EBOOKI WYDAWCY
Redakcja:
Witold Lasek, Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak, Tomasz Stokłosa
Wydawca:
Format:
mobi, epub, ibuk
Nowe, siódme wydanie podręcznika przedstawia aktualne osiągnięcia w zakresie wiedzy o układzie. W podręczniku omówione są nie tylko zagadnienia ogólne, dotyczące podstawowych mechanizmów funkcjonowania układu odpornościowego, ale również opisane powiązania tego układu z innymi, między innymi pokarmowym, ośrodkowym układem nerwowym i układem rozrodczym. Dołączone są także rozdziały z dziedziny immunologii klinicznej i immunopatologii.
Podręcznik zyskał nowych autorów, specjalistów z danej dziedziny. Wszystkie rozdziały zaktualizowano o najnowsze odkrycia w dziedzinie immunologii. Opisane zostały zarówno najnowocześniejsze terapie wielu chorób, które wręcz zrewolucjonizowały współczesną medycynę, jak i nowe zastosowania wiedzy o układzie odpornościowym w diagnostyce i badaniach naukowych. Nowością w siódmym wydaniu podręcznika są kolorowe ryciny, dzięki którym nauka immunologii stanie się łatwiejsza.
Podręcznik jest przeznaczony nie tylko dla studentów medycyny, biologii, biotechnologii, ale może służyć do wzbogacenia wiedzy lekarzom medycyny wielu specjalności, między innymi alergologom, hematologom, reumatologom, onkologom, dermatologom a także lekarzom weterynarii. Podręcznik niewątpliwie będzie też cennym źródłem wiedzy dla naukowców, nie tylko dla immunologów lecz również dla badaczy zajmujących się szeroko pojętymi naukami o życiu - biologów, mikrobiologów, genetyków.
Rok wydania | 2017 |
---|---|
Liczba stron | 536 |
Kategoria | Immunologia |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-20410-5 |
Numer wydania | 7 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
EBOOKI WYDAWCY
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
WSTĘP I DEFINICJE PODSTAWOWE XIII | |
WYKAZ UŻYWANYCH SKRÓTÓW XV | |
WYKAZ CZĄSTECZEK CD XXII | |
1. GŁÓWNE KOMPONENTY I ZASADNICZE CECHY ODPOWIEDZI IMMUNOLOGICZNEJ Marek Jakóbisiak | 1 |
1.1. Limfocyty i przeciwciała (immunoglobuliny) | 1 |
1.2. Antygeny | 3 |
1.2.1. Grasiczozależność | 3 |
1.3. Mechanizmy swoiste i nieswoiste | 3 |
1.4. Typy odpowiedzi immunologicznej | 4 |
1.4.1. Odpowiedź typu humoralnego | 4 |
1.4.2. Odpowiedź typu komórkowego | 4 |
1.4.3. Podział na odpowiedź typu 1 i typu 2 | 5 |
1.5. Etapy odpowiedzi immunologicznej | 5 |
2. NARZĄDY LIMFATYCZNE Marek Jakóbisiak, Jakub Gołąb | 6 |
2.1. Grasica | 6 |
2.1.1. Ogólna budowa grasicy | 6 |
2.1.2. Bariera krew–grasica | 9 |
2.1.3. Hormony grasicy i wpływ hormonów na grasicę | 9 |
2.1.4. Inwolucja grasicy | 10 |
2.2. Szpik | 10 |
2.3. Grudki limfatyczne bez torebki łącznotkankowej | 10 |
2.3.1. Plamki mleczne | 11 |
2.3.2. Migdałki | 11 |
2.3.3. Tkanka limfatyczna związana ze ścianą jelit | 12 |
2.4. Węzły limfatyczne | 12 |
2.4.1. Zrąb węzła | 14 |
2.4.2. Kora węzła | 14 |
2.4.2.1. Grudki limfatyczne węzła | 14 |
2.4.3. Rdzeń węzła | 16 |
2.4.4. Przepływ limfy przez węzeł i znaczenie tego zjawiska | 16 |
2.5. Śledziona | 16 |
2.5.1. Ogólna budowa śledziony | 16 |
2.5.2. Zrąb śledziony | 16 |
2.5.3. Unaczynienie śledziony | 17 |
2.5.3.1. Tętnice | 17 |
2.5.3.2. Zatoki i żyły śledziony | 18 |
2.5.4. Miazga biała | 18 |
2.5.5. Miazga czerwona | 18 |
2.5.6. Czynność śledziony | 18 |
2.6. Struktury limfatyczne trzeciorzędowe | 19 |
2.7. Naczynia limfatyczne | 19 |
Literatura polecana | 19 |
3. PRZECIWCIAŁA Marek Jakóbisiak, Witold Lasek, Marcin Makowski | 20 |
3.1. Ogólna charakterystyka przeciwciał | 20 |
3.1.1. Budowa i właściwości | 20 |
3.1.2. Klasy immunoglobulin | 23 |
3.1.2.1. IgA | 23 |
3.1.2.2. IgD | 24 |
3.1.2.3. IgE | 24 |
3.1.2.4. IgG | 24 |
3.1.2.5. IgM | 25 |
3.1.3. Przeciwciała matczyne przechodzące do płodu przez łożysko | 25 |
3.1.4. Wartościowość, powinowactwo, awidność | 26 |
3.1.5. Kompleksy immunologiczne | 26 |
3.2. Receptory immunoglobulinowe limfocytu B | 28 |
3.3. Powstawanie przeciwciał | 29 |
3.3.1. Geny immunoglobulinowe | 29 |
3.3.2. Źródła różnorodności przeciwciał | 30 |
3.3.2.1. Zmienność kombinacyjna | 30 |
3.3.2.2. Zmienność na złączach | 32 |
3.3.2.3. Mutacje somatyczne | 33 |
3.3.3. Etapy syntezy przeciwciał | 35 |
3.3.4. Regulacja ekspresji genów immunoglobulinowych | 35 |
3.3.5. Jednoczesne wytwarzanie IgM i IgD | 36 |
3.3.6. Zmiana klas syntezowanych przeciwciał | 36 |
3.4. Przeciwciała monoklonalne | 38 |
3.4.1. Otrzymywanie przeciwciał monoklonalnych | 38 |
3.4.2. Mianownictwo przeciwciał monoklonalnych | 39 |
