POLECAMY
Autor:
Wydawca:
Format:
ibuk
Podręcznik dla studentów geografii wyższych uczelni, zawierający podstawowe wiadomości z zakresu astronomii sferycznej i praktycznej oraz astrofizyki. Omawia metody pomiaru czasu i określania pozycji, w tym także astronawigacji. Zawiera zestaw zadań obliczeniowych oraz niezbędne do ich rozwiązywania tablice liczbowe.
Rok wydania | 2013 |
---|---|
Liczba stron | 472 |
Kategoria | Geografia ogólna |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-13432-7 |
Numer wydania | 4 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Przedmowa do wydania czwartego | 5 |
Przedmowa do wydania pierwszego | 6 |
Wstęp – astronomia dawniej i dziś | 8 |
Astronomiczne wyznaczanie miejsca i czasu | 11 |
1. Podstawowe układy współrzędnych w przestrzeni trójwymiarowej | 11 |
Przykłady 1-4 | 13 |
Ćwiczenia 1-4 | 14 |
2. Przemieszczenia układów współrzędnych | 14 |
Przykłady 5-6 | 16 |
Ćwiczenia 5-6 | 17 |
3. Obroty układu współrzędnych prostokątnych w zapisie tabelarycznym | 17 |
Przykłady 7-8 | 23 |
Ćwiczenia 7-8 | 24 |
4. Sfera niebieska i jej ruch dzienny | 24 |
Ćwiczenia 9 | 27 |
5. Cechy ogólne układów współrzędnych sferycznych | 27 |
6. Współrzędne geograficzne | 29 |
Ćwiczenia 10 | 30 |
7. Podstawowe układy astronomicznych współrzędnych sferycznych | 30 |
Ćwiczenia 11 | 31 |
8. Horyzontalny układ współrzędnych | 31 |
Ćwiczenia 12-13 | 33 |
9. Gnomon | 33 |
10. Półkole wierzchołkowe i kwadrant | 35 |
Ćwiczenia 14-15 | 35 |
11. Przyrząd uniwersalny lub teodolit | 36 |
12. Poziomowanie teodolitu | 38 |
13. Wyznaczanie wysokości teodolitem | 38 |
14. Wyznaczanie południka teodolitem | 39 |
Ćwiczenia 16-17 | 41 |
15. Układ współrzędnych godzinnych | 41 |
Ćwiczenia 18-23 | 43 |
16. Związki układu godzinnego z horyzontalnym | 43 |
Przykład 9 | 46 |
Ćwiczenia 24 | 47 |
17. Zegar słoneczny | 47 |
18. Ekwatoriał | 54 |
Przykład 10 | 55 |
Ćwiczenia 25 | 56 |
19. Trygonometria sferyczna | 56 |
Ćwiczenia 26-30 | 60 |
20. Układ współrzędnych równikowych równonocnych | 60 |
Ćwiczenia 31-33 | 62 |
21. Trójkąt paralaktyczny, wschody i zachody ciał niebieskich | 62 |
Przykład 11 | 65 |
Ćwiczenia 34-40 | 66 |
22. Refrakcja atmosferyczna | 67 |
Ćwiczenia 41-42 | 70 |
23. Przejścia obiektów niebieskich przez lokalny południk | 70 |
Ćwiczenia 43-44 | 73 |
Przykład 12 | 73 |
24. Kryteria doboru wzorów na wysokość kulminacji | 74 |
Ćwiczenia 45-47 | 75 |
25. Gwiazdy okołobiegunowe oraz wschodzące i zachodzące | 75 |
Ćwiczenia 48-53 | 77 |
26. Wyznaczanie szerokości geograficznej miejsca obserwacji i deklinacji gwiazd | 78 |
Ćwiczenia 54-57 | 79 |
27. Wyznaczanie szerokości geograficznej metodą Talcotta | 80 |
Ćwiczenia 58 | 81 |
28. Widomy ruch roczny Słońca na sferze niebieskiej | 81 |
Ćwiczenia 59 | 86 |
29. Przyczyny rocznego ruchu Słońca po ekliptyce | 86 |
30. Niejednostajność ruchu Słońca po ekliptyce | 87 |
31. Wieloletnia tabela współrzędnych równikowych Słońca | 91 |
