
| 19.6.6. Bisfosfoniany | 895 |
| 19.6.7. Kalcytonina | 896 |
| 19.6.8. Inne preparaty stosowane w leczeniu osteoporozy | 897 |
| 20. Seksuologia – Lechosław Gapik | 899 |
| 20.1. Zarys historii seksuologii | 900 |
| 20.2. Rozwój psychoseksualny | 902 |
| 20.3. Pojęcie normy seksualnej | 905 |
| 20.4. Patologia seksualna | 908 |
| 20.4.1. Nerwice seksualne | 908 |
| 20.4.2. Parafilia | 909 |
| 20.5. Diagnostyka i terapia seksuologiczna | 911 |
| 20.5.1. Badanie seksuologiczne | 911 |
| 20.5.2. Terapia seksuologiczna | 912 |
| 20.5.3. Psychoterapia | 912 |
| 20.5.4. Farmakoterapia | 914 |
| 20.5.5. Leczenie chirurgiczne | 915 |
| 20.5.6. Inne metody leczenia | 916 |
| 21. Ginekologia operacyjna | 917 |
| 21.1. Operacyjne leczenie w ginekologii – Zbigniew Friebe | 917 |
| 21.1.1. Kwalifikacja i przygotowanie pacjentki do operacji | 919 |
| 21.1.2. Metody operacyjne | 923 |
| 21.1.3. Przegląd najważniejszych rodzajów operacji stosowanych w ginekologii | 926 |
| 21.1.4. Specjalne procedury operacyjne w onkologii ginekologicznej | 935 |
| 21.1.5. Operacje wykonywane na przydatkach | 937 |
| 21.1.6. Zachowawcze wycięcie mięśniaków macicy | 938 |
| 21.2. Laparoskopia w ginekologii – Andrzej Skręt, Bogdan Obrzut | 938 |
| 21.2.1. Technika zabiegu | 939 |
| 21.2.2. Wskazania do laparoskopii | 940 |
| 21.2.3. Przeciwwskazania do laparoskopii | 941 |
| 21.2.4. Laparoskopia diagnostyczna | 942 |
| 21.2.5. Laparoskopia operacyjna – wybrane zagadnienia | 943 |
| 21.2.6. Powikłania laparoskopii | 945 |
| 21.3. Histeroskopia – Stefan Sajdak | 947 |
| 21.3.1. Technika histeroskopii | 947 |
| 21.3.2. Wskazania | 948 |
| 21.3.3. Powikłania | 948 |
| 22. Regulacja urodzeń – Leszek Pawelczyk, Beata Banaszewska | 951 |
| 22.1. Definicja | 952 |
| 22.2. Podział metod antykoncepcji | 953 |
| 22.2.1. Metody naturalne | 953 |
| 22.2.2. Antykoncepcja hormonalna | 954 |
| 22.2.3. Kształtka wewnątrzmaciczna | 960 |
| 22.2.4. Metody mechaniczne | 961 |
| 22.2.5. Środki plemnikobójcze | 961 |
| 22.2.6. Prezerwatywa | 961 |
| 22.2.7. Sterylizacja chirurgiczna | 962 |
| 23. Diagnostyka ginekologiczna | 963 |
| 23.1. Badanie ginekologiczne – Eugeniusz Grys | 963 |
| 23.1.1. Badanie podmiotowe | 964 |
| 23.1.2. Badanie przedmiotowe ogólne | 965 |
| 23.1.3. Badanie gruczołów sutkowych | 965 |
| 23.1.4. Badanie ginekologiczne | 966 |
| 23.1.5. Badanie zestawione: pochwa – per rectum | 967 |
| 23.1.6. Badanie ultrasonograficzne | 967 |
| 23.1.7. Procedury diagnostyczne dla poszczególnych części narządów płciowych | 968 |
| 23.1.8. Inne metody diagnostyczne | 968 |
| 23.2. Badanie histopatologiczne – Helena Kędzia | 969 |
| 23.3. Diagnostyka cytologiczna – Eugeniusz Grys | 970 |
| 23.3.1. Nabłonek szyjki macicy i pochwy | 971 |
| 23.3.2. Zasady pobierania rozmazu cytologicznego szyjki macicy | 973 |
| 23.3.3. Ocena preparatów cytologicznych i algorytmy postępowania | 974 |
| 23.4. Badanie andrologiczne – Piotr Jędrzejczak | 975 |
| 23.4.1. Wywiad | 976 |
| 23.4.2. Badanie przedmiotowe | 977 |
| 23.4.3. Badania dodatkowe | 978 |
| 23.5. Kolposkopia – Antoni Basta, Andrzej Szczudrawa | 986 |
| 23.5.1. Budowa i rodzaje kolposkopów | 986 |
| 23.5.2. Technika badania kolposkopowego | 986 |
| 23.5.3. Etapy badania kolposkopowego | 987 |
| 23.5.4. Zadania kolposkopii | 989 |
| 23.5.5. Klasyfikacja obrazów kolposkopowych | 989 |
| Pytania kontrolne | 991 |