3.4.3. Modyfikowane przeciwciała monoklonalne i ich pochodne | 39 |
3.4.3.1. Pochodne PM o zmniejszonej masie cząsteczkowej | 39 |
3.4.3.2. Immunokoniugaty zawierające przeciwciała monoklonalne | 40 |
3.4.3.2.1. Koniugaty PM z radioizotopami | 41 |
3.4.3.2.2. Immunotoksyny | 41 |
3.4.3.2.3. Koniugaty PM z lekami | 41 |
3.4.3.2.4. Immunocytokiny | 42 |
3.4.3.2.5. Inne koniugaty oraz warianty PM | 42 |
3.4.3.3. Pochodne przeciwciał zawierające fragment Fc | 42 |
3.4.3.4. PM i ich pochodne o podwójnej swoistości | 43 |
3.4.4. Terapeutyczne zastosowanie przeciwciał monoklonalnych i ich pochodnych | 44 |
3.4.5. Inne zastosowania przeciwciał monoklonalnych | 46 |
Literatura polecana | 46 |
4. RECEPTORY LIMFOCYTÓW T WIĄŻĄCE ANTYGEN I GŁÓWNY UKŁAD ZGODNOŚCI TKANKOWEJ Marek Jakóbisiak, Marcin Makowski, Rafał Płoski | 47 |
4.1. Budowa receptorów limfocytów T wiążących antygen | 47 |
4.2. Geny dla receptorów limfocytów T wiążących antygen | 49 |
4.3. Źródła różnorodności receptorów limfocytów T wiążących antygen | 50 |
4.4. Główny układ zgodności tkankowej | 51 |
4.4.1. Budowa cząsteczek MHC klasy I | 52 |
4.4.2. Budowa cząsteczek MHC klasy II | 53 |
4.4.3. Struktura genów i synteza cząsteczek MHC | 54 |
4.4.4. Główny układ zgodności tkankowej myszy | 54 |
4.4.5. Szczepy wsobne | 55 |
4.4.6. Główny układ zgodności tkankowej człowieka | 55 |
4.4.7. Niezrównoważenie sprzężeń | 57 |
4.4.8. Powiązania między układem HLA i występowaniem określonych chorób | 57 |
4.4.9. Funkcja głównego układu zgodności tkankowej | 58 |
4.4.10. Nadrodzina genów cząsteczek immunoglobulinopodobnych | 59 |
4.5. Metody i znaczenie identyfikacji HLA | 59 |
4.6. Słabe antygeny zgodności tkankowej | 61 |
Literatura polecana | 62 |
5. PREZENTACJA ANTYGENÓW LIMFOCYTOM Marek Jakóbisiak, Jakub Gołąb | 63 |
5.1. Prezentacja antygenów z udziałem cząsteczek MHC klasy I | 64 |
5.2. Prezentacja antygenów z udziałem cząsteczek MHC klasy II | 67 |
5.3. Prezentacja antygenów przez cząsteczki CD1 | 69 |
5.4. Komórki prezentujące antygen | 70 |
5.4.1. Komórki dendrytyczne | 70 |
5.4.1.1. Komórki dendrytyczne narządów nielimfatycznych | 72 |
5.4.1.2. Komórki dendrytyczne narządów limfatycznych | 72 |
5.4.2. Limfocyty B | 72 |
5.4.3. Makrofagi | 73 |
5.4.4. Inne komórki prezentujące antygen | 73 |
5.5. Cząsteczki sygnałowe i adhezyjne biorące udział w procesie prezentacji | 73 |
5.6. Prezentacja antygenów w grudce limfatycznej | 74 |
5.6.1. Aktywacja limfocytów B | 76 |
5.6.1.1. Grudkowe komórki dendrytyczne (FDC) | 78 |
5.6.1.2. Powstawanie ośrodków rozmnażania w grudkach | 79 |
5.6.1.2.1. Dojrzewanie powinowactwa | 79 |
5.7. Mitogeny i superantygeny | 82 |
5.7.1. Mitogeny | 82 |
5.7.2. Superantygeny | 82 |
Literatura polecana | 83 |
6. AKTYWACJA LIMFOCYTÓW Radosław Zagożdżon | 84 |
6.1. Aktywacja limfocytów T | 85 |
6.1.1. Rozpoznanie antygenu przez TCR | 86 |
6.1.2. Synapsa immunologiczna | 86 |
6.1.3. Sygnał aktywujący limfocyt T | 88 |
6.1.3.1. Wczesny etap przekazania sygnału z TCR i rola białek adaptorowych | 88 |
6.1.3.2. Wewnątrzkomórkowe szlaki przekazania sygnału do aktywacji | 89 |
6.1.3.2.1. Szlaki związane z metabolizmem fosfatydyloinozytolu | 89 |
6.1.3.2.2. GTPazy i kaskady kinaz MAP | 90 |
6.1.3.3. Zmiana fenotypu limfocytu T w wyniku aktywacji | 91 |
6.1.4. Cząsteczki powierzchniowe wpływające na proces aktywacji limfocytów T | 92 |
6.1.4.1. Cząsteczki kostymulujące | 92 |
6.1.4.2. Cząsteczki hamujące | 94 |
6.1.5. Anergia, wyczerpanie i apoptoza limfocytów T | 95 |
6.2. Aktywacja limfocytów B | 96 |
6.2.1. Sygnał aktywujący limfocyt B | 96 |
6.2.2. Cząsteczki powierzchniowe wpływające na proces aktywacji limfocytów B | 97 |
Literatura polecana | 100 |
7. DOJRZEWANIE LIMFOCYTÓW Jakub Gołąb | 101 |
7.1. Dojrzewanie limfocytów T | 101 |
7.1.1. Wczesna faza dojrzewania tymocytów | 101 |
7.1.1.1. Selekcja β | 103 |
7.1.2. Późna faza dojrzewania tymocytów | 104 |
7.1.2.1. Selekcja pozytywna i negatywna | 104 |
7.1.2.1.1. Restrykcja MHC | 105 |
7.1.2.1.2. Komórki uczestniczące w selekcji tymocytów | 105 |
7.1.2.1.3. Mechanizmy selekcji w grasicy | 108 |
7.1.2.1.4. Antygeny uczestniczące w selekcji pozytywnej i negatywnej | 109 |
7.1.2.1.5. Powstawanie limfocytów T regulatorowych | 109 |
7.2. Powstawanie limfocytów Tγδ | 110 |
7.3. Dojrzewanie limfocytów B | 111 |
7.3.1. Etapy rozwoju limfocytów B | 112 |
7.3.1.1. Limfocyty pre-pro-B | 112 |
7.3.1.2. Limfocyty pro-B | 112 |
7.3.1.3. Limfocyty pre-B | 112 |
7.3.1.3.1. Selekcja pozytywna i negatywna niedojrzałych limfocytów B | 113 |
