Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. Tom 1 i 2

Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. Tom 1 i 2

15 ocen

Format:

ibuk

RODZAJ DOSTĘPU

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa:

Najniższa cena z 30 dni: 26,90 zł  


26,90

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Obecne wydanie jest w znacznym stopniu zmienione. Przedstawiono opisy nowych grup leków wprowadzonych do lecznictwa oraz nowe dane dotyczące farmakoterapii. Zmienił się także zespół współautorów. Zachowano podział podręcznika na trzy główne części: Farmakologia ogólna, Farmakologia szczegółowa i Elementy farmakoterapii, wprowadzając jednocześnie podział na dwa tomy.


Rok wydania2010
Liczba stron1614
KategoriaFarmakologia
WydawcaPZWL Wydawnictwo Lekarskie
ISBN-13978-83-200-4164-4
Numer wydania3
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  TOM 1
  
  DZIAŁ I. FARMAKOLOGIA OGÓLNA    1
  
  CZĘŚĆ I. ELEMENTY FARMAKOLOGII OGÓLNEJ
  
  1. Podstawowe pojęcia i zagadnienia związane z działaniem leków - Wojciech Kostowski    3
  
  Definicja oraz krótki zarys historii farmakologii     3
  Pochodzenie leku i fazy działania     4
  Postacie leku o przedłużonym działaniu     6
  Postacie leków o odmiennym powinowactwie tkankowym. Nośniki leków     6
  Czynne metabolity leków. Prekursory leków (pro-drug)     7
  Nazwy leków     7
  Właściwości leków i rodzaje reakcji organizmu na ich działanie     8
  Kumulacja leków     11
  Działania niepożądane i toksyczne leków     11
  Czynniki wpływające na działanie leków     12
  Mechanizmy działania leków     12
  Dawkowanie leków     13
  Sposoby wprowadzania leków oraz ich wchłanianie i przenikanie do tkanek     16
  Rozmieszczenie (dystrybucja) leków w organizmie     21
  Redystrybucja leków     23
  Biotransformacja leków w organizmie     23
  Powstawanie metabolitów toksycznych (toksyfikacja leków)     26
  Wydalanie leków i ich metabolitów z organizmu     29
  Wydalanie przez nerki     29
  Pozanerkowe wydalanie leków     30
  Niepożądane i toksyczne działania leków     31
  
  2.Losy leków w organizmie. Podstawy farmakokinetyki - Józef Meszaros     33
  
  Podstawowe procesy farmakokinetyczne     34
  Transport leku     34
  Procesy enzymatyczne     36
  Matematyczny opis procesów kinetycznych     37
  Modele farmakokinetyczne. Pojęcie kompartmentu     41
  Miejscowe i ogólne działanie leków     42
  Wchłanianie leków     43
  Drogi podania leku. Wchłanianie z różnych dróg podawania     44
  Przewód pokarmowy     44
  Wstrzyknięcie leku     47
  Droga wziewna     47
  Podanie naskórne     48
  Dystrybucja leku     48
  Bariery specjalizowane     50
  Eliminacja leku     50
  Stężenie leku jako wypadkowa procesów wchłaniania i eliminacji     56
  Wchłanianie zerowego rzędu a przebieg stężenia leku     59
  Długotrwały wlew dożylny     60
  Wielokrotne podanie leku. Stan stacjonarny stężenia leku we krwi     60
  
  CZĘŚĆ II. KOMÓRKOWE I MOLEKULARNE MECHANIZMY DZIAŁANIA LEKÓW    64
  
  3. Receptory i wtórne przekaźniki - Jerzy Vetulani     64
  
  Receptory: aparaty do komunikacji komórki ze światem     64
  Przekazywanie sygnałów chemicznych w świecie zwierząt     64
  Formalne teorie receptorowe     67
  Powinowactwo, aktywność wewnętrzna, agoniści, antagoniści, antagoniści częściowi, agoniści odwrotni     69
  Kompetycyjność i niekompetycyjność, odwracalność i nieodwracalność     70
  Receptory zapasowe     72
  Dynamiczna teoria receptora     72
  Receptory rzeczywiste i ich klasyfikacja     72
  Mechanizm działania receptorów 7TM - białka G     78
  Niezdecydowanie w wyborze partnera     81
  Niewierność receptorów 7TM białkom G     82
  Białka modyfikujące aktywność receptora (RAMP)     84
  Interakcja na powierzchni komórki     85
  Dimeryzacja i polimeryzacja receptorów 7TM     85
  Z czym naprawdę są sprzężone białka sprzężone z białkiem G     87
  Regulacja aktywności receptora - desensytyzacja i down-regulacja     88
  Wtórne przekaźniki - sygnały wewnątrzkomórkowe     90
  Znaczenie badań receptorowych dla medycyny     92
  
  4. Leki a kanały jonowe - Lucyna Antkiewicz-Michaluk     94
  
  Kanały jonowe związane z receptorami     95
  Kanał chlorkowy związany z receptorem GABA-A     95
  Kanał wapniowy związany z receptorem NMDA     96
  Kanały jonowe zależne od napięcia (potencjału)     97
  Leki blokujące kanał wapniowy typu L     99
  
  5. Leki a przekaźnictwo wewnątrzkomórkowe- Irena Nalepa     100
  
  Interakcje receptorów metabotropowych z molekularnymi białkami opiekuńczymi - kon
cepcja „farmakologicznych białek opiekuńczych" jako potencjalnych leków     103
  Interakcje receptorów metabotropowych z innymi białkami     105
  Białka regulujące aktywność białek G jako potencjalny cel dla leków     106
  Kinazy białkowe     109
  Charakterystyka rodziny kinazy białkowej C     110
  Charakterystyka kinaz białkowych zależnych od Ca2* i kalmoduliny     111
  Kinazy aktywowane mitogenami     113
  Kinaza białkowa B     115
  Kinazy zależne od cyklin     115
  Białkowe kinazy tyrozynowe     116
  „Sieć kinazowa" - integracja sygnału na kinazach MAP     117
  Wpływ leków na przekaźnictwo wewnątrzkomórkowe: działanie leków przeciwdepresyjnych i litu     119
  Elementy wewnątrzkomórkowego przekaznictwa jako potencjalne punkty uchwytu dla
  nowych leków     121
  Inhibitory kinaz białkowych jako leki     121
  Inhibitory syntezy cytokin (CSAIDs, cytokine-synthesis anti-inflamatory drugs) a leki
  przeciwzapalne     123
  Inhibitory tyrozynowych kinaz białkowych a leki przeciwnowotworowe     125
  
  6. Leki a inżynieria genetyczna - Ryszard Przewłocki, Barbara Przewłocka     127
  
  Wstęp     127
  Choroby uwarunkowane genetycznie     128
  Terapia genowa     129
  Pierwsze protokoły terapeutyczne     129
  Drogi wprowadzania genów do komórek     130
  Wektory retrowirusowe     131
  Wektory adenowirusowe     131
  Metody niewirusowe     132
  Terapia antysensowa     133
  Terapia prolekami - wprowadzanie genów wywołujących wybiórcze niszczenie komórek nowotworowych     134
  Genetyczne komórkowe szczepionki przeciwnowotworowe     135
  Transdukcja genu HLA-B7 do komórek guza in situ     136
  Geny oporności wielolekowej     136
  Leki rekombinowane     136
  Insulina     137
  Somatotropina     137
  Erytropoetyna     137
  Szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B     138
  Interferony     138
  Interferon α     138
  Interferon β     139
  Interferon γ     139
  Tkankowy aktywator plazminogenu     140
  Interleukina-2. Aldesleukina     140
  Imigluceraza     140
  Ludzkie rekombinowane czynniki stymulujące wzrost kolonii granulocytow (G-CSF) oraz
  granulocytów/makrofagów (GM-CSF)     141
  Hirudyna     141
  Rekombinowana ludzka DNA-aza - dornaza     141
  Czynnik VIII krzepnięcia krwi     142
  
  CZĘŚĆ III. CZYNNIKI BIOLOGICZNE WPŁYWAJĄCE NA DZIAŁANIE LEKÓW    143
  
  7. Zmiany działania leków uwarunkowane zaburzeniami ich kinetyki w stanach patologicznych - Krystyna Orzechowska-Juzwenko     143
  
  Zaburzenia wchłaniania leków     143
  Zaburzenia dystrybucji leków     145
  Zaburzenia biotransformacji leków     147
  Zaburzenia wydalania leków     152
  
  8. Farmakogenetyka i farmakogenomika - Ryszard Przewłocki     157
  
  Wprowadzenie     157
  Cytochromy P450     158
  Polimorficzna oksydacja mefenytoiny. Cytochrom CYP2C19     158
  Polimorfizm oksydacji sparteiny/debrizochiny - cytochrom CYP2D6     159
  Cytochrom CYP3A     160
  Tolbutamid. CYP2C9     161
  Cholinoesterazy (esterazy cholinowe)     161
  Polimorficzna S-metylacja. S-metylotransferaza tiopuryny     162
  Polimorficzna O-metylacja. O-metylotransferaza     162
  Polimorficzna N-acetylacja. N-acetylotransferaza     163
  Niedobór syntetazy glutationu. S-transferaza glutationowa     163
  UDP-glukotransferaza     164
  Metabolizm alkoholu. Dehydrogenaza     164
  Farmakogenetyka a ośrodkowy układ nerwowy     165
  Farmakogenetyka leków psychotropowych     165
  Inne genetycznie uwarunkowane nietypowe reakcje na lek     166
  Niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej     166
  Porfirię     167
  Złośliwa hipertermia     167
  Akatalazemia     167
  Glikokortykosteroidy i ciśnienie wewnątrzgałkowe     168
  Niedobór arantytrypsyny     168
  Inne nietypowe reakcje na lek niezwiązane z enzymami i metabolizmem leku     168
  Farmakogenomika     169
  