Przykład 13 | 93 |
Ćwiczenia 60 | 93 |
Przykład 14 | 93 |
Ćwiczenia 61-64 | 93 |
32. Granice stref klimatycznych | 94 |
Ćwiczenia 65 | 95 |
33. Pory roku | 95 |
Przykład 15 | 96 |
34. Układ współrzędnych ekliptycznych | 99 |
Ćwiczenia 66-68 | 100 |
35. Związki układu ekliptycznego z równonocnym | 101 |
Ćwiczenia 69-71 | 101 |
36. Świty i zmierzchy | 102 |
Ćwiczenia 72 | 103 |
37. Białe noce | 104 |
Ćwiczenia 73-78 | 105 |
38. Dnie i noce polarne | 106 |
Ćwiczenia 79-84 | 107 |
39. Czasy miejscowe | 108 |
40. Czas gwiazdowy | 109 |
Ćwiczenia 85-88 | 110 |
41. Czas prawdziwy słoneczny | 110 |
Ćwiczenia 89-90 | 111 |
42. Czas średni słoneczny i równanie czasu | 112 |
43. Zamiana czasów miejscowych | 113 |
Przykład 16 | 114 |
Ćwiczenia 91-92 | 114 |
44. Wyznaczanie szerokości geograficznej metodą Piewcowa | 114 |
45. Obserwacyjne wyznaczanie miejscowego czasu gwiazdowego | 116 |
46. Czas miejscowy a długość geograficzna | 120 |
Ćwiczenia 93-97 | 122 |
47. Strefy czasowe i granica daty | 122 |
Przykłady 17-20 | 126 |
Ćwiczenia 98-108 | 129 |
48. Wyznaczanie długości geograficznej | 130 |
Ćwiczenia 109-112 | 133 |
Przykład 21 | 133 |
49. Zasady nawigacji astronomicznej | 134 |
50. Sekstant morski i lotniczy | 135 |
51. Zasięg widoczności i obniżenie horyzontu fizycznego | 138 |
Ćwiczenia 113-117 | 140 |
52. Graficzne wyznaczanie pozycji statku | 141 |
Ćwiczenia 118-120 | 146 |
53. Zmodyfikowana metoda graficzna | 146 |
54. Ortodroma | 149 |
Ćwiczenia 121-124 | 151 |
55. Loksodroma | 151 |
56. Wyznaczanie kursu ? dla loksodromy | 155 |
Przykład 22 | 156 |
Ćwiczenia 125-131 | 157 |
57. Kalendarz | 158 |
Ćwiczenia 132-135 | 162 |
58. Niejednostajność czasu wyznaczanego z obrotu Ziemi | 162 |
59. Czas efemeryd, czas dynamiczny i czas atomowy | 168 |
Przykład 23 | 171 |
Ćwiczenia 136-140 | 171 |
60. Zegary jako fizyczne wzorce czasu | 171 |
61. Międzynarodowa służba czasu | 174 |
Ćwiczenia 141-142 | 177 |
Układ Ziemia-Księżyc | 178 |
62. Mechanika ruchów orbitalnych w układzie dwu ciał | 178 |
63. Prędkość a orbita | 180 |
64. Orbita eliptyczna | 190 |
65. Elementy orbit | 193 |
66. Perturbacje | 194 |
67. Planeta podwójna Ziemia-Księżyc | 196 |
Przykład 24 | 198 |
Ćwiczenia 201-203 | 198 |
68. Paralaksa geocentryczna | 198 |
Ćwiczenia 204-208 | 201 |
69. Dowody obserwacyjne ruchu orbitalnego Ziemi | 202 |
70. Paralaksa heliocentryczna | 203 |
Ćwiczenia 209-211 | 207 |
71. Aberracja światła | 207 |
Ćwiczenia 212-214 | 209 |
72. Fazy Księżyca i Ziemi | 210 |
73. Zaćmienia w układzie Ziemia-Księżyc | 212 |
Ćwiczenia 215-218 | 217 |
74. Kształt i rozmiary Ziemi | 217 |
75. Geodezyjne współrzędne geograficzne | 223 |
Ćwiczenia 219-226 | 225 |
76. Grawimetria | 226 |
Ćwiczenia 227-233 | 230 |
77. Wyznaczanie masy Ziemi | 231 |
Ćwiczenia-235 | 234 |
78. Geodezja satelitarna i inne zastosowania SSZ | 234 |
79. Powierzchnia Księżyca; jego kształt i rozmiary | 246 |
80. Wewnętrzna budowa globów Ziemi i Księżyca | 261 |