7.3.1.4. Niedojrzałe limfocyty B | 115 |
7.3.1.5. Dojrzałe limfocyty B | 115 |
Literatura polecana | 115 |
8. KRĄŻENIE LIMFOCYTÓW Jakub Gołąb | 116 |
8.1. Etapy przechodzenia limfocytów przez ścianę naczynia | 117 |
8.1.1. Etap I: toczenie się | 118 |
8.1.1.1. Selektyny i ich ligandy | 119 |
8.1.2. Etap II: aktywacja | 121 |
8.1.3. Etap III: ścisła adhezja | 121 |
8.1.3.1. Cząsteczki immunoglobulinopodobne uczestniczące w ścisłej adhezji | 122 |
8.1.4. Etap IV: diapedeza | 122 |
8.2. Regulacja krążenia limfocytów | 123 |
8.2.1. Przepływ limfy i losy antygenów w węzłach limfatycznych | 123 |
8.2.2. Krążenie limfocytów dziewiczych | 125 |
8.2.3. Krążenie limfocytów efektorowych i limfocytów pamięci | 127 |
8.3. Regulacja migracji innych leukocytów | 127 |
Literatura polecana | 129 |
9. POPULACJE I SUBPOPULACJE LIMFOCYTÓW Marek Jakóbisiak, Witold Lasek | 130 |
9.1. Limfocyty B | 130 |
9.1.1. Limfocyty B regulatorowe | 131 |
9.2. Limfocyty T | 131 |
9.2.1. Subpopulacje limfocytów T pomocniczych | 131 |
9.2.2. Subpopulacje limfocytów T regulatorowych | 134 |
9.2.3. Subpopulacje limfocytów cytotoksycznych | 136 |
9.3. Limfocyty T niekonwencjonalne | 137 |
9.3.1. Limfocyty T mające TCRγδ | 137 |
9.3.2. Limfocyty MAIT | 138 |
9.3.3. Limfocyty NKT | 138 |
9.4. Nieswoiste komórki limfoidalne | 139 |
9.5. Komórki VETO | 139 |
9.6. Komórki NK | 139 |
9.6.1. Receptory komórek NK i sposób rozpoznawania komórek docelowych | 141 |
9.6.1.1. Receptory z nadrodziny cząsteczek immunoglobulinopodobnych | 141 |
9.6.1.2. Receptory lektynowe | 142 |
9.6.1.3. Inne receptory i koreceptory komórek NK | 144 |
9.6.2. Aktywacja komórek NK i mechanizm zabijania komórek docelowych | 145 |
9.6.3. Fizjologiczna rola komórek NK | 145 |
9.6.4. Wykorzystanie komórek NK w leczeniu nowotworów | 146 |
9.6.5. Cytotoksyczność komórkowa zależna od przeciwciał (ADCC) | 148 |
Literatura polecana | 148 |
10. MECHANIZMY CYTOTOKSYCZNOŚCI LIMFOCYTÓW Witold Lasek, Jacek Malejczyk | 149 |
10.1. Wstępne etapy reakcji cytotoksycznej | 150 |
10.2. Reakcja cytotoksyczna zależna od ziaren litycznych | 150 |
10.2.1. Budowa ziaren litycznych | 152 |
10.2.1.1. Perforyna | 152 |
10.2.1.2. Granzymy | 153 |
10.2.1.3. Granulizyna | 154 |
10.2.2. Mechanizmy zabezpieczające komórki efektorowe przed działaniem własnych czynników cytotoksycznych | 154 |
10.3. Genetyczne defekty związane z biogenezą i egzocytozą ziaren litycznych | 154 |
10.4. Przebieg reakcji cytotoksycznej zależnej od receptorów dla cząsteczek nadrodziny TNF | 155 |
10.5. Apoptoza jako mechanizm efektorowy cytotoksyczności komórkowej | 156 |
Literatura polecana | 158 |
11. CYTOKINY Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak, Małgorzata Firczuk | 159 |
11.1. Podstawowe właściwości cytokin | 159 |
11.2. Receptory dla cytokin | 161 |
11.2.1. Budowa receptorów dla cytokin | 161 |
11.2.2. Przekazanie sygnału z receptorów dla cytokin | 161 |
11.3. Interleukiny | 163 |
11.3.1. Rodzina interleukiny 1 | 163 |
11.3.1.1. Receptory dla interleukiny 1 | 164 |
11.3.1.2. Właściwości biologiczne interleukiny 1 | 164 |
11.3.2. Interleukina 2 | 166 |
11.3.2.1. Receptory dla interleukiny 2 | 166 |
11.3.2.2. Właściwości interleukiny 2 | 167 |
11.3.2.3. Zastosowania kliniczne | 167 |
11.3.3. Interleukina 3 | 167 |
11.3.4. Interleukina 4 | 167 |
11.3.5. Interleukina 5 | 168 |
11.3.6. Interleukina 6 | 168 |
11.3.6.1. Reakcja ostrej fazy | 170 |
11.3.7. Interleukina 7 | 170 |
11.3.8. Interleukina 8 | 171 |
11.3.9. Interleukina 9 | 171 |
11.3.10. Interleukina 10 | 171 |
11.3.11. Interleukina 11 | 173 |
11.3.12. Interleukina 12 | 173 |
11.3.13. Interleukina 13 | 174 |
11.3.14. Interleukina 14 | 175 |
11.3.15. Interleukina 15 | 175 |
11.3.16. Interleukina 16 | 176 |
11.3.17. Interleukina 17 | 176 |
11.3.18. Interleukina 18 | 177 |
11.3.19. Interleukina 19 | 177 |
11.3.20. Interleukina 20 | 177 |
11.3.21. Interleukina 21 | 178 |
11.3.22. Interleukina 22 | 178 |
11.3.23. Interleukina 23 | 178 |
11.3.24. Interleukina 24 | 179 |
11.3.25. Interleukina 25 | 179 |
11.3.26. Interleukina 26 | 179 |
11.3.27. Interleukina 27 | 179 |
11.3.28. Interleukina 28 | 180 |
11.3.29. Interleukina 29 | 180 |
11.3.30. Interleukina 30 | 180 |
11.3.31. Interleukina 31 | 180 |
11.3.32. Interleukina 32 | 180 |
11.3.33. Interleukina 33 | 180 |
11.3.34. Interleukina 34 | 181 |
11.3.35. Interleukina 35 | 181 |
11.3.36. Interleukiny 36, 37 i 38 | 181 |
11.3.37. Interleukina 39 | 181 |
11.4. Interferony | 181 |
11.4.1. Rodzaje interferonów | 181 |