  9. Elementy chronofarmakologii - AleksanderMrozikiewicz     170
  
  Rytmy biologiczne a działanie leków     172
  
  DZIAŁ II. FARMAKOLOGIA SZCZEGÓŁOWA    175
  
  CZĘŚĆ IV. LEKI A OGÓLNE PROCESY REGULACYJNE I HOMEOSTAZA    177
  
  10. Leki moczopędne - Sylwia Gajewska-Meszaros     177
  
  Wydalanie sodu i wody przez nerki     177
  Podział leków moczopędnych     180
  Inhibitory anhydrazy węglanowej     180
  Tiazydy i leki o zbliżonym działaniu (tiazydopodobne)     182
  Leki tiazydopodobne     185
  Diuretyki pętlowe     186
  Diuretyki oszczędzające potas     188
  Diuretyki osmotyczne     189
  Roślinne leki moczopędne     190
  Uzupełnianie niedoborów potasu     192
  
  11. Leki stosowane w odczynach alergicznych - Bożena Tarchalska-Kryńskai     194
  
  Histamina     194
  Leki przeciwhistaminowe H1     197
  Leki przeciwhistaminowe H1 I generacji     197
  Preparaty o przedłużonym działaniu I generacji     201
  Leki przeciwhistaminowe H1 II generacji     201
  Kromony     207
  Glikokortykosteroidy     208
  Postępowanie w reakcji anafilaktycznej     209
  
  12. Leki a lipidy krwi. Farmakoterapia miażdżycy- Wojciech Kostowski     210
  
  Lipidy osocza, patomechanizm miażdżycy     210
  Farmakoterapia miażdżycy     215
  Leczenie miażdżycy za pomocą diety     215
  Żywice wiążące kwasy żółciowe     217
  Statyny, czyli inhibitory reduktazy hydroksymetylo-koenzymu A     218
  Pochodne kwasu fibrynowego (fibraty)     220
  Kwas nikotynowy (niacyna)     222
  Inne leki zmniejszające stężenie cholesterolu     223
  
  13. Nieopioidowe leki przeciwbólowe, leki stosowane w dnie oraz w leczeniu chorób reumatycznych - Witold S. Gumułka     224
  
  Leki przeciwgorączkowe (antipyretica)     224
  Pochodne β-aminofenolu     226
  Paracetamol     226
  Propacetamol     228
  Pochodne pirazolonu     228
  Fenylbutazon     230
  Metamizol     230
  Propyfenazon     231
  Leki stosowane w leczeniu chorób reumatycznych     232
  Niesteroidowe leki przeciwzapalne     232
  Niesteroidowe leki przeciwzapalne I generacji     239
  Salicylany     239
  Pochodne kwasu fenylooctowego     241
  Pochodne kwasu indolooctowego     243
  Pochodne kwasu fenylopropionowego     244
  Pochodne kwasu fenamowego     246
  Leki preferencyjnie hamujące COX-2 (NLPZ II generacji)     246
  Selektywne inhibitory COX-2     248
  Celekoksib     249
  Rofekoksib     251
  Leki modyfikujące przebieg chorób reumatycznych     253
  Leki stosowane w przypadkach reumatoidalnego zapalenia stawów o ciężkim przebiegu     255
  Starsze leki modyfikujące przebieg choroby     256
  Glikokortykosteroidy     259
  Nowsze leki modyfikujące przebieg choroby     259
  Leki stosowane w leczeniu dny     261
  Kolchicyna     262
  Leki hamujące biosyntezę kwasu moczowego     263
  Leki urikozuryczne     264
  Leki stosowane w zapobieganiu i zwalczaniu hiperurykemii wywołanej podaniem leków cytostatycznych     264
  
  14. Leki a gospodarka węglowodanowa. Leczenie cukrzycy - Teresa Kasperska-Czyżykowa    266
  
  Wstęp     266
  Insulina     269
  Rodzaje i właściwości preparatów insuliny     271
  Dawkowanie     274
  Powikłania i objawy niepożądane     276
  Pochodne sulfonylomocznika     278
  Mechanizm działania     279
  Farmakokinetyka     280
  Wskazania     281
  Przeciwwskazania     281
  Zasady stosowania i dawkowanie     282
  Działania niepożądane     282
  Interakcje     284
  Niesulfonylomocznikowe leki zwiększające wydzielanie insuliny (glinidy)     284
  Mechanizm działania     285
  Farmakokinetyka     285
  Wskazania     285
  Przeciwwskazania     286
  Dawkowanie     286
  Działania niepożądane     286
  Pochodne biguanidu     286
  Mechanizm działania     287
  Farmakokinetyka     287
  Wskazania i dawkowanie     287
  Przeciwwskazania     288
  Objawy niepożądane     288
  Inhibitory a-glukozydazy     289
  Mechanizm działania     289
  Farmakokinetyka     290
  Wskazania i dawkowanie     290
  Przeciwwskazania     290
  Działania niepożądane     291
  Leki zwiększające wrażliwość na insulinę (glitazony)     291
  Mechanizm działania     292
  Farmakokinetyka     292
  Wskazania i dawkowanie     293
  Przeciwwskazania     293
  Działania niepożądane     293
  
  15. Leki stosowane w zaburzeniach gospodarki wapniowej - Wojciech Kostowski    294
  
  Parathormon     294
  Witamina D3     295
  Kalcytonina     295
  Bifosfoniany     296
  Sole wapnia i fluoru     296
  Hormony stosowane w osteoporozie i innych zaburzeniach układu kostnego     297
  Diuretyki tiazydowe     297
  
  16. Leki stosowane w farmakoterapii otyłości- Wojciech Kostowski     298
  
  Substancje endogenne regulujące spożywanie pokarmów     299
  Podział środków farmakologicznych stosowanych w leczeniu otyłości     300
  Leki o przeważającym działaniu ośrodkowym     301
  Leki o przeważającym działaniu na układ adrenergiczny     301
  Leki serotoninergiczne     302
  Leki zwiększające wydatek energetyczny organizmu     303
  Leki hamujące wchłanianie tłuszczu z przewodu pokarmowego     303
  
  17. Autakoidy - Zbigniew S. Herman     305
  
  Eikozanoidy     306
  Działanie farmakologiczne prostaglandyn     309
  Udział prostaglandyn w procesach fizjologicznych i patologicznych     309
  Zastosowanie lecznicze prostaglandyn     310
  Leki hamujące aktywność leukotrienów     311
  Polipeptydy     311
  Angiotensyna     311
  Leki hamujące działania angiotensyny     312
  Antagoniści receptorów angiotensyny II     313
  Kininy osoczowe     313
  Inne polipeptydy     314
  5-Hydroksytryptamina     315
  Agoniści i antagoniści receptorów serotoninowych     316
  Agoniści receptorów 5-HT     316
  Antagoniści receptorów 5-HT     316
  Histamina     316
  Leki przeciwhistaminowe blokujące receptory H1     318
  Leki zapobiegające uwalnianiu histaminy i innych przekaźników alergicznych z tkanek     319
  Cytokiny     320
  Interferony     320
  Interleukiny     320
  
  CZĘŚĆ V. HORMONY I WITAMINY    321
  
  18. Farmakologia hormonów przysadki i nadnerczy - Romuald Langwiński, Zdzisław Kleinrok     321
  Hormony podwzgórzowe (przedprzysadkowe)     321
  Hormon uwalniający kortykotropinę (CRH)     324
  Hormony przedniego płata przysadki     324
  Kortykotropina (hormon adrenokortykotropowy)     324
  Ty reotropina (hormon tyreotropowy)     326
  Folitropina     327
  Lutropina     327
  Gonadotropiny pozaprzysadkowe     328
  Prolaktyna (hormon laktacyjny)     329
  Somatotropina (hormon wzrostu)     330
  Hormony tylnego płata przysadki     331
  Hormony kory nadnerczy     333
  Mineralokortykosteroidy     333
  Glikokortykosteroidy     336
  Równoważność dawek     343
  Zależność działania od budowy chemicznej     343
  Antagoniści kortykosteroidów     344
  Toksyczność, działania niepożądane glikokortykosteroidów     345
  
  19. Farmakologia tarczycy - Romuald Langwinski, Zdzisław Kleinrok     347
  
  Hormony tarczycy     347
  Biosynteza i metabolizm tyroksyny     347
  Działanie tyroksyny i trijodotyroniny     348
  Leki przeciwtarczycowe     350
  Tioamidy     350
  Inne leki przeciwtarczycowe     352
  Jod i jego związki     353
  Kalcytonina     354
  
