INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Format:
ibuk
Punktem wyjścia rozważań autorki jest stwierdzenie, że podstawową przyczynę braku sukcesu eksportowego stanowi zbyt mała świadomość roli, jaką eksport odgrywa we współczesnych gospodarkach. Jest to związane z tradycyjnym pojmowaniem roli eksportu w naukach ekonomicznych i w polityce gospodarczej. W pracy przedstawiono kompleksowo podstawy definicyjne i systemowe reguł i narzędzi polityki proeksportowej. Zastosowano rozszerzającą interpretację pojęcia polityki proeksportowej poprzez odniesienie jej do całokształtu działań zmierzających do uzyskania maksymalnych korzyści z uczestnictwa kraju w wymianie międzynarodowej. Podejście to pozwoliło rozszerzyć zakres badań na relacje z otoczeniem międzynarodowym oraz na zmiany zachodzące w teorii i polityce gospodarczej. W książce wskazano, że mechanizmy i procesy integracyjne i liberalizacyjne wywołują konieczność stosowania polityki proeksportowej, mającej umożliwić czerpanie jak największych korzyści z międzynarodowego podziału pracy. Mechanizmy te wpływają z kolei na założenia i narzędzia polityki proeksportowej, co znacznie ogranicza narodową suwerenność w jej kształtowaniu. Zidentyfikowano więc i zbadano wpływ procesów integracyjnych i liberalizacyjnych na polską makropolitykę proeksportową. Wskazano również, że dla gospodarek niedostatecznie jeszcze zintegrowanych z systemem światowym, jak gospodarka Polski, makropolityka proeksportowa oznacza konieczność integracji z gospodarką światową na jej warunkach, czyli w ramach liberalizacji światowego systemu handlu.
Rok wydania | 2008 |
---|---|
Liczba stron | 474 |
Kategoria | Publikacje darmowe |
Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu |
ISBN-13 | 978-83-7011-890-7 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wstęp | 11 |
Rozdział 1. Miejsce handlu zagranicznego w polityce gospodarczej w świetle teorii wymiany międzynarodowej | 21 |
1.1. Przegląd pojęć definicyjnych związanych z polityką handlową | 21 |
1.1.1. Polityka gospodarcza w ujęciu makroekonomicznym | 21 |
1.1.2. Zagraniczna polityka gospodarcza | 22 |
1.1.3. Polityka handlowa | 25 |
1.2. Przegląd doktryn i teorii wymiany międzynarodowej jako teoretycznej podstawy kszałtowania założeń polityki handlowej | 26 |
1.2.1. Doktryna słusznej ceny | 26 |
1.2.2. Merkantylizm – usystematyzowana teoria protekcjonizmu | 26 |
1.2.3. Klasyczne teorie wymiany – rozwój teorii wolnego handlu | 27 |
1.2.4. Poklasyczne teorie wymiany międzynarodowej | 29 |
1.3. Modele polityki handlowej | 35 |
1.3.1. Wolny handel a protekcjonizm | 35 |
1.3.2. Założenia współczesnej polityki handlowej | 37 |
1.3.3. Strategiczna polityka handlowa | 39 |
1.4. Polityka proeksportowa i antyimportowa – założenia i cele | 41 |
1.4.1. Eksport i import w świetle teorii wolnego handlu i teorii protekcjonistycznych | 41 |
1.4.2. Polityka proeksportowa w świetle teorii wolnego handlu i protekcjonizmu | 48 |
1.5. Modelowe założenia polityki proeksportowej | 51 |
1.5.1. Liberalna a dirigistyczna strategia proeksportowa | 53 |
1.5.2. Proeksportowa opcja rozwoju w ,,nowej” teorii handlu | 53 |
Rozdział 2. Strategia proeksportowa jako czynnik rozwoju gospodarczego | 57 |