11.4.2. Powstawanie interferonów | 182 |
11.4.3. Receptory dla interferonów | 182 |
11.4.4. Działanie przeciwwirusowe | 183 |
11.4.5. Wpływ na układ odpornościowy | 185 |
11.4.6. Wpływ na proliferację i różnicowanie komórek | 185 |
11.4.7. Zastosowania terapeutyczne | 185 |
11.5. Chemokiny | 187 |
11.5.1. Budowa i podział chemokin i ich receptorów | 187 |
11.5.2. Funkcje chemokin | 187 |
11.5.2.1. Wpływ chemokin na ukierunkowaną migrację komórek | 188 |
11.5.2.2. Wpływ chemokin na procesy dojrzewania leukocytów | 189 |
11.5.2.3. Wpływ chemokin na aktywację komórek | 189 |
11.5.2.4. Funkcje chemokin niezwiązane z układem odpornościowym | 190 |
11.5.3. Mechanizmy regulujące działanie chemokin | 190 |
11.5.4. Chemokiny i ich receptory jako cele terapeutyczne | 190 |
11.6. Nadrodzina cząsteczek czynnika martwicy nowotworu | 191 |
11.6.1. TNF-α i limfotoksyny | 191 |
11.6.1.1. Synteza i budowa | 192 |
11.6.1.2. Receptory dla TNF-α i limfotoksyn | 193 |
11.6.1.2.1. Sygnały przekazywane przez receptory dla TNF-α | 193 |
11.6.1.3. Wpływ TNF-α na układ odpornościowy | 194 |
11.6.1.4. Działanie przeciwnowotworowe | 195 |
11.6.1.5. Próby zastosowań klinicznych | 196 |
11.6.1.5.1. Zastosowanie inhibitorów TNF-α w klinice | 196 |
11.6.1.6. Właściwości biologiczne limfotoksyny | 196 |
11.6.2. FASL (CD178, APO-1L) | 196 |
11.6.3. TRAIL | 197 |
11.7. Inne cytokiny | 197 |
Literatura polecana | 198 |
12. REGULACJA ODPOWIEDZI IMMUNOLOGICZNEJ, PAMIĘĆ IMMUNOLOGICZNA Marek Jakóbisiak | 199 |
12.1. Kooperacja komórek w odpowiedzi immunologicznej | 199 |
12.1.1. Odpowiedź typu humoralnego | 199 |
12.1.2. Odpowiedź typu komórkowego | 201 |
12.2. Udział limfocytów τ w regulacji odpowiedzi immunologicznej | 202 |
12.3. Antyimmunoglobuliny i regulacja idiotypowa | 203 |
12.3.1. Czynniki reumatoidalne | 203 |
12.3.2. Przeciwciała antyidiotypowe | 203 |
12.4. Udział receptorów dla fragmentu Fc przeciwciał w regulacji odpowiedzi immunologicznej | 205 |
12.5. Udział czynników wiążących immunoglobuliny w regulacji odpowiedzi immunologicznej | 205 |
12.6. Pamięć immunologiczna | 206 |
12.6.1. Limfocyty B pamięci | 207 |
12.6.2. Limfocyty T pamięci | 208 |
12.6.3. Pamięć immunologiczna innych komórek | 209 |
Literatura polecana | 209 |
13. UKŁAD DOPEŁNIACZA Marek Jakóbisiak | 210 |
13.1. Klasyczna droga aktywacji dopełniacza | 211 |
13.2. Alternatywna droga aktywacji dopełniacza | 213 |
13.3. Lektynowa droga aktywacji dopełniacza | 213 |
13.4. Kompleks atakujący błonę | 215 |
13.5. Receptory dla składników dopełniacza | 216 |
13.6. Inne właściwości dopełniacza | 217 |
13.7. Regulacja układu dopełniacza | 217 |
13.7.1. Błonowe czynniki regulujące aktywność dopełniacza | 218 |
13.7.2. Osoczowe czynniki regulujące aktywność dopełniacza | 219 |
Literatura polecana | 220 |
14. ODPORNOŚĆ NIESWOISTA Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak | 221 |
14.1. Rozpoznawanie drobnoustrojów przez nieswoiste mechanizmy odporności | 221 |
14.1.1. Cząsteczki rozpoznające wzorce (PRM) | 223 |
14.1.1.1. Wydzielane PRM | 223 |
14.1.1.2. Powierzchniowe PRM | 225 |
14.1.1.2.1. Powierzchniowe PRM uczestniczące w fagocytozie | 225 |
14.1.1.2.2. Aktywujące receptory z grupy PRR | 226 |
14.1.1.2.3. Udział receptorów TLR w indukcji odpowiedzi immunologicznej | 227 |
14.1.1.3. Wewnątrzkomórkowe PRR | 230 |
14.1.1.3.1. Wewnątrzkomórkowe receptory TLR | 230 |
14.1.1.3.2. Receptory NOD-podobne | 230 |
14.1.1.3.3. Wewnątrzkomórkowe receptory dla kwasów nukleinowych | 232 |
14.2. Funkcja makrofagów i granulocytów | 234 |
14.2.1. Powstawanie | 234 |
14.2.2. Regulacja migracji komórek żernych | 235 |
14.2.3. Aktywacja | 236 |
14.3. Kooperacja między odpowiedzią nieswoistą a swoistą | 236 |
14.4. Fagocytoza i mechanizmy cytotoksyczności komórek żernych | 237 |
14.4.1. Receptory uczestniczące w fagocytozie | 238 |
14.4.1.1. Receptory dla fragmentu Fc przeciwciał | 238 |
14.4.1.1.1. Receptory dla fragmentu Fc przeciwciał klasy IgG | 238 |
14.4.1.1.2. Inne receptory dla fragmentu Fc przeciwciał | 241 |
14.4.1.2. Receptory dla składników dopełniacza | 242 |
14.5. Mechanizmy zabijania drobnoustrojów przez komórki żerne i inne komórki | 242 |
14.5.1. Mechanizmy tlenowe | 242 |
14.5.2. Mechanizmy pozatlenowe i czynniki w nich uczestniczące | 244 |
14.5.2.1. Defensyny | 245 |
14.5.2.2. Czynnik bakteriobójczy zwiększający przepuszczalność (BPI) | 247 |
14.5.2.3. Katepsyna G | 248 |
14.5.2.4. Lizozym | 248 |
14.5.2.5. Inne czynniki | 248 |
14.5.3. Efekt cytotoksyczny wobec komórek ssaków | 249 |