  20. Hormony płciowe - Romuald Langwinski, Zdzisław Kleinrok     356
  
  Męskie hormony płciowe i steroidy anaboliczne     356
  Androgeny     356
  Działania niepożądane     359
  Antagoniści androgenów     359
  Steroidy anaboliczne     360
  Działania niepożądane     363
  Żeńskie hormony płciowe     363
  Estrogeny     364
  Działanie fizjologiczne i farmakologiczne     365
  Mechanizm działania     365
  Syntetyczne pochodne stilbenu     367
  Leki o działaniu przeciwestrogennym     368
  Progestageny (progestyny)     369
  Syntetyczne progestageny     371
  Działania niepożądane     374
  Związki o działaniu przeciwprogesteronowym     375
  
  21. Środki antykoncepcyjne - Romuald Langwinski, Zdzisław Kleinrok     376
  
  
  22. Witaminy - Romuald Langwinski, Zdzisław Kleinrok     380
  
  Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach     381
  Witamina A     381
  Retinoidy     383
  Witamina D     385
  Witamina E     389
  Witamina F     390
  Witaminy rozpuszczalne w wodzie     391
  Witamina C     391
  Witamina B1     392
  Witamina B2     394
  Kwas pantotenowy     395
  Witamina B6     396
  Witamina PP     397
  Biotyna     399
  Preparaty wielowitaminowe     399
  
  CZĘŚĆ VI. UKŁAD AUTONOMICZNY, OBWODOWY UKŁAD NERWOWY I MIĘŚNIE    401
  
  23. Leki układu cholinergicznego. I. Leki cholinomimetyczne - Ewa Widy-Tyszkiewicz    401
  
  Mechanizmy cholinergiczne     401
  Receptory muskarynowe     403
  Receptory nikotynowe     406
  Leki cholinomimetyczne     408
  Leki cholinomimetyczne bezpośrednie     410
  Inhibitory acetylocholinoesterazy     411
  Odwracalne inhibitory     412
  Inhibitory działające bardzo krótko (5-15 min)     412
  Inhibitory o krótkim działaniu     412
  Nieodwracalne inhibitory     414
  
  24. Leki układu cholinergicznego. II. Leki cholinolityczne - Ewa Widy-Tyszkiewicz    416
  
  Przeciwwskazania     420
  Działania niepożądane     420
  Zatrucie atropiną     420
  Leki pochodzenia naturalnego     421
  Syntetyczne leki cłiolinolityczne     421
  Pochodne czwartorzędowe     421
  Pochodne trzeciorzędowe     422
  Leki przeciwmuskarynowe działające selektywnie     423
  
  25. Leki a zwoje układu autonomicznego - Ewa Widy-Tyszkiewicz     424
  
  Leki pobudzające zwoje układu autonomicznego     425
  Leki blokujące zwoje układu autonomicznego     427
  
  26. Leki wpływające na mięśnie szkieletowe i przekaznictwo nerwowo-mięśniowe - Ewa Widy-Tyszkiewicz     428
  
  Leki miorelaksujące     428
  Leki zwiotczające     430
  Leki działające presynaptycznie     430
  Leki działające postsynaptycznie     431
  Leki niedepolaryzujące złącza nerwowo-mięśniowe     431
  Leki depolaryzujące złącza nerwowo-mięśniowe     433
  
  27. Farmakologia układu adrenergicznego- Wojciech Kostowski     435
  
  Receptory adrenergiczne     435
  Receptory a-adrenergiczne     437
  Receptory a i-adrenergiczne     437
  Receptory cti-adrenergiczne     438
  Receptory β-adrenergiczne     438
  Zależność budowy chemicznej i działania amin katecholowych     439
  Związki sympatykomimetyczne i adrenomimetyczne     440
  Endogenne aminy katecholowe     441
  Selektywni agoniści receptora a1     444
  Selektywni agoniści receptora a2     445
  Leki sympatykomimetyczne o działaniu pośrednim     445
  Antagoniści receptorów ot     446
  Agoniści receptorów β-adrenergicznych o wybiórczym i niewybiórczym działaniu    446
  Antagoniści receptorów β-adrenergicznych. Leki β-adrenolityczne     447
  
  28. Środki miejscowo znieczulające - Romuald Langwiński     450
  
  Zastosowanie kliniczne     450
  Mechanizm działania     451
  Środki kurczące naczynia krwionośne     452
  Charakterystyka środków miejscowo znieczulających     453
  Kokaina     453
  Estry i amidy     454
  Estrowe środki miejscowo znieczulające     454
  Amidowe środki miejscowo znieczulające     455
  Inne środki miejscowo znieczulające     456
  Działania niepożądane     457
  
  29. Farmakologia mięśni gładkich. Leki spazmolityczne - Wojciech Kostowski    458
  
  Mechanizmy komórkowe związane z działaniem leków spazmolitycznych     458
  Leki spazmolityczne     460
  Kwas nikotynowy i jego pochodne     460
  Metyloksantyny     461
  Pochodne piperazyny     461
  Pochodne izochinoliny     462
  Inne leki zwiotczające mięśnie gładkie     463
  Leki wpływające kurcząco na mięśnie gładkie     463
  Leki kurczące mięsień maciczny (leki oksytotyczne)     463
  
  CZĘŚĆ VII. UKŁAD KRĄŻENIA. KREW    465
  
  30. Leki hipotensyjne- Wojciech Kostowski     465
  
  Podział leków przeciwnadciśnieniowych     467
  Leki moczopędne     469
  Ośrodkowe leki sympatykolityczne działające na receptory a2     470
  Ośrodkowe leki hipotensyjne działające na receptory imidazolinowe     476
  Agoniści receptora L     476
  Leki wyzwalające odruch z chemoreceptorów     478
  Leki blokujące zwoje układu współczulnego (leki ganglioplegiczne)     479
  Leki wpływające na pozazwojowe neurony adrenergiczne     479
  Leki a-adrenolityczne     482
  Agoniści receptora dopaminergicznego DA1     484
  Leki β-adrenolityczne     485
  Leki o przeważającym działaniu bezpośrednim rozszerzającym naczynia krwionośne    486
  Leki blokujące kanały wapniowe     488
  Inhibitory konwertazy angiotensyny i antagoniści angiotensyny     490
  Antagoniści receptora angiotensynowegoATi     494
  
  31. Leki stosowane w stanach skurczowych obwodowych naczyń krwionośnych - Zbigniew S. Herman     495
  
  Uwodornione alkaloidy sporyszu     495
  Pochodne metyloksantyn     495
  Analogi i połączenia kwasu nikotynowego     496
  Inne leki     497
  Leki stosowane w chorobach naczyń mózgowych     497
  Leki stosowane w chorobach naczyń żylnych kończyn dolnych     498
  Leki stosowane w żylakach odbytu     499
  
  32. Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca - Zbigniew S. Herman     500
  
  Azotany i azotyny     502
  Leki β-adrenolityczne     506
  Nieselektywne leki β-adrenolityczne     506
  Leki β-adrenolityczne działające selektywnie     508
  Leki porażające receptory ar oraz β-adrenergiczne     508
  Leki blokujące kanały wapniowe     509
  Inne leki     510
  Leki aktywujące kanały potasowe     510
  Zasady leczenia choroby niedokrwiennej serca     511
  
  33. Leki β-adrenolityczne oraz leki blokujące kanały wapniowe - Wojciech Kostowski, Zbigniew S. Herman     512
  
  Leki β-adrenolityczne     512
  Receptory β-adrenergiczne. Zmiany adaptacyjne receptorów     512
  Leki niewybiorcze i wybiórcze. Działanie agoantagonistyczne („wewnętrzne")     513
  Klasyfikacja     517
  Nowa generacja leków β-adrenolitycznych     518
  Leki blokujące kanały wapniowe     519
  Pochodne fenyloalkiloaminy     524
  Pochodne 1,4-dihydropirydyny     525
  Pochodne dihydropirydyny II generacji     525
  Pochodne benzotiazepiny     526
  Leki blokujące kanały wapniowe o działaniu nieswoistym     526
  
  34. Leki przeciwarytmiczne - Zbigniew S. Herman     527
  
  Klasyfikacja     529
  Grupa I. Leki stabilizujące błony komórkowe     531
  Grupa IA. Leki przedłużające czas trwania potencjału czynnościowego     531
  Grupa IB. Leki zmniejszające czas trwania potencjału czynnościowego     533
  Grupa IC. Leki niewpływające na czas trwania potencjału czynnościowego     535
  Grupa II. Leki β-adrenolityczne     536
  Grupa III. Leki zwiększające czas trwania potencjału błonowego     537
  Leki blokujące kanały potasowe     539
  Grupa IV. Leki blokujące kanały wapniowe     540
  Działanie proarytmiczne leków stosowanych w arytmiach serca     541
  Leki stosowane w zaburzeniach przewodzenia     542
  
  35. Komórkowe mechanizmy działania leków na inotropizm serca - Wojciech Kostowski    544
  
  Regulacja czynności skurczowej serca na poziomie komórkowym     544
  Potencjał czynnościowy, depolaryzacja błony, sprzężenie elektromechaniczne     545
  Mechanizm działania leków na ogniwa sprzężenia elektromechanicznego     547
  Mechanizm działania glikozydów nasercowych     548
  Mechanizm działania amin katecholowych     549
  