2.1. Handel zagraniczny jako czynnik wzrostu gospodarczego | 57 |
2.1.1. Efektywność gospodarowania jako efekt specjalizacji międzynarodowej | 59 |
2.1.2. Strategie rozwoju gospodarczego opartego na handlu zagranicznym – strategia proeksportowa a antyimportowa | 62 |
2.1.3. Handel zagraniczny jako czynnik stabilizacji koniunktury gospodarczej | 65 |
2.2. Polityka handlu zagranicznego a polityka proeksportowa w kształtowaniu rozwoju | 67 |
2.2.1. Definicje i pojęcia wstępne | 67 |
2.2.2. Polityka proeksportowa w perspektywie konkurencyjności międzynarodowej gospodarki | 71 |
2.2.3. Polityka proeksportowa a proeksportowa strategia rozwoju | 73 |
2.2.3.1. Makrostrukturalne ujęcie polityki i strategii proeksportowej | 73 |
2.2.3.2. Polityka i strategia proeksportowa w świetle teorii zniekształceń | 75 |
2.3. Uwarunkowania gospodarcze w realizacji strategii proeksportowej | 79 |
2.3.1. Modelowe założenia proeksportowego rozwoju | 85 |
2.3.1.1. Liberalny model proeksportowej opcji rozwoju | 86 |
2.3.1.2. Interwencjonistyczny model strategii proeksportowej | 87 |
2.4. Narzędzia polityki handlowej | 89 |
2.4.1. Podstawy terminologiczne i klasyfikacyjne instrumentarium polityki handlowej | 89 |
2.4.2. Wykorzystanie instrumentów polityki handlowej w świetle założeń modelu polityki handlowej | 92 |
2.4.3. Argumenty na rzecz stosowania narzędzi polityki handlowej | 97 |
2.5. Wpływ narzędzi polityki handlowej na wzrost gospodarczy i stabilizację koniunktury | 103 |
2.5.1. Kurs walutowy | 103 |
2.5.2. Polityka taryfowa | 106 |
2.5.3. Pozataryfowe środki polityki handlu zagranicznego | 110 |
2.5.3.1. Kontyngenty przywozowe i wywozowe | 111 |
2.5.3.2. Podatki pośrednie | 112 |
2.5.3.3. Subwencje eksportowe | 112 |
Rozdział 3. Miejsce i funkcje GATT/WTO w kształtowaniu światowego systemu handlu i polityki handlowej | 115 |
3.1. Znaczenie GATT/WTO dla procesu liberalizacji wymiany | 115 |
3.2. Zasady GATT/WTO i ich znaczenie dla kształtowania międzynarodowej polityki handlowej. Eksport w świetle zasad GATT/WTO | 120 |
3.2.1. Brak dyskryminacji | 120 |
3.2.1.1. Klauzula największego uprzywilejowania (KNU) | 121 |
3.2.1.2. Indywidualne i generalne odstępstwa od KNU | 122 |
3.2.2. Zasada równości | 124 |
3.2.2.1. Wolny handel a traktowanie narodowe | 125 |
3.2.3. Wzajemność | 125 |
3.2.4. Egzekwowanie zobowiązań | 126 |
3.2.5. Zasada przejrzystości | 127 |
3.2.6. Zasada „zaworów bezpieczeństwa" | 127 |
3.2.7. Relacje GATT/WTO z otoczeniem | 129 |
3.3. Narzędzia polityki handlowej w świetle regulacji GATT/WTO | 130 |
3.3.1. Cła, parapodatki i podatki pośrednie | 131 |
3.3.1.1. Cła a reguły GATT/WTO | 131 |
3.3.1.2. Pozostałe opłaty i obciążenia importowe | 135 |
3.3.1.3. Eskalacja taryf | 135 |
3.3.1.4. Znaczenie polityki celnej WTO dla handlu międzynarodowego i eksportu oraz dynamiki zmian handlu międzynarodowego i dochodów światowych | 136 |
3.3.2. Subsydia i ich znaczenie dla eksporterów | 138 |
3.3.2.1. Postanowienia GATT i WTO dotyczące subsydiów – podobieństwa i różnice | 140 |
3.3.3. Dumping | 149 |
3.3.3.1. Postępowanie antydumpingowe w GATT/WTO | 151 |
3.3.4. Ograniczenia ilościowe w imporcie | 158 |
3.3.4.1. Stanowisko GATT/WTO wobec ograniczeń ilościowych w imporcie | 162 |