14.5.3.1. Cytokiny i inne czynniki uwalniane przez makrofagi | 249 |
Literatura polecana | 249 |
15. ODPORNOŚĆ W BŁONACH ŚLUZOWYCH I SKÓRZE Witold Lasek, Dominika Nowis | 250 |
15.1. Mechanizmy obronne w błonach śluzowych | 250 |
15.1.1. Obrona błony śluzowej układu pokarmowego | 250 |
15.1.1.1. Mechanizmy i bariery obrony nieswoistej | 250 |
15.1.1.2. Mechanizmy swoiste obrony błony śluzowej układu pokarmowego | 253 |
15.1.1.2.1. Miejsca indukcji odpowiedzi immunologicznej | 253 |
15.1.1.2.2. Miejsca fazy efektorowej odpowiedzi immunologicznej w błonach śluzowych | 255 |
15.1.1.2.3. Obronna rola IgA w układzie pokarmowym | 256 |
15.1.1.2.4. Limfocyty śródnabłonkowe przewodu pokarmowego | 258 |
15.1.1.2.5. Homeostaza immunologiczna w układzie pokarmowym | 259 |
15.1.2. Rola wątroby w mechanizmach odporności w obrębie błon śluzowych | 261 |
15.1.3. Tkanka limfatyczna i mechanizmy odporności w obrębie układu oddechowego | 262 |
15.1.3.1. Mechanizmy odporności nieswoistej w układzie oddechowym | 263 |
15.1.3.2. Specyfika NALT i BALT | 263 |
15.1.4. Mechanizmy obronne w błonie śluzowej układu rozrodczego | 264 |
15.2. Układ odpornościowy skóry | 265 |
15.2.1. Komórki układu odpornościowego skóry | 265 |
15.2.1.1. Keratynocyty | 267 |
15.2.1.2. Komórki Langerhansa – naskórkowe makrofagi | 268 |
15.2.1.3. Komórki dendrytyczne skóry | 269 |
15.2.1.4. Nieswoiste komórki limfoidalne (ILC) | 270 |
15.2.1.5. Limfocyty T | 270 |
15.2.2. Wpływ promieniowania UV na układ odpornościowy skóry | 271 |
Literatura polecana | 271 |
16. IMMUNOLOGIA CIĄŻY Jakub Gołąb | 272 |
16.1. Wczesne etapy ciąży | 273 |
16.2. Odpowiedź immunologiczna w doczesnej | 274 |
16.2.1. Rola komórek NK w doczesnej | 274 |
16.2.2. Makrofagi w doczesnej | 276 |
16.2.3. Rola limfocytów w ciąży | 276 |
16.3. Immunologiczne przyczyny niepłodności | 277 |
16.4. Odporność bierna przekazywana przez łożysko i z mlekiem matki | 277 |
Literatura polecana | 278 |
17. PSYCHONEUROIMMUNOLOGIA Tomasz Stokłosa | 279 |
17.1. Komunikacja układu odpornościowego i układu nerwowego | 279 |
17.1.1. Unerwienie narządów limfatycznych – wpływ neuroprzekaźników na komórki układu odpornościowego | 280 |
17.1.2. Rola układu odpornościowego w odczuwaniu bólu | 280 |
17.2. Interakcje układu odpornościowego z układem endokrynowym | 280 |
17.2.1. Rola hormonów w układzie odpornościowym | 280 |
17.2.2. Oś podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowa (HPA – hypothalamic-pituitary-adrenal axis) | 281 |
17.3. Działanie komórek i mediatorów układu odpornościowego w ośrodkowym układzie nerwowym – wzajemne interakcje | 282 |
17.3.1. Działanie cytokin w mózgu | 282 |
17.3.2. Pirogenne działanie cytokin | 283 |
17.3.3. Prezentacja antygenów w ośrodkowym układzie nerwowym w kontekście bariery krew–mózg | 283 |
17.4. Stres i jego wpływ na odporność | 285 |
Literatura polecana | 287 |
18. ODPORNOŚĆ PRZECIWZAKAŹNA. SZCZEPIONKI Tomasz Stokłosa, Jakub Gołąb, Dominika Nowis, Wojciech Feleszko | 288 |
18.1. Odporność przeciwwirusowa | 288 |
18.1.1. Unikanie odpowiedzi immunologicznej przez wirusy | 292 |
18.1.1.1. Zakażanie komórek docelowych i rozwój infekcji | 292 |
18.1.1.2. Mechanizmy zabezpieczające przed rozpoznaniem wirusa wewnątrz komórki docelowej | 293 |
18.2. Odporność przeciwbakteryjna | 294 |
18.2.1. Odpowiedź przeciw bakteriom zewnątrzkomórkowym | 297 |
18.2.1.1. Ostra, nieswoista reakcja zapalna | 298 |
18.2.1.2. Przebieg odpowiedzi swoistej w zakażeniach bakteriami zewnątrzkomórkowymi | 298 |
18.2.2. Odporność przeciw bakteriom wewnątrzkomórkowym | 300 |
18.2.2.1. Przebieg odpowiedzi przeciw bakteriom wewnątrzkomórkowym | 301 |
18.2.2.1.1. Rola limfocytów w zakażeniach bakteriami wewnątrzkomórkowymi | 301 |
18.2.3. Unikanie odpowiedzi immunologicznej przez bakterie | 301 |
18.3. Odporność przeciwgrzybicza | 304 |
18.4. Odporność przeciwpasożytnicza | 307 |
18.5. Szczepionki | 312 |
18.5.1. Szczepienie jako procedura immunologiczna | 312 |
18.5.2. Szczepienia – wskazania indywidualne i populacyjne | 313 |
18.5.3. Aktywność immunologiczna szczepienia | 316 |
18.5.4. Typy szczepionek | 317 |
18.5.4.1. Szczepionki żywe atenuowane | 317 |
18.5.4.2. Szczepionki zawierające zabite drobnoustroje | 318 |
18.5.4.3. Szczepionki podjednostkowe | 319 |
18.5.4.3.1. Szczepionki skoniugowane | 319 |
18.5.4.4. Szczepionki rekombinowane | 320 |
18.5.4.5. Szczepienia śluzówkowe | 320 |
18.5.4.6. Szczepienia bezigłowe | 320 |
18.5.5. Uodpornienie bierne | 320 |
18.5.6. Adiuwanty | 321 |