  36. Leki o działaniu inotropowym - Zbigniew S. Herman     550
  
  Leki działające inotropowo dodatnio     550
  Glikozydy nasercowe     550
  Działanie na mięsień sercowy     551
  Wpływ na układ sercowo-naczyniowy     552
  Losy w organizmie     553
  Objawy zatrucia i leczenie     553
  Interakcje     555
  Wskazania do stosowania     555
  Przeciwwskazania     556
  Glikozydy nasercowe stosowane w lecznictwie     556
  Inne leki działające inotropowo dodatnio     557
  Inhibitory fosfodiesterazy     557
  
  CZĘŚĆ VIII. KREW    558
  
  37. Farmakologia krwi i układu krwiotwórczego. Preparaty krwi. Leki krwiozastępcze - Stanisław Maj     558
  
  Preparaty krwi i leki krwiopochodne     559
  Preparaty komórkowe i ich zastosowanie     559
  Przeszczepianie macierzystych komórek hematopoetycznych     563
  Preparaty osocza i preparaty osoczopochodne     565
  Immunoglobuliny (gammaglobuliny)     566
  Stężone preparaty fibrynogenu     567
  Stężone preparaty czynnika VIII     567
  Stężone preparaty czynnika IX     567
  Stężone preparaty czynników zespołu protrombiny     568
  Antytrombina III     568
  Trombina     568
  Koncentrat inhibitora Cl esterazy     569
  Koncentrat rekombinowanego aktywowanego białka C     569
  Koncentrat inhibitora ai-proteinazy     569
  Hematyna     569
  Leki krwiozastępcze     569
  Leki krwiozastępcze przenoszące tlen     571
  Roztwory elektrolitów     571
  Lecznicza hemafereza     572
  
  38. Leki wpływające na mechanizmy krzepnięcia krwi i hemostazy - Stanisław Maj    573
  
  Leki stosowane w skazach krwotocznych     579
  Leki działające miejscowo     580
  Leki działające na naczynia krwionośne     580
  Leki stosowane w skazach krwotocznych płytkowych     583
  Leki stosowane w skazach krwotocznych wywołanych niedoborem osoczowych czynników krzepnięcia krwi     584
  Patologiczne inhibitory krzepnięcia     589
  Leki stosowane w nabytych osoczowych skazach krwotocznych     591
  Leki hamujące fibrynolizę     593
  Leki hamujące krzepnięcie krwi     595
  Leki przeciwzakrzepowe (antykoagulanty)     596
  Doustne antykoagulanty     601
  Leki defibrynujące     604
  Leki hamujące czynność płytek krwi     604
  Leki trombolityczne i zwiększające fibrynolizę     611
  
  39. Leki wpływające na hematopoezę - Stanisław Maj     618
  
  Erytropoetyna     621
  Granulocytopoetyczne czynniki wzrostowe     623
  Megakariocytowe czynniki wzrostowe     625
  Czynniki immunomodulujące     625
  Interferony     626
  Leki stosowane w chorobach układu czerwonokrwinkowego     628
  Leki stosowane w niedokrwistości z niedoboru żelaza     629
  Leki stosowane w niedokrwistościach megaloblastycznych     632
  Niedobór witaminy B12     632
  Niedobór kwasu foliowego     634
  Inne leki stosowane w niedokrwistościach niedoborowych     636
  Leki stosowane w niedokrwistości aplastycznej     637
  Leczenie niedokrwistości autoimmunohemolitycznych     637
  Leki stosowane w methemoglobinemii     639
  Leki stosowane w czerwienicy prawdziwej     639
  Leki stosowane w stanach nadmiaru żelaza w organizmie     639
  Leki stosowane w chorobach układu białokrwinkowego     641
  Leki stosowane w granulocytopenii     642
  Leki stosowane w zaburzeniach jakościowych granulocytów     643
  Leki stosowane w zespołach niewydolności immunologicznej     643
  Leki immunosupresyjne     644
  Leki stosowane w chorobach rozrostowych układu krwiotwórczego     645
  
  CZĘŚĆ IX. UKŁAD POKARMOWY    649
  
  40. Farmakologia wydzielania żołądkowego - Józef Meszaros     649
  
  Wprowadzenie     649
  Leki stosowane w chorobach zależnych od kwasu solnego     653
  Leki zmniejszające kwaśność treści żołądkowej     653
  Leki hamujące wydzielanie kwasu solnego     653
  Inhibitory pompy protonowej     653
  Antagoniści receptora H2     655
  Leki cholinolityczne     657
  Leki neutralizujące     658
  Inne leki stosowane w chorobie wrzodowej     660
  Leki osłaniające     660
  Selektywne leki osłaniające     661
  Misoprostol     662
  Współczesne zalecenia dotyczące leczenia choroby wrzodowej     663
  Leki pobudzające wydzielanie soku żołądkowego     664
  
  41. Leki przeczyszczające i zapierające - Józef Meszaros     666
  
  Leki przeczyszczające     666
  Środki zwiększające objętość mas kałowych (masowe)     666
  Osmotyczne leki przeczyszczające     667
  Środki zmiękczające kał     669
  Olej rycynowy     669
  Środki kontaktowe     669
  Zasady stosowania leków przeczyszczających     670
  Leki zapierające     671
  Środki ściągające     672
  Środki adsorpcyjne     672
  Związki wapnia     673
  Środki wpływające na mięśnie gładkie     673
  Leki przeciwbakteryjne     674
  
  42. Leki wymiotne, przeciwwymiotne i prokinetyczne - Józef Meszaros     675
  
  Leki przeciwwymiotne     676
  Antagoniści receptora dopaminergicznego     676
  Antagoniści receptora histaminowego H1     678
  Leki cholinolityczne     679
  Antagoniści receptora 5-HT3     679
  Kanabinoidy     680
  Antagoniści receptora NK1     680
  Leki wymiotne     684
  Leki prokinetyczne     685
  Antagoniści receptora dopaminergicznego     686
  Leki działające na receptory serotoninergiczne     686
  Agoniści receptora motilinowego     687
  
  43. Leki wpływające na czynność zewnątrzwydzielniczą wątroby i trzustki - Wojciech Kostowski     689
  
  Leki wpływające na metabolizm bilirubiny     689
  Leki wywołujące żółtaczkę zastoinową (cholestatyczną)     690
  Kwasy żółciowe     690
  Leki żółciotwórcze     691
  Leki żółciopędne     691
  Leki wpływające na miąższ wątroby     692
  Zewnątrzwydzielniczą czynność trzustki     692
  
  CZĘŚĆ X. UKŁAD ODDECHOWY    694
  
  44. Leki przeciwkaszlowe, wykrztuśne, sekretolityczne i mukolityczne - Bożena Tarchalska-Kryńskai     694
  
  Leki przeciwkaszlowe     694
  Leki przeciwkaszlowe o działaniu ośrodkowym     695
  Leki przeciwkaszlowe pochodne alkaloidów opium     695
  Leki wywołujące działanie euforyzujące i wywołujące szybkie uzależnienie     695
  Leki niewykazujące wyraźnego działania euforyzującego, o słabych właściwościach
  uzależniających     696
  Leki niewywołujące uzależnienia     696
  Preparaty złożone wykrztuśno-przeciwkaszlowe     697
  Leki przeciwkaszlowe nieopioidowe o działaniu ośrodkowym     697
  Leki przeciwkaszlowe o działaniu obwodowym     698
  Leki wpływające na zakończenia czuciowe w oskrzelach     698
  Śluzy roślinne     698
  Leki wykrztuśne i sekretolityczne     699
  Leki wykrztuśne     700
  Leki wykrztuśne o działaniu odruchowym     700
  Leki wykrztuśne działające bezpośrednio na gruczoły oskrzelowe     701
  Leki wykrztuśne zmieniające odczyn wydzieliny gruczołów oskrzelowych     703
  Leki sekretolityczne     703
  Leki mukolityczne     704
  Detergenty     706
  Enzymy proteolityczne     706
  45. Leki stosowane w astmie oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc - Bożena Tarchalska-Kryńskai     708
  Leki rozkurczające mięśnie gładkie oskrzeli     711
  Leki pobudzające receptory β-adrenergiczne (leki β-adrenomimetyczne)     711
  Sposoby podawania leków β-adrenomimetycznych w astmie oskrzelowej     714
  Leki cholinolityczne     715
  Metyloksantyny     716
  Teofilina     716
  Inne metyloksantyny stosowane w leczeniu stanów spastycznych oskrzeli     720
  Leki zapobiegające reakcji alergicznej i hamujące alergiczne zapalenie     721
  Kromony     721
  Glikokortykosteroidy     723
  Glikokortykosteroidy podawane miejscowo do drzewa oskrzelowego     725
  Glikokortykosteroidy podawane doustnie w astmie oskrzelowej     726
  Glikokortykosteroidy o przedłużonym działaniu     726
  Glikokortykosteroidy podawane dożylnie w leczeniu astmy oskrzelowej     727
  Leki przeciwleukotrienowe     727
  Inne leki wspomagające w leczeniu stanów skurczowych oskrzeli     728
  Leki wykrztuśne i mukolityczne     728
  Leki przeciwhistaminowe Hi     728
  Antybiotyki     728
  Postępowanie w ostrym napadzie duszności i w stanie astmatycznym     729
  Przewlekła obturacyjna choroba płuc     729
  