3.4. GATT/WTO jako forum kształtowania międzynarodowej wymiany handlowej ze szczególnym uwzględnieniem procesu intensyfikacji eksportu | 164 |
Rozdział 4. Integracja europejska – przesłanki teoretyczne i znaczenie dla kształtowania polityki handlowej | 174 |
4.1. Teoria integracji regionalnej | 174 |
4.2. Zakres, dynamika i zasięg integracji europejskiej w ujęciu traktatowym | 186 |
4.2.1. Traktat rzymski | 186 |
4.2.2. Jednolity Akt Europejski | 189 |
4.2.3. Traktat z Maastricht | 190 |
4.2.4. Traktat amsterdamski | 191 |
4.2.5. Traktat nicejski | 192 |
4.3. Unia Europejska w świetle zasad GATT/WTO | 194 |
4.4. Mechanizm wspólnotowej polityki zagranicznej | 197 |
4.4.1. Podstawy traktatowe wspólnotowej polityki zagranicznej | 202 |
4.4.2. System decyzyjny | 203 |
4.4.3. Instrumenty wspólnotowej polityki zagranicznej | 205 |
4.5. Polityka handlowa we wspólnotowej polityce zagranicznej | 207 |
4.5.1. Polityka handlowa – ujęcie definicyjne i traktatowe | 207 |
4.5.2. Narzędzia polityki handlowej WE | 212 |
4.5.3. Polityka eksportowa Wspólnoty – instrumenty i tendencje | 226 |
Rozdział 5. Długofalowe tendencje w polskim handlu zagranicznym i ewolucja polityki handlowej | 231 |
5.1. Wprowadzenie | 231 |
5.2. Handel zagraniczny w koncepcji gospodarczej Polski Ludowej | 232 |
5.2.1. Wpływ ZSRR na politykę handlową Polski | 233 |
5.2.2. Plan trzyletni (1947-1949) | 234 |
5.2.3. Plan sześcioletni (1950-1955) | 235 |
5.2.4. Reforma ekonomiczna (1956-1958) | 237 |
5.2.5. Industrializacja Polski (1959-1970) | 238 |
5.2.6. Handel zagraniczny Polski przed transformacją systemu gospodarczego | 239 |
5.3. Handel zagraniczny w okresie transformacji systemowej w Polsce | 247 |
5.3.1. I etap transformacji (1990-1994) | 247 |
5.3.2. Rezultaty I etapu reformy handlu zagranicznego w sferze realnej | 254 |
5.3.3. II etap reformy handlu zagranicznego | 262 |
5.4. Handel zagraniczny we wzroście gospodarczym Polski | 268 |
5.4.1. Makroekonomiczne zależności między handlem zagranicznym a gospodarką | 274 |
5.4.1.1. Wartość dodana przedsiębiorstw eksportujących | 274 |
5.4.1.2. Relacja zmian struktury towarowej handlu zagranicznego do struktury towarowej produkcji | 275 |
5.4.1.3. Wskaźniki umiędzynarodowienia produkcji i konkurencyjności międzynarodowej | 276 |
5.4.1.4. Eksport netto a wzrost gospodarczy | 278 |
5.5. Stabilizacyjne funkcje narzędzi polityki handlowej i ich wykorzystanie w procesie transformacji systemowej | 280 |
5.5.1. Narzędzia taryfowe | 280 |
5.5.2. Narzędzia pozataryfowe | 282 |
Rozdział 6. Polityka proeksportowa Polski | 287 |
6.1. Systemowe i gospodarcze uwarunkowania polskiej polityki proeksportowej | 287 |
6.1.1. Strategie eksportu a reorientacja rynkowa gospodarki polskiej przed transformacją gospodarki – wnioski z badania optymalnych strategii eksportu | 293 |
6.1.1.1. Metoda elementarnych połączeń | 293 |
6.1.1.2. Metoda czynników wytwórczych (obfitych zasobów) | 295 |
6.1.1.3. Metoda przewagi narastającej | 296 |
6.1.2. Wpływ strategii eksportowych wykorzystujących import na restrukturyzację polskiego handlu zagranicznego w drodze do transformacji gospodarki | 299 |
6.1.2.1. Udziały w rynku | 299 |
6.1.2.2. Wartość jednostkowa eksportu | 303 |
6.1.2.3. Wskaźniki wyrażane w cenach stałych | 304 |