18.5.7. Bezpieczeństwo szczepionek | 321 |
18.5.8. Skuteczność szczepionek | 322 |
18.5.8.1. Ograniczenia szczepień ochronnych | 323 |
18.5.8.2. Mity o szczepieniach | 324 |
18.5.9. Nowe kierunki badań nad szczepionkami | 325 |
18.5.10. Nieswoiste metody aktywacji układu odpornościowego | 326 |
Literatura polecana | 326 |
19. NADWRAŻLIWOŚĆ Witold Lasek | 327 |
19.1. Nadwrażliwość typu I | 328 |
19.1.1. Czynniki warunkujące wystąpienie alergii | 328 |
19.1.1.1. Wpływ czynników genetycznych | 328 |
19.1.1.2. Wpływ czynników środowiskowych | 330 |
19.1.1.2.1. Czynniki infekcyjne | 330 |
19.1.1.2.2. Czynniki toksyczne, zanieczyszczenia środowiskowe i inne | 331 |
19.1.1.2.3. Ekspozycja na alergen | 332 |
19.1.1.2.4. Znaczenie pokarmu naturalnego w diecie niemowlęcia | 332 |
19.1.2. Alergeny | 332 |
19.1.2.1. Standaryzacja alergenów | 332 |
19.1.2.2. Struktura alergenów | 332 |
19.1.2.2.1. Alergeny białkowe (wielkocząsteczkowe) | 332 |
19.1.2.2.2. Alergeny małocząsteczkowe o charakterze haptenów | 334 |
19.1.2.3. Sezonowość występowania alergii wziewnych | 335 |
19.1.3. Mechanizmy reakcji alergicznych | 336 |
19.1.3.1. Rola limfocytów Th2 | 336 |
19.1.3.2. Udział IgE w reakcjach alergicznych | 336 |
19.1.3.2.1. Charakterystyka IgE | 336 |
19.1.3.2.2. Receptory dla IgE | 337 |
19.1.3.2.3. Regulacja wytwarzania IgE | 338 |
19.1.3.3. Udział komórek tucznych i bazofilów w reakcjach nadwrażliwości typu I | 340 |
19.1.3.3.1. Mechanizm aktywacji komórek tucznych i bazofilów | 342 |
19.1.3.3.2. Mediatory i czynniki wytwarzane przez komórki tuczne i bazofile | 344 |
19.1.3.4. Udział eozynofilów | 347 |
19.1.3.4.1. Aktywność wydzielnicza eozynofilów | 347 |
19.1.3.4.2. Rola eozynofilów w zakażeniach pasożytniczych | 348 |
19.1.3.4.3. Udział eozynofilów w procesach alergicznych | 348 |
19.1.4. Przebieg odpowiedzi immunologicznej na alergen | 349 |
19.1.4.1. Reakcja natychmiastowa (anafilaktyczna) | 349 |
19.1.4.2. Reakcja późna (late-phase reaction – LPR) | 350 |
19.1.5. Immunoterapia alergenem (odczulanie) | 352 |
19.1.5.1. Mechanizmy warunkujące efekt leczniczy immunoterapii SCIT | 352 |
19.1.5.2. Inne warianty immunoterapii alergenem | 352 |
19.1.6. Immunoterapia nieswoista – blokowanie mechanizmów alergii | 354 |
19.1.6.1. Modulacja funkcji limfocytów T | 354 |
19.1.6.2. Blokowanie IgE | 355 |
19.1.6.3. Blokowanie funkcji eozynofilów | 355 |
19.2. Nadwrażliwość typu II – reakcje cytotoksyczne | 355 |
19.2.1. Reakcje potransfuzyjne | 355 |
19.2.2. Konflikt serologiczny matczyno-płodowy | 357 |
19.2.3. Cytopenie polekowe | 357 |
19.3. Nadwrażliwość typu III – reakcje z udziałem kompleksów immunologicznych | 357 |
19.3.1. Czynniki wpływające na odkładanie się kompleksów immunologicznych w tkankach | 357 |
19.3.2. Przykłady reakcji patologicznych | 358 |
19.4. Nadwrażliwość typu IV – reakcje z dominacją odpowiedzi typu komórkowego | 358 |
19.4.1. Formy nadwrażliwości typu późnego | 359 |
19.4.2. Alergiczny wyprysk kontaktowy (alergiczne kontaktowe zapalenie skóry) | 360 |
Literatura polecana | 361 |
20. ZJAWISKA AUTOIMMUNIZACYJNE Dominika Nowis, Anna Wańkowicz-Kalińska, Magdalena Winiarska | 362 |
20.1. Choroby autoimmunizacyjne człowieka | 362 |
20.1.1. Podział ze względu na umiejscowienie autoantygenu | 363 |
20.1.2. Podział ze względu na mechanizmy efektorowe | 366 |
20.2. Mechanizmy zapewniające tolerancję na własne antygeny | 368 |
20.2.1. Indukcja tolerancji centralnej | 368 |
20.2.1.1. Zaburzenia mechanizmów tolerancji centralnej | 369 |
20.2.2. Tolerancja obwodowa | 369 |
20.2.2.1. Delecja klonalna | 369 |
20.2.2.2. Sekwestracja antygenu | 369 |
20.2.2.3. Anergia limfocytów | 369 |
20.2.2.4. Tolerogenne komórki obwodowych narządów limfatycznych | 370 |
20.2.2.5. Aktywna supresja – limfocyty regulatorowe | 371 |
20.2.2.6. Zaburzenia mechanizmów tolerancji obwodowej | 372 |
20.3. Czynniki prowadzące do zaburzenia autotolerancji | 372 |
20.3.1. Czynniki endogenne | 372 |
20.3.1.1. Czynniki genetyczne | 372 |
20.3.1.1.1. Geny kodujące cząsteczki MHC | 373 |
20.3.1.1.2. Geny kodujące cytokiny | 373 |
20.3.1.1.3. Geny kodujące białka układu dopełniacza | 373 |
20.3.1.2. Płeć | 373 |
20.3.2. Czynniki egzogenne | 375 |
20.3.2.1. Infekcje wirusowe, bakteryjne, pasożytnicze | 375 |
20.3.2.1.1. Mimikra molekularna | 376 |
20.3.2.1.2. Indukcja zapalenia i aktywacja komórek prezentujących antygen | 376 |
20.3.2.1.3. Rozprzestrzenianie się epitopów | 378 |
20.3.2.1.4. Poliklonalna aktywacja limfocytów T i B przez superantygeny | 378 |