  Skorowidz     730
  
  TOM 2
  
  CZĘSC XI. OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY    1
  
  46. Podstawy neuropsychofarmakologii - Wojciech Kostowski     1
  
  Rola substancji neuroprzekaźnikowych w mechanizmach działania leków na ośrodkowy układ nerwowy     1
  Monoaminy w ośrodkowym układzie nerwowym i ich rola w działaniu leków psychotropowych    2
  Noradrenalina     2
  Dopamina     5
  5-Hydroksytryptamina i neurony serotoninergiczne     10
  Inne aminy w ośrodkowym układzie nerwowym     13
  Acetylocholina i neurony cholinergiczne     13
  Histamina     14
  Aminokwasy w ośrodkowym układzie nerwowym     14
  Kwas y-aminomasłowy     14
  Receptory GABA-ergiczne     16
  Glicyna     18
  Aminokwasy pobudzające     18
  Neuropeptydy     19
  Wazopresyna (ADH) i oksytocyna     19
  Tyreoliberyna (TRH) i melanostatyna (MIF)     20
  Cholecystokinina (CCK)     20
  Substancja P (SP)     20
  Endogenne peptydy opioidowe     21
  Receptory opioidowe     23
  Adenozyna     24
  Podstawowe czynności ośrodkowego układu nerwowego, ich zaburzenia a mechanizmy działania leków psychotropowych     25
  Procesy snu i czuwania     25
  Czynności motywacyjno-popędowe i emocje     27
  Odruchy warunkowe, pamięć i uczenie się     28
  Układ nagrody     29
  Klasyfikacja leków działających na ośrodkowy układ nerwowy     31
  
  47. Leki uspokajające i nasenne - Wojciech Kostowski     33
  
  Komórkowe mechanizmy działania leków nasennych     35
  Leki uspokajające     35
  Roślinne leki uspokajające     36
  Sole bromu     36
  Pochodne kwasu barbiturowego (barbiturany)     36
  Barbiturany o krótkim i ultrakrótkim czasie działania     39
  Barbiturany o średnim czasie działania     40
  Barbiturany o długim czasie działania     40
  Niebarbiturowe leki uspokajające i nasenne     41
  Karbaminiany     41
  Pochodne chinazolonu     41
  Pochodne karbinolu     42
  Pochodne tiazolu     42
  Pochodne benzodiazepiny i leki o podobnym działaniu     42
  
  48. Premedykacja i znieczulenie ogólne (anestezja) - Bogdan Kamiński     44
  
  Premedykacja     44
  Leki uspokajające, przedwiekowe i nasenne     44
  Pochodne benzodiazepiny     45
  Barbiturany     46
  Leki cholinolityczne     46
  Leki przeciwbólowe     46
  Leki przeciwwymiotne i neuroleptyczne     47
  Agoniści receptora α2-adrenergicznego     47
  Znieczulenie ogólne (anestezja)     48
  Dożylne środki anestetyczne     48
  Działanie farmakologiczne     49
  Zastosowanie kliniczne     50
  Wziewne środki anestetyczne     52
  Minimalne stężenie pęcherzykowe     52
  Działanie farmakologiczne     53
  Najczęściej stosowane anestetyki wziewne     54
  Gazy stosowane w anestezjologii     58
  Środki zwiotczające     59
  
  49. Farmakologia układu pozapiramidowego - Wojciech Kostowski     60
  
  Choroba Parkinsona     60
  Mechanizmy neuronalne     63
  Pląsawice     63
  Leki stosowane w leczeniu choroby Parkinsona     64
  Leki cholinolityczne     64
  Lewodopa     65
  Lewodopa i inhibitory dekarboksylazy DOPA     67
  Nowe formy farmaceutyczne lewodopy     69
  Leki działające na receptory dopaminergiczne     69
  Agoniści receptorów dopaminergicznych     70
  Inhibitory monoaminooksydazy B (MAO-B)     71
  Inhibitory COMT     72
  Leki stosowane w leczeniu pląsawicy     72
  Choroba Wilsona     73
  
  50. Leki przeciwpadaczkowe - Andrzej Członkowski     74
  
  Pochodne hydantoiny     74
  Pochodne iminostylbenu     76
  Barbiturany     77
  Pochodne kwasu walproinowego     79
  Pochodne benzodiazepiny     80
  Pochodne kwasu bursztynowego     81
  Inne pochodne     82
  Wybrane problemy terapeutyczne     84
  Drgawki gorączkowe     84
  Stan padaczkowy     85
  Leczenie padaczki u kobiet w ciąży     86
  
  51. Leki zwiotczające o rdzeniowym i ponadrdzeniowym mechanizmie działania - Wojciech Kostowski     87
  
  Ośrodkowa regulacja napięcia mięśniowego     88
  Mechanizm działania leków zwiotczających mięśnie szkieletowe     89
  Leki o rdzeniowym i ponadrdzeniowym działaniu zwiotczającym     90
  
  52. Leki anksjolityczne - Adam Płatnik     92
  
  Wstęp     92
  Pochodne benzodiazepiny     93
  Mechanizmy działania     95
  Agoniści receptorów benzodiazepinowych - nowe generacje leków różniące się selektywnością i siłą działania receptorowego     97
  Pochodne benzodiazepiny - znaczenie farmakokinetyki w działaniach ośrodkowych    99
  Pochodne benzodiazepiny - problemy związane ze stosowaniem     101
  Agoniści receptorów serotoninergicznych 5-HT1A     104
  Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI)     105
  Perspektywy rozwoju farmakoterapii lęku     106
  
  53. Leki neuroleptyczne - Wojciech Kostowski     108
  
  Kierunki działania     108
  Wpływ na procesy behawioralne     108
  Wpływ na układy hormonalne     110
  Wpływ na łaknienie     110
  Działanie przeciwbólowe     111
  Działanie hipotermiczne     111
  Działanie przeciwwymiotne     111
  Działanie drgawkotwórcze     111
  Leki neuroleptyczne a peptydy opioidowe     111
  Adaptacyjne reakcje receptorowe a zaburzenia układu pozapiramidowego podczas stosowania leków neuroleptycznych     111
  Dopaminergiczna koncepcja schizofrenii a działanie leków neuroleptycznych     112
  Mechanizm działania przeciwpsychotycznego-uwagi ogólne     113
  Receptory dopaminergiczne a działanie leków neuroleptycznych     115
  Inne działania receptorowe. Rola GABA     116
  Wpływ na receptory α1-adrenergiczne     116
  Wpływ na receptory cholinergiczne     116
  Podział leków neuroleptycznych     117
  Ogólna charakterystyka leków neuroleptycznych na przykładzie chlorpromazyny     117
  Działania niepożądane chlorpromazyny i innych leków neuroleptycznych     118
  Interakcje chlorpromazyny i innych leków neuroleptycznych z innymi grupami leków    119
  Toksyczność leków neuroleptycznych     120
  Inne fenotiazynowe leki neuroleptyczne z grupy alifatycznej     120
  Pochodne fenotiazyny z pierścieniem piperydynowym     121
  Pochodne fenotiazyny z pierścieniem piperazynowym     121
  Pochodne tioksantenu     123
  Pochodne butyrofenonu     124
  Pochodne difenylobutylopiperydyny     126
  Pochodne benzamidu     127
  Pochodne indolu     127
  „Atypowe" leki neuroleptyczne     128
  
  54. Leki przeciwdepresyjne - Wojciech Kostowski     133
  
  Neurofizjologiczne i neurochemiczne aspekty chorób afektywnych     133
  Depresja, leki przeciwdepresyjne a oś podwzgórze-przysadka-nadnercza     134
  Zmiany neurodegeneracyjne w stresie i depresji a mechanizm działania leków przeciwdepresyjnych     135
  Mechanizm działania leków przeciwdepresyjnych na procesy neuroprzekaźnictwa     136
  Działanie jednorazowych dawek leków przeciwdepresyjnych     137
  Zmiany występujące po długotrwałym podawaniu leków przeciwdepresyjnych     140
  Receptory adrenergiczne     140
  Receptory 5-HT     141
  Podział leków przeciwdepresyjnych     142
  Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne     143
  Inhibitory monoaminooksydazy     145
  Selektywne inhibitory wychwytu serotoniny     147
  Interakcje trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych i inhibitorów MAO z innymi lekami     148
  Nowe leki przeciwdepresyjne     149
  Antagoniści i agoniści receptorów 5-HT1A     149
  Działania złożone, modulujące neuroprzekaźnictwo 5-HT w kierunku preferencyjne
go działania na receptor postsynaptyczny 5-HT1A     150
  Leki o selektywnym działaniu na proces wychwytu noradrenaliny lub serotoniny     151
  Tianeptyna. Leki zmniejszające następstwa stresu     151
  Leki stosowane w profilaktyce chorób afektywnych     152
  Perspektywy rozwoju farmakoterapii depresji     153
  Leki przeciwdepresyjne a wtórne przekaźniki, kinazy białkowe i czynniki transkrypcyjne    153
  Leki przeciwdepresyjne a czynniki neurotroficzne     153
  Leki przeciwdepresyjne a cytokiny     153
  