6.1.2.4. Reorientacja rynkowa | 306 |
6.1.2.5. Reasumpcja | 307 |
6.2. Narzędzia polskiej polityki proeksportowej | 308 |
6.2.1. Instrumenty finansowe | 308 |
6.2.1.1. System oficjalnego wsparcia kredytów eksportowych w Polsce | 309 |
6.2.1.2. Ubezpieczenia i gwarancje kredytów eksportowych | 311 |
6.2.1.3. Pomoc wiązana administrowana przez Ministerstwo Finansów | 312 |
6.2.1.4. Działania wspierające internalizację czynną firm polskich w świetle regulacji międzynarodowych | 314 |
6.2.2. Wsparcie informacyjno-promocyjne | 319 |
6.2.3. Ogólna ocena instrumentów wsparcia i promocji eksportu | 322 |
6.2.4. Działania traktatowe | 326 |
6.2.5. Perspektywy rozwoju systemu wspierania i promocji eksportu w Polsce | 326 |
6.3. Polityka proeksportowa a interwencjonizm państwowy | 331 |
6.3.1. Polityka proeksportowa jako odmiana aktywnej polityki handlowej państwa | 331 |
6.3.2. Interwencjonizm w świetle doświadczeń międzynarodowych | 335 |
6.3.2.1. Rola państwa w kształtowaniu polityki proeksportowej – doświadczenia krajów typu late-comers. Wnioski dla Polski | 337 |
6.4. Proeksportowa restrukturyzacja krajów transformujących się. Wnioski dla Polski | 344 |
6.4.1. Dylematy wyboru wariantu strategii proeksportowej | 345 |
6.4.2. Wpływ strategii spłaty zadłużenia na kształtowanie podstaw polityki proeksportowej i restrukturyzacyjnej | 352 |
Rozdział 7. Międzynarodowa koordynacja polityki handlowej i jej znaczenie dla Polski | 363 |
7.1. Teoria i mechanizmy międzynarodowej polityki handlowej | 363 |
7.2. Instytucjonalne powiązania Polski z gospodarką światową | 365 |
7.2.1. Stosunki Polski z międzynarodowymi instytucjami finansowymi | 366 |
7.2.1.1. Międzynarodowy Fundusz Walutowy | 367 |
7.2.1.2. Bank Światowy | 371 |
7.2.1.3. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju | 373 |
7.2.1.4. Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC) | 374 |
7.2.1.5. Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) | 375 |
7.2.2. OECD – struktura, funkcje, znaczenie dla polskiej polityki handlowej i eksportowej | 377 |
7.2.2.1. Wkład OECD w liberalizację handlu światowego | 379 |
7.2.2.2. Wpływ OECD na przebieg i efekty Rundy Urugwajskiej | 381 |
7.2.2.3. Znaczenie członkostwa w OECD dla polskiej polityki handlowej i proeksportowej. Polska w ocenie OECD | 382 |
7.2.2.4. Wpływ członkostwa Polski w OECD na jej politykę proeksportową | 387 |
7.2.3. Powiązania Polski z GATT/WTO i ich wpływ na polską politykę handlową | 390 |
7.2.3.1. Członkostwo stowarzyszone | 392 |
7.2.3.2. Pełne członkostwo Polski w GATT | 395 |
7.2.4. Reasumpcja | 399 |
7.3. Procesy integracyjne i ich wpływ na polską politykę handlową i proeksportową | 402 |
7.3.1. Znaczenie integracji handlowej dla współczesnej gospodarki światowej | 402 |
7.3.2. Umowy integracyjne Polski | 404 |
7.3.3. Skutki integracji dla polskiej polityki i wymiany handlowej | 409 |
7.3.3.1. Znaczenie rozszerzenia dla wymiany krajów wstępujących (Polski) i UE | 410 |
7.3.3.2. Efekty kreacji i przesunięcia jako skutki rozszerzenia | 413 |
7.3.3.3. Skutki przyjęcia przez Polskę wspólnej polityki handlowej | 421 |
7.4. Reasumpcja | 435 |
Zakończenie | 439 |
Literatura | 453 |
Spis rysunków | 473 |
Spis tabel | 473 |
Summary | 475 |