20.3.2.2. Urazy | 378 |
20.3.2.3. Bakteryjna flora jelitowa i dieta | 378 |
20.3.2.4. Inne elementy środowiska zewnętrznego – czynniki chemiczne i fizyczne | 379 |
20.4. Perspektywy terapii chorób autoimmunizacyjnych | 379 |
20.4.1. Terapia antygenowo swoista | 379 |
20.4.2. Terapia antygenowo nieswoista | 380 |
20.4.2.1. Nowe cele antygenowo nieswoistej terapii chorób autoimmunizacyjnych | 382 |
Literatura polecana | 382 |
21. NIEDOBORY ODPORNOŚCI Eliza Głodkowska-Mrówka, Tomasz Stokłosa | 383 |
21.1. Pierwotne niedobory odporności | 383 |
21.1.1. Wybrane elementy diagnostyki pierwotnych niedoborów odporności | 386 |
21.1.1.1. Badania odpowiedzi humoralnej | 386 |
21.1.1.2. Badania odpowiedzi komórkowej | 386 |
21.1.1.3. Badania układu dopełniacza | 386 |
21.1.1.4. Wysokoprzepustowe badania genetyczne | 387 |
21.1.2. Niedobory odporności z przewagą zaburzeń wytwarzania przeciwciał | 387 |
21.1.2.1. Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X (Brutona) | 387 |
21.1.2.2. Agammaglobulinemia dziedziczona autosomalnie recesywnie | 387 |
21.1.2.3. Pospolity zmienny niedobór odporności oraz izolowany niedobór IgA | 388 |
21.1.2.4. Niedobór odporności związany ze zwiększonym stężeniem IgM (zespół hiper-IgM) | 388 |
21.1.2.5. Niedobory podklas IgG | 389 |
21.1.2.6. Niedobór odporności ze zwiększonym stężeniem IgE (zespół Joba, zespół hiper-IgE) | 389 |
21.1.3. Niedobory odporności z przewagą zaburzeń czynności limfocytów T | 389 |
21.1.3.1. Zespół delecji 22q11.2 (zespół DiGeorge’a) | 389 |
21.1.3.2. Selektywny niedobór limfocytów T ze zmniejszoną aktywnością fosforylazy nukleozydów purynowych | 390 |
21.1.3.3. Niedobór odporności z brakiem limfocytów T CD8+ | 390 |
21.1.4. Niedobory odporności o charakterze mieszanym (z upośledzeniem odpowiedzi typu komórkowego i humoralnego) | 390 |
21.1.4.1. Zespół Wiskotta–Aldricha | 390 |
21.1.4.2. Ciężkie złożone niedobory odporności (severe combined immunodeficiency – SCID) | 391 |
21.1.4.2.1. SCID T(–) B(+) NK(–) | 391 |
21.1.4.2.2. SCID T(–) B(+) NK(+) | 392 |
21.1.4.2.3. SCID T(–) B(–) NK (+) | 393 |
21.1.4.2.4. SCID T(–) B(–) NK(–) | 393 |
21.1.4.2.5. Inne postacie SCID | 393 |
21.1.4.2.6. Terapia SCID | 393 |
21.1.4.3. Niedobory odporności związane z zaburzeniami ekspresji cząsteczek MHC | 395 |
21.1.4.3.1. Niedobór odporności związany z brakiem cząsteczek MHC klasy II (zespół „nagich” limfocytów) | 395 |
21.1.4.3.2. Niedobór odporności związany z brakiem cząsteczek MHC klasy I | 395 |
21.1.4.4. Niedobory odporności związane z zaburzeniami mechanizmów naprawy DNA | 396 |
21.1.4.4.1. Ataksja teleangiektazja | 396 |
21.1.4.4.2. Zespół ATLD (ataxia-teleangiectasia like disease) | 396 |
21.1.4.4.3. Zespół Nijmegen | 396 |
21.1.5. Niedobory odporności związane z zaburzeniami regulacji aktywności odpowiedzi immunologicznej | 396 |
21.1.6. Niedobory odporności związane z zaburzeniami czynności komórek żernych | 396 |
21.1.6.1. Wrodzone neutropenie | 397 |
21.1.6.1.1. Cykliczna neutropenia i ciężka wrodzona neutropenia | 397 |
21.1.6.1.2. Zespół WHIM | 397 |
21.1.6.1.3. Zespół Shwachmana–Diamonda | 398 |
21.1.6.2. Przewlekła choroba ziarniniakowa | 398 |
21.1.6.3. Zespół Chediaka–Higashiego | 398 |
21.1.6.4. Niedobory cząsteczek adhezyjnych | 399 |
21.1.6.5. Niedobory związane ze szlakiem interleukiny 12 i IFN-γ | 399 |
21.1.7. Niedobory składników dopełniacza | 399 |
21.2. Wtórne niedobory odporności | 400 |
21.2.1. Zakażenie HIV i zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS) | 400 |
21.2.1.1. Budowa wirusa | 401 |
21.2.1.2. Cykl życiowy wirusa | 402 |
21.2.1.3. Odpowiedź immunologiczna przeciw HIV | 404 |
21.2.1.4. Terapia i profilaktyka AIDS | 407 |
21.2.2. Inne nabyte niedobory odporności | 408 |
21.2.2.1. Niedożywienie | 408 |
21.2.2.2. Choroby przewlekłe i metaboliczne | 409 |
21.2.2.3. Czynniki jatrogenne | 409 |
21.2.2.4. Niedobory odporności spowodowane przez autoprzeciwciała przeciwko cytokinom | 409 |
21.2.2.5. Inne przyczyny nabytych niedoborów odporności | 410 |
Literatura polecana | 410 |
22. IMMUNOHEMATOLOGIA Jacek Bil, Magdalena Winiarska | 411 |
22.1. Układy grupowe krwinek czerwonych | 411 |
22.1.1. Układ grupowy ABO | 413 |
22.1.1.1. Antygeny układu ABO | 413 |
22.1.1.2. Przeciwciała układu ABO | 415 |
22.1.2. Układ grupowy Rh | 415 |
22.1.3. Nabyte odmiany antygenów grupowych krwi | 416 |
22.2. Immunizacja antygenami grupowymi krwi | 416 |
22.2.1. Powikłania potransfuzyjne | 416 |
22.2.2. Konflikt serologiczny matczyno-płodowy (choroba hemolityczna płodu i noworodka) | 418 |