  55. Leki nootropowe i prokognitywne. Farmakoterapia choroby Alzheimera - Jerzy Vetulani     154
  
  Neurobiologiczne podstawy pamięci     156
  Leki wspomagające uczenie się     159
  Leki stosowane w celu wspomagania osłabionej pamięci u osób w podeszłym wieku    161
  Farmakoterapia otępień     163
  Obecne metody farmakoterapii choroby Alzheimera     165
  Perspektywy farmakoterapii choroby Alzheimera     167
  Próby leczenia przyczynowego     168
  Niektóre inne możliwości hamowania rozwoju choroby Alzheimera     169
  
  56. Perspektywy farmakoterapii chorób neurodegeneracyjnych - Wojciech Danysz, Monika Sopala     170
  
  Mechanizmy powstawania chorób neurodegeneracyjnych     171
  Dysfunkcja mitochondriów i stres oksydacyjny     177
  Reakcja zapalna i odpowiedź autoimmunologiczna     178
  Śmierć komórkowa     178
  Leczenie regeneracyjne     179
  
  57. Leki psychostymulujące i psychodysleptyczne - Adam Płażniki     181
  
  Leki psychostymulujące     181
  Działania ośrodkowe     183
  Mechanizmy neuroprzekaźnikowe     183
  Tolerancja i sensytyzacja działań ośrodkowych     184
  Koncepcja mechanizmu zaburzeń psychotycznych     185
  Działania anorektyczne     186
  Metabolizm i działania obwodowe     187
  Wskazania terapeutyczne     188
  Działania niepożądane     189
  Środki psychodysleptyczne     189
  
  58. Opioidowe leki przeciwbólowe - Witold S. Gumułka     194
  
  Patofizjologia bólu     194
  Podział leków przeciwbólowych     195
  Endogenne opioidy     196
  Podział leków mających powinowactwo do receptorów opioidowych     197
  Opioidowe leki przeciwbólowe typu morfiny     198
  Morfina i inne alkaloidy opium     198
  Leki syntetyczne     211
  Pochodne morfinanu     211
  Pochodne piperydyny i podobne     212
  Fentanyl i jego analogi     214
  Pochodne 4,4-difenyloheptanonu     218
  Pochodne difenyloizopentanolu     219
  Leki agoantagonistyczne     219
  Pochodne benzmorfanu     220
  Pochodne fenantrenu     221
  Leki antagonistyczne mające agonistyczną składową działania     223
  Leki „czysto" antagonistyczne     224
  
  59. Uzależnienia lekowe i strategie farmakoterapii - Przemysław Bieńkowski     227
  
  Neuroanatomiczne podłoże uzależnień     228
  Neuroprzekaźnikowe i receptorowe podłoże uzależnień     229
  Molekularne podłoże uzależnień     229
  Strategie farmakoterapii uzależnień     231
  
  60. Alkohol etylowy i inne alkohole - Wojciech Kostowski     232
  
  Ogólna charakterystyka alkoholu etylowego     232
  Pojęcie tolerancji i zależności fizycznej     232
  Komórkowe mechanizmy tolerancji     234
  Zespół abstynencyjny     234
  Neuroprzekaźnikowe i komórkowe mechanizmy działania alkoholu etylowego     236
  Receptor NMDA i GABA-A     236
  Receptory nikotynowe i 5-HT3     237
  Kanały wapniowe     237
  Molekularne aspekty działania alkoholu     237
  Produkty kondensacji aldehydów z aminami biogennymi     238
  Aldehyd octowy     239
  Biologiczne i farmakologiczne właściwości alkoholu etylowego     239
  Ostre zatrucie alkoholem etylowym     240
  Psychozy alkoholowe. Powikłania somatyczne i neurologiczne     241
  Interakcje etanolu z lekami     242
  Metabolizm alkoholu     243
  Mechanizm uzależnienia od alkoholu     243
  Istota uzależnienia     243
  Leki stosowane w farmakoterapii osób uzależnionych od alkoholu     245
  Farmakoterapia zespołów abstynencyjnych     245
  Leki zmniejszające picie alkoholu i nawroty picia     246
  Leczenie odwykowe awersyjne (uczulające)     246
  Leki zmniejszające głód alkoholowy i nawroty picia     247
  Alkohol metylowy i glikol etylenowy     248
  
  CZĘŚĆ XII. ZAKAŻENIA I INWAZJE PASOŻYTNICZE    250
  
  61. Leki przeciwwirusowe - Wojciech Kostowski     250
  
  Podstawowe leki przeciwwirusowe     251
  Amantadyna i jej pochodne     253
  Leki hamujące odwrotną transkryptazę. Farmakoterapia AIDS     253
  Inhibitory proteazy HIV     256
  PoliterapiaAIDS     257
  Inhibitory neuraminidazy     257
  Interferon α     258
  Inne leki     259
  
  62. Środki odkażające i antyseptyczne - Józef Meszaros     260
  
  Kwasy i zasady     262
  Środki utleniające     264
  Chlorowce i pochodne chlorowców     265
  Jod i jodofory     265
  Chlor i chlorofory     266
  Alkohole     267
  Aldehydy     268
  Fenole     269
  Metale ciężkie i ich sole     270
  Związki powierzchniowo czynne (detergenty)     272
  Barwniki     273
  Pochodne 8-hydroksychinoliny     274
  Biguanidy     275
  Tlenek etylenu     276
  Mupirocyna     276
  
  63. Inne syntetyczne leki chemloterapeutyczne - Józef Meszaros     278
  
  Pochodne nitroimidazolu     278
  Pochodne nitrofuranu     280
  Chinolony przeciwbakteryjne     282
  Fluorowane chinolony     283
  Fluorochinolony II generacji     287
  Fluorochinolony III generacji     288
  Fluorochinolony IV generacji     288
  Miejsce fluorochinolonów w lecznictwie     289
  
  64. Sulfonamidy i sulfony - Wojciech Rewerski, Krzysztof J. Filipiak     291
  
  Sulfonamidy - charakterystyka ogólna     291
  Preparaty złożone sulfonamidów i inhibitorów reduktazy kwasu dihydrofoliowego    295
  Sulfony     296
  Podsumowanie     297
  
  65. Penicyliny - Wojciech Rewerski, Krzysztof J. Filipiak     298
  
  Penicyliny naturalne     303
  Penicyliny izoksazolilowe     304
  Aminopenicyliny     305
  Karboksy penicyliny     307
  Ureidopenicyliny     308
  Penicyliny oporne na β-laktamazy wytwarzane przez bakterie Gram-dodatnie     309
  Inhibitory β-laktamaz     309
  Podsumowanie     310
  
  66. Cefalosporyny i cefamycyny - Wojciech Rewerski, Krzysztof J. Filipiak     311
  
  Cefalosporyny I generacji     314
  Cefalosporyny II generacji     314
  Cefalosporyny III generacji     315
  Cefalosporyny IV generacji     318
  Cefamycyny     318
  Podsumowanie     319
  
  67. Karbapenemy i monobaktamy - Wojciech Rewerski, Krzysztof J. Filipiak     320
  
  Karbapenemy     320
  Monobaktamy     322
  Podsumowanie     323
  
  68. Makrolidy i linkozamidy - Wojciech Kostowski     324
  
  Makrolidy     324
  Najważniejsze makrolidy     326
  Nowsze makrolidy     328
  Linkozamidy     329
  
  69. Antybiotyki aminoglikozydowe - Wojciech Rewerski, Krzysztof J. Filipiak     332
  
  70. Tetracykliny, antybiotyki peptydowe i inne antybiotyki - Wojciech Rewerski, Krzysztof J. Filipiak     337
  
  Tetracykliny     337
  Tetracykliny naturalne     337
  Tetracykliny modyfikowane     340
  Antybiotyki peptydowe     341
  Streptograminy     341
  Peptydy cykliczne     342
  Antybiotyki glikopeptydowe     343
  Inne antybiotyki     344
  Nowe klasy antybiotyków     346
  
  71. Leki stosowane w leczeniu gruźlicy- Maria Korzeniewska-Kosela     347
  
  Zasady leczenia gruźlicy     348
  Główne leki przeciwprątkowe     350
  Leki uzupełniające     354
  Leczenie gruźlicy u kobiet w ciąży i podczas laktacji     356
  Leczenie gruźlicy u chorych z chorobami nerek i dializowanych     357
  Leczenie gruźlicy u chorych z uszkodzeniem wątroby     357
  Leczenie chorób wywołanych przez prątki niegruźlicze     357
  
  72. Leki przeciwgrzybicze - Wojciech Rewerski, Krzysztof J. Filipiak     359
  
  Antybiotyki przeciwgrzybicze     359
  Syntetyczne leki przeciwgrzybicze     362
  Inne miejscowo działające środki o aktywności przeciwgrzybiczej     365
  Nowe leki przeciwgrzybicze     365
  
  73. Leki przeciwpierwotniakowe - Zbigniew Szreniawski     366
  
  Leki stosowane w zimnicy     366
  Leki stosowane w zakażeniach pełzakami i rzęsistkami     370
  Giardiaza     373
  Rzęsistkowica pochwy     374
  Leiszmanioza     374
  Trypanosomoza     375
  