81. Skutki fizyczne ruchu obrotowego Ziemi | 263 |
82. Siła Coriolisa | 263 |
83. Siła Coriolisa na obracającej się Ziemi | 267 |
Ćwiczenia 236-248 | 273 |
84. Siły przypływowe | 274 |
85. Pływy morskie i inne | 278 |
86. Przypływowe hamowanie Ziemi | 279 |
87. Swobodna oś obrotu a moment bezwładności | 281 |
88. Precesja obracającej się bryły | 282 |
89. Precesja i nutacja wymuszona osi ziemskiej | 283 |
Ćwiczenia 249-253 | 287 |
90. Ruchy biegunów geograficznych | 287 |
91. Ruch obrotowy Księżyca | 292 |
Ćwiczenia 254-256 | 294 |
92. Atmosfera Ziemi | 295 |
93. Przezroczystość atmosfery ziemskiej | 297 |
94. Pola magnetyczne Ziemi i Księżyca | 299 |
Układ planetarny, gwiazdy i ich układy | 304 |
95. Materia w układzie planetarnym | 304 |
96. Mechanika ruchów orbitalnych planet | 305 |
97. Widome ruchy planet na tle gwiazd | 306 |
98. Synodyczne i gwiazdowe okresy planet oraz ich odległości od Słońca | 307 |
Ćwiczenia 301-313 | 310 |
99. Fizyczne właściwości planet | 311 |
100. Merkury | 313 |
101. Wenus | 319 |
102. Mars | 324 |
103. Jowisz | 335 |
104. Saturn, Uran i dalsze planety | 342 |
105. Komety, meteoroidy i pył międzyplanetarny | 353 |
106. Powstanie układu planetarnego | 357 |
107. Gwiazdy | 359 |
108. Źródła energii gwiazd | 361 |
109. Transport energii we wnętrzu gwiazdy | 363 |
110. Widmo gwiazdy i jej temperatura | 365 |
111. Jasności widome i absolutne gwiazd | 368 |
Przykład 25 | 370 |
Ćwiczenia 314-318 | 371 |
112. Wykres H-R | 371 |
113. Ewolucja gwiazd | 373 |
114. Budowa Słońca | 376 |
115. Zjawiska obserwowane w fotosferze słonecznej | 379 |
116. Chromosfera | 383 |
117. Korona słoneczna | 387 |
118. Promieniowanie radiowe Słońca | 390 |
119. Korpuskularne promieniowanie Słońca | 390 |
120. Ruchy gwiazd | 391 |
121. Gwiazdy podwójne i układy wieloskładnikowe | 394 |
122. Gwiazdy zmienne | 397 |
123. Gwiazdy pulsujące | 398 |
124. Gwiazdy wybuchające | 399 |
125. Materia międzygwiazdowa | 401 |
126. Gromady gwiazd | 409 |
127. Budowa Galaktyki | 412 |
128. Galaktyki | 415 |
129. Radioźródła pozagalaktyczne i kwazary | 421 |
130. Zagadnienia kosmologii | 426 |
131. Poglądy kosmologiczne w XIX w. | 426 |
132. Kosmologia w XX w. | 427 |
Tabele | 431 |
1. Uśrednione momenty dni, do których odnoszą się współrzędne Słońca podane w tabeli 3 | 431 |
2. Zamiana dziesiętnych ułamków doby na godziny i minuty | 432 |
3. Współrzędne równikowe Słońca | 433 |
4. Półłuki dzienne obiektów punktowych z uwzględnieniem średniej refrakcji w horyzoncie | 439 |
5. Refrakcja średnia | 443 |
6. Zamiana łukowej miary kąta na czasową | 444 |
7. Współrzędne geograficzne miejscowości w Polsce | 444 |
8. Współrzędne geograficzne wybranych miast świata | 446 |
9. Rozkład czasów urzędowych (TS) | 448 |
10. Układ Słoneczny | 451 |
11. Najjaśniejsze gwiazdy | 452 |
12. Wybrane stałe astronomiczne systemu IAU (1976 r.) | 453 |
Literatura | 454 |
Skorowidz nazwisk | 455 |
Skorowidz rzeczowy | 457 |