22.2.2.1. Konflikt serologiczny w układzie Rh | 418 |
22.2.2.2. Konflikt serologiczny w układzie ABO | 419 |
22.2.2.3. Konflikt serologiczny w pozostałych układach | 419 |
22.2.2.4. Profilaktyka choroby hemolitycznej płodu i noworodka | 419 |
22.3. Niedokrwistości autoimmunohemolityczne | 420 |
22.4. Leki biologiczne stymulujące układ krwiotwórczy | 421 |
22.5. Podstawowe techniki immunohematologiczne | 422 |
22.5.1. Test aglutynacji | 422 |
22.5.1.1. Wykrywanie przeciwciał w klasie IgM (kompletnych aglutynin) | 423 |
22.5.1.2. Wykrywanie przeciwciał w klasie IgG (niekompletnych aglutynin) | 424 |
22.5.1.2.1. Test antyglobulinowy | 424 |
22.5.1.3. Próba zgodności | 424 |
22.5.2. Inne badania stosowane w immunohematologii | 424 |
Literatura polecana | 425 |
23. IMMUNOLOGIA TRANSPLANTACYJNA Piotr Trzonkowski, Grzegorz Władysław Basak, Tomasz Stokłosa, Zbigniew Gaciong | 426 |
23.1. Odpowiedź układu odpornościowego na przeszczep | 427 |
23.1.1. Indukcja odpowiedzi na przeszczep alogeniczny | 427 |
23.1.1.1. Prezentacja antygenu w czasie odpowiedzi na przeszczep alogeniczny | 429 |
23.1.1.2. Udział odpowiedzi nieswoistej w indukcji odpowiedzi na przeszczep | 430 |
23.1.2. Faza efektorowa odpowiedzi na przeszczep alogeniczny | 430 |
23.1.2.1. Nadostre odrzucanie przeszczepu alogenicznego | 430 |
23.1.2.2. Ostre odrzucanie przeszczepu alogenicznego | 430 |
23.1.2.3. Przewlekłe odrzucanie przeszczepu alogenicznego | 432 |
23.2. Czynniki immunologiczne wpływające na losy przeszczepionego narządu | 434 |
23.2.1. Dobór w zakresie HLA (zgodność tkankowa) | 434 |
23.2.2. Przeszczepy niezgodne pod względem grup krwi ABO | 435 |
23.2.3. Uczulenie antygenami HLA | 435 |
23.3. Przeszczepianie komórek krwiotwórczych | 436 |
23.3.1. Poszukiwanie i dobór dawcy | 437 |
23.3.2. Kondycjonowanie | 438 |
23.3.3. Przeszczepienie i regeneracja | 438 |
23.3.4. Odrzucenie przeszczepu komórek krwiotwórczych | 438 |
23.3.5. Zaburzenia odporności po transplantacji | 438 |
23.3.6. Choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi | 439 |
23.3.6.1. Przebieg GvHD | 439 |
23.3.7. Reakcja przeszczep przeciwko białaczce/nowotworowi (GvL/GvT) | 441 |
23.4. Tolerancja transplantacyjna | 442 |
23.5. Immunosupresja | 444 |
23.5.1. Monitorowanie skuteczności terapii immunosupresyjnej – biomarkery | 445 |
23.5.2. Leki | 445 |
23.5.2.1. Glikokortykosteroidy | 445 |
23.5.2.2. Inhibitory drobnocząsteczkowe | 446 |
23.5.2.2.1. Inhibitory kalcyneuryny (CNI) | 447 |
23.5.2.2.2. Inhibitory kinazy mTOR | 447 |
23.5.2.2.3. Inhibitory syntezy DNA | 447 |
23.5.3. Przeciwciała i białka fuzyjne | 448 |
23.5.4. Immunoterapia komórkowa | 449 |
23.6. Przeszczepy ksenogeniczne | 449 |
Literatura polecana | 450 |
24. IMMUNOLOGIA NOWOTWORÓW Marek Jakóbisiak, Witold Lasek | 451 |
24.1. Antygeny związane z nowotworem | 451 |
24.1.1. Swoistość antygenów związanych z nowotworem | 453 |
24.1.2. Heterogenność antygenów związanych z nowotworem | 456 |
24.1.3. Ekspresja cząsteczek MHC na komórkach nowotworowych | 456 |
24.2. Odpowiedź immunologiczna przeciw komórkom nowotworowym | 457 |
24.3. Mechanizmy immunologiczne ułatwiające rozwój nowotworu | 459 |
24.4. Immunoterapia nowotworów | 460 |
24.4.1. Formy immunoterapii nowotworów człowieka | 460 |
24.4.1.1. Metody immunoterapii swoistej | 460 |
24.4.1.1.1. Szczepionki przeciwnowotworowe | 460 |
24.4.1.1.2. Terapia nowotworów przeciwciałami monoklonalnymi | 462 |
24.4.1.1.3. Terapia adoptywna | 465 |
24.4.1.2. Metody immunoterapii nieswoistej | 467 |
24.4.1.2.1. Immunoterapia cytokinami | 467 |
24.4.1.2.2. Inne preparaty stosowane w nieswoistej immunoterapii nowotworów | 467 |
Literatura polecana | 468 |
25. ZASTOSOWANIE IMMUNOLOGII W NOWOCZESNEJ DIAGNOSTYCE I BADANIACH NAUKOWYCH. WYBRANE METODY BADANIA UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO Tomasz Stokłosa, Justyna Chlebowska-Tuz, Małgorzata Firczuk, Eliza Głodkowska-Mrówka, Angelika Muchowicz, Dominika Nowis, Małgorzata Wachowska, Magdalena Winiarska | 469 |
25.1. Testy immunoenzymatyczne | 469 |
25.1.1. Metody znakowania przeciwciał i detekcji reakcji antygen–przeciwciało | 469 |
25.1.2. Warianty testu ELISA | 471 |
25.1.3. Wykonanie testu ELISA | 471 |
25.2. Immunohistochemia | 473 |
25.3. Western blotting | 475 |
25.4. Cytometria przepływowa | 477 |
25.5. Modele zwierzęce w badaniach naukowych | 479 |
25.6. Wybrane metody badania komórek układu odpornościowego | 481 |
Literatura polecana | 483 |
SKOROWIDZ | 484 |