  74. Leki stosowane w zakażeniach organizmami wielokomórkowymi (robaki, stawonogi) - Wojciech Kostowski     377
  
  Zakażenia płazińcami     377
  Leki stosowane przeciw przywrom     377
  Nowsze leki stosowane przeciw przywrom     383
  Leki stosowane w zakażeniach tasiemcami     383
  Zakażenia robakami obłymi     385
  Leki stosowane w zakażeniach nicieniami     385
  Choroby wywoływane przez stawonogi pasożytnicze     388
  Leki stosowane przeciwko stawonogom pasożytniczym     389
  
  CZĘŚĆ XIII. LEKI UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO I LEKI PRZECIWNOWOTWOROWE    390
  
  75. Farmakologia układu immunologicznego - Bożena Tarchalska-Kryńska     390
  
  Leki immunostymulujące     391
  Szczepionki     391
  Endogenne substancje immunostymulujące     393
  Preparaty pochodzenia roślinnego     394
  Syntetyczne związki o charakterze immunostymulującym     395
  Leki wykazujące dodatkowo działanie immunostymulujące     395
  Leki immunosupresyjne     395
  
  76. Leki przeciwnowotworowe - Krystyna Orzechowska-Juzwenko     400
  
  Zasady chemioterapii nowotworów     400
  Leki przeciwnowotworowe     404
  Leki alkilujące     404
  Pochodne iperytu azotowego     406
  Etylenoiminy     408
  Estry kwasu sulfonowego     408
  Pochodne nitrozomocznika     409
  Triazeny     410
  Inne leki alkilujące     411
  Antymetabolity kwasu foliowego, pirymidyn, puryn, analogi nukleozydów     412
  Antagoniści kwasu foliowego     412
  Antagoniści pirymidyn     415
  Pochodne fluoropirymidyny do podawania doustnego, tzw. doustne fluoropirymi
dyny    416
  Antagoniści puryn     418
  Analogi nukleozydów     418
  Inhibitory topoizomerazy     422
  Antybiotyki cytostatyczne     425
  Antracykliny     425
  Inne antybiotyki     428
  Alkaloidy     429
  Taksoidy     431
  Lignany     435
  Enzymy     435
  Hormony     435
  Inne leki przeciwnowotworowe     437
  Najnowsze leki przeciwnowotworowe     439
  Wielolekowa chemioterapia nowotworów     440
  Immunoterapia nowotworów     442
  Terapia genowa     444
  
  CZĘŚĆ XIV. LEKI O DZIAŁANIU MIEJSCOWYM. ŚRODKI CIENIUJĄCE    445
  
  77. Leki o działaniu miejscowym - Zdzisław Kleinrok, Romuald Langwiński     445
  
  Leki stosowane w ogólnym leczeniu chorób skóry     445
  Leki i środki stosowane w miejscowym leczeniu chorób skóry     446
  Środki wywołujące przekrwienie skóry     447
  Środki wywołujące martwicę tkanek     447
  Leki i środki przeciwzapalne     448
  Leki „redukujące"     448
  Środki przeciwbakteryjne     448
  Środki używane do odkażania skóry nieuszkodzonej     449
  Środki używane do odkażania ran i błon śluzowych     449
  Leki przeciwgrzybicze     450
  Środki przeciwświerzbowe     451
  Leki zwiększające wydzielanie potu     451
  Leki hamujące wydzielanie potu     451
  Dezodoranty     452
  
  78. Środki cieniujące - Romuald Langwiński     453
  
  Środki cieniujące negatywne     453
  Środki cieniujące pozytywne     454
  Sposób podania środka cieniującego     454
  Środki używane do rentgenodiagnostyki przewodu pokarmowego     454
  Środki używane do cholecystografii i cholangiografii     455
  Środki używane do urografii     456
  Środki używane do angiografii     457
  Niejonowe środki cieniujące     457
  Środki używane do innych celów     458
  Środki stosowane przy badaniu rezonansu magnetycznego     460
  Środki cieniujące stosowane w ultrasonografii     462
  Działania niepożądane związane ze stosowaniem środków cieniujących     462
  
  DZIAŁ III. ELEMENTY FARMAKOLOGII KLINICZNEJ I FARMAKOTERAPII    463
  
  CZĘŚĆ XV. ZASADY FARMAKOTERAPII. WYBRANE ZAGADNIENIA    465
  
  79. Podstawy farmakologii klinicznej - Zbigniew S. Herman     467
  Farmakokinetyka kliniczna     468
  Podstawowe pojęcia     469
  Podstawowe parametry farmakokinetyczne o znaczeniu klinicznym     470
  Farmakogenetyka     471
  Terapia kontrolowana i metody oceny klinicznej leków u człowieka     472
  Interakcje leków     475
  Farmakologia społeczna     476
  Farmakoekonomika     476
  
  80. Interakcje leków - Paweł Krząścik     478
  
  Interakcje farmaceutyczne     479
  Interakcje farmakokinetyczne     480
  Interakcje wpływające na wchłanianie leków     480
  Interakcje modyfikujące dystrybucję leków     481
  Interakcje modyfikujące metabolizm leków     482
  Interakcje modyfikujące wydalanie leków     485
  Interakcje farmakodynamiczne     486
  
  81. Zasady kontrolowanego badania leków - Waldemar Janiec     497
  
  Kontrola właściwości farmaceutycznych leku     497
  Badania toksykologiczno-farmakologiczne     498
  Kontrolowane badania kliniczne leku     499
  Kwalifikowanie osób do badania leku     501
  Zgoda komisji etycznej na przeprowadzenie badań klinicznych leku     501
  Przeprowadzenie badań klinicznych leku     502
  Nadzór nad prowadzonymi badaniami klinicznymi leku     503
  Fazy badań klinicznych leku     503
  Badania kliniczne leku u dzieci i u osób w podeszłym wieku     503
  Badania kliniczne leków odtwórczych     504
  Nadzór nad bezpieczeństwem stosowania leków (pharmacovigilance)     506
  
  82. Zasady oceny skuteczności leków - Jacek Spławiński, Jerzy Kuźniar Tadeusz Chruściel, Wiktor Bojar     508
  
  Wprowadzenie     508
  Badanie kliniczne leku     512
  Zasady etyczne     513
  Zasady badań konfirmujących     514
  
  83. Elementy farmakoekonomiki - Józef Meszaros     523
  
  Rodzaje analizy farmakoekonomicznej     527
  Poszerzona analiza danych     532
  
  CZĘŚĆ XVI. ZASADY FARMAKOTERAPII. WYBRANE ZAGADNIENIA
  
  84. Zasady farmakologicznego leczenia nadciśnienia tętniczego - Marek Sznajderman    534
  
  Ogólne zasady leczenia hipotensyjnego     535
  Leki moczopędne (diuretyki)     537
  Leki β-adrenolityczne     538
  Leki niewybiórcze (nieselektywne)     539
  Wybiórcze leki β-adrenolityczne     540
  Leki α-adrenolityczne (blokujące receptory α)     540
  Leki blokujące receptory adrenergiczne o złożonym mechanizmie działania     541
  Leki blokujące kanały wapniowe     542
  Pochodne dihydropirydyny     542
  Werapamil     544
  Diltiazem     545
  Inhibitory konwertazy angiotensyny     545
  Leki blokujące receptory dla angiotensyny II     546
  Leki o ośrodkowym mechanizmie działania     547
  Leki bezpośrednio rozszerzające tętniczki     548
  Leczenie skojarzone     548
  Leczenie nadciśnienia u chorych w starszym wieku     549
  Leczenie nadciśnienia ze wskazań doraźnych     552
  Leki rozszerzające tętniczki     552
  Leki hamujące aktywność układu współczulnego     554
  Nowe kierunki leczenia     555
  
  85. Zasady farmakologicznego leczenia choroby niedokrwiennej serca - Danuta Liszewska-Pfejfer     556
  
  Ogólne zasady postępowania terapeutycznego w chorobie wieńcowej     557
  Leczenie stabilnej choroby wieńcowej     558
  Leki hamujące agregację płytek krwi     558
  Leki hipolipemizujace     560
  Azotany     561
  Molsidomine     563
  Leki β-adrenolityczne     564
  Leki blokujące kanały wapniowe     567
  Leczenie farmakologiczne dławicy piersiowej: łączenie leków wieńcowych     570
  Inhibitory konwertazy angiotensyny     572
  Leki o działaniu metabolicznym i cytoprotekcyjnym     573
  Leczenie niestabilnej choroby wieńcowej     574
  Azotany i leki zwalczające ból     575
  Leki hamujące agregację płytek krwi     576
  Heparyna i inhibitory trombiny     577
  Antagoniści receptorów płytkowych GP Ilb/IIIa     578
  Leki α-adrenolityczne     579
  Leki blokujące kanały wapniowe     579
  Inhibitory konwertazy angiotensyny     579
  Statyny     579
  Leczenie świeżego zawału serca     580
  Leczenie fibry nolityczne     581
  Leki wspomagające     584
  
  86. Zasady farmakologicznego leczenia zaburzeń rytmu serca - Franciszek Walczak    587
  
  Leki przcciwarytmiczne     590
  Wpływ na automatyzm węzła zatokowo-przedsionkowego     592
  Podział leków uwzględniający wpływ na układ przewodzący serca     592
  Wpływ na próg stymulacji serca     593
  Wpływ na dodatkowy szlak przewodzenia przedsionkowo-komorowego     593
  Szybkie rytmy zatokowe     594
  Szybkie rytmy przedsionkowe u osób bez dodatkowego szlaku przewodzenia     594
  Trzepotanie przedsionków     596
  Migotanie przedsionków     596
  Zapobieganie nawrotom     598
  Napadowy częstoskurcz przedsionkowo-węzłowy     600
  Zespół Wolffa, Parkinsona i White'a (WPW)     601
  Częstoskurcz przedsionkowo-komorowy z długim odstępem R-P'     603
  Komorowe zaburzenia rytmu     603
  Monomorficzny częstoskurcz komorowy u osób bez jawnej organicznej choroby serca    604
  Monomorficzny częstoskurcz komorowy u osób z jawną organiczną chorobą serca    605
  Częstoskurcz komorowy zwany torsadą lub baletem serca u chorych z wrodzonym zespołem wydłużonego odstępu QT     606
  Migotanie komór     606
  Wpływ profibrylacyjny leków przeciwarytmicznych     607
  Częstoskurcz komorowy zwany torsadą lub baletem serca u chorych z nabytym zespołem wydłużonego odstępu QT     609
  Interakcje leków przeciwarytmicznych z innymi lekami stosowanymi w zaburzeniach układu sercowo-naczyniowego     610
  Wpływ na stężenie leków     610
  Interakcje korzystne i wynikające z nich możliwości kojarzenia leków     610
  Interakcje niepożądane     611
  Interakcje z innymi lekami     612
  Podsumowanie     613
  
  87. Zasady leczenia niewydolności serca - Jerzy Korewicki, Tomasz Zieliński     614
  
  Leczenie zastoinowej (przewlekłej) niewydolności serca     614
  Epidemiologia i patofizjologia     614
  Leczenie niefarmakologiczne     619
  Leczenie farmakologiczne     620
  Inhibitory konwertazy angiotensyny     620
  Antagoniści receptora AT1     622
  Leki wpływające na naczynia obwodowe, zmniejszające powrót żylny lub obciążenie następcze    622
  Leki moczopędne     623
  Leki β-adrenolityczne     625
  Glikozydy nasercowe     629
  Algorytm postępowania w zależności od zaawansowania niewydolności serca     631
  Leczenie ostrej niewydolności serca     632
  Obrzęk płuc     633
  Schemat leczenia sercowpopochodnego obrzęku płuc     636
  Wstrząs kardiogenny     637
  Schemat leczenia     640
  
  88. Farmakoterapia uzależnienia od alkoholu - Bogusław Habrat     642
  
  Historia farmakoterapii alkoholizmu     643
  Cele leczenia uzależnienia od alkoholu     644
  Aktualny stan farmakoterapii uzależnienia od alkoholu     644
  Leki o udowodnionej skuteczności     645
  Leki o prawdopodobnej, ale nieudowodnionej skuteczności     646
  Leki o niewystarczająco określonej skuteczności     647
  
  89. Zasady farmakoterapii uzależnień od opiatów, środków sedatywnych, psychostymulujących, kanabinoli i halucynogenów - Helena Baran-Furga, Karina Steinbarth-Chmielewska    649
  
  Leczenie farmakologiczne osób uzależnionych od opiatów     650
  Ostre zatrucia     650
  Zespół abstynencyjny     650
  Farmakologiczne leczenie podtrzymujące     654
  Leczenie farmakologiczne osób uzależnionych od leków uspokajających i nasennych    658
  Ostre zatrucia     658
  Zespół abstynencyjny     659
  Leczenie farmakologiczne osób uzależnionych od kokainy i innych środków psychostymulujących    659
  Ostre zatrucia     659
  Zespół abstynencyjny     660
  Leczenie podtrzymujące     661
  Leczenie farmakologiczne osób uzależnionych od kanabinoli     661
  Ostre zatrucia     661
  Zespół abstynencyjny     662
  Farmakoterapia uzależnienia     662
  Leczenie farmakologiczne osób uzależnionych od substancji halucynogennych i lotnych rozpuszczalników     662
  Ostre zatrucia     663
  Zespół abstynencyjny     664
  Leczenie uzależnienia     664
  
  90. Farmakoterapia uzależnienia od nikotyny - Przemysław Bieńkowski     665
  
  Strategie farmakoterapii     666
  Substytucja. Nikotynowa terapia zastępcza (NTZ)     666
  Wybór NTZ i łączenie różnych jej form     667
  Antagonizm. Blokowanie działań receptorowych nikotyny     669
  Hamowanie „głodu" nikotynowego poprzez mechanizmy niezwiązane bezpośrednio z receptorami nikotynowymi     669
  
  91. Zasady farmakologicznego leczenia udaru mózgu - Anna Członkowska     672
  
  Udar niedokrwienny     672
  Postępowanie w ostrym okresie udaru     672
  Leki wpływające na przepływ mózgowy     674
  Leki hamujące krzepliwość krwi     674
  Leki hamujące aktywność płytek krwi     674
  Leki przeciwzakrzepowe     674
  Leki trombolityczne     674
  Leki defibrynujące     675
  Inne leki poprawiające mikrokrążenie     676
  Leki o działaniu neuroprotekcyjnym     676
  Inne leki     676
  Leki wpływające na ciśnienie krwi     676
  Leki przeciwobrzękowe     677
  Profilaktyka wtórna udaru     678
  Doustne antykoagulanty     678
  Leki hamujące aktywność płytek krwi     678
  Leczenie nadciśnienia     679
  Statyny     679
  Udar krwotoczny     680
  Krwotok podpajęczynówkowy     680
  Leki przeciwobrzękowe     680
  Leki blokujące kanały wapniowe     680
  Leki przeciwfibrynolityczne     681
  
  92. Leki a ciąża. Elementy farmakologii pediatrycznej - Ryszard Brus, Andrzej Sokola    682
  
  Metabolizm leków w organizmie kobiety w ciąży i w łożysku     683
  Metabolizm i dystrybucja leków w organizmie płodu     684
  Wrażliwość płodu na toksyczne działanie leków     685
  Teratogenne i embriotoksyczne działanie leków     685
  Antybiotyki i chemioterapeutyki     685
  Niesteroidowe leki przeciwzapalne     686
  Leki psychotropowe     687
  Leki przeciwpadaczkowe     688
  Opioidowe leki przeciwbólowe     688
  Inne leki     689
  Używki     689
  Stosowanie leków bezpośrednio przed porodem     691
  Elementy farmakologii pediatrycznej     691
  Karmienie piersią a leki     694
  Dawkowanie leków u dzieci     695
  Nowe sposoby leczenia niektórych chorób dzieci     695
  Probiotyki     695
  Terapia genowa     696
  
  93. Farmakologia a procesy starzenia się organizmu - Zbigniew S. Herman     697
  
  Wpływ starzenia się organizmu na procesy farmakologiczne     699
  Wpływ starzenia się organizmu na procesy farmakodynamiczne     702
  Zmiany ośrodkowego układu nerwowego     702
  Zmiany endokrynologiczne     703
  Zmiany układu immunologicznego     703
  Ogólne zasady stosowania leków u osób w podeszłym wieku     704
  Farmakoterapia niektórych chorób u osób w podeszłym wieku     705
  Zaburzenia psychiczne, stany lękowe, bezsenność     705
  Leki neuroleptyczne     705
  Leki przeciwdepresyjne     705
  Leki przedwiekowe     706
  Leki nasenne     706
  Niewydolność krążenia pochodzenia sercowego     707
  Nadciśnienie tętnicze     707
  Stany skurczowe oskrzeli     708
  Leczenie zakażeń     708
  Choroba zakrzepowa     708
  Gościec przewlekły postępujący i inne zmiany zapalno-zwyrodnieniowe stawów    708
  Cukrzyca     709
  Zaparcie     709
  
  94. Elementy toksykologii. Ostre zatrucia lekami - Janusz Szajewski     710
  
  Zasady postępowania w ostrym zatruciu     710
  Podstawowe pojęcia toksykologiczne     712
  Ogólne zasady leczenia ostrych zatruć     714
  Odtrutki     715
  Metody przyspieszonej eliminacji wchłoniętej trucizny z organizmu     716
  Najważniejsze zatrucia środkami farmakologicznymi     717
  Paracetamol     717
  Alkohole niespożywcze (metanol i glikol etylenowy)     718
  Aminofilinai inne metyloksantyny     719
  Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne     719
  Baklofen     719
  Barbiturany     720
  Pochodne benzodiazepiny     720
  Leki β-adrenolityczne     721
  Leki blokujące kanały wapniowe     721
  Cyjanki     721
  Czad (tlenek węgla) i inne gazy toksyczne     722
  Glikozydy naparstnicy     723
  Karbamazepina     723
  Kokaina     724
  Sole litu     724
  Opiaty i związki pokrewne     724
  Salicylany     725
  Żelaza sole (preparaty stosowane w niedokrwistosciach)     725
  
  Skorowidz     726
RozwińZwiń